spis treści

SPIS TREŚCI
Wstęp..................................................................................................................15
1. Trochę teorii: czym jest modernizacja?.......................................................23
U źródeł – ewolucjonistyczne i funkcjonalne teorie modernizacji............... 24
Krytyka klasycznych teorii modernizacji – ku neoewolucjonizmowi ......... 28
Punkt wyjścia i cele modernizacji..................................................................... 31
Demokratyczne i niedemokratyczne elity w procesach przemian................ 32
Nierównoczesność aspektów modernizacji..................................................... 34
Problemy związane z modernizacją.................................................................. 36
2. Początki modernizacji odgórnej w Azji – stracona chińska szansa..........39
Modernizacja po japońsku................................................................................. 39
Inicjatorzy modernizacji..................................................................................... 44
Przeszkody dla modernizacji............................................................................. 45
Westernizacja i nacjonalizm............................................................................... 47
Wnioski: w poszukiwaniu przyczyn.................................................................. 48
3. Etapy reform w Chińskiej Republice Ludowej............................................53
Gospodarka ChRL przed Rewolucją Kulturalną............................................. 54
Chiny w przeddzień modernizacji.................................................................... 58
Cztery modernizacje Deng Xiaopinga.............................................................. 64
Pogłębienie i rozszerzenie reform: lata osiemdziesiąte................................... 68
Po protestach na placu Tiananmen................................................................... 75
Mocarstwo XXI wieku........................................................................................ 80
4. Główny aktor modernizacji: Komunistyczna Partia Chin.........................99
Pozycja KPCh w strukturach władzy.............................................................. 100
Ideologiczne podstawy KPCh.......................................................................... 106
Przyczyny zgody na modernizację.................................................................. 110
Wewnętrzna opozycja przeciwko modernizacji............................................ 114
4
Spis treści
Kryzys 1989 roku............................................................................................... 118
Modernizujący sam się modernizuje: od XIV do XVIII Zjazdu
Komunistycznej Partii Chin............................................................................. 120
Nowa stara partia............................................................................................... 126
5. Pola modernizacji: dysharmonia przestrzenna........................................147
Dwa światy: miasto i wieś................................................................................. 149
Kontrasty między wybrzeżem i interiorem.................................................... 160
W okowach hukou............................................................................................. 166
„Pływająca populacja”....................................................................................... 169
Z optymizmem w przyszłość?.......................................................................... 174
6. Tysiąc milionów Chińczyków – problemy demograficzne......................181
Etapy polityki antynatalistycznej..................................................................... 182
Realizacja polityki kontroli narodzin – plany a rzeczywistość.................... 190
Ciemne strony „polityki jednego dziecka”..................................................... 194
7. Modernizacja a wartości............................................................................205
Przeobrażenia ról społecznych......................................................................... 205
Zmodernizowane role płciowe........................................................................ 209
Chińska rewolucja seksualna........................................................................... 214
Znaczenie religii................................................................................................. 218
8. Głosy z dołu................................................................................................225
Modernizacja a westernizacja.......................................................................... 225
Kto nie lubi „zamorskich diabłów”? – wzrost nacjonalizmu....................... 231
Piąta modernizacja? – szanse na przeobrażenia systemu politycznego..... 239
Konkluzje: Chiny na jednej nodze..................................................................257
Aneks: Słowniczek biograficzny ważniejszych osób......................................261
Bibliografia.......................................................................................................267
Indeks osób......................................................................................................293
Indeks nazw geograficznych............................................................................295