Rady pracowników wygrywają w sądach prawo do informacji

© European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2008, Wyattvile Road,
Loughlinstown, Dublin 18, Ireland. Published in English At European Industrial Relations Observatory Online/European Working conditions Observatory.
Rafał Towalski
Rady pracowników wygrywają w sądach prawo do informacji
Ustawie regulującej mechanizmy ustanawiania rad pracowników zarzucano zbyt ogólnikowy
charakter, co negatywnie odbijało się na funkcjonowaniu rad, przede wszystkim w ich
dostępie do informacji i zasadach finansowania. Decyzja sądu nakazująca udostępnienie
jednej z rad Ŝądanych informacji moŜe stać się szansą na bardziej szczegółowe
doprecyzowanie i zakresu informacji, o jakie rady mogą się ubiegać.
Rady pracowników zaczęły powstawać w Polsce w 2006 roku na podstawie ustawy o
informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Zgodnie z prawem rada
ma moŜliwość otrzymywania informacji dotyczących działalności i strukturze ekonomicznej
firmy oraz przewidywanych w tym zakresie zmian, o stanie i strukturze i przewidywanych
zmianach zatrudnienia oraz działaniach mających na celu utrzymanie dotychczasowego jego
poziomu. Musi ich takŜe informować o działaniach, które mogą spowodować istotne zmiany
w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
Mimo to, zdaniem badaczy, ustawa umoŜliwiająca tworzenie rad pracowników nie precyzuje
jasno prawa pracowników do informacji, nie określając, jakiego rodzaju dokumentu moŜe się
rada od pracodawcy. Co więcej, przyznaje pracodawcy dość mocne prawo odmowy
udzielenia informacji, jeśli uzna on, Ŝe ujawnienie pewnych danych będzie niekorzystne dla
przedsiębiorstwa.
Tak stało się w Fabryce Samochodów Osobowych w Warszawie, gdzie Rada zaniepokojona
zbyt wysoką liczbą zatrudnionych pracowników tymczasowych, zwróciła się do pracodawcy
o udzielenie informacji na temat pełnych kosztów zatrudnienia takich pracowników.
Pracodawca takiej informacji odmówił, twierdząc, Ŝe ujawnienie takich informacji mogłoby
narazić przedsiębiorstwo na szkodę. Rada wystąpiła do sądu w związku z naruszeniem
przepisów. Sąd zaś uznał wniosek za zasadny i nakazał pracodawcy udzielenie Ŝądanej
informacji.
Był to pierwszy tego typu przypadek w praktyce funkcjonowania rad w Polsce. W sądach
jednak takich wniosków leŜy co najmniej kilkanaście. Niestety postępowania toczą się bardzo
wolno, tak jak w przypadku rady pracowników z zakładów Alima Gerber, która czeka na
decyzję sądu juŜ wiele miesięcy.
Komentarz
Wraz z wydaniem decyzji sądu na nowo rozgorzała dyskusja na temat zakresu informacji,
jakich moŜe Ŝądać rada od pracodawcy i potrzeby nowelizacji przepisów w tym zakresie.
Wydaje się jednak, Ŝe zostaną zachowane dotychczasowe przepisy, będące praktycznie kopią
dyrektywy. Zaś przypadek FSO sprawi, Ŝe decyzja, jakie dane pracodawca ma przekazać
radzie, będzie wynikać z orzecznictwa.