Microsoft PowerPoint - Samochod osobowy_M Gorski.ppt

18 listopada 2010 r.
Samochód osobowy
Adwokat Marcin Górski, Kancelaria Adwokacka Adwokata Marcina Górskiego
Definicja samochodu osobowego 1
Zgodnie z art. 4a pkt 9 UoPDOP, samochód osobowy definiowany jest jako: pojazd samochodowy o
dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do
przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:
a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części
przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie
przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,
2
Definicja samochodu osobowego 2
b) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od
części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość
części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego
punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy
podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 % długości pojazdu; dla obliczenia
proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy
dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej
do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią
przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części
pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,
3
Definicja samochodu osobowego 3
c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,
d) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu
ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
e) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o
ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od
towarów i usług,
4
Amortyzacja samochodu osobowego
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 4 UoPDOP, kosztów uzyskania przychodów nie stanowią odpisy z tytułu
zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad określonych w art. 16a- 16m, w części
ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 EURO przeliczonej na złote
według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania
samochodu do używania.
5
Ubezpieczenie samochodu osobowego
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49 UoPDOP, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się składek
na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej
proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 EURO, przeliczona na złote według kursu
średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia
w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.
6
Samochód osobowy nie stanowiący
składnika majątku podatnika
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 51 UoPDOP, za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się
wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb działalności
gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika - w
części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu
pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych
przepisach wydanych przez właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić ewidencję
przebiegu pojazdu.
7
Samochód prywatny używany
na potrzeby podatnika
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 30 lit. a i b UoPDOP, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się
wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na
potrzeby podatnika:
a) w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe)
- w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr
przebiegu pojazdu,
b) w jazdach lokalnych
- w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości
przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach
wydanych przez właściwego ministra.
8
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 1997 r. (Nr PO 4/AS-802-4392/432/97)
„Jak wynika z wyjaśnień uzyskanych z Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, możliwe są jednak sytuacje, gdy z
uwagi na charakter podróży służbowej, pracownik korzysta – za zgodą pracodawcy – z wynajętego samochodu
osobowego. W takim przypadku zwrotu udokumentowanych wydatków z tego tytułu można dokonać w oparciu
o przepisy § 3 pkt 2c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie zasad
ustalania oraz wysokości należności przysługujących pracownikom z tytułu podróży służbowej poza granicami
kraju. W konsekwencji zwrot udokumentowanych wydatków z tytułu wynajęcia samochodu osobowego za
granicą, w celu wykonywania zadania zleconego przez pracodawcę, zwolniony jest z opodatkowania na podstawie
art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W odniesieniu natomiast do zagadnień
zaliczania do kosztów uzyskania przychodów powyższych wydatków Spółki poniesionych tytułem zwrotu
pracownikom kosztów wynajmowania przez nich za granicą samochodów osobowych w celu wykonywania zadań
służbowych, stwierdzić należy, że stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
wydatki te, jako poniesione w celu uzyskania przychodu, stanowią koszty uzyskania przychodu spółki. W
opisanym stanie faktycznym nie ma natomiast zastosowania przytoczony w piśmie art.. 16 ust. 1 pkt 30 ustawy;
dotyczy on bowiem przypadków, gdy pracownicy używają na potrzeby pracodawcy własne samochody osobowe.”
9
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 października 1999 r. (sygn. akt. I SA/Gd 443/98)
„Z punktu widzenia zasad prawa podatkowego, będącego w istocie swej bardzo sformalizowanym, o możliwości zaliczenia przez
podatnika kosztów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 (a także pkt 30) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do
kosztów uzyskania przychodów nie rozstrzyga to – jak podniósł to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 maja 1997 r. sygn. akt. III RN 20/97
(publ. POP z 1999 r. z. 1, poz. 39) – że podatnik faktycznie poniósł tego typu koszty, ale to czy wydatki takie zostały przez podatnika
udokumentowane zgodnie z wymaganiami obowiązujących przepisów prawnych oraz to, czy ich wysokość miesi się w prawem
określonych granicach. Poza sporem jest, iż prowadzona przez skarżącą w 1995 r., ewidencja przebiegu pojazdów nie zawierała dwóch
rubryk tj. nr rej. Samochodu i poj. silnika, a która powinna być zgodna z obowiązującym powszechnie wzorem. Zatem to, że Spółka
posiadała inne w tym względzie dowody (dowody rejestracyjne pojazdów i dokumentację techniczną używanych samochodów) nie
usuwało wadliwości prowadzonej ewidencji. Należy zauważyć, iż ewidencja przebiegu pojazdu prowadzona według ustalonego wzoru
ma na celu wyznaczenie limitu, do wysokości którego podatnik ma prawo obciążać koszty uzyskania przychodów faktycznie
poniesionymi wydatkami związanymi z eksploatacją samochodów. Ustawodawca ustanowił, iż aby cel ten osiągnąć i w konsekwencji
aby można było poniesionymi w tym zakresie wydatkami obciążyć koszty uzyskania przychodów podatnika ma obowiązek prowadzenia
ewidencji przebiegu pojazdu według określonego wzoru oraz udokumentować te wydatki w sposób prawem przewidziany.
Prawidłowo uznała Izba Skarbowa, że wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy podatkowej, nie były dokumentowane
przez stronę skarżącą w sposób prawem przewidziany. Przedstawiona w tym zakresie przez Spółkę dokumentacja nie odpowiadała
wymogom określonym dla ewidencji przebiegu pojazdów jak i innym przepisom obowiązującym w tym przedmiocie. Należy pamiętać,
że przepisów art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 cyt. Ustawy podatkowej nie można odrywać od innych uregulowań.”
10
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 27 stycznia 1998 r. (sygn. akt. I SA/Po 560/97)
„rozliczanie kosztów używania samochodów osobowych do celów prowadzonej działalności gospodarczej jest
szczegółowo unormowane w art. 23 ust. 1 pkt 36 i 46 ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych. Tymczasem podatnik nieprawidłowo potraktował jako koszty uzyskania przychodów zakupy części
zamiennych wyposażenia kabiny, ubezpieczenia i przeglądów technicznych obok kosztów wynikających z
przebiegu samochodów przy zastosowaniu stawki za 1 km”
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 12 czerwca 1996 r. (sygn. akt. SA/Lu 1593/95)
„skoro nie była prowadzona przez spółkę (zgodnie z przepisami zarządzenia z dnia 9 maja 1989 r. w sprawie
używania samochodów osobowych, motocykli i motorowerów do celów służbowych – ewidencja przebiegu
pojazdu, przeto brak było podstaw do uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z
używaniem samochodu (rat leasingowych, zakupu paliwa, części zamiennych i ubezpieczenia).”
11
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1997 r. (nr PO3-1564/BO-722-141/97)
„Warunkiem jednak zaliczenia przypadającej kwoty wydatków do kosztów uzyskania przychodów, jest
prowadzenie przez podatnika według obowiązującego wzoru, ewidencji przebiegu pojazdu.
W przypadku nie prowadzenia przez podatnika wymaganej ewidencji przebiegu pojazdu, ponoszone z tego tytułu
wydatki nie będą stanowiły w ogóle kosztów uzyskania przychodów dla podatnika.”
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 10 kwietnia 1997 r. (sygn. akt. I SA/PO 1226/96)
„W celu ustalenia wielkości kosztów uzyskania przychodów z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji
środków trwałych samochodu osobowego konieczne jest porównanie faktycznych wydatków ujętych w księgach
rachunkowych z kwotą wynikającą z ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są one wyższe od sumy wynikającej z
ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są one wyższe od sumy wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu. Jeżeli są
one wyższe od sumy wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu, to nadwyżka nie podlega uwzględnieniu jako
koszt uzyskania przychodów. Jeżeli faktycznie wydatki były niższe od ustalonego limitu, to kosztem uzyskania
przychodów jest kwota poniesiona i zarachowana w koszty, a nie limit wynikający z ewidencji. Wszelkie konkretne
wydatki, które stanowią koszty uzyskania przychodów, winny być udokumentowane fakturami lub rachunkami.” 12
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 7 kwietnia 1999 r. (sygn. akt. SA/Sz 571/98)
„wydatki poniesione z tytułu używania dla celów działalności gospodarczej wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 46
ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych samochodu osobowego, ustawodawca podatkowy
uznaje za koszt uzyskania przychodu jedynie w części, w jakiej odpowiadają one rzeczywistemu przebiegowi
pojazdu, dla ustalenia którego nieodzowne jest prowadzenie przez podatnika określonej ewidencji. Ustalenie w
oparciu o zaewidencjonowany przebieg pojazdu limit wydatków uważanych przez ustawę za koszt uzyskania
przychodu nie oznacza jednak, że sama ewidencja przebiegu pojazdu jest dowodem poniesienia tych wydatków,
jest ona bowiem jedynie urządzeniem mającym dokumentować fakt używania samochodu osobowego dla celów
działalności gospodarczej oraz jego rozmiary. Rzeczywiście poniesienie wydatków na używanie takiego
samochodu wymaga udokumentowania, podobnie jak wszelkiego rodzaju innych wydatków ponoszonych w celu
uzyskania przychodu, w sposób określony zasadami rachunkowości i w ciężar kosztów zaliczone być może
jedynie na podstawie właściwego dowodu księgowego dokumentującego konkretny wydatek. Wyrażone w
uzasadnieniu skargi stanowisko skarżących co do tego, że wystarczającym do zaliczenia w ciężar kosztów
wydatków z tytułu używania samochodu osobowego jest prowadzenie samej ewidencji przebiegu pojazdu, nie
sposób uznać za prawidłowe i zgodnie z prawem.” ca
13
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 18 marca 1997 r. (sygn. akt. I SA/Po 1531/96)
„wydatki na używanie samochodów osobowych przy leasingu operacyjnym nie mogą przekroczyć
kwoty określonej w art.16 ust. 1 pkt 51 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych, która obejmuje wszystkie wydatki leasingobiorcy, a więc i raty leasingowe, czy
ubezpieczenie samochodu bądź podatek od środków transportu.”
Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1997 r. (nr PO3-1564/BO-722-141/97)
„Wydatkiem objętym opisanym limitem z tytułu używania dla potrzeb działalności gospodarczej
takich samochodów, są wszystkie wydatki – np. czynsz płacony z tytułu zawartej umowy dzierżawy,
paliwo, części zamienne, ewentualnie składki na ubezpieczenie itp.”
14
Używanie samochodów niestanowiących składników
majątku podatnika dla celów działalności gospodarczej
Zgodnie z uchwałą 7 sędziów NSA z dnia 25 października 1999 r. sygn. akt. FPS 9/99
„raty czynszu najmu i leasingu operacyjnego samochodu osobowego niewprowadzonego do
ewidencji środków trwałych wchodziły w zakres limitu kosztów uzyskania przychodów,
określonego w art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”
Zgodnie z pismem Ministra Finansów z dnia 11 maja 1995 r. (nr PO 4/BA – 722 – 8/95)
„z przepisu tego wynika, że ma on zastosowanie w odniesieniu do firm używających samochodów
osobowych na własne potrzeby (na potrzeby działalności gospodarczej), a nie do podmiotów
prowadzących działalność polegającą na wypożyczaniu samochodów. W związku z powyższym
koszty z tytułu wynajmowania od innych podmiotów samochodów osobowych (opłata za
wynajem, koszty eksploatacji, remonty itp.) przez spółkę, której przedmiotem działalności jest
wypożyczanie samochodów osobowych, stanowią w całości koszty uzyskania przychodów, jako
koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów.”
15
Ewidencja przebiegu pojazdu
Przebieg pojazdu, o którym mowa w ust. 1 pkt 30 i 51, powinien być, z wyłączeniem
ryczałtu pieniężnego, udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu, potwierdzonej przez
podatnika na koniec każdego miesiąca. Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co
najmniej następujące dane: nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,
numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika, kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu,
opis trasy (skąd - dokąd), liczbę faktycznie przejechanych kilometrów, stawkę za jeden kilometr
przebiegu, kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i
stawki za jeden kilometr przebiegu oraz podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane. W razie
braku tej ewidencji, wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania
przychodów.
16
Dziękuję za uwagę
Pytania i wątpliwości:
Kancelaria Adwokacka Adwokata Marcina Górskiego
ul. Słomińskiego 5 lok. 122, 00-195 Warszawa
tel.: (22) 241 11 95
E-mail: [email protected]
[email protected]
www.taxfin.pl
17