MIKROELEMENTY ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W LECZENIU

SPIS TREŚCI
Mikroelementy oraz ich zastosowanie w leczeniu 5
Kilka definicji 6
Produkty oraz zawarte w nich mikroelementy 13
Wielkość stosowanych dawek 14
Charakterystyka 16
Podstawowe pierwiastki śladowe 16
Makroelementy 37
Pierwiastki, których znaczenie w procesach fizjologicznych nie jest jeszcze poznane 45
Choroby i ich leczenie 50
Mikroelementy - zastosowanie przy róŜnych dolegliwościach 123
Porady praktyczne 144
Infekcje u dzieci 144
Infekcje u dorosłych 149
Zmęczenie 151
Uprawianie sportu 153
Mikroelementy i Ŝywność 162
Podstawowe informacje 162
Zawartość mikroelementów w produktach Ŝywnościowych 164
Indeks chorób 169
*****
MIKROELEMENTY ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W LECZENIU
Leczenie bądź zapobieganie schorzeniom przy uŜyciu mikroelementów polega na stosowaniu
leków lub pokarmów, których podstawowym składnikiem aktywnym są mikroelementy lub
makroelementy (stosowane w małych dawkach). Tego typu leczenie stanowi przedmiot wielu badań
uniwersyteckich oraz laboratoryjnych na świecie; jest powszechnie uznawane jako alternatywa lub
uzupełnienie tradycyjnego leczenia.
Mikroelementy są to pierwiastki śladowe znajdujące się w niewielkiej ilości w organizmach
roślinnych i zwierzęcych. Podstawowe mikroelementy, które są bardzo waŜne dla funkcjonowania
organizmu to m.in. jod, cynk, miedź i mangan. Inne, np. złoto, które wchodzi w skład leków
przeciwko reumatoidalnemu zapaleniu stawów, stosuje się ze względu na ich właściwości
farmakologiczne.
Makroelementy to pierwiastki chemiczne (min. fosfor, wapń, magnez), występujące w
organizmach roślinnych i zwierzęcych w znacznej ilości, niezbędne do ich Ŝycia i rozwoju. Stanowią
one 99,5% masy ciała człowieka. Magnez w tradycyjnym leczeniu stosowany jest w dawkach od 400
do 800 miligramów, natomiast w leczeniu mikroelementami stosuje się dawki znacznie mniejsze.
MoŜna zatem stwierdzić, Ŝe celem nadrzędnym leczenia mikroelementami jest stosowanie takich
postaci i dawek mikroelementów, które są najlepiej wchłaniane przez organizm.
KILKA DEFINICJI
Zalety mikroelementów oraz ich rola w fizjologii człowieka
Funkcja mikroelementów, przede wszystkim ze względu na ich działanie fizjologiczne, została
określona na początku XX wieku przez francuskiego biologa i chemika Gabriela Bertranda: „[te]
mikroelementy występują w ilości 1 miligrama na kilogram wagi ciała”. Obecnie zdecydowanie
większy nacisk kładzie się na znaczenie mikroelementów dla sprawnego funkcjonowania organizmu,
gdyŜ tylko odpowiednio zrównowaŜona ich ilość moŜe zapobiec zaburzeniom pracy organizmu.
We współczesnym leczeniu mikroelementami stosuje się Ŝelazo, miedź, cynk, selen, chrom,
magnez oraz krzem. Natomiast nikiel, cyna, molibden czy wanad są stosowane rzadko lub nie stosuje
się ich w ogóle, ze względu na toksyczność oraz dlatego, Ŝe nie udowodniono w pełni ich właściwości
leczniczych.
Mechanizmy działania mikroelementów
• Rola mikroelementów w procesach fizjologicznych
Mikroelementy wiąŜą się z enzymami i pobudzają je do działania. KaŜdy z mikroelementów łączy
się z enzymami we właściwy sobie sposób; jeden moŜe łączyć się z wieloma enzymami, które działają
w róŜnych procesach biologicznych. Ta właściwość mikroelementów tłumaczy, dlaczego oddziałują
one w wielu róŜnych zaburzeniach pracy organizmu. Miedź skutecznie działa w syntezie kolagenu czy
melaniny, ma równieŜ duŜe znaczenie dla systemu odpornościowego.
Mikroelementy są równieŜ niezbędne do prawidłowego funkcjonowania hormonów, na przykład
cynk jest składnikiem insuliny wytwarzanej przez trzustkę.
Mikroelementy wchodzą równieŜ w skład niektórych witamin.
• Wpływ wielopłaszczyznowego oddziaływania mikroelementów na równowagę organizmu
Podstawowe mikroelementy są waŜne dla zachowania równowagi biochemicznej komórek:
- umoŜliwiają komórkom produkcję wielu substancji niezbędnych do Ŝycia,
- chronią komórki przed przedwczesnym starzeniem się,
- zapobiegają powstawaniu komórek nowotworowych.
Mikroelementy uczestniczą w podstawowych procesach Ŝyciowych, tzn.:
- odpornościowych,
- energetycznych,
- nerwowych,
- fizycznych,
- reprodukcyjnych.
Mikroelementy są nieodzowne w procesie wzrostu komórek, gojenia się ran oraz zapewniają dobrą
jakość kolagenu tkanek zespalających.
• Podstawowe zastosowanie mikroelementów
Mikroelementy stosuje się w leczeniu dolegliwości ostrych i przewlekłych, takich jak:
- długotrwałe infekcje oraz osłabienie systemu odpornościowego,
- schorzenia chroniczne (zwyrodnienia i/lub zapalenia, np. choroba zwyrodnieniowa stawów),
- choroby kości,
- powikłania w wyniku chorób metabolicznych, np. powikłania naczyniowe przy cukrzycy,
- stres w następstwie chorób zakaźnych czy tragicznych przeŜyć,
- wahania nastrojów, stany depresyjne, niepokój czy bezsenność,
- przemęczenie.
Lecznicze działanie mikroelementów
Niedobór mikroelementów w organizmie jest przyczyną wielu mniej lub bardziej powaŜnych
zaburzeń.
Terapia przy zastosowaniu mikroelementów polega na przywróceniu organizmowi biochemicznej
równowagi. I tak, w przypadku osoby, u której występuje awitaminoza, dostarczenie selenu moŜe
poprawić stan systemu odpornościowego. Mikroelementy mogą stanowić uzupełnienie leczenia, ale
mogą równieŜ być jego głównym elementem.
Jeśli mikroelementy stosowane są w niewielkich dawkach, co nie stanowi toksycznego zagroŜenia,
to niepotrzebna jest stała opieka lekarza. Na przykład przy infekcji zapobiegawcze lub lecznicze
stosowanie mikroelementów jest bardzo korzystne dla pacjenta. Czasami jednak naleŜy zastosować
kurację antybiotykową, jeśli lekarz uzna to za konieczne. Niezastosowanie takiej kuracji moŜe w
konsekwencji spowodować komplikacje groźne dla zdrowia.
Jak ocenić stęŜenie mikroelementów w organizmie
W większości przypadków nie ma potrzeby określania stęŜenia mikroelementów w organizmie,
jedynie nieliczne przypadki kliniczne (rzadkie choroby metaboliczne) uzasadniają wykonywanie
badań w laboratoriach. Badania wykonywane do celów handlowych dają jedynie przybliŜone,
procentowe wyniki, które nie mogą mieć zastosowania w indywidualnych przypadkach.
Czy podstawowe mikroelementy mogą być toksyczne
Przyjmowanie zbyt duŜych dawek niektórych mikroelementów moŜe doprowadzić do zachwiania
równowagi biomineralnej organizmu: nadmiar jednego mikroelementu moŜe spowodować zatrucie
organizmu, moŜe równieŜ naruszyć ogólną równowagę wewnętrzną organizmu (zbyt duŜe dawki
Ŝelaza mogą spowodować niedobór cynku). NaleŜy równieŜ unikać nadmiernego uzupełniania
stęŜenia wielu mikroelementów wraz ze spoŜywaną Ŝywnością. Lepiej uzupełniać tylko jeden
mikroelement -zapewnia to dostarczanie go organizmowi w małych dawkach, w sposób
kontrolowany.
Niedobory mikroelementów w organizmie
W kaŜdej populacji są grupy bardziej niŜ inne naraŜone na wystąpienie niedoboru pewnych
pierwiastków. NaleŜą do nich:
- osoby w podeszłym wieku, mające kłopoty z przyswajaniem mikroelementów (uszkodzenie bądź
degradacja przewodu pokarmowego oraz jego funkcji przyswajania),
- kobiety w ciąŜy lub karmiące, u których zapotrzebowanie na niektóre mikroelementy jest
zwiększone,
- wegetarianie oraz weganie, których dieta moŜe w niewystarczający sposób dostarczać
określonych mikroelementów,
- osoby wyczynowo uprawiające sport, u których występuje zwiększone zuŜycie energii oraz
spalanie substancji odŜywczych,
- dzieci w okresie wzrostu, które potrzebują większej ilości substancji odŜywczych oraz niektórych
mikroelementów
- osoby cierpiące na przewlekłe choroby oraz pacjenci w trakcie rekonwalescencji, u których
zapotrzebowanie na mikroelementy jest zwiększone.
Sytuacje stresujące mogą spowodować duŜe zuŜycie mikroelementów, poniewaŜ są to pierwiastki
niezbędne do przystosowania się organizmu do nowej sytuacji.
Niekiedy zastosowanie mikroelementów, nawet jeśli ich niedobór jest niewielki, pozwala zapobiec
niekorzystnym skutkom zdrowotnym. W przypadku dzieci w okresie wzrostu, szczególnie podatnych
na infekcje, dostarczenie organizmowi cynku powoduje wzmocnienie systemu immunologicznego
oraz ogólną poprawę stanu zdrowia; cynk jest takŜe niezwykle skuteczny w przypadku osłabienia oraz
trudności z koncentracją.
Stosowanie makroelementów w małych dawkach
Makroelementy w naszym organizmie to na przykład magnez, siarka, potas czy fosfor.
W leczeniu makroelementami stosujemy takie dawki, które są łatwo przyswajalne przez organizm;
duŜe dawki powodują szybkie nasycenie nimi i mogą wywołać niepoŜądane efekty uboczne.
Uwaga! W przypadku niedoboru magnezu lub potasu naleŜy przyjmować leki, w których znajdują
się duŜe dawki tych pierwiastków.
Stosowanie mikroelementów, których rola w procesach fizjologicznych nie jest znana
W leczeniu mikroelementami stosuje się metale, które nie mają znaczenia dla procesów
fizjologicznych organizmu, ale ich działanie farmakologiczne jest niezwykle istotne, tak jest w
przypadku złota, które łagodzi stany zapalne, srebra oraz bizmutu.
Stosuje się połączenie mikroelementów podstawowych z niektórymi z tych metali. Takie
połączenia znajdują zastosowanie nie tylko ze względu na zwiększanie potencjału poszczególnych
pierwiastków, ale równieŜ na ich swoiste oraz ogólne działanie. Połączenie miedź-złoto-srebro
zalecane jest w przypadku osłabienia organizmu (nie zwalnia to jednak ze stosowania kaŜdego z tych
pierwiastków z osobna).