Uwaga: sylabus odnosi się do całego modułu, np

1. Nazwa jednostki
Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych
2. Kierunek
Pielęgniarstwo
Nazwa przedmiotu
Choroby wewnętrzne i pielęgniarstwo internistyczne
3. Imię i nazwisko
osoby /osób
prowadzącej
Prof. dr hab. Filip Gołkowski (wykład)
mgr Urszula Romanowska (konwersatorium)
mgr Ewa Kraj, mgr A. Chruślicka, mgr A. Sajdak (zajęcia
praktyczne)
4. Nazwa modułu:
opieka specjalistyczna
5. Poziom kształcenia
pierwszy stopień
6. Forma studiów
stacjonarna
7. Semestr
III semestr
8. Rok studiów
II
9. Forma zajęć i
liczba godzin:
wykład (70 godz.), zajęcia praktyczne 120 godz.,
samokształcenie ( 30 godz.)
10. Ilość punktów
ECTS
14 (4+6+4)
11.Język wykładowy
polski
12. Wymagania
wstępne i dodatkowe
zaliczony I rok studiów na kierunku pielęgniarstwo
13. Typ modułu
kształcenia
obowiązkowy
14.Efekty kształcenia dla modułu:
Szczegółowe efekty kształcenia
Wiedza
Wymienia objawy zagrożenia życia u pacjenta w różnym
wieku.
Charakteryzuje czynniki ryzyka i zagrożeń zdrowotnych
pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia
Wyjaśnia etiopatogenezę, objawy kliniczne, przebieg,
leczenie, rokowanie i opiekę pielęgniarską w
schorzeniach: układu krążenia (serca, naczyń
krwionośnych), układu oddechowego, układu nerwowego,
układu pokarmowego (żołądka, jelit, wielkich gruczołów),
wątroby, trzustki, układu moczowego(nerek i pęcherza
moczowego), układu kostno-stawowego, mięśni, układu
dokrewnego oraz krwi
Zna zasady oceny stanu chorego w zależności od wieku
Zna zasady diagnozowania w pielęgniarstwie
internistycznym, geriatrycznym, chirurgicznym,
pediatrycznym, neurologicznym, psychiatrycznym,
anestezjologicznym, położniczo-ginekologicznym i opiece
paliatywnej
Zna zasady planowania opieki nad chorymi w zależności
od wieku i stanu zdrowia
Zna zasady przygotowania, opieki w trakcie oraz po
badaniach i zabiegach diagnostycznych wykonywanych u
pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia
Charakteryzuje grupy leków i ich działanie na układ i
narządy chorego w różnych schorzeniach, w zależności od
wieku i stanu zdrowia, z uwzględnieniem działań
niepożądanych, interakcji z innymi lekami i dróg podania
Charakteryzuje techniki i procedury pielęgniarskie
stosowane w opiece nad chorym w zależności od jego
wieku i stanu zdrowia
Zna zasady przygotowania chorego do samoopieki w
zależności od jego wieku i stanu zdrowia
Różnicuje reakcje chorego na chorobę i hospitalizację w
zależności od jego wieku i stanu zdrowia
Zna rolę pielęgniarki przy przyjęciu chorego do
przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego w zależności od
wieku i stanu zdrowia pacjenta
Zna swoiste zasady organizacji opieki specjalistycznej
(geriatrycznej, intensywnej opieki medycznej,
neurologicznej, psychiatrycznej, pediatrycznej,
internistycznej, chirurgicznej, paliatywnej oraz systemu
ratownictwa medycznego w Polsce)
D.W1.
Stopień
realizacji
efektu w
module/
+++
D.W2
+++
D.W3.
+++
D.W4.
D.W5.
+++
+++
D.W6.
+++
D.W7
++
D.W8.
++
D.W9.
++
D.W10.
++
D.W11.
+++
D.W12.
+++
D.W14.
+++
Zna następstwa długotrwałego unieruchomienia
Rozpoznaje stany zagrożenia życia i opisuje
monitorowanie pacjentów metodami przyrządowymi
i bezprzyrządowymi
Zna procedurę postępowania z ciałem pacjenta
zmarłego
D.W 25
D.W 45
+++
++
D.W 51
+
Symbol
Efektu
kształcenia
UMIEJĘTNOŚCI Gromadzi informacje, formułuje diagnozę
pielęgniarską, ustala cele i plan opieki, wdraża
interwencje pielęgniarskie oraz dokonuje ewaluacji
opieki zdrowia;
Rozpoznaje uwarunkowania zachowania zdrowia
odbiorców opieki w różnym wieku i stanie zdrowia
Prowadzi poradnictwo w zakresie samoopieki
pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia,
dotyczące wad rozwojowych, chorób i uzależnień;
Motywuje chorego i jego opiekunów do wejścia do
grup wsparcia społecznego;
Prowadzi profilaktykę powikłań w przebiegu chorób;
Organizuje izolację chorych zakaźnie w miejscach
publicznych i w warunkach domowych;
Diagnozuje stopień ryzyka rozwoju odleżyn i
dokonuje ich klasyfikacji;
Pobiera materiał do badań diagnostycznych
Ocenia stan ogólny pacjenta w kierunku powikłań po
specjalistycznych badaniach diagnostycznych i
powikłań pooperacyjnych;
Doraźnie podaje tlen, modyfikuje dawkę stałą
insuliny szybko i krótko działającej;
Przygotowuje chorego do badań diagnostycznych
pod względem fizycznym i psychicznym
Dokumentuje sytuację zdrowotną pacjenta, jej
dynamikę zmian i realizowaną opiekę pielęgniarską
Rozpoznaje stany nagłego zagrożenia zdrowia
Prowadzi żywienie enteralne i parentalne dorosłych i
dzieci z wykorzystaniem różnych technik, w tym
pompy obrotowo-perystaltycznej
Rozpoznaje powikłania leczenia farmakologicznego,
dietetycznego, rehabilitacyjnego, leczniczopielęgnacyjnego
Prowadzi rozmowę terapeutyczna
Doraźnie tamuje krwawienia i krwotoki
Prowadzi rehabilitację przyłóżkową i usprawnianie
ruchowe pacjenta oraz aktywizację z
wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej
Prowadzi, dokumentuje i ocenia bilans płynów
pacjenta
Przekazuje informacje o stanie zdrowia chorego
członkom zespołu terapeutycznego
Asystuje lekarzowi w trakcie badań diagnostycznych
i leczniczych
Prowadzi dokumentację opieki nad chorym: kartę
obserwacji, zabiegów pielęgnacyjnych i raportów,
kartę rejestru zakażeń szpitalnych, profilaktyki i
leczenia odleżyn oraz kartę informacyjną z
zaleceniami w zakresie samoopieki
Ocenia poziom bólu, reakcje chorego na ból i
nasilenie bólu oraz stosuje postępowanie
przeciwbólowe
D.U1
+++
D.U2
+++
D.U3
++
D.U4
++
D.U5
D.U6
++
+
D.U8
+++
D.U9
D.U10
++
++
D.U11
++
D.U12
++
D.U13
++
D.U16
D.U19
++
++
D.U20
++
D.U22
D.U23
D.U24
++
+
+
D.U25
+++
D.U26
+++
D.U27
++
D.U28
+++
D.U29
++
Tworzy pacjentowi warunki do godnego umierania
D.U30
+
Dostosowuje interwencje pielęgniarskie do rodzaju
D.U32
+++
problemów pielęgnacyjnych;
Przygotowuje i podaje leki różnymi drogami,
D.U33
+++
samodzielnie lub na zlecenie lekarza
kompetencje
szanuje godność i autonomię osób powierzonych
D.K1
+++
społeczne
opiece
systematycznie wzbogaca wiedzę zawodową i
D.K 2
+++
kształtuje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu
przestrzega wartości, powinności i sprawności
D.K 3
+++
moralnych w opiece
wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i
D.K 4
+++
wykonywanie zadań zawodowych
przestrzega praw pacjenta
D.K 5
+++
rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone
D.K 6
+++
obowiązki zawodowe
przestrzega tajemnicy zawodowej
D.K 7
+++
współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarnego
D.K 8
+++
w rozwiązywaniu dylematów etycznych z
zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej
jest otwarty na rozwój podmiotowości własnej i
D.K 9
+++
pacjenta
przejawia empatię w relacji z pacjentem i jego
D.K 10
+++
rodziną oraz współpracownikami
wykład +konwersatoria: wykład informacyjny i konwersatoryjny, metoda
15. Stosowane
przypadków, dyskusja dydaktyczna, prezentacja multimedialna
metody
zajęcia praktyczne - ćwiczenia praktyczne, praca z chorym, analiza
dydaktyczne
dokumentacji medycznej , instruktaż, pokaz, wykonywanie świadczeń
zdrowotnych w określonym zakresie w oparciu o procedurę pod
bezpośrednim nadzorem nauczyciela, dyskusja dydaktyczna, metoda
problemowa, seminarium
16. Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia
SYMBOL
Formy sprawdzenia osiągnięcia efektu
Efektu Kształcenia
D.W1-D.W3,
test wielokrotnego wyboru
D.W8
D.W 4,5,6,7,9,10
test wielokrotnego wyboru, dokumentacja opieki chorego
D.W11
esej/referat lub prezentacja multimedialna,
dokumentacja opieki chorego
D.W12, 14, 51
sprawdzian praktyczny
D.W25,
test wielokrotnego wyboru, dokumentacja opieki chorego
D.W 45
test wielokrotnego wyboru, dokumentacja opieki chorego, sprawdzian
praktyczny
D.U1,2,3,5,6,8,9,10 zaliczenie o charakterze praktycznym pod nadzorem nauczyciela w
11, 12, 13, 16, 19, oparciu o kryteria, poprawność prowadzenia dokumentacji medycznej
20, 24, 25, 27, 29, chorego, test wielokrotnego wyboru
32, 33
22,23, 26, 28, 30
zaliczenie o charakterze praktycznym pod nadzorem nauczyciela w
oparciu o kryteria
D.K1.- D.K10.
samoocena studenta, obserwacja, opinia (nauczyciela, pacjenta, zespołu
terapeutycznego)
17. Forma i
warunki zaliczenia
modułu, zasady
dopuszczenia do
egzaminu oraz
zaliczenia
poszczególnych
zajęć, jeśli takie
wchodzą w zakres
danego modułu
18. Bilans
punktów ECTS.
Obciążenie pracą
studenta
19. Treści
merytoryczne
modułu
Formy i warunki zaliczenia modułu:
Formy i warunki zaliczenia modułu:
Wykład: obecność na zajęciach, uzyskanie zaliczenia z testu wielokrotnego
wyboru (ocena pozytywna - 60% poprawnych odpowiedzi)
Konwersatorium: obecność na zajęciach, zaliczenie cząstkowych testów
wielokrotnego wyboru (ocena pozytywna - 60% poprawnych odpowiedzi),
uzyskanie pozytywnej oceny z referatu lub prezentacji multimedialnej.
Zajęcia praktyczne: 100% obecność na zajęciach, zaliczenie umiejętności
praktycznych, pozytywna ocena przedstawionej dokumentacji procesu
pielęgnowania wybranego chorego, zaliczenie tematów seminaryjnych,
pozytywna postawa studenta na zajęciach.
Ocena końcowa ustalona według przyjętych kryteriów zajęć praktycznych
(kryteria oceny)
Forma aktywności
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
Godziny
wykład
40
kontaktowe
godzin
konwersatorium
30
zajęcia praktyczne
120
Przygotowanie się do wykładu
10
Przygotowanie się do egzaminu,
10
zaliczenia konwersatorium,
godzin
Przygotowanie referatu, prezentacji,
10
eseju, dokumentacji procesu
pielęgnowania
suma
70+30+120
(ZP)
Sumaryczna liczba punktów ECTS:
4 +6=10
ECTS
Choroby wewnętrzne – wykład:
1. Objawy kliniczne chorób wewnętrznych
2. Diagnostyka laboratoryjna w rozpoznawaniu chorób wewnętrznych
3. Diagnostyka obrazowa w rozpoznawaniu chorób wewnętrznych
4. Podstawowe metody terapeutyczne stosowane w internie
5. Podstawy diagnostyki, leczenia oraz opieki nad pacjentami z
chorobami układu krążenia
6. Przyczyny, obraz kliniczny oraz leczenie żylnej choroby zatorowozakrzepowej
7. Epidemiologia, profilaktyka, diagnostyka, powikłania oraz leczenie
wirusowych zapaleń wątroby
8. Podstawy rozpoznawania, leczenia oraz opieki nad pacjentami z
chorobami przewodu pokarmowego
9. Etiopatogeneza, rozpoznawanie, leczenie oraz opieka nad
pacjentami z chorobami nerek i dróg moczowych
10. Etiopatogeneza, diagnostyka, leczenie oraz opieka nad pacjentami z
chorobami układu wewnątrzwydzielniczego
11. Przyczyny, rozpoznawanie, leczenie oraz opieka nad pacjentami z
chorobami układu oddechowego
12. Patogeneza, diagnostyka oraz leczenie wybranych chorób
alergicznych
13. Patogeneza, rozpoznawanie i leczenie najczęściej występujących
chorób układu krwiotwórczego
14. Wczesne rozpoznawanie i postępowanie w stanach naglących
Pielęgniarstwo internistyczne - konwersatorium
1. Opieka pielęgniarska nad pacjentami ze schorzeniami układu
krążenia. Edukacja chorego ze schorzeniami układu
krążenia(choroba wieńcowa, niewydolność serca, nadciśnienie
tętnicze)
2. Opieka pielęgniarska nad chorym ze schorzeniami układu
oddechowego. Przygotowanie chorych do samokontroli i
samoopieki, udział pielęgniarki w badaniach diagnostycznych
3. Wybrane modele opieki pielęgniarskiej chorego ze schorzeniami
układu pokarmowego, udział pielęgniarki w diagnostyce i edukacji
chorego.
4. Model opieki pielęgniarskiej chorego z nadczynnością i
niedoczynnością tarczycy
5. Opieka pielęgniarska nad chorym z cukrzycą, profilaktyka
powikłań ostrych i przewlekłych. Przygotowanie chorych z
cukrzycą do samoobserwacji i samoopieki.
6. Opieka pielęgniarska nad chorymi ze schorzeniami układu
moczowego, edukacja chorych.
7. Opieka pielęgniarska nad chorym ze schorzeniami układu
krwiotwórczego.
8. Wybrane modele opieki pielęgniarskiej nad pacjentem ze
schorzeniami układu kostno-stawowego
Zajęcia praktyczne:
1. Zapoznanie ze specyfiką, zasadami pracy w oddziale
internistycznym, przepisami BHP i procedurami obowiązującymi w
oddziale. Zapoznanie z zespołem terapeutycznym i pacjentami.
Zapoznanie z programem zajęć praktycznych i warunkami
zaliczenia.
2. Przyjęcie chorego do oddziału chorób wewnętrznych, rola
pielęgniarki przy przyjęciu chorego, ocena reakcji chorego na
chorobę i hospitalizację w zależności od stanu zdrowia i wieku
pacjenta, pomoc w adaptacji chorego do warunków szpitalnych.
Zapoznanie z dokumentacją medyczną chorego obowiązującą w
oddziale, prowadzenie dokumentacji chorego.
3. Komunikowanie się z chorym, zespołem terapeutycznym, rodziną
chorego.
4. Udział w diagnozowaniu pacjenta w oddziale internistycznym.
Przygotowanie chorego do badań, opieka w trakcie oraz po
badaniach i zabiegach diagnostycznych wykonywanych u
pacjentów w różnym wieku i stanie zdrowia zgodnie z
obowiązującymi procedurami w oddziale. Analiza i interpretacja
wyników badań.
5. Zbieranie informacji o stanie zdrowia chorego z dostępnych źródeł
z wykorzystaniem znanych metod zbierania informacji
ukierunkowanych na schorzenie pacjenta i potrzeby bio-psychospołeczne . Ocena stanu bio-psycho-społecznego pacjenta w
oparciu o analizę zebranych informacji. Udokumentowanie
zebranych danych.
6. Rozpoznanie i formułowanie diagnozy pielęgniarskiej oraz
określenie celów opieki.
7. Planowanie opieki z uwzględnieniem obowiązujących procedur w
oddziale internistycznym, realizacja planu opieki
8. Ocena niebezpieczeństwa powikłań wynikających z leczenia
farmakologicznego, dietetycznego, rehabilitacyjnego, leczniczopielęgnacyjnego z uwzględnieniem ryzyka wynikającego z
unieruchomienia chorego w łóżku, planowanie interwencji
pielęgniarskich.
9. Ocena ryzyka wystąpienia i rozpoznawanie stanów zagrożenia
życia u chorych w przebiegu choroby. Monitorowanie stanu
zdrowia pacjenta.
10. Udział w leczeniu farmakologicznym, dietetycznym,
rehabilitacyjnym pacjentów w oddziale internistycznym.
11. Prowadzenie dokumentacji realizowanej opieki pielęgniarskiej w
oddziale internistycznym.
12. Ocena zdolności pacjenta do samoopieki. Rozpoznanie deficytów
w zakresie samoopieki, planowanie edukacji chorego i /lub jego
rodziny. . Określenie zakresu edukacji, celu, planu, dobór metod,
środków i treści do przeprowadzenia edukacji chorego i jego
rodziny
13. Prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki wybranego
pacjenta.
14. Ewaluacja efektów opieki pielęgniarskiej.
15. Samoocena i ocena końcowa zajęć
Propozycje tematów seminaryjnych (zajęcia praktyczne):
1. Zadania pielęgniarki w oddziale chorób wewnętrznych. Rola
pielęgniarki przy przyjęciu chorego do oddziału chorób
wewnętrznych. Dokumentacja medyczna w oddziale chorób
wewnętrznych.
2. Diagnostyka laboratoryjna i obrazowa w rozpoznawaniu chorób
wewnętrznych. Procedury przygotowania i opieki nad chorym
przed, w trakcie i po badaniach diagnostycznych.
3. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad pacjentami ze schorzeniami układu krążenia
(niewydolność serca ostra i przewlekła, nadciśnienie tętnicze,
ChNS).
4. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorym ze schorzeniami układu oddechowego
(zapalenie płuc, POChP, astma oskrzelowa).
5. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorym ze schorzeniami układu pokarmowego
(choroba wrzodowa z powikłaniami, wrzodziejące zapalenie jelita
grubego, przewlekłe zapalenie trzustki, marskość wątroby)
6. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorym z cukrzycą, profilaktyka powikłań
ostrych i przewlekłych. Przygotowanie chorych z cukrzycą do
samoobserwacji i samoopieki.
7. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorym z nadczynnością i niedoczynnością
tarczycy.
8. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorymi ze schorzeniami układu moczowego
(kłębuszkowe zapalenie nerek, niewydolność nerek,
odmiedniczkowe zapalenie nerek)
9. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad chorym z wybranymi schorzeniami układu
krwiotwórczego (niedokrwistości, skazy krwotoczne, białaczka
ostra szpikowa).
10. Przyczyny, diagnostyka, obraz kliniczny, leczenie i opieka
pielęgniarska nad pacjentem z RZS
11. Stany zagrożenia życia w przebiegu chorób wewnętrznych –
rozpoznawanie i zasady postępowania
Praktyki
zawodowe
Wymiar, zasady i
forma odbywania
Praktyk
zawodowych
Treści merytoryczne przedmiotu
1. 1. Zapoznanie z pacjentami i zespołem terapeutycznym ora
programem szkolenia. Zapoznanie z organizacją pracy w oddziale,
urządzeniem i wyposażeniem oddziału, obowiązującymi przepisami i
procedurami.
2. Zbieranie informacji o stanie zdrowia, ukierunkowanych na schorzenie
pacjenta i potrzeby bio-psycho-społeczne Analiza zebranych
informacji i ocena stanu bio-psych-społeczno-duchowego pacjenta.
3. Zastosowanie wiedzy, umiejętności i obowiązujących procedur w
opiece nad chorymi przed, w trakcie i po badaniach
4. Rozpoznanie i formułowanie problemów zdrowotnych, określenie
celów pielęgnowania i planowanie opieki zgodnie z wybraną teorią
pielęgnowania
5. Współuczestniczenie w zapewnieniu opieki pielęgniarskiej
uwzględniającej różne formy terapii: farmakoterapii, dietoterapii,
psychoterapii elementarnej, rehabilitacji. Obserwacja chorego pod
kątem działania stosowanych form terapii.
6. Monitorowanie stanu pacjenta, rozpoznawanie stanów zagrożenia życia
i podejmowanie działań ratujących życie chorego.
7. Realizacja opieki pielęgniarskiej.
8. Ocena i profilaktyka powikłań wynikających z przebiegu choroby i
procesu leczenia..
9. Ustalenie celu, planu, dobór metod, środków i treści do
przeprowadzenia edukacji chorego i jego rodziny.
10. Realizacja edukacji pacjenta i jego rodziny.
11. Ocena efektów osiągniętych w procesie edukacji pacjenta.
12. Udział w rehabilitacji pacjentów z uwzględnieniem profilaktyki
powikłań wynikających z choroby.
13. Opieka nad chorym umierającym i jego rodziną. Udzielanie wsparcia.
14. Ocena efektów opieki pielęgniarskiej oraz przygotowania pacjenta do
samopielęgnacji po wyjściu ze szpitala,
15. Proces pielęgnowania w wybranej jednostce chorobowej.
16. Metody diagnostyczne stosowane w oddziale internistycznym
17. Farmakoterapia w oddziale internistycznym.
18. Udział pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do badań
diagnostycznych
19. Udział pielęgniarki w farmakoterapii.
20. Samoocena studenta. Ocena studenta przez nauczyciela w dziedzinie
wiadomości, umiejętności i postawy zgodnie z kryteriami
obowiązującymi podczas zajęć.
.godz; 160.tygodni ; 2 rok ; semestr III, ECTS 4 pkt
Miejsce odbywania praktyki : NZOZ- oddział internistyczny
Cel praktyki :
Student obejmie opieką chorych ze schorzeniami wewnętrznymi w oparciu
o wybraną teorię pielęgnowania, będzie doskonalić umiejętność
wykonywania zabiegów pielęgniarskich zgodnie z zasadami, procedurami,
standardami oraz wykaże postawę szacunku dla pacjenta i jego rodziny.
20. Wykaz
literatury
obowiązkowej i
uzupełniającej
Warunki zaliczenia:
100% frekwencja na praktyce zawodowej, punktualność, kultura osobista,
poprawna organizacja pracy.
2.opracowanie dokumentacji procesu pielęgnowania pacjenta w wybranej
jednostce chorobowej
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia:
Zaliczenie na ocenę przez opiekuna dydaktycznego praktyk w
porozumieniu z opiekunem praktyk/ pielęgniarką z ramienia zakładu
pracy.
Literatura podstawowa:
1. Szczeklik A. (red.) Choroby wewnętrzne. Stan wiedzy na rok 2011.
Medycyna Praktyczna, Kraków 2011.
2. Kokot F.: Choroby wewnętrzne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Warszawa 2005
3. Pączek L., Mucha K., Foroncewicz B.: Choroby wewnętrzne –
podręcznik dla studentów pielęgniarstwa i położnictwa. Wydawnictwo
Learskie PZWL, Warszawa 2004
4. Talarska D. Zozulińska-Ziółkiewicz: Pielęgniarstwo internistyczne.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
5. Kózka M., Płaszewska-Żywko (red.): Modele opieki pielęgniarskiej
nad chorym dorosłym . Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
2010
Literatura uzupełniajaca:
1. Tatoń J, Czech A: Cukrzyca: podręcznik diagnostyki i terapii.Wyd.
Elamed, Katowice 2009.
2. Sieradzki J, Koblik T: Zespół stopy cukrzycowej. Wyd. Via medica,
Gdańsk 2008.
3. Polański J: Hepatologia-kompendium. Wyd. Medical Tribune Polska,
Warszawa 2004.
4. Januszewicz A: nadciśnienie tętnicze-zarys patogenezy, diagnostyki i
leczenia. Wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2008.
5. Dubiel J, Korewicki J, Grodzicki T: Niewydolność serca. Wyd. Via
Medica, Gdańsk 2004.
6. Myśliwiec M: Choroby nerek. Wydawnictwo lekarskie PZWL,
Warszawa 2008.
7. Khan G, Lynch J: Choroby płuc. Diagnostyka i terapia. Wyd. Elsevier
Urban & Partner, Wrocław 1999.
8. Kózka M., Płaszewska-Żywko (red.): Diagnozy i interwencje
pielęgniarskie w praktyce klinicznej. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa
2008
9. Rutkowski B.(red.): Dializoterapia w praktyce pielęgniarskiej. Wyd.
Med. MAKmed, Gdańsk 2002
Czasopisma:
1. Magazyn Pielęgniarki i Położnej
2. Pielęgniarstwo XXI Wieku
3. Medycyna Praktyczna