Trening Hi AoA - Polska Zbrojna

Trening Hi AoA
2013-04-15
Kolejnych trzech polskich pilotów – instruktorów F-16 odbywa w tym tygodniu szkolenie
zapoznające z zachowaniem samolotu w sytuacjach przekroczenia krytycznych kątów natarcia i
przeciągnięcia (Hi AoA Training).
Do bazy Edwards w Stanach Zjednoczonych udali się tym razem oficerowie z 32 Bazy Lotnictwa
Taktycznego w Łasku.
Zajęć Hi AoA nie prowadzi się w jednostkach bojowych. Są poprzedzone wykładami i
wykonywane wyłącznie ze specjalnie przeszkolonymi instruktorami - absolwentami Test Pilot
School, zlokalizowanej w Edwards. Używa się do nich zmodyfikowanych maszyn - modelu F-16D
Block 32. Modyfikacja polega na przesunięciu środka ciężkości samolotu do tyłu, co jest
uzyskiwane przez umieszczenie dodatkowego balastu w miejscu wyrzutników flar i dipoli
zakłócających. Ponadto pilot w czasie lotu reguluje zużycie paliwa tak, aby jak najszybciej
opróżnić grupę zbiorników położonych bliżej przodu samolotu i pozostawić pełne zbiorniki tylne.
Zabiegi te „skłaniają" F-16 do bardziej „chętnego" poddawania się przeciągnięciom, co normalnie
nie jest łatwe, bo samolot i jego układ sterowania zostały skonstruowane tak, aby pilotowi jak
najbardziej to utrudnić.
Umiejętność pilotowania maszyny w niezwyczajny sposób może się przydać w czasie walk
powietrznych, przy dużym poziomie stresu i skomplikowania zadań. Zdarzają się wtedy przypadki
wprowadzenia F-16 w niekontrolowany stan związany z przeciągnięciem. Dlatego ważne jest, aby
piloci potrafi takie sytuacje rozpoznać i ich unikać. A jeśli już do nich dojdzie – aby reagowali
automatycznie i prawidłowo. Przygotowuje ich do tego trening Hi AoA. Loty odbywają się w
zasadzie wyłącznie nad bazą, która dysponuje kilkoma pasami startowymi zapewniającymi
maksimum bezpieczeństwa nawet w przypadku lądowania z wyłączonym silnikiem.
W praktyce F-16 nie sprawia niespodzianek. Choć po przeciągnięciu zachowuje się
nieprzewidywalnie, to po prawidłowym wykonaniu procedury „Out of control" szybko odzyskuje się
sterowność. Problemy może spowodować dezorientacja przestrzenna (np. wpadnięcie w chmury)
lub brak bezpiecznej wysokości, pozwalającej odzyskać kontrolę nad samolotem.
Źródło: ppłk Artur Goławski/ DSP
Autor: PZ
Strona: 1