(21) II stopień (RESO-NP). Pedagogika

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Pedagogika resocjalizacyjna
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
3.
Pedagogy of resocialization
Jednostka prowadząca przedmiot
4.
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Resocjalizacji
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
6.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
7.
Pedagogika
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
II stopień
Rok studiów
10.
II rok
Semestr (zimowy lub letni)
semestr letni / semestr zimowy
Forma zajęć i liczba godzin
11.
30 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
9.
12.
13.
dr Arkadiusz Kamiński
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Znajomość podstawowych pojęć i terminów pedagogicznych
Cele przedmiotu:
- zapoznanie z podstawowymi pojęciami z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej, przyczyn
niedostosowania społecznego metodami oceny funkcjonowania edukacyjnego, fizycznego,
psychicznego i społecznego osób niedostosowanych społecznie
- omówienie głównych modeli i zasad postępowania resocjalizacyjnego
- uzyskanie przez studentów wglądu w sposoby oceniania i interpretacji badanych zjawisk
z perspektywy pedagogiki resocjalizacyjnej.
14.
EK_01
Zakładane efekty kształcenia:
1. Uczestnik zajęć zna pojęcia i terminy
obowiązujące na gruncie pedagogiki
Symbole kierunkowych efektów kształcenia:
K_W01
EK_02
EK_03
EK_04
EK_05
EK_06
15.
resocjalizacyjnej, a także posiada
uporządkowaną wiedzę na temat koncepcji,
współczesnych strategii, jak i uwarunkowań
oddziaływań korekcyjnych.
2.Studenci dysponują wiedzą o istocie i znaczeniu
oddziaływań readaptacyjnych
i resocjalizacyjnych, a także znają ich kulturowe
uwarunkowania, wykazując się jednocześnie
zdolnością do porządkowania wiedzy o strukturze i
funkcjach pedagogiki resocjalizacyjnej.
3. Student posiada pogłębioną wiedzę o, biologicznych,
psychologicznych, społecznych, filozoficznych
podstawach kształcenia i wychowania; rozumie istotę
funkcjonalności
i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i
patologii, posiada odpowiednie do etapu edukacji
akademickiej zasoby wiedzy o różnorodnych aberracjach
procesu wychowawczego.
4. Uczestnik zajęć wykazuje zdolność do syntezy
wiedzy teoretycznej w celu analizy złożonych
problemów wychowawczych, potrafi interpretować
niekorzystne zjawiska społeczne korzystając z
teoretycznych zasobów pedagogiki resocjalizacyjnej.
5. Studenci potrafią identyfikować zasoby teoretyczne
pedagogiki resocjalizacyjnej, a jednocześnie dostrzegają
jej metodologiczną swoistość, wykazują zdolność do
dogłębnego obserwowania, wyszukiwania i
przetwarzania informacji dotyczących indywidualnych i
zespołowych zjawisk wychowawczych.
6. Uczestnicy zajęć doceniają doniosłość teorii
pedagogiki resocjalizacyjnej,
a jednocześnie wykazują się spolegliwością wobec
problemów społecznych,
jak i gotowością do współpracy z otoczeniem realizującym
zadania pedagogiczne.
K_W03
K_W08
K_U09
K_U02
K_K04
Treści programowe:
I. Pedagogika resocjalizacyjna w systemie nauk o wychowaniu:
- Przedmiot i zakres pedagogiki resocjalizacyjnej.
- Interdyscyplinarny charakter wiedzy o profilaktyce społecznej i resocjalizacji.
- Pedagogika resocjalizacyjna w obszarze pedagogiki specjalnej.
II. Proces wykolejenia społecznego:
- Pojęcie zaburzenia w zachowaniu.
- Zaburzenia w zachowaniu, jako problem wychowania.
- Uściślenie kryteriów nieprzystosowania i wykolejenia społecznego.
- Typologia procesów wykolejenia społecznego
( Cz. Czapów, C.E. Sulivan i M.Q. Grant).
- Czynniki i geneza wykolejenia społecznego.
- Stadia wykolejenia społecznego.
III. Zasady w pedagogice resocjalizacyjnej:
- Pojęcie reguł pedagogicznych, zasad oraz norm.
- Zasady w pedagogice specjalnej(wg J.Doroszewskiej)
- Zasady w pedagogice resocjalizacyjnej (Cz.Czapów, O.Lipkowski)
IV. Resocjalizacja w aspekcie historycznym:
- Historia instytucji koncepcji oraz resocjalizacji w Europie i USA (system celkowy, system
progresywny, system rodzinny, system republik i wiosek dziecięcych).
- Historia instytucji oraz rozwój koncepcji resocjalizacji w Polsce.
V. Przemoc jako przedmiot analizy i oddziaływań pedagogiki resocjalizacyjnej.
VI. Systemy i modele oddziaływań resocjalizacyjnych:
- Charakterystyka głównych systemów, modeli i sposobów oddziaływań resocjalizacyjnych.
- Rodzaje systemów resocjalizacyjnych w warunkach zakładowych (charakterystyka systemu
dyscyplinarno – izolacyjego, progresywnego, socjopedagogicznego, indywidualnego,
homogenicznego i komplementarnego).
- Określenie zadań i charakterystyka funkcjonowania placówek dla nieletnich.
- Resocjalizacja w warunkach wolnościowych (system kurateli sądowej).
VII. Efektywność oddziaływań resocjalizacyjnych:
- Określenie miar efektywności.
- Czynniki warunkujące skuteczność w resocjalizacji.
16.
VIII. Czołowi przedstawiciele polskiej myśli pedagogiki resocjalizacyjnej.
Zalecana literatura (podręczniki)
1. Z. Bartkowicz, Efektywność resocjalizowania nieletnich w zakładzie poprawczym i
wychowawczym, Wydaw. UMCS, Lublin 1987.
2. Z. Bartkowicz, Pomoc terapeutyczna nieletnim agresorom i sprawcom agresji w
zakładach resocjalizacyjnych, Wydaw. UMCS, Lublin 2001.
3. B. Czarnecka-Dzialuk, I. Wójcik (red), Mediacja. Nieletni przestępcy i ich ofiary,
Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
4. M. Dudek, Wybrane obszary dysfunkcjonalności rodziny, Krasnystaw 2010.
5. E. J. Dukaczewski , Z historii instytucji i koncepcji resocjalizacyjnych w Europie i USA
[w:] K.Pospiszyl (red.): Resocjalizacja nieletnich – doświadczenia i koncepcje, WSiP,
Warszawa 1990.
6. Z. Gaś, Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej
interwencji, UMCS, Lublin 2000.
7. S. Jedlewski, Cz. Czapów, Pedagogika resocjalizacyjna, PWN, Warszawa 1971.
8 Z. Ostrihańska, Losy uczniów niedostosowanych społecznie. Redakcja wydawnictw
KUL, Lublin 1997.
9. O. Lipkowski, Resocjalizacja, WSiP, Warszawa 1987.
10. L. Pytka, Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne,
17.
diagnostyczne i metodyczne, APS, Warszawa 2001.
11. M. Radochoński, Osobowość antyspołeczna. Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej,
Rzeszów 2000,
12. W. Szczęsny, Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki.
Wydaw. Akademickie, „Żak”, Warszawa 2003.
13. B. Urban, Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży. Wydawnictwo UJ.
Kraków 2000.
14. B. Urban, S. Stanik (red.), Resocjalizacja, PWN, Warszawa 2007.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
Egzamin pisemny: sprawdza wiedzę oraz umiejętności jej wykorzystania w rozwiązywaniu problemów.
Kryteria oceny: ocena dostateczna – student rozumie znaczenie kluczowych pojęć, potrafi opisać teorie
stanowiące podstawy przedmiotu, potrafi wskazać wynikające z teorii zalecenia praktyczne; ocena
dobra – jak wyżej oraz potrafi wnikliwie porównać ze sobą różne koncepcje, wskazać walory i
ograniczenia różnych ujęć, wskazać praktyczne zastosowania wiedzy teoretycznej, uzasadniać naukowo
projektowane działania); ocena bardzo dobra – student rozumie znaczenie kluczowych pojęć, potrafi
opisać podstawy teoretyczne przedmiotu, porównać ze sobą różne koncepcje, wskazać ich walory i
ograniczenia, opisać ich źródła intelektualne i wkład różnych autorów, wskazać zastosowania praktyczne
wiedzy teoretycznej a jego wiedza wykracza poza treści zawarte w obowiązkowej lekturze. Egzamin
obejmuje treści wykładów oraz wskazane przez egzaminatora treści z ćwiczeń.
Zaliczenie ćwiczeń na ocenę. Ocena odzwierciedla pracę studenta w ramach zajęć oraz samodzielną
pracę nad literaturą przedmiotu. Kryteria oceny: Prowadzący wylicza cztery odrębne oceny cząstkowe.
Ostateczna ocena jest średnią ważoną z tych czterech kryteriów wg wzoru: 0,20 x (ocena za udział w
zajęciach czyli za frekwencję i aktywność) + 0,20 x (średnia z prac pisemnych lub(i) odpowiedzi
ustnych z bieżącego materiału) + 0,40 x (średnia z ocen ze sprawdzianów) + 0,20 x (ocena za
wykonanie zadań dodatkowych). Zaokrąglenie następuje do połowy stopnia wg reguł arytmetyki.
Liczba sprawdzianów i domowych prac pisemnych jest ustalona na początku semestru, natomiast
zadania dodatkowe są przedstawiane w trakcie kolejnych zajęć przez prowadzącego, który wyznaczając
ich temat może uwzględnić propozycje studenta).
18.
19.
Praca kontrolna: sprawdza wiedzę oraz umiejętności jej wykorzystywania do rozwiązywania
problemów, jak również umiejętności posługiwania się zasadami konstruowania tekstu naukowego.
Kryteria oceny: ocena dostateczna – student posługuje się poprawnie zasadami konstrukcji i edycji
tekstu naukowego, poprawnie powołuje się na źródła cytując lub parafrazując, odnosi swoje rozważania
do zaleconych ujęć teoretycznych i korzysta jedynie z zaleconej literatury podstawowej; ocena dobra –
jak wyżej, lecz student rozszerza swoje rozważania o treści zawarte w zalecanej literaturze
uzupełniającej); ocena bardzo dobra – jak wyżej, lecz autor rozszerza swoje rozważania o
samodzielnie dobraną literaturę uzupełniającą, poza tym tekst jest perfekcyjny w warstwie językowej i
edytorskiej. W przypadkach wątpliwych wykładowca może zażądać wyjaśnień od autora pracy lub
sprawdzić ją w systemie antyplagiacyjnym. Student ma obowiązek specjalnie oznaczyć w tekście
wszelkie fragmenty cytowane dosłownie o objętości powyżej 25 słów lub zawierające więcej niż 3
zdania, niezależnie od ich opatrzenia przypisem.
Język wykładowy
polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykład:
15/15
- ćwiczenia:
0/30
- przygotowanie do zajęć
- przygotowanie do kolokwium
- przygotowanie pracy kontrolnej
- przygotowanie do egzaminu
Suma godzin
20
10
20
20
130
Liczba punktów ECTS
2/ 4