Diagnostyka i leczenie nadciĹ_nienia tÄTtniczego (1)

Materiały edukacyjne
Diagnostyka i leczenie
nadciśnienia tętniczego
Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmHg) (wg.
ESH/ESC 2007)

<120/80
optymalne

120-129/80-84
prawidłowe

130-139/85-89
wysokie prawidłowe

140-159/90-99
NT st. 1 (łagodne)

160-179/100-109 NT st. 2 (umiarkowane)

≥180/110
NT st. 3 (ciężkie)

≥ 140 <90
NT izolowane skurczowe
Do jakich wartości obniżać ciśnienie
tętnicze ?
RR <130/85 mmHg
W grupie osób starszych
RR <140/90 mmHg
z cukrzycą
< 130 / 80 mmHg
z niewydolnością nerek
białkomocz <1g/d
białkomocz >1g/d
130/80 mmHg
125/75 mmHg
z niewydolnością krążenia
130 / 85 mmHg
Najważniejsze czynniki ryzyka odpowiedzialne
za zgony na świecie w roku 2000
Zgony (tysiące)
IBLF dialogue with WHO.London.28.October.2002
Ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych w NT
Choroba
wieńcowa
50
Udar
Niewydolność
serca
45,4
Prawidłowe
40
Częstość \1000
Choroba
tętnic
obwodowych
Nadciśnienie
30
22,7
21,3
20
13,9
12,4
9,9
9,5
10
3,3
6,2
2,4
7,3
5
2
3,5
6,3
2,1
0
M
K
M
K
M
K
M
K
Kannel WB JAMA 1996;275:1571
Skurczowe ciśnienie tętnicze a śmiertelność z
powodu udaru i choroby wieńcowej
Udar
Choroba wieńcowa
(n=1.233)
(n=11.149)
32
16
16
8
8
4
4
2
2
1
<120 125 135 148 168
120 125 135 148 168
SBP (mm Hg)
Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT); n=347,978 mężczyzn
Neaton et al. In: Laragh et al (eds). Hypertension: Pathophysiology, Diagnosis, and Management.
2 ed. NY: Raven, 1995:127
Od nadciśnienia tętniczego do niewydolności serca
Vasan RS, Levy D, 1996
LVH
Dysfunkcja
rozkurczowa
Niewydolność
serca
Nadciśnienie
tętnicze
CHNS
Prawidłowa
funkcja LK
Zawał
serca
Przebudowa serca
(remodeling)
Czas (dziesiątki lat)
Dysfunkcja
skurczowa
Obraz kliniczny
niewydolności serca
Czas (lata)
Leczenie nadciśnienia tętniczego
skutecznie redukuje ilość powikłań
Estimated Cumulative
Incidence of All Morbid Events
60
VA Cooperative Study Group – Estimated Cumulative Incidence of
All Morbid Events Over 5 Years
50
Grupa kontrolna
(placebo)
40
30
20
Leczenie aktywne oparte
na diuretyku i
hydralazynie
10
0
0
1
2
3
4
5
Years
Veterans Administration Cooperative Study Group on antihypertensive agents JAMA
1970;213:1143
Wpływ leczenia hipotensyjnego na
powikłania sercowo-naczyniowe
0
-10
- 21%
-21%
-20
-30
- 38%
-40
-50
-38%
- 16%
-16%
- 35%
- 35%
- 52%
-52%
-60
Niewydolność Udar
Przerost
Zgon
Choroba
serca
LK
sercowy wieńcowa
Meta-analiza 17 randomizowanych, kontrolowanych placebo 3- do 5letnich badań. Średnie obniżenie ciśnienia o 10–12 i 5–6 mmHg w
grupie aktywnie leczonej vs placebo.
Moser M et al.
J Am Coll Cardiol
1996;27:1214–8
Rozpowszechnienie i kontrola
nadciśnienia tętniczego w Polsce
12%
30%
45%
29%
10%
21%
20%
33%
optymalne
prawidłowe
wysokie prawidłowe
NT
Zdrojewski T i wsp.
leczone skutecznie
leczone nieskutecznie
wykryte nie leczone
nie wykryte
Nadciśnienie tętnicze w Polsce 2002 – 2011 (NATPOL)
Dlaczego należy edukować pacjentów?

Skuteczność leczenia nadciśnienia w Polsce to tylko u 12-14% leczonych
pacjentów (NATPOL III, WOBASZ)

W innych krajach skuteczność leczenia jest wyższa: Niemcy 22,5%,
Włochy 23,4%,USA 27,4%

Za główne powody braku skuteczności terapii przyjmuje się:

niedostateczny stan wiedzy społeczeństwa na temat zagrożeń
związanych z nadciśnieniem tętniczym

nieprzestrzeganie przez chorych zaleceń terapeutycznych

ograniczoną dostępność do nowoczesnych form leczenia

trudności w uzyskaniu porady w ośrodkach specjalistycznych
Ocena ryzyka zgonu sercowo-naczyniowego w perspektywie
10-letniej
(Systematic Coronary Risk Evaluation)
Palące
Skurczowe ciśnienie tętnicze (mm Hg)
Niepalące
Wiek
13 15 17 19 22
14 16 19 22 26
26
30
36
41
47
8
9
10 12 13 16
9
11 13 15 16
18
21
25
29
34
5
6
6
7
8
9
11
6
8
9
11 13
13
15
17
20
24
3
4
4
5
5
6
7
4
5
6
7
9
10
12
14
17
21 24 28
33
180
7
8
9
160
5
5
6
7
140
3
3
4
120
2
2
3
10 12
11 13 15 18
6
7
9
12
14 17 20
24
6
4
5
6
7
9
8
10 12 14
17
4
4
3
3
4
5
6
6
7
8
10
12
5
6
7
6
7
8
10 12
12
13
16
19
22
3
4
4
6
4
5
6
7
9
8
9
11
13
16
2
2
2
3
3
3
3
4
5
6
5
6
8
9
11
1
1
1
2
2
2
2
2
3
3
4
4
4
5
6
8
22
22
22
33
33
44
14
14
15
26
27
17
1
8
1
10
2
12
2
14
1
11
22
22
22
33
6
7
8
10
1
10
11
11
11
22
10
1
1
1
1
1
2
1
1
1
4
5
6
7
8
9
10 11 13
160
3
3
3
4
5
5
6
7
8
9
140
2
2
2
3
3
3
4
5
5
120
1
1
2
2
2
2
3
3
180
2
2
2
3
3
4
5
160
1
2
2
2
3
3
140
1
1
1
1
2
120
1
1
1
1
180
11
11
11
22
140
0
1
1
1
1
1
1
120
0
0
1
1
1
10
180
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
160
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
140
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
120
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6
7
8
4
5
9
9
4
1
65
18
180
160
Palący
Niepalący
4
5
6
7
8
60
55
50
40
10 12
2
3
3
4
5
5
2
2
2
3
3
3
4
5
6
7
2
2
2
3
3
4
5
1
2
2
22
2
3
3
4
1
1
1
1
1
2
2
2
3
0
1
1
1
1
1
1
1
2
2
0
0
1
1
1
1
1
1
1
1
4
5
6
7
8
4
5
6
7
8
SC
RE
<15%
10-14%
5-9%
3-4%
2%
1%
<1%
Cholesterol (mmol/l)
Cele leczenia hipotensyjnego

Dobry efekt hipotensyjny

Poprawa jakości życia

Zmniejszenie ryzyka epizodu
sercowo-naczyniowego
Czym należy kierować się w wyborze
leku hipotensyjnego ?

Oceną ryzyka
(obecnością czynników ryzyka i powikłań
narządowych)

Zasadami „medycyny opartej na faktach”
Leczenie nadciśnienia tętniczego
- leczenie farmakologiczne
- leczenie niefarmakologiczne
- leczenie przyczyn nadciśnienia tętniczego w
przypadku nadciśnienia wtórnego
Czynniki wpływające na rokowanie w
nadciśnieniu tętniczym
Zmiany stylu życia
• Zmiany stylu życia należy wprowadzać u wszystkich pacjentów, włącznie z tymi, którzy wymagają
farmakoterapii. Celem postępowania niefarmakologicznego jest obniżenie ciśnienia tętniczego, kontrola
współistniejących czynników ryzyka oraz zmniejszenie liczby lub dawek leków hipotensyjnych
stosowanych później u pacjenta.
• Zmiany stylu życia zaleca się również u osób z ciśnieniem wysokim prawidłowym i dodatkowymi
czynnikami ryzyka w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju nadciśnienia.
• Powszechnie uważa się, że zmniejszenie ciśnienia tętniczego lub ryzyka sercowo-naczyniowego
można uzyskać poprzez następujące modyfikacje stylu życia, które wymagają rozważenia:
— zaprzestanie palenia tytoniu
— redukcja (i ustabilizowanie) masy ciała
— zmniejszenie nadmiernego spożycia alkoholu
— regularny wysiłek fizyczny
— zmniejszenie spożycia soli
— zwiększenie spożycia owoców i warzyw oraz zmniejszenie spożycia tłuszczów. nasyconych i łącznego
spożycia tłuszczów
• Zalecenia dotyczące stylu życia nie powinny być przekazywane ustnie, ale wprowadzane w warunkach
odpowiedniego wsparcia behawioralnego i fachowego oraz okresowo ponawiane.
• Ponieważ stopień długoterminowego przestrzegania zaleceń dotyczących stylu życia jest niewielki, a
odpowiedź ciśnienia tętniczego bardzo zmienna, pacjenci, u których stosuje się tylko metody
niefarmakologiczne, powinni być ściśle monitorowani, aby w razie potrzeby można było w odpowiednim
momencie podjąć decyzję o rozpoczęciu farmakoterapii.