szkolny program profilaktyki 2016-2017
Transkrypt
szkolny program profilaktyki 2016-2017
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Brwinowie Na rok szkolny 2016/2017 SPIS TREŚCI: 1. WSTĘP/ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE PROGRAMU 2. DIAGNOZA ZAGROŻEŃ 3. KIERUNKI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH 4. CELE PROGRAMU 5. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI 6. STRUKTURA PROGRAMU/ADRESACI SPP 7. MONITOROWANIE I EWALUACJA SPP 8. BIBLIOGRAFIA 1. WSTĘP/ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE PROGRAMU Profilaktyka jest to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także jest to ograniczenie i likwidowanie czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia. Szkolny Program Profilaktyki to system działań profilaktycznych, skierowany do uczniów, rodziców i nauczycieli. Szkolny Program Profilaktyki ma służyć przeciwdziałaniu patologii w środowisku szkolnym - takim zjawiskom jak alkoholizm, narkomania, nikotynizm, agresja i przemoc oraz ma zapobiegać niedostosowaniu społecznemu i przestępczości. Odpowiednio do stopnia ryzyka profilaktyka prowadzona jest na kilku poziomach. Tradycyjnie w literaturze są one przedstawiane następująco: (Z. B. Gaś, 1993, 2003; J. Szymańska, 2002; B. Kałdon, 2003). • Profilaktyka pierwszorzędowa adresowana jest do grupy niskiego ryzyka. Są to działania kierowane do ludzi zdrowych, wspomagające prawidłowe procesy rozwoju fizycznego i psychicznego. Ma na celu promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji, a przez to zmniejszenie zasięgu zachowań ryzykownych. Ważne jest więc rozwijanie rożnych umiejętności życiowych, prospołecznych, które pozwolą młodym ludziom radzić sobie z wymogami życia, emocjami. Dostarczane informacje powinny być rzetelne, dostosowane do specyfiki odbiorców. • Profilaktyka drugorzędowa adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka, do osób przejawiających pierwsze objawy zaburzeń (choroby). Celem działań jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, tworzenie warunków, które umożliwią wycofania się z zachowań ryzykownych. • Profilaktyka trzeciorzędowa adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka, do osób, u których występują już symptomy choroby (zaburzeń). Ma ona na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego i degradacji społecznej oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie. Z jednej strony przeciwdziała nawrotowi zaburzeń, z drugiej umożliwia osobom uzależnionym prowadzenie społecznie akceptowanego stylu życia. Coraz częściej profilaktycy posługują się następującą klasyfikacją, aby uniknąć nieostrego podziału między profilaktyką i leczeniem (za: Mrazek i Haggerty, 1994): • Profilaktyka uniwersalna (ang. universal prevention intervention) jest adresowana do wszystkich uczniów w określonym wieku, bez względu na stopień ryzyka wystąpienia zachowań problemowych lub zaburzeń psychicznych i dotyczy znanych, w znacznym stopniu rozpowszechnionych zagrożeń, np. przemocy, czy używania substancji psychoaktywnych. Na tym poziomie wykorzystywana jest ogólna wiedza na temat zachowań ryzykownych, czynników ryzyka i chroniących, danych epidemiologicznych (są to głownie wyniki badań naukowych, dotyczące między innymi palenia papierosów, picia alkoholu, informacje o wieku inicjacji). Celem ma być opóźnianie inicjacji, przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania zachowań ryzykownych. W dużej mierze działania profilaktyczne skupiają się na tworzeniu wspierającego, przyjaznego klimatu szkoły, który pozytywnie wpływa na zdrowie psychiczne i poczucie wartości, motywację do osiągnięć uczniów i nauczycieli. Pozwalają także na czynny udział rodziców w życiu szkoły. • Profilaktyka ukierunkowana na grupy zwiększonego ryzyka - selektywna (ang. selective prevention intervention) wymaga dobrego rozpoznania w społeczności szkolnej grup uczniów zachowujących się ryzykownie lub znajdujących się w specyficznej sytuacji społecznej, rodzinnej. Informacje o uczniach szkoła gromadzi w toku codziennego procesu edukacji, szczególnie dotyczy to uczniów z deficytami poznawczymi, z rodzin dysfunkcyjnych itp. Dla dzieci i młodzieży znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka (np. z rodzin z problemem alkoholowym) organizowane są indywidualne lub grupowe działania profilaktyczne (terapia pedagogiczna, treningi umiejętności społecznych, socjoterapia). • Profilaktyka na rzecz jednostki wysokiego ryzyka - wskazująca (ang. indicated preventive intervention) to działania polegające na interwencji, terapii dzieci i młodzieży, przejawiających symptomy zaburzeń i wymagających specjalistycznego przygotowania do ich udzielania. Na tym poziomie, w profilaktykę częściej angażują się rożne instytucje zewnętrzne, przygotowane do prowadzenia pomocy psychologicznej lub medycznej. (K. Ostaszewski, A. Borucka, 2005). Na wszystkich poziomach profilaktyki stosowane będą skuteczne i sprawdzone strategie profilaktyczne: • Strategia przekazu informacji - polega na przekazaniu rzetelnych informacji na temat, m.in.: rozpowszechnienia problemu używania narkotyków, dopalaczy, zagrożeń związanych z używaniem tych substancji, skutków używania miejsc, w których można uzyskać pomoc. • Strategia edukacji rówieśniczej - polega na włączeniu w działania profilaktyczne liderów młodzieżowych, czyli odpowiednio przygotowanych rówieśników, którzy prowadzą zajęcia, modelują pożądane postawy, prowadzą dyskusje. • Strategia kształtowania umiejętności życiowych - to uczenie bądź wzmacnianie umiejętności życiowych, m.in. takich jak: nawiązywanie relacji z innymi, rozwiązywanie problemów, określanie celów, asertywność, komunikacja, budowanie pozytywnego obrazu siebie. • Strategia alternatyw - polega na zaangażowaniu młodzieży w atrakcyjne, bezpieczne aktywności będące np. formą spędzania czasu wolnego - zajęcia teatralne, plastyczne, sportowe. • Strategia rozwijania umiejętności wychowawczych - polega na uczeniu i wzmacnianiu umiejętności wychowawczych w grupie rodziców i opiekunów, a w konsekwencji wzmacnianiu więzi rodzinnych. Szkolny program profilaktyki jest to projekt systemowych rozwiązań w środowisku szkolnym, który uzupełnia wychowanie i ukierunkowuje je na: – wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami, jakie zagrażają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu; – ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia i dezorganizują jego zdrowy styl życia; – inicjowanie i wspomaganie czynników chroniących (jednostkowych, rodzinnych, rówieśniczych, szkolnych, środowiskowych), które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia i jego zdrowemu życiu (Gaś, 2003, 2006r.) 2. DIAGNOZA ZAGROŻEŃ Ocena zagrożeń oraz sytuacji ryzykownych, a także diagnoza problemów występujących w środowisku szkolnym została dokonana na podstawie: • rozmów indywidualnych prowadzonych z rodzicami, uczniami i nauczycielami; • obserwacji zachowań uczniów podczas przerw, lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych; • analizy niepowodzeń szkolnych; • analizy dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag); • diagnozy problemów uzależnień i innych zagrożeń społecznych dla Gminy Brwinów przeprowadzonej w sierpniu 2014 r. Przeprowadzona diagnoza pozwoliła na ustalenie najczęściej występujących sytuacji problemowych w szkole: • agresja i przemoc rówieśnicza, w tym szczególnie agresja słowna; • niekontrolowanie emocji, wybuchy złości; • trudne sytuacje rodzinne uczniów, w tym agresja i przemoc domowa, problem uzależnienia; • wagary, niska frekwencja uczniów, spóźnienia, ucieczki z lekcji; • niska kultura języka (wulgaryzmy); • podejmowanie zachowań ryzykownych, przejawy niedostosowania społecznego – np. palenie papierosów, picie alkoholu; • brak motywacji do nauki; • cyberprzemoc; • nadużywanie mediów; • poczucie osamotnienia i odrzucenia, izolacja od grupy rówieśniczej. 3. KIERUNKI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Mając na względzie diagnozę problemów środowiska, zagrożenia przyjmujemy do realizacji następujące kierunki działań profilaktycznych: • Dbanie o bezpieczeństwo uczniów w szkole i poza nią. • Zapobieganie przemocy i agresji. • Profilaktyka uzależnień. • Integracja zespołów klasowych. • Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. • Wspomaganie rozwoju psychospołecznego uczniów. • Rozwój zdolności i zainteresowań. • Organizowanie czasu wolnego. • Organizowanie zajęć profilaktycznych dla uczniów. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Brwinów na 2016 rok wyznacza strategiczne kierunki realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki. Są to: 1. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży • Prowadzenie na terenie szkoły programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży; • Realizacja programów profilaktycznych dla rodziców i aktywna współpraca z nimi w tym obszarze; • Wspieranie prospołecznych działań młodzieży przez mentorów/tutorów, programów liderskich i działań rówieśniczych z obszaru profilaktyki i promocji zdrowia: - Kontynuacja działań podjętych w ramach programu Komendy Głównej Policji „Profilaktyka a Ty”; - Realizacja programu „Grupa Liderów”; • Organizowanie szkoleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy profilaktycznej z dziećmi, młodzieżą oraz rozwijanie umiejętności prowadzenia zajęć profilaktycznych organizowanych dla nauczycieli, pedagogów, psychologów: - organizowanie szkoleń obejmujących zagadnienia dotyczące skutecznych strategii profilaktycznych • • • • - organizowanie/udział w spotkaniach, naradach roboczych i konferencjach sprzyjających wymianie doświadczeń w zakresie pracy profilaktycznej z młodzieżą; Prowadzenie na rzecz dzieci i młodzieży zajęć i programów promujących zdrowy styl życia wolny od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych oraz ograniczających występowanie zachowań ryzykownych, poprzez działania profilaktyczne w ramach: - zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych rozwijających zainteresowania i umiejętności kluczowe uczniów, - programów edukacyjnych nt. konsekwencji zdrowotnych, społecznych i prawnych podejmowania zachowań ryzykownych; Prowadzenie zajęć i programów profilaktycznych, wychowawczych i socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży z grupy zwiększonego ryzyka; Organizacja lub udział w ogólnopolskich i lokalnych kampaniach edukacyjnych, festynach, happeningach, konferencjach, debatach, akcjach informacyjnych. Dystrybucja materiałów informacyjnych i edukacyjnych z zakresu profilaktyki uzależnień i przeciwdziałania przemocy, a także miejsc udzielających pomocy; 4. CELE PROGRAMU • Przyjęte kierunki działań służą zgodnie z Gminnym programem profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii na 2016r. wspieraniu dzieci i młodzieży w kształceniu i rozwoju oraz podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego i publicznego. • Nabycie przez uczniów kompetencji społecznych. • Zwiększenie bezpieczeństwa uczniów. • Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole. • Promowanie zdrowego stylu życia i modyfikowanie negatywnych postaw i zachowań. • Wzmacnianie i inicjowanie czynników wspierających wszechstronny rozwój dziecka w obszarze emocjonalnym, edukacyjnym, społecznym (czynniki chroniące). • Ograniczanie i likwidowanie czynników zaburzających prawidłowy rozwój dziecka (czynniki ryzyka). 5. ZADANIA I SPOSOBY REALIZACJI 1. Kierunek Działań Cele i zadania Sposoby realizacji Osoby odpowiedzialne Dbanie o bezpieczeństwo uczniów w szkole i poza nią - Poznanie miejsca usytuowania szkoły. - Poznanie podstawowych zasad bezpieczeństwa na drodze i w środowisku. - Uczenie respektowania i przestrzegania wewnątrzszkolnych przepisów i regulaminów. - Przeprowadzanie szybkich i celowych interwencji w sytuacjach trudnych. - Wypracowanie umiejętności niesienia pierwszej pomocy przez uczniów. - Zapoznanie uczniów z okolicą szkoły. - Zapoznanie uczniów z podstawowymi znakami drogowymi, bezpieczeństwem na drodze. - Prowadzenie rozmów z uczniami i modelowanie właściwych zachowań w sytuacjach trudnych. - Wychowawcy - Funkcjonariusz policji i straży miejskiej - pielęgniarka szkolna 2. 3. 4. 5. 6. Zapobieganie przemocy i agresji - Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. - Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. - Zwiększenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. stresem i zagrożeniem. - Uświadomienie odpowiedzialności za własne czyny. - Realizacja Programów Profilaktyczno-wychowawczych: „Porozmawiajmy o agresji" „Saper" - Przypomnienie opracowanych norm oceny zachowania, praw i obowiązków ucznia. - Wyciąganie konsekwencji w stosunku do uczniów przekraczających określone normy. - Monitorowanie zachowania uczniów podczas przerw. - Pełnienie dyżurów przez nauczycieli podczas przerw. - Organizowanie zajęć profilaktycznych z zakresu radzenia sobie ze stresem i agresją. - Prowadzenie rozmów i pogadanek na temat negatywnych zachowań w poszczególnych klasach. Profilaktyka - Zwiększenie wiedzy na - Organizowanie zajęć i warsztatów uzależnień. temat negatywnych z zakresu uzależnień. konsekwencji sięgania po - Prowadzenie rozmówi pogadanek na środki psychoaktywne temat negatywnych skutków używania - Rozwijanie umiejętności substancji psychoaktywnych. konstruktywnego radzenia - Realizacja spotkań profilaktycznych sobie z problemami dla rodziców/opiekunów. - Zwiększanie poczucia własnej - Realizacja szkoleń i warsztatów dla wartości nauczycieli. - Budowanie poczucia akceptacji i bezpieczeństwa w grupie Integracja zespołów - Zintegrowanie uczniów - Organizowanie imprez klasowych, klasowych i uczniów należących do jednej klasy oraz międzyklasowych i szkolnych. całej szkoły. integracja całego środowiska - Organizowanie wycieczek klasowych uczniowskiego (kino, teatr, muzeum, "zielona szkoła" itp.) - Włączenie rodziców do zabaw i imprez klasowych, do pracy opiekuńczej i dydaktycznej. - Prowadzenie zajęć integracyjnych. Zapobieganie - Rozpoznanie uczniów - Wczesna diagnoza uczniów ze niepowodzeniom mających problemy w nauce a specyficznymi potrzebami szkolnym. następnie kierowanie pomocy edukacyjnymi - kierowanie na badania w celu wyrównania deficytów. do Poradni Psychologiczno - Indywidualne podejście i Pedagogicznej, ocena uczniów mających - organizowanie zajęć i ćwiczeń dla trudności w nauce. uczniów - Przeciwdziałanie absencji - Kierowanie na zajęcia wyrównawcze i uczniów. terapię pedagogiczną, logopedyczną. - Organizowanie zajęć wyrównawczych dla uczniów. - Pomoc uczniom na świetlicy w odrabianiu lekcji. - Podejmowanie działań w związku z nieusprawiedliwioną absencją uczniów Wspomaganie - Pomoc w rozwoju - Integracja zespołów klasowych. rozwoju podstawowych sfer: - Prowadzenie zajęć tematycznych na - Wszyscy nauczyciele - Pedagog - Psycholog - Dyrekcja - Pedagog - Psycholog - Specjaliści - Wychowawcy - Wychowawcy klas, - Pedagog, - Psycholog - Wszyscy nauczyciele, - Wychowawcy - Pedagog - Psycholog - Specjaliści z PPP - Nauczyciele świetlicy szkolnej - Dyrektor - Wychowawcy klas psychospołecznego uczniów. 7. 8. 9. 10. biologicznej, społecznej i fizycznej. - Kształcenie umiejętności interpersonalnych. - Kształcenie właściwych postaw i zachowań wśród uczniów. - Praca wychowawcza nad przejawami zachowań negatywnych, agresywnych. - Motywowanie uczniów do nauki. Rozwój zdolności i - Tworzenie kółek zainteresowań zainteresowań zgodnych z oczekiwaniami potrzebami uczniów. - Organizowanie zajęć i imprez szkolnych. - Aktywizowanie uczniów. - Organizowanie kółek zainteresowań dla uczniów. - Organizowanie zawodów i konkursów tematycznych. - Promowanie uczniów zdolnych. - Udział w konkursach i olimpiadach międzyszkolnych. - Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Organizowanie czasu - Tworzenie kółek wolnego zainteresowań dla uczniów. - Wypełnianie czasu wolnego z grupy ryzyka. - Rozszerzanie zainteresowań i pasji wśród uczniów. - Promowanie zdrowego i aktywnego spędzania czasu wolnego Organizowanie zajęć Rozpoznawanie potrzeb i profilaktycznych dla organizowanie zajęć z zakresu uczniów profilaktyki uzależnień przeciwdziałania przemocy w tym również cyberprzemocy Wspieranie rozwoju - Działania psychoedukacyjne dziecka młodszego na skierowane do rodziców dzieci pierwszym i młodszych kolejnych etapach edukacyjnych godzinach wychowawczych. - Zapoznawanie uczniów z regulaminami i zasadami właściwego zachowania się. - Aktywizowanie uczniów poprzez system nagród. - Wszyscy - Nauczyciele - Pedagog - Psycholog - Organizowanie kółek zainteresowań dla uczniów. - Organizowanie zawodów i konkursów. - Promowanie uczniów zdolnych. - Udział w konkursach i olimpiadach międzyszkolnych. - Nagradzanie uczniów osiągnięcia i umiejętności. Wszyscy nauczyciele. - Organizowanie zajęć tematycznych (kółek) po lekcjach. - Organizowanie sobotnich rajdów turystycznych. - Nauczyciele Organizowanie zajęć, pogadanek i warsztatów profilaktycznych poprzez wybrane, specjalistyczne instytucje. - Pedagog - Psycholog - Wychowawcy - Warsztaty, treningi psychoedukacyjne dla rodziców Zajęcia dla uczniów, treningi umiejętności społecznych, - realizacja programów wczesnej profilaktyki uzależnień i przemocy, przeznaczony dla klas I-III szkół podstawowych oraz starszych grup przedszkolnych. - Organizacja zajęć wspierających dla dzieci - Pedagodzy - Psycholog - Wychowawcy - Specjaliści 11. Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych. - Wzmacnianie poczucia - Zajęcia wychowawcze bezpieczeństwa, akceptacji uczniów niepełnosprawnych, - Kształtowanie postawy tolerancji i zrozumienia dla różnych stanowisk zajmowanych wobec tych samych problemów. - Doskonalenie umiejętności przedstawiania i obrony własnych argumentów na forum grupy rówieśniczej. - Uświadomienie podobieństw i różnic między ludźmi. - Pedagodzy - Psycholog - Wychowawcy - Specjaliści 12. Kształtowanie umiejętności rozpoznawania swoich uczuć i emocji oraz umiejętne ich nazywanie i wyrażanie. Kształtowanie wrażliwości na potrzeby innych, uczenie i wdrażanie do udzielania bezinteresownej pomocy i wsparcia. - Zajęcia psychoedukacyjne rozwijające umiejętność nazywania emocji i uczuć. - Uczeń wie, jakie są społecznie akceptowane formy wyrażania emocji. - Pedagodzy - Psycholog - Wychowawcy - Specjaliści 13. 14. Promocja tolerancji i poszanowania różnorodności kulturowej. 15. Przeciwdziałanie zjawisku cyberprzemocy - Lekcje wychowawcze, zajęcia z psychologiem i pedagogiem szkolnym, zajęcia z terapeutą z Poradni Psych. Ped. I innymi specjalistami - zapoznanie uczniów z ideą wolontariatu, - zachęcanie uczniów do zaangażowania się w działania związane z wolontariatem. - organizowanie działań związanych z wolontariatem m.in. - Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, - Brwinowska Kopalnia Czekolady, - „Paczka dla zwierzaczka", „Szlachetna Paczka" - lekcje wychowawcze na temat pomagania innym. - Koordynacja i inspiracja - Realizacja zadań na godz. działań zmierzających do wychowawczych i innych przedmiotach przeciwdziałania i zwalczania - Ustalenie jasnych norm i reguł przejawów dyskryminacji szkolnych rasowej, ksenofobii i wszelkich - Opracowanie procedur postępowania aktów nietolerancji w sytuacjach szczególnych - Podniesienie poziomu wiedzy uczniów - Działania wychowawcze służące kształtowaniu w młodym pokoleniu postaw otwartości oraz poszanowania godności osób innego pochodzenia, kultury i religii. - Tworzenie warunków przeciwdziałania zjawiskom rasizmu i nietolerancji podczas zawodów sportowych. - Wychowawcy - Psycholog - Pedagog - Szkolny koordynator ds. wolontariatu - Zwrócenie uwagi uczniów na - Zajęcie dla uczniów uświadamiające zjawisko cyberprzemocy skalę problemu, - Uwrażliwienie uczniów na - Spotkania dla rodziców i nauczycieli specyfikę problemu, związaną przede wszystkim z możliwymi konsekwencjami tego typu działań, zarówno dla ich ofiary, jak i sprawców - Wychowawcy - Pedagog - Psycholog szkolny; - Funkcjonariusze straży miejskiej i policji; - Wychowawcy - Pedagog - Psycholog - Wypracowanie reguł bezpiecznego i kulturalnego korzystania z sieci oraz zasad reagowania w sytuacjach cyberprzemocy. 6. STRUKTURA PROGRAMU/ADRESACI SPP Program jest kierowany do całej społeczności szkolnej Oddziału Przedszkolnego, Szkoły Podstawowej jak i Gimnazjum. Szkolny program profilaktyki jest spójny z programem wychowawczym. Realizacja obu programów jest częściowo zbieżna. Aby program był skuteczny należy działania prowadzić w sposób systematyczny i wielopoziomowy. Adresatami SPP są zarówno uczniowie, rodzice jak i nauczyciele. Skutecznej realizacji założeń Programu sprzyjać będzie współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę (Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Środowiskowy Ośrodek Pomocy Społecznej- realizator GPPiRPA oraz PN, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Świetlica Socjoterapeutyczna w Brwinowie). SPP swoimi założeniami wpisuje się w realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Brwinów na 2016 rok. 7. MONITOROWANIE I EWALUACJA SPP Ocena efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana będzie na bieżąco poprzez: kontrolę dokumentacji pedagogicznej, analizę wytworów pracy uczniów, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, obserwację uczniów w sytuacjach zadaniowych, kontrole postępów ucznia w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych oraz w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznejpodsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. 8. BIBLIOGRAFIA • Z. B. Gaś ,,Szkolny program profilaktyki: istota, konstruowanie, ewaluacja: poradnik metodyczny” 2004r.; • Ośrodek Rozwoju Edukacji ,,E-poradnik profilaktyki w szkole” Dorota Macander; • Ośrodek Rozwoju Edukacji,, Konstruowanie szkolnego programu profilaktyki aktualnym zadaniem szkoły” M. Baryła-Matejczuk; • Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny w Katowicach „Model szkolnego programu profilaktyki – propozycja”.