KURSY – SEMESTR WIOSENNY 2008/2009

WYKŁADY OTWARTE (W JĘZYKU POLSKIM) – ANTROPOLOGIA
LP.
WYKŁADOWCA
TYTUŁ ZAJĘĆ
LICZBA MIEJSC
TERMINY ZAJĘĆ
5
wtorek,
11.30-14.45
5
środa,
13.15-14.45
5
wtorek,
16.45-18.15
Antropologia pamięci: przestrzenie pamięci w polskim filmie
1.
dr Zbigniew Benedyktowicz
2.
dr Zuzanna Grębecka
3.
mgr Agnieszka Mikulska
Celem zajęć jest ukazanie związków antropologii kultury i filmu. Antropologia filmu. Zarysowanie
obszaru zagadnień związanych z antropologią kultury współczesnej. Antropologie genitywne
(Antropologia, filmu, teatru, fotografii etc.) Opisywanie, „pisanie kultury”, film jako tekst kultury.
Semiotyka filmu. Struktury długiego trwania. Mit i symbol. [Łotman, Awierincew, Ricoeur, G. van der
Leeuw – i tradycja hermeneutyczna rozumienia symbolu]. Obecność mitu i symbolu w filmie (na
wybranych przykładach), ze szczególnym uwzględnieniem tematu pamięci i „przestrzeni pamięci”
zapisanej w polskim filmie. Antropologia pamięci zapisana w polskim filmie (szerzej: teatrze, poezji,
literaturze) rozpatrywana tu będzie na tle obecności mitu i symbolu w filmie na wybranych
przykładach kina światowego. Dwubiegunowość i dwoista natura antropologii i kina [Łotman:
„przejawia się tu, przede wszystkim, jedna z najbardziej swoistych cech kina, która podnosi je do
rangi awangardowej sztuki XX wieku. Ciążenie ku neomitologizmowi, uaktywnienie głębokich
pokładów kultury jest wprawdzie zjawiskiem charakterystycznym dla sztuki ostatnich dziesięcioleci.
Jednakże nigdzie poza kinem różne typy organizacji materiału – od form krańcowo rodzajowych,
całkowicie pochłoniętych prawdopodobnym odtwarzaniem bytu dnia dzisiejszego, po formę
uogólnionej struktury mitu – nie stapiają się aż tak organicznie, przezierając przez siebie nawzajem”].
Diagnoza współczesnej kultury jako obszaru kontaktu, dialogu, przekładu, trasplantacji i zmieszania
interkulturowego. Lokalność i globalizacja. Antropologia kultury współczesnej, portrety współczesnych
artystów, lokalne i uniwersalne wymiary kultury. Nowe media.
Antropologia komunizmu
W czasie zajęć antropologicznej analizie zostaną poddane między innymi takie elementy „cywilizacji
komunizmu” jak ontologia i antropologia człowieka radzieckiego, święci władcy i bohaterowie kulturowi
komunizmu, tworzenie kosmogonii radzieckiej i państw satelickich, sakralne aspekty komunistycznego
życia społeczno-politycznego.
Antropologia wielokulturowości: emigranci i uchodźcy
Celem zajęć jest analiza społecznego wymiaru zjawiska migracji w Europie oraz konsekwencji
wynikających z tego procesu. Szczególny nacisk położony będzie na kwestię konfliktów pojawiających
się w społeczeństwie wielokulturowym, w tym tych powstałych przez odmienne postrzeganie i
interpretowanie takich samych wartości (np. rodzina, religia). Zajęcia nie mają jednak na celu
omawiania czy charakteryzowania modelowych społeczeństw wielokulturowych, lecz będą ogniskować
się wokół konkretnych, faktycznie zdarzających się sytuacji. Stąd też, obok zwykłych pozycji
bibliograficznych, punktem wyjściowym dla każdych zajęć będą orzeczenia sądów, dokumenty
prawne, artykuły prasowe, filmy dokumentalne i tzw. policy papers. Dzięki temu kursanci będą mogli
przyjrzeć się problematyce migracji w praktycznym wymiarze, samodzielnie ocenić politykę
europejską w zakresie kontrolowania migracji i zarządzania różnorodnością, jak również poznać
możliwości pracy dla antropologa w społeczeństwach wielokulturowych.
Antropologia alternatyw kulturowych: nowe ruchy religijne
4.
dr Marta Zimniak-Hałajko
Zajęcia będą semestralnym konwersatorium z elementami warsztatu. Celem zajęć jest ukazanie
programu obejmującego prezentację i analizę kontrowersyjnych i budzących dziś dość żywe
zainteresowanie zjawisk religijności współczesnej. Konwersatorium stanowić ma dla kursantów okazję
do antropologicznego kontaktu z innością, dostarczy także narzędzi do antropologicznej analizy
zjawisk religijnych oraz fenomenu małych struktur społecznych. Zasadnicza część zajęć zostanie
poświęcona prezentacji działających w Polsce nowych ruchów religijnych. Zajęcia ukarzą różnorodność
obecnych w naszym kraju wspólnot przedstawiając ruchy proweniencji „protestanckiej” (Świadkowie
Jehowy, Kościół Boży w Chrystusie, Kościół Chrześcijan Wiary Ewangelicznej), kulty synkretyczne
(Ruch Zjednoczeniowy), ruchy hinduistyczne (Misja Czaitanii, Ruch Hare Kryszna), buddyjskie
(Związek Buddyjski Tradycji Karma Kamtzang) islamskie (Związek Muzułmanów Polskich), a także
grupy „ufologiczne”(Ruch Raeliański) czy neopogańskie (Rodzimy Kościół Polski). Uzyskany w ten
sposób materiał empiryczny posłuży za punkt wyjścia do próby charakterystyki nowej religijności i
przemian religijnych zachodzących we współczesnej Polsce.
5
czwartek,
13.15-14.45