Wizyta studyjna w biogazowniach rolniczych_do pdf

Wizyta studyjna w biogazowniach rolniczych w dniu 23 października br.
Konferencji nt. odnawialnych źródeł energii towarzyszył również wyjazd studyjny do
biogazowni rolniczych funkcjonujących w Czechach. Głównym jego celem było umożliwienie
potencjalnym inwestorom-rolnikom zapoznania się z aspektami technologicznymi i
organizacyjnymi produkcji biogazu rolniczego. Stąd w wizycie uczestniczyli głównie
przedstawiciele grup producenckich i towarowych gospodarstw rolnych z województw Polski
południowej i zachodniej, zainteresowani budową biogazowni rolniczych.
Podczas wizyty zwiedzono dwie biogazownie rolnicze każda o mocy produkcji energii elektrycznej w wysokości
0,5 MW. Obie biogazownie, zlokalizowane w Novych
Loticach (fot. 1) i Drahobudicach, działają w oparciu o
technologię austriackiej firmy Biogest, której
przedstawicielem jest firma Farmtec.
Udział w wyjeździe stanowił dla jego uczestników
doskonałą okazję do zapoznania się z procesem
produkcji biogazu rolniczego i wyjaśnienia niektórych
Fot. 1. Biogazownia rolnicza w Novych
zagadnień z tym związanych. Na miejscu obecni byli
Lhoticach. A. Korycińska/FAPA.
technolodzy z firmy Farmtec, którzy przedstawili zasady
funkcjonowania biogazowni i odpowiadali na bardziej szczegółowe pytania
pytania.
W sposób szczegółowy omówione zostały poszczególne
części, z jakich składa się typowa instalacja do produkcji
biogazu rolniczego, tj. zbiorniki wstępne, komorę
fermentacyjną (fot. 2), zbiornik biogazu, agregat
kogeneracyjny i zbiornik masy przefermentowanej. Poza
tym, każdy z uczestników miał możliwość obserwowania
procesu fermentacji beztlenowej, jaki zachodził w
komorze fermentacyjnej. Przedstawione zostały
systemy zabezpieczające przed wybuchem (tzw. świeca)
Fot. 2. Komora fermentacyjna biogazowni w czy
wahaniami
temperatury,
zapewniające
Drahobudicach. A. Korycińska/FAPA.
nieprzerwalny proces produkcji biogazu. Wielokrotnie
podkreślano, że cały proces produkcji sterowany jest automatycznie i nie wymaga nadzoru
czy kontroli ze strony człowieka.
Podstawowymi substratami dla obu biogazowni
są:
Fot. 3. Obornik bydlęcy – substrat do
biogazowni. A. Korycińska/FAPA.
• gnojowica i obornik bydlęcy/świński pochodzące
z własnych pobliskich hodowli (8-15m3 na dobę);
• kiszonka z kukurydzy (10 t/dobę) i sianokiszonka
(30 t/dobę).
Zwrócono uwagę, że gnojowica bydlęca działa jako
stabilizator procesu produkcji. Czasem do produkcji
biogazu służy również wywar z gorzelni. Łącznie w ciągu
doby potrzebnych jest około 50 ton substratów, przy czym
wszystkie stanowią biomasę pochodzenia rolniczego. Co więcej, wszystkie pochodzą z
własnej produkcji, gdyż jest to najbardziej opłacalny sposób pozyskania surowca. Ponadto
dzięki temu zapewniony jest stały dostęp do surowca, co pozwala
pozwala na uniknięcie przestojów
w produkcji biogazu. Uczestnicy spotkania zapewnieni zostali ponadto, że do biogazowni o
mocy 0,5 MW w zupełności wystarcza przeznaczenie obornika/gnojowicy pochodzącego od
300-400 sztuk krów oraz kukurydzy z powierzchni około 200-300 ha. Należy tu również
podkreślić, że właściciele biogazowni w Drahobudicach podjęli próbę wykorzystania upraw
GMO (kukurydzy) do produkcji kiszonki z przeznaczeniem do produkcji biogazu. Niestety, ze
względu na konieczność przestrzegania dość restrykcyjnych
restrykcyjnych norm dotyczących terminu
zasiewu, zbioru i innych zabiegów agrotechnicznych, rolnicy wycofali się z tego typu
produkcji.
Zwiedzający zainteresowani byli, nie tylko technologią produkcji, ale również rozwiązaniami
prawno-finansowymi. W Czechach
Czech
działa już bowiem około 140 biogazowni rolniczych.
Przewiduje się, że do roku 2013 ich liczba wzrośnie do 400, a ich łączna moc podniesie się z
niecałych 50 do 200 MW. Wydaje się zatem, że Czesi będąc na początkowym etapie rozwoju
sektora biogazu mogą stanowić dla Polski doskonałe źródło informacji nt. właściwych
instrumentów polityki wspierającej jego rozwój.
Fot. 4. Przyłącze do sieci
energetycznej. A. Korycińska/FAPA.
W opinii Czechów, podstawowym czynnikiem gwarantującym
rozwój produkcji biogazu rolniczego jest wieloletnia umowa z
zakładami
energetycznymi,
gwarantująca
odbiór
wytworzonej w biogazowni energii. Umowy w Czechach
podpisywane są na okres 15 lat, czyli na zakładany okres
żywotności instalacji.
Po drugie, istotne znaczenie ma również stawka za kWh
prądu odbieranego od producenta. W Polsce jest ona
jednakowa (ok. 0,1 EUR), natomiast w Czechach zależy od
zużywanych zasobów odnawialnych (elektrownia wiatrowa 0,09 EUR; biogazownia - 0,16 EUR; 0,48 EUR z elektrowni
słonecznej). Posiadając jedne z najwyższych stawek w Europie
na energię z biogazowni, Czesi gwarantują opłacalność jej
produkcji. Dzięki temu, możliwa jest dywersyfikacja źródeł
dochodów z działalności rolniczej, zwłaszcza w kontekście
obecnego kryzysu na rynku mleka.
Połowa wytworzonej w obu biogazowniach energii (ok. 12 000
kWh/dobę) wykorzystywana jest do produkcji energii
elektrycznej (za pomocą kogeneratora – fot. 5.). Natomiast
druga połowa to energia cieplna. Niestety w żadnej z
odwiedzonych biogazowni nie sprzedawano wytworzonego
ciepła. Jego niewielka część posłużyła jedynie do ogrzania
komory fermentacyjnej. Właściciele biogazowni rozważają
jednak możliwość sprzedaży ciepła na potrzeby okolicznych
Fot. 5. Kogenerator. A. Korycińska/FAPA.
gmin. Dodatkowy sposób wykorzystania energii cieplnej
poprawi bowiem opłacalność procesu produkcji biogazu.
Fot. 6. Informacja o unijnym
dofinansowaniu biogazownii w Novych
Lhoticach. A. Markuszewska/FAPA.
Ze względu na wysokie koszty inwestycji (10-12 mln zł) w
instalację do produkcji biogazu, ważna jest również
kwestia uzyskania dofinansowania. Obie odwiedzone
biogazownie skorzystały z 30% dofinansowania ze
środków unijnych. Czescy rolnicy mają również możliwość
uzyskania kredytów preferencyjnych oraz ulg podatkowych
ze strony samorządów.
Wyjazd studyjny pozwolił jego uczestnikom poznać od strony praktycznej zalety i korzyści
wynikające z produkcji biogazu rolniczego. Dzięki wzajemnej wymianie doświadczeń, wielu
polskich rolników zadeklarowało zainteresowanie inwestycją w biogazownie
biogazownie rolnicze w
przyszłości. Podkreślali oni jednocześnie, że konieczna jest w tym celu:
- wcześniejsza zmiana wielu przepisów prawnych, utrudniających podjęcie takich decyzji,
- wprowadzenie gwarancji zbytu wytworzonej energii
- oraz zwiększenie możliwości pozyskania dofinansowania ze źródeł unijnych czy krajowych.
Wielokrotnie powtórzono również, że biogazownie stanowią dziś w Polsce jedyną możliwość
włączenia rolników w proces przetwórstwa biomasy do celów energetycznych.