Rozpowszechnienie i kontrola nadciśnienia tętniczego u pacjentów

Rozpowszechnienie i kontrola nadciśnienia tętniczego
u pacjentów hospitalizowanych z powodu choroby
wieńcowej w latach 1999-2013.
EuroAspire
Wyniki polskiej części Projektu EuroAspire.
Magdalena Kozela1, Agnieszka Doryńska1, Renata WolfshautWolfshaut-Wolak1, Anna Łukaszewska2,
Piotr Jankowski2, Kalina KaweckaKawecka-Jaszcz2, Danuta Czarnecka2, Andrzej Pająk1
1
2
Zakład Epidemiologii i Badań Populacyjnych, Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
I Klinika Kardiologii i Elektrokardiologii Interwencyjnej oraz Nadciśnienia Tętniczego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
WSTĘP
U osób z chorobą wieńcową zalecane jest utrzymywanie ciśnienia tętniczego krwi (CTK) poniżej 140/90mmHg.
CEL
Ocena zmian w rozkładach skurczowego i rozkurczowego CTK oraz częstości osiągania celów leczenia u pacjentów po
hospitalizacji z powodu choroby wieńcowej.
METODY
W ramach międzynarodowego projektu EuroAspire w Krakowie przeprowadzono trzy badania przekrojowe (EAII-1999/2000,
EAIII-2006/07, EAVI-2012/13). W każdym z tych badań do udziału zaproszono pacjentów 5 szpitali, hospitalizowanych z
powodu choroby niedokrwiennej serca, zawału serca, przezskórnej interwencji wieńcowej lub pomostowania aortalnowieńcowego. Badanie przeprowadzono w okresie od 6 miesięcy do 3 lat od hospitalizacji. Pomiar CTK wykonano dwukrotnie,
po 15 minutowym odpoczynku, w pozycji siedzącej, na prawym ramieniu przy użyciu manometru OmronM-1. Za podwyższone
CTK uznawano wartości CTK≥140/90 mmHg. U chorych z cukrzycą w badaniu EAII i III przyjęto cel leczenia CTK <130/80mmHg
a w badaniu EAIV CTK<140/80mmHg. Istotność różnic w średnich oraz proporcjach oceniono przy użyciu testu Z. Istotność
statystyczną przyjęto na poziomie p<0,05
WYNIKI
W kolejnych badaniach udział wzięło 427 (30,2% kobiet), 429 (28,8% kobiet) i 377 (33,7% kobiet) osób. Frekwencja wyniosła
odpowiednio: 79,1%, 78,6% i 63,8%. Średni wiek badanych to 58,6 lat w pierwszym badaniu, 59,9 lat w drugim badaniu i 63,8
lat w trzecim badaniu. Średnie ciśnienie skurczowe utrzymywało się na podobnym poziomie w kolejnych badaniach.
Zaobserwowano natomiast nieznaczny spadek średnich wartości rozkurczowego ciśnienia tętniczego (p<0,001). Odsetek
niekontrolowanego ciśnienia tętniczego w 2013 roku zmniejszył się o blisko 5% w porównaniu z rokiem 2000, a częstość
osiągania celu leczenia wzrosła z 44,5% w 2000 do 49,6% w 2013 roku, ale różnice te nie były istotne statystycznie. Wśród
pacjentów z nadciśnieniem, pomiędzy rokiem 2007 a 2013 nie odnotowano istotnych statystycznie zmian proporcji osób
leczonych, które osiągają cel leczenia ani odsetka osób nieświadomych nadciśnienia.
Wykres 1. Średnie skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze
138,5 136,4 137,8
150
80,7
86,3 85,3 ***
100
Wykres 3. Kontrola nadciśnienia tętniczego
mm Hg
EuroAspire II 1999/2000
EuroAspire III 2006/2007
EuroAspire IV 2012/2013
50
0
90%
Skurczowe ciśnienie krwi
Rozkurczowe ciśnienie
krwi
80%
Wykres 2. Odsetki niekontrolowanego ciśnienia tętniczego i częstości
osiągania celu leczenia
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
100%
54,6% 55,1%
50,0%
44,5% 44,6%
37,6%
41,0%
Nadciśnienie
leczone i osiągnięto
cel leczenia
10,4%
Brak świadomości
nadciśnienia
48,6%
Nadciśnienie
leczone, ale nie
osiągnięto celu
leczenia
70%
60%
7,8%
50%
49,6%
40%
30%
EuroAspire II 1999/2000
EuroAspire III 2006/2007
EuroAspire IV 2012/2013
Niekontrolowane ciśnienie
tętnicze (≥140/90mmHg lub
≥130/80mmHg u osób z
cukrzycą)
Osiągnięcie celu leczenia
nadciśnienia tętniczego
(<140/90mmHg lub
<130/80mmHg u osób z
cukrzycą)
54,7%
20%
10%
0%
2006/2007
2012/2013
*** p<0,001
WNIOSEK
Pomimo niewielkich korzystnych zmian, tj. obniżenia się średniego ciśnienia rozkurczowego, kontrola nadciśnienia tętniczego
we wtórnej prewencji choroby niedokrwiennej serca w Polsce pozostaje na podobnym, niezadowalającym poziomie.
Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr DECDEC-2011/03/B/NZ7/06101