sprawozdanie - Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego

KUJAWSKO - POMORSKIE CENTRUM ZDROWIA PUBLICZNEGO
W BYDGOSZCZY
S P R A W O Z D A N I E
Z REALIZACJI
NARODOWEGO PROGRAMU ZDROWIA
W WOJEWÓDZTWIE
KUJAWSKO – POMORSKIM
W 2004 ROKU
Włocławek, lipiec 2005
Kujawsko – Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego w Bydgoszczy
ul. Karłowicza 26
85 – 092 Bydgoszcz
tel./fax (052) 346 03 56
e-mail: [email protected]
www.kpczp.internetdsl.pl
Opracowanie, skład i druk:
Barbara BroŜek
Oddział Zamiejscowy we Włocławku
ul. Brzeska 6
87 – 800 Włocławek
tel./fax (054) 413 11 90
e-mail: [email protected]
Sprawozdanie opracowano na podstawie informacji uzyskanych z: publicznych i
niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej województwa kujawsko – pomorskiego, Starostw
Powiatowych i Urzędów Miast na prawach powiatu, Urzędów Miast i Gmin, Wojewódzkiej
Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Bydgoszczy, Centrum Onkologii w Bydgoszczy,
Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy, Komend Powiatowych Policji, Kujawsko –
Pomorskiego Narodowego Funduszu Zdrowia z siedzibą w Bydgoszczy, stowarzyszeń i
organizacji pozarządowych, Poradni Psychologiczno – Pedagogicznych, Pełnomocnika
Wojewody ds. UzaleŜnień i AIDS, Bydgoskiego Ośrodka Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnień oraz Profilaktyki, Polskiego
Towarzystwa
Zapobiegania
Narkomanii
Oddział
w
Toruniu.
Spis treści
1. Cel operacyjny: Zwiększenie aktywności fizycznej ludności.......................................................................2
2. Cel operacyjny: Poprawa sposobu Ŝywienia ludności i jakości zdrowotnej ludności.............4
3. Cel operacyjny: Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu.......................................................7
4. Cel operacyjny: Zmniejszenie i zmiana struktury spoŜycia alkoholu oraz zmniejszenie
szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem..................................................................................................11
5. Cel operacyjny: Ograniczenie uŜywania substancji psychoaktywnych i związanych z tym
szkód zdrowotnych......................................................................................................................................................................15
6. Cel operacyjny: Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań
w zakresie promocji zdrowia.................................................................................................................................................18
7. Cel operacyjny: Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń
psychicznych.....................................................................................................................................................................................21
8. Cel operacyjny: Zmniejszenie naraŜenia na czynniki szkodliwe w środowisku Ŝycia i
pracy.......................................................................................................................................................................................................23
9. Cel operacyjny: Poprawa stanu sanitarnego kraju........................................................................................27
10. Cel operacyjny: Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych.............................28
11. Cel operacyjny: Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w nagłym
zagroŜeniu Ŝycia...........................................................................................................................................................................31
12. Cel operacyjny: Zwiększenie dostępności i usprawnienie podstawowej opieki
zdrowotnej.........................................................................................................................................................................................33
13. Cel operacyjny: Zapobieganie występowaniu oraz skutkom wcześniactwa i małej
urodzeniowej masy ciała......................................................................................................................................................34
14. Cel operacyjny: Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z
ryzykiem niedokrwiennej chorobie serca..................................................................................................................35
15. Cel operacyjny: Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia
nowotworów złośliwych szyjki macicy i sutka......................................................................................................38
16. Cel operacyjny: Stwarzanie warunków umoŜliwiających osobom niepełnosprawnym
włączenie się do czynnego Ŝycia.....................................................................................................................................43
17. Cel operacyjny: Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym........................46
18. Cel operacyjny: Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci,
młodzieŜy oraz kobiet cięŜarnych....................................................................................................................................49
1
Cel operacyjny 1
Zwiększenie aktywności fizycznej ludności
1.W 2004 roku w szkołach województwa kujawsko - pomorskiego nauczyciele wychowania
fizycznego i pielęgniarki szkolne współpracowali w podejmowaniu działań zmierzających do
aktywnego udziału jak największej liczby uczniów w zajęciach wychowania fizycznego.
W wielu gminach w szkołach podstawowych i gimnazjach zwiększono liczbę zajęć
wychowania fizycznego, a dzieci z klas I–IV objęto gimnastyką korekcyjną.
2.W roku 2004 na terenie województwa kujawsko - pomorskiego promowano i finansowo
wspierano działania na rzecz masowych imprez sportowych (głównie samorządy lokalne i
stowarzyszenia) m.in.:
• Organizowano na terenie całego województwa masowe imprezy sportowe, festyny dla
dzieci, młodzieŜy, osób dorosłych, takŜe osób niepełnosprawnych np. Urząd Miasta
Torunia promował i wspierał finansowo obchody Toruńskiego Miesiąca dla Zdrowia
proponując mieszkańcom Torunia szeroką ofertę zajęć w klubach sportowych, siłowniach,
na basenach. Powiatowy Szkolny Związek Sportowy, Uczniowskie Kluby Sportowe i inne
stowarzyszenia sportowe, samorządy gminne organizowały szereg powiatowych imprez
sportowych dla dzieci i młodzieŜy szkół podstawowych, gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych np.: turystykę kolarską, wyjazdy na zawody sportowe, konkursy,
turnieje i inne formy aktywności fizycznej. Ogółem w 2004 r. wydatkowano z budŜetu
Powiatu Toruńskiego kwotę 34.000,00 zł.
• Powiatowe Stacje Sanitarno –Epidemiologiczne (PSSE) organizowały szereg imprez
sportowych na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim np.: realizowały
Ogólnopolską Kampanię Prozdrowotną „Miesiąc dla Zdrowia”. Nawiązano współpracę
z klubami sportowymi, osiedlowymi, świetlicami, szkołami róŜnego typu przedszkolami
w celu współorganizacji działań na rzecz propagowania zdrowego stylu Ŝycia . Zasięgiem
objęto 14 szkół róŜnego typu i przedszkoli, 16 ZOZ i 38 innych placówek. Łącznie
działaniami objęto 3.238 osób. Zorganizowano takŜe akcję prowadzoną na terenie 2
PSSE „ Zapobieganie otyłości i zwiększenie aktywności fizycznej”, której celem było
zwiększenie wiedzy nt. prawidłowego stylu Ŝycia. Adresatem byli nauczyciele , dzieci i
młodzieŜ szkół podstawowych. Akcję prowadzono w 5 szkołach podstawowych i wzięło
w niej udział 509 uczniów.
• Urząd Miejski w Ciechocinku realizował program upowszechniania sportu dla dzieci i
młodzieŜy, w którym wzięło udział 200 dzieci. Program realizowany był w następujących
sekcjach: piłka noŜna, piłka siatkowa, hokej na trawie. Wzorem lat ubiegłych
zorganizowano minimaraton sportowo – rekreacyjny
„Bieg Solny”, w którym
uczestniczyło 150 osób; podobny bieg uliczny odbył się w miejscowości Choceń z
inicjatywy Urzędu Gminy – wzięło w nim udział równieŜ około 150 osób. Gmina
Miejska Ciechocinek uczestniczyła w X turnieju sportowym miast i gmin, w którym
wzięło udział około 10.000 mieszkańców, kuracjuszy, turystów i wczasowiczów.
• Polski Czerwony KrzyŜ we Włocławku zorganizował obóz wypoczynkowo – rekreacyjny
dla młodzieŜy w trakcie którego zorganizowano OLIMPIADĘ SPORTOWĄ.
3.W celu popularyzacji wiedzy o roli aktywności fizycznej dla zdrowia z inicjatywy
samorządów lokalnych, organizacji, pracowników słuŜby zdrowia w 2004 roku w
województwie kujawsko-pomorskim odbyło się szereg pogadanek, prelekcji, pokazów
gimnastyki korekcyjnej i ćwiczeń usprawniających u dzieci z wadami postawy.
2
•
Urząd Miasta Bydgoszczy kontynuował program profilaktyki w zakresie obniŜenia skali
występowania wad postawy wśród dzieci i młodzieŜy szkolnej . Objęto nimi uczniów klas
I - IV szkół podstawowych, u których wprowadzono zajęcia gimnastyki korekcyjnej .
Łącznie w programie uczestniczyła grupa 750 dzieci. Na realizację powyŜszych zadań
przeznaczono kwotę 95.000,00 zł.
• Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Bydgoszczy realizowała autorski
program” Zdrowy kręgosłup to podstawa dobrego samopoczucia ” (kontynuacja od
2003 r.) skierowany do uczniów klas I – III SP, nauczycieli, rodziców i opiekunów.
Program realizowany był w 48 szkołach podstawowych województwa, wśród 6.701
uczniów.
• Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. dr E. Warmińskiego w Bydgoszczy w sposób
ciągły propagował ideę zwiększenia aktywności ruchowej wśród pacjentów
korzystających ze świadczeń, ze szczególnym podkreśleniem roli ruchu w zapobieganiu i
leczeniu schorzeń.
• Urząd Gminy w Fabiankach promował powstanie i wspierał finansowo Uczniowski Klub
Sportowy „KORMORAN” jak równieŜ Klub Sportowy w Szpetalu Górnym.
Dofinansowanie klubu sportowego Lech Dobre prowadził teŜ Urząd Gminy w Dobrem
natomiast Urząd Gminy w Bobrownikach, Urząd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim
finansowo wspierały zajęcia gimnastyki korekcyjnej w szkołach podstawowych i
dodatkowych zajęć pozalekcyjnych.
4.Samorządy lokalne województwa kujawsko - pomorskiego w 2004 roku dofinansowywały
budowę i rozbudowę obiektów sportowych.
• Starostwo Powiatowe w Inowrocławiu informuje, Ŝe w roku ubiegłym oddano do uŜytku
halę sportowo – widowiskową w Kruszwicy co przyczyniło się do zwiększenia
dostępności młodzieŜy do nowoczesnej bazy sportowej . W roku bieŜącym planowane jest
rozpoczęcie budowy nowoczesnej hali sportowej w Inowrocławiu. Powiat inowrocławski
jest teŜ organizatorem wszystkich zawodów wynikających z kalendarza imprez
sportowych dla szkół podstawowych i gimnazjalnych.
• W miejscowości Zakrzewo oddano do uŜytku nowy zespół boisk sportowych jednocześnie
mieszkańcy tej miejscowości mogli korzystać ze ścieŜki zdrowia jak równieŜ mogli brać
udział w masowych imprezach sportowych i sportowo – rekreacyjnych.
• Nową salę gimnastyczną oddała do uŜytku Gmina Rypin w miejscowości Kowalki
natomiast Urząd Miasta Włocławek doposaŜył szkoły podstawowe i gimnazja w sprzęt
sportowy łącznie 17 szkół celem prowadzenia pozalekcyjnych zajęć sportowych dla dzieci
i młodzieŜy na terenie szkół.
3
Cel operacyjny 2
Poprawa sposobu Ŝywienia ludności i jakości zdrowotnej
Ŝywności
1.Na terenie województwa kujawsko - pomorskiego w 2004 roku samorządy lokalne,
organizacje społeczne i charytatywne oraz osoby fizyczne wspierały finansowo akcje
doŜywiania i Ŝywienia dla osób mających szczególnie trudne warunki bytowe:
• Urząd Miasta Torunia realizował i finansował pomoc osobom bezdomnym dotkniętym
problemem alkoholowym; wydawał gorące posiłki, zapewnił schroniska i prace
readaptacyjne. Z doŜywiania skorzystało 512 osób bezdomnych. Realizowano takŜe:
programy profilaktyczne w 16 świetlicach środowiskowych i socjoterapeutycznych,
których odbiorcami były dzieci i młodzieŜ, min. wydawano posiłki w formie II śniadań i
podwieczorków. DoŜywianiem objęto 780 dzieci i młodzieŜy. W
programach
profilaktycznych realizowanych podczas wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci,
doŜywianiem objęto 1.312 uczestników.
• Starostwo Powiatowe w Golubiu – Dobrzyniu realizowało program doŜywiania dzieci i
młodzieŜy z rodzin potrzebujących pomocy „ Zdrowo rośniemy, nie głodujemy ”.
Programem objęto 125 dzieci w wieku szkolnym 7 – 16 lat. W szkołach objęto
doŜywianiem 433 dzieci. Celem zadania było zapewnienie przynajmniej jednego posiłku
wartościowego dziennie, a finansowane było przez Burmistrza Miasta, Urząd
Marszałkowski w Toruniu, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy, środki pozyskane od
sponsorów i własne.
• Urząd Gminy Topólka pilotaŜowo prowadził rządowy program „Posiłek dla
potrzebujących”; pomocą objęto 304 osoby, którym wykupiono talony Ŝywnościowe za
łączną kwotę 13.072,00 zł z czego 6.536,00 zł pochodziło z rezerwy celowej budŜetu
państwa i tyleŜ samo środków finansowych przeznaczyła gmina z własnego budŜetu.
• SPZOZ w Szubinie kontynuował program „Śniadania szkolne dla wszystkich uczniów
w Polsce ”.
• Urząd Miejski w Lipnie we Współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej,
szkołami i PKPS prowadził doŜywianie dzieci w czterech świetlicach środowiskowych: z
doŜywiania korzystały równieŜ dzieci uczęszczające równieŜ do świetlic środowiskowych
we Włocławku łącznie 432 dzieci.
• Od listopada 2004 roku udział w pilotaŜowym programie rządowym „Posiłek dla
potrzebujących”, z którego skorzystało 40 osób był realizowany na terenie Gminnego
Ośrodka Pomocy Społecznej w Bytoniu.
2.W wielu szkołach regionu popularyzowano system zdrowych posiłków szkolnych
poprzez rozmowy z dziećmi, stworzenie moŜliwości zakupu owoców i soków owocowych w
sklepikach szkolnych, wykorzystanie Ŝywności ekologicznej w stołówkach szkolnych. W
wielu szkołach prowadzona była takŜe akcja „szklanka mleka”, omawiano takŜe problemy
związane z bulimią i anoreksją.
• Gmina Miasta Toruń realizowała i finansowała program „Promocja zachowań
prozdrowotnych” w 16 szkołach ponadgimnazjalnych, którego odbiorcami byli
uczniowie i nauczyciele. Celem programu było poszerzenie wiedzy na temat roli
prawidłowego odŜywiania i zwiększenie świadomości prozdrowotnej.
4
•
Urząd Gminy w Wielgiem prowadził doŜywianie 640 dzieci w trzech szkołach: Wielgie,
Czarne i Zaduszniki na łączną kwotę 166.869,00 zł finansowane z budŜetu gminy i dotacji
Agencji Nieruchomości Rolnej.
3.Zakłady opieki zdrowotnej, liczne organizacje i instytucje w regionie prowadziły szeroką
edukację Ŝywienia społeczeństwa m.in.:
• Organizowano szkolenia, narady, wykłady, prelekcje, konkursy, filmy, adresowane
głównie do uczniów, nauczycieli i pielęgniarek. W znacznej liczbie szkół województwa
prowadzono edukację w zakresie zdrowego odŜywiania wśród dzieci i młodzieŜy. Szkoły
opracowywały własne programy promocyjne dotyczące właściwego Ŝywienia realizowane
przez pielęgniarki medycyny szkolnej, nauczycieli biologii lub wychowawców.
• W ramach usług świadczonych przez gabinety promocji zdrowia w zakładach opieki
zdrowotnej oraz w systemie podstawowej opieki zdrowotnej prowadzono poradnictwo
Ŝywieniowe dla osób zdrowych oraz cierpiących na róŜne schorzenia wymagające
właściwej diety. Ponadto specjaliści udzielali porad dietetycznych w czasie festynów na
rzecz zdrowia połączonych z degustacją potraw, pokazami przygotowywania posiłków.
• Urząd Miasta Torunia realizował i finansował Ogólnopolską Kampanię p.n.: „5 x
dziennie owoce i warzywa”, którego odbiorcami byli uczniowie i nauczyciele. Program
słuŜył do poszerzenia wiedzy na temat roli prawidłowego odŜywiania i zwiększenie
świadomości prozdrowotnej. Tę samą Kampanię finansowaną z zasobów własnych,
realizowało Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy, która
skierowana była do pacjentów, personelu, młodzieŜy i rodziców oraz nauczycieli.
• Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy (WSSE) i PSSE na terenie
regionu kontynuowały:
- wdraŜanie ogólnopolskiego programu edukacyjnego „Lubię zimno” adresowanego do
konsumentów produktów mlecznych oraz osób zawodowo związanych z obrotem
świeŜymi produktami mlecznymi. W ramach programu przeprowadzono m.in. szereg akcji
informacyjno-edukacyjnych w obiektach obrotu Ŝywnością, w zakładach pracy, podczas
festynów rodzinnych i osiedlowych , zorganizowano róŜnego typu konkursy tematyczne
np. „Mały sklep spoŜywczy – duŜa dbałość o higienę Ŝywności”. Łącznie edukacją w
zakresie roli i potrzeby utrzymania łańcucha chłodniczego dla świeŜych produktów
mlecznych objęto ok. 3.900 osób.
- realizację autorskiego programu edukacyjnego z roku 2001 p.n.: „Zapobieganie
zakaŜeniom i zatruciom pokarmowym” - program skierowany do osób profesjonalnie
produktów
związanych z obrotem produktami spoŜywczymi , konsumentów
spoŜywczych, którego
celem było zapobieganie szerzeniu się zakaŜeń i zatruć
pokarmowych w województwie kujawsko - pomorskim
poprzez
edukację
społeczeństwa w zakresie higieny Ŝywienia i Ŝywności.
- coroczną akcję prozdrowotną „Bezpieczeństwo epidemiologiczne w okresie
uroczystości I – komunijnych”. Działania informacyjno – edukacyjne adresowane
były do rodziców dzieci obchodzących I Komunię i osób związanych z
przygotowaniem uroczystości. Materiały edukacyjne przygotowano w formie listów
intencyjnych, komunikatów i ulotek itp. np.: „Uwaga salmonella”, „Inspekcja
sanitarna przypomina i ostrzega”.
- coroczną akcję letnią na obozach, koloniach, w ośrodkach wczasowych.
- organizację wystaw grzyboznawczych mającą około 5.000 odbiorców. WSSE w
Bydgoszczy wspólnie z Kujawsko- Pomorskim Centrum Edukacji Ekologicznej
zorganizowały VI Regionalną Wystawę Grzybów, która miała ok. 3.000 odbiorców, a
PSSE w Wąbrzeźnie ok. 2000 odbiorców.
5
-
•
•
•
•
coroczną akcję „RozwaŜnie zbieraj grzyby”, w której uczestniczyło 25 szkół róŜnego
typu, 7 lokalnych mediów. Łącznie w akcji udział wzięło 800 osób.
- Projekt
autorski oddziału metodycznego oświaty zdrowotnej „Etykieta
rozszyfrowana – wiem, co kupuję i jem”, którego celem jest zwiększenie wiedzy z
zakresu informacji zawartych na opakowaniach Ŝywieniowych. Adresatem byli
nauczyciele i uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz rodzice
uczniów. Projekt objął zasięgiem 12 szkół.
Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Rydygiera w Toruniu w celu poprawy sposobu
Ŝywienia i jakości zdrowotnej Ŝywności prowadził promocję racjonalnego Ŝywienia w
drodze rozpowszechniania wśród pacjentów zgłaszających się do poradni
specjalistycznych Szpitala stosowania diety niskokalorycznej oraz niskocholesterolowej.
W Poradni Diabetologicznej prowadzono grupową edukację w zakresie podstawowych
informacji w zakresie cukrzycy, odŜywiania i powikłań i samokontroli u pacjentów.
Programy te były realizowane w ramach porad kontraktowanych przez NFZ.
W ramach „Programu Upowszechniania Karmienia Piersią” w placówkach opieki
zdrowotnej sprawujących opiekę nad matką i dzieckiem, personel medyczny zachęcał
kobiety cięŜarne i połoŜnice do naturalnego karmienia piersią. Prowadzono poradnictwo
w zakresie Ŝywienia kobiet cięŜarnych i karmiących oraz motywowanie przyszłych matek
do karmienia naturalnego /uczestniczki Szkoły Rodzenia/. Do realizacji programu
aktywnie włączyły się: Szpital Specjalistyczny im. dr W. Biegańskiego w Grudziądzu,
Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im .dr E .Warmińskiego w Bydgoszcz, Wojewódzki
Szpital Dziecięcy w Bydgoszczy , NOVUM – MED. Sp. z o.o. – Szpital Powiatowy w
Więcborku i Pałuckie Centrum Zdrowia w śninie Ponadto Szpital Powiatowy w
Więcborku realizował program „Upowszechnianie wiedzy na temat Ŝywienia w
cukrzycy”, którego celem było zminimalizowanie następstw nieprawidłowego Ŝywienia
osób chorych na cukrzycę. Odbiorcami programu byli pacjenci poradni diabetologicznej
i oddziału wewnętrznego Szpitala w Więcborku. Efektem był spadek liczby hipoglikemii
wśród pacjentów i wzrost wiedzy na temat sposobu odŜywiania przez chorych na
cukrzycę.
Wojewódzki Szpital Dziecięcy w Toruniu promował prawidłowe Ŝywienie w
poszczególnych schorzeniach poprzez stałe szkolenie pacjenta
i jego rodziny:
popularyzowanie diet, gazetek ściennych: „ Przepis na urodę”, „ Gdy odchudzanie
staje się chorobą ”, „Cukrzyca – naucz się Ŝyć ”, „ 10 niepokojących sygnałów,
które wysyła twoje ciało ”.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Grudziądzu realizowała „Program
Pierwotnej Profilaktyki Wad Cewy Nerwowej”. Celem programu było
upowszechnienie spoŜywania kwasu foliowego przez kobiety w wieku rozrodczym od 16
– 49 lat oraz stosowanie diety bogatej w foliany. Programem objęto 595 osób, źródło
finansowania: Instytut Matki i Dziecka w Warszawie.
6
Cel operacyjny 3
Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu
1.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 roku we wszystkich placówkach i
obiektach uŜyteczności publicznej egzekwowano przepisy ustawy o ochronie zdrowia
przed następstwami uŜywania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Zgodnie z ustawą w
obiektach uŜyteczności publicznej obowiązywał całkowity zakaz palenia papierosów, a w
palcówkach opieki zdrowotnej i szkołach zakaz sprzedaŜy i reklamy papierosów. Dyrektorzy
poszczególnych placówek opieki zdrowotnej byli odpowiedzialni za bezwzględne
przestrzeganie zakazu palenia papierosów poza miejscami do tego wyznaczonymi. Personel
lekarski i pielęgniarski w poszczególnych placówkach słuŜby zdrowia był zobowiązany do
informowania pracowników i pacjentów o szkodliwości i ujemnych skutkach dla zdrowia
wynikających z palenia tytoniu oraz do propagowania stylu Ŝycia wolnego od nałogów
palenia i uŜywania wyrobów tytoniowych.
2.Na terenie województwa kujawsko–pomorskiego w 2004 roku samorządy lokalne, zakłady
opieki zdrowotnej, organizacje pozarządowe oraz inne instytucje działające na rzecz poprawy
zdrowia mieszkańców regionu
aktywnie uczestniczyły w zwalczaniu nikotynizmu
propagując wolny od nikotyny styl Ŝycia i wynikające z tego korzyści zdrowotne m. in.:
• Gmina Miasta Toruń finansowała włączenie się społeczeństwa w kampanie
antynikotynowe: Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maja), Światowy Dzień Rzucania
Palenia (listopad), oraz kampanie lokalne „Kwiecień – Toruński Miesiąc Walki z
Rakiem”, „Październik 2004– miesiąc wolny od uzaleŜnień”i Międzynarodowej Kampanii
Antynikotynowej .W ramach kampanii zorganizowano kursy odwykowe dla palaczy
tytoniu pn. „ W ciągu 5 dni rzucisz palenie” warsztaty antynikotynowe dla uczniów klas
maturalnych /1200 osób /, tematyczne konkursy plastyczne dla uczniów toruńskich szkół,
edukacje za pośrednictwem lokalnych mediów, punktów pielęgniarskich i dystrybucję
ulotek. Celem kampanii było zwiększenie świadomości mieszkańców nt. zdrowotnych
skutków palenia tytoniu oraz moŜliwości uwolnienia się od nałogu, zmniejszenie
powszechności palenia.
• Komenda Powiatowa Policji w Rypinie i Zarząd PCK przeprowadziły kampanię
informacyjną w szkołach podstawowych i gimnazjach na terenie powiatu na temat
szkodliwości palenia tytoniu. Kampania prowadzona była w formie prelekcji, dystrybucji
materiałów edukacyjnych, ulotek i broszur. Pogadanki na temat szkodliwości palenia
tytoniu prowadzili równieŜ lekarze i inni pracownicy medyczni.
• Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej we Włocławku przeprowadził wśród 196 uczniów
Zespołu Szkół Samochodowych test kontrolny uzaleŜnienia od nikotyny, a następnie u
uczniów juŜ uzaleŜnionych przeprowadzono test tolerancji nikotyny (120).
• Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna we Włocławku zorganizowała i przeprowadziła
zajęcia warsztatowe dla młodzieŜy szkół średnich „Tytoń a zdrowie”, których celem było
uświadomienie młodzieŜy jako przyszłym rodzicom szkodliwości palenia tytoniu oraz
wpływu palenia na zdrowie przyszłego potomstwa.
• W Oddziałach Chirurgii Urazowo – Ortopedycznej, Pulmonologii, Diagnostyki i Leczenia
Raka Płuca w Szpitalu Wojewódzkim we Włocławku realizowany jest program edukacyjny
„Palenie papierosów wśród pacjentów unieruchomionych przebywających w
7
Oddziale Chirurgii Urazowo – Ortopedycznej, Pulmonologii, Diagnostyki i Leczenia
Raka Płuca w Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku”. Celem programu jest
zmniejszenie liczby palących pacjentów; szkolenie personelu; rozmowy indywidualne;
demonstracja filmów o szkodliwości palenia. W 2004 roku w programie wzięło udział 312
pacjentów w tym 83 osoby palące. Łącznie w latach 2002 – 2004 uczestniczyło w
programie 1.084 pacjentów w tym 209 osób palących. Deklarację o rzuceniu palenia w
2004 roku podjęło 38 osób tj. 45,7%; rzuciły palenie 3 osoby (3,6%).
• W roku 2004 w ramach programu „Inicjatywa Kujawsko - Pomorska” został opracowany
„Program edukacyjny dla pacjentów hospitalizowanych w Oddziale Pulmonologii i
wracających do poradni Pulmonologicznej – program edukacyjny dotyczący
zerwania z nałogiem i nikotynizmem”.
• WSSE w Bydgoszczy wraz z Oddziałami Terenowymi /6 PSSE/ realizowała wojewódzki
program edukacyjny „śycie wolne od nałogów” skierowany do dzieci klas I-III szkół
podstawowych. Celem programu było zwiększenie wiedzy na temat związku palenia
tytoniu ze stanem zdrowia oraz kształtowanie właściwych postaw i zachowań wobec
tytoniu. W programie uczestniczyło 38 szkół podstawowych , działaniami edukacyjnymi
objęto 2.054 w przedziale wiekowym od 7 do 9 lat, nauczycieli, realizatorów szkolnych –
40 osób i liderów młodzieŜowych – 23 osoby.
W ramach „ Światowego Dnia Bez Tytoniu” 31.V.2004 r. podjęto takie działania jak :
- Zorganizowanie punktów ekspozycji materiałów informacyjno – edukacyjnych nt.:
profilaktyki tytoniowej w szkołach i zoz /10 PSSE/,
- przeprowadzenie konkursów plastycznych i literackich w szkołach gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych /13 PSSE/ oraz w Domu Dziecka,
- zorganizowanie bezpłatnych badań spirometrycznych i ciśnienia tętniczego na terenie
zoz, współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w Toruniu corocznego
lokalnego Forum na rzecz wdraŜania profilaktyki tytoniowej w miejscu pracy.
Działania zostały przeprowadzone w 174 szkołach róŜnego typu, 15 zoz, 10 zakładach
pracy. Uczestnikami w/w inicjatyw było 9.669 osób,
- Działania podjęte w ramach Światowego Dnia Rzucenia Palenia /„Rzuć Palenie
Razem z Nami ”/ - 18.XI.2004 r. adresowane były do uczniów szkół podstawowych,
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, pedagogów i nauczycieli wymienionych szkół,
personelu medycznego i pacjentów zoz. Łącznie w działaniach uczestniczyło 205
szkół róŜnego typu, 64 zoz, 25 placówek publicznych, sklepów, zakładów pracy.
Razem 8.435 uczestników.
• Miasto Bydgoszcz realizowało „Program Profilaktyki i Terapii Antynikotynowej”
całkowicie finansowany z budŜetu miasta, a głównym jego celem było uświadomienie
palaczom szkodliwego wpływu
palenia na ich zdrowie oraz zdrowie osób
przebywających w
dymie nikotynowym, a takŜe wczesne wykrywanie chorób
tytoniozaleŜnych. Głównym zadaniem Programu było przeprowadzenie badania
lekarskiego z uwzględnieniem EKG, spirometrii, pomiaru ciśnienia krwi.. Badaniem
objęto 743 mieszkańców Bydgoszczy palących papierosy i biernych palaczy. Dla dzieci,
młodzieŜy i dorosłych przeprowadzono akcje edukacyjno – informacyjną pod hasłem
„Uwolnij dzieci od dymu tytoniowego”.
WdroŜono takŜe
„Program badań przesiewowych” w kierunku wczesnego
wykrywania raka płuc i gruźlicy. Prześwietlenia płuc wykonano 4.334 osobom.
• Kujawsko – Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia w Bydgoszczy
realizował i finansował „Program profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób
tytoniozaleŜnych z uwzględnieniem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc”. /40
realizatorów, populacja przewidziana do objęcia programem 15.243 osoby, w efekcie
8
przebadano 8.030 osób/. Program realizowano równieŜ przy wsparciu finansowym NFZ w
Bydgoszczy m. in . w: .Szpitalu
Specjalistycznym
im. dr W. .Biegańskiego w
Grudziądzu ,w Lecznicach CITOMED Sp. z o.o. w Toruniu, gdzie na etapie podstawowym
został zrealizowany w 28,3% natomiast etap pogłębiony w 2%. W Zespole Przychodni
Lekarskich OLK w Toruniu badanie podstawowe wykonano u 170 osób a badania
pogłębione u 49 osób. Samodzielny Publiczny ZOZ w Mogilnie badaniami objął osoby
powyŜej 40 roku Ŝycia. NZOZ „Twój Lekarz” w Chełmnie programem finansowanym z
własnych środków objął osoby w wieku 18 – 99 lat.
• Kujawsko – Pomorskie Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy realizowało programy
zdrowotne :
- Program profilaktyki przewlekłej, obturacyjnej choroby płuc „Poznaj wiek swoich
płuc”, którego celem było
wczesne wykrywanie POCHP, skierowany do
mieszkańców województwa, finansowany przez Fundację „Oddech Nadziei” z
kontraktu wojewódzkiego.
- „Program minimalnej interwencji antynikotynowej”, skierowany do pacjentów i
pracowników, finansowany ze środków własnych
• Program edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieŜy, skierowany do młodzieŜy szkół
gimnazjalnych, rodziców uczniów, finansowany z zasobów własnych.
• Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu (WOMP) w szkołach zawodowych
propagował styl Ŝycia wolny od palenia tytoniu. Odbywały się grupowe zajęcia
edukacyjne z zastosowaniem aktywnych metod nauczania. W zajęciach uczestniczyło
1226 uczniów z 4 szkół zawodowych .
• WOMP w Bydgoszczy kontynuował realizację programu prozdrowotnego „Czego Jaś się
nie nauczy” adresowanego do uczniów szkół ponadpodstawowych, obejmującego swoją
tematyką profilaktykę uzaleŜnień m.in. od nikotyny.
• Na terenie województwa zostały przeprowadzone liczne akcje antynikotynowe:
- Organizacja obchodów „Światowego Dnia bez Tytoniu” przez PSSE w Bydgoszczy we
współpracy ze Starostwami Powiatowymi .W szkołach województwa kujawsko-pomorskiego
31 maja ogłoszono Dniem Wolnym od Dymu Tytoniowego. Odbywały się liczne lokalne
konkursy plastyczne i literackie. Ponadto w ramach ogólnopolskiej akcji „Rzuć palenie
razem z nami” przeprowadzono szeroko zakrojoną akcję informacyjną dla ogółu
społeczeństwa poprzez mass-media, w szkołach prowadzono działania edukacyjne dla
młodzieŜy, organizowano happeningi uliczne, konferencje antynikotynowe w szkołach,
kampanie edukacyjne pt. „MłodzieŜ nie pali”, „Dziękuję, nie palę” / Centrum Profilaktyki i
Terapii w Grudziądzu / „ Nikotyna, legalny narkotyk ”/ Ośrodek Profilaktyki UzaleŜnień i
Interwencji Kryzysowej w Grudziądzu/ konkursy wiedzy, plastyczne, literackie; Miejsko –
Gminna Przychodnia w Świeciu prowadziła akcję edukacyjną „ Rzuć palenie razem z nami ”.
- Szpital Specjalistyczny im. dr E .Warmińskiego w Grudziądzu zorganizował bezpłatne
badania spirometryczne z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu 31.V.04.Badania wykonano
70 osobom . Rozpowszechniano takŜe materiały edukacyjne o tematyce antynikotynowej
/ulotki, plakaty, broszury/ pozyskane z Centrum Onkologii w Warszawie.
- Wojewódzki Szpital Obserwacyjno – Zakaźny w Toruniu realizował wewnętrzny program,
szpitala bez dymu tytoniowego.
3.W 2004 roku udzielano poradnictwa i pomocy osobom chcącym rzucić palenie w
gabinetach promocji zdrowia podstawowej opieki zdrowotnej (poz) oraz licznych zakładach
opieki zdrowotnej województwa,
• na terenie miasta Torunia zapewniono całoroczną pomoc osobom uzaleŜnionym od
nikotyny w oparciu o gabinety promocji zdrowia oraz Punkt Czynnego Poradnictwa
Antynikotynowego.
9
• „Szpital Tucholski” Spółka z o.o. NZOZ Szpital Powiatowy w Tucholi, Niepubliczny
Zakład Usług Medycznych „BRA - MED” w Lipnie prowadziły edukację i poradnictwo
kobiet cięŜarnych oraz pacjentów zagroŜonych chorobą wieńcową w zakresie
szkodliwości palenia tytoniu.
4.W całym województwie organizowano konferencje i szkolenia dla środowiska
medycznego i pedagogicznego, pracowników ochrony zdrowia, organizatorów wypoczynku
dla dzieci i młodzieŜy.
10
Cel operacyjny 4
Zmniejszenie i zmiana struktury spoŜycia alkoholu oraz
zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem
1.W roku 2004 w województwie kujawsko – pomorskim dąŜono do ograniczenia
dostępności alkoholu oraz zwiększenia kontroli rynku alkoholowego:
• Przestrzegano limitu punktów sprzedaŜy i warunków sprzedaŜy alkoholu. W przypadku
nieprzestrzegania zasad (sprzedaŜ alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym) cofano
zezwolenia na sprzedaŜ alkoholu;
• Stosowano rygorystyczne kryteria wobec osób ubiegających się o uzyskanie koncesji na
sprzedaŜ alkoholu pod kątem przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w
trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;
• Kontynuowano kontrole placówek handlowych i gastronomicznych przeprowadzone
przez zespoły kontrolujące Miejskich i Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych, pod kątem sprzedaŜy alkoholu nieletnim oraz kontrole targowisk w
zakresie nielegalnej sprzedaŜy alkoholu nieznanego pochodzenia;
• W celu zwiększenia kontroli ukierunkowanych na uczestników ruchu drogowego
będących po spoŜyciu alkoholu kontynuowano działania z lat poprzednich. Policja
zaobserwowała zmniejszenie liczby popełnianych wykroczeń pod wpływem alkoholu w
stosunku do lat ubiegłych;
2. W 2004 roku w ramach przeciwdziałania patologicznym zachowaniom osób
nietrzeźwych (przemoc w rodzinie) w województwie kujawsko - pomorskim:
• Kontynuowała działalność kujawsko – pomorska „Niebieska Linia” - telefoniczne
pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie, celem której jest udzielanie wsparcia
psychologicznego, poradnictwo prawne, edukacja w zakresie zjawiska przemocy,
alkoholizmu, motywacja do działań zmierzających do przetrwania przemocy.
• SłuŜby patrolowo - interwencyjne i dzielnicowe policji kontynuowały wdraŜanie
procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie „Niebieska Karta” (istnieje od 1998
roku). Program ten ma na celu stworzenie sprawnie funkcjonującego systemu pomocy
ofiarom przemocy w rodzinie przy współudziale m.in. ośrodków pomocy społecznej.
WdraŜając procedurę interwencji policji wobec przemocy domowej uznano, iŜ zadaniem
priorytetowym powinno być skuteczne postępowanie podczas interwencji .W roku 2004
ilość interwencji domowych wynosiła 5.834 , a w roku 2003 – 4.264, co stanowi wzrost o
36,8 %.
3.W 2004 roku w województwie kujawsko-pomorskim organizacje pozarządowe, instytucje
społeczne, ruchy wzajemnej pomocy przy wsparciu finansowym samorządów lokalnych
realizowały programy profilaktyczne ukierunkowane na zapobieganie i zmniejszenie
szkód związanych z alkoholem oraz edukację zdrowotną w zakresie kształtowania
postaw abstynenckich i asertywnych.
Programy były skierowane do dzieci i młodzieŜy zagroŜonej uzaleŜnieniami oraz grup
zwiększonego ryzyka. Odbiorcami działań byli takŜe rodzice, nauczyciele i pielęgniarki
szkolne oraz pracownicy Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej (MOPS) i Gminnych
Ośrodków Pomocy Społecznej (GOPS). W ramach programów podejmowano szeroko pojętą
działalność kulturalną i sportową, wydawniczą, edukacyjną (programy edukacyjno –
terapeutyczne, programy profilaktyczne w szkołach, np. „Spójrz inaczej”, „Bądźmy sobą
11
bez nałogów” a takŜe turnieje i zajęcia sportowe, obozy i półkolonie profilaktyczne,
warsztaty plastyczne, zajęcia świetlicowe, filmy, wystawy tematyczne, szkolenia, edukacyjne
spektakle teatralne dla dzieci i młodzieŜy). Przykładowo:
Gmina Toruń finansowała:
• 24 programy terapeutyczne , skierowane do osób uzaleŜnionych ,mieszkańców Torunia,.
• Działania z zakresu udzielania pomocy ofiarom przemocy: 4 programy, 2 telefony
zaufania, 2 punkty konsultacyjne. Odbiorcami były rodziny z problemem przemocy.
• Działalność Zespołu Interwencyjno – Motywacyjnego Miejskiej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych w Toruniu.
• Działalność 8 punktów konsultacyjnych dla osób naduŜywających alkoholu oraz
prowadzenie 16 świetlic środowiskowych i socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieŜy,
• Organizację 3 kampanii lokalnych : „Październik - miesiąc wolny od uzaleŜnień”,
„Radość i bezpieczne wakacje ”- kampania reklamowa na obiektach sportowych, udział w
ogólnopolskich akcjach edukacyjno – profilaktycznych: „Alkohol-nieletnim wstęp
wzbroniony”, „Zachowaj trzeźwy umysł”.
• WOMP w Toruniu w szkołach zawodowych propagował styl Ŝycia wolny od alkoholu,
którym objęto 814 uczniów.
• Wojewódzki Ośrodek Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnienia w Toruniu poza
podstawowym programem terapii , realizował programy : „Zapobieganie nawrotom w
chorobie alkoholowej”, „Program terapii dla współuzaleŜnionych”, „Pomagaj innym a
oni pomogą tobie”, „After care”, „Problem alkoholika i jego bliskich”. Odbiorcami
programów były osoby uzaleŜnione od alkoholu, młodzieŜ, rodziny alkoholików.
Programy finansowane były przez Gminę Toruń i Urząd Marszałkowski.
• Urząd Miejski , Wydział Spraw Społecznych w Grudziądzu z podległymi jednostkami jak
np. Centrum Profilaktyki i Terapii, Centrum Pomocy Dziecku i Poradnictwa Rodzinnego,
prowadził
rozmowy profilaktyczno – wychowawcze z osobami naduŜywającymi
alkohol, organizował wypoczynek letni i zimowy dla dzieci z rodzin patologicznych,
realizował programy profilaktyczne.
• Urząd Miasta Bydgoszczy finansował „Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych” w ramach którego zadbano o m.in. zwiększenie dostępności
pomocy terapeutycznej dla osób uzaleŜnionych, wspomagano działalność instytucji i
stowarzyszeń rozwiązujących problemy alkoholowe, finansowano działalność
Bydgoskiego Ośrodka Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Terapii UzaleŜnień i
WspółuzaleŜnień oraz Profilaktyki. Wspierano takŜe program realizowany przez Miejską
Komendę Policji w Bydgoszczy dotyczący ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Działania
polegały na przeprowadzeniu profesjonalnych programów z zakresu profilaktyki i
przeciwdziałaniu uzaleŜnieniom. Odbiorcami programów były osoby dorosłe i dzieci oraz
młodzieŜ. Na realizacje zadań ujętych w „Miejskim Programie Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych” przeznaczono w roku 2004 kwotę
4.905.000,00 zł.
• Bydgoski Ośrodek Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Terapii UzaleŜnień i
WspółuzaleŜnień oraz Profilaktyki w Bydgoszczy realizował przedsięwzięcia wynikające z
zadań statutowych, adresując swoje programy do całej społeczności Bydgoszczy: dzieci,
młodzieŜy i dorosłych. Programy słuŜyły zapobieganiu i zmniejszeniu szkód społecznych
i ekonomicznych związanych z uŜywaniem , naduŜywaniem i uzaleŜnieniem od substancji
psychoaktywnych, ochronie rodzin, dotkniętych problemem uzaleŜnienia przed
marginalizacją społeczną. Porównując przyjęcia do BORPA osób uzaleŜnionych od
alkoholu, obserwuje się ich wzrost. W roku 2002 zanotowano 41.283 przyjęć, w 2003 –
98.013 przyjęć, w 2004 r. – 106.549 przyjęć.
12
•
Polski Czerwony KrzyŜ we Włocławku zorganizował naradę szkoleniową dla nauczycieli –
opiekunów szkolnych Kół PCK związaną tematycznie z zapobieganiem nałogom i
promowaniem zdrowego stylu Ŝycia. PCK było równieŜ organizatorem festynu zdrowia
„Alkohol szkodzi”.
• Urząd Miejski w Aleksandrowie Kujawskim zorganizował podczas wakacji półkolonie w
Miejskim Centrum Kultury, w których wzięło udział 28 dzieci z rodzin dotkniętych
alkoholizmem jednocześnie dofinansował posiłki dla 37 dzieci i młodzieŜy z rodzin
zagroŜonych problemem alkoholowym na kwotę 15.000,00 zł.
• Urząd Miasta we Włocławku opracował „Diagnozę problemów alkoholowych i innych
zagroŜeń społecznych dla miasta Włocławka” – celem weryfikacji dotychczasowych
działań w sferze problematyki uzaleŜnień. Urząd współfinansował równieŜ programy
profilaktyczne i edukacyjne realizowane na terenie włocławskich szkół w zakresie
uzaleŜnień – programy: „NOE”, „DEALER”, „Fikcja i rzeczywistość”, „TAK czy NIE”,
„Potrafię być sobą” i inne. W programach uczestniczyło około 11.500 uczniów. Pomoc
finansową udzielono równieŜ realizacji programom prowadzonym w Zakładzie Karnym
we Włocławku dla osób uzaleŜnionych od alkoholu, stosujących przemoc w rodzinie
(terapia krótkoterminowa) i ponadpodstawowym programom psychoterapii uzaleŜnień w
Poradni Terapii UzaleŜnień we Włocławku (program psychoterapii dla młodzieŜy
uzaleŜnionej, prowadzenie treningu asertywności dla osób współuzaleŜnionych TAW,
warsztat pracy nad złością, poradnictwo dla młodzieŜy naduŜywającej alkoholu i innych
substancji psychoaktywnych).
• Urząd Gminy w Wielgiem brał czynny udział w ogólnopolskiej kampanii „Zachowaj
trzeźwy umysł” w ramach którego finansowane były min. świetlice środowiskowe
profilaktyczno – wychowawcze skupiające 182 dzieci z rodzin patologicznych; komisja
wysłała równieŜ do sprzedawców list dotyczący przestrzegania przepisów ustawy o
wychowaniu w trzeźwości.
• Miejski Ośrodek pomocy Rodzinie we Włocławku corocznie kieruje swoich pracowników
na specjalistyczne szkolenia w zakresie pomocy osobom z problemem alkoholowym min.
„Podstawy skutecznej pracy z klientem z problemem alkoholowym i jego rodziną” czy
„Pomoc psychologiczna dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym”.
4.W województwie kujawsko - pomorskim w 2004 roku z inicjatywy organizacji
pozarządowych, instytucji społecznych, zakładów opieki zdrowotnej, samorządów lokalnych
odbyło się szereg akcji propagujących styl Ŝycia wolny od uzaleŜnień alkoholowych np..
W kampanii „Październik – Miesiąc wolny od uzaleŜnień” przeprowadzonej przez Urząd
Miejski w Toruniu brali udział mieszkańcy Torunia.
5. Na terenie całego województwa kujawsko – pomorskiego w roku 2004 działały poradnie
odwykowe, punkty konsultacyjno – informacyjne dla osób uzaleŜnionych od alkoholu,
organizacje samopomocowe i społeczne, instytucje, grupy wsparcia, które słuŜyły
pomocą osobom uzaleŜnionym od alkoholu oraz ich rodzinom - Kluby AA, Klub Al- Anon,
Klub Abstynenta, Krokus.
6.W 2004 roku na terenie województwa kujawsko - pomorskiego w ramach realizacji zadań
określonych Zarządzeniem Wojewody Kujawsko–Pomorskiego wynikających z ustawy o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz Narodowego Programu
Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Pełnomocnik Wojewody ds.
UzaleŜnień , AIDS prowadził np. spotkania dla przedstawicieli organizacji pozarządowych,
stowarzyszeń trzeźwościowych województwa w celu zintegrowania ruchu samopomocowego,
organizował konferencje szkoleniowe dla pełnomocników gminnych programów profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych, spotkania dla przedstawicieli organizacji
pozarządowych, stowarzyszeń trzeźwościowych województwa w celu zintegrowania ruchu
13
samopomocowego. Wygłosił równieŜ wykłady tematyczne, uczestniczył w konferencjach,
kampaniach trzeźwościowych organizowanych przez samorządy lokalne.
14
Cel operacyjny 5
Ograniczenie uŜywania substancji psychoaktywnych
i związanych z tym szkód zdrowotnych
1.W roku 2004 na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w ramach kształtowania
odpowiedniej polityki wobec narkotyków poprzez dostosowywanie aktów prawnych do
zmieniającej się sytuacji i potrzeb Pełnomocnik Wojewody ds. UzaleŜnień, AIDS realizował
zadania
wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz Krajowego
Programu Przeciwdziałania Narkomanii m.in.:
• uczestniczył w przygotowaniu projektu rozporządzenia w sprawie ogólnej powierzchni
przeznaczonej pod uprawę maku niskomorfinowego oraz rejonizacji tych upraw.
• opracował szczegółowe zasady kontroli przydatne władzom samorządowym w pełnieniu
nadzoru nad kontraktowanymi uprawami maku niskomorfinowego.
• sporządził i rozpowszechnił uaktualniony wykaz ośrodków leczniczych i
rehabilitacyjnych oraz organizacji pozarządowych zajmujących się działalnością
profilaktyczną i naprawczą na terenie województwa kujawsko–pomorskiego.
• pomagał w powstawaniu nowego ośrodka rehabilitacji i readaptacji dzieci i młodzieŜy
uzaleŜnionej - Ośrodka Stowarzyszenia MONAR – Oddział Bydgoski.
• realizował wykłady tematyczne i uczestniczył w kampaniach organizowanych przez
samorządy lokalne np. „Narkotyki, najlepsze wyjście nie wchodzić”.
2.W województwie kujawsko-pomorskim w 2004 roku prowadzono szeroką edukację
zdrowotną dzieci, młodzieŜy i dorosłych ze szczególnym uwzględnieniem informacji o
substancjach uzaleŜniających, propagowano róŜne formy aktywności w atmosferze
wolnej od uŜywek oraz wdraŜano programy z zakresu profilaktyki uzaleŜnień m.in.:
• Urząd Miejski w Bydgoszczy realizował i finansował profilaktykę narkomanii w formie
programów ograniczających uŜywanie substancji psychoaktywnych. Programy dotyczyły
: poradnictwa i konsultacji w zakresie uzaleŜnień oraz HIV / AIDS, tematycznych
warsztatów terapeutycznych dla dzieci i młodzieŜy, szkolenia dla grup zawodowych,
aktywizacji liderów młodzieŜowych i przedstawicieli samorządów uczniowskich w
zakresie uzaleŜnień i postaw prozdrowotnych. Programami objęci byli mieszkańcy
Bydgoszczy w róŜnych przedziałach wiekowych. Zorganizowano takŜe V edycję
Olimpiady Wiedzy o Zdrowiu. Realizatorami powyŜszych programów byli lekarze,
pielęgniarki, psycholodzy, pedagodzy, terapeuci uzaleŜnień oraz studenci psychologii i
pedagogiki. Na realizację powyŜszych programów przeznaczono kwotę 43.000,00 zł.
• Urząd Miejski w Toruniu realizował edukacyjne programy profilaktyczne w szkołach,
liczne konkursy, happeningi tematyczne, imprezy kulturalne i turystyczne dla młodzieŜy,
debatę dla młodzieŜy, turniej sportowy szkół podstawowych i specjalnych.
• Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy wraz z Komendami Powiatowymi Policji
na terenie województwa kujawsko – pomorskiego realizowała inicjatywy w zakresie
przeciwdziałania narkomani. Zapobieganie skutkom zjawiska narkomanii jest jednym z
głównych elementów działań Policji. Jednym z priorytetowych zadań jest ujawnienie
przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Działania profilaktyczne
podejmowane przez Policję, skierowane są takŜe na ograniczenie skali narkomanii w
środowisku nieletnich. W tej dziedzinie prowadzona jest przede wszystkim edukacja w
zakresie odpowiedzialności prawnej.
15
-
•
•
•
•
•
•
Komenda Powiatowa Policji w Lipnie realizuje podobnie jak inne KPP podprogram
„Narkotyk to powolna śmierć” współpracując w realizacji przedsięwzięcia z
podmiotami pozapolicyjnymi – z przedstawicielami administracji i samorządu
terytorialnego.
- Komenda Powiatowa Policji w Rypinie we współpracy z nauczycielami realizowała
program „Bezpieczna szkoła”. W ramach tego programu prowadzona była akcja
informacyjna o uzaleŜnieniach od substancji psychoaktywnych. Przy szkołach
wystawiane były patrole policji. Łącznie programem objętych było 30 szkół z całego
powiatu rypińskiego. W KPP w Rypinie działał teŜ telefon zaufania.
Podobnie jak w latach ubiegłych przy wsparciu finansowym samorządów lokalnych róŜne
organizacje i instytucje realizowały programy profilaktyczne z zakresu
przeciwdziałania narkomanii w formie obozów terapeutyczno – uzaleŜnieniowych dla
młodzieŜy uzaleŜnionej, zajęć świetlicowych i terapeutycznych, konkursów i imprez
sportowych.
Urząd Miasta we Włocławku zorganizował szkolenie dla nauczycieli, pedagogów
zatrudnionych w szkołach gimnazjalnych „Jak rozpoznać czy uczniowie sięgają po
środki uzaleŜniające”, w szkoleniu wzięło udział 413 osób.
Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii – Oddział w Toruniu realizował program
„Zapobieganie uzaleŜnieniom i przemocy w środowisku lokalnym ” skierowany do dzieci
i młodzieŜy eksperymentującej ze środkami psychoaktywnymi oraz uzaleŜnionej,
rodziców dzieci uzaleŜnionych oraz nauczycieli i wychowawców. Celem programu był
wzrost świadomości społecznej w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów
dotyczących uzaleŜnień. Wzrost podaŜy środków psychoaktywnych w tym silnie
uzaleŜniających oraz pogarszająca się kondycja psychofizyczna dzieci i młodzieŜy
pozwalają przypuszczać , Ŝe rośnie liczba młodych ludzi odurzających się. Dlatego teŜ
dla nauczycieli i rodziców realizowane były programy profilaktyczne: „Szkoła dla
Rodziców”, „Program 7 kroków, czyli Trzeci elementarz”, „Wiem, umiem,
potrafię”, „Nasze spotkania”, „Czyste powietrze wokół nas”, „Tytoń a zdrowie”.
Ponadto w roku ubiegłym PTZN było współorganizatorem wojewódzkiej konferencji pod
nazwą „Narkotykowa rzeczywistość”, dla rodziców dzieci uzaleŜnionych prowadziło
grupy wsparcia oraz uczestniczyło we wszystkich ogólnopolskich akcjach
profilaktycznych. Działalność finansowana jest ze środków otrzymanych z Urzędu Miasta
Torunia i Zarządu Głównego PTZN w Warszawie oraz ze środków własnych.
Wojewódzki Ośrodek Terapii UzaleŜnień i WspółuzaleŜnienia w Toruniu realizowało
program: „Grupa wsparcia z warsztatami umiejętności psychospołecznych w oparciu
o terapię skoncentrowaną na rozwiązaniach”, którego odbiorcami były osoby
uzaleŜnione od substancji psychoaktywnych po podstawowym programie terapii. Źródło
finansowania: Urząd Marszałkowski.
PSSE w Bydgoszczy organizowała akcję „Obudźcie się”, której celem było ograniczenie
uŜywania substancji psychoaktywnych wśród młodzieŜy. Akcja była prowadzona w
ramach profilaktyki narkomanii przy współpracy z Polskim Towarzystwem Zapobiegania
Narkomanii . W działaniach informacyjno – profilaktycznych uczestniczyło 1200 osób –
uczniowie i nauczyciele.
Miejsko – Gminna Przychodnia w Świeciu n/Wisłą kontynuowała programy: „Spójrz
inaczej”, „Cukierek”, „7 kroków”, „Agresja”. W II Liceum Ogólnokształcącym
prowadzony był program profilaktyki uzaleŜnień „3 x NIE – NIE PAL, NIE PIJ, NIE
ZAśYWAJ” oraz cykl wykładów zakończony spotkaniem pt.: „UzaleŜnienia w świetle
prawa”. Inne realizowane programy finansowane przez Urząd Miasta i Gminy to:
„Jestem przeciw”, „Te tanie chwile”, „Biała pułapka”. W szkołach prowadzono
16
edukację w zakresie zwalczania przemocy, agresji, narkomanii. Realizowano cykl
programowy, składający się z zajęć dydaktycznych, konkursu rysunkowego pt.: „Nie
narkotykom”, projekcji filmu „Pomyśl, zanim będzie za późno”, spektakli teatralnych
„Lekcja pokory”, „Ławeczka”.
• W dniu 12 marca 2004 roku w Rypinie odbyła się III część Forum Powiatu Rypińskiego
na temat: „Diagnoza UzaleŜnień w środowisku młodzieŜy szkolnej”. Forum zostało
zorganizowane przez KPP, Starostwo Powiatowe i Zespół Szkół nr 2 w Rypinie.
• Urząd Miejski w Ciechocinku zorganizował wojewódzką konferencję „Narkotykowa
rzeczywistość” poświęconą problemowi narkomanii. Patronat nad konferencja objął
Marszałek Województwa Kujawsko – Pomorskiego. W czasie konferencji przybliŜono
zjawisko narkomanii , uświadomiono zjawiska z tym związane, wskazano moŜliwości
współpracy róŜnych podmiotów przy rozwiązywaniu problemów narkomanii.
• W lokalnych mediach prezentowano szereg programów radiowych i telewizyjnych
dotyczących problematyki narkomanii i uzaleŜnień, a w prasie zamieszczano cykle
artykułów i informacji na temat profilaktyki uzaleŜnień.
3.Systematycznie prowadzono szkolenia róŜnych grup zawodowych (personelu
medycznego, pedagogicznego, policyjnego, straŜy miejskiej, kuratorów sądowych.) w
zakresie problematyki HIV/AIDS i uzaleŜnień.
• Pełnomocnik Wojewody ds. UzaleŜnień , AIDS
opiniował i rozpowszechniał programy szkoleniowe dla róŜnych grup zawodowych
dotyczące profilaktyki i narkomanii.
17
Cel operacyjny 6
Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej
społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia
1.W roku 2004 w wielu placówkach opieki zdrowotnej, zakładach pracy, szkołach
podstawowych i ponadpodstawowych województwa kujawsko–pomorskiego w miarę swoich
moŜliwości finansowych wdraŜano programy wszechstronnej edukacji zdrowotnej:
• WSSE w Bydgoszczy i PSSE na terenie województwa realizowały w 18 powiatach
program „RóŜowa wstąŜeczka”, którego celem było upowszechnienie samobadania
piersi. Adresatem były uczennice i uczniowie szkół ponadgimnazjalnych oraz kobiety z
ich środowiska. Jako metodykę realizacji obrano przeprowadzenie szkoleń dla
powiatowych koordynatorów, szkolnych koordynatorów i realizatorów programu w
szkole / 40 szkoleń – liczba osób przeszkolonych –164 /. PSSE we Włocławku
zorganizowała konferencję
pt.: „Zadania szkoły w profilaktyce nowotworów”,
skierowany do koordynatorów programu w szkołach, dyrektorzy, przedstawiciele
środowisk samorządowych oraz słuŜby zdrowia /154 osoby/ z 5 PSSE. Ponadto
zorganizowano wyjazd 40 kobiet ze wsi Bielice /PSSE Mogilno / na badania
mammograficzne do CO w Bydgoszczy z którego skorzystało 15 kobiet. Ogółem w
szkołach edukacja zostało objętych 14.266 osób.
- „Zdrowy kręgosłup to podstawa dobrego samopoczucia” – autorski program WSSE i
Działu OZiPZ w Bydgoszczy .Programem objęto 48 szkół podstawowych w 7 PSEE.
Edukacja została przeprowadzona wśród 6701 uczniów klas I – III. Celem działań było
zmniejszenie oddziaływania niekorzystnych czynników wpływających na rozwój wad
postawy w wybranych populacjach dzieci;
- WSSE w Bydgoszczy była koordynatorem programu realizowanego na terenie
województwa kujawsko – pomorskiego pod nazwą: „Profilaktyka Pierwotnych Wad
Cewy Nerwowej”. Celem programu było upowszechnienie codziennego przyjmowania
kwasu foliowego przez dziewczęta i młode kobiety w wieku 16 – 24 lat; przekazanie
wiedzy dotyczącej roli kwasu foliowego dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i
zdrowia człowieka oraz zapobieganiu wadom cewy nerwowej płodu jak równieŜ innych
czynników sprzyjających prawidłowemu poczęciu, rozwojowi i zdrowiu dziecka w
okresie przedkoncepcyjnym oraz w czasie ciąŜy. Od stycznia do 2004 do grudnia 2004
roku działaniami edukacyjnymi objęto 5.496 osób w przedziale wiekowym od 14 do 50
lat, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet w wieku rozrodczym;
- 19 PSSE na terenie województwa kujawsko – pomorskiego prowadziło we współpracy z
firmą NOVO NORDIS konkurs literacko – plastyczny „Pomaluj Ŝycie na NOVO”,
którego celem było uświadomienie chorym na cukrzycę, Ŝe choroba ta nie przekreśla
moŜliwości pełnego i twórczego Ŝycia. Program skierowany był do osób chorych na
cukrzycę oraz członków najbliŜszej rodziny.
- „Higiena osobista i otoczenia fundamentem zdrowia przedszkolaka” - autorskie
opracowanie projektu WSSE w Bydgoszczy. Celem projektu była poprawa sytuacji w
zakresie higieny osobistej otoczenia i zwiększenie wiedzy na ten temat. Adresatami były
dzieci wieku przedszkolnego 3 – 6 lat, rodzice i opiekunowie Zasięgiem objęto 6
przedszkoli na terenie 2 PSSE . Edukacją objęto 332 dzieci.
18
- „Jesień w lesie grzyby niesie” – VII edycja cyklicznego, wojewódzkiego, autorskiego
przedsięwzięcia, kontynuowanego od 1998 r. nawiązująca do wiedzy o lesie i grzybach,
uświadamiająca zagroŜenie Ŝycia wynikające z braku wiedzy o grzybobraniu;
- „Promocja zdrowia przyszłych matek” - przedsięwzięcie edukacyjne prowadzone na
terenie PSSE Bydgoszcz mające na celu upowszechnienie zdrowego stylu Ŝycia dziewcząt
od 16 roku Ŝycia. Przedsięwzięcie było realizowane w 4 szkołach ponadgimnazjalnych
oraz w 1 Domu Dziecka. Edukacja objęto 120 młodych kobiet;
- Działania podjęte w ramach Światowego Dnia Osteoporozy. W obchodach Światowego
Dnia Osteoporozy uczestniczyło 24 ZOZ, 25 mediów, liczba osób uczestniczących w
obchodach – 682;
- PSSE w Bydgoszczy organizowała V Olimpiadę o Zdrowiu, adresowaną do uczniów
wszystkich szkół. W inicjatywie wzięło udział 2020 uczniów;
- „Maj miesiącem dla zdrowia ” – przedsięwzięcie realizowane przez 4PSSE , skierowane
do społeczności lokalnej. Działaniami objęto 3.238 osób.
• SP Zakład Opieki Zdrowotnej w Mogilnie realizował program edukacyjny ze szczególnym
uwzględnieniem problemu otyłości i sposobu odŜywiania się, wskazując na konieczność
zmiany w stylu Ŝycia. Odbiorcami programu były dzieci i młodzieŜ szkół podstawowych i
średnich , uczniowie szkoły specjalnej i osoby dorosłe w wieku 40 – 65 lat.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Twój Lekarz” w Chełmnie realizował
„Program profilaktyki i wczesnego wykrywania jaskry”, finansowany ze środków
własnych, którym objęto osoby dorosłe.
Ten sam program realizowała Miejska Przychodnia Specjalistyczna w Toruniu. W wyniku
przeprowadzonych badań skierowano 44 osoby z podejrzeniem jaskry do dalszej
diagnostyki. Ponadto realizowano „Program profilaktyki i promocji zdrowia”
skierowany do 1.512 osób niezaleŜnie od wieku.
• W lokalnych mediach w roku 2004 odbywały się liczne audycje radiowe i telewizyjne
dotyczące elementów prozdrowotnego stylu Ŝycia takich jak: palenie papierosów, stres,
racjonalne odŜywianie, narkomania, problemy HIV i AIDS, profilaktyka nowotworów i
chorób układu krąŜenia, zapobieganie nadwadze i otyłości itp. Podobnej tematyce były
poświęcone artykuły w regionalnej prasie.
2.Liczne jednostki opieki zdrowotnej województwa kujawsko – pomorskiego w roku 2004 w
miarę swoich moŜliwości kadrowych i finansowych aktywnie włączyły się w działania na
rzecz promocji zdrowia, np. organizowanie „białych niedziel”, połączone z poradami
specjalistów i nieodpłatnymi badaniami np.:
• Urząd Miasta Torunia realizowały świadczenia zdrowotne w Gabinetach Promocji
Zdrowia.
• Szpital Specjalistyczny im. dr W .Biegańskiego w Grudziądzu realizował m.in. autorski
program promocji zdrowia w zakresie właściwego stylu Ŝycia z uwzględnieniem
profilaktyki raka piersi, którego odbiorcą była młodzieŜ szkół średnich i matki uczniów.
Realizowano takŜe program „Edukacja młodzieŜy z zakresu HIV / AIDS” w tym
profilaktyka uzaleŜnień i zachowań bezpiecznych i ryzykownych.
• Miejsko – Gminna Przychodnia w Świeciu n/W podejmowała realizację programów i
akcji profilaktycznych np. badania urologiczne „Akcja prostata” /130 osób/, badania
spirometryczne
z konsultacją pulmonologa /95 osób/, badania urologiczne i
mammograficzne dla kobiet powyŜej 45 roku Ŝycia w CO w Bydgoszczy w których
ucvzestniczyło 805 osób, badania z zaburzeniami pamięci dla osób od 60 r. Ŝ.
• Publiczny Specjalistyczny ZOZ w Inowrocławiu kontynuował realizację programów:
„Zdrowe Miasto”, „Szpital Promujący Zdrowie” i rozwijał poradnictwo w zakresie
prozdrowotnego stylu Ŝycia.
19
3.W 2004 roku w województwie kujawsko–pomorskim organizowano szkolenia mające na
celu poszerzenie wiedzy w zakresie promocji zdrowia dla róŜnych środowisk zawodowych
np.: pielęgniarki i połoŜne Samodzielnego Publicznego ZOZ w Świeciu n/Wisłą, Szpitala
Wojewódzkiego we Włocławku kontynuowały naukę na Wydziale Zdrowia Publicznego oraz
ukończyły studia na Wydziale Pedagogiki o specjalności Edukacja Zdrowotna i Promocja
Zdrowia.
20
Cel operacyjny 7
Promocja zdrowia psychicznego oraz zapobieganie
występowaniu zaburzeń psychicznych
1.Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w roku 2004 realizacja zadań w zakresie
promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym przebiegała
następująco:
• W celu udzielenia pomocy prawnej i ekonomicznej rodzinie znajdującej się w sytuacji
kryzysowej, podobnie jak w latach ubiegłych, funkcjonowały róŜne formy interwencji
kryzysowej np. pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie „Niebieska Linia” o zasięgu
wojewódzkim oraz przychodnie i ośrodki lecznictwa psychiatrycznego na terenie
województwa obejmujące opieką osoby z objawami zaburzeń kryzysowych oraz będące w
sytuacjach kryzysowych.
• WSSE w Bydgoszczy realizowała krajowy program edukacyjny „Stres pod kontrolą”
skierowany do młodzieŜy klas maturalnych mający na celu zwiększenie umiejętności
radzenia sobie ze stresem . W programie uczestniczyło 100 szkół ponadgimnazjalnych, a
edukacja objęto 13.135 uczniów. Wojewódzki program autorski „Zdrowie psychiczne.Radzenie sobie ze stresem”, skierowany był do młodzieŜy szkół ponadgimnazjalnych ,
nauczycieli i pedagogów szkolnych. Celem programu była poprawa kondycji
psychicznej młodzieŜy i wzmocnienie postawy tolerancji i akceptacji wobec osób z
problemami zdrowotnymi. Program został zrealizowany w 2 szkołach gimnazjalnych
powiatu tucholskiego. Edukacją objęto 37 uczniów. Z opinii nauczycieli wynika, Ŝe
została wzbogacona wiedza młodzieŜy nt. stresu, jego objawów i sposobów radzenia sobie
ze stresem.
• Poradnia Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy prowadziła stałe kontakty z rodzinami
chorych psychicznie.
• wyjaśniając potrzeby profilaktyki farmakologicznej oraz rehabilitację chorych na
schizofrenię. Zaobserwowano znaczny spadek skierowań chorych do Szpitala
Psychiatrycznego.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „INTERMED” w Lubaniu prowadził na lekcjach
wychowawczych pogadanki i ćwiczenia relaksujące – „Jak wpływa stres na organizm
człowieka”.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Przychodnia Rodzinna” w Aleksandrowie
Kujawskim współpracując z pracownikami szkół aktywizowała nauczycieli do tworzenia
grup edukacyjnych; udzielała pomocy rodzicom w radzeniu sobie z problemami
psychicznymi u dzieci. Podobne działanie podejmowali pracownicy Niepublicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej „TWÓJ LEKARZ” z Zakrzewa pomagając jednocześnie
rodzicom w sytuacjach kryzysowych. Zakład ten zorganizował równieŜ badania
przesiewowe w kierunku choroby Alzcheimera.
• Wojewódzka Przychodnia Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy realizowała „Warsztat
pracy nad stresem ”, którego celem była umiejętność rozpoznawania objawów stresu i
radzenia sobie z nim. Zadanie było finansowane przez Zarząd Województwa Kujawsko –
Pomorskiego, adresatami były osoby zainteresowane z terenu miasta Bydgoszczy i
podległych powiatów.
21
• Miejsko – Gminna Przychodnia w Świeciu kontynuowała realizację programów w
szkołach : „ Jak radzić sobie z przemocą i agresją w szkole”, „Agresja”, „Spójrz
inaczej”, „7 Kroków”, „Stres pod kontrolą”. Szczególną opieką objęte zostały przez
pedagoga szkolnego dzieci nadpobudliwe. Kontynuowane są programy mające na celu
pomóc uczniom znaleźć się w nowym środowisku, motywować do nauki i integrować się
w grupie np.: „Jak polubić naukę”, „Prawo i obowiązki ucznia”, „Jestem przyjacielem”.
• W szkołach, poradniach psychologiczno – pedagogicznych, organizacjach pozarządowych
prowadzono przy wsparciu finansowym samorządów lokalnych róŜnorodne zajęcia
tarapeutyczne dla dzieci, młodzieŜy i dorosłych;
- Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna we Włocławku realizując swoje zadania
statutowe wdraŜała wiele programów edukacyjnych m.in. : „Agresja u dzieci”, „Jak
radzić sobie z agresją”, „Jak zrozumieć i pomóc dziecku agresywnemu”. Celem
działań było poznanie przyczyn i mechanizmów agresji i przemocy w szkole –
zdobycie podstawowych umiejętności interwencji i przeciwdziałania tym zjawiskom,
refleksja nad własną postawą wychowawczą, diagnoza trudności szkolnych,
udzielanie porad i pomocy postdiagnostycznej, objęcie pomocą specjalistycznych
badanych uczniów, poszerzenie świadomości rodziców dotyczących funkcjonowania
dziecka, adaptacja dzieci do nowych warunków Ŝycia i warunków otoczenia.
- Z informacji uzyskanych z Kuratorium Oświaty wynika, Ŝe szkoły starając się tworzyć
środowisko wspierające zdrowie psychiczne zatrudniają pedagogów szkolnych,
terapeutów i psychologów. Szkoły zostały zobligowane do udzielania uczniom
pomocy psychologiczno – pedagogicznej, prowadzeniu zajęć rewalidacyjnych,
dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych moŜliwości dziecka.
Jednocześnie wśród uczniów mających kłopoty z nauką prowadzone są zajęcia
wyrównawcze. Działania dyrektorów, pedagogów szkolnych nakierowane zostały na
przeciwdziałanie przemocy i agresji. W tym celu systematycznie współpracują z
policją, ośrodkami doskonalenia nauczycieli, poradnią psychologiczno –
pedagogiczną.
• W większości zakładów opieki zdrowotnej województwa rozwijano opiekę
środowiskową nad osobami z zaburzeniami psychicznymi. Przykładowo w Szpitalu
Specjalistycznym im. dr W. Biegańskiego w Grudziądzu, w ramach funkcjonowania Klubu
Byłych Pacjentów podobnie jak w latach ubiegłych, działał zespół opieki środowiskowej
na zasadzie interwencji systemowej tzn. kaŜda jednostka pracująca w danym regionie
(lekarz pierwszego kontaktu, pielęgniarka, opieka społeczna, poradnia zdrowia
psychicznego, rodzina) miała prawo zgłosić pacjenta. Terapia osób z zaburzeniami
psychicznymi odbywała się na zasadzie społeczności terapeutycznej, który tworzyli
lekarz, psycholog, pielęgniarka, pracownik socjalny. Zadaniem zespołu było opracowanie
programu terapeutycznego i jego realizacja. Ponadto stosowano hospitalizację domową u
chorych z łagodnym przebiegiem psychozy oraz u chorych psychotycznych, którzy
wyrazili zgodę na proponowany program postępowania terapeutycznego przy
jednoczesnej akceptacji środowiska rodzinnego.
Ponadto z okazji Światowego Dnia Schizofrenii zorganizowano festyn dla społeczności
lokalnej „ Schizofrenia otwórzcie drzwi ”.
- W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Leczniczo – Opiekuńczym w RaciąŜku starano
się zapewnić pacjentom poczucie godności osobistej, przestrzeganie praw pacjenta,
uzyskanie jak najlepszego zdrowia psychicznego i samopoczucia. Wobec pacjentów
stosowano leczenie farmakologiczne, zapewniano odpowiednie warunki sanitarno –
bytowe, starano się zintegrować pacjentów w grupie i środowisku.
22
Cel operacyjny 8
Zmniejszenie naraŜenia na czynniki szkodliwe
w środowisku Ŝycia i pracy
1.W roku 2004 podobnie jak w latach ubiegłych w całym województwie kujawskopomorskim dbano o higienę środowiska komunalnego:
• Państwowa Inspekcja Sanitarna w Bydgoszczy
mając na uwadze jakość wody
skontrolowała ogółem 810 urządzeń wodociągowych zaopatrujących ludność w wodę
przeznaczoną do spoŜycia (172 w miastach i 638 na terenach wiejskich, co stanowi około
97,8 % wszystkich urządzeń ujętych w ewidencji słuŜb sanitarnych). W roku 2004 z wody
wodociągowej korzystało ogółem 1.986.500 /96,1 %/ mieszkańców województwa. Wodę
dobrą, spełniającą wymogi sanitarne dostarczało 87,2% skontrolowanych wodociągów,
zaopatrując w nią 1.905,230 mieszkańców /92,1%/ i tylko 13,8% skontrolowanych studni.
Wodę nie odpowiadającą wymaganiom sanitarnym dostarczało 106 wodociągów w tym 8
pod względem bakteriologicznym oraz 55 studni. Z takiej wody korzystało ogółem 87.440
mieszkańców /4,2%/ ogółu ludności województwa.
• W celu poprawy ilościowego zaopatrzenia w wodę wodociągową rozbudowywano i
modernizowano sieć wodociągową. Według danych Inspekcji Sanitarnej w Bydgoszczy
sieć wodociągowa zaopatrująca w wodę duŜe miasta województwa została w 2004 roku
wydłuŜona o 25 km. W Bydgoszczy zakończono pierwszy etap modernizację stacji
uzdatniania wody w CzyŜkówku. . Ponadto Inspekcja Sanitarna mając na uwadze
prawidłowy stan urządzeń zaopatrujących mieszkańców w wodę skontrolowała 38 studni
publicznych stanowiących
38% studni będących w ewidencji SSE na terenie
województwa. W 33 studniach /89%/ woda wykazywała odchylenia od wymaganego
składu chemicznego, najczęściej z powodu ponadnormatywnych ilości związków
chemicznych np. Ŝelaza i manganu oraz ze względu na podwyŜszoną mętność. Pod
względem bakteriologicznym zanieczyszczenie wody stwierdzono w 2 studniach.
2.Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w 2004 roku podejmowano działania w
zakresie przeciwdziałania nadmiernemu zanieczyszczeniu powietrza oraz mające na celu
ochronę powietrza:
• Badania powietrza atmosferycznego prowadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną
w ramach monitoringu powietrza będącego częścią składową Państwowego Minitoringu
Środowiska obejmował:
• Pomiary imisji gazowych i pyłowych zanieczyszczeń powietrza prowadzonych w
systemie 24 godzinnym w 26 stacjach pomiarowych zlokalizowanych w Bydgoszczy
/5/, Toruniu /5/ , Włocławku /3/ , Grudziądzu /2/, Inowrocławiu /3/ oraz w Brodnicy,
Chełmnie, Świeciu, Tucholi, Nakle, śninie, Mogilnie i Wieńcu Zdroju..
• Wspólnie z Inspekcją Ochrony Środowiska 24 godzinne pomiary imisji benzenu na
terenie województwa,
• Pomiary opadu pyłu na 118 stanowiskach pomiarowych w 39 miejscowościach oraz
na terenie niektórych rejonów turystycznych i rekreacyjnych,
• Pomiary zawartości metali cięŜkich /ołowiu i kadmu/ w opadzie pyłu na 94
stanowiskach opadu pyłu,
23
• Gromadzenie wyników badań oraz ich systematyczna obróbka przy uŜyciu programu
MA.
3.W województwie kujawsko – pomorskim w roku 2004 podejmowano działania mające na
celu rozbudowę systemów oczyszczania i odprowadzania ścieków:
• W gospodarce komunalnej zmalała ilość ścieków odprowadzanych do wód
powierzchniowych oraz nastąpił spadek ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych do
wód;
• Prowadzono systematyczną rozbudowę systemów kanalizacyjnych;
• Wiele zakładów przemysłowych zostało wyposaŜonych we własne urządzenia słuŜące do
unieszkodliwiania ścieków i wód opadowych, które systematycznie są modernizowane dla
zapewnienia stałego efektu ekologicznego w postaci redukcji zanieczyszczeń do poziomu
aktualnie obowiązujących przepisów.
• Na terenie Urzędu Gminy w Osięcinach zmodernizowano i rozbudowano oczyszczalnie
ścieków z 200m3 na 400m3/dobę. Zbudowano punkt zlewny na ścieki, kolektor tłoczny
długości 6 km, kolektor grawitacyjny długości 0,4 km, odprowadzenie ścieków z
miejscowości Latkowo.
4.W województwie kujawsko - pomorskim w 2004 roku w miarę moŜliwości dąŜono do
zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów oraz poprawy sposobów ich utylizacji ze
szczególnym uwzględnieniem ekologicznie bezpiecznych metod unieszkodliwiania odpadów
toksycznych. Przykładowo, jak wynika z informacji Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Bydgoszczy, we wszystkich szpitalach województwa uregulowano instrukcjami
wewnętrznymi sposób postępowania z odpadami (dominującą metodą unieszkodliwiania
odpadów sanitarnych była metoda termiczna) oraz w sposób prawidłowy rozwiązano system
gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów specjalnych.
5. W województwie kujawsko - pomorskim w 2004 roku prowadzony był wzmoŜony nadzór
przez Ośrodki Medycyny Pracy województwa, Państwową Inspekcję Pracy i Państwową
Inspekcje Sanitarną nad zakładami pracy pod kątem naraŜenia pracowników na działanie
czynników szkodliwych dla zdrowia: NDS – najwyŜszego dopuszczalnego stęŜenia
(stęŜenie chemiczne i pyłowe) i NDN – najwyŜszego dopuszczalnego natęŜenia (hałas,
wibracje, mikroklimat, promieniowanie jonizujące, laserowe, podczerwone, nadfioletowe)
oraz działania czynników rakotwórczych. Wg PWIS w wielu zakładach przekraczane były
dopuszczalne stęŜenia i natęŜenia / NDS i NDN / czynników szkodliwych Zakładowe słuŜby
bhp prowadziły okresowe przeglądy warunków pracy na poszczególnych stanowiskach pracy,
szkolenia i instruktaŜe dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy i informowały pracowników
o ryzyku zawodowym wiąŜącym się z wykonywaną pracą na danym stanowisku oraz
moŜliwością wystąpienia chorób zawodowych. Z raportu Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy wynika, Ŝe w roku 2004 na terenie województwa
stwierdzono 140 przypadki chorób zawodowych .Wśród chorób stwierdzonych zdecydowaną
większość stanowiły przewlekłe schorzenia narządu głosu – 32,2 % i zawodowe uszkodzenia
słuchu – 22,2% oraz choroby zakaźne i inwazyjne – 17,15. W strukturze chorób zawodowych
znaczny był teŜ udział chorób skóry – 6,4 %. Najczęstszą przyczyną chorób zawodowych w
2004 r. były uciąŜliwości związane z charakterem wykonywanej pracy i czynnikami
biologicznymi.
6.Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w 2004 roku systematycznie wdraŜane
były przez WOMP w Bydgoszczy i Toruniu zasady nowoczesnej profilaktyki i promocji
zdrowia w środowisku pracy zgodnie z programem rządowym takŜe realizowano programy
profilaktyczne oraz promocji zdrowia w środowisku pracy np.:
24
• Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu realizował program „Zmniejszenie
naraŜenia na czynniki szkodliwe w środowisku Ŝycia i pracy” skierowany do
pielęgniarek pracujących w szpitalach. Prowadzono szkolenia w zakresie praktycznego
zastosowania zasad ergonomii podczas wykonywania czynności pielęgniarskich i
przemieszczania cięŜarów.
• Pracownicy Samodzielnego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Boniewie uświadamiali osoby
pracujące w gospodarstwach rolnych przy uŜyciu mechanicznych maszyn rolniczych o
zagroŜeniach w specyfice pracy wynikającymi z pracy z tymi urządzeniami jak równieŜ o
właściwym postępowaniu z środkami ochrony roślin i niebezpieczeństwie zagraŜającym
małoletnim pracownikom.
• W zakładach opieki zdrowotnej, szpitalach, ośrodkach zdrowia na terenie województwa
kujawsko – pomorskiego stosuje się materiały jednorazowego uŜytku, rękawice ochronne
płyny i środki dezynfekcyjne jak równieŜ postępuje się wg określonych zasad i przepisów.
• Urząd Gminy w Osięcinach opracował projekt „Programu Ochrony Środowiska z
Planem Gospodarki odpadami dla gminy Osięciny” przyjęty uchwałą Rady Gminy nr
XVII/119/2004 z dnia 29 grudnia 2004 r. Podobny program opracował Urząd Gminy w
Topólce („Program Rozwoju Lokalnego” – punkt – budowa oczyszczalni ścieków).
25
Cel operacyjny 9
Poprawa stanu sanitarnego kraju
1.W województwie kujawsko – pomorskim w roku 2004 dąŜono do zwiększenia zasięgu
sieci wodociągowych dostarczających wodę o odpowiednich cechach bakteriologicznych
i fizykochemicznych. W celu poprawy ilościowego zaopatrzenia w wodę rozbudowywano i
modernizowano sieć wodociągową. Państwowa Inspekcja Sanitarna w 2004 r. skontrolowała
810 urządzeń wodociągowych zaopatrujących ludność w wodę przeznaczoną do spoŜycia
(172 w miastach i 638 na terenach wiejskich), co stanowi 97,8% wszystkich urządzeń ujętych
w ewidencji stacji sanitarnych (828 w tym miasto 175 i wieś 653). Skontrolowano takŜe 65 ze
135 zewidencjonowanych studni.
• Wodociągi o wydajności 100 – 1.000 m3/d (według ewidencji Państwowej Inspekcji
sanitarnej znajdowało się 384 urządzenia, które ujmowały wody podziemne). W 2004 r.
rozbudowano o 135 km sieci wodociągowe rozprowadzające wodę z tych wodociągów
oraz zmodernizowano 28 wodociągów (ulepszono system uzdatniania wody, zbudowano
zbiorniki retencyjne i nowe studnie oraz wymieniono część sieci wodociągowej).
• Wodociągi o wydajności 1.000 – 10.000 m3/d (w województwie eksploatowano 50
wodociągów: w mieście 32 i na wsi 18, które ujmują wody podziemne). W 2004 r.
rozbudowano sieć dostarczającą wodę z tych urządzeń (z 15 wodociągów) uzyskując
przyrost długości sieci o 134 km). Zmodernizowano teŜ 4 wodociągi (3 w mieście i 1 na
wsi), podnosząc efektywność procesów uzdatniania, wymieniając sieci i budując nowe
studnie.
• Wodociągi o produkcji 10.000 – 100.000 m3/d. Wodociągi tej grupy (5) decydują o
zaopatrzeniu w wodę mieszkańców największych miast w województwie: Bydgoszczy,
Torunia, Włocławka, Grudziądza i Inowrocławia. Ujmują one wody podziemne i w części
powierzchniowe (ujęcia: na rzece Brdzie dla wodociągu w Bydgoszczy i na rzecze
Drwęcy dla wodociągu w Toruniu). Jakość wody powierzchniowej wykorzystywanej do
zaopatrzenia ludności mieściła się najczęściej w kategorii A3, sporadycznie w kategorii
A3. W 2004 r. rozbudowano sieci i ujęcia oraz modernizowano systemy uzdatniania wody
w tych urządzeniach. Uzyskano przyrost długości sieci o ok. 25 km (3 km – wodociąg w
Grudziądzu, 14 km – wodociąg w Bydgoszczy, 6 km – wodociąg w Toruniu i 2 km –
wodociąg we Włocławku). Kontynuowano prace modernizacyjne ujęcia wody dla miasta
Bydgoszcz; w październiku 2004 r. zakończono pie4rwszy etap modernizacji ujęcia Stacji
Wodociągowej CzyŜkówko. Podczas kontroli tych wodociągów nie stwierdzono
niedociągnięć i usterek natury sanitarno – technicznej. Bez zakłóceń przebiegały procesy
uzdatniania i dezynfekcji wody. Wszystkie wodociągi posiadały wydzielone i dobrze
zagospodarowane strefy ochrony bezpośredniej.
2.W całym województwie dąŜono do poprawy stanu sanitarnego obiektów i urządzeń
uŜyteczności publicznej – według PWIS w Bydgoszczy był on na ogół zadawalający, choć
znacznie zróŜnicowany w poszczególnych grupach rodzajowych.
• Negatywną ocenę uzyskało 1,5% (90) obiektów (1% w miastach, 2,6% na wsi)
skontrolowanych. W porównaniu z rokiem 2003 odsetki te uległy korzystnej zmianie
(2,5% w miastach i 4,6% na wsi), nie zmienił się jednak fakt, iŜ nadal gorszy jest stan
sanitarno – techniczny obiektów na terenach wiejskich.
• Ustępy publiczne – istnieje wciąŜ zbyt mała ilość dostępnych ustępów publicznych na
terenie województwa, szczególnie potrzebnych w miejscowościach o walorach
26
turystycznych oraz miejscach masowego pobytu ludzi. Odsetek obiektów, w których
kwestionowano stan sanitarny i techniczny zmniejszył się z 8,1% w 2003 r. do 5,6% w
roku 2004. Dyskwalifikował je niski standard techniczny, a takŜe stwierdzane podczas
kontroli sanitarnych uchybienia w zakresie utrzymania bieŜącej czystości. Pozostałe
ustępy ocenia się jako dobre lub dostateczne, gdyŜ ich stan sanitarno – porządkowy na
ogół był właściwy, jednak w części z nich jakość świadczonych usług jest nadal niska.
• Baseny kąpielowe – podstawą oceny sanitarnej basenów, pozostawały obok kontroli takŜe
wyniki badania jakości wody. Baseny, w których kontrola wykazała nieodpowiednia
jakość wody, były tymczasowo wyłączane z eksploatacji
(wydano 27 decyzji
administracyjnych), zwykle ze względu na ponadnormatywną zawartość gronkowców.
Wiele basenów poddawanych jest sukcesywnym remontom i pracom modernizacyjnym,
mającym wpływ na poprawę warunków higieniczno – zdrowotnych.
• Domy Pomocy społecznej – większość tych placówek to obiekty dobre, prowadzone
poprawnie, utrzymane w czystości. W 21 domach przeprowadzono prace modernizacyjne
i remontowe, uzyskując w nich poprawę warunków techniczno – sanitarnych, a tym
samym podwyŜszenie standardu świadczeń.
3. W województwie kujawsko – pomorskim w roku 2004 podejmowano w miarę
posiadanych środków działania ukierunkowane na eliminowanie w zakładach opieki
zdrowotnej źródeł i dróg przenoszenia zakaŜeń. Stan sanitarno – techniczny obiektów
szpitalnych jest nadal mocno zróŜnicowany. Obok małej grupy obiektów o bardzo dobrych
warunkach technicznych up.: Centrum Onkologii w Bydgoszczy, NZOZ Szpital
Specjalistyczny „MATOPAT” w Toruniu, NZUM „BRA - MED” w Lipnie, znaczna ich
część mieści się w starych, niefunkcjonalnych budynkach – szpitale w Łasinie, ChełmŜy,
Brodnicy, Mogilnie i Strzelnie. Występują tam nieprawidłowości wynikające z braku śluz
higienicznych, prawidłowych zapleczy socjalnych, krzyŜowania się tzw. Dróg „czystych i
brudnych”, niewłaściwego rozwiązania ciągów komunikacyjnych. Poprawę odnotowano w 10
(26%) szpitalach. Była ona efektem prowadzonych remontów i modernizacji oraz wymianą
lub doposaŜeniem oddziałów szpitalnych. W 18 placówkach (46%) prace remontowe
prowadzono w mniejszym zakresie i tylko nieznacznie wpływały one na podniesienie ich
stanu sanitarnego. We wszystkich szpitalach zasady postępowania z odpadami, w tym
medycznymi określone zostały przez odpowiednie procedury, a za ich prawidłowa realizację
odpowiedzialne są wyznaczone osoby. JuŜ na oddziałach tj. w miejscu ich powstawania
odbywa się ich segregacja. Odpady medyczne, charakteryzujące się znacznym ładunkiem
zagroŜenia infekcyjnego, są w sposób rygorystyczny izolowane od otoczenia w miejscu ich
wytworzenia, a w części szpitali dodatkowo wstępnie dezynfekowane. Większość szpitali
oddaje odpady medyczne do unieszkodliwienia w ciągu 48 godz. Wytwarzane na terenie
szpitali odpady specjalne – zuŜyte materiały fotograficzne i odczynniki chemiczne, odpady
zawierające rtęć oraz przeterminowane leki odbierane są przez podmioty posiadające
stosowne zezwolenia na ich transport i unieszkodliwianie. Odpady płynne ze wszystkich
placówek odprowadzane są do kanalizacji miejskich i dalej przekazywane na miejskie
oczyszczalnie ścieków. Przed odprowadzeniem ich do urządzeń kanalizacyjnych, w wielu
obiektach stosuje się wstępne zabiegi dezynfekcyjno – oczyszczające. W 2004 r. przy
Wojewódzkim Szpitalu Obserwacyjno – Zakaźnym powstała nowa podoczyszczalnia ścieków,
a modernizacji poddano oczyszczalnię przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Toruniu. W
szpitalach posiadających dobrze zorganizowane centralne sterylizatornie, dezynfekcja
właściwa odbywa się w pomieszczeniach do tego celu przeznaczonych. Narzędzia i sprzęt
medyczny po dezynfekcji wstępnej lub na sucho pakowany jest w kontenery, które
przekazywane są do centralnej sterylizatorni. W pozostałych placówkach dekontaminacja
narzędzi i sprzętu przeprowadzana jest w gabinetach zabiegowych poszczególnych
oddziałów, salach opatrunkowych, dyŜurkach pielęgniarek, pomieszczeniach przy blokach
27
operacyjnych lub nawet na salach operacyjnych (SP ZOZ w Mogilnie – Szpital w Strzelnie,
Szpital Aresztu Śledczego w Bydgoszczy).
28
Cel operacyjny 10
Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych
1.W 2004 r. na terenie województwa kujawsko – pomorskiego podejmowano działania
ukierunkowane na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego przy zastosowaniu środków
prawnych, technicznych, edukacyjnych i nadzorczo – kontrolnych m.in.:
• Policja prowadziła działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa pieszych (akcja
„PIESZY”), rowerzystów i motorowerzystów, eliminowanie nietrzeźwych uczestników
ruchu drogowego akcja: „POMIAR”, „JEDNOŚLAD”, zapewnienie płynności i
bezpieczeństwa w rejonach cmentarzy (akcja „ZNICZ”), poprawę bezpieczeństwa w
ruchu drogowym z uwagi na wzmoŜony ruch w okresach wydłuŜonych weekendów (akcja
„Majowy i czerwcowy weekend”), zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym w
czasie powrotów z wakacji na przełomie sierpnia i września.
• W szkołach mediach podejmowano szereg działań edukacyjnych dotyczących zasad
bezpiecznego zachowania na drogach oraz kształtowania poczucia odpowiedzialności w
zakresie ich przestrzegania przez wszystkich uŜytkowników dróg (akcje: „Bezpieczna
droga do szkoły” (spotkania z młodzieŜą, konkursy na temat bezpieczeństwa ruchu
drogowego, kontrola gimbusów przewoŜących dzieci, zatrudnianie straŜników
szkolnych), „Dziecko widoczne – dziecko bezpieczne” (pogadanki dla dzieci,
zaopatrywanie dzieci w elementy odblaskowe).
• Przekazywanie tygodniowych informacji do mediów na temat liczby i przyczyn
wypadków drogowych oraz informacji o utrudnieniach w ruchu na drogach województwa
i obowiązujących zakazach dla pojazdów powyŜej 12 ton (przekazano łącznie 158
informacji).
• Tworzono na terenach wiejskich strefy ograniczeń prędkości pojazdów oraz dokonywano
modernizacji chodników, przejść dla pieszych, „wiosennej i zimowej” lustracji dróg
mającej na celu wyeliminowanie nieprawidłowości z zakresu inŜynierii drogowej,
odśnieŜania, zamknięcia ruchu na drogach nieprzejezdnych, budowy progów
spowalniających w rejonach przejść dla pieszych, szkół, kościołów.
2.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 roku szkoły, zakłady opieki zdrowotnej
podejmowały działania edukacyjne z zakresu nauczania zasad pierwszej pomocy
przedmedycznej, zagroŜeń wypadkami (nie tylko drogowymi) i sposobów ich unikania
wśród uczniów szkół ponadpodstawoych, pracowników zakładów pracy, społeczności
lokalnych. W wielu szkołach organizowano konkursy bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz
imprezy międzyszkolne z udziałem władz lokalnych i policji.
• Prowadzenie regularnych szkoleń BHP i p.poŜ. oraz z zakresu udzielania pierwszej
pomocy.
• Promowanie i realizacja programów edukacyjnych wśród uczniów wszystkich rodzajów
szkół np.: „śyjmy zdrowo i bezpiecznie”.
• Opracowanie długofalowej strategii zapobiegania urazom powstającym w następstwie
wypadków oraz promocji bezpieczeństwa – SP ZPS Włocławek (prowadzenie
wzmoŜonych działań ukierunkowanych na zmniejszenie liczby wypadków drogowych
poprzez wdroŜenie rządowego programu bezpieczeństwa ruchu drogowego).
• Komenda Powiatowa Policji w Rypinie z lokalna StraŜą Miejską wystawiła wspólne
słuŜby i patrole w rejonie szkół i zagroŜonych skrzyŜowań w godzinach największej
migracji dzieci i młodzieŜy.
29
•
Biuro PCK we Włocławku uczestniczyło w ogólnopolskiej kampanii „Bezpieczniej z
misiem Finlii” (funkcjonariusze policji, członkowie PCK prowadzili prelekcje dla dzieci
w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego).
• Opracowanie zasad z zakresu zapobiegania wypadkom w szkole i w drodze do szkoły
(dyŜury na przerwach, nadzorowanie przejść na ulicach) – SP ZOZ Szubin.
• Systematycznie doskonalono fachowe kadry pracowników medycznych z zakresu
udzielania pierwszej pomocy w nagłych stanach zagroŜenia Ŝycia (pracownicy
wyjazdowych zespołów reanimacyjnych, sanitariusze, kierowcy).
3.W roku 2004 w szkołach województwa kujawsko – pomorskiego dbano o stworzenie
atmosfery przyjaznej dziecku poprzez zapewnienie bezpieczeństwa i zmniejszanie wypadków
w szkołach, kontrolowanie stanu bezpieczeństwa sal lekcyjnych, gimnastycznych, stołówek,
kuchni, warsztatów szkolnych, pracowni, sanitariatów.
30
Cel operacyjny 11
Zwiększenie sprawności i skuteczności pomocy doraźnej w
nagłym zagroŜeniu Ŝycia
1.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 roku organizowano szkolenia dotyczące
udzielania pierwszej pomocy medycznej w stanach zagroŜenia Ŝycia:
• Szkolenia młodzieŜowych zespołów ratowniczych i uczestnictwo w zawodach
rejonowych i wojewódzkich z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej
(realizacja programu szkolenia sanitarnego w trakcie zajęć z przysposobienia obronnego i
godzin wychowawczych) – uczniowie klas ponadgimnazjalnych.
• Organizowanie szkoleń przez zakłady opieki zdrowotnej regionu, SSE oraz inne instytucje
przy współpracy z samorządami lokalnymi z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej.
• Organizowanie akcji „Bezpieczne Ŝycie” – upowszechnianie i pogłębianie wiedzy o
obronie cywilnej – olimpiada wiedzy z zakresu udzielania pierwszej pomocy – Starostwo
Powiatowe śnin.
• Prowadzenie zajęć instruktaŜowo – edukacyjnych mających na celu uzyskanie wiedzy i
umiejętności praktycznych przy udzielaniu pierwszej pomocy.
• PCK Zarząd Rejonowy we Włocławku zorganizował lokalną akcję profilaktyczną z
zakresu ratownictwa medycznego w hipermarkecie REAL pn.: „Uratuj śycie” przy
współpracy słuŜb medycznych i skierowanej do ogółu społeczności lokalnej.
• Podnoszenie kwalifikacji personelu medycznego (licencjat z Ratownictwa Medycznego) i
dokształcanie słuŜb ratowniczych – Starostwo Powiatowe w Świeciu.
2.W miarę moŜliwości w 2004 roku w województwie kujawsko – pomorskim doposaŜano
stacje pogotowia ratunkowego w nowoczesny sprzęt i aparaturę, usprawniano łączność
oraz transport osób w stanie zagroŜenia Ŝycia.
• Ograniczenie czas dojazdu do osób w stanie zagroŜenia Ŝycia, wypadków, urazów i
zachorowań nagłych do 15 min.
• Utworzenie Zespołu Wyjazdowego Wypadkowego w Gminnej Przychodni Dragacz z
siedzibą w Górnej Grupie i w Dobrzyniu nad Wisłą.
• Utrzymanie Zespołu Wyjazdowego Reanimacyjnego „R” w Grudziądzu.
• Współpraca słuŜb ratowniczych pogotowia ratunkowego, straŜy poŜarnej i policji w
zakresie ratowania Ŝycia ludzkiego na terenie całego województwa kujawsko –
pomorskiego (Centrum Powiadamiania Ratowniczego - Świecie).
• Współdziałanie z innymi słuŜbami i organami administracji państwowej na wypadek
katastrof i klęsk Ŝywiołowych (opracowywanie „Instrukcji awaryjnych”).
• Starostwo Powiatowe w Nakle dofinansowało doposaŜenie i unowocześnienie taboru
sanitarnego w OPD w Szubinie (zakupienie nowego samochodu sanitarnego z
wyposaŜeniem: nosze główne reanimacyjne, defibrylator, pompa infuzyjna, pulsoksymetr,
krzesełko kardiologiczne).
• Starostwo Powiatowe w Toruniu dofinansowało zakup FANTOMA Resusci Junior do
resuscytacji krąŜeniowo - oddechowej u dzieci, słuŜącego min. do prowadzenia szkoleń i
pokazów udzielania pierwszej pomocy dzieciom – PCK Toruń.
3.W 2004 roku kontynuowano realizację programów prozdrowotnych bądź teŜ
podejmowano realizację nowych programów:
31
•
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Flandria” z Inowrocławia opracował model
szybkiego reagowania kryzysowego (zorganizowano zebrania ekspertów i seminaria
szkoleniowe wprowadzające dyrektywy Sevesco, ustalono szczegółowe plany działania
słuŜb medycznych na wypadek sytuacji kryzysowej, zaplanowano szczegółową ewakuację
osób upośledzonych).
32
Cel operacyjny 12
Zwiększenie dostępności do podstawowej opieki zdrowotnej i usprawnienie tej
opieki
1.W 2004 roku w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej województwa kujawsko –
pomorskiego wydłuŜano czas pracy lekarzy i pielęgniarek, zabezpieczono całodobową
opiekę lekarską i pielęgniarską jak równieŜ wiele zakładów opieki zdrowotnej prowadziło
całodobowa telefoniczną informację medyczną. W przypadku braku moŜliwości
zabezpieczenia całodobowej opieki medycznej np.: w dni świąteczne podpisywały umowy
sąsiadującymi zakładami poz. W ramach upowszechniania instytucji lekarza rodzinnego i
pielęgniarstwa rodzinnego zapewniano świadczenia pielęgniarskie w domu chorego.
2.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 roku doskonalono i dokształcano
pielęgniarki i połoŜne do potrzeb podstawowej opieki zdrowotnej.
3.W roku 2004 w województwie kujawsko – pomorskim w miarę posiadanych środków
doposaŜano placówki podstawowej opieki zdrowotnej w sprzęt i aparaturę w celu
podniesienia standardu usług medycznych.
33
Cel operacyjny 13
Zapobieganie występowaniu oraz skutkom wcześniactwa i małej urodzeniowej
masy ciała
1.W 2004 roku w województwie kujawsko – pomorskim organizowano szkolenia i odprawy
lekarzy zatrudnionych w poradniach K oraz na oddziałach połoŜniczo – ginekologicznych
szpitali regionu w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia zakaŜeń układu moczowo –
płciowego u kobiet w ciąŜy.
2.Na terenie województwa w 2004 roku obejmowano kobiety cięŜarne korzystające z porad
personelu zakładów opieki zdrowotnej szeroką edukacją (m.in.: poprzez szkoły rodzenia) w
zakresie niepalenia papierosów, przestrzegania właściwej diety, wpływu cięŜkiej pracy
fizycznej na zdrowie płodu, naturalnego karmienia piersią, podawania witamin, pielęgnacji
noworodków i niemowląt. Upowszechniano ideę szkoły rodzenia wśród przyszłych rodziców
oraz dbano o zapewnienie opieki w systemie rooming-in.
3.Prowadzona była profilaktyka wcześniactwa i urodzeń dzieci z małą masą ciała, chorób
mogących być następstwem wcześniactwa poprzez (monitorowanie ciąŜy przez lekarza
ginekologa-połoŜnika i połoŜną, wizyty patronaŜowe połoŜnej środowiskowo – rodzinnej,
diagnostykę prenatalną, udział personelu w kursach i szkoleniach podnoszących wiedzę i
kwalifikacje zawodowe).
4.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 roku kontynuowano wdraŜanie i
upowszechnianie systemu opieki perinatalnej polegającego na leczeniu zagraŜających
porodów przedwczesnych w ośrodkach specjalistycznych. Podnoszono poziom opieki
prenatalnej w szpitalach regionu ze szczególnym uwzględnieniem wczesnej diagnostyki,
leczenia i zapobiegania chorobom np.: wczesna diagnostyka cukrzycy, niedokrwistości,
toksoplazmozy, wady rozwojowej narządu rodnego, stosowania szczepień przeciwko
róŜyczce. Ponadto prowadzono czynne poradnictwo przedkoncepcyjne w celu zapobiegania
wcześniactwu i małej masie urodzeniowej niemowląt.
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Szpital Wojewódzki im. dr J. Biziela w
Bydgoszczy Katedra i Klinika PołoŜnictwa i Chorób Kobiecych realizowały „Program
badań prenatalnych”, umoŜliwiający wczesną identyfikację ryzyka wystąpienia wad
płodu i chorób genetycznych jak równieŜ zwiększający dostępność do badań
prenatalnych.
Program skierowany był do:
-
kobiet w ciąŜy od 35 roku Ŝycia
kobiet w ciąŜy, u których w poprzedniej ciąŜy stwierdzono aberracje chromosomalne
płodu
kobiet w ciąŜy, u których stwierdzono występowanie strukturalnych aberracji
chromosomalnych w rodzinie
kobiet w ciąŜy o znacznie zwiększonym ryzyku urodzenia dziecka dotkniętego
chorobą uwarunkowaną monogenicznie lub wieloczynnikowo
kobiet w ciąŜy, u których w obecnej ciąŜy stwierdzono nieprawidłowe stęŜenie
biochemicznych markerów dobrostanu ciąŜy lub nieprawidłowy wynik badania usg
34
Cel operacyjny 14
Usprawnienie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z ryzykiem
rozwoju niedokrwiennej choroby serca
1.Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w 2004 roku podejmowano działania
edukacyjne w zakresie profilaktyki chorób układu krąŜenia oraz realizowano programy
wczesnej diagnostyki chorób układu krąŜenia m.in.:
• Program „Profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób układu krąŜenia”
finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia był realizowany przez 86 realizatorów.
Celem programu było obniŜenie o 20% zachorowalności i umieralności z powodu chorób
układu krąŜenia populacji objętej programem poprzez wczesne wykrywanie, redukcję
występowania i natęŜenia czynników ryzyka (promocja zdrowego stylu Ŝycia, niepalenie,
prawidłowe odŜywianie, aktywność fizyczna). Programem objęte zostały osoby
ubezpieczone w wieku 35 –55 lat, lub dotychczas nie diagnozowane, które zgłaszały się
na badanie bez skierowania lub tez zostały na nie zaproszone. Realizacja programu
opierała się na: przeprowadzeniu wywiadu zgodnie z Karta Badań Profilaktycznych,
przeprowadzeniu badania przedmiotowego przez lekarza i ocena poszczególnych
czynników ryzyka oraz ocena globalna ryzyka wystąpienia incydentu sercowo naczyniowego w przyszłości na podstawie algorytmu SCORE w połączeniu z
wykonywaniem badań biochemicznych krwi (stęŜenia cholesterolu całkowitego, LDL –
cholesterolu, HDL – cholesterolu, trójglicerydów i poziomu cukru na czczo, pomiaru
ciśnienia tętniczego krwi, określenie BMI) jak równieŜ edukacją pacjentów i
przekazywaniem materiałów zachęcających do zmiany stylu Ŝycia.
• Gmina Miasta Toruń współrealizowała z Narodowym Funduszem Zdrowia program
wykrywania chorób układu krąŜenia, którym objęto mieszkańców Torunia, połączony z
edukacja zdrowotną i wykonywaniem badań laboratoryjnych.
• Specjalistyczny Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu realizował „Program
profilaktyki wczesnego wykrywania chorób układu krąŜenia” – program skierowany
do kobiet i męŜczyzn w wieku 35 – 55 lat, u których w etapie badań podstawowych POZ
zostały wykryte nieprawidłowości w wynikach lipidogramu oraz występowały czynniki
ryzyka chorób układu krąŜenia. W ramach programu wykonywane były pomiary: RR,
wagi ciała, wzrostu, obliczano wskaźniki BMI oraz BHR. Wszyscy pacjenci mieli
wykonane EKG oraz byli badani przez lekarza specjalistę w dziedzinie kardiologii.
• Zespół Przychodni Lekarskich OLK w Toruniu realizował „Program profilaktyki
wczesnego wykrywania chorób układu krąŜenia – etap badań pogłębionych”,
finansowany przez NFZ. Celem programu było wczesne rozpoznanie zagroŜenia
zachorowania na choroby układu krąŜenia. Program skierowany był do osób z etapu
badań podstawowych poz na podstawie karty badania profilaktycznego.
• Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu realizował program „Zmniejszenia
ryzyka zapadalności na choroby serca i naczyń krwionośnych”. Program skierowany
był do kobiet i męŜczyzn w wieku 35 – 55 lat. Edukacją, badaniami przesiewowymi,
poradnictwem indywidualnym objętych zostało 100 osób.
• Szpital Specjalistyczny im. dr W. Biegańskiego w Grudziądzu realizował program w
zakresie „Profilaktyki chorób układu krąŜenia wśród uczniów pierwszych klas
gimnazjów - wybranych losowo i pacjentów szpitala skierowanych na badania przez
lekarzy poz”. Celem programu było wczesne wykrywanie chorób serca i naczyń
35
•
•
•
•
•
•
•
krwionośnych w drugim etapie polegającym na przeprowadzeniu dalszej diagnostyki u
osób z duŜym i bardzo duŜym ryzykiem wystąpienia chorób układu krąŜenia. W trakcie
realizacji programu organizowano tzw.: dni otwarte połączone z pomiarem ciśnienia
tętniczego, określeniem wskaźnika BMI, badaniem poziomu glukozy, edukacją w zakresie
profilaktyki chorób układu krąŜenia, mierzeniem stopnia uzaleŜnienia od tytoniu.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Rypinie realizował program
„Wczesnego wykrywania chorób układu krąŜenia” działaniami objęte były osoby w
wieku od 35 do 55 roku Ŝycia. W etapie podstawowym przebadano 156 pacjentów, w
etapie pogłębionym przebadano 76 pacjentów. Podobnie jak programy realizowane przez
inne zakłady opieki zdrowotnej realizacja tego programu wsparta była edukacją
zdrowotną w celu podniesienia wiedzy i umiejętności przeciwdziałania czynnikom ryzyka
wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu. W celu lepszej wykrywalności
nieprawidłowości
w zdrowiu u diagnozowanych pacjentów i podjęciu działań
prewencyjnych zakład zaopatrzony został w aparat usg z doplerem fali ciągłej i
kardiografem.
Samodzielny Publiczny Zakład Pielęgnacyjno – Opiekuńczy w RaciąŜku realizując
program „Wczesnego wykrycia niedokrwiennej choroby serca” wykonywał pomiary
ciśnienia tętniczego krwi, Ekg. WaŜnym elementem wdraŜania programu były
indywidualne rozmowy z pacjentami, edukacja zdrowotna i pomoc psychologiczna.
Niepubliczny Zakład Opieki zdrowotnej Prywatna Specjalistyczna Przychodnia Lekarska
w Skępem prowadził stałą kontrolę osób po przebytym zawale serca – ogółem 15 osób.
Zakład prowadzi równieŜ rejestr osób z grup ryzyka wystąpienia niedokrwiennej choroby
serca. W zakładzie wykonywano badania Ekg, które umoŜliwiały diagnozowanie
nieprawidłowości pracy serca – wykonano 212 badań.
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Nasz Lekarz” w Zbrachlinie przeprowadził
program badań profilaktycznych finansowany przez NFZ przy współpracy Urzędu Gminy
w Wagańcu. Profilaktycznie przebadano 100 osób w przedziale wiekowym 35 –55 lat.
Wykonano badania: cholesterolu, lipidogram i cukier. Osoby zagroŜone ze średnim
ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej poddano edukacji. Pacjentów z duŜym
ryzykiem (obecność 4 – 5 czynników ryzyka), po wykonaniu Ekg kierowano do dalszej
diagnostyki w poradni kardiologicznej.
W trakcie realizacji programu „Wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami z
ryzykiem rozwoju niedokrwiennej choroby serca” pacjenci zgłaszający się do
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Gminy i Miasta w Lubrańcu
korzystali z pomiaru ciśnienia tętniczego, Ekg, badań poziomu ciał tłuszczowych. Wśród
pacjentów z chorobami serca, zaburzeniami metabolicznymi, nadwagą prowadzona była
dyspaneryzacja jak równieŜ monitorowanie leczenia choroby nadciśnieniowej.
SP ZOZ Stacja Pogotowia Ratunkowego we Włocławku prowadziła telemonitoring
kardiologiczny pozwalający na badanie serca i przekazywanie wyników badania do
konsultanta w Ośrodku Diagnostyki Kardiologicznej.
Oddział Kardiologii z Ośrodkiem Wszczepiania Stymulatorów Szpitala Wojewódzkiego we
Włocławku prowadził prewencję wtórną chorób układu krąŜenia dla pacjentów leczonych
w oddziale oraz promocje zdrowia dla rodzin pacjentów. Głównym celem podjętych
działań było wyeliminowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca u
pacjentów róŜnych środowisk i grup społecznych w przedziale wiekowym 40 65 lat.
Oddział kardiologii współpracował ze „Stowarzyszeniem Osób z Chorym Sercem”
pomagając jego członkom w rozwiązywaniu problemów związanych z chorobom. Oddział
ten był równieŜ inicjatorem „Dni Serca” w miesiącu listopadzie 2004 r. W czasie akcji,
do której włączyły się PSSE – Dział Oświaty Zdrowotnej, Polskie Towarzystwo
Kardiologiczne, Urząd Miasta – Wydział Spraw Obywatelskich we Włocławku,
36
Kujawsko – Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego Oddział Zamiejscowy we
Włocławku obok prowadzonej edukacji zdrowotnej mieszkańcy Włocławka mogli
skorzystać z wykonania pomiaru ciśnienia tętniczego, oznaczenia poziomu glukozy we
krwi i cholesterolu, badania spirometryczne. Na potrzeby festynu opracowane zostały
równieŜ materiał edukacyjne o tematyce dotyczącej profilaktyki chorób serca.
• SP ZOZ w Lubieniu Kujawskim od 1 marca 2004 r. włączył się do realizacji
„Ogólnopolskiego Programu Prewencji Choroby Wieńcowej”. W trakcie realizacji
programu dokonywano pomiarów poziomu cholesterolu z uwzględnieniem wieku, płci,
wykształcenia, pomiarów antropometrycznych i wywiadu rodzinnego.
2.W województwie kujawsko – pomorskim w 2004 r. dąŜono do podnoszenia wiedzy na
temat patogenezy, diagnostyki, leczenia oraz profilaktyki choroby niedokrwiennej serca
poprzez szkolenia lekarzy i pielęgniarek zakładów opieki zdrowotnej.
3.W miarę moŜliwości finansowych zaopatrywano zakłady opieki zdrowotnej w sprzęt
umoŜliwiający wykonywanie badań Ekg, holterowskich, echokardiograficznych.
• Urząd Miasta we Włocławku dofinansował wyposaŜenie Pracowni Hemodynamicznej
Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku.
4.Na łamach lokalnej prasy, radia i telewizji prowadzona była edukacja zdrowotna
dotycząca prewencji chorób układu krąŜenia.
37
Cel operacyjny 15
Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia
nowotworów złośliwych sutka i szyjki macicy
1.Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w 2004 r. realizowano programy
wczesnej diagnostyki w kierunku wykrycia raka sutka, szyjki macicy, prostaty, jelita
grubego (finansowane przez Kujawsko – Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego
Funduszu Zdrowia w Bydgoszczy, Ministerstwo Zdrowia, samorządy lokalne).
• Kujawsko – Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia w Bydgoszczy
realizował i finansował programy profilaktyczne:
•
Profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów piersi.
Celem programu było:
- zmniejszenie umieralności kobiet z powodu raka piersi
- podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka sutka
- wdroŜenie populacyjnego skryningu w ramach programu aktywnej profilaktyki raka
sutka
- zwiększenie odsetka nowotworów sutka wykrywanych w najwcześniejszym stadium
zaawansowania klinicznego
- zmniejszenie kosztów leczenia ponoszonych przez NFZ poprzez zmniejszenie liczby
chorych z zaawansowanymi zmianami nowotworowymi piersi
- wprowadzenie na terenie całego kraju standardu postępowania diagnostycznego
Realizacja programu:
- ankietyzacja osób, które trafiły do programu (adresaci: kobiety w wieku 50 – 69 lat)
- wykonanie badania mammograficznego (2 zdjęcia w 2 rzutach)
- edukacja zdrowotna uczestniczek programu
•
Profilaktyka i wczesne wykrywanie nowotworów szyjki macicy
Cel programu:
- zmniejszenie o 20 – 40% umieralności kobiet na raka szyjki macicy do 2014 r.
- wczesne wykrycie zmian nowotworowych szyjki macicy
- podniesienie świadomości zdrowotnej populacji badanej na temat raka szyjki macicy
- wprowadzenie na terenie całego kraju standardu postępowania diagnostycznego
Realizacja programu:
- ankietyzacja osób, które trafiły do programu (adresaci: kobiety w wieku 30 – 59 lat)
- wywiad lekarski
- pobranie materiału do badania przy uŜyciu jednorazowego wziernika i szczoteczki
- edukacja w zakresie prewencji nowotworu szyjki macicy
- ocena pobranego materiału cytologicznego
•
Centrum Onkologii Zakład Profilaktyki i Promocji Zdrowia wykonał w trakcie realizacji
programów profilaktycznych:
- 18.603
badania mammograficzne
38
- 5.743
- 3.959
- 14.383
- 130
-
badania cytologiczne
badań ginekologicznych
badania onkologiczne piersi
osób z rodzin wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi i raka jajnika
objęto opieką
zorganizowano przyjazdy 180 grup z ponad 50 gmin województwa kujawsko –
pomorskiego do badań stacjonarnych w Zakładzie Profilaktyki i Promocji Zdrowia
wykonano 2.742 badania mammograficzne przy pomocy objazdowego mammobusu
(min w gminach: Chełmno, Szubin, Świecie, Mogilno, ChełmŜa, Strzelno) oraz 2.479
w Studiu Zdrowia Kobiety usytuowanym w centrum Bydgoszczy
W trakcie diagnostyki i wstępnej oceny 18.603 badań mammograficznych wykryto 78
nowotworów piersi, a z 5.743 wykonanych badań cytologicznych wykryto 2 zweryfikowane
nowotwory szyjki macicy oraz 27 dysplazji śródnabłonkowej (CIN I, CIN II, CIN III).
Badania były wykonywane głównie w oparciu o kontrakt z NFZ. Realizując umowę z
Ministerstwem Zdrowia realizowano „Program badań przesiewowych dla wczesnego
wykrywania raka jelita grubego” – jako jedno z zadań Narodowego Programu Zwalczania
Chorób Nowotworowych 2004 – 2007 oraz „Program opieki nad rodzinami wysokiego
dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe” – MODUŁ
I – wczesne wykrywanie nowotworów złośliwych w rodzinach wysokiego, dziedzicznie
uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi i raka jajnika.
Centrum Onkologii kontynuowało równieŜ szeroką akcję edukacyjną młodzieŜy w ramach:
„Programu
przeciwnowotworowej
edukacji
zdrowotnej
młodzieŜy
szkół
ponadgimnazjalnych”. Uczestniczyło w niej 5.455 uczniów z 25 szkół regionu kujawsko –
pomorskiego.
•
•
•
•
•
Specjalistyczny Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu realizował „Populacyjny
program wykrywania raka piersi metodą mammografii przesiewowej w Polsce 2004”
– program skierowany był do kobiet w wieku 50 –69 lat. W ramach programu
wykonywana była mammografia. Badaniom poddało się 500 kobiet.
Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Toruniu w ramach realizacji programu zbadał 72
kobiety i udzielił wskazówek edukacyjnych dotyczących wykonywania systematycznych
badań profilaktycznych w celu podniesienia wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka
szyjki macicy.
W Szpitalu Powiatowym w Wąbrzeźnie prowadzono badania przesiewowe w kierunku
wykrycia nowotworu – przebadano 1.142 kobiety, którym wykonano badania
cytologiczne.
W Niepublicznym Zakładzie Usług Medycznych „Bra - Med” w Lipnie profilaktycznie
wykonywane są badania piersi u kobiet po 40 roku Ŝycia, badania cytologiczne i
prowadzony jest nadzór medyczny nad pacjentkami z podwyŜszonym ryzykiem
zachorowalności na nowotwory złośliwe.
Szpital Specjalistyczny im. W. Biegańskiego w Grudziądzu realizował „Populacyjny
program wykrywania raka piersi metodą mammografii przesiewowej w Polsce 2004”
– adresowany do kobiet w wieku 50 – 69 lat. U kaŜdej kobiety biorącej udział w
programie wykonano badanie mammograficzne. Osoby z nieprawidłowym wynikiem
kierowane były na konsultację specjalistyczną i dalszą pogłębioną diagnostykę w ramach
której wykonywano badania usg, biopsję, mammografię w powiększeniu czy tez badanie
histopatologiczne. Szpital realizował równieŜ „Badania profilaktyczne w zakresie
wczesnego wykrywania raka piersi”, który skierowany został do pracownic ZUS w
39
•
•
zróŜnicowanej grupie wiekowej i „Program profilaktyki raka szyjki macicy – etap
diagnostyczny” adresowany do kobiet od 30 do 59 roku Ŝycia.
Specjalistyczna Przychodnia Przemysłowa „PROF - MED” we Włocławku była
realizatorem programu „Profilaktyki raka szyjki macicy i nowotworów sutka”.
Skierowany do kobiet w wieku 30 – 59 lat program proponował wykonywanie badań
piersi, rozmazów cytologicznych, edukacje zdrowotną w zakresie samokontroli i
samobadania piersi, badania mammograficzne.
Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Inowrocławiu realizował
„Program wykrywania raka piersi metodą mammografii przesiewowej”. Programem
objętych zostało 918 kobiet, w przedziale wiekowym od 50 do 69 roku Ŝycia. Program
skierowany był do kobiet zamieszkujących gminy powiatu inowrocławskiego ze
szczególnym zwróceniem uwagi na środowiska zagroŜone wystąpieniem chorób oraz
utrudnionym dostępem do poradni specjalistycznych. W ramach przeprowadzonego
programu u 90 osób stwierdzono zmiany łagodne, u 33 osób stwierdzono podejrzenie
zmiany prawdopodobnie łagodnej, 14 osób rozpoznano jako osoby ze zmianą podejrzaną,
natomiast z podejrzeniem zmiany złośliwej rozpoznano 11 osób, 53 osoby zostały
skierowane do dalszej diagnostyki i leczenia.
Celem programu było:
•
zapewnienie wczesnej diagnostyki za pośrednictwem bezinwazyjnych metod leczenia
podniesienie moŜliwości badań profilaktycznych – skryning raka piersi
zwiększenie wykrywalności wczesnych przypadków raka piersi
zwiększenie procentowego udziału operacji pozwalających zachować pierś
wczesne wykrycie najlepiej w stadiach przedklinicznych, zapewniając jednocześnie
wysoki odsetek wyleczenia i powrotu do zdrowia
edukacja zdrowotna
obniŜenie kosztów leczenia
SP ZOZ Wojewódzki Szpital im. Dr J. Biziela w Bydgoszczy realizował programy:
„Program profilaktyki szyjki macicy – etap podstawowy i etap pogłębiony” –
skierowany do pacjentek w wieku 30 59 lat – opieka podstawowa; „Program opieki
nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na
nowotwory złośliwe – MODUŁ II: Wczesne wykrywanie i prewencja nowotworów
złośliwych w rodzinach wysokiego ryzyka zachorowania na raka jelita grubego i
błony śluzowej trzonu macicy”- Katedra i Klinika PołoŜnictwa i Chorób Kobiecych
AM (Zakład Profilaktyki i Nowotworów Narządów Płciowych Kobiety – Pracownia
Ultrosonograficzna). Do programu kwalifikowane były osoby spełniające kryteria u
Bethesda, u których nie stwierdzono nosicielstwa mutacji genów MMR, u których
wśród krewnych I lub II stopnia wystąpiło 3 lub więcej zachorowań na raka jelita
grubego, odbytnicy, błony śluzowej trzonu macicy, jajnika, Ŝołądka i nerki –
niezaleŜnie od wieku zachorowania.
Celem programu było:
-
wprowadzenie do rejestru rodzin wysokiego ryzyka nowych rodzin z podziałem na
grupy najwyŜszego i wysokiego ryzyka zachorowania
poszukiwanie nosicielstwa mutacji genów MMR
objecie opieka pacjentów z w/w rodzin
koordynowanie poradnictwa badań immunohistochemicznych, molekularnych i
endoskopowych w w/w grupach
40
-
wprowadzenie do rutynowej diagnostyki nowotworów badań genetycznych
Realizacja programów finansowanych ze środków samorządów lokalnych oraz innych
źródeł:
•
Specjalistyczny Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu realizował „Program
wczesnego wykrywania raka piersi” – celem programu było wykrycie jak największej
liczby zmian nowotworowych we wczesnym stadium rozwoju. Populacja objęta
programem – 1000 kobiet mieszkanek Torunia, które ukończyły 35 rok Ŝycia i od
ostatniego badania minął rok. W ramach programu wykonywano: mammografię, badania
lekarskie w uzasadnionych przypadkach USG piersi i BAC. Wśród badanych kobiet
wykryto 3 nowotwory piersi, 21 guzków łagodnych piersi, 34 torbiele, u 12 pacjentek
stwierdzono mikrozwapnienia, u 120 kobiet określono strukturę piersi jako „gęstą”, u 178
stwierdzona została dysplazja, 190 kobiety skierowane zostały do dalszego leczenia i
kontroli ambulatoryjnej w Poradni Profilaktyki Chorób Piersi i Poradni Onkologicznej –
program finansowany ze środków Gminy Miasta Toruń
• Szpital Specjalistyczny im. dr W. Biegańskiego w Grudziądzu realizował „Badania
profilaktyczne w zakresie wczesnego wykrywania raka piersi”, który skierowany
został do pracownic ZUS w zróŜnicowanej grupie wiekowej – program finansowany
częściowo przez ZUS w Grudziądzu.
• Stowarzyszenie Amazonek w Bydgoszczy we współpracy z lekarzami, połoŜnymi i
psychologiem podejmowali działania zmierzające do wdraŜania profilaktyki raka piersi u
młodych kobiet i realizacji programu „EWA”. Odbiorcami programu było 1778 uczennic
z ostatnich klas ponadgimnazjalnych. Na terenie szkół organizowano spotkania
edukacyjne składające się z części teoretycznej i praktycznej. Dziewczęta zapoznawały się
z podstawowymi problemami zdrowia i chorób piersi oraz otrzymywały materiały
edukacyjne, uczono wykonywania samobadania piersi przy pomocy fantomów – program
finansowany był przez Urząd Miasta Bydgoszcz.
• Miejsko – Gminna przychodnia Zdrowia w Solcu Kujawskim realizowała „Program
edukacji społeczeństwa w zakresie wykrywania chorób nowotworowych” – program
finansowany był przez samorząd lokalny, firmy farmaceutyczne i środki własne.
• Urząd Miasta w Ciechocinku zorganizował w celu zwiększenia dostępności i moŜliwości
wykonania badań mammograficznych wyjazd na badania profilaktyczne do Centrum
Diagnostyczno – Leczniczego we Włocławku dla 80 kobiet mieszkanek Ciechocinka i
okolic.
2.DąŜono do poszerzania wiedzy i zachowań zdrowotnych kobiet w zakresie profilaktyki
onkologicznej poprzez:
• Działania profilaktyczne (porady, instruktaŜe dotyczące samobadania piersi) realizowane
przez połoŜne w gabinetach ginekologicznych, przychodniach poz oraz przez pielęgniarki
zakładów opieki zdrowotnej
• Badanie piersi przez lekarzy „pierwszego kontaktu” u kobiet korzystających z porady
medycznej oraz obowiązkowe badanie piersi u kaŜdej kobiety zgłaszającej się do
przychodni onkologicznej.
• Wykonywanie regularnych badań cytologicznych podczas systematycznych wizyt w
poradniach „K”.
• Upowszechnianie wiedzy na temat wykonywania badań profilaktycznych:
- PCK w Rypinie organizowało spotkania „Kobiety - Kobietom”, na których była
omawiana profilaktyka nowotworowa. DuŜe znaczenie w promowaniu działań
41
-
profilaktycznych ma działalność Stowarzyszenia Ruchu Kobiet do Walki z Rakiem
Piersi „Europa Donna”, które akcje edukacyjno – uświadamiającą skierowało m.in.:
do kobiet zrzeszonych w kołach gospodyń wiejskich.
PCK we Włocławku kaŜdego roku organizuje imprezę otwartą „ZdąŜyć przed
rakiem” propagująca badania mammograficzne, cytologiczne, samobadanie piersi.
WaŜnym elementem w realizacji programów zapobiegającym wystąpieniu chorób
nowotworowych jest upowszechnianie i wdraŜanie programu „RóŜowa wstąŜeczka”.
Program ten realizowany był w 18 powiatach województwa kujawsko – pomorskiego –
koordynatorem działań była WSSE w Bydgoszczy. Celem przedsięwzięć było
upowszechnianie samobadania piersi.
Metodyka realizacji:
- przeprowadzenie szkoleń dla:
- powiatowych koordynatorów (2 szkolenia dla 35 osób)
- szkolnych koordynatorów i realizatorów programu w
szkole (40 szkoleń – w tym 15 indywidualnych, liczba
osób przeszkolonych 164)
- spotkanie otwarte z lekarzem ginekologiem zorganizowane w Starostwie Powiatowym
w Rypinie przez PSSE, Stowarzyszenie Europa Donna, Ligę Kobiet Polskich, Zarząd
Rejonowy PCK;
- spotkanie dla uczestniczek Koła Gospodyń Wiejskich w SP w Legbądzie (zajęcia
edukacyjne: wywiad, pokaz samobadania piersi);
- konferencja pt. „Zadania szkoły w profilaktyce nowotworów” zorganizowana przez
PSSE we Włocławku, CEN, KP CZP Oddział Zamiejscowy we Włocławku;
uczestnikami konferencji byli koordynatorzy programu w szkołach, dyrektorzy,
nauczyciele oraz przedstawiciele środowisk samorządowych oraz słuŜby zdrowia;
- Kampania „Solidarni w walce z rakiem piersi” w Bydgoszczy na osiedlu WyŜyny;
- Wyjazd kobiet po 40 roku Ŝycia z terenu wsi Balice na badania mammograficzne do
RCO w Bydgoszczy;
- Akcje „RóŜowa wstąŜeczka” w szkołach.
Ogółem w szkołach edukacją zostało objętych 14.266 osób (9.862 uczennic, 2.153
uczniów, 1.550 matek uczniów, 94 innych osób – pracowników szkół, internatów, PSSE).
W programie wzięło udział 110 szkół: 98 ponadgimnazjalnych (12%), 9 gimnazjalnych
(2%), innych 3.
42
Cel operacyjny 16
Stwarzanie warunków umoŜliwiających osobom niepełnosprawnym włączenie
się lub powrót do czynnego Ŝycia
1.Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w 2004 r. realizowano zadania z zakresu
usuwania barier urbanistycznych, architektonicznych, komunikacyjnych w miejscu
zamieszkania, pracy, obiektach uŜyteczności publicznej, zakładach opieki zdrowotnej,
środkach transportu w celu ułatwienia poruszania się osobom niepełnosprawnym np.:
• Urząd Gminy w Fabiankach prowadził akcję informacyjną umoŜliwiającą uzyskanie
pomocy finansowej w likwidacji barier architektonicznych, technicznych i
komunikacyjnych jednocześnie udzielając pomocy finansowej na likwidację tych barier.
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Radziejowie dofinansowało z funduszy PFRON
likwidację barier architektonicznych dla 15 osób, technicznych dla 10 osób,
komunikacyjnych dla 29 osób.
• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w celu ułatwienia dostępu do gabinetu
rehabilitacyjnego zainstalował windę jak równieŜ przystosował toalety do potrze osób
niepełnosprawnych. Jednocześnie w budynku Gimnazjum Publicznym w Kowalewie
Pomorskim dostosowano architekturę szkoły do potrzeb osób niepełnosprawnych.
• Urząd Miasta we Włocławku we współpracy z Miejskim Przedsiębiorstwem
Komunikacyjnym wprowadził dodatkowe oznakowanie autobusów niskopodłogowych
posiadających funkcję otwierania platformy dla osób na wózkach inwalidzkich.
z Miejskim Zarządem Dróg zwiększona została ilość miejsc
Współpracując
parkingowych dla osób niepełnosprawnych oraz ich poziome i pionowe oznakowanie.
2.W 2004 r. w województwie kujawsko – pomorskim samorządy lokalne, organizacje
pozarządowe i stowarzyszenia uczestniczyły w dofinansowaniu zaopatrzenia w sprzęt
ortopedyczny, rehabilitacyjny oraz umoŜliwiały wypoŜyczanie sprzętu pozwalającego
osobom niepełnosprawnym na normalne funkcjonowanie:
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Aleksandrowie Kujawskim dofinansowało zakup
sprzętu ortopedycznego i środków pomocniczych dla 23 dzieci i 51 dorosłych jak równieŜ
sprzętu rehabilitacyjnego dla 4 dzieci i 5 dorosłych.
• Przy pomocy sprzętu do badania słuchu u noworodków podarowanego przez Fundację
Jerzego Owsiaka – przeprowadzono 794 badania u noworodków, w tym u 24
noworodków stwierdzono nieprawidłowości, które kierowane były do dalszej diagnostyki
w Poradni Audiologicznej. Zgodnie z „Ogólnopolskim Programem Profilaktyki”
wszystkie noworodki objęte były badaniami hipotyreozy i fenyloketonurii – ogółem
wykonano 823 testy.
3.W 2004 roku samorządy lokalne województwa kujawsko – pomorskiego finansowo
wspierały programy organizacji pozarządowych i instytucji społecznych na rzecz
poprawy jakości Ŝycia osób niepełnosprawnych, ich uspołecznienia i aktywizacji oraz
dofinansowywały działalność organizacji i stowarzyszeń działających na rzecz osób
niepełnosprawnych.
• Starostwo Powiatowe w Radziejowie we współpracy z podległymi sobie instytucjami
realizowało zadania z „Powiatowego Programu działania na rzecz osób
niepełnosprawnych na lata 2002 - 2007” przyjętego Uchwałą Nr XL/192/2002 Rady
Powiatu w Radziejowie z dn. 23 maja 2002 r. w zakresie finansowej i specjalistycznej
pomocy osobom niepełnosprawnym. Podobny program został przyjęty Uchwałą
43
•
•
•
•
129/XXIX/2004 przez Radę Miasta Włocławek z dnia 27 grudnia 2004 r. jako „Miejski
Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2004 - 2007” (program
finansowany będzie ze środków PFRON, Europejskiego Funduszu Społecznego i innych
funduszy Unii Europejskiej, ze środków pozabudŜetowych pochodzących z funduszy
publicznych i prywatnych, środków pozyskanych przez organizacje pozarządowe).
Urząd Miasta we Włocławku w dniu 19 listopada zorganizował szkolenie dla organizacji
pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych w celu włączenia ich w
proces pozyskiwania środków unijnych z EFS poprzez pisanie projektów i wypełnianie
wniosków.
Starostwo Powiatowe we Włocławku w 2004 roku przystąpiło do realizacji programu pn.
„Program wyrównywania róŜnic miedzy regionami” dla obszaru C i D. Pracodawcy
zostali powiadomieni o moŜliwości dofinansowania do złoŜonych projektów. W związku
z tym złoŜonych zostało 7 wniosków o dofinansowanie ze środków PFRON projektów w
ramach programu na utworzenie i wyposaŜenie 35 nowych miejsc pracy dla osób
niepełnosprawnych. Starostwo dofinansowało równieŜ zakup autobusu niskopodłogowego
przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych dla Zespołu Szkół Integracyjnych
w Smólniku i samochodu transportowego dla Domu Pomocy Społecznej w Izbicy
Kujawskiej.
Starostwo Powiatowe w Toruniu dofinansowywało refundacje wynagrodzeń dla osób
zatrudnionych na stanowiskach utworzonych dla osób niepełnosprawnych jak równieŜ
dofinansowywał szkolenia dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych.
Urząd Miasta Torunia Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych we współpracy z
fundacjami, stowarzyszeniami i innymi podmiotami działającymi na rzecz osób
niepełnosprawnych realizował „Miejski Program Tworzenia Warunków udziału
Ludzi Niepełnosprawnych w śyciu Publicznym Miasta Torunia”. W sumie
zrealizowano 37 przedsięwzięć na rzecz około 4.000 osób niepełnosprawnych
mieszkańców Torunia. Program obejmował: rehabilitację medyczną, zawodową,
aktywizację i integrację osób niepełnosprawnych ze środowiskiem ludzi zdrowych.
Programem objęto min. następujące grupy niepełnosprawności:
- dzieci i dorośli z poraŜeniem mózgowym i innymi chorobami powodującymi
ograniczenie sprawności ruchowej
- głusi
- niewidomi i słabowidzący
- osoby z zaburzeniami psychicznymi i nerwowymi
- dzieci autystyczne
- dzieci i dorośli z zespołem Downa
- osoby chore na chorobę Parkinsona
- kobiety po mastektomii
- diabetycy
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Flandria” z Inowrocławia zorganizował:
„Międzynarodową Spartakiadę Osób Niepełnosprawnych”; w zawodach brało udział
około 400 osób z róŜnym stopniem niepełnosprawności. Zamierzeniem organizatorów jest
uczenie prawidłowej rywalizacji i aktywizacji osób niepełnosprawnych jak równieŜ
kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób niepełnosprawnych
(zrozumienie ich problemów, tolerancję, tworzenie konkretnych płaszczyzn integracji,
grup samopomocy i wolontariatu).
• Stowarzyszenie Liga Kobiet prowadzi w Rypinie Warsztat Terapii Zajęciowej,
uczestnikami których są osoby ze znacznym i umiarkowanym stopniem
44
niepełnosprawności. Osoby te maja zapewnioną opiekę medyczną, psychologiczną i
pedagogiczną.
4.Zakłady opieki zdrowotnej, szpitale uzdrowiskowe, sanatoria prowadziły działalność
rehabilitacyjną finansowaną przez Narodowy Fundusz Zdrowiapolegającą na:
- działaniu środkami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi
- zwiększeniu zakresu ruchu
- prowadzeniu fizyko i kinezyterapii dla pacjentów ambulatoryjnych
- zwiększeniu lub zmniejszeniu napięcia mięśniowego odpowiednio do potrzeb pacjenta
- zmniejszeniu lub zwiększeniu pobudliwości nerwów
- korekcję wad postawy
- przyspieszeniu zrostu kostnego
• Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Inowrocławiu wspomagał
dostępność i korzystanie przez osoby niepełnosprawne ze specjalistycznych świadczeń
zdrowotnych oraz usprawnia system rehabilitacji osób niepełnosprawnych, w tym: wdraŜa
zasadę kompleksowości, ciągłości, wczesnej i powszechnej rehabilitacji (poradnia –
pracownia – oddział szpitalny – leczenie uzdrowiskowe).
• Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. dr E. Warmińskiego w Bydgoszczy w celu
stworzenia osobom niepełnosprawnym warunków powrotu do czynnego Ŝycia uruchomił
w swej placówce oddział neurologiczny, którego zadaniem jest min. Prowadzenie
procesu usprawniania pacjentów po przebytych wylewach, pacjentów chorych na SM,
pacjentów z róŜnego rodzaju poraŜeniami pochodzenia neurologicznego oraz ofiar
wypadków. Ponadto w szpitalu funkcjonuje Zakład Fizjoterapii, który zabezpiecza
pacjentów hospitalizowanych w formie rehabilitacji przyłóŜkowej oraz świadczy zabiegi
na rzecz pacjentów ambulatoryjnych.
• W Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Brodnicy w ramach umowy z NFZ realizując
procedurę „zapobiegania kalectwa z powodu schorzeń i urazów narządu ruchu” –
załoŜono 27 endoprotez całkowitych.
• Specjalistyczny Szpital Miejski im. M. Kopernika w Toruniu realizował program
zdrowotny pn.: „Program alloplastyki stawu biodrowego i kolanowego” w ramach
umowy z NFZ (na Oddziale Urazowo – Ortopedycznym – załoŜono 19 endoprotez
cementowych stawu biodrowego i 15 endoprotez bezcementowych stawu biodrowego; 5
endoprotez stawu kolanowego oraz 38 Austin. Większość hospitalizowanych pacjentów
była nieczynna zawodowo miała znaczne problemy z samodzielnym poruszaniem się.
W trakcie badań bilansowych dzieci w szkołach i przychodniach poz wykonywana była
identyfikacja niepełnosprawności oraz wczesna interwencja rehabilitacyjna.
45
Cel operacyjny 17
Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym
1.W 2004 roku na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w celu ograniczenia
zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A i B (WZW A i B) oraz inne choroby
zakaźne podjęto następujące działania:
• W zakładach opieki zdrowotnej województwa poszerzano szczepienia przeciwko wzw
typu B na wszystkie grupy ryzyka zakaŜenia min. pacjentów przed planowanym
zabiegiem operacyjnym, otoczenie nosicieli, noworodki, personel medyczny.
• Realizacja przez WSSE w Bydgoszczy i PSSE „Programu zapobiegania WZW A i B”
polegającego na współpracy z lokalnymi władzami i mediami, organizacji konkursów w
celu promowania idei programu. Ponadto prowadzono edukację wśród uczniów i
rodziców, zorganizowano „śółty Tydzień”. W efekcie szczepieniu przeciwko wzw
poddało się kilkanaście tysięcy osób.
• Na terenie 19 powiatów w 140 przedszkolach województwa kujawsko – pomorskiego
PSSE realizowały „Przedszkolny program profilaktyki wzw A”. Celem programu było
zmniejszenie występowania wzw typu A wśród dzieci poprzez upowszechniania
szczepień ochronnych. Program adresowany był do rodziców i opiekunów dzieci w wieku
przedszkolnym.
• W 48 zakładach pracy na terenie 19 powiatów PSSE realizowały: „Program profilaktyki
WZW typu A w zakładach produkujących i dystrbuujących Ŝywność”. Celem
programu było zwiększenie poziomu ochrony zdrowia konsumentów poprzez bezpieczną
produkcję i dystrybucję Ŝywności. Program zakładał intensyfikacje szczepień przeciw
WZW typu a wśród pracowników produkujących i dystrybuujących Ŝywność. W czasie
realizacji programu wyedukowano 599 osób w 35 zakładach. Przeciwko WZW A
zaszczepiono 124 pracowników w 9 zakładach pracy.
• W dalszym ciągu kontynuowano realizacje programów wojewódzkich min. programu
„Zapobiegania infekcjom HiB”. Program jest realizowany na terenie województwa
kujawsko – pomorskiego od 2001 roku. Celem programu jest zwiększenie świadomości
społeczeństwa na temat szczepień ochronnych ze szczególnym uwzględnieniem Hib oraz
ich intensyfikację. Program adresowany był do rodziców i opiekunów niemowląt i małych
dzieci w wieku 0 – 5 lat. W 2004 roku program został zrealizowany w 201 zoz i 95
przedszkolach. W wyniku realizacji programu zaszczepiono 12.783 dzieci w przedziale
wiekowym 0 – 5 lat oraz pozyskano na szczepienia od władz samorządowych
32.551,00zł.
• WSSE w Bydgoszczy we współpracy z PSSE brały udział w realizacji programu krajowego
pn. : „Szczepienia dobrodziejstwem dla dzieci i młodzieŜy. Zapobieganie odrze,
śwince i róŜyczce. Witaj szkoło” – V edycja. Celem programu było zmniejszenie liczby
zachorowań na odrę, świnkę i róŜyczkę wśród dzieci rozpoczynających naukę szkolną
Swym zasięgiem program objął 233 placówki medyczne. W wyniku realizacji programu
zostało zaszczepionych 7.821 dzieci.
• PSSE w Toruniu realizowała program „Zapobieganie grzybicom stóp i paznokci” wśród
młodzieŜy toruńskich szkół podstawowych i gimnazjalnych, na terenie których znajdują
się baseny jak równieŜ wśród osób korzystających z pływalni miejskiej. W efekcie
realizacji programu wyedukowano 230 uczniów w róŜnym przedziale wiekowym i 60
osób korzystających z pływalni miejskiej.
46
•
PSSE w Nakle realizowała program „Zapobiegania owsicy”, którego celem było
zwiększenie wiedzy na temat owsicy oraz kształtowanie poŜądanych zachowań
zdrowotnych. Program adresowany był do pracowników medycznych poz, nauczycieli
szkół podstawowych i przedszkoli, dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym.
• 8 PSSE województwa prowadziło akcję „Zapobieganie grypie”, której celem było
poszerzenie wiedzy dotyczącej moŜliwości zapobiegania grypie i stosowaniu szczepień
ochronnych. W rezultacie przeprowadzenia akcji zaszczepionych zostało 28.108 osób.
• 9 PSSE województwa prowadziło akcję „Zapobieganie szerzeniu się świerzbu”,
skierowaną do społeczności województwa kujawsko – pomorskiego a w szczególności do:
personelu medycznego zoz, mieszkańców domów pomocy społecznej, więźniom
zakładów karnych, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
Akcja została przeprowadzona w 484 placówkach nauczania i wychowania, 95 zoz, 17
innych placówkach. Łącznie w akcji uczestniczyły 2.624 osoby.
2.W celu ograniczenia szerzenia się zatruć i zakaŜeń pokarmowych w województwie
kujawsko – pomorskim w 2004 roku podjęto następujące działania:
• WSSE w Bydgoszczy kontynuowała realizację programu edukacyjnego pn. „Zapobieganie
zakaŜeniom i zatruciom pokarmowym” – program skierowany do osób profesjonalnie
związanych z obrotem produktami spoŜywczymi, konsumentów produktów spoŜywczych;
celem programu było zapobieganie szerzeniu się zakaŜeń i zatruć pokarmowych w
województwie kujawsko – pomorskim poprzez edukację społeczeństwa w zakresie
higieny Ŝywienia i Ŝywności; Program realizowano poprzez działania nadzorczo –
edukacyjne wśród osób zawodowo związanych z obrotem Ŝywnością oraz kampanię
informacyjno – edukacyjną społeczeństwa (szkolenia, narady, dystrybucja materiałów
edukacyjnych, badania ankietowe wśród konsumentów, konkursy wiedzy, plastyczne
dotyczące higieny Ŝywności).
• WSSE w Bydgoszczy we współpracy z PSSE kontynuowała wdraŜanie ogólnopolskiego
programu edukacyjnego „Lubię zimno”, adresowanego do konsumentów produktów
mlecznych oraz osób zawodowo związanych z obrotem świeŜymi produktami mlecznymi.
W ramach programu przeprowadzono min. szereg akcji informacyjno – edukacyjnych w
obiektach obrotu Ŝywnością, w zakładach pracy, podczas festynów, w ośrodkach letniego
wypoczynku, w placówkach oświatowo – wychowawczych i szkolnych, zorganizowano
róŜnego typu konkursy tematyczne. Ponadto przeprowadzono takŜe działania
informacyjno – edukacyjne w formie konkursów podczas festynów osiedlowych, w
domach kultury i klubach osiedlowych, w ośrodkach wczasowych na obozach
wypoczynkowych i koloniach, w przedszkolach, podczas pikników rodzinnych, w prasie.
• Ponadto WSSE w Bydgoszczy była koordynatorem akcji: „Bezpieczeństwo
epidemiologiczne w okresie uroczystości I-komunijnych”, „RozwaŜnie zbieraj
grzyby”, „Higiena osobista i otoczenia fundamentem zdrowia przedszkolaka”.
3.W celu zapobiegania zakaŜeniom szpitalnym w zakładach opieki zdrowotnej
województwa kujawsko – pomorskiego w 2004 roku, podobnie jak w latach ubiegłych
przestrzegano i kontrolowano wykonywanie zaleceń nadzoru sanitarno –
epidemiologicznego w zakresie postępowania ze sprzętem i materiałami opatrunkowymi
uŜywanymi w zabiegach medycznych oraz z materiałami zakaźnymi pochodzącymi od
pacjenta (min. przestrzegano zasad aseptyki, stosowano dezynfekcję i sterylizacji sprzętu
medycznego z zachowaniem ściśle określonych norm, zapewniano bezpieczeństwo systemu
utylizacji odpadów medycznych).
4.W województwie kujawsko – pomorskim podejmowano szereg działań mających na celu
zmniejszenie zakaŜeń HIV oraz podniesienie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w
zakresie HIV/AIDS:
47
•
•
•
WSSE w Bydgoszczy i PSSE z terenu województwa realizowało krajowy program
„Zapobiegania HIV/AIDS”, którego adresatem byli: młodzieŜ szkolna, pielęgniarki,
dyrektorzy szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, policjanci i samorządowcy. W
ramach kampanii zorganizowano zajęcia interaktywne dla edukatorów dzieci i młodzieŜy,
nauczycieli i pedagogów szkolnych; punkty konsultacyjno – diagnostyczne.
Współpracowano z placówkami oświatowo – wychowawczymi, ośrodkami kultury,
placówkami słuŜby zdrowia, władzami lokalnymi.
WSSE w Bydgoszczy i terenowe SSE prowadziły równieŜ kampanie medialną
„Zapobieganie HIV/AIDS”, której celem było ograniczenie zakaŜeń HIV drogą
kontaktów heteroseksualnych. W ramach działań nagłaśniających zostały zorganizowane
3 konferencje prasowe. Podczas konferencji, na którą zaproszone zostały min. lokalne
media i Pełnomocnik Marszałka Województwa Kujawsko – pomorskiego ds. UzaleŜnień
HIV/AIDS została przedstawiona sytuacja epidemiologiczna HIV/AIDS. Ponadto
organizowane były konkursy wiedzy o tej problematyce, punkty ekspozycji materiałów
informacyjnych.
Upowszechniając wiedzę o AIDS obchodzono Światowy Dzień AIDS koordynowany
przez PSSE. W ramach obchodów zorganizowano konkursy, turnieje wiedzy, serwisy
informacyjne.
48
Cel operacyjny 18
Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci,
młodzieŜy oraz kobiet cięŜarnych
1.W 2004 roku w województwie kujawsko – pomorskim była prowadzona edukacja
zdrowotna w zakresie higieny jamy ustnej wśród dzieci, młodzieŜy oraz rodziców przez
higienistki stomatologiczne w szkołach województwa kujawsko – pomorskiego min. poprzez
organizowanie tematycznych konkursów dla dzieci, pogadanek szkolnych, naukę
prawidłowego szczotkowania zębów (np. kluby „Wiewiórka”). W województwie w 2004 r.
realizowano równieŜ programy edukacyjne z zakresu profilaktyki próchnicy zębów np.:
• Realizacja krajowych programów edukacyjnych koordynowanych przez WSSE w
Bydgoszczy programy:
- „Radosny uśmiech, radosna przyszłość”. Celem programu było podniesienie
odpowiedzialności za higienę jamy ustnej oraz poczucie własnej wartości jak równieŜ
zachęcanie rodziców do współdziałania z dziećmi na rzecz prawidłowej higieny jamy
ustnej; adresatem programu były dzieci klas II szkól podstawowych. W roku szkolnym
2003/2004 programem objęto 23.937 uczniów klas II z 695 szkół podstawowych oraz
80 uczniów z klas I i III;
- „Twój piękny uśmiech”, którego celem było przekonanie młodzieŜy
o
indywidualnym wpływie na zdrowie swoich zębów. Adresatem przedsięwzięć była
młodzieŜ szkół ponadgimnazjalnych. W ramach realizacji programu podjęto
współprace z przedstawicielami słuŜby zdrowia – pielęgniarkami środowiska
szkolnego, które brały udział w edukacji młodzieŜy. W roku szkolnym 2003/2004
programem objęto 4.516 uczniów z 49 szkół.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „INTERMED” w Lubaniu realizował program
prozdrowotny „Uśmiechnij się” w klasach II szkół podstawowych. Finansowany przez
Gazetę Pomorską i PZU.
• Uczniowie Szkoły Podstawowej w Miliszewach brali udział w realizacji programu
profilaktycznego „Szkoła zdrowego uśmiechu” – promowanego przez Instytut Blend-amed. i programu profilaktycznego „Colgate”. Programy miały na celu zapoznanie dzieci z
higieną jamy ustnej; wyrabianie umiejętności szczotkowania zębów; ukazaniu zaleŜności
między odŜywianiem a stanem uzębienia; kształtowanie odpowiedzialności za własne
zdrowie.
2.W 2004 roku na terenie województwa kujawsko – pomorskiego w miarę posiadanych
środków finansowych prowadzono systematyczną egzogenną profilaktykę fluorkową
wśród dzieci – w szkołach i przedszkolach. Nadzór nad fluoryzacją sprawowały higienistki
stomatologiczne oraz odpowiednio przeszkolone pielęgniarki i pomoce dentystyczne.
3.W szkołach, przedszkolach na terenie województwa kujawsko – pomorskiego prowadzona
była stała ocena stanu uzębienia za pomocą wskaźnika intensywności próchnicy: PUW dla
zębów stałych i PUW dla zębów mlecznych. Kwalifikacja do kwalifikacja do szczególnej
opieki stomatologicznej w tym profesjonalna profilaktyka fluorkowa.
4.W 2004 roku kontynuowano profilaktyczne uszczelnianie – lakowanie bruzd pierwszych
zębów trzonowych i przedtrzonowych u dzieci w wieku 6 – 9 lat w szkołach województwa.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Prywatna Specjalistyczna Przychodnia Lekarska
w Skępem zorganizowała spotkanie z rodzicami i nauczycielami na temat profilaktyki
49
fluorkowej zębów. Na spotkaniu uczestnicy zostali zapoznani z celami i zasadami
fluoryzacji.
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ALMEDIC” w Chodczu prowadził nadzorowane
szczotkowanie zębów metodą ruchów okręŜnych Fonsa i metodą ruchów obrotowych
• W szkołach, przedszkolach prowadzona jest ciągła edukacja prozdrowotna
upowszechniająca higienę stomatologiczną m.in.: poprzez mycie zębów po kaŜdym
posiłku.
5.W roku 2004 wykonywano planowe leczenie zębów u dzieci w wieku szkolnym w
zakładach opieki zdrowotnej jak równieŜ starano się zwiększyć dostępność do porad i usług
stomatologicznych;
• Miejski Zakład Opieki Zdrowotnej we Włocławku w ramach kontraktu z NFZ zwiększył
dostępność do porad stomatologicznych w jednej szkole i dwóch przychodniach jak
równieŜ w ramach działalności pogotowia stomatologicznego.
6.W 2004 roku prowadzone były szkolenia dla personelu medycznego (higienistek
szkolnych, pielęgniarek, pomocy dentystycznej) w zakresie profilaktyki fluorkowej.
7.Poradnie K, pracownicy poradni poz kierowali kobiety cięŜarne na obowiązkowe kontrolne
badanie stomatologiczne jednocześnie obejmując te kobiety edukacją zdrowotną jamy ustnej
w szkołach rodzenia.
• Samodzielne Wojewódzkie Centrum Stomatologii w Toruniu prowadziło anonimowe
badania ankietowe wśród kobiet cięŜarnych dotyczące ich wiedzy na temat higieny jamy
ustnej u niemowląt i małych dzieci.
50