Tabeli 2

PROBLEMY KLINICZNE
Tabela 1. Klasyfikacja zapalenia jam nosowych i zatok przynosowych u dorosłych
Klasyfikacja
Czas trwania
Do 4 tygodni
Ostre
Przynajmniej 4 tygodnie, ale < 12 tygodni
Podostre
Cztery lub więcej epizodów w roku z całkowitym ustąpieniem choroby pomiędzy
Ostre nawracające
epizodami; każdy epizod trwa przynajmniej 7 dni
Dwanaście tygodni lub dłużej
Przewlekłe
Informacje z piśmiennictwa poz. 1, 3 i 4
cające i przewlekłe (Tabela 1).1,3,4 Ostre zapalenie
jam nosowych i zatok przynosowych klasyfikuje
się dalej jako bakteryjne lub wirusowe.
przynosowych oraz przedłużającej się wirusowej
infekcji górnych dróg oddechowych są podobne,
co może być przyczyną zbyt częstego rozpoznawania ostrego bakteryjnego zapalenia jam nosowych
Etiologia
i zatok przynosowych. Obecność ropnej wydzieliny
z nosa nie jest jedynym kryterium stosowanym
Większość przypadków ostrego zapalenia jam w rozróżnianiu infekcji wirusowej i bakteryjnosowych i zatok przynosowych jest spowodowana nej:1,6 znaczenie mają również obraz przebiegu
infekcjami wirusowymi związanymi z przeziębie- i czas trwania choroby. W przypadku większości
niem. Obrzęk błony śluzowej prowadzi do zatka- pacjentów w przebiegu wirusowego zapalenia jam
nia ujść zatok. Ponadnosowych i zatok przyto zakażenia wirusowe
nosowych w ciągu 7-10
Wysoka gorączka,
i bakteryjne upośledzają
dni następuje popraobrzęk okolicy oczodołowej,
czynność rzęsek, które
wa. Rozpoznanie ostrego
transportują śluz. Zatkabakteryjnego zapalenia
rumień oraz intensywny ból
nie ujść i spowolnienie
nosowych i zatok
twarzy u pacjentów z zapaleniem jam
transportu śluzu jest
przynosowych wymaga,
przyczyną zastoju wyaby objawy utrzymywajam nosowych i zatok
dzieliny i obniżenia ciśły się ponad 10 dni lub
przynosowych wskazują
nienia parcjalnego tlenu
ulegały pogorszeniu po
w obrębie zatok. Takie
5-7 dniach.1,3,5,7
na poważne powikłania
środowisko jest doskoAmerykańska Akanałym podłożem hodowlanym dla wirusów i bak- demia Otolaryngologii – Chirurgii Głowy i Szyi
terii. Najczęstszym bakteryjnym drobnoustrojem oraz Amerykańskie Kolegium Lekarzy (American
izolowanym w nabytym w lokalnej społeczności College of Physicians) zaproponowały kryteria
ostrym bakteryjnym zapaleniu jam nosowych i za- diagnostyczne dla zapalenia zatok przynosotok przynosowych są: Streptococcus pneumoniae, wych.1,2,5,8 Kryteria Amerykańskiego Kolegium
Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus Lekarzy wspierają Ośrodki Leczenia i Zapobiegaoraz Moraxella catarrhalis.5 Najczęściej spotykany- nia Chorobom (Centers for Disease Control and
mi wirusami w ostrym wirusowym zapaleniu jam Prevention), Amerykańskie Towarzystwo Chorób
nosowych i zatok przynosowych są rynowirusy, Zakaźnych (Infectious Diseases Society of America)
adenowirusy, wirusy grypy oraz paragrypy.
oraz Amerykańska Akademia Lekarzy Rodzinnych
(American Academy of Family Physicians). W TaRozpoznanie
beli 2 wymieniono wartości dotyczące czułości
i swoistości kryteriów stosowanych w rozpoznaObjawy przedmiotowe i podmiotowe ostrego niu zapalenia jam nosowych i zatok przynosobakteryjnego zapalenia jam nosowych i zatok wych.5 Jeśli podejrzewa się obecność opornych
Tabela 2. Objawy przedmiotowe i podmiotowe ostrego zapalenia zatok
Objaw przedmiotowy/podmiotowy
PPV* (%)
NPV* (%)
81
88
Objawy występujące po infekcji górnych
dróg oddechowych
77
75
Ból twarzy, uczucie ucisku lub pełności (ból
podczas pochylania się)
61
55
Ropny wyciek z nosa
56
59
Ból zęba szczęki
43
35
Zatkanie nosa
Czułość (%)
89
Swoistość (%)
79
75
77
35
66
60
78
49
22
NPV (negative predictive value) – negatywna wartość predykcyjna, PPV (positive predictive value) – pozytywna wartość predykcyjna
* Wyliczenie PPV i NPV opiera się na wynoszącej 50% wartości częstości występowania zapalenia zatok u dorosłych zgłaszających się do poradni ogólnej z objawami zapalenia zatok
Informacje z piśmiennictwa poz. 5
954
Lekarz Rodzinny, PAŹDZIERNIK 2011, ROK XVI, NR 10