4. Wykład - Z-Score (blok II) - Uniwersytet Gdański Wydział

Transkrypt

4. Wykład - Z-Score (blok II) - Uniwersytet Gdański Wydział
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Ilościowe modele relatywizacji
ryzyka niewypłacalności przedsiębiorstw
Finanse w Projekcie – ocena standingu ekonomiczno-finansowego kooperantów
Project Management
Studium Podyplomowe – blok II
 http://antonowicz.wzr.pl/
 Hasło do plików: ……………………….. (w dziale „Dla Studentów”)
Uniwersytet Gdański
Wydział Zarządzania
Katedra Ekonomiki Przedsiębiorstw
dr Paweł Antonowicz
Ilościowe modele relatywizacji
ryzyka niewypłacalności
przedsiębiorstw
 http://antonowicz.wzr.pl/
 Hasło do plików, (w dziale „Dla Studentów”)
 Rok wydania: 2007
 Wydawnictwo: ODDK
 Liczba stron: 207
 Charakter publikacji:
- podręcznik dla praktyków
- controlling finansowy
- audyt, rachunkowość zarządcza
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
1
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
Y
X
dr Paweł Antonowicz
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
Funkcję dyskryminacyjną określamy wzorem:
Z  W1 X 1  W2 X 2  ...  Wn X n
gdzie:
Z – wartość funkcji dyskryminacyjnej
Wi – wagi i-tej zmiennej, parametry (np. wskaźników finansowych)
Xi – zmienne objaśniające modelu (egzogeniczne)
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
2
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
METODYKA OCENY JAKOŚCI
FUNKCJI DYSKTYMINACYJNYCH
dr Paweł Antonowicz
Metodologia oceny modelu Z-score – max ŚSP
Wyszczególnienie
Prognozowana liczba
bankrutów (dla t-1)
Prognozowana liczba przeds.
niezagrożonych
upadłością (dla t-1)
d
d
Rczeczywista przynależność
przedsiębiorstw do grupy
"bankrutów"
Rzeczywista przynależność
przeds. do grupy podmiotów
niezagrożonych upadłością
P1
(PRAWDA)
NP2
(FAŁSZ)
NP1
(FAŁSZ)
d
d
P2
(PRAWDA)
- SPRAWNOŚĆ I STOPNIA
SPI = P1 / [P1 + NP1] x 100%
a
- BŁĄD I STOPNIA
BI = NP1 / [P1 + NP1] x 100%
a
- SPRAWNOŚĆ II STOPNIA
SPII = P2 / [P2 + NP2] x 100%
a
- BŁĄD II STOPNIA
BII = NP2 / [P2 + NP2] x 100%
a
-SPRAWNOŚĆ OGÓLNA Z PRÓBY
SP = [P1 + P2] / [P1+NP1+P2+NP2] x 100%
a
-BŁĄD OGÓLNY Z PRÓBY
B = [NP1 + NP2] / [P1+NP1+P2+NP2] x 100%
a
-ŚREDNIA SPRAWNOŚĆ OGÓLNA
ŚSP = (SPI + SPII) / 2
a
-ŚREDNI BŁĄD OGÓLNY
ŚB = (BI + BII) / 2
a
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
3
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia oceny modelu Z-score P/H/U – max ŚSP
Rczeczywista przynależność
przedsiębiorstw do grupy
"bankrutów"
Wyszczególnienie
Prognozowana liczba
bankrutów (dla t-1)
Prognozowana liczba przeds.
niezagrożonych
upadłością (dla t-1)
PROD.
HANDL.
USŁUG.
PROD.
HANDL.
USŁUG.
P1P
P1H
P1U
NP2P
NP2H
NP2U
NP1P
NP1H
NP1U
P2P
P2H
NP2U
Przedsiębiorstwa
produkcyjne
SPRAWNOŚĆ MODELU:
Rzeczywista przynależność
przeds. do grupy podmiotów
niezagrożonych upadłością
Przedsiębiorstwa
handlowe
Przedsiębiorstwa
usługowe
- SPRAWNOŚĆ I STOPNIA
a
SPIP
a
SPIH
a
SPIU
- BŁĄD I STOPNIA
a
BIP
a
BIH
a
BIU
- SPRAWNOŚĆ II STOPNIA
a
SPIIP
a
SPIIH
a
SPIIU
- BŁĄD II STOPNIA
a
BIIP
a
BIIH
a
BIIU
-SPRAWNOŚĆ OGÓLNA Z PRÓBY
a
SPP
a
SPH
a
SPU
-BŁĄD OGÓLNY Z PRÓBY
a
BP
a
BH
a
BU
-ŚREDNIA SPRAWNOŚĆ OGÓLNA
a
ŚSPP
a
ŚSPH
a
ŚSPU
-ŚREDNI BŁĄD OGÓLNY
a
ŚBP
a
ŚBH
a
ŚBU
dr Paweł Antonowicz
Analiza zdolności predykcyjnych polskich modeli
Z-score – PRZEDSIĘBIORSTWA OGÓŁEM
Miary sprawności i błędu prognozy
Model
(nazwa oraz autor)
L.P.
SPI
ŚSP
ŚB
Przedsiębiorstwa
ogółem
poddane badaniu
BI
SPII
BII
U
D
SUMA
1
Model Z7-INE PAN
93,85%
6,15%
95,80%
4,20%
94,82%
5,18%
65
119
184
2
Model Z6-INE PAN
89,23%
10,77%
99,16%
0,84%
94,20%
5,80%
65
119
184
3
Model ZHCP-"Poznański"-M.Hamrol,B.Czajka,M.Piechocki
94,29%
5,71%
93,28%
6,72%
93,78%
6,22%
70
119
189
4
Model ZBP1 - B.Prusaka
94,29%
5,71%
90,76%
9,24%
92,52%
7,48%
70
119
189
5
Model ZBP2 - B.Prusaka
95,38%
4,62%
88,24%
11,76%
91,81%
8,19%
65
119
184
6
Model ZDW - D.Wierzby
85,94%
14,06%
97,48%
2,52%
91,71%
8,29%
64
119
183
7
Model ZAS1 - D.Appenzeller i K.Szarzec
81,25%
18,75%
96,64%
3,36%
88,94%
11,06%
64
119
183
8
Model ZBP3 - B.Prusaka
92,96%
7,04%
84,87%
15,13%
88,92%
11,08%
71
119
190
9
Model ZAS2 - D.Appenzeller i K.Szarzec
78,13%
21,88%
98,32%
1,68%
88,22%
11,78%
64
119
183
10
Model ZSS - P.Stępnia i T.Strąka
98,59%
1,41%
77,31%
22,69%
87,95%
12,05%
71
119
190
11
Model Z5-INE PAN
76,92%
23,08%
98,32%
1,68%
87,62%
12,38%
65
119
184
12
Model ZDW -A - D.Wędzkiego
76,06%
23,94%
99,16%
0,84%
87,61%
12,39%
71
119
190
13
Model ZSSM1 - P.Stępnia i T.Strąka
94,37%
5,63%
80,67%
19,33%
87,52%
12,48%
71
119
190
14
Model ZSSM2 - P.Stępnia i T.Strąka
97,18%
2,82%
77,31%
22,69%
87,25%
12,75%
71
119
190
15
Model ZDW -E - D.Wędzkiego
91,55%
8,45%
80,67%
19,33%
86,11%
13,89%
71
119
190
16
Model ZDH3 - D.Hadasik
74,29%
25,71%
97,48%
2,52%
85,88%
14,12%
70
119
189
17
MODEL ZH A.HOŁDY
78,87%
21,13%
92,44%
7,56%
85,66%
14,34%
71
119
190
18
Model ZDH4 - D.Hadasik
69,23%
30,77%
98,20%
1,80%
83,71%
16,29%
65
111
176
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
4
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
RANKING polskich modeli Z-score
Sprawność
modelu
Model
(nazwa oraz autor)
L.P.
Sprawność
modelu
Model
(nazwa oraz autor)
L.P.
ŚSP
ŚSP
1
Model Z7-INE PAN - E.Mączyńska
94,82%
19
Model ZDH1 - D.Hadasik
83,58%
2
Model Z6-INE PAN - E.Mączyńska
94,20%
20
Model ZSSM3 - P.Stępnia i T.Strąka
83,05%
3
Model ZHCP-"Poznański"-M.Hamrol,B.Czajka,M.Piechocki
93,78%
21
Model ZDH2 - D.Hadasik
82,95%
4
Model ZBP1 - B.Prusaka
92,52%
22
Model ZGS5 GWP - J.Gajdki i D.Stosa
82,86%
5
Model ZBP2 - B.Prusaka
91,81%
23
Model ZBP4 - B.Prusaka
82,49%
6
Model ZDW - D.Wierzby
91,71%
24
Model ZDH5 - D.Hadasik
81,86%
7
Model ZAS1 - D.Appenzeller i K.Szarzec
88,94%
25
Model Z3-INE PAN - E.Mączyńska
79,03%
8
Model ZBP3 - B.Prusaka
88,92%
26
Model ZGS3 - J.Gajdki i D.Stosa
78,24%
9
Model ZAS2 - D.Appenzeller i K.Szarzec
88,22%
27
Model ZDW-B - D.Wędzkiego
78,18%
10
Model ZSS - P.Stępnia i T.Strąka
87,95%
28
Model ZGS4 - J.Gajdki i D.Stosa
75,46%
11
Model Z5-INE PAN - E.Mączyńska
87,62%
29
Model ZDW-D - D.Wędzkiego
70,76%
12
Model ZDW-A - D.Wędzkiego
87,61%
30
Model Z4-INE PAN - E.Mączyńska
68,55%
13
Model ZSSM1 - P.Stępnia i T.Strąka
87,52%
31
Model ZGS2 - J.Gajdki i D.Stosa
62,73%
14
Model ZSSM2 - P.Stępnia i T.Strąka
87,25%
32
Model ZPS M.Pogodzińskiej i S.Sojaka
61,43%
15
Model ZDW-E - D.Wędzkiego
86,11%
33
Model ZGS1 - J.Gajdki i D.Stosa
59,84%
16
Model ZDH3 - D.Hadasik
85,88%
34
Model ZDW-C - D.Wędzkiego
57,04%
17
MODEL ZH A.HOŁDY
85,66%
35
Model Z2-INE PAN - E.Mączyńska
-
18
Model ZDH4 - D.Hadasik
83,71%
36
Model Z1-INE PAN - E.Mączyńska
-
ŚSP – Średnia Sprawność Ogólna Modelu wyznaczona jako średnia z poprawności klasyfikacji przez dany modeli przedsiębiorstw
„bankrutów” do grupy jednostek upadłych (SPI) oraz przedsiębiorstw „zdrowych” do grupy jednostek niezagrożonych upadłością (SPII).
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
RANKING zagranicznych modeli Z-score
Miary sprawności i błędu prognozy
Model
(nazwa oraz autor)
L.P.
SPI
BI
SPII
BII
ŚSP
ŚB
Przedsiębiorstwa
ogółem
poddane badaniu
U
D
SUMA
1
Model ZM E.Mączyńskiej MAD - (Funkcja Jacobsa)
89,06%
10,94%
99,16%
0,84% 94,11%
5,89%
64
119
183
2
Model ZA3 - E.I.Altman'a
97,18%
2,82%
85,71%
14,29% 91,45%
8,55%
71
119
190
3
Model ZA1 - E.I.Altman'a (1968 r.)
84,51%
15,49%
94,96%
5,04% 89,73%
10,27%
71
119
190
4
Model ZA2 - E.I.Altman'a (1984 r.)
80,28%
19,72%
98,32%
1,68% 89,30%
10,70%
71
119
190
5
Model ZGG2 - G.Gebhardt'a
87,14%
12,86%
90,76%
9,24% 88,95%
11,05%
70
119
189
6
Model ZAL - E.I.Altman'a i M.Lavallee'a
95,77%
4,23%
80,67%
19,33% 88,22%
11,78%
71
119
190
7
Model ZGLVS - G.L.V.Springate'a
73,24%
26,76%
93,28%
6,72% 83,26%
16,74%
71
119
190
8
Model Punktowej Oceny - G.Weinrich'a
35,00%
65,00%
98,18%
1,82% 66,59%
33,41%
60
110
170
9
Model ZGG3 - G.Gebhardt'a
25,00%
75,00%
100,00%
0,00% 62,50%
37,50%
64
119
183
4,84%
95,16%
98,94%
1,06% 51,89%
48,11%
62
94
156
10
Model ZW5 - G.Weinrich'a
11
Model ZGG1 - G.Gebhardt'a
98,59%
1,41%
0,00%
100,00% 49,30%
50,70%
71
119
190
12
Model ZKB4 - K.Beermann'a (prognoza 4 lata)
13,33%
86,67%
62,18%
37,82% 37,76%
62,24%
60
119
179
13
Model ZKB3 - K.Beermann'a (prognoza 3 lata)
28,33%
71,67%
38,66%
61,34% 33,49%
66,51%
60
119
179
14
Model ZKB2 - K.Beermann'a (prognoza 2 lata)
23,33%
76,67%
42,02%
57,98% 32,68%
67,32%
60
119
179
15
Model ZKB1 - K.Beermann'a (prognoza 1 rok)
13,33%
86,67%
21,85%
78,15% 17,59%
82,41%
60
119
179
16
Model ZL - J.Legault'a
91,67%
8,33%
b.d.
b.d.
36
0
36
b.d.
b.d.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
5
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
RANKING zagranicznych modeli Z-score
L.P.
Model
(nazwa oraz autor)
Sprawność
modelu
ŚSP
1
Model ZM - MAD - Funkcja Jacobsa
94,11%
2
Model ZA3 - E.I.Altman'a
91,45%
3
Model ZA1 - E.I.Altman'a (1968 r.)
89,73%
4
Model ZA2 - E.I.Altman'a (1984 r.)
89,30%
5
Model ZGG2 - G.Gebhardt'a
88,95%
6
Model ZAL - E.I.Altman'a i M.Lavallee'a
88,22%
7
Model ZGLVS - G.L.V.Springate'a
83,26%
8
Model ZKB1 - K.Beermann'a (prognoza 1 rok)
82,41%
9
Model ZKB2 - K.Beermann'a (prognoza 2 lata)
67,32%
10
Model Punktowej Oceny - G.Weinrich'a
66,59%
11
Model ZKB3 - K.Beermann'a (prognoza 3 lata)
66,51%
12
Model ZGG3 - G.Gebhardt'a
62,50%
13
Model ZKB4 - K.Beermann'a (prognoza 4 lata)
62,24%
14
Model ZW5 - G.Weinrich'a
51,89%
15
Model ZGG1 - G.Gebhardt'a
49,30%
16
Model ZL - J.Legault'a
-
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
WYBRANE MODELE Z-SCORE EKSTRAPOLACJI
UPADŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW
DOŚWIADCZENIA POLSKIE
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
6
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja Z1-7 INE PAN – E. Mączyńska
 Cut-off point = 0
 STYMULANTA
Źródło: E.Mączyńska: Globalizacja ryzyka a systemy wczesnego ostrzegania przed upadłością przedsiębiorstw, w D.Appenzeller: „Upadłość
przedsiębiorstw w Polsce w latach 1990-2003. Teoria i praktyka”, Zeszyty Naukowe nr 49/2004, Wyd. Akademii Ekonomicznej, Poznań 2004, s. 114.
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja Z1-7 INE PAN – E. Mączyńska
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
7
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Analiza zmiany średniej wartości funkcji w okresie
t-4-t-1 dla przedsiębiorstw upadłych
Model Z7 INE PAN
Średnia wartość Z 7 INE PAN
w przeds. upadłych
1,0
0,0
t-4
-1,0
t-3
t-2
t-1
-0,62
-1,13
-2,0
-2,23
-3,0
-4,0
-5,0
-4,92
-6,0
- ogółem dla populacji
- dla przedsiębiorstw produkcyjnych
- dla przedsiębiorstw handlowych
- dla przedsiębiorstw usługowych
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych
poddanych analizie przedsiębiorstw.
Lata przed upadłością
t-1
dobre
-4,92
3,84
-4,05
4,28
-5,74
2,81
-5,17
5,35
dr Paweł Antonowicz
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja ZHCP – M. Hamrol, B. Czajka, M. Piechocki
Suma aktywów
 Cut-off point = 0
 STYMULANTA
Źródło: Opracowanie własne na podst.: M.Hamrol, B.Czajka, M.Piechocki: Upadłość przedsiębiorstwa – model analizy
dyskryminacyjnej,„Przegląd Organizacji”, nr 6/2004, s. 38.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
8
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja ZBP1 – B. Prusak
 Cut-off point = (-0,13) / strefa pośrednia <-0,13;+0,65> / STYMULANTA
Źródło: Opracowanie własne na podst.: B.Prusak: Nowoczesne metody prognozowania zagrożenia finansowego
przedsiębiorstw, Wyd. Difin, Warszawa 2005, s. 151.
dr Paweł Antonowicz
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja ZBP2 – B. Prusak
 Cut-off point = (-0,295) / strefa pośrednia <-0,7;+0,2> / STYMULANTA
Źródło: Opracowanie własne na podst.: B.Prusak: Nowoczesne metody prognozowania zagrożenia finansowego
przedsiębiorstw, Wyd. Difin, Warszawa 2005, s. 151.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
9
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania polskich modeli Z-score
Funkcja ZDW – D. Wierzby
 Cut-off point = 0
 STYMULANTA
Źródło: Opracowanie własne na podst.: D.Wierzba: Wczesne wykrywanie przedsiębiorstw zagrożonych upadłością na podstawie
analizy wskaźników finansowych – teoria i badania empiryczne, Zeszyty Naukowe nr 9/2000, Wyd. WSEI w Warszawie,
Warszawa 2000, s. 79-105.
dr Paweł Antonowicz
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
WYBRANE MODELE Z-SCORE EKSTRAPOLACJI
UPADŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW
DOŚWIADCZENIA
ZAGRANICZNE
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
10
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZM – O. Jacobsa (adaptacja E. Mączyńska)
Multiplikacyjna analiza dyskryminacji - /wzorce zachodnie/ Elżbieta Mączyńska.
MODEL ZM E.Mączyńskiej
Liczba lat przed ogłoszeniem upadłości
podmiot u:
1 Stosunek net cash flow do zobowiązań
2
3
4
5
6
a) Net cash flow = [Zb + A m]
b) Suma zobowiązań
Stosunek sumy bilansowej do sumy
zobowiązań
a) Suma bilansowa
b) Zobowiązania ogółem
Zyskowność majątku (aktywów)
a) W ynik brut to
b) Suma bilansow a
Rentowność obrotów
a) W ynik brut to
b) Obrot y
Rotacja zapasów
a) Zapasy
b) Obrot y
Rotacja aktywów
a) Obroty
b) Suma bilansow a
Okresy sprawozdawcze objęte analizą
2001
2002
1999
2000
4
3
2
1
ogłoszenie
upadłości
-
0,04
0,05
-0,30
-0,63
b.d.
b.d.
173 667,06
3 956 282,67
239 885,44
4 775 536,12
-1 600 937,39
5 783 522,07
2003
-3 896 424, 63
6 513 520, 87
0,88
0,92
0,81
3 499 410,48
4 519 220,22
4 002 206,06
0,38
691 780,37
3 956 282,67
4 775 536,12
5 783 522,07
6 513 520, 87
0,01
22 898,75
0,02
86 273,00
-0,41
-1 727 778,66
-1,69
-3 962 118, 95
3 499 410,48
4 519 220,22
4 002 206,06
0,00
0,01
-0,12
2004
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
-1 727 778,66
-3 962 118, 95
b.d.
10 306 828,53
13 054 764,56
14 563 772,30
1 985 024, 32
b.d.
0,15
1 501 078,41
0,16
2 556 862,57
0,18
2 811 199,27
0,73
79 771,86
10 306 828,53
13 054 764,56
14 563 772,30
1 985 024, 32
3,42
b.d.
b.d.
86 273,00
3,26
b.d.
b.d.
b.d.
691 780,37
-2,00
b.d.
b.d.
22 898,75
2,95
b.d.
b.d.
0,85
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
10 306 828,53
13 054 764,56
14 563 772,30
1 985 024, 32
b.d.
b.d.
3 499 410,48
4 519 220,22
4 002 206,06
691 780,37
b.d.
b.d.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZM – O. Jacobsa (adaptacja E. Mączyńska)
1. Stosunek net cash flow do sumy zobowiązań:
0,04
0,05
1, 0
0,0
1999
2000
2001
2002
2003
2004
-0,1
-0,2
-0,30
-0,3
-0,4
-0,5
-0,6
-0,63
Stosunek sumy bilansowej do sumy
zobowiązań
Stosunek net cash flow do sumy
zobowiązań
0,1
2. Stosunek sumy bilansowej do sumy zobowiązań:
0,88
0,92
0, 9
0,81
0, 8
0, 7
0, 6
0, 5
0,38
0, 4
0, 3
0, 2
0, 1
0, 0
-0,7
1999
2000
2001
Lata analizy
2002
2003
2004
Lata analizy
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
11
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZM – O. Jacobsa (adaptacja E. Mączyńska)
3. Rentowność majątku:
0,2
0,01
0,02
1999
2000
4. Rentowność obrotów:
0,5
0,0
2002
2003
2004
-0,4
-0,6
-0,8
-1,0
-1,2
0,01
1999
2000
-0,12
2001
2002
2003
2004
-0,5
-1,0
-1,5
-2,00
-1,4
-2,0
-1,69
-1,6
0,00
0,0
-0,41
Rentowność obrotów
Rentowność majątku
-0,2
2001
-1,8
-2,5
Lata analizy
Lata analizy
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZM – O. Jacobsa (adaptacja E. Mączyńska)
MODEL ZM E.Mączyńskiej
ZM = 1,50 x Wsk.nr1 + 0,0 8 x Wsk.nr2 + 1 0,0 0 x Wsk.nr3 + 5,0 0 x Wsk.nr4 + 0 ,30 x Wsk .nr5 + 0 ,10 x Wsk .nr6
1999
2000
2001
2002
2003
2004
4
3
2
1
ogłoszenie
upadłości
-
Liczba lat przed ogłoszeniem upadłości
podmiotu:
Wagi:
1,50
0,08
10,00
5,00
0,30
0,10
1
2
3
4
5
6
Wartości ważone:
Wsk. nr 1
Wsk. nr 2
Wsk. nr 3
Wsk. nr 4
Wsk. nr 5
Wsk. nr 6
Wartość funkcji ZM
Klasyfikacja podmiotu wg funkcji ZM
0,066
0, 082
-0,951
b.d.
b.d.
0,071
0, 073
0, 065
0,031
b.d.
b.d.
0,065
0, 215
-0, 455
-4, 055
-16,882
b.d.
b.d.
0,011
0, 033
-0, 593
-9,980
b.d.
b.d.
0,044
0, 047
0, 055
0,218
b.d.
b.d.
0,295
0, 326
0, 342
0,085
b.d.
b.d.
0,551
0,776
-4,642
-27,479
dość słaby, ale
niezagrożony
dość słaby, ale
niezagrożony
zagrożony
bankructwem
zagrożony
bankructwem
b.d.
b.d.
5,0
0,55
0,78
1999
2000
Wartość Funkcji Z M
0,0
-4,64
2001
2002
2003
2004
-5, 0
Cut-off point = 0 -> f. stymulanta
-10, 0
(0-1> -> p. dość słabe ale nie zagrożone
-15, 0
(1-2> -> p. dość dobre
-20, 0
-25, 0
Powyżej 2 -> p.bardzo dobre
-27,48
-30, 0
Lata analizy
http://antonowicz.wzr.pl/
dr Paweł Antonowicz
12
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZA1 – E. I. Altmana (1968 r.)
A ) MODEL ZA1 E.I.Altmana - 1968 r.*
Liczba lat przed ogłoszeniem upadłości
podmiot u:
1 Working capital to total assets
1999
2000
5
4
0,17
a) Kapitał obrotowy net to (MO-ZKT)
b) Suma akt ywów
2 Retained earnings to tot al assets
a) Zysk zatrzymany
b) Suma akt ywów
Earnings before int erest and t ax (EBIT)
3
to total assets
a) EBIT = Zb + odset ki
b) Suma akt ywów
Okresy sprawozdawcze objęte analizą
2001
2002
3
0,17
0,15
2003
2004
1
ogłoszenie
upadłości
-0,11
b.d.
2
0,17
467 816,30
737 771,43
1 338 402,27
865 246,49
-1 532 808, 38
2 683 874,98
4 475 844,38
9 150 515,35
3 680 517,59
2 343 853, 46
-0,71
0,15
0,14
-0,05
-0,81
-1 906 662,51
542 831,80
961 321,32
-331 622,67
-2 444 348, 68
2 683 874,98
4 475 844,38
9 150 515,35
3 680 517,59
2 343 853, 46
-0,70
0,19
0,18
-0,04
-0,76
-1 889 006,45
665 232,42
1 202 291,46
-278 021,80
-2 278 091, 17
2 683 874,98
4 475 844,38
9 150 515,35
3 680 517,59
2 343 853, 46
0,25
0,30
0,28
0,80
-0,27
Market value of equit y t o total
4
liabilities
a) Rynkow a wartość kapit ału własnego
b) Suma zobow iązań
5 Sales to total assets
a) Przychody ze sprzedaży
b) Suma akt ywów
407 619,90
950 451,70
1 921 753,02
1 590 130,35
-854 218,33
1 637 829,24
3 163 576,95
6 985 310,48
1 975 507,91
3 196 784, 82
0,82
3,31
3,36
2,44
0,76
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
2 210 212,26
11 851 078,80
22 866 336,04
15 657 300,58
2 302 474, 46
b.d.
2 683 874,98
4 475 844,38
9 150 515,35
3 680 517,59
2 343 853, 46
b.d.
* - Uwaga - Model Altmana składa się ze wskaźników nie stosowanych w polskiej rachunkowości.
Wskaźniki nr 2 (zysk zatrzymany) oraz nr 4 (rynkowa wartość kapitału własnego) zostały
zmodyfikowane, wskutek czego wartość prognostyczna modelu mogła ulec zmianie w
stosunku do modelu bazowego E.I. Altmana z 1968 r.
Źródło: Obliczenia własne na podst. sprawozdań finansowych wybranego przedsiębiorstwa produkcyjnego.
dr Paweł Antonowicz
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZA1 – E. I. Altmana (1968 r.)
A) MODEL ZA1 E.I.Altmana - 1968 r.
ZA1 = 1,2 x X1 + 1,4 x X2 + 3,3 x X3 + 0,6 x X4 + 1,0 x X5
1999
2000
2001
2002
2003
2004
5
4
3
2
1
ogłoszenie
upadłości
Liczba lat przed ogłoszeniem upadłości
podmiotu:
Wartość funkcji ZA1
-2,136
4,515
4,481
2,912
-3,162
Klasyfikacja podmiotu wg funkcji ZA1
zagrożony
bankructwem
brak zagrożenia
brak zagrożenia
sytuacja
nieokreślona
zagrożony
bankructwem
4,52
Wartość funkcji ZA1 E.I.Altmana
(1968 r.)
5,0
-
4,48
4,0
2,91
3,0
2,0
1,0
0,0
1999
2000
2001
2002
2003
2004
-1,0
-2,14
Cut-off point = 2,675 -> f. stymulanta
-2,0
-3,16
-3,0
Strefa pośrednia – (+1,8 ; +2,99)
-4,0
Lata analizy
Źródło: Obliczenia własne na podst. sprawozdań finansowych wybranego przedsiębiorstwa produkcyjnego.
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
13
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metodologia obliczania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZA1 – E. I. Altmana (1968 r.)
Skuteczność wątpliwa: Rzeczpospolita nr 110 z 13 maja 1996, s.19.
.
Międzynarodowe porównawcze badania na belgijskich przedsiębiorstwach pokazały, że
skuteczność modelu Altmana ze skorygowanymi wartościami progów kształtowała się na
poziomie 50%. Najskuteczniejszy był model belgijski. Lepsze były również modele
europejskie od amerykańskich.
[H.Ooghe, H.Claus, N.Sierens, J. Camerlynck, „International Comparison of Failure Prediction Models From Different
Countries: An Empirical Analysis”, s.13-15.]
dr Paweł Antonowicz
Weryfikacja stosowania zagranicznych modeli Z-score
Funkcja ZA1 – E. I. Altmana (1968 r.)
Wartość funkcji ZA dla poddanych badaniu
przedsiębiorstw w okresie czterech lat przed ogłoszeniem upadłości
Okres (t-n) poprzedzający upadłość przedsiębiorstw
(t-4)
(t-3)
(t-2)
(t-1)
- ogółem dla próby firm upadłych
- dla upadłych przedsiębiorstw produkcyjnych
- dla upadłych przedsiębiorstw handlowych
- dla upadłych przedsiębiorstw usługowych
2,18
2,44
2,15
2,34
2,04
1,81
2,62
2,36
1,58
1,56
2,22
1,23
-0,52
-0,08
0,07
-1,33
Wartość funkcji ZA dla poddanych badaniu przedsiębiorstw
o dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej
Sprawozdania finansowe za lata:
- ogółem dla próby firm zdrowych
- dla zdrowych przedsiębiorstw produkcyjnych
- dla zdrowych przedsiębiorstw handlowych
- dla zdrowych przedsiębiorstw usługowych
2003-2004
4,72
4,52
4,48
5,46
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań sprawozdań finansowych poddanych analizie przedsiębiorstw.
http://antonowicz.wzr.pl/
dr Paweł Antonowicz
14
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Rzeczywista przynależność
przedsiębiorstw
do grupy
bankrutów
Rzeczywista przynależność
przedsiębiorstw do grupy
podmiotów
niezagrożonych upadłością
Prognozowana liczba
bankrutów (dla t-1)
60
(P1)
6
(NP2)
Prognozowana liczba
przedsiębiorstw
niezagrożonych
upadłością (dla t-1)
3
(NP1)
86
(P2)
Brak interpretacji
(szara strefa dla
przedsiębiorstw w t-1)
8
(NP1)
27
(P2)
Wyszczególnienie
Sprawność I stopnia
Błąd I stopnia
Sprawność II stopnia
Błąd II stopnia
Sprawność ogólna
z próby
SPI = P1 / [P1 + NP1] x 100%
BI = NP1 / [P1 + NP1] x 100%
SPII = P2 / [P2 + NP2] x 100%
BII = NP2 / [P2 + NP2] x 100%
84,51%
15,49%
94,96%
5,04%
SP = [P1 + P2] / [P1+NP1+P2+NP2] x 100%
91,05%
Błąd ogólny z próby
B = [NP1 + NP2] / [P1+NP1+P2+NP2] x 100%
8,95%
Średnia sprawność
ogólna
ŚSP = (SPI + SPII) / 2
89,73%
Średni błąd ogólny
ŚB = (BI + BII) / 2
10,27%
Macierz klasyfikacji
przedsiębiorstw
Funkcja ZA1 (1968 r.)
Źródło: Obliczenia własne na podstawie badań
sprawozdań finansowych poddanych
analizie przedsiębiorstw.
dr Paweł Antonowicz
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna
 ZALETY
 jasność i przejrzystość założeń metodologicznych
 wysoka skuteczność na homogenicznych danych
 WADY
 nieprzenośna
 nieskuteczna dla niehomogenicznych danych
 niektóre modele nie działają... – dlaczego?
 zbyt liberalny dobór próby testowej...?
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
15
dr Paweł Antonowicz - Katedra
Ekonomiki Przedsiębiorstw, WZR UG
Metody ilościowe – analiza dyskryminacyjna






Skąd pozyskać dane do badania kooperanta
www.cokprm.gov.pl -> www.cuw.gov.pl menu: skorowidz
Ile okresów badawczych wymaga analiza
Jak i ile podmiotów należy dobrać do badania
Jakie mogą wystąpić problemy w takiej analizie
Jakich funkcji najczęściej używa się do konstrukcji arkusza
dr Paweł Antonowicz
Ilościowe modele relatywizacji
ryzyka niewypłacalności przedsiębiorstw
Finanse w Projekcie – ocena standingu ekonomiczno-finansowego kooperantów
Dziękuję za uwagę…
Rozpoczynamy pracę na MS Excel
dr Paweł Antonowicz
http://antonowicz.wzr.pl/
16

Podobne dokumenty