raport-z-ewaluacji-szkoly-podstawowej-w-grabownie

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Szkoła Podstawowa
Grabowno Wielkie
Dolnośląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa
2 / 42
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 14-09-2012 - 26-09-2012 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Aleksandra Fik, Dorota Miszczak.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
"Moja szkoła"
"Mój dzień"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele samorządu
lokalnego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
8
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
uczniów klas rok niższych od
najstarszych
uczniów najstarszych klas
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, dobrani
losowo
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Przedstawiciele samorządu
lokalnego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte (szkoły
podstawowe)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
7
3
8
16
6
8
24
8
6
nd
3 / 42
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Szkoła Podstawowa
Patron
Typ placówki
Szkoła podstawowa
Miejscowość
Grabowno Wielkie
Ulica
Numer
99
Kod pocztowy
56-416
Urząd pocztowy
Twardogóra
Telefon
713148658
Fax
Www
www.sp-grabownowielkie.szkolnastrona.pl
Regon
00118110400000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
95
Oddziały
7
Nauczyciele pełnozatrudnieni
7
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
3
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
3
Średnia liczba uczących się w oddziale
13.57
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
13.57
Województwo
DOLNOŚLĄSKIE
Powiat
oleśnicki
Gmina
Twardogóra
Typ gminy
gmina miejsko-wiejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 42
Wprowadzenie: obraz placówki
Raport, do którego lektury Państwa zapraszamy, dotyczy ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej
w Szkole Podstawowej w Grabownie Wielkim. Poniżej znajdą Państwo najważniejsze, płynące z badań,
informacje o szkole. Wszystkie zawarte w niniejszym tekście dane i wnioski znajdują potwierdzenie
w wynikach przeprowadzonych badań.
Szkoła Podstawowa w Grabownie Wielkim działa w środowisku wiejskim. W 7 oddziałach (łącznie z oddziałem
przedszkolnym) uczy się 95 dzieci. To placówka otwarta, przyjazna, bezpieczna, aktywnie współpracująca
z rodzicami i lokalnym środowiskiem, stanowi jedyne centrum kulturalno-oświatowe dla okolicznych mieszkańców.
Mocną stroną szkoły jest doskonała baza, na którą składa się estetyczny, przestronny, wyposażony w nowoczesne
środki dydaktyczne budynek szkolny wraz z funkcjonalną salą gimnastyczną, siłownią i boiskiem. Uczniowie mają
możliwość korzystania ze świetlicy szkolnej, stołówki, bogatej w księgozbiór biblioteki, pracowni komputerowej
z dostępem do Internetu i sali zabaw „Radosna szkoła”. Baza sportowa systematycznie jest udostępniana
absolwentom i mieszkańcom wsi.
Szkoła dba o przygotowanie uczniów do funkcjonowania we współczesnym świecie, jak również troszczy się
o bezpieczeństwo i promowanie zdrowego stylu życia, co potwierdzają otrzymane przez nią certyfikaty: w 2010 r.
„Szkoły Promującej Zdrowie” i w 2011 r. „Szkoły Dbającej o Bezpieczeństwo”, „Klubu Bezpiecznego Puchatka”,
uczestnictwa w programie „5 porcji warzyw, owoców lub soku" oraz „Szkoły przyjaznej dla sportu”.
Pracownicy szkoły podejmują działania ukierunkowane na wszechstronny rozwój uczniów i wyrównywanie szans
edukacyjnych poprzez prowadzenie zajęć wspierających, pomocy psychologiczno-pedagogicznej, udział dzieci
najmłodszych w projekcie edukacyjnym „Indywidualizacja procesu nauczania w klasach I- III” oraz liczne zajęcia
pozalekcyjne (związane z nauką języka niemieckiego i inne przedmiotowe, taneczne, wokalne, komputerowe,
sportowe). W szkole aktywnie działa Samorząd Uczniowski, pod patronatem którego wydawana jest gazetka
szkolna pt. „Bazgrołek".
Warto także wskazać, że od wielu lat szkoła jest organizatorem Gminnego Konkursu „Matematyczny As". Od
ponad 20 lat w placówce działa SKO i od kilkunastu lat regularnie znajduje się ona w gronie laureatów w konkursie
„Dziś oszczędzam w SKO, jutro w PKO". Otrzymane nagrody finansowe przeznaczane są na wycieczki dla
uczniów.
5 / 42
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
Szkoła przeprowadza jakościowe i ilościowe analizy sprawdzianów zewnętrznych i formułuje
wnioski o dużym stopniu ogólności. Wnioski wynikające z analiz sprawdzianów zewnętrznych są
wdrażane, jednak nie przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia.
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele w szkole przeprowadzają analizy wyników sprawdzianów
zewnętrznych. Potwierdza to większość nauczycieli, którzy stwierdzili, że znają wnioski z analizy wyników
sprawdzianu zewnętrznego z poprzedniego roku szkolnego. Nauczyciele analizują wyniki pod kątem swojego
przedmiotu, np. nauczyciel matematyki zwraca uwagę na umiejętności uczniów, głównie interesuje go korzystanie
z informacji. Nauczyciele analizują wyniki sprawdzianu w stosunku do poziomu klasy, gminy i województwa
w danym roku szkolnym, również w stosunku do lat ubiegłych, rozpatrują każdą umiejętność oraz to, na jakim
poziomie wypadły poszczególne zadania. Sprawdzają, czy łatwiejsze były zadania zamknięte, czy otwarte.
Prowadzą analizę zadań wykonanych i niezrealizowanych. Podobnie analizowane są wyniki z języka polskiego.
Najpierw przeprowadzana jest analiza ogólna, a potem szczegółowa, dotycząca m.in. poszczególnych pytań
w standardach, łatwość pytania dla klasy. Analizie podlegają również wyniki pojedynczych uczniów. Z wypowiedzi
dyrektora wynika, że w szkole łączy się analizę na poziomie wyników pojedynczych uczniów i na poziomie zespołu
klasowego.
Z wywiadu przeprowadzonego z dyrektorem i nauczycielami wynika, że analiza jest prowadzona w celu poprawy
jakości pracy szkoły, a przede wszystkim celem prowadzonych analiz jest: pozyskanie informacji o wynikach
sprawdzianu, na jakim poziomie są uczniowie, jakie umiejętności wypadły dobrze, a na jakie trzeba zwrócić
szczególną uwagę, jakie działania należy udoskonalić, aby poprawić efekty kształcenia i znacznie podnieść wynik
staninowy szkoły podczas następnego sprawdzianu. Nauczyciele sprawdzają czy nastąpił przyrost wiedzy, czy
sprawdzają się stosowane przez nich metody pracy. Po analizie wyników następuje ukierunkowanie pracy na:
kształcenie umiejętności, które wypadły słabo, opracowanie programu naprawczego, korektę własnych działań oraz
korektę podejmowanych działań. Staje się to podstawą planowania pracy zespołów wyrównawczych
i kompensacyjnych. Nauczyciele mogą zaproponować zajęcia realizowane w ramach godzin wynikających z art. 42
Karty Nauczyciela (tzw. "karciane") - mogą one dotyczyć ćwiczenia danej umiejętności.
Z przeprowadzonych badań wynika, że wnioski z analizy są wdrażane. Analizy wyników sprawdzianów
zewnętrznych dokonują nauczyciele języka polskiego, historii, matematyki i przyrody. Przedstawiają wyniki
na zebraniach zespołów przedmiotowych, a wnioski prezentowane są na zebraniu Rady Pedagogicznej.
Szczegółowe opracowania wyników i wnioski przekazywane są do nauczycieli konkretnych przedmiotów w celu
utworzenia programu doskonalącego.
Nauczyciele wypełniając ankietę stwierdzają, że wdrażają wnioski z analizy wyników. Wskazali na sposób
wykorzystania wniosków. Większość nauczycieli (6 z 8) wskazywała na to, że analiza wyników pozwala im
na uzyskanie wiedzy, które standardy wypadły słabo, co powoduje, że na zajęciach edukacyjnych i zajęciach
dodatkowych doskonalą wiedzę i umiejętności w zakresie kluczowych standardów. W tym celu stosują dodatkowe
zadania, rozwiązują testy, wspólnie z uczniami redagują wypracowania, przygotowują zestawy zadań, w których
uczeń ćwiczy daną umiejętność, np. obliczenia czasowe, zakupy, rozwiązują dodatkowe zadania, kładą większy
nacisk na zapis tematów, notatek, na czytanie informacji z książek. Inne sposoby wdrażania wniosków to:
modyfikowanie metod pracy, realizacja projektów np. "Gram w gry matematyczne, w maju będę mistrzem”,
doskonalą warsztat pracy, dostosowują do potrzeb uczniów zajęcia dodatkowe, realizowane na podstawie art. 42,
ust. 2 ustawy – Karta Nauczyciela np. "Plusik". Dyrektor w wywiadzie, jako przykłady wdrożonych wniosków
wynikających z analizy wskazał na:
- rozwijanie wśród uczniów logicznego myślenia poprzez wykorzystanie gier logicznych, krzyżówek na wszystkich
przedmiotach, zajęciach pozalekcyjnych i świetlicowych, w ramach realizowanego w kl. III projektu „Gram w gry
logiczne, w maju będę mistrzem”,
- korzystanie z oferty projektu „Radosnej szkoły”, projektu „Indywidualizacja nauczania w kl. I-III”,
-zorganizowanie konkursów klasowych (np. mistrz ortografii, rachmistrz, pięknego czytania), szkolnych (np.
6 / 42
konkurs matematyczny klas I-III „Mały rachmistrz”, „W komnatach figur”, dla klasy IV „ Rachmistrz”, konkurs
matematyczno-przyrodniczy dla klas IV - VI z cyklu „Matematyka na wesoło”), a także udział w konkursach
pozaszkolnych (np. gminny konkurs matematyczny dla klas IV-VI „Matematyczny As”, matematyczno-przyrodniczy
dla klas IV „Nasza Ekolandia”, gminny konkurs ekologiczny, Matematyczna Liga Zadaniowa dla szkół
podstawowych powiatu oleśnickiego, konkurs interdyscyplinarny dla klas IV- VI „Zdolny Ślązaczek”),
- poprawianie techniki czytania głośnego, cichego i czytania ze zrozumieniem poprzez codzienne czytanie
na każdym przedmiocie, realizacja akcji „Cała Polska czyta dzieciom”,
- wdrożenie w klasach IV i VI projektu edukacyjnego „Lepsza szkoła”, opracowanego przez Gdańskie
Wydawnictwo Oświatowe,
- systematyczne przeprowadzanie diagnoz i analizowanie postępów uczniów w klasie I, III, IV i VI
z wykorzystaniem oferty diagnoz firm zewnętrznych (GWO, WSiP, OKE, OPERON, OBUT, testy wałbrzyskie),
zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych dla uczniów o specyficznych potrzebach edukacyjnych,
- zorganizowanie zajęć „Ortofanek”, kształcących umiejętności ortograficzne, gramatyczne i redakcyjne.
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele stosują ilościowe i jakościowe metody analizy. Dyrektor
wskazuje, że w analizie ilościowej bierze się pod uwagę:
- wynik szkoły wyrażony w skali staninowej,
- porównanie wyników szkoły z wynikiem gminy i województwa,
- wyniki punktowe w poszczególnych standardach,
- najniższe i najwyższe wyniki uczniów,
- wynik każdego ucznia wyrażony w skali staninowej,
- rozkład staninowy wraz z porównaniem rozkładów do wyników z lat poprzednich (ilościowo),
- wynik każdego ucznia w poszczególnych standardach,
- liczbę uczniów, którzy osiągnęli wynik danego stanina,
- liczbę uczniów osiągających dany wynik w określonej umiejętności,
- liczbę odpowiedzi - ilość zadań zamkniętych,
- liczbę odpowiedzi - ilość zadań otwartych,
- ilość opuszczeń zadań.
Efektem analizy ilościowej jest określenie słabych i mocnych stron klasy (ucznia), a następnie opracowanie
wniosków ogólnych i dla poszczególnych uczniów. Analiza jakościowa dokonywana jest pod kątem:
- analizy stopnia trudności poszczególnych zadań,
- analizy stopnia trudności dla poszczególnych uczniów,
- analizy zadań zamkniętych i otwartych,
- analizy łatwości badanych umiejętności (porównanie z wynikami w gminie i województwie),
- analizy zadań ucznia w obrębie danych umiejętności.
Z ankiety dyrektora wynika, że w ramach analizy jakościowej:
- porównuje się wyniki z klasy III i VI,
- analizowany jest przyrost wiedzy lub regres i czynniki to powodujące,
- porównuje się wyniki oceniania wewnątrzszkolnego z wynikami sprawdzianu zewnętrznego,
- porównuje się wyniki diagnoz wewnętrznych (próbny sprawdzian) z wynikami sprawdzianu,
- dokonywana jest analiza skuteczności podjętych przez nauczycieli działań (metody, formy pracy, indywidualizacja
nauczania),
- porównuje się przyrost wiedzy uczniów uczęszczających na zajęcia wyrównawcze z języka polskiego
i matematyki,
- analizuje się czynniki indywidualne (zdrowie, poziom intelektualny, opinie PPP, dysfunkcje np. dysleksja),
- analizuje się czynniki kontekstowe (środowisko rodzinne, zainteresowanie rodziców, wydolność wychowawcza,
sytuacja materialna, mieszkaniowa),
- analizuje się skuteczność podjętych przez nauczycieli działań (metody, formy pracy, indywidualizacja nauczania,
efekty zespołów wyrównawczych, zajęć pozalekcyjnych, realizacja zaleceń poradni, współpraca z rodzicami).
Ponadto dyrektor stwierdził, że na zebraniu Rady Pedagogicznej prowadzone są dyskusje dotyczące analizy
jakościowej uzyskanych przez szkołę wyników sprawdzianów zewnętrznych. Omawia się możliwości intelektualne
i środowiskowe uczniów, bierze się pod uwagę pozytywne i negatywne czynniki, które mogły mieć wpływ na wynik
poszczególnych umiejętności, porównuje się oceny semestralne i roczne z wynikiem sprawdzianu. Analizuje się
i porównuje wyniki pojedynczych uczniów. Dyrektor porównuje wyniki klasy i poszczególnych uczniów. Analizuje
się przyrost wiedzy i umiejętności pojedynczych uczniów oraz czynniki, które wpłynęły na rozwój bądź regres
danego ucznia. W oparciu o powyższe analizy, informacje i dyskusje opracowuje się wnioski ogólne i szczegółowe,
a następnie Rada Pedagogiczna opracowuje program naprawczy.
Według dyrektora cała Rada Pedagogiczna zna opracowane wnioski z analizy sprawdzianu i jest zobligowana
do ich realizacji. Opracowane wnioski i program naprawczy nauczyciele wdrażają podczas:
- planowania i realizacji pracy na zespołach wyrównawczych, zajęciach pozalekcyjnych,
7 / 42
- realizacji podstawy programowej na przedmiotach i doskonalenia umiejętności ponadprzedmiotowych,
- realizacji projektu "Indywidualizacja nauczania w klasach I-III", a także zajęć z technologii informacyjnej
i komunikacyjnej.
Z analizy dokumentów wynika, że analizowane są: wynik punktowy i staninowy w porównaniu do 3 lat ubiegłych wynik porównywany do wyników w gminie, województwie, wyniki punktowe w poszczególnych standardach
w porównaniu do 3 lat z wynikami w gminie i województwie, wyniki ilościowe uczniów w skali staninowej, wyniki
każdego ucznia w skali punktowej i staninowej, wyniki każdego ucznia w poszczególnych standardach, wynik
każdego ucznia z podziałem na zadania zamknięte i otwarte porównanie wyników uczniów w poszczególnych
standardach. W dokumencie "analiza wyników" zawarte są informacje z jakimi umiejętnościami uczniowie mieli
największy problem w rozbiciu na czytanie, pisanie, korzystanie z informacji, rozumowanie, wykorzystanie wiedzy
w praktyce Przy analizie wyników uwzględniono sytuację rodzinną i materialną dziecka. Brak natomiast zapisanych
wniosków, wynikających z tych analiz, znajdują się one w dokumencie „Program Naprawczy”, jednak są one
sformułowane na dużym poziomie ogólności.
Z przeprowadzonych badań wynika, że wdrażane wnioski nie przyczyniają się do wzrostu efektów
kształcenia.
Nauczyciele uważają, że wdrażane wnioski przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia, a najbardziej
przyczyniło się:
- prowadzone w szkole koło "Ortofranek". Które spowodowało poprawę ortografii w kolejnym sprawdzianie,
- zakupienie i realizacja programu „Matlandia”, który rozwija samodzielne umiejętności dotyczące rozwiązywania
zadań,
- realizowany projekt "Gry matematyczne - będę mistrzem", w ramach, którego nauczyciel prowadził koło
matematyczne.
- program "Indywidualizacja nauczania", co przyczyniło się do przyrostu umiejętności z poszczególnych
przedmiotów.
Dyrektor stwierdził, że do wzrostu efektów kształcenia przyczyniły się działania nauczycieli jak:
- podnoszenie kompetencji nauczycieli i wzbogacanie warsztatu pracy,
- stosowanie zasady indywidualizacji na lekcjach,
- zorganizowanie zajęć pozalekcyjnych ("Ortofanek", 'Mały Humanista", "Polubić Matematykę, "Plusik",
"Matematyczny As"),
- działania podejmowane w ramach realizacji programu naprawczego.
Z wywiadu grupowego z partnerami i samorządem wynika, że są oni zadowoleni z efektów kształcenia w tej szkole.
Zwrócili uwagę na środowisko, w jakim funkcjonuje szkoła. Jest duża grupa dzieci zaniedbanych, z rodzin, gdzie
rodzice nadużywają alkoholu, obniżył się przez to poziom nauczania, ale w niewielkim stopniu. Uważają oni, że nie
można patrzeć na wyniki punktowe sprawdzianu zewnętrznego, ponieważ klasy są mało liczne i jeden słaby wynik
obniża znacznie poziom całej klasy. Nie wiadomo, czy wynik zły jest skutkiem złej pracy szkoły, czy to jest
przypadek. Należy poczekać do kolejnego wyniku. Jest to mało prawdopodobne, by w kolejnym roku wynik
utrzymał się na niskim poziomie.
Istotnym argumentem wskazującym na stwierdzenie, że wdrażane wnioski nie przyczyniają się do wzrostu efektów
kształcenia jest to, że zauważa się stały spadek uzyskiwanych wyników przez szkołę na sprawdzianie
zewnętrznym w kolejnych trzech latach: w 2010 r. - 4 stanin, w 2011 r. - 3 stanin, w 2012 r. – 1 stanin.
Powyższe argumenty świadczą o podstawowym poziomie spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: D
8 / 42
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
W wyniku działań podjętych przez szkołę uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone
w podstawie programowej. Nauczyciele analizują osiągnięcia uczniów, uwzględniając ich możliwości
rozwojowe. Formułują wnioski wynikające z analizy osiągnięć uczniów, jednak są one mało konkretne
o dużym stopniu ogólności, co utrudnia ich wdrażanie, a wdrażane wnioski nie przyczyniają się do wzrostu
efektów kształcenia.
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie nabywają umiejętności i wiadomości zgodne z podstawą
programową. Większość ankietowanych nauczycieli (5/8) stwierdza, że uczący się nabywają wiadomości
i umiejętności na znacznym poziomie, ponieważ w ośmiostopniowej skali wskazali poziom 7 (4 wskazania), 8 (1
wskazanie) i poziom 4 (2 wskazania), gdzie poziom 8 oznacza w „dużym” stopniu”. Również z analizy dokumentacji
wynika, że liczba uczniów niepromowanych (rok szkolny 2009/ 2010 – 1 z 77 uczniów - 1,3 %, rok szkolny
2010/2011 1 z 66 uczniów - 1,5 %, rok szkolny 2011/ 2012 1 z 68 uczniów - 1,4 %.) w ostatnich trzech latach
utrzymuje się na podobnym niski poziomie.
Z wywiadu z partnerami i samorządem wynika, że za szczególnie istotne umiejętności nabywane przez uczniów
uważają oni: naukę języka angielskiego i posługiwanie się komputerem. Uczniowie zaznajamiani są ze światem
finansów - prowadzone jest SKO, dzieci inwestują swoje pieniądze, pomnażają swe zasoby. Widzą, jak odsetki są
dopisywane do konta. Uczą się oszczędzać. Ważne jest również to, że zaznajamiani są z przepisami ruchu
drogowego od pierwszej klasy. Potrafią bezpiecznie zachować się na drogach. W szkole krzewi się dbałość
o kulturę fizyczną poprzez udział w zawodach sportowych i biegach m.in. ulicznych. Poprzez udział w konkursach,
również bibliotecznych, uczniowie rozwijają swe umiejętności i zdolności. Specyfika środowiska powoduje,
że dzieci potrafią się znaleźć w miejscu innym niż to, z którego się wywodzą, ponieważ uczestniczą w wielu
wyjazdach do różnych miejsc.
Z przeprowadzonej ankiety wśród nauczycieli i wywiadu z dyrektorem wynika, że w szkole analizuje się
osiągnięcia uczniów. Zdecydowana większość ankietowanych (6 z 8) analizuje osiągnięcia wszystkich uczniów,
a pozostali (2 z 8) większości uczniów. Przedstawione przez nauczycieli przykłady analiz to:
- analiza wyników konkursów dotyczących wiedzy, zawodów sportowych, osiągnięcia i trudności uczniów są
szczegółowo omawiane podczas zespołów samokształceniowych (6 z 8),
- diagnozy na początku roku szkolnego i na koniec roku szkolnego (4 z 8),
- wymiana i analiza informacji między nauczycielami na zespołach samokształceniowych (2 z 8),
- obserwacja uczniów (2 z 8),
- sprawozdania miesięczne z czytelnictwa klas 0 – VI,
- miesięczne sprawdziany uczniów, skąd nauczyciel czerpie wiedzę na temat stopnia opanowania umiejętności
nabywanych przez uczniów,
- diagnozy na zakończenie etapu edukacyjnego z wykorzystaniem narzędzi opracowanych przez CKE OBUT,
OPERON – nauczyciel pozyskuje informacje jakie wyniki osiągnęli uczniowie w porównaniu do skali kraju, jakie są
szczegółowe zalecenia dla poszczególnych uczniów,
- analiza wstępnej i końcowej diagnozy przedszkolnej, służy przygotowaniu informacji o gotowości szkolnej dla
rodziców,
- rozmowy indywidualne z uczniami,
- sprawdzanie zeszytów przedmiotowych,
- bieżąca analiza postępów w nauce,
- analiza jakościowa wypowiedzi uczniów,
- sprawdzanie prac domowych.
Dyrektor w wywiadzie dodatkowo wskazał na analizy:
- obserwacje dotyczące rozwoju fizycznego, umysłowego i społecznego,
- analiza wytworów prac uczniów (zadań domowych, prac pisemnych, prac plastycznych, kart pracy i innych),
- pomiar dydaktyczny (sprawdziany, kartkówki, testy, odpowiedzi ustne),
- wpływ środowiska i sytuacji rodzinnej na osiągnięcia uczniów,
- analiza dokumentów dotycząca uczniów (dzienniki, opinie PPP, arkusze, kwestionariusze).
Z rozmów z nauczycielami i dyrektorem wynika, że dokonywana przez nich analiza osiągnięć szkolnych
uwzględnia możliwości rozwojowe uczniów. Z wywiadu z nauczycielami wynika, że na początku etapu
edukacyjnego i na koniec roku szkolnego przeprowadzane są analizy możliwości rozwojowych uczniów.
Z matematyki przeprowadzana jest diagnoza w ramach realizacji projektu "Lepsza szkoła" (test diagnozujący 3
razy w roku). Z ich analizy wynika, co należy uzupełnić, jakie należy zastosować metody. Ponadto poszczególni
uczniowie kierowani są do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Opinia z poradni ukierunkowuje nauczycieli
9 / 42
do opracowania sprawdzianów i zastosowania odpowiednich metod pracy w czasie lekcji, dostosowują również
wymagania do możliwości ucznia. Pracując z dziećmi zdolnymi, nauczyciele stosują różnorodne metody.
Dyrektor w wywiadzie dodał, że modyfikuje się programy, plany nauczania dla danej klasy, stosuje się
indywidualizację nauczania. Nauczyciele biorą pod uwagę, takie czynniki jak: inteligencja ogólna, zdolności,
również specjalne (np. matematyczne, plastyczne), poziom opanowania poszczególnych umiejętności, np.
czytania, pisania, liczenia, zdolność skupiania uwagi, szybkość zapamiętywania, umiejętność uczenia się, zdolność
motywowania się, zainteresowania, środowisko rodzinne, środowisko lokalne, w którym uczeń żyje, baza szkoły,
atmosfera i liczebność klas. Możliwości rozwojowe uczniów są rozpoznawane poprzez: zapoznanie się
z dokumentami dziecka - w zależności od wieku: karty przyjęć do oddziału przedszkolnego, wywiad, rozmowy
z rodzicami, obserwacje, diagnozy wstępne, obserwacje dotyczące rozwoju fizycznego, umysłowego
i społecznego, rozmowy z uczniem, znajomość środowiska. Służy temu również analiza dokumentów dotycząca
uczniów (dzienniki, opinie PPP, arkusze, kwestionariusze), jego sukcesy (dyplomy, nagrody, wyróżnienia), analiza
wytworów prac uczniów (zadań domowych, prac pisemnych, prac plastycznych, kart pracy i innych), pomiar
dydaktyczny (sprawdziany, kartkówki, testy, odpowiedzi ustne) na różnych etapach kariery szkolnej, ciągła
obserwacja jego pracy.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole formułuje się wnioski z analizy osiągnięć uczących się,
jednak są one formułowane w sposób bardzo ogólny, są mało konkretne. Jako przykłady wniosków z analizy
osiągnięć uczniów nauczyciele wskazali na to, że dzieci, mają problem z rozwiązywaniem zadań tekstowych,
występują trudności z ortografią i interpunkcją, w klasach młodszych występują trudności z czytaniem ze
zrozumieniem.
Z przeprowadzonego badania wynika, że nauczyciele dostrzegają możliwości uzyskania lepszych wyników
przez uczniów. Nauczyciele w ankiecie scharakteryzowali swoich uczniów. W ośmiostopniowej skali określili
cechy ich uczniów, wszyscy nauczyciele uważają, że uczniowie w większości są zdyscyplinowani, mają chęć
do nauki (zaznaczyli poziom co najmniej 6), uzyskują lepsze wyniki, przejawiają własną inicjatywę, są
zaangażowani, aktywni (zaznaczyli poziom co najmniej 5, gdzie poziom 8 oznacza cechę zdecydowanie
pozytywną.
Rodzice (23 z 24) w ankiecie stwierdzili, że nauczyciele wierzą w możliwości uczniów. W wywiadzie grupowym
dodali, że organizowane są kółka zainteresowań dla dzieci. Dzieci mają możliwość uzupełnienia braków
lub pogłębienia swojej wiedzy. Zajęcia są tak zorganizowane, że nie kolidują ze sobą. Na zajęciach dzieci dostają
dodatkowe zadania. W szkole realizowany jest program "Matlandia", rozwijający umiejętności matematyczne.
Nauczycielka zachęca uczniów do korzystania z tego programu. Są to innego rodzaju zadania niż na lekcji.
Rodzice zwracają uwagę, że duży wpływ na możliwość uzyskania przez uczniów lepszych wyników ma mała
liczebność klas, nauczyciele mogą stosować indywidualizację na lekcjach. Uczniowie mogą brać udział w różnych
konkursach, również o zasięgu pozaszkolnym.
Uczniowie w wywiadzie grupowym dodali, że nauczyciele wierzą w nich, pytają ich o to, czy wszystko pamiętają.
Podczas konkursów wspierają uczniów, zachęcają do udziału w konkursach, uśmiechają się, trzymają kciuki. Jeśli
uczniowie nie rozumieją czegoś, to nauczyciele pomagają im, pocieszają, mówią, że będzie dobrze. Nie zdarza się,
żeby nauczyciele pokazywali uczniom brak wiary w ich możliwości.
Nauczyciele i dyrektor wskazują, że w szkole wdraża się wnioski z analizy osiągnięć uczących się, jednak ich
wypowiedzi są niespójne, wskazują na inne wnioski.
W wywiadzie grupowym nauczyciele stwierdzili, że wdrażają oni wnioski wynikające z analizy osiągnięć uczniów,
m.in zrealizowano wniosek o zakupienie programu multimedialnego do nauczania matematyki – Matlandia”, który
jest stosowany na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Inny zrealizowany wniosek to: realizacja ćwiczeń
ortograficznych w ramach zespołu "Ortofanek", wprowadzenie dodatkowych ćwiczeń na zajęciach wyrównawczych,
ćwiczenie czytania na zespole "Plusik" i dodatkowe ćwiczenia związane z doskonaleniem tej umiejętności.
Natomiast dyrektor w wywiadzie jako przykłady wdrożonych wniosków wskazał na:
- rozwijanie zainteresowań i uzdolnień muzycznych, językowych, artystycznych i sportowych,
- organizacja konkursów, zajęć pozalekcyjnych (koło polonistyczne, matematyczne, dziennikarskie, informatyczne,
SKO, ekologiczne, historyczne, przyrodnicze, muzyczne, plastyczne, sportowe, taneczne, wokalne, teatralne,
turystyczno-krajoznawcze, bajkoterapia, arteterapia, ERM i inne.
Dokonana analiza prowadzi do wniosku, że w szkole wdrażane wnioski nie przyczyniają się do wzrostu
efektów kształcenia, o czym świadczą wyniki dzieci na przestrzeni trzech ostatnich lat. Zdaniem dyrektora
wdrażane wnioski z analizy osiągnięć uczniów przekładają się na wzrost efektów kształcenia. Jako przykłady
wdrożonych wniosków dyrektor wskazał na:
- Rozwijanie wśród uczniów logicznego myślenia – realizowano w kl. III projekt „Gram w gry logiczne, w maju będę
mistrzem”, w ramach którego wykorzystywano gry logiczne (tangramy, memory i inne) i edukacyjne, rozwiązywano
krzyżówki na wszystkich przedmiotach, zajęciach pozalekcyjnych i świetlicowych. Korzystano również z oferty
projektu „Radosnej szkoły”, projektu „Indywidualizacja nauczania w kl. I-III”. Efektem tych działań jest III miejsce
ucznia klasy III w Gminnym Konkursie Matematycznym „Wesołe myślenie” id dobry wynik tej klasy na sprawdzianie
10 / 42
kompetencji OBUT - 73 % z części matematycznej.
- Zorganizowanie zajęć z uczniem o specyficznych trudnościach w nauce. Na zajęciach pozalekcyjnych „Ortofanek”
pracowano z uczniami klasy piątej i szóstej w celu podniesienia kompetencji ucznia. Zajęcia odbywały się
systematycznie raz w tygodniu. We współpracy z rodzicami uczniowie również wykonywali określone przez
nauczyciela ćwiczenia w domu. Efektem tych działań są dobre wyniki uzyskane w sprawdzianie „Afryka” i wyniki
na sprawdzianie zewnętrznym, gdzie zauważono podniesienie kompetencji w obszarze pisanie i czytanie.
- Zorganizowanie zajęć z uczniem zdolnym. Na zajęciach pozalekcyjnych „Matematyczny As” nauczyciele
pracowali z chętnymi uczniami kl. IV-VI. Podczas spotkań dzieci rozwiązywały zadania nietypowe, ciekawe,
o podwyższonym stopniu trudności, wymagające twórczego i logicznego myślenia. Często zainteresowani
uczniowie proponowali tematykę kolejnego spotkania, dzięki czemu mieli możliwość zaprezentowania swojej
wiedzy i umiejętności w gronie rówieśników. Efektem tych działań było III miejsce ucznia klasy V w Gminnym
Konkursie „Matematyczny As”.
- Zachęcanie i przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych. W roku szkolnym 2010/2011
organizowano konkursy klasowe z matematyki w klasach I - III w celu utrwalenia 4 podstawowych działań
arytmetycznych. Na podsumowanie działań odbył się szkolny konkurs matematyczny dla klas II i III „Licz, przeliczaj
to, co zdrowe - matematyka na wesoło.” Efektem jest uzyskanie przez uczniów kl. III w badaniach OBUT wyniku
56,25 z testu z matematyki.
Z analizy dokumentów wynika, że wdrażane wnioski nie maja wpływu na podniesienie wyników sprawdzianu
zewnętrznego. Szkoła uzyskała wyniki: 2010 – 4 stanin - pisanie 4,56 czytanie 7,13, rozumowanie 5,1, korzystanie
z informacji 2,8, wykorzystanie wiedzy w praktyce 4,2 2011 – 3 stanin - pisanie 5,33 czytanie 7,67, rozumowanie
4,4, korzystanie z informacji 2,3, wykorzystanie wiedzy w praktyce 2,8 2012 – 1 stanin - pisanie 5,10 czytanie 4,1
rozumowanie 2,3, korzystanie z informacji 1,6, wykorzystanie wiedzy w praktyce 1,9.
Powyższe argumenty świadczą o podstawowym poziomie spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: D
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie są aktywni. Zgłaszają inicjatywy na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły, które są
realizowane. Chętnie biorą udział w licznych zajęciach pozalekcyjnych.
Z przeprowadzonych badan wynika, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia organizowane przez szkołę. Z
ankiety skierowanej do nauczycieli wynika, że nauczyciele wysoko oceniają stopień zaangażowania uczniów
podczas zajęć. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzają, że uczniowie są zaangażowani podczas zajęć,
ponieważ w ośmiostopniowej skali wskazali poziom 6 (2 wskazania), 7 (3 wskazania), 8 (3 wskazania), gdzie
poziom 8 oznacza „zdecydowanie zaangażowani”. Podobnego zdania jak nauczyciele są rodzice, wg 23 z 24
ankietowanych rodziców, ich dzieci chętnie angażują się w zajęcia szkolne. Potwierdzają to również
przeprowadzone obserwacje zajęć. Nauczyciele w ankiecie wskazali na sposób zaangażowania uczniów podczas
zajęć:
-- przynoszą potrzebne pomoce i dodatkowe materiały (6 z 8),
- wykonują zadania dodatkowe (4 z 8),
- dyskutują (4 z 8),
- zadają pytania (4 z 8),
- aktywnie pracują w grupach (3 z 8),
- chętnie wypełniają swoje obowiązki ( 3 z 8)
- zgłaszają się na lekcjach (3 z 8),
- dzielą się swoją wiedzą, opowiadają ciekawostki (2 z 8),
- proponują tematy zajęć (2 z 8),
- biorą udział w konkursach,
- są bardzo aktywni na spotkaniach autorskich i spotkaniach z ciekawymi ludźmi,
- chętnie odpowiadają na zadawane pytania
- proszą o poszerzenie tematu o jakieś treści, które je interesują,
- inicjują zajęcia, zabawy,
- wchodzą w rolę asystenta,
- realizują projekty
- rozmawiają aktywnie z nauczycielem,
11 / 42
W wywiadzie grupowym nauczyciele uzupełnili swoją wypowiedź wskazali dodatkowo na:
- stosowanie metod aktywizujących np. drzewko decyzyjne, pantomina, drama,
- wykorzystanie pomocy dydaktycznych, w tym interaktywnych,
- dostosowanie zadań do możliwości,
- stwarzanie sytuacji ułatwiającej uczniom rozwiązanie problemów,
- chwalenie i motywowanie,
- wykorzystanie własnych kolekcji materiałów,
- ocenianie wspierające,
- zachęcanie do konkursów i imprez, apeli,
- prace dodatkowe nagradzane np. naklejkami.
Uczniowie w ankiecie wyrazili opinię o lekcjach, również prowadzonych w dniu badania, 13 z 24 ankietowanych
uważa, że wszystkie lub niemal wszystkie zajęcia bardzo ich angażują, tylko nieliczne są nudne, 7 z 24 stwierdziło,
że duża część lekcji (choć nie wszystkie) jest wciągająca i angażuje ich, 4 z 24 uczniów uważa, że niektóre lekcje
są wciągające, ale zdarza się to dość rzadko. Uczniowie wskazali, ze najbardziej lubią w swojej szkole:
- koła zainteresowań i zajęcia pozalekcyjne, na które mogą uczęszczać wszyscy uczniowie (4 z 24)
- nauczycieli (3 z 24),
- klasy (2 z 24),
- lekcje (2 z 24),
- to, że są nauczyciele na przerwach i gdy się coś dzieje zawsze interweniują,
- to, że uczniowie mogą czuć się bezpiecznie,
- mili pracownicy szkoły, którzy rozwiązują problemy szkolne,
- naukę.
Z przeprowadzonych badań wynika, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne organizowane
przez szkołę.
Z analizy ankiety skierowanej do rodziców uczniów, wynika, że według nich ich dzieci chodzą chętnie na zajęcia
pozalekcyjne (19 z 24), a część rodziców (5 z 24) uważa, że ich dzieci uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych,
ale niechętnie.
Natomiast nauczyciele wysoko oceniają poziom zaangażowania uczniów w zajęcia pozalekcyjne. Wszyscy
ankietowani nauczyciele stwierdzają, że uczniowie są zaangażowani w zajęcia pozalekcyjne prowadzone w szkole,
ponieważ w ośmiostopniowej skali wskazali poziom 7 (4 wskazania), 8 (4 wskazania), gdzie poziom 8 oznacza
„zdecydowanie zaangażowani”. Nauczyciele w ankiecie wskazali na sposób zaangażowania uczniów:
- biorą udział w konkursach i zawodach (6 z 8),
- proponują miejsca wyjazdów na wycieczki i repertuar filmowy (wyjazdy do kina) (6 z 8),
- biorą udział w akcjach charytatywnych (5 z 8),
- angażują się w apele, chętnie przygotowują się do przedstawień (uczą się ról do nich, przygotowują stroje) (5
z 8),
- systematycznie uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych (3 z 8),
- przynoszą dodatkowe materiały, zadania, własne kolekcje, książki (2 z 8),
- proponują tematykę spotkań (2 z 8),
- przygotowują gazetki ścienne (2 z 8),
- wykonują dodatkowe zadania (ortograficzne, matematyczne),
- są aktywni,
- redagują artykuły do gazetki, tworzą strony graficzne do gazetki,
- przygotowują swoje programy innowacji szkolnych,
- angażują się w wybory do władz Samorządu Szkolnego,
- opiekują się pracownią przyrodniczą.
Uczniowie w ankiecie ocenili zajęcia pozalekcyjne, 7 z 24 uczniów uważa, że wszystkie lub niemal wszystkie
zajęcia bardzo ich angażują, tylko nieliczne są nudne, 12 z 24 stwierdziło, że duża część zajęć (choć nie wszystkie)
jest wciągająca i angażująca ich, 4 z 24 określiło, że niektóre zajęcia są wciągające, ale zdarza się to dość rzadko,
1 z 24 uważa, że zajęcia w ogóle nie są wciągające i angażujące.
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie podejmują inicjatywy dotyczące ich własnego rozwoju
i rozwoju szkoły, potwierdzają to wyniki ankiet i wywiady z respondentami. Z ankiety skierowanej do nauczycieli
wynika, że uczniowie podejmują działania wpływające na rozwój szkoły. Podali przykłady:
- inicjują i biorą udział w akcjach charytatywnych: „Góra Grosza”, „Zbiórka nakrętek”, „Dzieci dzieciom” często są
ich inicjatorami (6 z 8),
- uczestniczą w wyborach samorządów klasowych oraz szkolnych (5 z 8),
- reprezentują szkołę na zewnątrz w konkursach, zawodach sportowych i imprezach środowiskowych) (4 z 8),
- proszą o umożliwienie spędzania przerwy w atrakcyjny dla nich sposób tzn. proszą o piłę nożną, stół
do ping-ponga, włączanie muzyki na przerwach (4 Z 8),
12 / 42
- uczestniczą w happeningach np. "Grzecznolandia", "Dzień bez przemocy" "Fair play w sporcie" (3 z 8),
- przygotowują i uczestniczą w imprezach szkolnych np. Dzień Mamy i Taty, Dzień Babci i Dziadka, Pasowanie
na Przedszkolaka, Jasełka, Dzień Pluszowego Misia (3 z 8),
- redagują artykuły do szkolnego pisemka "Bazgrołek" , redagują strony tematyczne (3 z 8),
- mają wpływ na tematykę szkolnego pisemka, zgłosili zmianę tytułu szkolnego pisemka z "Wesoła szkoła "na
"Bazgrołek",wybrali podczas ankiety sekcje, jakie powinny znaleźć się w gazetce,
- biorą udział w akcjach ogólnopolskich I gminnych np. „Gminne Dni Ziemi”, „Sprzątanie świata” (2 z 8),
- biorą udział w akcji „Nauka pierwszej pomocy”,
- proponują imprezy szkolne i dyskoteki,
- wykonują dodatkowe prace z przedmiotów,
- nawiązują kontakt z uczniami z innych szkół,
- przygotowują kiermasze.
W wywiadzie grupowym nauczyciele wskazali na inne przykłady podejmowanych przez uczniów inicjatyw i działań
na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły:
- wyszukiwanie przez uczniów tematyki konkursów,
- zakup czasopisma "Wiktor”, „Junior" do biblioteki szkolnej,
W działaniach tych bierze znaczna grupa uczniów.
Dyrektor w wywiadzie wskazał dodatkowo jeszcze na inne propozycje:
- samodzielna inicjatywa pomocy w opiece nad uczniem niepełnosprawnym,
– mecz nauczyciele-uczniowie kl. VI w dniu sportu,
- przygotowanie gazetki ściennej pod tytułem „Szkoła Podstawowa w Grabownie Wielkim – co Ci zapewnia, jakie
możliwości Ci stwarza”,
-propozycje zorganizowania Dnia Edukacji Narodowej (zakupienie kwiatów dla nauczycieli oraz pracowników
administracji i obsługi z zysku ze sklepiku podczas dyskoteki),
- propozycje spędzenia Pierwszego Dnia Wiosny oraz szkolnego turnieju SKO,
- propozycje obchodów Dnia Dziecka,
- samodzielne prowadzenie gazetki SU (przygotowanie okolicznościowych gazetek i wiadomości).
Partnerzy i samorząd zapytani o uczniowskie inicjatywy wskazali nadziałania przedstawione przez nauczycieli
i dyrektora potwierdzają również w wywiadzie inni respondenci: rodzice, partnerzy i samorząd, a także uczniowie.
Stwierdzili oni, że mają w szkole możliwość wpływania na to, w jaki sposób się rozwijają, mogą zgłaszać
propozycje konkursów i kółek działających w szkole (np. na pierwszych zajęciach kółek nauczyciele pytają ich,
co chcą robić, mogą też zmieniać tok zajęć, zgłaszać swoje propozycje). Dzielą się z nauczycielami swoimi
pomysłami na to, co chcieliby robić w szkole, czasami zgłaszają nauczycielom swoje pomysły dotyczące spędzania
czasu na przerwach. Zgłaszają potrzebę zrobienia przerw śródlekcyjnych. Przed sprawdzianami mogą robić
ćwiczenia mózgu".
Ponadto rodzice wskazali na to, że uczniowie chcą więcej zajęć sportowych, chcą mieć większą możliwość
korzystania z pracowni komputerowej, jednak nie ma takiej możliwości pozostania po lekcjach z uwagi na dojazdy.
Zarówno dyrektor jak i nauczyciele w wywiadach stwierdzili, że szkoła realizuje działania zainicjowane przez
uczniów. Nauczyciele wskazali na działania: koła zainteresowań, zagospodarowanie przerwy, akcje charytatywne,
lekcje wychowania fizycznego (fakultatywne). Dyrektor dodatkowo wymienił: dyskoteki, samodzielna inicjatywa
pomocy w opiece nad uczniem niepełnosprawnym, utrzymanie tradycji – mecz nauczyciele-uczniowie kl. VI w dniu
sportu, przygotowanie gazetki ściennej pod tytułem „Szkoła Podstawowa w Grabownie Wielkim – co Ci zapewnia,
jakie możliwości Ci stwarza”, propozycje zorganizowania Dnia Edukacji Narodowej, uruchomienie
Poczty Walentynkowej, sprzedaż kartek podczas kiermaszu walentynkowego, propozycje spędzenia Pierwszego
Dnia Wiosny oraz szkolnego turnieju SKO, obchodów Dnia Dziecka, samodzielne prowadzenie gazetki SU
(przygotowanie okolicznościowych gazetek i wiadomości), redagowanie gazetki „Bazgrołek”.
Uczniowie w wywiadzie potwierdzili wypowiedzi nauczycieli i dyrektora. Stwierdzili, że ich inicjatywy są
realizowane, jeśli są możliwe do realizacji.
Z obserwacji placówki wynika, że na terenie szkoły brak jest informacji dotyczących działań zainicjowanych przez
uczniów. Widoczne są natomiast przykłady aktywności uczniów, takie jak: gazetki klasowe w gabinetach lekcyjnych
(najbogatsze w klasach 1-3), w holu korytarza umieszczona jest przenośna tablica z informacjami dotyczącymi
wyborów do Samorządu Uczniowskiego oraz z plakatami wyborczymi kandydatów i pracami plastycznymi uczniów.
Widoczna jest także galeria pucharów (w holu szkoły i przy sali gimnastycznej) oraz dyplomy i podziękowania.
Przedstawione argumenty wskazują na wysoki poziom spełnienia wymagań.
Poziom spełniania wymagania: B
13 / 42
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
Usytuowanie szkoły i podejmowane przez nią działania powodują, że uczniowie w szkole czują się
bezpiecznie. Znają swoje prawa i obowiązki, a także obowiązujące w szkole normy. Nauczyciele prowadzą
diagnozy zachowań uczniów, które są podstawą do modyfikowania podejmowanych działań
wychowawczych, jednak nie uwzględnia się inicjatyw i opinii uczniów.
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie w szkole czują się bezpiecznie. W opinii partnerów szkoły
i samorządu wpływ na to ma położenie szkoły - daleko od ruchliwej ulicy, teren placówki jest ogrodzony. Dzieci
dojeżdżające są pod stałą opieką opiekunów, zarówno przy wsiadaniu do autobusu, jak i przy wysiadaniu.
W szkole jest dyscyplina, nauczyciele zwracają uwagę na uczniów, jest stały nadzór nauczycieli nad grupą,
na korytarzu pełnione są dyżury. Wszystko to powoduje, że zauważa się w szkole wszelkie postronne osoby.
Szkoła funkcjonuje w parterowym budynku, tylko pracownia informatyczna znajduje się na piętrze, co powoduje,
że dzieci niepełnosprawne mogą się swobodnie poruszać po budynku. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo dzieci,
partnerzy i samorząd nie stwierdzili do tej pory żadnych nieprawidłowości. Podobne zdanie mają rodzice, którzy
w wywiadzie grupowym stwierdzili, że wpływ na bezpieczeństwo dzieci ma również to, że szkoła funkcjonuje
w małym środowisku, w którym wszyscy ludzie się znają. W szkole jest niewiele dzieci, więc klasy są mało liczne.
Również w opinii pracowników niepedagogicznych w szkole dba się o bezpieczeństwo, wpływ na to, oprócz
czynników wymienionych przez innych respondentów, mają: systematyczne przeglądy techniczne, organizowane
próby ewakuacyjne, działania informacyjne (nauczyciele - wychowawcy uczą dzieci bezpiecznego zachowania się,
również podczas wycieczek), uczenie dzieci zasad bezpieczeństwa, zakaz wychodzenie poza teren szkoły bez
opieki dorosłego (pełnione dyżury na boisku), reagowanie pracowników szkoły na sytuacje niebezpieczne – zakaz
przynoszenia do szkoły niebezpiecznych narzędzi. Jednocześnie stwierdzili, że w szkole nie ma miejsc, w których
częściej, niż gdzie indziej zdarzają się niewłaściwe zachowania.
Opinie respondentów potwierdzają ankietowani uczniowie, którzy stwierdzili, że zdecydowanie czują się w szkole
bezpiecznie, zarówno na zajęciach jak i na przerwie. Zapytani, czy na terenie szkoły po zajęciach lekcyjnych czują
się bezpiecznie, 4 z 8 ankietowanych uczniów stwierdziło, że nigdy nie bywa na terenie szkoły po lekcjach, 3 z 8
uczniów uważa, że czuje się bezpiecznie, 1 osoba zdecydowanie nie czuje się bezpiecznie. Dodatkowo uczniowie
stwierdzili, że wciągu ostatniego roku zdarzyło się, że ktoś obrażał uczniów (3 z 8 wskazań), ktoś obrażał kogoś
innego z klasy (4 z 8 wskazań), ukradziono uczniowi jakiś przedmiot (1 z 8 wskazań), komuś z klasy skradziono
jakiś przedmiot lub pieniądze (1 z 8 wskazań). Zdecydowana większość uczniów (7 z 8) stwierdziła, że w szkole nie
ma miejsc, w których czują się mało bezpiecznie, jeden uczeń wskazał na toaletę.
Również obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele dbają o fizyczne bezpieczeństwo uczniów.
W opinii wielu respondentów uczniowie znają obowiązujące w szkole normy. Partnerzy i samorząd w wywiadzie
grupowym stwierdzili, że w szkole nie ma konfliktów,dzieci są grzeczne, wiedzą, co im wolno, przestrzegają norm
w szkole. Wyróżniają się wzorowym zachowaniem. Rodzice zwracają uwagę na wychowanie swoich dzieci, uczą
ich przestrzegania zasad, co powoduje, ze dzieci wiedzą, jak mają się zachować, cechuje ich wysoka kultura
osobista. Dowodem na to jest m.in. zachowanie uczniów podczas spotkań z ciekawymi ludźmi np. z pisarzem,
na które przychodzą duże grupy uczniów. Działania szkoły powodują, że uczniowie nie wagarują. Uczą się
tolerancji, ponieważ uczą się wspólnie z dziećmi niepełnosprawnymi. W wywiadzie grupowym uczniowie
potwierdzają, że znają normy i zasady obowiązujące w szkole. Znają swoje prawa, wskazali na najważniejsze
z nich, czyli na prawo do: wyjaśnienia oceny, poprawy oceny ze sprawdzianu, ustalania terminów sprawdzianów,
uczęszczania na koła zainteresowań, wyboru rodzaju zajęć dodatkowych, korzystania z piłek podczas przerw,
zgłaszania nieprzygotowania do zajęć na niektórych przedmiotach (2 -3 razy w semestrze).
Uczniowie potrafią wskazać również na obowiązki, czyli ich powinnością jest m.in.: systematycznie uczęszczać
na zajęcia, systematycznie się uczyć, nosić obuwie zmienne i strój na wychowanie fizyczne, przynosić podręczniki,
systematycznie odrabiać zadania, dbać o porządek i czystość w szkole. Uczniom nie wolno: spóźniać się, pić i jeść
na lekcjach (nie wolno pić napojów energetycznych), przynosić napoje w szklanych butelkach, przynosić sprzęty
elektroniczne (komórka, laptop) i ostre narzędzia, huśtać się na krzesłach, biegać po korytarzach, opuszczać teren
szkoły, bawić się w toaletach, krzyczeć.
Zasady właściwego zachowania się w szkole są jasne dla wszystkich uczniów, tak stwierdzili, wypełniając ankietę.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole prowadzona jest diagnoza zachowań uczniów i zagrożeń.
Według dyrektora, dokonywana jest poprzez:
- ankiety dotyczące poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów szkoły,
- zeszyty wychowawcze, w których odnotowywane są punkty dodatnie i ujemne za zachowanie,
- obserwacje zachowań uczniów,
- rozmowy z pracownikami niepedagogicznymi, opiekunami w autobusie oraz z rodzicami.
14 / 42
Po przeprowadzeniu ankiety dotyczącej poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów szkoły, zostały określone rodzaj
i skala zagrożeń występujących w szkole.
Ankietowani rodzice (21 z 24) stwierdzili, że otrzymują informacje na temat zagrożeń występujących w szkole,
do której uczęszcza ich dziecko. Uważają również, że pozytywne zachowania ich dziecka są dostrzegane przez
nauczycieli (23 z 24 ankietowanych).
Pytani respondenci potwierdzają, że w szkole podejmuje się działania wychowawcze mające na celu
zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań. W wywiadzie dyrektor stwierdził,
że nauczyciele dokonują oceny skuteczności swojej pracy - indywidualnie i wraz z innymi nauczycielami, obserwują
uczniów, konsultują między sobą wyniki obserwacji, analizują poszczególne przypadki. Na zajęciach edukacyjnych
uwzględniana jest tematyka związana z prawidłowymi relacjami rodzinnymi i ogólnoludzkimi, bezpiecznym
spędzaniem przerw na boisku szkolnym. Zwracano uczniom uwagę, jakie niebezpieczeństwo niesie za sobą
wieszanie się na bramkach, przeskakiwanie przez płot za piłką i nieuczciwe zachowanie podczas gry.
Przedstawiono Radzie Pedagogicznej referat na temat zjawiska cyberprzemocy „Stop cyberprzemocy”. Odbył się
również apel „Bezpiecznie na drodze”, teatrzyk „Jaś i Małgosia” dla wszystkich uczniów o tematyce profilaktycznej,
po spektaklu odbyła się pogadanka z aktorami na temat – nie rozmawiamy z obcymi i nie przyjmujemy od obcych
upominków. Zorganizowano w szkole pogadankę „Bezpieczne programy telewizyjne”, „Bezpieczne zabawy”.
Odbyło się spotkanie z policjantem – dzielnicowym, podczas którego omówiono zasady bezpiecznego poruszania
się w drodze do i ze szkoły oraz inne zagrożenia czyhające na dzieci w szkole i poza szkołą, przeprowadzono
pogadankę o zachowaniu bezpieczeństwa podczas zabaw na śniegu i lodzie. Na godzinach wychowawczych
wychowawcy przeprowadzili warsztaty „Gdy odwiedza nas Pani Złość....”. Szkoła wzięła udział w konkursie
"Kodeks Kibica Fair Play" (opracowanie kodeksu). Przeprowadzono ankietę wśród rodziców i uczniów na temat
bezpieczeństwa w szkole. Ponadto przygotowano gazetki: „Kodeks naszej szkoły”, „Szkoła bez przemocy”,
„Pierwsza pomoc”, „Dzieci i ich prawa”. Na godzinach wychowawczych realizowano następujące tematy:
„Poznajemy sygnały alarmowe w mojej szkole”, „Bezpieczna droga do i ze szkoły”, „Niebezpieczeństwa grożące
dzieciom”, „Moje zainteresowania w szkole i poza szkołą”, „Przyczyny powstawania pożarów i sposoby
zapobiegania im”, „Źródła energii w gospodarstwie domowym – zachowanie ostrożności. Jak pomóc
w niebezpieczeństwie”. Na języku angielskim poruszono temat: „Jak powinna wyglądać szczęśliwa rodzina
(bezpieczeństwo członka rodziny)”, „Ourhouse- nasz dom (gdzie czuję się szczęśliwy i bezpieczny)”, „My roommój pokój (pokój jako azyl, tutaj czuję się bezpieczny)”, „Moje miejsce w grupie rówieśniczej”, „Jak radzić sobie
z negatywnymi emocjami”.
W dokumentacji szkolnej znajdują się informacje dotyczące spotkania z psychologiem, psychoterapeutą,
policjantem, pracownikiem sanepidu (protokoły, kronika, strona www. szkoły, pisma urzędowe).
Z analizy ankiety wypełnionej przez dyrektora wynika, że w szkole podejmowane są działania wobec
zdiagnozowanych zagrożeń. Według dyrektora nie stwierdzono większych zagrożeń. W szkole od lat nie było
wypadku, nie stwierdzono palenia przez uczniów papierosów, ani żadnych innych używek. Uczniowie wiedzą,
jakich zachowań się od nich oczekuje i starają się im sprostać. Szkoła otrzymała CERTYFIKAT „Szkoły Promującej
Zdrowie”, co znacznie wpłynęło na podniesienie świadomości zdrowego stylu życia uczniów. Pomimo tego szkoła
prowadzi profilaktykę ewentualnych zagrożeń. Odbyło się posiedzenie zespołu samokształceniowego klas IV-VI,
na którym zostały przypomniane procedury postępowania w przypadku agresji, bójek, przyjścia do szkoły
pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Nauczyciele kształcą u uczniów umiejętność radzenia sobie w sytuacjach
stresowych, pokojowego rozwiązywania konfliktów, prowadzenia zdrowego trybu życia oraz uwrażliwiają na kulturę
słowa i kulturę osobistą uczniów. Działania ukierunkowane na zmniejszenie zagrożeń dotyczyły również rodziców,
były dla nich wygłoszone referaty na zebraniach rodziców np.:- „Planowanie czasu wolnego” i „Higiena pracy
ucznia w domu” „Cyberprzemoc”. Oprócz wymienionych działań w szkole prowadzone są zajęcia z Treningu
Zastępowania Agresji (ART), w którym brali udział uczniowie klas IV i V (10 uczniów) i „Zajęcia TZA – Trening
Zastępowania Agresji”. Odbywały się spotkania z psychologiem (w ciągu dwóch ostatnich lat 4 razy), pedagogiem
(2 razy) pod kątem uzyskania wiedzy na temat „Co mogą zrobić rodzice, aby dzieci radziły sobie w szkole?” i „Gdy
przychodzi Pani złość”). Zorganizowane były warsztaty z psychoterapeutą dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli brali udział w konkursach Przepisy Ruchu Drogowego”, „Prewencja,
ale inaczej”, „Na wszelki wypadek”, „Jestem bezpieczny w domu, w szkole i na drodze” i „Szkoła dbająca
o bezpieczeństwo”, którego organizatorem był Dolnośląski Kurator Oświaty. W klasach młodszych miała miejsce
prelekcja i projekcja filmu o bezpieczeństwie w domu i na drodze oraz film pt. „Ostrożnie z prądem”.
Ponadto szkoła zorganizowała:
- kampanię „Szkoła bez przemocy”.
- dwa spotkania z przedstawicielką Sanepidu, która przestrzegała uczniów przed używkami, dopalaczami i innymi
uzależnieniami (papierosy, alkohol), omawiała sprawy higieny.
Zostało przeszkolonych dwóch nauczycieli z zakresu „Trening Zastępowania Agresji TZA – ART” (osoby te
prowadzą zajęcia z wybraną grupą uczniów) oraz czterech nauczycieli z zakresu udzielania „Pierwszej pomocy”.
Szkoła otrzymała materiały (5 fantomów, książeczki, filmy i telefony) w celu prowadzenia zajęć z pierwszej pomocy
15 / 42
w szkole, które są prowadzone w szkole drugi rok. W konkursie „Uczę się bezpiecznie żyć” o tytuł Mistrza Dolnego
Śląska w "Edukacji dla Bezpieczeństwa" udział wzięły 3 grupy wiekowe. Zwieńczeniem działań było otrzymanie
przez szkołę w 2011 r. certyfikatu „Szkoły Dbającej o Bezpieczeństwo”.
Z analizy przeprowadzonej wśród nauczycieli ankiety wynika, że według nich nauczyciele szybko reagują
na niewłaściwe zachowania uczniów, tak uważa 22 z 24 ankietowanych, jedna osoba była odmiennego zdania
i jedna osoba stwierdziła, że nie ma takich zachowań. W wywiadzie grupowym rodzice dodali, że ich dzieci, uczące
się w tej szkole, nie były narażone na niewłaściwe zachowania ze strony innych uczniów. W drobnych sytuacjach
nauczyciele reagują. W sytuacjach drastycznych nauczyciele przeprowadzają rozmowy z uczniami, potem wzywają
rodziców. Jest dobry kontakt telefoniczny pomiędzy wychowawcami i rodzicami. Szkoła funkcjonuje w małym
środowisku, kontakt rodziców ze szkołą jest bezpośredni. W sytuacji, gdy dziecko źle się czuje, rodzice są
natychmiast powiadamiani. Ponadto nauczyciele wzmacniają pozytywne zachowania uczniów, chwalą dzieci np.
wręczają im naklejki. Wprowadzona została tablica pochwał i nagan. W starszych klasach stosowane są inne
metody: pochwała, ocena z zachowania, punkty.
W wywiadzie grupowym pracownicy niepedagogiczni stwierdzili, że szkoła podejmuje działania, aby eliminować
niewłaściwe zachowania i wzmacniać właściwe. Na bieżąco reagują na niewłaściwe zachowania: informują
wychowawcę, dyrekcję, prowadzone są rozmowy z rodzicami, kiedy wymaga tego sytuacja (dyrekcja
i nauczyciele), stosowany jest punktowy system oceniania, punkty ujemne za zachowanie, które pracownicy
niepedagogiczni też mogą przyznać, dotyczy to również punktów dodatnich. Na zebraniach z rodzicami
nauczyciele mówią rodzicom o zachowaniu dzieci (chwalą i ganią). Organizowane są spotkania z policjantami,
pielęgniarką (pogadanki), z psychologiem, pedagogiem - warsztaty dla uczniów.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole prowadzi się analizę podejmowanych działań mających na celu
eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań.
Dyrektor w wywiadzie stwierdził, że nauczyciele analizują działania podejmowane dla eliminowania zagrożeń
i wzmacniania właściwych zachowań poprzez: sprawozdania z pracy wychowawczej, dyskusje na Radzie
Pedagogicznej, ewaluację programu wychowawczego i profilaktycznego realizowanego w roku szkolnym
2010/2011, dokonaną w oparciu o ankietę.
Nauczyciele w wywiadzie grupowym dodali, że prowadzą:
- analizę systemu oceniania (poprzedni nie był czytelny dla ucznia),
- analizę dotyczącą ustalenia sytemu oceniania,
- analizę zachowań uczniów, niezgodnych z oczekiwaniami szkoły,
- analizę dotyczącą bezpieczeństwa (ankieta),
- program "Bezpieczna szkoła" i ponowną analizę,
- diagnozę zachowań uczniów, którzy sprawiali problemy (piąta i szósta klasa).
Działania mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań są w razie
potrzeby modyfikowane. Dyrektor w wywiadzie stwierdził, że uzupełniono ofertę imprez szkolnych
z uwzględnieniem tematyki dotyczącej kultury zachowania (np. "Wybory Damy i Dżentelmena Szkoły"),
zmodyfikowano "Szkoły promującej zdrowie".
Nauczyciele w wywiadzie grupowym stwierdzili, że w ramach modyfikacji działań mających na celu eliminowanie
zagrożeń prowadzono spotkania z psychologiem, zmieniono system oceniania na punktowy, zmodyfikowano
sposób przydzielania nagród.
Partnerzy i samorząd stwierdzili, że szkoła zaprasza policjantów na spotkania. Codziennie prowadzone są
rozmowy z uczniem, rodzicami.
Podczas modyfikacji działań wychowawczych nie uwzględnia się inicjatyw uczniów. Z analizy ankiety
skierowanej do nauczycieli wynika, że nie wszystkie podejmowane w szkole działania wychowawcze uwzględniają
inicjatywy lub opinie uczniów, 6 z 8 ankietowanych nauczycieli uwzględnia inicjatywy uczniów, przeciwnego zdania
jest 2 z 8 ankietowanych nauczycieli. W wywiadzie grupowym natomiast nauczyciele stwierdzili, że uczniowie nie
zgłaszają inicjatyw w zakresie modyfikacji działań wychowawczych. Potwierdzają to również uczniowie
w wywiadzie grupowym. Odmiennego zdania jest dyrektor szkoły, który wskazał na działania, które mają mały
związek z modyfikacją działań wychowawczych (propozycje zagospodarowania czasu na przerwach,
współdecydowanie o wyborze wycieczki, sposób spędzenia Dnia Wiosny, Dnia Dziecka i inne)
Z przeprowadzonego badania wynika, że uczniowie prezentują zachowania zgodne z wymaganiami. Za
osiągnięcie szkoły w kształtowaniu wymaganych w szkole zachowań nauczyciele w wywiadzie grupowym uznali to,
że uczniowie są chętni do pomocy, wrażliwi, empatyczni, grzeczni, kulturalni, rozróżniają, co jest dobre, znają
podstawowe zasady zachowania. Ponadto stwierdzili, że w szkole raczej nie ma niepożądanych zachowań, rzadko
zdarza się agresja słowna (przekleństwa, utarczki słowne między uczniami), kłótnie, sprzeczki, zaczepki,
przepychanki.
W ciągu ostatnich pięciu lat dyrektor nie miał potrzeby zastosowania kary statutowej.
Opinie nauczycieli potwierdzają pracownicy niepedagogiczni wyrażone w wywiadzie grupowym. Stwierdzili, że od
uczniów w szkole oczekuje się określonych zachowań, uczniowie mają respektować normy społeczne, grzecznie
16 / 42
odnosić się do kolegów i starszych. Oczekuje się od nich szacunku, tolerancji na inność, opieki
nad niepełnosprawnym uczniem. Według pracowników niepedagogicznych uczniowie powinni dbać o mienie
szkolne, szanować pracę innych, zwracać uwagę na niewłaściwe zachowanie, zgłaszać takie sytuacje dorosłym.
Stwierdzili, że u uczniów tej szkoły podoba im się brak agresji u dzieci, nie ma wulgaryzmów, przekleństw, jest
natomiast tolerancja i pomoc słabszym oraz niepełnosprawnym, dzieci są kulturalne. Uczniowie wiedzą, że nie
wolno im wychodzić poza teren szkoły i na tył budynku, gdyż nie ma tam opieki, przechodzić przez ogrodzenie,
wieszać się na bramkach, przebywać bez potrzeby w toaletach, przebywać na sali gimnastycznej bez opiekuna i w
klasach na przerwach, biegać po korytarzach, używać telefonów komórkowych. Uczniowie respektują te zasady.
W szkole w zasadzie nie ma niewłaściwych zachowań. Zdarzają się drobne kłótnie między dziećmi i popychanie,
Dotyczy to niewielu uczniów, takie sytuacje są bardzo sporadyczne. Te opinie potwierdzają obserwacja zajęć
i placówki.
Przedstawione argumenty wskazują na średni poziom spełnienia wymagań.
Poziom spełniania wymagania: C
17 / 42
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że szkoła posiada koncepcję swojej pracy, która
została przyjęta przez Radę Pedagogiczną, znana jest pracownikom szkoły oraz akceptowana przez
uczniów i ich rodziców. Dokonana analiza pozwala stwierdzić, że szkoła prowadzi działania realizujące
koncepcję pracy, analizuje ją i dokonuje stosownych modyfikacji.
Z wypowiedzi dyrektora szkoły oraz analizy dokumentów wynika, że koncepcja pracy szkoły składa się z misji („Nie
dla szkoły, lecz dla życia uczymy się”), wizji, priorytetów szkoły oraz modelu absolwenta. Została podzielona
na obszary: zarządzanie i organizacja, wychowanie i opieka oraz dydaktyka. Główne punkty tej koncepcji zakładają
rozwój młodego człowieka, przygotowanego do życia w Zjednoczonej Europie, rozwijanie zainteresowań uczniów
oraz dbałość o bezpieczeństwo i kulturę osobistą. Ważnym jej elementem jest także wychowanie patriotyczne
i regionalne (ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia poczucia tożsamości narodowej), podtrzymywanie
tradycji szkoły (tzw. ceremoniał szkolny), propagowanie zdrowego stylu życia, wychowanie przez sport, troska
o środowisko przyrodnicze oraz ulepszanie bazy szkoły. Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły jest znana
pracownikom szkoły. Zdaniem nauczycieli i pracowników niepedagogicznych szkoła dba o kształtowanie postawy
patriotycznej, wychowuje poprzez sport, propaguje zdrowy styl życia, umożliwia dostęp do nowoczesnych
technologii, przygotowuje do życia w regionie i w Europie. Kształtowana jest również postawa tolerancji i szacunku
dla drugiego człowieka.
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły została przyjęta przez radę pedagogiczną uchwałą nr
1/2010/2011 z dnia 24 sierpnia 2010 r. Niemal wszyscy nauczyciele stwierdzili, że rada przyjęła koncepcję pracy
przedstawioną przez dyrektora po uwzględnieniu sugestii nauczycieli i większość z nich czuje się jej współautorem.
Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy, które mają w większości charakter długofalowy
i systematyczny. Dyrektor i nauczyciele wskazali najważniejsze działania, takie jak:
- rozwijanie zainteresowań poprzez organizację i udział w konkursach regionalnych, szkolnych, realizację
programów edukacyjnych on-line i na platformach edukacyjnych, wdrożenie programu matematycznego w kl. IV- VI
„Matlandia” i akcję „Cała Polska Czyta Dzieciom",
- objęcie uczniów klas 0 – III opieką specjalistyczną (logopedyczną, terapią korekcyjno-kompensacyjną,
gimnastyką korekcyjną),
- działania prozdrowotne: dożywanie dzieci, organizacja „Dni Zdrowia” oraz realizacja programów „Szkoła
promująca zdrowie”, „Szklanka mleka”, „Owoce w szkole”, wyjazdy na basen (lodowisko),
- realizacja zadań w zakresie bezpieczeństwa uczniów, np. program „Bezpieczna szkoła”, zajęcia z pierwszej
pomocy,
- kształtowanie postaw patriotycznych m.in. poprzez organizację apeli okolicznościowych, spotkań, uroczystości,
wycieczek,
- przygotowywanie uroczystości i obchodów świąt, np. z okazji "Dnia Mamy” dla rodziców, mieszkańców Grabowna
i środowiska lokalnego,
- diagnoza sytuacji i potrzeb wychowawczych, współpraca z rodzicami,
- zakup pomocy dydaktycznych i wzbogacanie bazy szkoły, utworzenie miejsca zabaw „Radosna Szkoła”,
aktualizowanie programów komputerowych, wzbogacanie księgozbioru biblioteki.
Należy wskazać, że do nowych działań realizujących koncepcję pracy szkoły, rozmówcy zaliczyli: prowadzenie
strony internetowej szkoły oraz bloga SKO przez uczniów, wprowadzenie e-dziennika, a także pozyskiwanie
środków finansowych poprzez udział w projektach UE. Zarówno dyrektor jak i nauczyciele są zdania, że koncepcja
pracy szkoły jest analizowana i modyfikowana, a w pracach z tym związanych uczestniczył dyrektor szkoły, cała
rada pedagogiczna, rodzice, uczniowie. Według dyrektora systematycznej analizie poddawany jest plan działań
dydaktyczno-wychowawczych, który stanowi załącznik koncepcji pracy szkoły, a podczas posiedzeń Rady
Pedagogicznej odbywają się dyskusje na temat form realizacji oraz możliwości dostosowania działań do potrzeb
uczniów i szkoły. W wyniku tego, według dyrektora i nauczycieli, systematycznie nowelizowane są plany pracy
dydaktyczno- wychowawczej, które są załącznikiem koncepcji pracy szkoły. Modyfikacja dotyczy także konkursów,
projektów i uroczystości organizowanych w szkole. Zmieniona została również oferta edukacyjna umożliwiającą
rozwój zainteresowań uczniów (więcej kół zainteresowań dostosowanych do potrzeb uczniów), wzmocniono pracę
z uczniami z trudnościami i z uczniami zdolnymi, wprowadzono zajęcia z języka angielskiego w klasie "0".
Położono nacisk na prowadzenie systematycznej diagnozy środowiska rodzinnego, a w związku z tym, że w szkole
18 / 42
są uczniowie niepełnosprawni, do tematyki godzin wychowawczych włączono dodatkowe zajęcia na temat
tolerancji i pomocy innym.
Koncepcja pracy szkoły jest znana uczniom i akceptowana przez nich. Zdaniem dyrektora uczniowie są
zapoznawani z koncepcją podczas godzin wychowawczych na początku roku szkolnego. Dodatkowo zarządowi
Samorządu Uczniowskiego jest ona przedstawiona przez opiekuna, który omawia poszczególne założenia.
Koncepcja jest wyeksponowana w holu szkoły, na stronie internetowej szkoły oraz w bibliotece, gdzie każdy może
się z nią zapoznać. Uczniowie stwierdzili, że w szkole dużą uwagę zwraca się na dobrą naukę i systematyczne
uczenie się. Ważna też jest kultura osobista uczniów, higiena i troska o zdrowie. W szkole podobają się im mili,
sprawiedliwi nauczyciele, estetyczny wygląd klas oraz dobra baza (w szczególności sala gimnastyczna, siłownia).
Dyrektor stwierdził, że rodzice są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły na pierwszym zebraniu we wrześniu,
otrzymują też informację, gdzie jest ona dostępna i są zachęcani do wymiany poglądów, sugestii (m.in. za pomocą
poczty elektronicznej bądź podczas zebrań szkole lub spotkań Rady Rodziców). Rodzice są zdania, że istniejąca
w szkole koncepcja pracy szkoły jest im znana i akceptowana przez nich. Według nich w szkole za ważne
uznaje się kultywowanie wartości patriotycznych, przestrzeganie tradycji, ochronę zdrowia i bezpieczeństwo.
Nauczyciele uczą dzieci odpowiedzialności, poszanowania dla rodziny i ludzi starszych, zwracają uwagę
na mówienie prawdy i odpowiedni do okoliczności strój. Rodzice zauważyli, że szkoła opiera się na partnerskim
współdziałaniu z rodzicami, którzy uczestniczą w różnego rodzaju formach działalności szkoły, np. są zapraszani
na uroczystości, dlatego zgadzają się z kierunkiem działań w szkole i uważają, że koncepcja uwzględnia potrzeby
tego małego środowiska.
Z przeprowadzonego badania wynika, że działania szkoły opierają się na wspólnie wypracowanej koncepcji pracy,
która odpowiada na potrzeby uczniów, rodziców i lokalnego środowiska. Przedstawione powyżej argumenty
wskazują na wysoki poziom spełnienia wymagania.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Szkoła posiada ofertę edukacyjną spójną z podstawową programową i odpowiadającą potrzebom
uczących się i rynku pracy. Realizacja podstawy programowej jest monitorowana, a oferta edukacyjna jest
modyfikowana, co umożliwia rozwój zainteresowań uczniów, a także podejmowanie nowatorskich
rozwiązań.
Z informacji uzyskanych od dyrektora szkoły i nauczycieli wynika, że oferta edukacyjna szkoły jest spójna
z podstawą programową, a w realizowanych przez szkołę programach nauczania wykorzystywane są wszystkie
elementy podstawy programowej, tj. cele kształcenia – wymagania ogólne, treści nauczania – wymagania
szczegółowe oraz zalecane warunki i sposób realizacji. We wnioskach z ewaluacji wewnętrznej zawarto
informację, że nauczyciele zostali zapoznani z podstawą programową swojego i poprzedniego etapu
edukacyjnego. Obserwacja zajęć wykazała, że podczas lekcji nauczyciele realizowali elementy podstawy
programowej nauczanego przedmiotu, stosowali różne formy i metody pracy. Uczniowie przyswoili sobie określony
zasób wiadomości i zdobyli umiejętność wykorzystania ich w praktyce.
Dokonana analiza prowadzi do stwierdzenia, że realizacja podstawy programowej w szkole jest
monitorowana, a dyrektor wskazał, że odbywa się to poprzez:
- kontrolę planów nauczania i wychowania przez cały rok szkolny podczas prowadzonych obserwacji,
- systematyczną, comiesięczną kontrolę dzienników lekcyjnych pod kątem rytmiczności i różnorodności oceniania
uczniów oraz bieżących wpisów,
- kontrolę realizacji zajęć wychowania fizycznego w formach proponowanych do wyboru przez uczniów.
Według dyrektora i nauczycieli realizację podstawy programowej monitorowano także poprzez kontrolę zgodności
wpisów w dzienniku z planem wynikowym, wywiady z nauczycielami oraz na podstawie kart samooceny,
sprawozdań półrocznych i rocznych, przygotowanych w formie opisowej przez nauczycieli. Dodatkowo dyrektor
skontrolował 2 razy w ostatnim roku szkolnym wszystkie zeszyty i ćwiczenia w klasach II – VI pod kątem realizacji
podstawy programowej, indywidualizacji zadań domowych, systematyczności kontroli i poprawy prac uczniowskich
oraz wpisywania uzasadnień ocen przez nauczycieli. Dyrektor przedstawił wniosek, że nauczyciele systematycznie
realizowali podstawę programową, stosowali odpowiednie formy i metody pracy, a także umiejętnie wykorzystywali
dostępne w szkole pomoce. Według niego monitorowanie potwierdziło też, że wyposażenie szkoły i warunki
19 / 42
lokalowe pozwalają na właściwą realizację założeń podstawy programowej.
W szkole rozpoznaje się potrzeby uczniów, a oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów. Taka opinię
wyrazili rodzice, uczniowie oraz nauczyciele. Prawie wszystkie badane dzieci stwierdziły, że najbardziej chciałyby
się nauczyć w szkole: języka obcego (angielskiego i niemieckiego), matematyki, plastyki, języka polskiego (w tym
czytania i korzystania ze słowników), informatyki, gry na instrumencie, tańca oraz samoobrony. Niemal wszyscy
uważają, że szkoła umożliwia im nauczenie się najważniejszych dla nich rzeczy. Podobną opinię wyrazili wszyscy
ankietowani rodzice, którzy wskazali, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne ich dzieci, wśród których wymienili:
rozwijanie umiejętności i uzdolnień językowych oraz przedmiotowych, więcej różnorodnych kół zainteresowań,
konkursy, zawody sportowe, wycieczki edukacyjne, zajęcia wyrównawcze i korekcyjno- kompensacyjne, spotkania
literackie z pisarzami. Nauczyciele wymienili najważniejsze działania podejmowane w szkole w celu zaspokojenia
potrzeb edukacyjnych uczniów, według nich są to: zespoły wyrównawcze, koła zainteresowań (np. języka
niemieckiego, historyczne, matematyczne, "Eucharystyczny Ruch Młodych", plastyczne, SKO, „Mały Humanista”),
wycieczki edukacyjne, spotkania z ciekawymi ludźmi, spotkania autorskie, zajęcia edukacyjne w terenie,
organizacja zawodów sportowych, konkursów, prowadzenie zespołu wyrównawczego i zespołu dla kl. VI (zajęcia
przygotowujące do sprawdzianu zewnętrznego).
Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych
na rynku pracy oraz wskazali, jakie umiejętności przydatne uczniom w przyszłej pracy kształtuje się w szkole.
Według nich najważniejsze to:
- umiejętność pracy w zespole,
- sprawność w korzystaniu z technologii komputerowej i komunikacyjnej,
- nauka języka angielskiego od klasy „O”,
- umiejętność organizowania czasu nauki (pracy) i czasu wolnego,
- zapoznawanie uczniów ze specyfiką różnych zawodów, m.in. poprzez organizowanie spotkań z ciekawymi
ludźmi),
- kształtowanie takich cech jak: komunikatywność, systematyczność, obowiązkowość, asertywność i umiejętność
rozwiązywania konfliktów.
Według partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu do najważniejszych działań szkoły z punktu widzenia potrzeb
rynku pracy jest rozwijanie umiejętności gospodarowania finansami, korzystania z Internetu i posługiwania się
sprzętem elektronicznym, kształcenie w zakresie posługiwania się językiem obcym, rozwijanie umiejętności
współpracy oraz publicznego występowania.
Kolejnym argumentem potwierdzającym spełnienie wymagania jest fakt, że oferta edukacyjna szkoły jest
modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Prawie wszyscy uczniowie i rodzice są
zdania, że szkoła pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje uczniów. Aby to było możliwe, w ofercie szkoły
wprowadzono zmiany. Dyrektor i nauczyciele podali, że zmodyfikowano ofertę kół zainteresowań (np. uczniów klas
4-6 połączono w grupy pod względem wybranej dyscypliny, wprowadzono zajęcia koła historycznego i zajęcia
z języka niemieckiego), przystąpiono do udziału w pierwszej części projektu "Indywidualizacja nauczania
i wychowania uczniów w klasach I-III" oraz jego kontynuacji w zwiększonej liczbie godzin, wprowadzono język
angielski klasie „0”, zorganizowano zajęcia z arteterapii, udzielania pierwszej pomocy i Trening Zastępowania
Agresji, przystąpiono do programów „Szkoła Promująca Zdrowie” oraz „Bezpieczna Szkoła", przeprowadzono „Ligę
Zadaniową klas młodszych” (II, III), nawiązano współpracę edukacyjną z Parkiem Krajobrazowym „Dolina Baryczy"
i Nadleśnictwem Oleśnica, organizowane są spotkania z ciekawymi ludźmi, wycieczki (w tym na basen i na
lodowisko), a także zajęcia świetlicowe dla każdego ucznia. Dyrektor wskazał jeszcze, że w celu umożliwienia
pełniejszego rozwoju uczniów wzbogacona została baza szkoły poprzez: udostępnienie uczniom pomieszczenia
„Radosnej Szkoły", komputeryzację szkoły i możliwość korzystania z Internetu, doposażenie sal lekcyjnych
w pomoce (np. w tablicę interaktywną, czy wyposażenie do gimnastyki korekcyjnej). Zdaniem partnerów szkoły
i przedstawicieli samorządu szkoła stara się dostosowywać swoją ofertę edukacyjną do potrzeb uczniów,
oczekiwań rodziców i środowiska lokalnego, dlatego w ostatnim czasie zmodernizowano SKO (w formie
elektronicznej), wprowadzono język niemiecki do oferty zajęć dodatkowych, dostosowano koła zainteresowań i inne
zajęcia dodatkowe tak, aby dzieci mogły nadrabiać braki lub rozwijać pasje, a także wprowadzono e-dziennik.
Szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. W opinii dyrektora i nauczycieli nowatorskimi
rozwiązaniami realizowanymi w placówce są: projekt edukacyjny „Indywidualizacja nauczania w klasach I-III”
i program matematyczny „Matlandia”, realizowany w klasach IV – VI z wykorzystaniem platformy edukacyjnej.
Wprowadzenie tych programów skutkuje rozwijaniem u dzieci umiejętności słabiej opanowanych, a także wpływa
na kształtowanie ich pasji i daje szansę na odniesienie sukcesu. Za nowatorskie działania dyrektor i nauczyciel
uznali także lekcje z wykorzystaniem tablicy interaktywnej, prowadzenie przez uczniów bloga SKO, co umożliwia
im poznanie nowej formy komunikacji i kształci kompetencje językowe, wprowadzenie nauki drugiego języka
w szkole (w ramach zajęć koła) oraz języka obcego w oddziale przedszkolnym, a także wdrożenie dziennika
elektronicznego.
Szkoła wzbogaca ofertę edukacyjną szkoły, podejmuje inicjatywy, które są adekwatne do społecznych oczekiwań
20 / 42
i wprowadza nowatorskie rozwiązania, dlatego przedstawione powyżej argumenty wskazują na wysoki poziom
spełnienia wymagania.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
W szkole realizowane są procesy edukacyjne z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobu
realizacji podstawy programowej. Są one planowane, zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
i monitorowane. Ocenianie daje uczniom informację o ich postępach w nauce, co pomaga dzieciom się
uczyć i planować ich indywidualny rozwój. Nauczyciele stosują różne sposoby wspierania i motywowania
uczniów w procesie zdobywania wiedzy, wspólnie z uczniami pracują nad doskonaleniem tych procesów.
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów, jednak wnioski wynikające z monitorowania są formułowane
na dużym poziomie ogólności.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole wykorzystuje się zalecane warunki i sposoby realizacji
podstawy programowej. Według dyrektora i nauczycieli świadczyć o tym może:
- odpowiednia baza dydaktyczna, na którą składają się m.in. przestronny budynek, odpowiednia sala gimnastyczna
z wyposażeniem i zapleczem (siłownia i basenik z piłeczkami), sala zabaw „Radosna Szkoła”, pracownia
komputerowa, a także boisko szkolne,
- mała liczebność klas sprzyjająca indywidualizacji procesu nauczania,
- wydzielona część rekreacyjna i część dydaktyczna w klasach I- III oraz wyposażenie sal lekcyjnych
w odpowiednie pomoce dydaktyczne (m.in. w tablicę interaktywną),
- przeznaczenie odpowiedniej ilości czasu na zabawę, zajęcia dydaktyczne i realizację wybranego programu,
- szafki dla każdego ucznia w klasach I-III (uczniowie mogą część książek zostawiać w szkole),
- zorganizowanie opieki świetlicowej dla wszystkich chętnych dzieci,
- stosowanie metod aktywizujących podczas zajęć i realizacja projektów edukacyjnych,
- zajęcia przyrodnicze prowadzone w naturalnym środowisku (np. ścieżka przyrodnicza „Torfowisko koło Grabowna
Wielkiego” oraz ścieżka dydaktyczna „Dąbrówka”),
- w zakresie edukacji prozdrowotnej realizacja projektów promujących zdrowy styl życia, współpraca z pielęgniarką,
- rozwijanie zamiłowania do czytelnictwa poprzez korzystanie z biblioteki, konkursy oraz akcje czytelnicze,
- tworzenie w klasach kącików tematycznych.
Jako ograniczenia w stosowaniu zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej nauczyciele
wskazali lokalizację szkoły (daleko od dużego miasta), utrudniony dostęp do kultury oraz trudną sytuację
materialną rodziców.
Procesy edukacyjne są planowane. Zdaniem dyrektora, procesy edukacyjne planowane są na podstawie
wniosków wynikających z podsumowania działalności szkoły (przedstawionych w półrocznych i końcowych
sprawozdaniach z pracy) oraz ze sprawozdania z nadzoru pedagogicznego dyrektora. Na ich podstawie
opracowywany są plany pracy zespołów i rozkłady materiału nauczania, planuje się np. diagnozy przedmiotowe,
zajęcia pozalekcyjne (ich rodzaj i formę), czy kalendarz uroczystości szkolnych. Wszyscy nauczyciele potwierdzili
opinię dyrektora o planowaniu w szkole procesów edukacyjnych i wskazali, że przy ich planowaniu uwzględniają:
potrzeby i możliwości uczniów, czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych treści, organizację roku
szkolnego, liczebność klas oraz sytuację rodzinną i materialną uczniów. Organizacja procesów edukacyjnych
sprzyja uczeniu się. Wszyscy nauczyciele stwierdzili, że szkoła zapewnia możliwość korzystania z potrzebnych
podczas zajęć pomocy dydaktycznych, a pomieszczenia, w których prowadzą zajęcia, sprzyjają osiąganiu
zamierzonych celów. Obserwacje zajęć wykazały, że wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności grup.
W poszczególnych klasach uczy się od 4 do 18 uczniów. Utrudnieniem w organizacji procesu edukacyjnego może
być fakt prowadzenia zajęć łączonych dla klas 2 i 3, podczas których nauczyciel pracuje z grupą 22 uczniów
na dwóch poziomach. Podczas lekcji nauczyciele wykorzystywali elementy uczenia się od siebie, umożliwiali
uczniom poprawę popełnionych błędów w każdej sytuacji, przez większą część lekcji organizowali pracę w taki
sposób, by uczniowie mieli możliwość wyrażania własnych opinii oraz reagowali na brak zaangażowania uczniów.
Z analizy planu lekcji wynika, że liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie
na poszczególne dni tygodnia, wszyscy uczniowie zaczynają zajęcia o godzinie 8.35, z tym, że klasa V w czwartki
rozpoczyna zajęcia o godzinie 9.30. Zajęcia nie trwają dłużnej niż do godz. 15.00. Ułożenie przedmiotów w planie
21 / 42
dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny pracy. Zajęcia z języka polskiego w kl. IV i V prowadzone są
w ciągu 4 dni w tygodniu, w jednym dniu są zblokowane, co wiąże się z realizacją podstawy programowej.
W jednym dniu w klasie VI odbywają się 2 godziny informatyki. Zajęcia z matematyki rozłożone są równomiernie
w ciągu tygodnia, zajęcia z przyrody w klasie IV i VI są zorganizowane dzień po dniu. Większość rodziców (23
z 24) jest zdania, że plan lekcji jest ułożony tak, że sprzyja uczeniu się. Opinie uczniów są w tej kwestii podzielone:
połowa badanych (12 z 24) uważa, że odczuwają zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole, najczęściej kilka razy
w tygodniu, natomiast pozostali nie czują się z tego powodu zmęczeni.
W opinii dyrektora praca nauczycieli nakierowana jest na zwiększenie efektywności procesu uczenia się w szkole,
a stosowane metody nauczania sprzyjają uczeniu się. Dyrektor podał, że nauczyciele diagnozują możliwości
edukacyjne i analizują osiągnięcia uczniów oraz wyniki sprawdzianów. Stosują zasadę indywidualizacji, realizują
zajęcia pozalekcyjne zgodnie z predyspozycjami i zainteresowaniami uczniów, pozytywnie wzmacniają poprzez
chwalenie, podnoszą swoje kompetencje i wzbogacają warsztat pracy. Współpracują z rodzicami oraz korzystają
z pomocy poradni pedagogiczno- psychologicznej. Zachęcają uczniów do udziału w konkursach i realizują projekty
edukacyjne, np. „Indywidualizacja nauczania w klasach I – III”, „Lepsza szkoła", „Gram w gry logiczne, w maju
będę mistrzem” (kl. III). Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że podczas zajęć stosują urozmaicone metody
aktywizujące uczniów (m.in. elementy dramy, burzę mózgów, metodę projektu, pracę w grupach, drzewko
decyzyjne, gwiazdę pytań, dyskusję, doświadczanie przez działanie, obserwacje). Na wybór metod pracy
z uczniami mają wpływ cele i treści zajęć, potrzeby oraz możliwości uczniów, liczebność klas, dostęp do pomocy,
inicjatywy uczniów, a także miejsce realizacji zajęć. Większość nauczycieli (5 z 8) wskazała, że ich uczniowie mają
szansę pracować metodą projektu raz na rok, a pozostali kilka razy w roku. Większość uczniów stwierdziło,
że ucząc się, czuło zaciekawienie i aktywnie uczestniczyli w zajęciach, jednak część z nich (5 z 16) uważała, że nie
była aktywna podczas zajęć. Wszyscy uczniowie pracowali w grupach, 20 z 24- na niektórych zajęciach, natomiast
4 z 24- na większości zajęć. Tylko nieliczni uczniowie stwierdzili, że ktoś pomógł im się zastanowić, czego się
nauczyli. Uczniowie wskazali także, jakie urządzenia i pomoce są często wykorzystywane na lekcjach. Według nich
to: - interaktywna tablica, komputer, projektor, Internet. Na większości obserwowanych zajęć nauczyciele stwarzali
uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań, stosowali zróżnicowane metody aktywizowania uczniów,
dobierali zadania odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów, w miarę możliwości stosowali formy pracy
zespołowej, czasami tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy (sprzyjające uczeniu się).
Podczas zajęć wykorzystywali różnorodne pomoce dydaktyczne (w tym tablicę interaktywną). Obserwacja placówki
wykazała, że szkoła umożliwia uczniom i nauczycielom korzystanie z technologii informacyjno- komunikacyjnej.
W placówce jest pracownia z 10 komputerami typu PC oraz 8 typu Macintosh- wszystkie z dostępem do Internetu
oraz 4 stanowiska w bibliotece, tablica interaktywna, rzutniki multimedialne, a w każdej klasie jest laptop
z dostępem do Internetu.
Z informacji uzyskanych od nauczycieli i uczniów wynika, że ocenianie uczniów daje im informację o ich
postępach w nauce. Wszyscy nauczyciele zawsze przekazują uczniom informację zwrotną, uzasadniającą ocenę.
Według nich zawiera ona uwagi na temat mocnych i słabych stron, kryteria oceny, wyjaśnienia, nad czym muszą
jeszcze popracować, wskazówki do poprawy, pochwałę. Część uczniów (5 z 8) podała, że zawsze wiedzą,
dlaczego otrzymali taką, a nie inną ocenę, pozostali uznali, że rzadko to wiedzą. Niemal wszyscy stwierdzili,
że prawie zawsze nauczyciele, wystawiając ocenę, odnoszą się do tego, co umieli lub wiedzieli wcześniej. Połowa
ankietowanych uczniów uznała, że prawie zawsze nauczyciele, wystawiając ocenę, odnoszą się do ich
wcześniejszych osiągnięć lub trudności, jednak 3 z 8 podało, że nigdy tak nie było. Podczas obserwowanych lekcji
nauczyciele podawali przyczyny, dla których odpowiedź była prawidłowa lub nieprawidłowa i udzielali opisowej
informacji zwrotnej po odpowiedziach uczniów. Z analizy dokumentów wynika, że istnieją zapisy potwierdzające
monitorowanie jakości i efektywności procesu uczenia się uczniów takie jak: adnotacje w dziennikach lekcyjnych,
zestawienia półroczne i końcowe ocen w dziennikach i protokołach RP. W sprawozdaniach z nadzoru
pedagogicznego zawarto informacje o systematyczności oceniania przez nauczycieli i kontroli tego przez dyrektora
szkoły. W wyniku monitorowania powstał program efektywności kształcenia w klasach 1-3. Zaplanowano też dalszą
poprawę osiąganych na sprawdzianie wyników, m.in. poprzez wprowadzenie comiesięcznych testów próbnych dla
klas 6, zajęcia wyrównawcze, pozalekcyjne i terapeutyczne, wzmocniono współpracę z Poradnią
Psychologiczno-Pedagogiczną. Zapisy w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania (w rozdziale „Uzasadnianie
wystawionych ocen") wskazują, że ocenianie zakłada dawanie uczniom informacji o postępach w nauce.
Obserwacja placówki wykazała, że w szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów: wyeksponowana jest
galeria pucharów (w holu szkoły i przy sali gimnastycznej), wywieszone są dyplomy za osiągnięcia, natomiast
na tablicy dla rodziców znajduje się wykaz stypendystów. Ocenianie uczniów motywuje ich do dalszej pracy.
Zdaniem większości nauczycieli przekazywana przez nich informacja zwrotna motywuje dzieci do pracy. Uczniowie
stwierdzili, że nauczyciele często rozmawiają z nimi o sukcesach i przyczynach ich porażek, a opisując swoje
odczucia podczas ocieniania, wskazali, że najczęściej mają ochotę się uczyć, odczuwają zadowolenie,
postanawiają, że się poprawią i wiedzą, co mają poprawić. Jednak 2 z 8 uczniów wskazało, że odczuwa
zniechęcenie. Większość rodziców uznała, że na większości bądź na wszystkich lekcjach ocenianie zachęca ich
22 / 42
dziecko do dalszego uczenia się.
Wypowiedzi uczniów i rodziców świadczą, że informacja o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się.
Większość piątoklasistów wskazała, że nauczyciele często rozmawiają z nimi o postępach w nauce i dzięki temu
wiedzą, jak się uczyć, dwóch uznało jednak, że nauczyciele rzadko z nimi rozmawiają na ten temat. Większość
szóstoklasistów (13 z 16) otrzymała od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć. Uczniowie stwierdzili
także, że nauczyciele na wszystkich przedmiotach dają im rady dotyczące sposobów uczenia się, np.: proponują
zapisywanie słówek lub innych informacji na karteczkach (matematyka, język angielski), wskazują „metodę
kartonów", podają zakres materiału do przygotowania, zachęcają do codziennego, głośnego czytania. Zdaniem
uczniów te wskazówki są przez nich czasem wykorzystywane i przynoszą efekty (np. lepsza technika czytania).
W opinii większości (20 z 24) rodziców informacja o wynikach dzieci, uzyskana od nauczycieli, pomaga się uczyć,
a także uważają oni, że ich dzieci potrafią się uczyć.
W szkole monitoruje się osiągnięcia uczniów. Według dyrektora i nauczycieli monitorowanie osiągnięć odbywa
się poprzez:
- badanie losów danego ucznia (a także klasy, szkoły) poprzez diagnozy wstępne, a następnie systematyczne
dokonywanie pomiaru rozwoju poszczególnych umiejętności zgodnie z przewidzianymi standardami,
przy zastosowaniu profesjonalnych testów oferowanych przez wydawnictwa (np. WSiP, GWO, OPERON, Nowa
Era),
- pomiar dydaktyczny (sprawdziany, kartkówki, testy, odpowiedzi ustne),
- analizę wytworów prac uczniów (zadań domowych, prac pisemnych, prac plastycznych, kart pracy i innych),
- ciągłą obserwację pracy ucznia (jego zaangażowania, aktywności), systematyczne ocenianie i zestawienie ocen
półrocznych oraz końcowych,
- analizę osiągnięć uczniów (udział i sukcesy w konkursach szkolnych, pozaszkolnych, zawodach sportowych, stan
czytelnictwa),
- analizę dokumentów dotyczących uczniów (np. opinii poradni).
Najważniejsze pytania stawiane w szkole podczas monitorowania osiągnięć uczniów dotyczą poziomu opanowania
wiedzy i umiejętności, zdobywania informacji ważnych dla samego ucznia- jego mocnych i słabych stron oraz tego,
czy potrzebna jest modyfikacja sposobu uczenia. Nauczyciele w większości podali, że próbują prowadzić
systematyczną analizę, monitorują osiągnięcia wszystkich uczniów, a określając zakres monitorowania, stwierdzili,
że dotyczy on wszystkich uczniów.
Dyrektor podał przykłady wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów, które zostały wdrożone w szkole,
jednak zostały one sformułowane na dużym poziomie ogólności:
- skierowanie uczniów wykazujących uzdolnienia (diagnoza, analiza wyników) na badania do PPP i opracowanie
dla nich (3) indywidualnych planów nauczania rozwijających uzdolnienia matematyczne oraz wprowadzenie zajęć
dodatkowych „Praca indywidualna z uczniem zdolnym”,
- analiza diagnoz na różnych poziomach i dostosowanie metod pracy oraz środków dydaktycznych, np.
wprowadzenie programu do rozwiązywania zadań matematycznych na platformie edukacyjnej,
- dzielenie się wiedzą, opiniami i obserwacjami na temat poszczególnych uczniów, opracowanie wniosków, dostosowanie oferty kół zainteresowań dla uczniów z klas 1-3, po zdiagnozowaniu uzdolnień muzycznych,
językowych, artystycznych i sportowych. Z kolei nauczyciele wskazali kilka ogólnych, innych niż dyrektor
przykładów wdrożonych wniosków i dotyczyły one form pracy z uczniem słabym (np. wprowadzenie dodatkowej
godziny zespołu wyrównawczego w klasie 6, zajęcia wyrównawcze z języka polskiego i matematyki, koło
ortograficzne realizowane w ramach godziny z art.42, zajęcia "Plusik), wprowadzenie zajęć „Gry i zabawy
ogólnorozwojowe w przedszkolu" oraz propagowania czytelnictwa poprzez gazetkę i wystawkę książek.
Wszyscy nauczyciele oraz dyrektor stwierdzili, że w szkole monitoruje się procesy edukacyjne. W opinii
dyrektora procesy te są monitorowane poprzez:
- ewaluacje wewnętrzne prowadzone w różnych obszarach (np. w ostatnim roku dotyczyły one: a) realizacji
podstawy programowej: kontroli planów wynikowych, dzienników lekcyjnych; b) organizacji procesu
dydaktycznego: warsztatu pracy, stosowanych metod nauczania, wykorzystywanych środków dydaktycznych i c)
oceniania uczniów: zgodność z WSO),
- obserwacje lekcji, przebiegu uroczystości i apeli,
- kontrolę przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i właściwego realizowania dyżurów,
- ocenę przydatności zajęć realizowanych w ramach art. 42 ust.2 i realizacji programów wychowawczych,
- kontrolę zapisów w dzienniku,
- kontrolę różnych form działalności uczniowskiej.
Nauczyciele podali inne przykłady monitorowanych zagadnień, takie jak: stopień opanowania umiejętności
(czytania, pisania, rozumowania, wykorzystania wiedzy w praktyce, korzystania z informacji) i praca z uczniem
zdolnym. Wymienili także stosowane przez siebie sposoby monitorowania procesów edukacyjnych, np. analizy
wyników sprawdzianów, testów próbnych i testów kompetencji, kontrolę zeszytów szkolnych, kart pracy i ćwiczeń,
obserwacje możliwości dzieci oraz analizy postępów w nauce. Wnioski z monitoringu są wykorzystywane
23 / 42
do planowania procesów edukacyjnych. Dyrektor wskazał przykłady decyzji dotyczących procesów
edukacyjnych, które wynikały z ich monitoringu:
1. Zaplanowano większą liczbę zajęć pozalekcyjnych, wprowadzono język angielski w kl. O, przystąpiono
do projektu „Indywidualizacja nauczania w klasa I-III”.
2. Zachęcano uczniów do czytelnictwa poprzez prowadzenie akcji „Cała Polska czyta dzieciom” i proponowano
konkursy biblioteczne.
3. Utworzono zespół z matematyki w kl. IV-V dla uczniów z trudnościami matematycznymi.
4. Wprowadzono modyfikację w WSO (oceny ważone).
5. Wprowadzono zmiany w ofercie zajęć w ramach art. 42 ust. 2 KN:
- zaplanowano zajęcia dla klas O-III „Plusik”, „Matematyczne cyferki”, „Pierwszak na medal”, „Śpiewamy po
angielsku”,
- klasa O – „Bajkoterapia”, „Gry i zabawy ogólnorozwojowe”,
- dla klas IV- VI: zespół wyrównawczy z matematyki i języka polskiego, „Polubić język angielski”, „Wokół gramatyki
i ortografii”,
- dla uczniów uzdolnionych i chcących rozwijać swoje zainteresowania (np. „Mali artyści”, „Taneczne gwiazdy”,
„Matematyczny As”, „Zręczne ręce”, piłka nożna, „EKOludek”, „Polubić historię”, „SKOwicze to My”).
6. Zaplanowano organizację konkursów matematycznych w celu poprawy wyników nauczania z tego przedmiotu.
7. Dokonano zmiany podręczników.
8. Opracowano program naprawczy i comiesięczne testy próbne dla kl. 6,
9. Wdrożono diagnozy uczniów w klasie I, III, IV i VI przygotowane przez wydawnictwa pedagogiczne. Nauczyciele,
jako przykłady wykorzystania wniosków wypływających z monitorowania procesów edukacyjnych, wskazali
kontynuowanie pracy z uczniem mocnym i słabym poprzez proponowanie uczniom bogatej oferty zajęć
pozalekcyjnych, współpracę z poradnią, zabieganie o projekty edukacyjne i ich realizację oraz spotkania ze
specjalistami.
Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. Na potwierdzenie tej tezy dyrektor
wskazał wprowadzone do działań szkoły propozycje uczniów, m.in. muzykę na przerwach, udostępnianie piłek
podczas przerw, więcej dyskotek, inicjatywę pomocy w opiece nad uczniem niepełnosprawnym, pomoc
przy organizacji akcjach charytatywnych (np. Góra Grosza, Dzieci-Dzieciom), mecz NAUCZYCIELE - UCZNIOWIE
kl. VI, propozycje zorganizowania Dnia Edukacji Narodowej, Dnia Dziecka i innych uroczystości szkolnych,
propozycje uruchomienia Poczty Walentynkowej, samodzielne prowadzenie gazetki SU „Bazgrołek”, pomysł
zaprenumerowania nowych czasopism do biblioteki.
Większość nauczycieli stwierdziła, że opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć biorą pod uwagę na niektórych
zajęciach, kilku uznało, że na większości zajęć. Pomysły uczniów, które uwzględniali, dotyczyły: metod pracy
na lekcji, tematyki lekcji, zajęć pozalekcyjnych, terminów testów, sprawdzianów, itp. oraz sposobu oceniania.
Sugestie uczniów wpłynęły na ustalenie fakultatywnych zajęć z wychowania fizycznego, sposobu oceniania pracy
dodatkowej, wybór lektur i ustalenie wycieczek edukacyjnych.
Według większości rodziców nauczyciele często uwzględniają opinie uczniów dotyczące tematyki zajęć
lub sposobu prowadzenia zajęć, kilku z nich (4 z 24) uważa, że robią to rzadko. Dzieci mogą proponować pracę
w grupach, różne akcje i wycieczki, mogą zgłaszać się do konkursów i zawodów, dokonać wyboru dyscypliny
sportowej na lekcjach w-f-u i zajęciach dodatkowych, zgłaszać tematy zajęć na godziny wychowawcze, wybrać
film. Zdaniem większości uczniów nauczyciele pytają ich o opinie na temat uczenia się, 2 z 8 uważa,
że nauczyciele nigdy tego nie robią. Wskazali także, że wspólnie z nauczycielami wprowadzają do realizacji zmiany
(np. „szczęśliwy numerek ", więcej kółek - w tym roku koło języka niemieckiego i 2 koła plastyczne oraz
zorganizowanie sklepiku podczas dyskotek, imprezy klasowe i szkolne).
Nauczyciele deklarują, że stosują zróżnicowanie metody wspierania. Na potwierdzenie tego wymienili rozmowy
indywidualne z uczniami, z rodzicami i udzielanie wskazówek, realizację zaleceń poradni, zachęcanie do udziału
w konkursach, motywowanie uczniów poprzez odpowiednią ocenę, dobór zróżnicowanych metod, umożliwianie
wykonywania dodatkowych prac, zachęcanie i przygotowywanie wspólnie z uczniami imprez okolicznościowych,
wystaw, stosowanie słownej pochwały i organizowanie pomocy koleżeńskiej. Uczniowie i rodzice stwierdzili,
że nauczyciele zachęcają dzieci do tego, by się uczyły poprzez: motywowanie słowne, oceny za aktywność
i nagrody. Są także namawiane do udziału w konkursach i różnych kołach zainteresowań. Nauczyciele stosują
zróżnicowane metody motywowania. Najczęściej są to oceny, pieczątki, pochwały słowne, naklejki, wręczanie
nagród na apelach szkolnych. Sukcesy uczniów są opisywane na stronie internetowej szkoły lub w lokalnej prasie,
przygotowuje się notatki do lokalnej prasy z wynikami konkursów lub opisem imprezy, zamieszczane są informacje
w „Informatorze Gminnym”. Wychowawcy przygotowują i wręczają uczniom dyplomy, nagradzają dodatnimi
punktami za zachowanie, zachęcają do udziału w konkursach i wprowadzają zdrową rywalizację. Uczniowie podali,
że nauczyciele motywują ich do pracy poprzez pochwały słowne („mówią, że mamy talent i warto go szlifować"),
otrzymują oceny za aktywność, są nagradzani plusami, dostają zadania dodatkowe dla chętnych, a potem
nagrodę, są także zachęcani do udziału w konkursach. Rodzice również potwierdzili, że nauczyciele motywują
24 / 42
uczniów do nauki, np. zapraszają ciekawych ludzi, na koniec roku wręczają nagrody za różnorodne osiągnięcia,
a rodzicom - listy pochwalne.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole planuje się i monitoruje procesy edukacyjne, w taki sposób, by
sprzyjały uczeniu się. Nauczyciele pracują wspólnie z uczniami nad doskonaleniem procesów edukacyjnych oraz
stosują różne sposoby wspierania i motywowania uczniów. Oceniając ich, dają im informację o postępach,
co pomaga dzieciom w dalszej nauce. Szkoła monitoruje osiągnięcia uczniów, ale istotny dla poziomu spełnienia
wymagania jest fakt, że dyrektor i nauczyciele podają różne przykłady wdrożonych wniosków wynikających
z monitorowania osiągnięć, poza tym wnioski te zostały sformułowane na dużym poziomie ogólności. Jednocześnie
obniżające się na przestrzeni trzech lat wyniki sprawdzianu wskazują na niepełną efektywność podejmowanych
działań. Przedstawione powyżej argumenty uzasadniają średni poziom spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: C
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Przebiegające w szkole procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli, którzy wspólnie
je tworzą, analizują oraz pomagają sobie nawzajem w ich organizacji i realizacji. W wyniku wspólnych
ustaleń między nauczycielami wprowadzane są zmiany dotyczące ich przebiegu.
Wypowiedzi dyrektora, nauczycieli i analiza dokumentacji wykazały, że nauczyciele współdziałają
przy tworzeniu i analizie procesów edukacyjnych. Prawie wszyscy przedstawiciele grona pedagogicznego
konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych z innymi nauczycielami oraz przeprowadzają analizę wspólnie
w zespołach zadaniowych, podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej lub samodzielnie. Z analizy dokumentacji (np.
protokołów Rady Pedagogicznej, planów pracy, sprawozdań z nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły,
sprawozdań z pracy nauczycieli, z konkursów, Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania) wynika, że nauczyciele
współdziałają ze sobą na:
- etapie planowania i realizacji pracy zespołów (opracowanie planów pracy zespołów samokształceniowych,
programu dydaktyczno-wychowawczego, profilaktyki i bezpieczeństwa, kalendarza imprez szkolnych, planowania
konkursów i wycieczek czy realizacji projektu „Indywidualizacja nauczania w klasach I – III"),
- etapie analizowania (opracowywanie przeprowadzonych diagnoz, wyników sprawdzianu zewnętrznego
powstania programu doskonalącego jakość edukacji),
- etapie sprawozdawczości (podsumowanie pracy zespołów).
Dyrektor podał, że w szkole powołano zespół przedmiotowy klas O-III i klas IV- VI, który analizuje procesy
edukacyjne na danym etapie kształcenia; powołano zespoły do spraw pomocy pedagogiczno- psychologicznej
i zespoły ewaluacji wewnętrznej. Dyrektor i nauczyciele wskazali również przykłady prowadzonych wspólnie analiz
procesów edukacyjnych, dotyczą one:
- badania wyników sprawdzianów zewnętrznych klas VI i ustalania dalszych kierunków pracy,
- analizy programów nauczania oraz doboru podręczników,
- analizy oferty szkoleniowej i realizacji planu WDN,
- analizy planu działalności dydaktyczno-wychowawczej i planów pracy wychowawców klas,
- planowania obszarów ewaluacji i sposobów jej przeprowadzenia,
- ustalania oferty kół zainteresowań i zespołów wyrównawczych,
- stopnia realizacji programów i projektów oraz poziomu ich przydatności.
Wyniki analiz są prezentowane i dyskutowane podczas posiedzeń Rady Pedagogicznej. Nauczyciele wspierają
się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Nauczyciele i dyrektor wymienili przykłady takich działań,
np.: współpracę w dwóch zespołach samokształceniowych (O-III i IV- VI), pracę w zespołach zadaniowych (np. ds.
ewaluacji, promocji zdrowia, bezpieczeństwa i pierwszej pomocy), opracowywanie diagnoz, tworzenie narzędzi
ewaluacyjnych, uczestnictwo w wewnętrznych szkoleniach w ramach WDN oraz prowadzenie lekcji otwartych.
Wskazali także prowadzenie rozmów na temat problemów i sytuacji związanych z uczniami, wspólne planowanie
działań dydaktyczno-wychowawczych, przygotowywanie konkursów, uroczystości szkolnych i środowiskowych
i podział zadań z tym związanych, dzielenie się wiedzą na temat obsługi tablicy interaktywnej i pomocy
w prowadzeniu e-dziennika. Po odbytych szkoleniach indywidualnych dzielą się swoją wiedzą na szkoleniowych
zebraniach Rady Pedagogicznej. Wszyscy także uznali, że wsparcie, jakie uzyskują od innych nauczycieli jest
wystarczające.
25 / 42
Według dyrektora i wszystkich nauczycieli proces zmiany w szkole jest efektem wspólnych decyzji. Zdaniem
dyrektora w szkole zostały wprowadzone następujące zmiany dotyczące procesów edukacyjnych:
1. W wyniku analizy wyników sprawdzianu z 2011 r. opracowano wspólnie przez całą Radę Pedagogiczną program
naprawczy, który wdrażano we wszystkich klasach.
2. W 2010 r. został wprowadzony projekt „Indywidualizacja nauczania w klasach I-III”, cała rada pedagogiczna
zadecydowała, jakie zajęcia będą się odbywały w ramach realizacji tego projektu.
3. W klasach IV i VI wdrożono projekt edukacyjny „Lepsza szkoła”, przeprowadzono diagnozy w celu zbadania
kompetencji matematycznych uczniów, wyłoniono mocne i słabe strony ucznia i je sukcesywnie wzmacniano
podczas procesu edukacyjnego.
4. Po konsultacji dyrektora z przewodniczącą zespołu samokształceniowego wdrożono program matematyczny
wspierający naukę matematyki dla klas IV- VI „Matlandia”.
Wszyscy nauczyciele uważają, że ich głos jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu
koniecznych zmian w realizacji procesów edukacyjnych. W uzasadnieniu tego stanowiska wymienili: proponowanie
wzbogacenia bazy o nowe środki dydaktyczne, wypowiadanie zdania na temat zmiany podręczników i dyskusje
na temat treści w nich zawartych, ustalanie organizacji konkursów szkolnych, przedstawianie wniosków
z przeprowadzonych diagnoz, dyskusje i zgłaszanie wniosków w zespołach samokształceniowych oraz podczas
posiedzeń Rady Pedagogicznej.
Z przytoczonych powyżej argumentów wynika, że w badanej placówce nauczyciele współpracują ze sobą
przy planowaniu, realizacji i analizowaniu procesów edukacyjnych. Wsparcie, jakiego sobie udzielają, wpływa
na wprowadzanie wspólnie wypracowanych zmian. Przedstawione powyżej argumenty świadczą o wysokim
poziomie spełnienia wymagania.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
W szkole kształtuje się postawy prospołeczne, patriotyczne i prozdrowotne. Działania wychowawcze
podejmowane w szkole są spójne i adekwatne do potrzeb uczniów. Szkoła organizuje, a uczniowie
uczestniczą w działaniach edukacyjnych sprzyjających kształtowaniu pożądanych postaw. Nauczyciele
dokonują modyfikacji podejmowanych działań wychowawczych.
Dyrektor i nauczyciele wskazali, że sukcesem w placówce jest to, że nie ma tu większych problemów
wychowawczych, a podejmowane w szkole działania wychowawcze są spójne. Podali, że programy
wychowawcze dla klas są tworzone w oparciu o program wychowawczy szkoły, profilaktyczny oraz program
promocji zdrowia i bezpieczeństwa, a w szkole stosowany jest jednolity punktowy system oceniania zachowania.
Wspólnie (także przy udziale rodziców) są planowane i organizowane imprezy szkolne i środowiskowe oraz akcje
charytatywne. Nauczyciele wyrażają zgodę na udział w projektach, wspólnie wdrażają działania dotyczące
promowania zdrowego stylu życia i bezpieczeństwa, co zaowocowało m.in. uzyskaniem przez szkołę w 2011 r.
certyfikatu „Bezpiecznej Szkoły". Pracownicy niepedagogiczni podali, że w szkole dyskutuje się na temat
pożądanych postaw uczniów i dotyczy to wszystkich pracowników szkoły. Niemal wszyscy uczniowie uznali,
że nauczyciele traktują ich sprawiedliwie i są przekonani o równym traktowaniu z innymi uczniami. Większość
rodziców akceptuje prowadzone przez szkołę działania wychowawcze i jest zdania, że nauczyciele traktują
uczniów w równy sposób.
Argumentami przemawiającymi za tym, że działania wychowawcze są adekwatne do potrzeb uczniów, są
opinie nauczycieli, którzy wskazali sposoby diagnozowania potrzeb wychowawczych uczniów. Według nich to:
rozmowy z uczniami, ankiety dotyczące przestrzegania norm i zachowania, obserwacje, ankieta na temat
cyberprzemocy i sugestie rodziców. Na tej podstawie określono m.in. potrzebę: przeprowadzenia treningu
terapeutycznego dla uczniów, zorganizowania spotkania z psychologiem i terapeutą oraz zajęć na temat
skutecznych sposobów uczenia się, wprowadzenia większej ilości zajęć na temat bezpiecznego poruszania się po
dużym mieście i poprzez kolejne wyjazdy oswajania uczniów z takimi sytuacjami. Aby zaspokoić te potrzeby,
w szkole odbyły się zajęcia terapeutyczne (m.in. Trening Zastępowania Agresji), zorganizowano warsztaty
z psychologiem i pedagogiem, spotkania z pielęgniarką, pogadanki i apele na temat bezpieczeństwa, a tematyka
klasowych programów wychowawczych została dostosowana do oczekiwań i potrzeb uczniów. Uczniowie
uczestniczą w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw, na co wskazali
26 / 42
nauczyciele i uczniowie. W ostatnim miesiącu połowa badanych piątoklasistów brała udział w rozmowach na temat
odpowiedniego zachowania, pozostali- kilka miesięcy temu, 1 uczeń zaś stwierdził, że nigdy nie uczestniczył
w takiej rozmowie. Prawie wszyscy nauczyciele podali, że dyskutowali na temat pożądanych postaw dzieci w ciągu
ostatnich sześciu miesięcy. Według nich uczniowie biorą udział w działaniach, które kształtują ich postawy:
- patriotyczne (przygotowywanie uroczystości i apeli),
- prospołeczne, tolerancji (liczne akcje charytatywne, np. WOŚP, zbieranie funduszy na rzecz chorego dziecka;
opieka nad niepełnosprawnym uczniem),
- ekologiczne (zbieranie nakrętek, elektrośmieci, akcja „Sprzątanie Świata”, Gminne Dni Ziemi).
- przedsiębiorczości (oszczędzanie w SKO).
Obserwacja większości zajęć wykazała, że nauczyciele kształtowali pożądane społecznie postawy, m.in. stosowali
zwroty grzecznościowe, reagowali na sytuacje konfliktowe, wyjaśniali zasady, uczyli właściwych zachowań.
Podczas jednej obserwacji nauczyciel poprzez swój sposób zachowania nie kształtował pożądanych społecznie
postaw.
Według dyrektora i wszystkich nauczycieli uczniowie biorą udział w planowaniu i modyfikowaniu działań
wychowawczych w szkole. Jako przykłady wskazali: propozycje zagospodarowania czasu na przerwach (piłka
nożna, stół do tenisa stołowego, muzyka), współdecydowanie o wyborze wycieczki, wprowadzanie nowych imprez
do kalendarza szkoły (np. wyborów Damy i Dżentelmena szkoły), inicjowanie akcji charytatywnych, przedstawianie
propozycji spędzenia Pierwszego Dnia Wiosny oraz szkolnego turnieju SKO, samodzielne prowadzenie gazetki
SU, zamieszczanie swoich artykułów w gazetce „Bazgrołek”, samodzielne przygotowywanie zestawu konkurencji
„Fair Play w Sporcie”, wprowadzenie pomysłu „szczęśliwego numerka” i aktywny udział w przygotowywaniu
kiermaszy okolicznościowych. Jednocześnie nauczyciele podkreślili, że promowane przez szkołę postawy zostały
określone w programie wychowawczym szkoły i wskazali najważniejsze z nich, czyli: kulturę osobistą, wrażliwość,
tolerancję, patriotyzm, empatię i przestrzeganie postaw prozdrowotnych. Uczniowie wiedzą, że w szkole oczekuje
się od nich, aby się dobrze uczyli, sumiennie wykonywali obowiązki. Mają być kulturalni, punktualni, uprzejmi
i systematycznie chodzić na lekcje. Nie mogą być agresywni i wdawać się w bójki. Stwierdzili także,
że podporządkowują się obowiązującym w szkole zasadom, gdyż są one dla nich ważne i nie widzą potrzeby
dokonywania zmian w tej kwestii. Rodzice dodali jeszcze, że ich dzieci same określają zasady obowiązujące
w klasie i wewnątrz grupy, dlatego je przestrzegają.
Wnioski z analizy działań wychowawczych są wdrażane. Zdaniem dyrektora i nauczycieli szkoła modyfikuje
podejmowane działania zgodnie z zaistniałymi potrzebami. Na podstawie ankiety z 2011 r. przygotowanej
w ramach programu „Szkoła Dbająca o Bezpieczeństwo" ustalono wnioski, że: należy podjąć działania na rzecz
zintegrowania uczniów klasy VI z powodu izolowania jednego ucznia oraz zwrócić uwagę na relacje chłopców
z klasy V i VI, gdyż jeden z uczniów klasy V jest zaczepiany przez starszego ucznia. W związku z tym
zaplanowano zajęcia integracyjne w klasach i rozmowy na temat tolerancji i akceptacji innych, przeprowadzone
zostały warsztaty z psychologiem na temat radzenia sobie z emocjami pt. „Gdy odwiedza nas pani Złość".
W listopadzie 2011 r. wśród uczniów została przeprowadzona ankieta na temat cyberprzemocy, a następnie
zapoznano nauczycieli i rodziców wynikami ankiety oraz przedstawiono referat „Jak uchronić dziecko przed
zjawiskiem cyberprzemocy”. Dodatkowo zakupiono i zaprezentowano wszystkim uczniom film przestrzegający
przed niebezpieczeństwami w sieci. Zorganizowano także spotkanie dla rodziców na temat uzależnień dzieci
i młodzieży oraz rozszerzono zakres działań związanych z promowaniem zdrowia.
Przedstawione powyżej argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania.
27 / 42
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
Nauczyciele poprzez diagnozy badają i znają możliwości swoich uczniów, co pozwala dzieciom
odnosić sukcesy na miarę swoich możliwości. W szkole prowadzone są różnorodne działania zwiększające
szanse edukacyjne uczniów, które uwzględniają zindywidualizowany system pracy i motywowania, np.
projekt „Indywidualizacja nauczania” oraz różnorodne zajęcia pozalekcyjne.
Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. Nauczyciele (7 z 8) stwierdzili, że diagnozują możliwości
edukacyjne wszystkich uczniów, a przeprowadzona diagnoza dostarcza im informacji na temat mocnych i słabych
stron uczniów, stopnia opanowania przez nich wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej,
a także ukierunkowuje ich dalszą pracę. Dyrektor oraz partnerzy szkoły i przedstawiciele samorządu podali,
że w miejscach, w których mieszkają uczniowie, pojawiają się problemy społeczne, takie jak: alkoholizm,
niewydolność wychowawcza, trudna sytuacja materialna rodzin i bezrobocie. Dodatkowym utrudnieniem jest niskie
wykształcenie rodziców, brak aspiracji i motywacji oraz brak wzorców w dążeniu do celu. Uczniowie osiągają
sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości, ponieważ zdaniem dyrektora szkoła podejmuje działania
ograniczające wpływ tych czynników, które mogłyby negatywnie wpłynąć na uczniów (np. organizuje się opiekę
socjalną, dożywianie). Większość dzieci (6 z 8), myśląc o swoich wynikach w nauce, czuje radość i uważa,
że wszystko jest w porządku. Natomiast 2 z 8 uczniów czuje niezadowolenie, że nie mogło zrobić więcej. Jako
przykłady swoich największych sukcesów w tym lub poprzednim roku szkolnym uczniowie uznali: świadectwo
z wyróżnieniem, osiągnięcia podczas zawodów sportowych, pierwsze miejsce zespołowo w konkursie
obcojęzycznym, ocenę celującą z wychowania fizycznego na koniec roku szkolnego.
Należy wskazać, że w szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów. Znajduje to
uzasadnienie we wskazanych przez dyrektora przykładach wspierania uczniów takich jak:
- realizacja projektu „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów kl. I- III",
- zajęcia zespołu wyrównawczego (np. w klasie VI z matematyki i języka polskiego dla uczniów przebadanych
w PPP i dla uczniów chętnych, w klasie IV – V - „I ja polubię matematykę”, w klasie I „Plusik”, „Ortofanek”- wokół
gramatyki i ortografii),
- zajęcia kół zainteresowań (np. „Matematyczny As”, „Mały humanista”, „EKOludek”, „Polubić historię”, „Śpiewamy
po angielsku”, „Mali artyści”, „Taneczne gwiazdy, „Pierwsza pomoc”, koło plastyczne „Zręczne ręce”, „SKOwicze to
My”, zajęcia sportowe, „Polubić język angielski”, „Eucharystyczny Ruch Młodych"),
- zajęcia przygotowujące do sprawdzianu po klasie VI,
- zajęcia logopedyczne i dla uczniów z ryzykiem dysleksji,
-„Bajkoterapia”,
- zajęcia TZA- ART (Trening Zastępowania Agresji, zajęcia odbywały się w trzech modułach: trening kontroli, złości
trening umiejętności zachowań prospołecznych, trening zasad etycznych),
- realizacja projektów wzbogacających wiedzę, np.: „Stolice Polski, „Krakus”, „Polacy na frontach II wojny św.”,
„Nasze ptaki”, „Dary lasu”,
- udostępnienie wszystkim uczniom komputerów z możliwością korzystania z Internetu,
- możliwość udziału uczniów w konkursach na różnych szczeblach oraz uroczystościach.
Ponadto dyrektor wskazał, że uczniowie mają w szkole możliwość odrabiania lekcji w świetlicy szkolnej pod okiem
nauczyciela, organizowana jest opieka socjalna (dożywianie, zakup książek, bezpłatny wyjazd na kolonie,
dofinansowanie do wycieczek) i umożliwia się wsparcia pedagoga oraz psychologa. We współpracy z Poradnią
Pedagogiczno- Psychologiczną prowadzone są także działania polegające na rozpoznawaniu indywidualnych
trudności i uzdolnień dzieci. Dyrektor podał, że w szkole jest 31 przebadanych uczniów, w tym 2 uczniów posiada
orzeczenie (jeden o upośledzeniu w stopniu lekkim, drugi to uczeń niedosłyszący), 29 uczniów ma opinie
o specyficznych trudnościach w nauce. Wszyscy uczniowie są objęci wspomaganiem terapeutycznym. W szkole
prowadzone są zajęcia edukacyjne ogólnorozwojowe i zajęcia specjalistyczne: logopedyczne, arteterapeutyczne
(„Bajkoterapia”), realizowany był projekt „Indywidualizacja nauczania w klasach I – III”, w ramach którego odbyły się
zajęcia: logopedyczne - dla dzieci z zaburzeniami mowy (5 chłopców), dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu
umiejętności matematycznych (uczestniczyło 8 uczniów), rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie
uzdolnionych matematycznie (8 osób), rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych z języka
angielskiego (8 uczniów), zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także dla
zagrożonych ryzykiem dysleksji (10 uczestników). Dwoje dzieci objętych jest indywidualną reedukacją, a pozostali
uczniowie uczęszczają na zajęcia zespołów wyrównawczych i są pod opieką zespołu koordynującego udzielanie
pomocy psychologiczno- pedagogicznej. Niemal wszyscy rodzice (22 z 24) uważają, że w placówce podejmuje się
starania, by ich dziecko miało poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości. Wśród przykładów działań
28 / 42
dowartościowujących uczniów, rodzice wymienili pochwały nawet za małe sukcesy, informacje w gazetce szkolnej,
na stronie internetowej szkoły, w "Informatorze Samorządowym" lub gazecie lokalnej, udział dziecka w konkursach
i zawodach, nagrody za dobre wyniki i sukcesy w konkursach, udział w zajęciach kół, występy podczas
uroczystości, eksponowanie w holu szkoły dyplomów uczniów. Według rodziców szkoła organizuje liczne koła
zainteresowań. Dzieci (nie tylko te uzdolnione) uczestniczą w konkursach, występują podczas imprez
środowiskowych, biorą udział w uroczystościach szkolnych. Uczniowie słabsi są wspomagani przez nauczycieli,
mają możliwości poprawy prac klasowych, wykonują dodatkowe zadania. Czasem nauczyciele ukierunkowują
rodziców, w jaki sposób mają pracować z dzieckiem. Efektem tych działań jest to, że uczniowie uzyskują wysokie
miejsca w konkursach o zasięgu powiatowym i gminnym, odnoszą również sukcesy na konkursach ogólnopolskim.
W opinii rodziców nauczyciele na bieżąco informują rodziców o efektach pracy dzieci. Również partnerzy szkoły
i przedstawiciele samorządu są zdania, że w szkole podejmuje się starania, aby umożliwić wszystkim uczniom
odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Uczniowie są zachęcani do aktywności w różnych
dziedzinach, uczestniczą w konkursach, zawodach sportowych i reprezentują szkołę (co potwierdzają liczne
puchary i dyplomy zdobyte przez uczniów i wyeksponowane na terenie placówki). Podczas uroczystości każdy
uczeń w szkole niezależnie od zdolności ma możliwość zaprezentowania się na forum i przed rodzicami. W szkole
prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji. Dyrektor wskazał działania za
pomocą, których uczniowie są motywowani do pełnego wykorzystania swoich możliwości. Wymienił m.in.
stopniowanie wymagań, dostosowanie tempa i rodzaju zadań do możliwości uczniów, docenianie włożonego
wysiłku i zauważanie osiągnięć, motywowanie przez pochwały na lekcji oraz zachęcanie nagrodami (np. za
wysokie wyniki- stypendium, nagroda dyrektora, Burmistrza). Nauczyciele, wskazując sposoby pracy z uczniem
o specjalnych potrzebach, np. o ponadprzeciętnych zdolnościach, podali: przygotowywanie zadań dodatkowych
i rozwiązywanie ich przez uczniów, zachęcanie do udziału w konkursach i przygotowywanie do udziału w nich,
umożliwianie prezentowania wiedzy na forum klasy i szkoły, dostosowywanie oferty kół zainteresowań,
prowadzenie zajęć rozwijających zdolności (np. plastycznych, sportowych), kierowanie uczniów na zajęcia ze
specjalistami. Dla uczniów z trudnościami nauczyciele dostosowują zadania i metody do ich potrzeb, stosują
wielopoziomowość w pracy na lekcji i uwzględniają opinie poradni. Dla ucznia upośledzonego w stopniu lekkim z kl.
5 opracowali indywidualne plany nauczania. Wszyscy ankietowani uczniowie (16) stwierdzili, że nauczyciele wierzą
w ich możliwości. Większość (6 z 8) uważa, że nauczyciele mówią im, że mogę się nauczyć nawet trudnych rzeczy,
a w przypadku kłopotów z nauką, mogą liczyć na pomoc nauczycieli. Zróżnicowaną opinię w tej kwestii wyrazili
rodzice, z których niewiele ponad połowa (13 z 24) ma poczucie, że ich dziecko traktowane jest w szkole
indywidualnie, jednak odmiennego zdania jest 11 z 24 rodziców. Z obserwacji zajęć wynika, że podczas lekcji
nauczyciele motywują uczniów do angażowania się, m.in. poprzez chwalenie uczniów za dobrze wykonane
zadanie, zachęcanie ich do rozwiązywania problemów i stwarzanie możliwości wypowiedzenia się. Prowadzący
starali się dobierać sposoby motywowania odpowiednio do potrzeb poszczególnych uczniów.
Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła prowadzi różnorodne działania służące motywowaniu uczniów
i wspieraniu szans edukacyjnych. Stwarza to uczniom warunki do odnoszenia sukcesów na miarę ich możliwości.
Powyższe argumenty świadczą o wysokim poziomie spełnienia wymagania.
29 / 42
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła chętnie podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska, prowadzi różnorodną współpracę
z instytucjami i lokalnymi podmiotami. W działaniach szkoły uwzględniane są możliwości i potrzeby
środowiska, a placówka w realizacji procesu edukacyjnego i wychowawczego korzysta z jego zasobów.
Z informacji pozyskanych od dyrektora, partnerów szkoły oraz dokumentów wynika, że szkoła podejmuje wiele
inicjatyw na rzecz środowiska. Do istotnych działań należy zaliczyć:
- organizację Gminnych Dni Ziemi pod hasłem „Żyj z głową – ekologicznie i zdrowo”, których celem było
kształtowanie pożądanych nawyków i zachowań ekologiczno-zdrowotnych oraz aktywnej postawy wobec zdrowia
swojego i innych, a także integracja różnych środowisk z Gminy Twardogóra,
- obchody Dnia Babci i Dziadka /Dnia Seniora, na spotkania zapraszane są starsze, samotne osoby z okolicy,
w przygotowanie uroczystości włączyli się uczniowie oraz rodzice,
- coroczny udział w akcji „Sprzątanie Świata”, który polega na porządkowaniu najbliższej okolicy,
- akcję „Dzieci- Dzieciom”, obejmująca zbiórkę i przygotowanie podarunków świątecznych dla dzieci
z najuboższych rodzin,
- liczne uroczystości szkolne, festyny rodzinne, jasełka dożynki.
Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami działającymi w środowisku, wśród których należy wskazać:
- Gminną Bibliotekę Publiczną, która funkcjonuje na terenie szkoły i organizuje konkursy, spotkania z ciekawymi
ludźmi o różnej profesji, patronuje akcji „Cała Polska Czyta Dzieciom", organizuje pasowanie na czytelnika
i przygotowuje wystawy,
- Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji – udział uczniów w zawodach, spotkaniach ze znanymi sportowcami
(„Gwiazdy i uczniowie"), kibicowanie podczas meczów ligowych, udział w turniejach, rajdach, udostępnianie
szkolnej sali gimnastycznej na mecze ligowe, wyjazdy na lodowisko,
- Poradnię Pedagogiczno-Psychologiczną w Twardogórze – diagnozowanie i wspieranie w pracy z uczniami
o specyficznych potrzebach edukacyjnych, korelacja działań szkoły i poradni, korzystanie ze wsparcia pedagoga
i psychologa,
- Miejski i Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej - pomoc socjalna dla uczniów, pomoc w egzekwowaniu obowiązku
szkolnego, dożywianie, organizacja kolonii dla uczniów z rodzin patologicznych,
- Ośrodek Zdrowia w Twardogórze i Grabownie - systematyczna fluoryzacja zębów, bilanse dzieci, sprawdzanie
czystości głów i rąk, spotkania z pielęgniarką, lekarzem, pogadanki na temat zdrowego odżywiania,
- Burmistrza Miasta i Gminy Twardogóra - nagrody dla najlepszych uczniów, patronat nad Konkursem
„Matematyczny As", doposażenie placówki,
- Sołtysa Grabowna Wielkiego- organizacja Dnia Dziecka, podarunki dla uczniów,
- radnych i rodziców, którzy organizują pikniki dla dzieci, rajdy rowerowe, wyjazdy do zakładów pracy,
- Stowarzyszenie Artystyczne „Viva Art”- przygotowanie wystawy, warsztatów i spotkania z rumuńskim malarzem
ikon,
- Sanepid- prelekcje na temat uzależnień, przeciwdziałanie grypie,
- Policję – spotkania klas I z policjantem, pogadanki na temat bezpieczeństwa, spotkania prewencyjne, np. „Pies
moim przyjacielem", „Jestem bezpieczny na drodze", „Szkoła wolna od zagrożeń", współpraca przy wydawaniu kart
rowerowych,
- Nadleśnictwo Oleśnica, Park Krajobrazowy „Dolina Baryczy”- zajęcia edukacyjne w terenie i w szkole,
- Powiatowe Centrum Edukacji i Kultury w Oleśnicy - organizacja szkoleń i udział uczniów w konkursach,
- Bank PKO BP SA- działania w ramach SKO, wycieczki do banków, konkursy i nagrody dla uczniów,
- Parafię - organizacja rekolekcji dla uczniów, misji, dożynek, jasełek, Parafialnych Igrzysk Ministrantów,
- Gimnazjum nr 1 w Oleśnicy, Szkołę Podstawową nr 4 w Oleśnicy - pomoc w organizacji Gminnego Konkursu
Matematycznego, „Liga Zadaniowa”.
Dyrektor oraz partnerzy i przedstawiciele samorządu ocenili współpracę szkoły z organizacjami i instytucjami
działającymi w lokalnym środowisku jako satysfakcjonującą i wystarczającą w stosunku do istniejących potrzeb.
Szkoła identyfikuje potrzeby i możliwości środowiska. Dyrektor zbiera informacje na temat potrzeb i możliwości
najbliższego środowiska poprzez rozmowy ze społecznością, w tym z rodzicami swoich uczniów, z sołtysem wsi,
radnymi i miejscowymi pracownikami szkoły. Jak wskazują przedstawiciele społeczności lokalnej (rodzice,
partnerzy i przedstawiciele samorządu) szkoła może zaspokajać takie ich potrzeby jak: stworzenie centrum kultury
30 / 42
dla mieszkańców wsi, integrację środowiska i jego aktywizację na rzecz szkoły, udostępnianie bazy szkoły
na zajęcia sportowe, próby zespołu ludowego i inne działania (szkoła jest przystosowana dla osób
niepełnosprawnych). Zdaniem dyrektora, nauczycieli, rodziców i partnerów szkoła prowadzi działania, które mają
na celu zaspokojenie potrzeb lokalnego środowiska. Według wszystkich respondentów placówka stanowi
centrum kultury, propaguje kulturę fizyczną poprzez udostępnianie różnym podmiotom (w tym absolwentom
i mieszkańcom wsi) swojej bazy sportowej (sali gimnastycznej, siłowni, stołu ping ponga dla rodziców), a także
lokalowej i dydaktycznej (np. biblioteki i komputerów). Na terenie szkoły działalność prowadzi Gminny Klub
Sportowy, mieszkańcy mają możliwość skorzystania z usług sekretariatu, ksero i Internetu. Odbywają się także
próby chóru „GRABOWIANIE” - jedynego zespołu w gminie, który podtrzymuje tradycje wiejskie. W szkole
organizowane są różne uroczystości z udziałem mieszkańców wsi i innych zaproszonych gości, podejmowane są
akcje charytatywne na rzecz pomocy potrzebujących (akcja „Dzieci-dzieciom”). Ważny jest udział dzieci
w sprzątaniu okolicy, segregacja śmieci, zbiórka baterii czy sprzętu elektronicznego. Placówka prowadzi także
dożywianie uczniów, udziela pomocy w razie problemów środowiskowych i organizuje kolonie dla uczniów z rodzin
patologicznych. Szkoła nie tylko pomaga, ale też korzysta z zasobów środowiska w procesie
nauczania. Według dyrektora i nauczycieli we współpracy z różnymi podmiotami zorganizowane zostały: Gminne
Dni Ziemi w Twardogórze oraz rajd rowerowy (GOSIR), zajęcia profilaktyczne z psychoterapeutą dla rodziców,
uczniów i nauczycieli, wycieczki dla dzieci: do miejscowych zakładów pracy w celu zapoznania się z różnymi
zawodami, edukacyjne (po Dolinie Baryczy) i przyrodnicze (takie jak: „Torfowisko” k. Grabowna Wielkiego czy
ścieżka dydaktyczna przy kąciku edukacyjnym „Dąbrówka”). Uczniowie uczestniczyli w realizacji projektów (np.
„Indywidualizacja nauczania”), imprezach środowiskowych, wystawach, spotkaniach z ciekawymi ludźmi z terenu
(„Gwiazdy i uczniowie") oraz korzystali z pomocy socjalnej, czy nagród Burmistrza. W ostatnim czasie lokalny
samorząd dokonał zakupu na 6 notebooków w celu wprowadzenia e-dziennika, był też współorganizatorem
warsztatów profilaktycznych. Zdaniem rodziców i partnerów szkoła umiejętnie korzysta ze wsparcia środowiska
lokalnego: gmina dowozi dzieci na basen, dofinansowuje wycieczki, rodzice wspomagają szkołę przy organizacji
uroczystości (np. pieką ciasta, szyją stroje na występy, wykonują drobne prace, dowożą dzieci na konkursy).
Organizowane są zajęcia profilaktyczne (spotkania z policjantami, działania prewencyjne, wyjazdy do Straży
Pożarnej). Bank PKO SA organizuje konkursy, funduje pomoce dydaktyczne (rzutniki, programy komputerowe),
a laureatom konkursów- nagrody książkowe. Do prowadzenia zajęć deleguje instruktorów. GOSIR w Twardogórze
również przygotowuje liczne imprezy i finansuje uczniom nagrody.
Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku wpływa na rozwój uczniów.
Do najważniejszych korzyści, jakie uczniowie odnoszą dzięki tej współpracy, dyrektor i nauczyciele zaliczyli:
możliwość poznawania ciekawych osób, rozwijanie zainteresowań, okazję do zaprezentowania swojej wiedzy
i umiejętności na forum, a także zadowolenie i satysfakcję z uzyskanych sukcesów. Dzięki podejmowanym
działaniom uczniowie uczą się poprawnych i bezpiecznych zachowań (np. podczas kibicowania), poznają różne
zawody, nabywają umiejętność oszczędzania, przedsiębiorczości i gospodarowania pieniędzmi. Uczą się szacunku
dla pracy. Wykazują inicjatywą na rzecz swojej wsi. Podczas wycieczek zyskują znajomość najbliższego terenu
i atrakcji turystycznych okolic i ćwiczą, jak sobie radzić w różnych sytuacjach. Takie wnioski nauczyciele formułują
w oparciu o własne obserwacji, rozmowy i informacje zwrotne od rodziców, a także na podstawie artykułów z prasy
lokalnej. Uczniowie stwierdzili, że szkoła organizuje zajęcia, które dają im szanse na spotkanie z ciekawymi ludźmi
lub organizacjami spoza szkoły (pisarzem, leśniczym, pszczelarzem i rumuńskim malarzem). W ramach
współpracy ze środowiskiem mieli oni okazję uczestniczyć w plenerze malarskim na zamku w Goszczu, brali udział
w zajęciach w parku w Miliczu, w Twardogórze, Grochowie. Przygotowywali wiele akcji charytatywnych
i uroczystości, na które zapraszani byli goście z zewnątrz oraz brali udział w różnych konkursach.
31 / 42
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Szkoła współpracuje ze swoimi absolwentami i wykorzystuje informacje o ich losach
do doskonalenia procesów dydaktycznych- wychowawczych. Podejmuje działania sprzyjające
przygotowaniu uczniów do dalszego kształcenia i funkcjonowania w dalszej perspektywie na rynku pracy.
Szkoła wykorzystuje informacje o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Według
większości nauczycieli informacje te są przez nich wykorzystywane do doskonalenia procesu nauczania
lub wychowania, jednak tylko od czasu do czasu. W szkole prowadzona jest „Księga absolwentów”, a na korytarzu
szkolnym znajduje się pamiątkowe tablo. Byli uczniowie, zwłaszcza ci, którzy osiągnęli sukces, stawiani są za
przykład innym uczniom. Nauczyciele umożliwiają absolwentom odbywanie praktyk studenckich. Szkoła
współpracuje z absolwentami. Według dyrektora absolwenci odwiedzają często szkołę, m.in. podczas
uroczystości szkolnych (przychodzą zobaczyć młodsze rodzeństwo), odbywają staże i praktyki studenckie.
Korzystają z siłowni oraz z sali gimnastycznej. Nauczyciele w większości wskazali, że podejmują współpracę
z absolwentami sporadycznie, jeden z nauczycieli stwierdził, że robi to regularnie. Przykładem są praktyki
studenckie na różnych przedmiotach, realizowanie przez gimnazjalistów projektów na zaliczenie, w tym
prowadzenie przez nich zajęć dla uczniów szkoły podstawowej, rozmowy z absolwentami i wymiana doświadczeń.
Dodatkowo nauczyciele wskazali na udzielanie pomocy absolwentom w przygotowaniu prezentacji maturalnych
(udostępnianie literatury) oraz doradztwo biblioteczne. Absolwenci wraz z uczniami szkoły uczestniczą
w imprezach lokalnych, oferują swoją pomoc przy organizacji misji, odpustu, a także dożynek. Ich pomoc polega
głównie na wykonywaniu prac porządkowych. Szkoła przygotowuje do dalszej edukacji, o czym mogą
świadczyć opinie większości (18 z 24) rodziców, którzy uważają, że aby zapewnić sobie możliwość dalszej nauki
w szkole, ich dziecko nie będzie potrzebować korepetycji lub innych zajęć poza szkołą. Pozostali są jednak
odmiennego zdania. Wszyscy nauczyciele są zgodni i jednoznacznie stwierdzają, że uczniowie są właściwie
przygotowywani, co umożliwi im dalszą naukę bez konieczności korzystania z korepetycji.
Szkoła prowadzi działania przygotowujące do funkcjonowania na rynku pracy i do dalsze
edukacji. Przygotowuje uczniów do pracy zespołowej, wyposaża w kompetencje komunikacyjne oraz kształci
umiejętność posługiwania się technologią komputerową i porozumiewania się w języku obcym (zorganizowano
dodatkowe zajęcia w ramach koła języka angielskiego i języka niemieckiego). Dyrektor podał, że w celu
przygotowania uczniów do funkcjonowania na rynku pracy zorganizowano zajęcia prezentujące specyfikę różnych
zawodów (m.in. odbyły się wycieczki do gospodarstwa wiejskiego, do Ochotniczej Straży Pożarnej, do fabryki
bombek w Krośnicach, Banku PKO BP oraz poczty w Oleśnicy). Odbyły się spotkania z leśniczym, z pszczelarzem,
sportowcami i z pisarzem Mariuszem Niemyckim i poetą ks. Leonardem Wilczyńskim. Dzięki stowarzyszeniu „Viva
ART” szkoła gościła malarza z Rumunii i zorganizowano warsztaty plastyczne dla uczniów, zakończone wystawą
prac. Uczniowie zapoznali się także z różnymi instrumentami muzycznymi podczas wizyty w Państwowej Szkole
Muzycznej w Oleśnicy. Placówka stwarza możliwość integracji i pracy z osobami niepełnosprawnymi, co ułatwia
prawidłowe funkcjonowanie w środowisku. Zdaniem partnerów i przedstawicieli samorządu oferta szkoły jest
dostosowana do potrzeb obecnego rynku pracy, a zdecydowana większość rodziców ma poczucie, że ich dzieci są
dobrze przygotowane przez szkołę do funkcjonowania w dalszym życiu.
32 / 42
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła aktywnie działa w środowisku lokalnym, upowszechnia informacje dotyczące swoich
osiągnięć. Podejmuje działania na rzecz dorosłych, organizując dla nich ciekawe formy. Powoduje to,
że jest postrzegana środowisku jako placówka dbająca o jakość edukacji i o dobre relacje z rodzicami
i środowiskiem lokalnym.
Z analizy ankiety skierowanej do dyrektora i analizy dokumentów można wysnuć wniosek, że szkoła prowadzi
działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. W tym celu
przygotowywane są specjalne informatory, ulotki, foldery na temat działalności szkoły. Szkoła ma własną stronę
internetową, gdzie zawarte są aktualne informacje dotyczące działalności placówki. Takie informacje umieszczane
są również na tablicy ogłoszeń. Szkoła wydaje własną gazetkę szkolną, cyklicznie prezentuje się w lokalnych
mediach (ogłoszenia i artykuły w prasie lokalnej, audycje radiowe, udział w programach lokalnej TV). W czerwcu
2012 r. zostały wykonane wspólnie z uczniami plakaty o dużym formacie, ręcznie malowane (6 szt.), reklamujące
działania szkoły i zachęcające do zapisywania dzieci do szkoły. Plakaty rozwieszono w sąsiednich wsiach. Na
pierwszym spotkaniu rodziców we wrześniu rozdano folderki informujące o kalendarzu szkolnym, działaniach
szkoły w nowym roku, dniach i godzinach konsultacji nauczycieli. Poprzez stronę Internetową szkoły przekazywane
są na bieżąco informacje o Koncepcji Pracy Szkoły, zamieszczony jest Statut, WSO. Działania te są
udokumentowane.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają osiągnięcia szkoły i jej uczniów. Informacje te
potwierdzają ankietowani rodzice, którzy stwierdzili, że szkoła informowała ich o osiągnięciach uczniów
i nauczycieli odniesionych w tym lub poprzednim roku szkolnym, informacje uzyskane przez nich to:
- sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych (23 z 24),
- sukcesy uczniów w zawodach/imprezach sportowych (22 z 24)
- zrealizowanie przez szkołę projektu lub udział w akcji społecznej (18 z 24),
- udział przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach (15 z 24)
- przyznanie uczniom szkoły stypendiów naukowych (14 z 24),
- sukcesy uczniów na olimpiadach przedmiotowych (12 z 24),
- nagrody i wyróżnienia przyznawane nauczycielom i innym pracownikom szkoły (9 z 24)
- otrzymanie przez szkołę dotacji (5 z 24)
- inne (7 z 24): informacje na stronie internetowej, udział w akcjach proekologicznych prozdrowotnych, kroniki
w bibliotece, wystawki w holu szkoły, uzyskane przez szkołę certyfikaty, akcje charytatywne, proekologiczne.
Rodzice oceniając te informacje uznali je za dobre, czytelne i dostępne, stwierdzili, że uczniowie biorą udział
w licznych konkursach i zawodach z sukcesami, informacje są szerokie - na stronie internetowej szkoły, w holu
szkoły, w prasie, w Biuletynie Twardogórskim, na zebraniach, podczas uroczystości (certyfikaty).
Podobne informacje uzyskują partnerzy i samorząd, jako inne informacje przekazywane przez szkołę wskazali
na eliminacje regionalne SKO, stopnie awansu zawodowego nauczycieli. Otrzymują oni wystarczającą informację,
są na bieżąco informowani.
Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań, tak wynika m.in. z analizy ankiety skierowanej
do nauczycieli, którzy stwierdzają, że przekazują rodzicom i partnerom oraz samorządowi informacje dotyczące:
- jaki jest cel edukacyjny działań, które nauczyciel realizuje,
- jaki jest cel wychowawczy działań, które nauczyciel realizuje,
- jakie cele chce realizować szkoła (6z8),
- jakie działania szkoły sprawdzają się ze względu na ich wartość edukacyjną (1 z 8),
- jakie działania szkoły sprawdzają się ze względu na ich wartość wychowawczą (1z8).
Rodzice w ankietach potwierdzili, że uzyskują takie informacje.
Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie, wniosek
ten potwierdzają badani respondenci. Dyrektor w wywiadzie poinformował, że szkoła prowadziła działania
edukacyjne dla dorosłych (lokalnego środowiska), były to: spotkania z ciekawymi ludźmi, akcje społeczne, działania
informacyjne. Wpływ na promowanie wartości uczenia się ma przyznawanie uczniom stypendiów naukowych.
Informacja ta jest upowszechniana: lista uczniów umieszczona jest na stronie internetowej i na tablicy informacyjnej
w szkole. Upowszechniane są również informacje dotyczące konkursów, zawodów sportowych oraz sukcesów
uczniów. Nazwiska laureatów konkursów, zawodów i innych publikowane są w lokalnej prasie, na stronie
internetowej szkoły, w Biuletynie Samorządowym Twardogóry. W sprawozdaniu dyrektora znajduje się opis udziału
laureatów konkursów i przeglądów na uroczystościach szkolnych i środowiskowych. Osiągnięcia uczniów są
dokumentowane i eksponowane w ,,Zeszycie sukcesów” i kronice szkoły.
Partnerzy i samorząd uzupełnili wypowiedź dyrektora i dodali, że szkoła prowadziła działania na rzecz dorosłych
33 / 42
jak: szkolenia, kursy, warsztaty, projekty edukacyjne, konkursy, konsultacje, debaty, angażujące członków lokalnej
społeczności, działania informacyjne oraz inne - festyny, dożynki.
Wypowiedzi wymienionych respondentów uzupełnili rodzice, którzy wskazując na inne działania na rzecz
dorosłych, były to: zorganizowane spotkania dla rodziców z ekspertami (psychologiem, psychoterapeutą), kurs
komputerowy w bibliotece i akcje zdrowotne.
Podejmowane przez szkołę działania powodują, że rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska
postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Z wywiadu z partnerami i samorządem wynika, że szkoła
dba o jakość uczenia się. Świadczą o tym: ilość konkursów, w których uczniowie biorą udział, forma
organizowanych konkursów, działalność kulturalna, oraz wskazane również przez rodziców, baza, sprzęt,
wyposażenie w pomoce dydaktyczne szeroka oferta zajęć dodatkowych i doskonalenie nauczycieli. Rodzice
uzupełnili swoją wypowiedź, wskazując dodatkowo na: udzielanie pomocy dzieciom, małą liczbę dzieci w klasie,
zapraszanie rodziców do udziału w zajęciach, gdy rodzice maja coś do powiedzenia.
Z analizy wyników ankiet skierowanych do rodziców i wywiadu z i przedstawicielami lokalnego środowiska wynika,
że postrzegają oni szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym środowiskiem. Wyniki tych badan wskazują,
że nauczycielom i innym pracownikom szkoły zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem i rodzicami.
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Rodzice czynnie uczestniczą w życiu szkoły, biorą udział w wielu działaniach organizowanych przez
placówkę. Maja wpływ na podejmowane w szkole decyzje, dotyczące ich dzieci. Szkoła uwzględnia opinie
rodziców.
Z analizy ankiety skierowanej do rodziców i nauczycieli, a także z wypowiedzi dyrektora wynika, że rodzice dzielą
się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania. Badani respondenci wskazali, że rodzice dzielą
się ze szkołą swoimi opiniami na temat pracy szkoły i procesu nauczania podczas: zebrań z rodzicami,
indywidualnej rozmowy w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców, indywidualnej rozmowy poza
wyznaczonymi godzinami spotkań dla rodziców (np. podczas przerw, "okienek"), przy okazji uroczystości i imprez
szkolnych i klasowych, poprzez dziennik internetowy i ankiety. Nauczyciele w ankiecie dodali, że odbywa się to
również podczas wizyt w bibliotece i przez telefon. Rodzice w ankiecie wskazali, oprócz wymienionych, na inne
sposoby dzielenia się z nauczycielami lub dyrekcją szkoły swoimi opiniami na temat pracy szkoły i sposobu
nauczania: kontakt e-mailowy, zeszyty do korespondencji, kontakt listowny i SMS-y.
Zdaniem wszystkich ankietowanych rodziców nauczyciele poświęcają odpowiednią ilość czasu na kontakty
z rodzicami, w opinii większości rodziców (18 z 24) w szkole tworzone są możliwości do dzielenia się przez
rodziców opiniami na temat funkcjonowania szkoły. Z obserwacji placówki wynika, że na tablicach informacyjnych
są podane informacje na temat: zebrań rodziców, terminów indywidualnych spotkań dyrekcji z rodzicami, terminów
indywidualnych spotkań nauczycieli z rodzicami, inne - istotne informacje zostały przekazane rodzicom także
w formie informatora pt. "Informacja dla rodziców" (został on rozdany podczas spotkań z rodzicami). Bieżące
informacje są przekazywane poprzez e-dziennik. Na tablicy dla rodziców znajdują się procedury współpracy oraz
lista uczniów otrzymujących stypendia.
Nauczyciele i dyrektor twierdzą, że opinie pozyskane od rodziców mają wpływ na działania szkoły. Na
potwierdzenie tej opinii dyrektor i nauczyciele wskazują na podjęte przez szkołę działania pod wpływem opinii
rodziców, były to m.in.: wybór podręczników i dni wolnych po zaopiniowaniu przez opiniowanie, wprowadzenie
języka niemieckiego, włączenie się szkoły do akcji "owoce w szkole", organizacja uroczystości szkolnych
i klasowych. Nauczyciele dodatkowo stwierdzili, że opinie rodziców miały wpływ na: wybór ubezpieczyciela,
rezygnację z mundurków.
Wymienione działania potwierdzają prawie wszyscy ankietowani rodzice.
Szkoła wspiera rodziców w wychowaniu dzieci. Jako argumentu potwierdzające tę tezę dyrektor, nauczyciele
i rodzice wskazali na argumenty, potwierdzające te tezę: szkoła prowadzi świetlicę dla dzieci, rodzice w zależności
od potrzeb mają możliwość skorzystania z pomocy pedagoga lub psychologa szkolnego, rodzice w miarę potrzeb
kierowani są poradni psychologiczno-pedagogicznej, rodzice mogą skorzystać z warsztatów psychologicznych,
doskonalących umiejętności wychowawcze, szkoła prowadzi zajęcia wychowawcze dla dzieci. Nauczyciele
wskazali dodatkowo, w jaki sposób wspierają rodziców w wychowaniu dzieci: utrzymują stały kontakt z rodzicami,
starają się poznać sytuację życiową wychowanków i ich rodzin, w zależności od potrzeb prowadzą indywidualne
34 / 42
lub grupowe spotkania z rodzicami, służą radą i wsparciem w sytuacjach problemowych, doradzają, gdzie rodzice
mogą szukać wsparcia. Rodzice, oprócz wymienionych wskazali, że jako formy wsparcia szkoła oferuje: opiekę
socjalną, pomoc logopedy, lekcje wychowawcze, spotkania z ekspertem, wyprawkę szkolną, dożywianie i ciepłą
herbatę dla uczniów.
Za najbardziej pomocne rodzinie ankietowani rodzice uważają: pomoc pedagoga lub psychologa szkolnego,
prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze, pomoc poradni
psychologiczno-pedagogicznej, opiekę socjalną, doradztwo w ramach indywidualnych lub grupowych spotkań
z nauczycielem (wychowawcą), udzielanie rad i wsparcia przez nauczycieli (wychowawców) w sytuacjach
problemowych.
Wskazane działania są udokumentowane. Z obserwacji placówki wynika, że na widocznym miejscu są wywieszone
informacje: o godzinach dyżurów nauczycieli dla rodziców, o godzinach dyżurów dyrekcji szkoły dla rodziców,
o innych formach kontaktu (telefon, adres mailowy). Dodatkowo informacje dla rodziców są zawarte w informatorze
oraz w e- dzienniku.
Rodzice są informowani o rozwoju ich dzieci. Zarówno nauczyciel , jak i rodzice stwierdzają, że rodzice są
w wystarczającym stopniu informowani przez nauczycieli o sukcesach, a także o trudnościach, jakie mają ich
dzieci. Wszyscy ankietowani nauczyciele są zdania, że szkoła wystarczająco informuje rodziców o trudnościach,
jakie w szkole mają ich dzieci. Z wywiadu grupowego z rodzicami wynika, że rodzice korzystają z sugestii
nauczycieli. Uważają, że mają dobry kontakt z wychowawcą, również telefoniczny.
Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych przez szkołę, potwierdzają tę tezę nauczyciele, którzy
w wywiadzie grupowym stwierdzili, że w ostatnim czasie rodzice uczestniczyli w takich działaniach szkoły jak:
organizacja wycieczek, dowóz uczniów na konkursy, organizacja imprez klasowych, dyskotek, zabaw,
uroczystości, pomoc przy dekoracjach, przygotowaniu strojów (szycie strojów).
Rodzice zarówno w ankiecie jak i w wywiadzie grupowym potwierdzili wypowiedź nauczycieli, określili, w jakich
działaniach organizowanych przez szkołę w tym lub poprzednim roku szkolnym brali udział, oprócz wymienionych,
były to: bal karnawałowy, poczęstunek wigilijny, akcje zbiorki nakrętek, pomoc w naprawie sprzętu, sprzątanie
okolic szkoły, kiermasze. Uważają jednak, że jest za mała grupa rodziców, która angażuje się w życie szkoły.
Coraz częściej młodzi rodzice nie chcą angażować się w życie szkoły.
Rodzice biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Analiza dokumentacji, dyrektor,
nauczyciele i rodzice dostarczają wielu argumentów potwierdzających tę tezę. Badani respondenci wskazali
na konkretne decyzje, na które rodzice mieli wpływ:
- organizowanie wycieczek,
- organizowanie imprez szkolnych i klasowych,
- rezygnacja z mundurków szkolnych,
- wybór firmy ubezpieczeniowej,
- powstanie programu wychowawczego.
Dyrektor w wywiadzie dodatkowo wskazał na: finansowanie nagród na konkursy szkolne, zakup strojów, pomoc
w naprawie sprzętu, drobna pomoc rzeczowa, organizowanie zabaw dochodowych na rzecz szkoły. Rodzice
uzupełnili wymienione argumenty wskazując dodatkowo na: udział w programie „Szklanka mleka”, organizacja
zajęć pozalekcyjnych, wprowadzenie koła języka niemieckiego, termin wywiadówki klasowej,
Decyzje te były podejmowane najczęściej na zebraniach rodziców.
35 / 42
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
W szkole funkcjonuje współpraca nauczycieli w zespołach. Wspólnie planują swoją pracę i dokonują analiz
jej efektów. W razie potrzeby zespołowo rozwiązują problemy i doskonalą swoje kompetencje.
Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole nauczyciele są zaangażowani w pracę zespołów.
Potwierdzają to wyniki ankiety skierowanej do nauczycieli w której wskazali, że pracują w zespołach:
- wychowawczym i profilaktycznym (6z8),
- szkoleniowym (doskonalenia zawodowego nauczycieli (7 z 8),
- organizacji imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli (6 z 8),
- ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym (3 z 8)
- ds. ewaluacji wewnętrznej (5 z 8)
jedna osoba nie pracuje w żadnym zespole.
Nauczyciele wysoko ocenili swoje zaangażowanie w prace zespołów, w ankiecie wskazali (8 z 8), że angażują się
wszyscy. Potwierdza to dyrektor stwierdzając (ankieta), że większość nauczycieli angażuje się w wysokim stopniu.
Zarówno dyrektor jak i nauczyciel zgodnie twierdzą, że zespoły analizują efekty swojej pracy. Dowodów na to
dostarczają wyniki ankiety skierowanej do nauczycieli, tak uważa 7 z 8 ankietowanych nauczycieli. Jako przykłady
analiz pracy zespołów nauczyciele w wywiadzie grupowym wskazali na: przygotowywane przez nich sprawozdania
(2 razy w roku), prowadzone dyskusje na zebraniach Rady Pedagogicznej, porównanie efektów pracy z latami
poprzednimi, planowanie udziału nauczycieli w warsztatach i szkoleniach, ustalenie efektów tych działań. Dyrektor
w ankiecie stwierdził, że w szkole dokonuje się spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu pracy
lub jakiegoś jej etapu.
Nauczyciele wspólnie planują działania w szkole, opierając się na analizie efektów pracy zespołów. Z analizy
ankiet skierowanych do nauczycieli wynika, że zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi
nauczycielami, tak uważają prawie wszyscy ankietowani respondenci, jedna osoba stwierdziła, że większość
działań planowana jest indywidualnie. Ponadto prawie wszyscy nauczyciele twierdzą, że większość planowania
opiera się na analizie efektów pracy zespołów. Jako konkretne przykłady planowania pracy zespołów ankietowani
wskazali na:
- planowanie kursów, szkoleń, lekcji otwartych, tematów referatów (8 z 8),
- przydział referatów na rady szkoleniowe (1 z 8),
- ustalanie konkretnych terminów spotkań dotyczących szkolenia (1 z 8),
- obsługa e - dziennika, tablicy interaktywnej (1 z 8).
Dyrektor w ankiecie potwierdził, że zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi
nauczycielami.
Z analizy ankiet skierowanych do nauczycieli i do dyrektora wynika, że nauczyciele wspólnie rozwiązują
problemy. Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że często korzystają z pomocy innych nauczycieli
w rozwiązywaniu problemów, które napotykają w szkole. Większości (7 z 8) zespoły pomagają w rozwiązywaniu
pojawiających się w pracy problemów. Jedna osoba jest przeciwnego zdania. Jako przykłady udzielanej pomocy
nauczyciele w wywiadzie wskazali na: dyskusje na temat podręczników, wsparcie i udzielanie rad w przypadku
trudności wychowawczych, wsparcie podczas organizacji imprez i uroczystości, wspólne tworzenie narzędzi
badawczych i ankiet, wprowadzenie zmian w WSO. Opinie nauczycieli potwierdza dyrektor wskazując w ankiecie,
że problemy rozwiązywane są zespołowo.
Nauczyciele uczestniczą w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod i form współpracy.
Dowodów na to dostarczają analiza dokumentacji, wyniki ankiet skierowanych do nauczycieli i dyrektora szkoły.
Nauczyciele w ankiecie wskazali na formy doskonalenia zawodowego dotyczące metod i form współpracy, pracy
zespołowej, które były prowadzone w szkole w ciągu ostatnich dwóch lat, były to: szkolenia wewnętrzne dotyczące
współpracy (3 z 8) i szkolenia zewnętrzne (5 z 8). Jedna osoba stwierdziła, że nie było żadnej formy doskonalenia.
Jako przykłady tych form nauczyciele wskazali na kursy: z informatyki komputerowej, opiekuna, opiekuna pracowni
Internetowej, „Ewaluacja w kontekście pracy nauczyciela”, Zasady i organizacja udzielania pomocy psychologiczno
– pedagogicznej. Organizowane były konferencje w szkole, lekcja otwarta w klasie łączonej, szkolenie z obsługi
e-dziennika.
Wszyscy nauczyciele stwierdzili, że uczestnictwo w tych szkoleniach jest przydatne w praktyce. Dyrektor
36 / 42
w ankiecie potwierdził, że w szkole w tym i poprzednim roku szkolnym prowadzone były szkolenia dotyczących
metod i form współpracy, wskazał dodatkowo na:
- szkolenia zewnętrzne: "Zadania i rola WDN w szkole”, „Ewaluacja zaproszeniem do rozwoju”, kurs „Ratujemy
i uczymy ratować”, kurs „Lider WDN – teoria i praktyka”, warsztaty „Ocenianie holistyczne w szkole i na
egzaminach zewnętrznych, "Profilaktyka uzależnień" – warsztaty dla nauczycieli, rodziców i uczniów klasy V i VI
prowadzone przez terapeutę ds. uzależnień dzieci i młodzieży.
- szkolenie wewnętrzne to: lekcja otwarta z muzyki w klasie IV "Muzyka łagodzi obyczaje", „Projektowanie,
monitorowanie i ewaluacja pracy dydaktycznej nauczycieli",
- szkolenie online - „Inteligencja emocjonalna dziecka”.
Podobnie jak nauczyciele dyrektor stwierdza, że uczestnictwo w tych szkoleniach jest przydatne w praktyce.
Podobnie wypowiadają się w wywiadzie grupowym pracownicy niepedagogiczni. Z analizy dokumentacji wynika,
że większość z wymienionych wyżej form doskonalenia zawodowego jest udokumentowana.
Przedstawione wyżej argumenty potwierdzają spełnienie wymagań na poziomie wysokim.
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
W szkole prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna, do udziału w jej realizacji zaangażowani są
nauczyciele. Został powołany zespół ds. ewaluacji. Wyniki z pełnionego nadzoru pedagogicznego służą
planowaniu pracy szkoły, a wdrożenie ich przyczynia się do zmian w funkcjonowaniu placówki.
Dyrektor szkoły angażuje nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Argumentów
na potwierdzenie tego kryterium dostarczają wypowiedzi dyrektora i wyniki ankiet skierowanych do nauczycieli.
Dyrektor powołał zespół ds. ewaluacji, ujął tematykę ewaluacji w planie nadzoru pedagogicznego, wspólnie
z nauczycielami określił obszary i zagadnienia do ewaluacji, a następnie równomiernie podzielił zadania. Wszyscy
ankietowani nauczyciele stwierdzają, że są zaangażowani do udziału w ewaluacji wewnętrznej. Ich udział
w przeprowadzeniu ewaluacji wewnętrznej był spowodowany: poleceniem, wyraźnym oczekiwaniem
sformułowanym przez dyrektora (6 z 8), zwyczajem panującym w szkole (zwykle większość nauczycieli uczestniczy
w ewaluacji wewnętrznej) (5 z 8), dyrektor przekonał ich do udziału w ewaluacji wewnętrznej (2 z 8). Ponadto
nauczyciele ocenili, że angażują się w pracę nad ewaluacją wewnętrzną w wysokim stopniu. Angażują się
w ewaluację poprzez:
- pełnienie roli lidera zespołu ds. ewaluacji wewnętrznej (5 z 8),
- sporządzenie raportu (4 z 8),
- przeprowadzeniu ankiety (3 z 8),
- opracowanie narzędzi badawczych potrzebnych do ewaluacji (kwestionariusze wywiadu, ankiety itp.) (3 z 8),
- dokonanie analizy zgromadzonego materiału (2 z 8)
- współuczestniczenie w przeprowadzeniu ewaluacji (1 z 8).
Z analizy wywiadu z nauczycielami i dyrektorem można wysnuć wniosek, że wyniki wewnętrznego nadzoru
pedagogicznego są wykorzystywane do planowania pracy szkoły . Dyrektor stwierdził, że wnioski
z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego wprowadzane są do planu pracy szkoły, (są zawarte w protokołach
Rady Pedagogicznej) i przez cały rok są wdrażane. Realizacja wniosków jest ujęta w podsumowującym
sprawozdaniu dyrektora szkoły. Z analizy dokumentów wynika, że wnioski wynikające z analizy dotyczącej
wewnętrznego nadzoru pedagogicznego dotyczą: zmiany podręcznika do religii, rozwijania zainteresowań
muzycznych, językowych, artystycznych i sportowych dzieci na kolejnym etapie kształcenia, wspierania twórczej
aktywności dziecka poprzez umożliwienie dzieciom kontaktu ze sztuką oraz sportem, dalszego badania poziomu
wiedzy i umiejętności uczniów z wykorzystaniem profesjonalnych testów oferowanych przez wydawnictwa (WSiP,
GWO, OPERON, NOWA ERA) w celu porównania wyników w obrębie poszczególnych standardów nauczania,
przeprowadzania diagnozy w każdej klasie na początku i na koniec roku szkolnego i porównywania wyników
uczniów z wynikami poprzedniej diagnozy, doskonalenia wszystkich umiejętności uczniów zgodnie z planem
naprawczym.
Natomiast nauczyciele w wywiadzie grupowym wskazali na inne przykłady uwzględnienia wniosków płynących
z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego podczas tworzenia planu pracy szkoły, są to: ograniczenie ilości
konkursów odbywających się kosztem zajęć lekcyjnych - konkursy powinny odbywać się na godzinach
wychowawczych, dostosowanie planu zajęć lekcyjnych do innych działań (np. zaplanowanie godzin
wychowawczych dla wszystkich klas w jednym czasie i organizacja konkursów w tym czasie), dostosowanie planu
37 / 42
zajęć pozalekcyjnych do działań szkoły (wyjazdy na basen), przeznaczenie godziny z art. 42 Karty nauczyciela
na pracę z uzdolnionymi uczniami pierwszej klasy, powtórne przystąpienie do projektu "Indywidualizacja
nauczania" w zwiększonej liczbie godzin.
Z ankiety dyrektora i analizy dokumentów wynika, że ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest z udziałem
zespołów nauczycieli. Dyrektor powołał zespół ds. ewaluacji. Wszyscy ankietowani nauczyciele uważają,
że uczestniczą w pracach zespołów prowadzących wewnętrzną ewaluację. Według większości z nich planowanie
przebiega wg schematu: do przygotowania planu ewaluacji wewnętrznej powoływany jest zespół.
Z przeprowadzonego badania wynika, że wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego przyczyniają się
do wprowadzania prorozwojowych zmian w funkcjonowaniu szkoły. W wywiadzie dyrektor wskazał
na najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone na podstawie prowadzonego wewnętrznego
nadzoru pedagogicznego:
- wprowadzenie obserwacji w ramach nadzoru w zakresie korzystania z technologii komputerowej i tablicy
Interaktywnej przez wszystkich nauczycieli,
- zaplanowanie godziny wychowawczej w jednym dniu na jednej lekcji we wszystkich klasach, - organizowanie
na mniejszą skalę wyjazdów na konkursy (dotyczące wiedzy i przedmiotowe z nauczycielami, artystyczne
z rodzicami) i zawody sportowe (4 dyscypliny).
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele uważają, że wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji
wewnętrznej) są podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu szkoły. Według nich najważniejsze zmiany
w funkcjonowaniu szkoły, wprowadzone w oparciu o wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, oprócz
wymienionych przesz dyrektora, to:
- zmiana WSO,
- organizowanie kół zainteresowań dla uzdolnionych uczniów,
- zmiana organizacji dyżurów, pełnienie dodatkowego dyżuru przez panią woźną,
- wprowadzenie e- dziennika,
- zorganizowanie porannej świetlicy dla uczniów (dzieci miejscowych).
Zmiany te - ułatwiają komunikację z rodzicami, mają oni większy wgląd w osiągnięcia dzieci (e-dziennik). Zostały
opracowane czytelne zasady dla wszystkich (WSO), co powoduje wzrost poczucia bezpieczeństwa u dzieci.
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Szkoła ma bardzo dobre warunki lokalowe, jest wyposażona w wiele niezbędnych pomocy
dydaktycznych. Posiada dużą sale gimnastyczną, dobrze wyposażoną pracownię informatyczną, w taką
liczbę komputerów, które pozwalają uczniom na samodzielna prace przy nich. Dyrektor w sposób
zaplanowany i systematyczny dba o polepszenie bazy szkoły. Wyposażenie i warunki lokalowe w szkole
pozwalają na realizację podstawy programowej.
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie. Warunki lokalowe szkoły są
wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania,
dowodów na to dostarczają opinie nauczycieli, partnerów i samorządu, rodziców, a także obserwacja placówki.
Wszyscy ankietowani nauczyciele są zdania, że warunki lokalowe są wystarczające do realizowania podstawy
programowej i przyjętych w szkole programów. W wywiadzie grupowym dodali, że mocne strony szkoły to: sala
gimnastyczna, pracownia komputerowa, tablica interaktywna, bogato wyposażona biblioteka z dostępem
do Internetu, bezpieczne położenie szkoły z dala od drogi, ogrodzenie terenu, sala Radosnej Szkoły", bogate
wyposażenie, plansze multimedialne. Zapytani o braki, stwierdzili, że nie ma większych braków. Potwierdza to
dyrektor, a także partnerzy i samorząd, którzy w wywiadzie dodali, że mocną stroną tej placówki jest wyposażenie,
jasne, przestronne sale oraz to, że szkoła funkcjonuje na parterze. Również rodzice są zadowoleni z warunków
lokalowych, wyrażając opinie w ankiecie (wszyscy), że warunki lokalowe w szkole są odpowiednie. W wywiadzie
grupowym dodali, że warunki lokalowe są bardzo dobre, szkoła jest czysta, zakupione są szafki dla dzieci w szatni,
a także szafki w klasie (młodsze). Zorganizowana jest opieka nad dziećmi w świetlicy szkolnej. Zapytani o braki
rodzice wskazali na: brak dostępu do boiska (dużego), brak placu zabaw, nieogrodzony staw w sąsiedztwie szkoły
i brak profesjonalnej sali językowej.
Obserwacja placówki pozwala stwierdzić, że w szkole są bardzo dobre warunki lokalowe: szkoła jest
jednopoziomowa, przystosowana dla osób niepełnosprawnych. Posiada nowoczesną salę gimnastyczną wraz
38 / 42
z szatniami (umywalki, prysznice), siłownię, boisko do gry w piłkę nożną. Jest pracownia komputerowa z dostępem
do Internetu, bogato wyposażona biblioteka, gabinet dla pielęgniarki. W szatni każde dziecko ma swoją szafkę,
młodsi uczniowie (klasy 1-3) mają także szafki na podręczniki w klasach. Teren szkoły jest ogrodzony i zadbany.
Mocną stroną placówki jest bogate wyposażenie w pomoce dydaktyczne: tablicę interaktywną wraz z komputerem,
telewizory, rzutniki multimedialne, odtwarzacze DVD, laptopy (dla każdego nauczyciela).
W szkole znajduje się wyposażenie wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych
w szkole programów nauczania, tak uważa 5 z 8 ankietowanych nauczycieli a 3 z 8 ankietowanych nauczycieli
uznało, że występują nieliczne braki. Podobnego zdania jak większość nauczycieli jest dyrektor, który w ankiecie
stwierdził, że wyposażenie jest wystarczające. Również z wyposażenia szkoły zadowoleni są rodzice, którzy
uważają, że wyposażenie jest bardzo dobre. Powyższe opinie potwierdzają również obserwacje poczynione
w czasie zajęć.
Z ankiety skierowanej do dyrektora wynika, że w szkole istnieje plan wzbogacania warunków lokalowych
i wyposażenia szkoły, właściwie bardziej dotyczy on utrzymania lub polepszenia warunków lokalowych, gdyż
warunki lokalowe są bardzo dobre. Z wywiadu z dyrektorem wynika, że szkoła jest wspomagana przez samorząd,
rodziców i partnerów we wzbogacaniu warunków lokalowych i pomocy naukowych. Dyrektor wnioskuje do organu
prowadzącego o zakup pomocy i zaspokojenie innych potrzeb, co jest na bieżąco realizowane. Z pomocą szkole
idą również: Bank PKO BP i BS w formie pomocy finansowej na konkretny cel np. wyjazdy, GOSiR w formie
podarowanego sprzętu sportowego i rodzice, którzy dokonują drobnych napraw i zakupu nagród.
Z analizy dokumentacji wynika, że mimo tego, że warunki lokalowe są bardzo dobre, planowany jest zakup
dodatkowych pomocy, zgodnie z bieżącymi potrzebami (zapisy w protokole i sprawozdaniu z nadzoru
pedagogicznego). Natomiast partnerzy i samorząd stwierdzili, że w szkole planuje się utrzymanie dobrych
warunków lokalowych
Dyrektor stwierdza, że w szkole podejmuje się działania mające na celu wzbogacenie warunków lokalowych
i wyposażenia dydaktycznego. Działania te wynikają z istniejącego planu uzupełniania wyposażenia, który
korygowany jest okazjonalnie.
Z wywiadu z partnerami i samorządem wynika, że zadowoleni są z bazy szkoły i współpracy z dyrektorem w tym
zakresie. Chcieliby tylko, by liczba dzieci w szkole była większa, by mogły korzystać z bazy. W wywiadzie rodzice
stwierdzili, że nie współpracują ze szkołą przy poprawianiu warunków lokalowych i wyposażenia, ponieważ nie ma
takiej potrzeby. W czasie wakacji, gdy prowadzone są prace porządkowe, rodzice wspomagają szkołę poprzez
drobne naprawy, malowanie, pomoc przy przenoszeniu mebli itp. Pomagają również przez organizowanie zabaw,
z których dochód został przeznaczony na doposażenie szkoły. Chcą również, by szkoła przetrwała, mimo małej
liczby dzieci. Nauczyciele i dyrektor bardzo dobrze współpracują z rodzicami.
Przedstawione argumenty wskazują na bardzo wysoki poziom spełnienia wymagań.
Poziom spełniania wymagania: A
39 / 42
Wnioski z ewaluacji:
Prowadzone w szkole analizy wyników sprawdzianu i analizy osiągnięć uczniów, nie przekładają się
bezpośrednio na wzrost efektywności nauczania. Wnioski formułowane są na dużym poziomie ogólności,
co utrudnia ich wdrażanie.
Mała liczebność uczniów w klasach, właściwa atmosfera i dobre relacje wszystkich członków społeczności
szkolnej, jak również współdziałanie wszystkich pracowników szkoły oraz podejmowane przez nich
działania, sprzyjają akceptowaniu i poszanowaniu przez uczniów obowiązujących w szkole zasad
społecznych.
W szkole zespołowo prowadzona jest ewaluacja wewnętrzna, wyniki z pełnionego nadzoru
pedagogicznego służą planowaniu pracy szkoły, a ich wdrożenie przyczynia się do zmian
w funkcjonowaniu placówki.
Nauczyciele prowadzą diagnozy zachowań uczniów, które są podstawą do modyfikowania podejmowanych
działań wychowawczych, jednak nie uwzględnia się inicjatyw i opinii uczniów.
Planowanie pracy w szkole, w oparciu o zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej oraz
doskonalenie organizacji procesów edukacyjnych, nie przekłada się na zwiększenie efektywności procesu
uczenia się.
Proponowana przez szkołę oferta edukacyjna uwzględnia warunki lokalowe, sprzyja realizacji podstawy
programowej oraz wynika z potrzeb uczniów, co umożliwia pełniejszy rozwój dzieci i kształtowanie
kompetencji potrzebnych do dalszej edukacji i funkcjonowania w życiu.
Współpraca z instytucjami działającymi w środowisku satysfakcjonuje wszystkie podmioty szkoły i służy
rozwojowi uczniów, a w szczególności kształtuje ich postawy patriotyczne, kulturalne, prozdrowotne
i proekologiczne oraz uwrażliwia na krzywdę innych.
Aktywna współpraca szkoły z rodzicami i partnerami oraz liczne działania wychowawcze przekładają się
na pożądane postawy uczniów i ich pozytywne postrzeganie w środowisku lokalnym.
Szkoła prowadzi działania w lokalnym środowisku, podejmuje różne inicjatywy na rzecz wzajemnego
rozwoju, rodzice współdecydują w sprawach szkoły.
Szkoła stale poprawia warunki edukacji, dysponuje bogatą bazą dydaktyczną, wykorzystuje nowoczesne
technologie informacyjne.
40 / 42
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i
wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
D
D
B
C
B
B
C
B
B
B
B
B
B
B
B
B
A
41 / 42
Raport sporządzili:
Aleksandra Fik
Dorota Miszczak
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
42 / 42

raport-z-ewaluacji-szkoly-podstawowej-w-grabownie

Transkrypt

Podobne dokumenty

KONFERENCJA MIĘDZYNARODOWA Jakość edukacji czy/i jakość

zakres zadań KM RPO L2020

PLANOWANIE STRATEGICZNE W JST

Pracownik ds. szkoleń

Ewaluacja 2010/2011

„Od badania do działania, czyli 3P – prosta, potrzebna i praktyczna

Szkolenie: Przygotowanie szkoły do ewaluacji zewnętrznej

PROGRAM SZKOLENIA „Ewaluacja Międzynarodowych Spotkań

Raport z ewaluacji wewnętrznej Zespół Szkół w Jemielnie rok

Program V spotkania Grupy Sterującej