Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu

Transkrypt

ISO 9001
POLSKIE TOWARZYSTWO EKONOMICZNE ODDZIAŁ W ŁODZI
ZETOM-CERT
RAPORT KOŃCOWY
„Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu
dofinansowania, wyznaczonej minimalnej wartości projektu oraz
systemu oceny projektów w ramach działań 9.4, 9.6, 10.3
Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
w kontekście moŜliwości beneficjentów”
Łódź, wrzesień 2009
Zamówienie współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budŜetu
państwa.
Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu dofinansowania, wyznaczonej minimalnej wartości projektu oraz systemu oceny
projektów w ramach działań 9.4, 9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w kontekście moŜliwości beneficjentów
Autorzy raportu:
Strona
2
Dr Janusz Kornecki
Dr Justyna Wiktorowicz
ElŜbieta Roszko
Paweł Tust
Dr Iwona Wieczorek
Kinga Przybyszewska
Spis treści
Streszczenie ................................................................................................................. 4
1.1
Przedmiot badania ewaluacyjnego....................................................................................... 7
1.2
Cel badania ewaluacyjnego ................................................................................................ 7
1.3
Zakres badania ewaluacyjnego ........................................................................................... 7
Metodologia badania.............................................................................................. 8
2.1
Metody badawcze i próby ................................................................................................... 8
2.2
Metody i techniki badawcze ................................................................................................ 8
2.3
Dobór próby badawczej i jej realizacja ............................................................................... 10
3
Rynek odnawialnych źródeł energii ..................................................................... 11
4
Badanie inwestorów realizujących inwestycje w OZE (badanie CAPI) ................. 15
5
4.1
Charakterystyka respondentów......................................................................................... 15
4.2
Inwestycje w odnawialne źródła energii ............................................................................. 20
4.3
Bariery dla inwestycji w odnawialne źródła energii .............................................................. 25
4.4
Wsparcie dla inwestycji w odnawialne źródła energii............................................................ 39
Badanie potencjalnych inwestorów w zakresie OZE (dz. 9.4 i 10.3) .................... 41
5.1
Charakterystyka respondentów......................................................................................... 41
5.2
Plany inwestycyjne w zakresie OZE ................................................................................... 42
5.3
Bariery inwestycji w OZE ................................................................................................. 48
5.4
Źródła finansowania inwestycji w OZE ............................................................................... 50
5.5
Efekt deadweight ............................................................................................................ 51
5.6
Wsparcie inwestycji w ramach POIiŚ.................................................................................. 52
6
Badanie potencjalnych inwestorów w zakresie OZE (dz. 9.6) .............................. 57
7
Załącznik 1 Tabela rekomendacji ......................................................................... 59
8
Załącznik 2 (formularze ankiet CAPI i CATI)........................................................ 63
3
2
Przedmiot i cel badania.......................................................................................... 7
Strona
1
Strona
Głównym celem badania ewaluacyjnego było uzyskanie przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
pogłębionej wiedzy na temat zasadności i trafności przyjętego poziomu dofinansowania
projektów realizowanych w ramach działań 9.4, 9.6, 10.3 POIiŚ oraz prawidłowości przyjętego
systemu oceny projektów tychŜe działań w kontekście moŜliwości beneficjentów. Ponadto
przedmiotem badania była identyfikacja potencjalnych, zauwaŜanych przez beneficjentów barier w
ubieganiu się o środki oraz wstępna ocena zainteresowania beneficjentów ww. działaniami.
Pozyskana dzięki badaniu wiedza moŜe stanowić podstawę decyzji o ewentualnych zmianach
dokumentów programowych, w kierunku tworzenia beneficjentom moŜliwie najdogodniejszych
warunków aplikowania o środki przeznaczone na realizację projektów mających na celu
wykorzystywanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, tak aby sprawne realizowanie
projektów umoŜliwiło osiągnięcie postawionych w programie celów i wykorzystanie przeznaczonej na
nie alokacji.
W ramach badania ewaluacyjnego przebadane zostały dwie grupy respondentów:
Pierwsza grupa – to podmioty gospodarcze posiadające certyfikat URE na wytwarzanie energii
elektrycznej oraz pomioty, które otrzymały w przeszłości wsparcie na inwestycje w zakresie OZE, z
którymi zostały przeprowadzone wywiady kwestionariuszowe CAPI. Spośród ogólnej liczby 60
respondentów uczestniczących w badaniu zdecydowanie największą grupę stanowiły podmioty z
sektora przedsiębiorstw (86,7%). W tej grupie najliczniejszą reprezentację miały firmy mikro
(zatrudniające do 9 osób) stanowiące około połowę ogólnej liczby podmiotów uczestniczących w
badaniu. Ponadto, w badaniu uczestniczyły podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji
obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego, jednostki samorządu terytorialnego i inne.
W wyniku przeprowadzonego badania okazało się, Ŝe realizowane przez ankietowane podmioty
inwestycje w odnawialne źródła energii polegały najczęściej na budowie nowej instalacji do
produkcji energii elektrycznej i/lub cieplnej (65%), rzadziej na jej modernizacji, przebudowie lub
rozbudowie. PrzewaŜnie były to inwestycje związane z wytwarzaniem energii elektrycznej z wody i
wiatru. Przebadane podmioty zrealizowały inwestycje o niewielkiej mocy zainstalowanej (co druga nie
przekraczała 5 MW). Zaledwie ok. 20% inwestycji dawało moc przekraczającą 50 MW.
Głównymi motywami skłaniającymi do inwestycji w OZE były: wysoka rentowność takiej inwestycji,
moŜliwość uzyskania wsparcia finansowego inwestycji ze źródeł zewnętrznych oraz uzyskanie tzw.
zielonych certyfikatów.
NajdłuŜszy okres zwrotu przewidywano dla inwestycji związanych z wytwarzaniem energii cieplnej
i elektrycznej w kogeneracji (średnio 11,2 lat) oraz wytwarzaniem energii elektrycznej z wiatru (10,4
lat), natomiast najkrótszy – dla inwestycji związanych z wykorzystaniem energii ze słońca.
Wśród najsilniej odczuwanych barier na etapie przygotowania inwestycji w OZE respondenci
badania najczęściej wymieniali utrudnienia administracyjne i biurokratyczne oraz skomplikowanie i
pracochłonność oraz wysokie koszty procesu przygotowania do realizacji inwestycji.
Wśród trzech najbardziej uciąŜliwych etapów związanych z przygotowaniem inwestycji
respondenci najczęściej wskazywali:
- dostawę i montaŜ instalacji i związane z tym wysokie ceny urządzeń do produkcji energii,
-przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko, w tym procesu konsultacji
społecznych, jeśli były wymagane,
-uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i/lub pozwolenia na budowę.
Trudności te najczęściej były związane z:
- biurokracją i ilością formalności, załatwianiem i gromadzeniem zezwoleń,
- długim czasem trwania lub oczekiwania,
- postawą urzędów/urzędników,
- uzyskaniem akceptacji na inwestycję ze strony gminy i społeczeństwa.
Analiza długości trwania poszczególnych etapów przygotowania inwestycji z punktu widzenia
rodzaju źródła wytwarzanej energii wskazuje na duŜe zróŜnicowanie. Niemniej jednak okazało się, iŜ
termin 12 miesięcy przyjęty w systemie wyboru projektów w działaniu 9.4 POIiś (między I a II oceną
4
Streszczenie
merytoryczną) w przewaŜającej części przypadków nie jest zbyt rygorystyczny z punktu widzenia
moŜliwości uzupełnienia przez beneficjentów niezbędnej dokumentacji w celu spełnienia kryterium
gotowości realizacyjnej.
W opinii większości respondentów całkowity okres projektowania i przygotowania inwestycji do
momentu rozpoczęcia eksploatacji urządzenia lub instalacji zawierał się w przedziale 2 – 4 lata.
Oznacza to, Ŝe większość inwestycji, które rozpoczęłyby się w roku 2009/2010, ma duŜą szansę na
wdroŜenie do eksploatacji do roku 2015, czyli końca rozliczania obecnej perspektywy
finansowania z funduszy europejskich.
Wśród głównych barier napotkanych w trakcie eksploatacji inwestycji w OZE respondenci
wymieniali przede wszystkim niŜsze niŜ zakładano ceny energii, konflikty wynikające z obecności
w pobliŜu siedzib ludzkich, wzrost kosztów produkcji oraz niedoszacowany budŜet inwestycji.
Strona
5
Druga grupa respondentów – to potencjalni beneficjenci POIiŚ, z którymi zostały przeprowadzone
wywiady telefoniczne CATI. Spośród ogólnej liczby 175 respondentów włączonych do badania
najliczniejszą reprezentację miały jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty z sektora
przedsiębiorstw. W tej drugiej grupie w badaniu najczęściej uczestniczyły firmy średnie oraz mikro.
Spośród ankietowanych przedsiębiorstw planujących inwestycje w OZE, blisko 70% zamierza
ubiegać się o dofinansowanie w ramach POIiŚ.
Wśród powodów rezygnacji z ubiegania się o wsparcie w ramach POIiŚ inwestorzy zdecydowanie
najczęściej wymieniali wysokie wymagania odnośnie minimalnej wartości inwestycji.
Podmioty planują ubieganie się o dofinansowanych inwestycji z POIiŚ przewaŜnie w zakresie
wytwarzania energii cieplnej ze słońca (głównie JST), a w dalszej kolejności wytwarzania energii
elektrycznej z biomasy lub biogazu i z wiatru.
Najwięcej planowanych inwestycji będzie zlokalizowanych w województwach: zachodniopomorskim,
śląskim, podkarpackim i małopolskim.
Podmioty zainteresowane finansowaniem inwestycji z POIiŚ deklarują przewaŜnie zamiar realizacji
jednej lub dwóch inwestycji.
W przypadku inwestycji związanych z wykorzystaniem OZE, występuje dosyć wysoki efekt deadweight
- blisko 61% podmiotów będzie kontynuowało inwestycje w przypadku, gdy nie otrzyma
dofinansowania z POIiŚ. PrzewaŜnie w dłuŜszym terminie, choć znaczna część podmiotów deklaruje
równieŜ, Ŝe zmniejszy zakres przedsięwzięcia.
Jedynie niewielka część ankietowanych podmiotów uznała poziomy dofinansowania poniesionych
kosztów inwestycji w ramach POIiŚ za mało zachęcające, dla zdecydowanej części stanowiło to
wystarczającą motywację do aplikowania o środki europejskie.
Z kolei w opinii przewaŜającej części respondentów CATI i CAPI wymóg minimalnej wielkości
projektów w ramach POIiŚ jest zbyt rygorystyczny. Dotyczy to zwłaszcza inwestycji związanych z
budową linii technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia do OZE, budową instalacji do
wytwarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych oraz słońca, budową instalacji do wytwarzania
energii elektrycznej w małych elektrowniach wodnych.
Wykaz skrótów
IEO
Instytut Energetyki Odnawialnej
IPiEO
Instytut Paliw i Energii Odnawialnej
JST
jednostka samorządu terytorialnego
MW
megawat
MWh
megawatogodzina
OZE
odnawialne źródła energii
POIiŚ
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
PTPiREE
Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej
UE
Unia Europejska
URE
Urząd Regulacji Energetyki
1 Przedmiot i cel badania
1.1
Przedmiot badania ewaluacyjnego
Zakres przedmiotowy badania dotyczył gotowości potencjalnych beneficjentów
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko do realizacji projektów w ramach:
Programu
Priorytetu IX „Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywności energetycznej”:
• działanie 9.4 POIiŚ Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych
• działanie 9.6 POIiŚ Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych
oraz
Priorytetu X „Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii”
•
1.2
działanie 10.3 POIiŚ Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii.
Cel badania ewaluacyjnego
Celem głównym badania było uzyskanie przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego pogłębionej
wiedzy na temat zasadności i trafności poziomu dofinansowania oraz systemu oceny projektów
w ramach działań 9.4, 9.6,10.3 POIiŚ w kontekście moŜliwości beneficjentów. Pozyskanie tej wiedzy
jest konieczne dla osiągnięcia ustanowionych celów programowych i wykorzystania alokacji na te typy
działań, optymalnie do moŜliwości beneficjentów. Wynikiem badania jest identyfikacja wszystkich
potencjalnych zagroŜeń dla realizacji tego typu inwestycji, a z drugiej strony opracowanie
rekomendacji odnoszących się do środków zapobiegawczych.
CEL GŁÓWNY miał zostać osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych:
CEL SZCZEGÓŁOWY 1:
Wstępna ocena zainteresowania działaniami 9.4, 9.6 oraz 10.3 oraz
efektu deadweight,
Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu
dofinansowania przy wyznaczonej minimalnej wartości projektu
w kontekście moŜliwości beneficjentów,
Badanie i analiza w zakresie spodziewanych barier w ubieganiu się
o środki i wdraŜaniu działań 9.4, 9.6 i 10.3 POIiŚ.
1.3
Zakres badania ewaluacyjnego
Zamawiający sformułował następujące pytania badawcze:
Strona
W odniesieniu do celu szczegółowego nr 2
2.1 Czy przyjęty maksymalny poziom dofinansowania przy wyznaczonej minimalnej wartości projektu
stanowi zachętę do ubiegania się o wsparcie przez beneficjentów? Jeśli nie, to co naleŜy zmienić i na
jaki poziom: maksymalny poziom dofinansowania i/lub minimalną wartość projektu (jeśli tak, to naleŜy
wskazać proponowane zmiany w: Szczegółowym opisie priorytetów POIiŚ, linii demarkacyjnej)? Czy
beneficjent realizowałby swój projekt bez dofinansowania z funduszy europejskich?
7
1.1 Czy respondenci przewidują ubieganie się o wsparcie w ramach działań 9.4, 9.6 i 10.3 POIiŚ?
Jeśli tak, to o ile i na jaką wartość projektów. Jeśli nie, to dlaczego?
1.2 Czy potencjalni beneficjenci (wyłonieni w poprzednim pytaniu) zrealizują swój projekt równieŜ bez
wsparcia z POIiŚ? Jeśli tak, to czy w takim samym zakresie i terminie oraz z jakich środków?
2.2 Czy obecnie załoŜone parametry (tj. maksymalny poziom dofinansowania i minimalna wartość
projektu) powinny być zróŜnicowane dla poszczególnych rodzajów źródeł OZE? (działanie 9.4 POIiŚ).
2.3 Czy obecne załoŜenia systemu wyboru projektów (zwłaszcza terminy przyjęte między I a II oceną
merytoryczną dla przedmiotowych działań) są optymalne z punktu widzenia beneficjenta w kontekście
moŜliwości dotrzymania terminów?
3.1 Jakie wystąpiły bariery podczas wdraŜania projektów energetycznych? (Uwzględnienie
pojawiających się problemów podczas przygotowywania projektów oraz w trakcie realizacji).
3.2 Jakie, zdaniem dotychczasowych beneficjentów, mogą wystąpić potencjalne problemy w trakcie
procesu ubiegania się o dofinansowanie w ramach działań 9.4, 9.6 i 10.3 POIiŚ?
2 Metodologia badania
2.1
Metody badawcze i próby
W celu uzyskania wiarygodnych wyników ewaluacji i udzielenia pełnej odpowiedzi na postawione
pytania badawcze, niezbędne było przeprowadzenie wieloetapowego badania i połączenie w analizie
róŜnorodnych rodzajów danych oraz róŜnorodnych metod badawczych. Podejście to umoŜliwia
obserwację i analizę przedmiotu badania, a w konsekwencji udzielenie odpowiedzi na poszczególne
pytania badawcze z róŜnych punktów widzenia, które wzajemnie się uzupełniają i weryfikują.
W badaniu zostały zastosowane:
2.2
•
analiza zarówno dokumentów zastanych jak i danych wywołanych,
•
łączenie róŜnych metod badawczych w badaniu tych samych zagadnień, co pozwoli na
uchwycenie róŜnych aspektów badanego przedmiotu,
•
ewaluacja została przeprowadzona przez zespół badaczy, nie przez jedną osobę, co
pozwoliło uzyskać bogatszy i bardziej wiarygodny obraz badanego przedmiotu.
Metody i techniki badawcze
ZróŜnicowanie zagadnień badawczych oraz zakres prac koniecznych do wykonania w celu udzielenia
odpowiedzi na postawione pytania badawcze wymagało zaangaŜowania, na potrzeby projektu, kilku
metod słuŜących pozyskaniu danych koniecznych dla przeprowadzenia niezbędnych analiz. PoniŜej
dokonano prezentacji zastosowanych metod i technik badawczych:
W zakresie danych zastanych:
wywiad kwestionariuszowy CAPI,
•
wywiad kwestionariuszowy CATI.
Strona
•
8
• analiza danych wtórnych.
W zakresie danych wywołanych:
Analiza danych zastanych
Desk research – analiza źródeł wtórnych to metoda poszukiwania informacji, niezbędnych do
odpowiedzi na postawione pytania badawcze, z wykorzystaniem istniejących juŜ dokumentów. Często
polega ona na analizie danych zgromadzonych przez inne podmioty. Ten rodzaj analizy będzie
obejmował m.in. wymienione poniŜej dokumenty.
Zasadniczym działaniem w realizacji badania będzie gruntowna analiza danych zastanych, w tym
dokumentów programowych i ustanawiających system wdraŜania oraz źródłowych danych liczbowych.
W badaniu została przeprowadzona analiza następujących dokumentów programowych i
strategicznych:
− Program Operacyjny POIiŚ,
− Szczegółowy opis priorytetów POIiŚ oraz jego załączniki 1 i 2 (Kryteria wyboru projektów,
Organizacja systemu oceny i wyboru projektów),
−
Linia demarkacyjna pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej
Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej (wersja z 17 grudnia 2008 r.),
−
Dokumenty opracowane przez Instytucję WdraŜającą dotyczących naboru projektów,
udostępnionych Wykonawcy po podpisaniu umowy (zestawienia dot. ilości wniosków,
jakie złoŜono do konkursu w dz. 9.4),
−
Projekty i obowiązujące akty prawne dotyczące udzielania pomocy publicznej w ramach
PO IiŚ.
Zebrane dokumenty zostały przeanalizowane w celu doprecyzowania koncepcji badania oraz
stworzenia kompleksowej bazy wiedzy dla dalszych badań w ramach tej ewaluacji.
Analiza danych wywołanych
CAPI – metoda pozyskiwania danych pierwotnych polegająca na przeprowadzaniu wywiadów
kwestionariuszowych z respondentami przy uŜyciu przenośnych komputerów (notebook), zamiast
tradycyjnych kwestionariuszy.
Zgodnie z rekomendacją zlecającego ewaluację, przeprowadzono 60 wywiadów kwestionariuszowych
CAPI wśród podmiotów posiadających certyfikat URE i podmiotów, które otrzymały w przeszłości
wsparcie na inwestycje w zakresie OZE od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w celu uzyskania wiedzy na temat barier, jakie napotkali w czasie przygotowania i realizacji
inwestycji.
Wywiady te zostały prowadzone na podstawie przygotowanego wcześniej kwestionariusza
uzgodnionego z zamawiającym.
Materiał uzyskany w wyniku realizacji wywiadów kwestionariuszowych został poddany analizie danych
bezpośrednio po przeprowadzeniu badania. Po zakodowaniu zebranych danych, została
przeprowadzona wszechstronna analiza statystyczna z wykorzystaniem oprogramowania SPSS.
Strona
Zgodnie z rekomendacją zlecającego ewaluację, przeprowadzono minimum 150 wywiadów
kwestionariuszowych CATI wśród potencjalnych beneficjentów w celu uzyskania wiedzy na temat ich
gotowości do realizowania projektów z zakresu pozyskiwania energii odnawialnej uwzględniając
stworzone w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko zasady
i procedury.
Wywiady te zostały przeprowadzone na podstawie przygotowanego wcześniej kwestionariusza
uzgodnionego z zamawiającym.
Podobnie jak w przypadku badania CAPI, materiał uzyskany w wyniku realizacji wywiadów
kwestionariuszowych został poddany analizie danych bezpośrednio po przeprowadzeniu badania.
9
CATI – metoda pozyskiwania danych pierwotnych polegająca na przeprowadzaniu wywiadów
telefonicznych z respondentami z wykorzystaniem komputera.
2.3
Dobór próby badawczej i jej realizacja
W ramach badania ewaluacyjnego przebadane zostały dwie grupy respondentów:
Pierwsza grupa – to potencjalni beneficjenci, z którymi zostały przeprowadzone wywiady telefoniczne
CATI.
Druga grupa – to podmioty gospodarcze posiadające certyfikat URE oraz pomioty, które otrzymały w
przeszłości wsparcie na inwestycje w zakresie OZE z którymi zostały przeprowadzone wywiady
kwestionariuszowe CAPI.
Wykonawca po analizie baz danych, spośród których losowano respondentów, zaproponował
następujące metody doboru prób do badań CATI i CAPI:
Badanie CATI
Operatem losowania była baza Instytutu Paliw i Energii Odnawialnej, licząca (po jej przeczyszczeniu)
930 podmiotów. Obejmowała ona podmioty, które nie aplikowały o środki na finansowanie projektów
w zakresie OZE, ale wyraziły zainteresowanie takim rodzajem wsparcia oraz takie, które dotychczas
uzyskały wsparcie na inwestycje w tym zakresie. Dodatkowo do bazy włączono dane firm
produkujących urządzenia i komponenty wykorzystywane do produkcji energii z OZE, uzyskane z
Instytutu Energetyki Odnawianej. W bazie nie zostały uwzględnione na prośbę Zamawiającego
podmioty – potencjalni beneficjenci działania 9.6 POIiŚ - poniewaŜ operatorzy systemów
elektroenergetycznych zostali objęci badaniem o zbliŜonej tematyce realizowanym przez Polskie
Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (wyniki tego badania będą uwzględnione w
raporcie). Dzięki temu moŜliwe było zwiększenie próby badawczej dla potencjalnych beneficjentów
działań 9.4 i 10.3 POIiŚ.
(1)
Potencjalni
beneficjenci
Producenci
(2)
ogółem
biopaliwa
energetyka wiatrowa
energetyka słoneczna
biomasa
energetyka wodna
biogazownie
(3)
375
56
90
32
108
20
16
Potencjalna
liczebność w
próbie
(4)
61
9
15
5
17
3
3
beneficjenci ze szkolenia
ogółem
energetyka wiatrowa
energetyka słoneczna
biomasa
energetyka wodna
biogazownie
kogeneracja i współspalanie
53
176
13
17
35
13
48
43
9
28
2
3
6
2
8
7
Kategorie beneficjentów
geotermalna
Ilość
w bazie
Rzeczywista
ilość w
próbie
(5)
65
10
6
10
12
8
9
Zrealizowana
liczba
wywiadów
(6)
66
12
9
8
12
8
2
10
70
11
11
11
11
11
11
15
31
2
4
4
3
9
9
7
1
4
0
JST (starostwa, urzędy miasta)
379
61
15
78
TOTAL
930
150
150
175
Wykonawca zaproponował schemat losowania warstwowego tak, aby uzyskane wyniki reprezentowały
kompleksowo opinię respondentów. Za najbardziej odpowiednie kryterium podziału przyjęto w tym
przypadku typ beneficjenta, co pozwoliło na sformułowanie wniosków i rekomendacji zgodnie
z klasyfikacją beneficjentów przyjętą w Szczegółowym Opisie Priorytetów POIiŚ. Kryterium to zostało
zaakceptowane przez Zamawiającego w fazie konsultacji. Przyjęcie struktury próby identycznej jak
w przypadku populacji (Tab. 1 kolumna 4), powodowałoby nadreprezentatywność niektórych grup. W
związku z tym Wykonawca zaproponował przewaŜanie liczebności, zgodnie z sugestiami
Strona
Grupa
beneficjentów
10
Tab. 1 Schemat doboru próby i jej realizacja
Zamawiającego. W wyniku konsultacji z Zamawiającym, przyjęto strukturę próby zaprezentowaną w
kolumnie 5. Niestety przyjęcie pewnych liczebności w warstwach powodowało zakwalifikowanie do
próby nawet ponad 80% podmiotów w bazie. Utrudniło to realizację badania i implikowało konieczność
dalszej modyfikacji próby (por. kolumna 6) i zwiększenie udziału najliczniejszych w bazie JST. W
trosce o uŜyteczność wyników badania, Wykonawca postawiał sobie za cel zrealizowanie wywiadów
pełnych (czyli prowadzonych na instytucjach zamierzających podjąć inwestycje w OZE) jak najbliŜszej
wymaganej liczebności (150). Wywiady niepełne (kończące się na drugim pytaniu merytorycznym)
były przy tym rejestrowane, co pozwoliło na ustalenie liczby podmiotów, które nie zamierzają w
najbliŜszym czasie inwestować OZE. Ostatecznie zrealizowano 175 wywiadów, z czego 118 to
wywiady pełne.
Wskaźnik podobieństwa struktury próby w porównaniu z bazą wyjściową: 87,5%
Wskaźnik podobieństwa struktur liczony był w następujący sposób: obliczono odsetki dla populacji i
dla próby i dla kaŜdej z warstw wybrano minimum z dwóch wskaźników (dla populacji i próby). Suma
tych wartości minimalnych to właśnie wartość wskaźnika podobieństwa struktur.
Badanie CAPI
Drugie badanie obejmowało podmioty gospodarcze posiadające certyfikat URE oraz podmioty, które w
przeszłości uzyskały wsparcie finansowe na inwestycje z OZE. Zostały z nimi przeprowadzone
wywiady kwestionariuszowe CAPI. W bazie znajdowało się 993 podmioty. Format tej bazy (brak
informacji o rodzaju inwestycji w OZE) powodował, iŜ dokonanie warstwowania populacji, zwłaszcza
zgodnie z kryterium przyjętym w badaniu CATI, było utrudnione. W wyniku konsultacji z
Zamawiającym, Wykonawca zastosował dobór losowy prosty spośród udostępnionej przez
Zamawiającego bazy podmiotów. Liczebność próby wynosiła 60.
Przyjęte schematy doboru obu prób gwarantowały rzetelność uzyskanych wyników, co pozwoliło na
formułowanie odpowiednich wniosków i rekomendacji dot. wdraŜania działań 9.4 i 10.3 Programu
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
3 Rynek odnawialnych źródeł energii
Energia odnawialna jest to energia uzyskiwana z naturalnych, powtarzających się procesów
1
przyrodniczych . Odnawialne źródła energii (OZE) stanowią alternatywę dla tradycyjnych pierwotnych
nieodnawialnych nośników energii (paliw kopalnych). Ich zasoby uzupełniają się w naturalnych
procesach, co praktycznie pozwala traktować je jako niewyczerpalne. W warunkach krajowych energia
ze źródeł odnawialnych obejmuje energię z bezpośredniego wykorzystania promieniowania
słonecznego (przetwarzanego na ciepło lub energię elektryczną), wiatru, zasobów geotermalnych
(z wnętrza Ziemi), wodnych, stałej biomasy, biogazu i biopaliw ciekłych. Pozyskiwanie energii z tych
źródeł jest, w porównaniu do źródeł tradycyjnych (kopalnych), bardziej przyjazne środowisku
naturalnemu. Wykorzystywanie OZE w znacznym stopniu zmniejsza szkodliwe oddziaływanie
energetyki na środowisko naturalne, głównie poprzez ograniczenie emisji szkodliwych substancji,
zwłaszcza gazów cieplarnianych. Celem strategicznym polityki energetycznej Polski jest zwiększenie
wykorzystania odnawialnych zasobów energii i uzyskanie 7,5% udziału energii elektrycznej
wytworzonej w odnawialnych źródłach energii w krajowym zuŜyciu energii elektrycznej brutto w roku
2010, a w 2020 roku 14%.
1
Na podstawie: http://www.mg.gov.pl/Gospodarka/Energetyka/Odnawialne+zrodla+energii/
Strona
11
W Polsce w ostatnich latach obserwowany jest dynamiczny rozwój elektrowni wiatrowych, których
ilość wzrosła w przeciągu 3,5 roku blisko czterokrotnie, do liczby 253. W tym okresie dało się równieŜ
zaobserwować znaczny wzrost liczby elektrowni na biogaz (o ponad 70%).
Wykres 1 Ilość instalacji wytwarzających energię z OZE
724
730
2005
672
2009 (czerwiec)
630
530
430
330
253
230
117
130
30
-70
67
7
64
11
Elektrownie na biomasę
Elektrownie na biogaz
Elektrownie wiatrowe
Elektrownie wodne
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE
JeŜeli chodzi o produkcję energii elektrycznej, dominują w tym względzie elektrownie wodne. Na
kolejnym miejscu znajdują się elektrownie wiatrowe.
Wykres 2 Udział poszczególnych źródeł energii w rocznej produkcji energii elektrycznej, 2008
Roczna produkcja energii elektrycznej
14%
6%
58%
22%
Elek trownie na biomase
Elek trownie wiatrowe
Elektrownie wodne ogólem
Strona
Przeciętna wielkość instalacji, poza elektrowniami na biomasę, które dominują w tym względzie, nie
przekracza 2,2 MW.
12
Wykres 3 Przeciętna wielkość instalacji
21,1
MW
20,0
17,5
15,0
12,5
10,0
7,5
5,0
2,2
1,3
0,6
2,5
0,0
Elektrow nie na
biomasę
Elektrow nie na
biogaz
Elektrow nie
w iatrow e
Elektrow nie
w odne
Blisko 80% elektrowni wodnych w Polsce nie przekracza wielkości 0,3 MW mocy zainstalowanej.
Jedynie 1% elektrowni to elektrownie duŜe, przekraczające 10 MW. Blisko ¾ elektrowni na biomasę
jest mniejsza niŜ 10 MW. Ale juŜ co czwarta elektrownia to elektrownia duŜa, o ponad 30 MW mocy
zainstalowanej. Wszystkie elektrownie na biogaz nie przekraczają wielkości 10 MW mocy
zainstalowanej. Jedynie 13 elektrowni wiatrowych w Polsce to elektrownie duŜe, powyŜej 10 MW
mocy zainstalowanej, w tym 5 powyŜej 30 MW.
Wykres 4 Struktura wielkości instalacji wytwarzających energię elektryczną z OZE w Polsce
Elektrownie wodne
8%
1%
Elektrow ni e na biomase
1%
10%
27%
80%
0%
73%
do 0,3 MW
do 1 MW
do 5 MW
do 10 MW
powyzej 10 MW
do 10 MW
do 30 MW
powyzej 30 MW
Elektrow nie wiatrowe
3% 2%
0%
100%
95%
powyzej 30 MW
powyzej 30 MW
13
do 30 MW
do 30 MW
Strona
do 10 MW
do 10 MW
Biorąc pod uwagę wskaźnik, liczony jako iloraz rocznej wytworzonej energii przypadającej na
jednostkę mocy zainstalowanej, najbardziej efektywne pod tym względem są elektrownie na biogaz.
Na drugim miejscu lokują się małe elektrownie wodne.
Wykres 5 Roczna ilość wytworzonej energii (MWh na 1 MW mocy zainstalowanej)
4 500
4 044,4
4 000
3 389,2
3 500
3 000
2 500
2 288,8
2 220,1
1 786,6
2 000
1 500
1 000
500
0
Elektrownie na biomasę
Elektrownie wiatrowe
Elektrownie wodne
Małe elektrownie wodne
ogółem
(<10 MW)
Na północy kraju znajdują się elektrownie wiatrowe o największej mocy zainstalowanej, z kolei na
południu i zachodzie kraju – elektrownie wodne, co jest związane z dostępnością zasobów oraz
moŜliwościami ich wykorzystania. We wschodniej części kraju oraz województwie świętokrzyskim
zwraca uwagę bardzo niski poziom inwestycji w OZE w porównaniu z innymi częściami kraju.
Mapa 1 Moc zainstalowana (MW) wg źródeł energii w podziale na województwa
Strona
14
4 Badanie inwestorów realizujących inwestycje w OZE (badanie
CAPI)
4.1
Charakterystyka respondentów
Spośród ogólnej liczby 60 respondentów uczestniczących w badaniu zdecydowanie najliczniejszą
grupę stanowiły podmioty z sektora przedsiębiorstw (86,7%). W tej grupie najliczniejszą reprezentację
miały firmy mikro (zatrudniające do 9 osób) stanowiące około połowę ogólnej liczby podmiotów
uczestniczących w badaniu. Ponadto, w badaniu uczestniczyły podmioty świadczące usługi publiczne
w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego (6,7%), jednostki
samorządu terytorialnego (3,3%) i inne.
Wykres 6
Pyt. M1 Typ instytucji, które zrealizowały inwestycje w OZE
30
29
25
20
15
9
10
6
5
4
4
2
4
1
1
0
mikro
małe
średnie
Przedsiębiorstwo
duŜe
brak informacji nt
wielkości
przedsiębiorstwa
JST
Podmiot świadczący Kościół, kościelna
usługi publiczne w osoba prawna lub
ramach realizacji
stowarzyszenie,
obowiązków
związek wyznaniowy
Inna
Strona
15
Co trzecia przeprowadzona lub obecnie realizowana przez ankietowane podmioty inwestycja
dotyczyła wytwarzania energii elektrycznej z wody. ZbliŜony odsetek respondentów (31,7%)
inwestował w wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru. Rzadziej inwestycje dotyczyły wytwarzania
energii elektrycznej z biomasy lub biogazu (21,7%) oraz wytwarzania ze źródeł odnawialnych energii
cieplnej i elektrycznej w kogeneracji (8,3%).
W przypadku 3 instytucji inwestujących w wytwarzanie ze źródeł odnawialnych energii cieplnej
i elektrycznej w kogeneracji, dwie z nich inwestowały równieŜ w wytwarzanie energii cieplnej ze
słońca, jedna – dodatkowo w inne OZE. Wszystkie 5 instytucji, których inwestycje dotyczyły
wytwarzania ze źródeł odnawialnych energii cieplnej i elektrycznej w kogeneracji, deklarowały
wskaźnik skojarzenia inwestycji przekraczający 0,45.
Wykres 7
Pyt. W2 Obszar którego dotyczyła inwestycja w OZE
W ytwarzanie energii elektrycznej z wody
20
W ytwarzanie energii elektrycznej z wiatru
19
13
W ytwarzanie energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
W ytwarzanie ze źródeł odnawialnych energii cieplnej i elektrycznej w
kogeneracj i
5
2
W ytwarzanie energii cieplnej ze słońca
Inne
4
0
5
10
15
20
25
Inwestycje w odnawialne źródła energii polegały najczęściej na budowie nowej instalacji do produkcji
energii elektrycznej i/lub cieplnej (65%), rzadziej na modernizacji, przebudowie lub rozbudowie
istniejącej instalacji (30%). Niewielki odsetek respondentów realizował oba rodzaje inwestycji
jednocześnie (5%).
Wykres 8
Pyt. W4 Rodzaj zrealizowanej inwestycji
5,0%
30,0%
65,0%
Strona
Modernizacja, przebudow a lub rozbudow a instalacji do produkcji energii elektr. lub cieplnej ze źródeł
odnaw ialnych
Budow a now ej oraz modernizacja, przebudow a lub rozbudow a instalacji do produkcji energii
elektrycznej lub cieplnej ze źródeł odnaw ialnych
16
Budow a now ej instalacji do produkcji energii elektrycznej lub cieplnej ze źródeł odnaw ialnych
Około 2/3 respondentów realizowało jedną inwestycję w OZE. W przypadku podejmowania więcej niŜ
jedna inwestycji, ich liczba zawierała się najczęściej w przedziale 2-5 inwestycji, choć jeden
z respondentów deklarował realizację aŜ 12 inwestycji.
Inwestycje w OZE są najczęściej inwestycjami o relatywnie niewielkiej skali, nie przekraczającej
wartości 5 mln PLN (62,7%). Tylko co czwarta inwestycja (27,1%) wymagała zaangaŜowania ponad
10 mln PLN.
Wykres 9
Pyt. W5 Liczba i łączna wartość zrealizowanych lub obecnie realizowanych inwestycji
1
Łączna wartość
inwestycji
brak odp.
50 mln PLN lub w ięcej
5
30-50 mln PLN
2
9
10-30 mln PLN
5-10 mln PLN
6
1-5 mln PLN
25
Liczba
zrealizowanych lub
obecnie
realizowanych
inwestycji
poniŜej 1 mln PLN
12
1
12
5
4
4
3
4
3
2
5
1
43
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
W przypadku co drugiej inwestycji w OZE całkowita moc zainstalowana instalacji lub urządzeń do
produkcji energii nie przekracza 5 MW. JednakŜe z drugiej strony, co piąta inwestycja jest inwestycją
o relatywnie duŜej skali i daje moc przekraczającą 50 MW.
Tab. 2
Liczba wskazań
Odsetek
wskazań
poniŜej 1
15
25,0
1-5
15
25,0
5 - 10
6
10,0
10 - 50
12
20,0
50 lub więcej
12
20,0
Ogółem
60
100,0
Inwestycje modernizacyjne, przebudowa lub rozbudowa instalacji lub urządzeń przynoszą stosunkowo
niewielki wzrost mocy zainstalowanej, co prezentuje poniŜsza tabela. Znamienny jest fakt, Ŝe blisko
połowa respondentów odmówiła odpowiedzi na tak postawione pytanie.
Strona
Łączna całkowita moc zainstalowana
instalacji lub urządzeń do produkcji
energii ze źródeł odnawialnych
(w MW)
17
Pyt. W6 Moc zainstalowana instalacji lub urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych
Tab. 3
Pyt. W7 Wzrost mocy zainstalowanej w wyniku modernizacji, przebudowy lub rozbudowy
instalacji
Wzrost mocy zainstalowanej
instalacji lub urządzenia (w MW)
Liczba wskazań
0,25
1
0,30
1
0,40
1
0,60
1
1,00
1
2,00
1
6,00
1
8,00
1
nie wiem
2
brak odp.
11
Ogółem
21
Niemal co czwarty respondent deklarował uzyskiwaną roczną produkcję energii z instalacji lub
urządzeń wykorzystujących źródła odnawialne poniŜej 100 MWh. Nieco rzadziej deklarowano
produkcję na poziomie 1.000 – 10.000 MWh rocznie (20%) oraz 100 – 1.000 MWh (18,3%).
Tab. 4
Liczba wskazań
Odsetek wskazań
poniŜej 100
14
23,3
100 - 1.000
11
18,3
1.000 - 10.000
12
20,0
10.000 - 100.000
5
8,3
100.000 lub więcej
3
5,0
brak odp.
15
25,0
Ogółem
60
100,0
W przypadku inwestycji modernizacyjnych lub polegających na przebudowie lub rozbudowie instalacji
lub urządzeń wykorzystujących OZE, zauwaŜalna jest silna dyspersja odpowiedzi o wzrost rocznej
produkcji energii. W przypadku dwóch inwestycji nie uzyskano w efekcie Ŝadnego przyrostu produkcji,
w przypadku trzech innych był on skromny i nie przekraczał 100 MWh.
Strona
Roczna produkcja energii z instalacji
lub urządzeń wykorzystujących
odnawialne źródła (w MWh)
18
Pyt. W8 Roczna produkcja energii z instalacji lub urządzeń wykorzystujących odnawialne
źródła
Tab. 5
Pyt. W9 Wzrost rocznej produkcji energii w wyniku modernizacji, przebudowy lub rozbudowy
instalacji
Wzrost (w MWh)
Liczba wskazań
0
2
8
1
20
1
72
1
1 300
1
2 000
1
3 500
1
4 800
1
200 000
1
nie wiem
2
brak odp.
9
Ogółem
21
Większość podmiotów zrealizowało inwestycje tylko w jednym województwie. Dwa z badanych
podmiotów wybrały dwie lokalizacje, jeden – cztery, jeden – aŜ 14 (małe przedsiębiorstwo, zajmujące
się wytwarzaniem energii elektrycznej z biomasy lub biogazu).
Najwięcej inwestycji w OZE realizowano w województwie kujawsko-pomorskim (12) oraz
zachodniopomorskim (8). Najmniej inwestycji w OZE deklarowano w województwach: opolskim
i lubuskim (po 1) oraz lubelskim (2). W Warszawie zlokalizowano 4 inwestycje.
Wykres 10
12
Kujawsko-pomorskie
6
Małopolskie
Łódzkie
5
Świętokrzy skie
5
Warmińsko-Mazurskie
5
5
Podkarpackie
3
Podlaskie
2
Lubelskie
Lubuskie
1
Opolskie
1
8
6
Śląskie
Wielkopolskie
5
Dolnośląskie
5
5
Pomorskie
4
Mazowieckie
-1
1
3
5
7
9
11
13
19
poziomie rozwoju
regiony o wysokim
Zachodniopomorskie
Strona
rozwoju
regiony o średnim lub niskim poziomie
Pyt. W11. Województwo, w którym inwestycja jest zlokalizowana
4.2
Inwestycje w odnawialne źródła energii
Głównymi motywami skłaniającymi do inwestycji w OZE były: wysoka rentowność takiej inwestycji
(46,7% wskazań), moŜliwość uzyskania wsparcia finansowego inwestycji ze źródeł zewnętrznych
(40%) oraz uzyskanie tzw. zielonych certyfikatów (38,3%). Mniejsze znaczenie miały takie korzyści jak
obrót emisjami CO2 (16,7%), dochód lub oszczędności z inwestycji (13,3%), ulgi podatkowe (11,7%)
czy teŜ traktowanie inwestycji jako przyszłościowej (5%).
Wykres 11
Pyt. K1 Główne korzyści z inwestycji w odnawialne źródła energii
28
wy soka zy skowność
moŜliwość uzy skania wsparcia f inansowego inwesty cji z zewnętrzny ch
źródeł
24
23
uzy skanie tzw. zielony ch certy f ikatów
10
obrót emisjami CO2
8
dochód z inwesty cji/ oszczędności
7
ulgi podatkowe
3
chęć rozwoju/ przy szłościowa inwesty cja
5
Inne
trudno powiedzieć
1
odmowa odpowiedzi
1
0
5
10
15
20
25
30
Strona
20
NajdłuŜszy okres zwrotu przewidywano dla inwestycji związanych z wytwarzaniem energii cieplnej
i elektrycznej w kogeneracji (średnio 11,2 lat) oraz wytwarzaniem energii elektrycznej z wiatru (10,4
lat). Nieco szybszy okres zwrotu przewidywano dla inwestycji związanych z wytwarzaniem energii
elektrycznej z wody (8,7 lat) oraz wytwarzaniem energii elektrycznej z biomasy lub biogazu (8,1 lat).
Zdecydowanie najszybciej w opinii respondentów zwracają się nakłady na inwestycje związane
z wytwarzaniem energii cieplnej ze słońca (3,5 lat). Dostrzegalne jest silne zróŜnicowane w ocenie
okresu zwrotu z inwestycji. Jest ono największe dla inwestycji w wytwarzanie energii elektrycznej
z wiatru, gdzie waha się w granicach od 4 do nawet 30 lat.
Wykres 12
Pyt. W10 Przewidywany okres zwrotu inwestycji (w latach) wg typu inwestycji
35
30
30
25
20
18
15
15
15
11,2
10,4
8,7
10
5
4
8,1
5
4
3
2
3,5
5
0
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
wytwarzanie energii elektrycznej z wytwarzanie energii elektrycznej z
wytwarzanie ze źródeł
wytwarzanie energii elektrycznej z wytwarzanie energii cieplnej ze
wiatru
wody
odnawialnych energii cieplnej i
biomasy lub biogazu
słońca
elektrycznej w kogeneracji
Blisko 2/3 respondentów korzystało z finansowego wsparcia inwestycji w OZE ze źródeł
zewnętrznych.
Wykres 13
Pyt. P1 Czy skorzystaliście Państwo z finansowego wsparcia tego rodzaju inwestycji z
zewnętrznych źródeł?
Nie
35%
Strona
Wsparcie to było najczęściej udzielane w postaci kredytów preferencyjnych (30,8%), częściowego
dofinansowania i kredytów preferencyjnych (23,1%) oraz częściowego dofinansowania poniesionych
kosztów inwestycji (23,1%).
21
Tak
65%
Wykres 14
Pyt. P2 Forma finansowego wsparcia inwestycji
Kredyty preferencyjne
22
Częściowe dofinansowanie poniesionych kosztów
inwestycji
18
Inny rodzaj kredytu/poŜyczki
7
1
inne
0
5
10
15
20
25
Poziom dofinansowania poniesionych kosztów inwestycji był mocno zróŜnicowany i wahał się
najczęściej w granicach od 20% (w skrajnym przypadku zaledwie 3%) do 70% (w skrajnym przypadku
nawet 90%).
Tab. 6
Pyt. P3. Jaki procent poniesionych kosztów inwestycji został dofinansowany?
3
1
20
3
25
1
30
2
40
1
50
3
60
2
70
2
90
1
nie wiem
1
odmowa odp.
1
Ogółem
18
Respondenci najczęściej korzystali ze wsparcia Banku Ochrony Środowiska (10 wskazań) i banków
komercyjnych (8 wskazań). Nieco rzadziej wskazywano na Ekofundusz i Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej (po 7 wskazań), Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju
22
Liczba
wskazań
Strona
Dofinansowanie
kosztów inwestycji (w %)
Regionalnego na lata 2004-2006 (6 wskazań) i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej (5 wskazań).
Z jednego źródła wsparcia inwestycji w OZE korzystało 20 podmiotów, z dwóch źródeł – 7 podmiotów,
z trzech – 4 podmioty. Najczęściej łączono środki pochodzące z NFOŚiGW i WFOŚiGW, Ekofunduszu
i Banku Ochrony Środowiska, niekiedy ze ZPORR.
Wykres 15
Pyt. P4. Jaka instytucja udzieliła wsparcia finansowego inwestycji?
Inne
2
Banki komercyjne
8
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na
lata 2004-2006
6
1
Bank Światowy
Bank Ochrony Środowiska
10
Ekofundusz
7
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej
5
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
7
0
2
4
6
8
10
12
W przypadku inwestycji w wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru największym zainteresowaniem
inwestorów cieszyły się banki komercyjne, Bank Ochrony Środowiska i ZPORR, inwestycji w
wytwarzanie ze źródeł odnawialnych energii cieplnej i elektrycznej w kogeneracji - Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, inwestycji w wytwarzanie energii elektrycznej z biomasy
lub biogazu - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zaś inwestycji w
wytwarzanie energii energii elektrycznej z wody – Bank Ochrony Środowiska.
Tab. 7
Pyt. P4. Jaka instytucja udzieliła wsparcia finansowego inwestycji?
wytwarzanie
wytwarzanie
wytwarzanie wytwarzanie
ze źródeł
energii
energii
energii
odnawialnych
elektrycznej z
elektrycznej z elektrycznej z energii cieplnej
biomasy lub
wiatru
wody
i elektrycznej
biogazu
w kogeneracji
Inne
2
4
2
0
1
3
1
1
2
3
1
3
1
2
3
1
2
4
1
1
1
1
1
1
Porównując wykres 15 i tab 7 moŜna zauwaŜyć niewielkie róŜnice w liczebnościach. Jest to błąd wynikający z
krzyŜowania danych, który niestety występuje w tego typu zestawieniach.
23
2
0
Strona
Narodowy
Fundusz
Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
Wojewódzki
Fundusz
Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
Ekofundusz
Bank Światowy
Zintegrowany Program Operacyjny
Rozwoju Regionalnego na lata
2004-2006
Banki komercyjne
wytwarzanie
energii
cieplnej ze
słońca
Wśród powodów nie skorzystania z finansowego wsparcia inwestycji w OZE ze źródeł zewnętrznych
najczęściej wymieniano skomplikowane i czasochłonne procedury (7 wskazań) i odmowę udzielenia
wsparcia (5 wskazań), rzadziej był to brak konieczności korzystania z dofinansowania i brak informacji
odnośnie moŜliwości dofinansowania (po 3 wskazania).
Wykres 16
Pyt. P5. Dlaczego nie skorzystano z finansowego wsparcia tego rodzaju inwestycji z
zewnętrznych źródeł.
7
Skomplikow ane i czasochłonne procedury
5
Odmow a udzielenia w sparcia
Brak konieczności korzystania z dofinansow ania
3
Brak informacji odnośnie moŜliw ości dofinansow ania
3
Skomplikow ane i czasochłonne procedury oraz brak
konieczności korzystania z dofinansow ania
2
1
1
2
3
4
5
6
7
8
24
0
Strona
Inne
4.3
Bariery dla inwestycji w odnawialne źródła energii
W opinii respondentów badania proces przygotowania inwestycji w odnawialne źródła energii wiąŜe
się z duŜą ilością dokumentacji urzędowej (na tę barierę wskazało 90% respondentów, przy czym
blisko 2/3 ogółu określiło ją jako barierę bardzo istotną), a sam proces jest skomplikowany i
pracochłonny. Nieco mniejsze, lecz wciąŜ bardzo istotne znaczenie przypisano długotrwałości procesu
(84% wskazań) i jego wysokim kosztom (77% wskazań, przy czym aŜ 62% respondentów postrzega
ten czynnik jako bardzo silną barierę).
Wykres 17
Pyt. B1 Ocena procesu przygotowania inwestycji w zakresie wykorzystania odnawialnych
źródeł energii (do momentu rozpoczęcia jej eksploatacji)
wy maga uzy skania duŜej liczby dokumentacji urzędowej
65%
jest kosztowny
62%
jest długotrwały
57%
jest skomplikowany i pracochłonny
58%
zdecy dowanie tak
raczej tak
ani tak, ani nie
raczej nie
25%
15%
27%
28%
zdecy dowanie nie
nie wiem
Za największą barierę na etapie przygotowania inwestycji respondenci uznali koszty, w szczególności
wysokie ceny instalacji i urządzeń do produkcji energii oraz wysokie opłaty za przyłączenie do sieci.
Dotkliwie odczuwalne są takŜe bariery proceduralne, w tym przede wszystkim procedura Oceny
Oddziaływania na Środowisko (i ewentualnie konsultacje społeczne), brak planu zagospodarowania
przestrzennego, uzyskanie pozwolenia na budowę, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy oraz
uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej.
Wykres 18
Pyt. B2 Główne etapy przygotowania inwestycji, w trakcie których inwestorzy napotkali na
bariery. Ocena bardzo niska: 1-2 pkt; ocena niska: 3-4 pkt; ocena przeciętna: 5-6 pkt; ocena
wysoka: 7-8 pkt; ocena bardzo wysoka: 9-10 pkt.
Uzyskanie promesy kredytowej/leasingowej
Wysokie ceny instalacji i urządzeń do produkcji energii
Projektowanie, dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń do produkcji energii ze źródeł
odnawialnych (OZE)
Wysokie opłaty za przyłączenie do sieci
Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, jeŜeli dotyczy
Uzyskanie pozwolenia na budowę
Przygotowanie dokumentacji budowlanej
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ), w tym
proces konsultacji społecznych, jeŜeli było to konieczne
Przygotowanie biznes planu/studium wykonalności
Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy
Brak planu zagospodarowania przestrzennego
Projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych danych monitoringowych
Brak odpowiedniej lokalizacji
bardzo niska
niska
przeciętna
wy soka
bardzo wy soka
trudno powiedzieć
Siła barier wydaje się być zróŜnicowana w zaleŜności od typu inwestycji. W przypadku inwestycji w
wytwarzanie energii z wiatru bardzo silnie odczuwaną barierę tworzą wysokie ceny instalacji i
urządzeń do produkcji energii (7 wskazań). Nieco rzadziej respondenci wskazywali na brak planu
zagospodarowania przestrzennego, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, przeprowadzenie
procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko i uzyskanie warunków przyłączenia do sieci
elektroenergetycznej (po 5 wskazań). W przypadku inwestycji w wytwarzanie energii z biopaliw i
biogazu jako bardzo silne bariery najczęściej wymieniano uzyskanie promesy kredytowej/leasingowej
oraz przeprowadzenie procedury OOŚ (po 2 wskazania). Dla inwestycji w wytwarzanie energii z wody
duŜą trudność przedstawiały wysokie ceny instalacji i urządzeń do produkcji energii (3 wskazania).
26
nie doty czy
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Strona
0%
Wykres 19
Pyt. B3 Typ inwestycji a ocena najwaŜniejszych barier na etapie przygotowania inwestycji
(ocena 9 lub 10 pkt).
2
1
1
3
1
Projektowanie, dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń do produkcji energii ze źródeł
odnawialnych (OZE)
3
7
1
1
2
1
Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, jeŜeli dotyczy
1
5
1
1
3
1
1
2
2
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ)
5
2
1
2
1
1
1
5
2
5
Projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych danych monitoringowych
1
1
0
energia z w iatru
energia z w ody
kogeneracja
1
2
2
2
3
energia z biopaliw i biogazu
4
5
6
7
energia ze słońca
Strona
27
Podobne zróŜnicowanie siły barier moŜna dostrzec przy analizie uwzględniającej typ podmiotu. I tak,
dla firm mikro najsilniejsze bariery tworzyły wysokie ceny instalacji i urządzeń do produkcji energii
(7 wskazań przypisujących ocenę 9 lub 10 pkt. w skali 1 - 10) oraz przeprowadzenie procedury OOŚ,
natomiast w przypadku firm średnich (50 – 249 zatrudnionych) były to: brak planu zagospodarowania
przestrzennego (3 wskazania) i uzyskanie promesy kredytowej/leasingowej (2 wskazania).
W przypadku pozostałych typów podmiotów Ŝadna z barier nie odgrywała kluczowej roli.
Tab. 8
Typ jednostki a ocena najwaŜniejszych barier na etapie przygotowania inwestycji
przedsiębiorstwo
mikro
małe
Projektowanie lokalizacji inwestycji
i zbieranie niezbędnych danych
monitoringowych
Brak planu zagospodarowania
przestrzennego
Uzyskanie decyzji o warunkach
zabudowy
Przygotowanie biznes
planu/studium wykonalności
Przeprowadzenie procedury Oceny
Oddziaływania na Środowisko
(OOŚ)
Przygotowanie dokumentacji
budowlanej
Uzyskanie warunków przyłączenia
do sieci elektroenergetycznej,
jeŜeli dotyczy
Wysokie opłaty za przyłączenie do
sieci
Projektowanie, dostawa i montaŜ
instalacji i urządzeń do produkcji
(OZE)
Wysokie ceny instalacji i urządzeń
do produkcji energii
2
2
Uzyskanie promesy
kredytowej/leasingowej
4
średnie
duŜe
brak inf. o
wielkości
JST
podmiot
św.
usługi
publ.
kościół
inna
1
1
3
1
3
1
3
1
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
4
1
1
1
1
2
1
1
7
1
1
6
2
1
1
1
1
2
2
1
1
Strona
28
W śród trzech najbardziej uciąŜliwych etapów związanych z przygotowaniem inwestycji respondenci
najczęściej wymieniali dostawy i montaŜ instalacji i urządzeń do produkcji energii i związane z tym
wysokie ceny (23 wskazania) oraz przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko,
w tym procesu konsultacji społecznych, jeśli były wymagane (16 wskazań). Z kolei jako najmniej
uciąŜliwe podawano projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych danych
monitoringowych i przygotowanie biznes planu/studium wykonalności (po 4 wskazania) oraz
przygotowanie dokumentacji budowlanej (5 wskazań).
Wykres 20 Pyt. B2 Trzy najbardziej uciąŜliwe etapy przygotowania inwestycji
23
Wy sokie ceny instalacji i urządzeń do produkcji energii
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziały wania na Środowisko
(OOŚ), w ty m proces konsultacji społeczny ch, jeŜeli by ło to
16
11
Uzy skanie decy zji o warunkach zabudowy
10
Uzy skanie pozwolenia na budowę
Uzy skanie warunków przy łączenia do sieci elektroenergety cznej,
jeŜeli doty czy
9
9
Uzy skanie promesy kredy towej/leasingowej
8
Projektowanie, dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń do produkcji
energii ze źródeł odnawialny ch (OZE)
8
Wy sokie opłaty za przy łączenie do sieci
7
7
Przy gotowanie dokumentacji budowlanej
5
Przy gotowanie biznes planu/studium wy konalności
4
Projektowanie lokalizacji inwesty cji i zbieranie niezbędny ch dany ch
monitoringowy ch
4
0
5
10
15
20
25
W śród najsilniej odczuwanych barier na etapie przygotowania inwestycji w OZE respondenci badania
najczęściej wymieniali utrudnienia administracyjne i biurokratyczne, czynniki o charakterze
ekonomicznym oraz technicznym.
Do podstawowych barier o naturze administracyjnej moŜna zaliczyć: trudności związane
z przeprowadzeniem procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ), w tym proces
konsultacji społecznych (ogółem 18 wskazań), w tym uzyskanie akceptacji ze strony gminy
i społeczeństwa (4 wskazania), skomplikowane procedury/ dokumentacja/ przepisy (4 wskazania),
2000 (1 wskazanie), złe przepisy, utrudniające inwestycje (1 wskazanie), wysokie koszty
(1 wskazanie), trudności związane z uzyskaniem pozwolenia na budowę (ogółem 12 wskazań),
Strona
niepotrzebnego raportu (2 wskazania), długi czas trwania/ oczekiwania (2 wskazania), program Natura
29
postawę urzędników/urzędów (3 wskazania), otrzymanie błędnych informacji - sporządzenie
w tym: długi czas trwania/ oczekiwania (5 wskazań), biurokrację/ duŜo formalności, załatwiania/
gromadzenia zezwoleń (4 wskazania), postawę urzędów/ urzędników (2 wskazania), a nawet taką jak
uznanie, czy elektrownia wodna jest celem publicznym (1 wskazanie), bariery związane z lokalizacją
i jej projektowaniem (11 wskazań), w tym: brak weryfikowalnych danych dotyczących lokalizacji
(4 wskazania), długi czas trwania/ oczekiwania (3 wskazania), trudności z uzyskaniem pozwolenia na
lokalizację inwestycji (2 wskazania), bliskość linii energetycznej (1 wskazanie), trudny teren zalewowy,
powodzie (1 wskazanie), trudności związane z uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy
(10 wskazań),
w
tym:
biurokrację/
duŜo
formalności,
załatwiania/
gromadzenie
zezwoleń
(3 wskazania), uzyskanie zgody urzędu/ dokumentu (2 wskazania), długi czas oczekiwania/trwania
procedur (2 wskazania), brak inwestycji w planach zagospodarowania przestrzennego (2 wskazania),
oraz ogólnie – uzyskanie decyzji (1 wskazanie), trudności związane z uzyskaniem warunków
przyłączenia do sieci elektroenergetycznej (9 wskazań), w tym: długi czas trwania/ oczekiwania
(4 wskazania), zły stan infrastruktury (1 wskazanie), wysokie opłaty (1 wskazanie), niechęć zakładu
energetycznego do współpracy (1 wskazanie), brak takiej moŜliwości (1 wskazanie) i ogólnie uzyskanie warunków podłączenia do sieci (1 wskazanie), trudności związane z brakiem planu
zagospodarowania przestrzennego (7 wskazań), w tym: problemy z uzyskaniem warunków
zabudowy/ pozwoleniem na budowę (3 wskazania), brak planu - indywidualne tworzenie go
(2 wskazania), brak moŜliwości przyłączenia do sieci energetycznej (1 wskazanie), uzyskanie uchwały
samorządu lokalnego (1 wskazanie).
Rzadziej wymieniono inne utrudnienia o charakterze administracyjnym, a wśród nich: trudności
związane z przygotowaniem dokumentacji budowlanej (5 wskazań), w tym: biurokrację/ duŜo
formalności, załatwiania/ gromadzenie zezwoleń (2 wskazania), konieczność improwizacji w celu
skompletowania dokumentacji (1 wskazanie), wywiady środowiskowe (1 wskazanie), trudności ze
skoordynowaniem terminów i uzyskania pozwolenia na budowę (1 wskazanie) oraz przewlekłość
postępowania w zakresie pozyskiwania kolejnych decyzji (1 wskazanie).
W śród czynników o charakterze ekonomicznym najczęściej wymieniano: trudności związane
z wysokimi cenami instalacji i urządzeń do produkcji energii (ogółem 16 wskazań), w tym:
ogólnie wysokie ceny (10 wskazań), ceny instalacji przekraczające załoŜenia projektowe
(2 wskazania), wysokie ceny konkretnych części/ urządzeń (1 wskazanie), brak urządzeń, produktów
krajowych (1 wskazanie), brak moŜliwości uŜycia tańszych odpowiedników drogich części
(1 wskazanie), krótką gwarancję urządzeń (1 wskazanie), trudności związane z wysokimi opłatami
za przyłączenie do sieci (8 wskazań), w tym: ogólnie - wysokie ceny (5 wskazań), stan infrastruktury
wymagający duŜych nakładów finansowych (1 wskazanie), brak moŜliwości samodzielnego wyboru
wykonawców usługi (1 wskazanie), przerzucenie przez przedsiębiorstwa energetyczne wszystkich
kosztów na przedsiębiorców (1 wskazanie), trudności związane z uzyskaniem promesy
kredytowej/leasingowej (4 wskazania), w tym: generalnie – uzyskanie kredytu (2 wskazania),
zabezpieczenia (2 wskazania).
W śród barier technicznych respondenci wymieniali: trudności związane z projektowaniem,
dostawą i montaŜem instalacji i urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych (8
wskazań), w tym: brak wykwalifikowanych pracowników/ odpowiednich firm (3 wskazania), błędy przy
projektowaniu (1 wskazanie), skomplikowany projekt (1 wskazanie), złą jakość produkcyjną urządzeń
oraz trudności związane z przygotowaniem biznes planu/studium wykonalności (4 wskazania),
w tym: biurokrację/ duŜo formalności, załatwiania/ gromadzenia zezwoleń (2 wskazania), trudność
Strona
o zamówienie publiczne (1 wskazanie), problemy klimatyczne - deszcz opóźniał montaŜ (1 wskazanie)
30
przetwarzających przepływ prądu (zła jakość turbin) (1 wskazanie), wytypowanie realizatora w oparciu
z określeniem efektów, jakie w przyszłości przyniesie (1 wskazanie), długi czas trwania/ oczekiwania
(1 wskazanie).
Wśród trzech najbardziej uciąŜliwych etapów związanych z przygotowaniem inwestycji
respondenci najczęściej wymieniali:
- dostawę i montaŜ instalacji i związane z tym wysokie ceny urządzeń do produkcji energii,
-przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko, w tym procesu konsultacji
społecznych, jeśli były wymagane,
-uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i/lub pozwolenia na budowę.
Trudności te najczęściej były związane z:
- biurokracją i ilością formalności, załatwianiem i gromadzeniem zezwoleń,
- długim czasem trwania lub oczekiwania,
- postawą urzędów/urzędników,
- uzyskaniem akceptacji na inwestycję ze strony gminy i społeczeństwa.
Analiza długości trwania poszczególnych etapów przygotowania inwestycji z punktu widzenia jej typu
wskazuje na istniejące zróŜnicowanie. Zasadniczo, najbardziej czasochłonnym etapem przygotowania
inwestycji jest projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych danych monitoringowych i
trwa on średnio ok. 1 roku (za wyjątkiem inwestycji w wytwarzanie energii ze słońca, gdzie trwa on 4,5
miesięcy). Ten etap jest najbardziej długotrwały w przypadku inwestycji w wytwarzanie energii z
wiatru, wytwarzanie energii w kogeneracji oraz wytwarzanie energii z biopaliw i biogazu. Dla inwestycji
w wytwarzanie energii z wody najbardziej czasochłonna jest dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń
słuŜących wytwarzaniu energii, zaś dla inwestycji w wytwarzanie energii ze słońca – uzyskanie decyzji
o warunkach zabudowy. Bardzo znamienna jest duŜa dyspersja deklarowanego okresu trwania
poszczególnych etapów przygotowania inwestycji w OZE. Największa jest ona dla inwestycji
w wytwarzanie energii z wody, gdzie w przypadku kilku etapów obejmuje okres od 1 miesiąca do
nawet 60 miesięcy. Z kolei najmniej rozciągnięte w czasie są etapy przygotowania inwestycji
polegającej na wytwarzaniu energii ze słońca.
Tab. 9
Pyt. B4 Czas trwania poszczególnych etapów przygotowania inwestycji z OZE (w miesiącach)
1
1
1
60
36
60
6
3
3
12
5
6
13
6
10
1
1
1
24
24
60
3
4
3
5
5
6
6
5
11
1
60
4
8
11
1
48
2
6
9
1
1
7
12
2
3
3
3
2
2
Strona
Projektowanie
lokalizacji
inwestycji
i
zbieranie
niezbędnych danych monitoringowych
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na
Środowisko (OOŚ), w tym proces konsultacji
społecznych, jeŜeli było to konieczne
Dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń słuŜących
wytwarzaniu energii
Uzyskanie
warunków
przyłączenia
do
sieci
elektroenergetycznej lub cieplnej
Uzyskanie koncesji (lub promesy koncesji) na
wytwarzanie i sprzedaŜ energii
31
Me
Odchylenie
MinMax (dominanta) Średnia
stand.
W tabeli zaznaczono na szaro etapy kluczowe z punktu widzenia uzyskania przez beneficjentów tzw.
gotowości realizacyjnej w działaniu 9.4 POIiŚ. W najbardziej skrajnych przypadkach etapy te trwają
blisko 5 lat, ale przeciętnie nie są one dłuŜsze niŜ 6 miesięcy. Wymóg przyjęty na etapie oceny
merytorycznej wniosków w konkursach 9.4 POIiŚ stanowi, iŜ w terminie nie przekraczającym 12
miesięcy od daty zakończenia naboru wniosków w danej rundzie aplikacyjnej beneficjent musi
przedstawić (jeŜeli nie dokonał tego na etapie oceny merytorycznej I stopnia) kopie następujących
dokumentów (w odniesieniu do całego zakresu projektu):
- dokumenty potwierdzające dostępność środków na sfinansowanie projektu,
- prawomocne pozwolenia na budowę (jeśli nie dotyczy stosowne oświadczenie),
- prawomocna decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (jeśli nie dotyczy, stosowne
oświadczenie),
-gotowy projekt techniczny.
Strona
32
Z badania wynika, iŜ termin 12 miesięcy przyjęty w systemie wyboru projektów w działaniu 9.4
POIiś (między I a II oceną merytoryczną) w przewaŜającej części przypadków nie jest zbyt
rygorystyczny z punktu widzenia moŜliwości uzupełnienia przez beneficjentów niezbędnej
dokumentacji w celu spełnienia kryterium gotowości realizacyjnej.
Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu dofinansowania, wyznaczonej minimalnej wartości projektu oraz systemu oceny projektów w ramach działań 9.4, 9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko w kontekście moŜliwości beneficjentów
Tab. 10
Czas trwania poszczególnych etapów przygotowania inwestycji wg. rodzajów OZE
energia z wiatru
Etap
energia z wody
energia z biopaliw i
biogazu
kogeneracja
energia ze słońca
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
min
średnia
max
Projektowanie lokalizacji inwestycji i
zbieranie niezbędnych danych
monitoringowych
2
11,9
48
1
12,1
60
5
11,8
24
3
11,6
36
1
4,5
8
Przygotowanie biznes planu/studium
wykonalności
1
3,3
12
1
3,5
12
2
5,2
12
1
10,1
36
1
3,5
12
1
6,3
24
1
9,3
60
2
3,4
9
1
4,3
6
1
6,5
12
Uzyskanie decyzji o warunkach
zabudowy
Przeprowadzenie procedury OOŚ
1
6,1
24
1
6,7
24
3
5,5
12
1
4,3
12
1
1
1
Przygotowanie dokumentacji
budowlanej
1
4,9
12
1
6,9
24
1
3
6
1
4,1
7
1
3
5
1
4,9
18
1
11,6
60
1
3,2
6
1
4,9
12
1
2,5
4
Dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń
słuŜących wytwarzaniu energii
1
3,7
12
1
14,1
60
2
6,5
14
1
6,7
18
2
2,5
3
Uzyskanie warunków przyłączenia do
sieci elektroenergetycznej lub cieplnej
1
8,4
48
1
3,9
24
1
2
3
1
6,3
18
1
1
1
Uzyskanie koncesji (lub promesy
koncesji) na wytwarzanie i sprzedaŜ
energii
1
2,5
6
1
2,6
6
1
2,3
4
1
2,8
7
1
1,5
2
Uzyskanie promesy
kredytowej/leasingowej
1
3,9
12
1
2,8
6
1
2,3
4
1
2,3
3
-
-
-
W opinii 2/3 respondentów całkowity okres projektowania i przygotowania inwestycji do momentu
rozpoczęcia eksploatacji urządzenia lub instalacji zawierał się w przedziale 2 – 4 lata. W okresie
krótszym niŜ 1 rok udawało się go zrealizować najczęściej firmom mikro realizującym niewielkie
inwestycje. Z drugiej strony, jednakŜe, ta grupa podmiotów realizowała takŜe projekty długotrwałe o
cyklu inwestycyjnym obejmującym 4 – 5 lat. Oznacza to, Ŝe większość inwestycji, które rozpoczęłyby
się w roku 2009/2010, ma duŜą szansę na wdroŜenie do eksploatacji do roku 2015, czyli końca
rozliczania obecnej perspektywy finansowania z funduszy europejskich.
Wykres 21
Pyt. B5 Długość trwania całkowitego okresu projektowania i przygotowania inwestycji do
momentu rozpoczęcia eksploatacji urządzenia lub instalacji
8%
5%
13%
7%
37%
30%
do 1 roku
od 1 do 2 lat
dłuŜej niŜ 2 lata i krócej niŜ 4 lata
dłuŜej niŜ 4 lata i nie dłuŜej niŜ 5 lat
dłuŜej niŜ 5 lat
trudno powiedzieć
Przeciętnie najbardziej czasochłonne w przygotowaniu i realizacji są inwestycje polegające na
wytwarzaniu energii z wody, natomiast najszybciej postępuje proces inwestycyjny w przypadku
inwestycji związanej z wytwarzaniem energii ze słońca.
Wykres 22 Okres przygotowania inwestycji wg. rodzajów OZE
9
do 1 roku
dłuŜej niŜ 2 lata, ale krócej niŜ 4 lata
dłuŜej niŜ 5 lat
8
od 1 do 2 lat
dłuŜej niŜ 4 lata, ale nie dłuŜej niŜ 5 lat
trudno pow iedzieć
6
5
4
3
34
2
1
0
energia z w iatru
energia z w ody
kogeneracja
energia z biopaliw i
biogazu
energia ze słońca
Strona
Liczba podmiotów
7
Okres projektowania i przygotowania inwestycji najbardziej odbiegał od pierwotnie zakładanego
w przypadku inwestycji realizowanych przez firmy małych rozmiarów (mikro i małe), zaś najbardziej
przewidywalny był w przypadku inwestycji przygotowywanych przez firmy duŜe oraz jednostki
samorządu terytorialnego.
Wykres 23
Pyt. B6 Długość okresu projektowania i przygotowania inwestycji do momentu rozpoczęcia
eksploatacji urządzenia lub instalacji w stosunku do pierwotnego planu – wg typu podmiotu
10
8
znacznie dłuŜszy od pierw otnie planow anego
dłuŜszy od pierw otnie planow anego
zbliŜony do planow anego
krótszy od planow anego
6
4
2
0
mikro
małe
średnie
duŜe
brak inf. o wielkości
przedsiębiorstwo
JST
podmiot św. usługi
publiczne
kościół
Największe opóźnienia w stosunku do harmonogramu przygotowania inwestycji występowały
w przypadku inwestycji związanych z produkcją energii z wody i energii z wiatru, natomiast
najłatwiejsze do planowania czasowego były inwestycje związane z wytwarzaniem energii ze słońca i
wytwarzaniem energii w kogeneracji.
Wykres 24
Pyt. B6 Długość okresu projektowania i przygotowania inwestycji do momentu rozpoczęcia
eksploatacji urządzenia lub instalacji w stosunku do pierwotnego planu – wg typu inwestycji
10
znacznie dłuŜszy od pierw otnie planow anego
9
dłuŜszy od pierw otnie planow anego
zbliŜony do planow anego
8
7
6
6
6
6
4
4
4
4
3
2
2
2
1
0
1
0
0
kogeneracja
energia z biomasy lub
biogazu
energia ze słońca
35
energia z w ody
Strona
energia z w iatru
Opóźnienie rozpoczęcia eksploatacji inwestycji w stosunku do wcześniejszego planu było przeciętnie
największe w przypadku inwestycji w OZE realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego
(24 miesiące) oraz firmy mikro i małe (odpowiednio 16,8 i 14 miesięcy), zaś najmniejsze –
w przypadku inwestycji realizowanych przez instytucje kościelne (3 miesiące) oraz firmy średniej
wielkości (4 miesiące). Długotrwałych opóźnień – sięgających nawet 60 miesięcy – doświadczały firmy
najmniejsze.
Wykres 25
Pyt. B7 Opóźnienie rozpoczęcia eksploatacji inwestycji w porównaniu do pierwotnego planu
(w miesiącach) – wg typu podmiotu
70
60
min
60
średnia
max
50
40
24
30
20
10
16,8
24
14
3
4
mikro
małe
24 24 24
15
10,5
6
11,2
4
6
2 4
3 3 3
0
średnie
duŜe
brak inf. o
wielkości
przedsiębiorstwo
JST
podmiot
św. usługi
publiczne
kościół
Najbardziej przewidywalne w planowaniu były inwestycje związane z wytwarzaniem energii cieplnej
i elektrycznej w kogeneracji (przeciętne opóźnienie o 2,5 miesiąca w stosunku do pierwotnego planu),
jak równieŜ z wytwarzaniem energii słonecznej (przeciętne opóźnienie – 6 miesięcy). Z kolei
najtrudniejsze do właściwego zaplanowania czasowego były inwestycje polegające na wytwarzaniu
energii z wody (przeciętne opóźnienie – 17,6 miesięcy) oraz wytwarzaniu energii z wiatru (przeciętne
opóźnienie – 15,6 miesięcy). W przypadku obu typów inwestycji opóźnienie sięgało nawet 60
miesięcy.
Wykres 26
Pyt. B7 Opóźnienie rozpoczęcia eksploatacji inwestycji w porównaniu do pierwotnego planu
(w miesiącach) – wg typu inwestycji
70
60
60
min
60
średnia
max
50
40
30
24
20
17,6
15,6
3
2 2,5 3
4
6
6
6
0
energia z wiatru
energia z wody
kogeneracja
energia z biomasy
lub biogazu
energia ze słońca
Strona
4
36
11
10
Wśród głównych barier napotkanych po rozpoczęciu eksploatacji inwestycji w OZE respondenci
wymieniali przede wszystkim niŜsze niŜ zakładano ceny energii, konflikty wynikające z obecności
w pobliŜu siedzib ludzkich, wzrost kosztów produkcji oraz niedoszacowany budŜet inwestycji. Najmniej
problemów przysparzały źle przyjęte rozwiązania techniczne i technologiczne, niedoszacowane
załoŜenia odnoszące się do lokalizacji inwestycji oraz niedobór wykwalifikowanych pracowników.
Wykres 27
Pyt. B8 Główne bariery, na jakie napotkali inwestorzy w okresie eksploatacji inwestycji
9
Problemy zw iązane z przyłączeniem do sieci operatorów
32
11
Niedobór w ykw alifikow anych pracow ników
Problemy z przepisami praw nymi i procedurami zw iązanymi z
ochroną środow iska naturalnego
32
7
8
9
33
Źle przyjęte rozw iązania techniczne i technologiczne
9
33
Konflikty w ynikające z obecności w pobliŜu siedzib ludzkich
Braki w dostępności surow ców
6
24
1
Niedoszacow any budŜet inw estycji
8
7
6
31
212
3
6
8
6
4
9
28
6
8
6
30
22
1
13
8
13
NiŜszy niŜ zakładano popyt
8
12
27
7
NiŜsze niŜ zakładano ceny
9
7
26
9
4
4 4 4 3
24
Niedoszacow ane załoŜenia odnoszące się do lokalizacji
inw estycji
Wzrost kosztów produkcji
7 2 5
2 5
7
6
7 12 6
7
11
5
6
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100
%
nie dotyczy
bardzo niska
niska
przeciętna
wysoka
bardzo wysoka
trudno powiedzieć
Strona
37
Jako bardzo silne bariery, którym przypisano ocenę 9 lub 10 pkt. w skali 1 – 10 producenci energii
z wody wymieniali najczęściej wzrost kosztów produkcji (4 wskazania), problemy z przepisami
prawnymi i procedurami związanymi z ochroną środowiska naturalnego, niŜsze niŜ zakładano ceny
energii, niŜszy niŜ zakładano popyt oraz niedoszacowany budŜet inwestycji (po 3 wskazania).
W przypadku producentów energii z wiatru na plan pierwszy wysuwały się problemy związane
z przyłączeniem do sieci operatorów, konflikty wynikające z obecności w pobliŜu siedzib ludzkich oraz
niŜsze niŜ zakładano ceny (po 3 wskazania). Z kolei dla producentów energii z biopaliw i biogazu
szczególnie silnie odczuwaną barierę tworzył niedobór wykwalifikowanych pracowników
(2 wskazania).
Wykres 28
Pyt. B8 Bariery ocenione jako bardzo silne
1
Problemy zw iązane z przyłączeniem do sieci
operatorów
3
Niedobór w ykw alifikow anych pracow ników
2
2
1
1
Problemy z przepisami praw nymi i procedurami
zw iązanymi z ochroną środow iska naturalnego
Niedoszacow ane załoŜenia odnoszące się do
lokalizacji inw estycji
1
Źle przyjęte rozw iązania techniczne i
technologiczne
1
1
3
4
2
Konflikty w ynikające z obecności w pobliŜu siedzib
ludzkich
1
3
1
Braki w dostępności surow ców
2
2
3
3
1
1
3
2
0
1
energia z w ody
2
3
4
5
energia z biopaliw i biogazu
38
Niedoszacow any budŜet inw estycji
energia z w iatru
3
2
Strona
4.4
Wsparcie dla inwestycji w odnawialne źródła energii
Minimalna wartość inwestycji w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z wody określona na
poziomie 10 mln PLN warunkująca uzyskanie dofinansowanie kosztów inwestycji w OZE w ramach dz.
9.4 POIiŚ została przez 2/3 respondentów realizujących inwestycje w tej dziedzinie (spośród ogólnej
liczby 20 respondentów) uznana za zbyt wysoka, a przez 1/3 respondentów jako odpowiednia. Nieco
niŜszy odsetek respondentów realizujących inwestycje w zakresie wytwarzania energii elektrycznej
z biomasy lub biogazu (53,8%, tj. 7 spośród ogólnej liczby 13 respondentów) uznał ustanowiony próg
minimalnej wartości inwestycji za zbyt wygórowany. Co ciekawe, jeden inwestor uznał jednakŜe ten
próg za zbyt niski.
Wykres 29
Pyt. U1 Ocena minimalnej wymaganej wartości inwestycji (1)
100%
7,7%
7,7%
35,0%
80%
30,8%
60%
40%
65,0%
53,8%
20%
0%
w ytw arzanie energii elektrycznej z w ody
jest za w ysoka
w ytw arzanie energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
jest odpow iednia
jest zbyt niska
nie mam zdania
Analogiczny próg dla inwestycji w zakresie wytwarzania energii przy wykorzystaniu energii słonecznej,
źródeł geotermalnych, energii wiatrowej oraz wytwarzania energii w kogeneracji ustanowiony na
poziomie 20 mln PLN został uznany za zbyt wysoki przez połowę inwestorów realizujących inwestycje
w zakresie wytwarzania energii cieplnej ze słońca (spośród ogólnej liczby 2 respondentów), 47,4%
respondentów inwestujących w wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru (na 19 ogółem) oraz 40%
podmiotów inwestujących w wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej w kogeneracji (na 5 ogółem).
Ustalony poziom minimalnej wartości inwestycji został uznany za odpowiedni przez odpowiednio 50%,
26,3% i 20% respondentów.
Wykres 30
Pyt. U2 Ocena minimalnej wymaganej wartości inwestycji (2)
100%
20,0%
26,3%
80%
50,0%
20,0%
60%
26,3%
20,0%
40%
47,4%
50,0%
39
40,0%
0%
wytwarzanie energii elektrycznej z
wiatru
jest za w ysoka
wytwarzanie ze źródeł odnawialnych
energii cieplnej i elektrycznej w
kogeneracji
jest odpow iednia
jest zbyt niska
wytwarzanie energii cieplnej ze słońca
nie mam zdania
Strona
20%
Wysokość dofinansowania do inwestycji w OZE z programu POIiŚ, realizowanych przez firmy sektora
małych i średnich przedsiębiorstw w regionach o niŜszym poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego
(wymienionych w programie pomocy publicznej), określona na poziomie od 60 do 70% poniesionych
kosztów (maksymalnie do 40 mln PLN) przez ponad 60% respondentów została uznana jako
wystarczająca zachęta do realizacji takich inwestycji. Dwukrotnie mniejszy odsetek respondentów
(30,8%) wyraził opinię, Ŝe taki poziom dofinansowania nie stanowi odpowiednio silnej zachęty.
Co interesujące, dla firm sektora MSP z regionów o wyŜszym poziomie rozwoju, gdzie wysokość
dofinansowania określona została na niŜszym poziomie (od 50 do 60% kosztów), oferowany poziom
refundacji ponoszonych kosztów stanowi silniejszy bodziec do podejmowania inwestycji w OZE aniŜeli
dla MSP z regionów słabiej rozwiniętych, co zadeklarowało blisko 70% respondentów, a jedynie
23,1% zanegowało motywacyjny charakter refundacji.
Wykres 31
Pyt. U3 i U4 Ocena wysokości dofinansowania przez MSP
100%
7,7%
15,4%
7,7%
80%
7,7%
23,1%
7,7%
60%
46,2%
40%
42,3%
20%
23,1%
19,2%
0%
region o w ysokim poziomie rozw oju
(zw rot od 50 do 60% kosztów )
zdecydow anie tak
raczej tak
region o słabym lub średnim poziomie rozw oju
(zw rot od 60 do 70% kosztów )
ani tak, ani nie
raczej nie
zdecydow anie nie
Strona
40
W przypadku duŜych przedsiębiorstw, dwa z nich oceniły jako raczej wystarczającą zachętę do
realizacji inwestycji oferowany poziom dofinansowania, po jednym – jako raczej i zdecydowanie
niewystarczającą.
5 Badanie potencjalnych inwestorów w zakresie OZE (dz. 9.4 i 10.3
POIiŚ)
5.1
Charakterystyka respondentów
Spośród ogólnej liczby 175 respondentów włączonych do badania najliczniejszą reprezentację miały
jednostki samorządu terytorialnego (46,9%) oraz podmioty z sektora przedsiębiorstw (43,4%). W tej
drugiej grupie w badaniu najczęściej uczestniczyły firmy średnie (zatrudniające od 50 do 249 osób)
oraz firmy mikro (zatrudniające do 9 osób). Ponadto, w badaniu uczestniczyły podmioty świadczące
usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego
(1,1%) i inne (8,6%).
Wykres 32
Typy potencjalnych inwestorów w OZE
90
82
80
70
60
50
40
30
28
24
13
20
11
15
12
10
2
0
Podmiot
świadczący
usługi publiczne
w ramach
Kościół,
kościelna osoba
prawna lub
stowarzy szenie,
0
mikro
małe
średnie
Przedsiębiorstwo
duŜe
brak inf ormacji
nt wielkości
przedsiębiorstwa
JST
Inna
Strona
41
Spośród podmiotów planujących inwestycje w OZE najliczniejszą grupę stanowiły jednostki
zamierzające podejmować inwestycje w zakresie wytwarzania energii ze słońca (37,6%). W dalszej
kolejności były to podmioty zaangaŜowane w wytwarzanie energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
(20,5%) oraz w wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru (19,6%). Jednostki samorządu terytorialnego
włączone do badania planują inwestować głównie z wytwarzanie energii cieplnej ze słońca, podczas
gdy rozkład przedsiębiorstw jest bardziej równomierny pomiędzy róŜne obszary związane
z inwestycjami w OZE.
Tab. 11 Typ podmiotu a typ inwestycji
Przedsiębiorstwo
mikro
Wytwarzanie energii
elektrycznej z wiatru
Wytwarzanie energii
elektrycznej z wody w małych
elektrowniach wodnych (do 10
MW)
Wytwarzanie energii
elektrycznej z biomasy lub
biogazu
Wykorzystanie energii cieplnej
ze źródeł geotermalnych
Wytwarzanie ze źródeł
odnawialnych energii w
kogeneracji
Wytwarzanie energii cieplnej ze
słońca
Ogółem
5.2
małe średnie
duŜe
brak inf. o
wielkości
JST
podmiot św.
usługi publ.
3
3
5
2
0
10
0
0
1
8
0
2
0
0
3
3
7
3
1
6
1
2
0
1
0
0
5
0
1
0
2
0
0
3
1
3
1
4
1
0
35
0
12
8
27
6
3
59
2
Plany inwestycyjne w zakresie OZE
Ogółem nieco ponad 2/3 respondentów uczestniczących w badaniu CATI planuje podjąć inwestycje
w OZE, a tylko 1/3 nie ma planów w tym zakresie.
Wykres 33
Pyt. P1 Czy planują Państwo inwestycje związane z wytwarzaniem energii z OZE?
Nie
57 wsk.
32,6%
Tak
118 wsk.
67,4%
Strona
42
Spośród podmiotów planujących inwestycje w OZE, blisko 70% zamierza ubiegać się o
dofinansowanie w ramach POIiŚ. Najbardziej zdecydowane, by skorzystać z finansowania inwestycji
w OZE w ramach POIiŚ są przedsiębiorstwa (81,3% wskazań), a istotnie rzadziej jednostki
samorządu terytorialnego, wśród których takie deklaracje składało około połowy respondentów.
Tab. 12
Pyt. P3 Deklaracja ubiegania się o wsparcie inwestycji w OZE z POIiŚ – typ organizacji
Podmiot świadczący
Jednostka
Ogółem
usługi publiczne w ramach
Przedsiębiorstwo samorządu
Inna
realizacji obowiązków
terytorialnego
własnych JST
Tak
Nie
ogółem
48
11
59
25
23
48
1
0
1
8
2
10
82
36
118
Wśród przedsiębiorstw najbardziej zainteresowane pozyskaniem środków z POIiŚ na sfinansowanie
inwestycji w OZE są firmy mikro (89,5%) oraz firmy duŜe (87,5%), mniej – firmy średnie (79,2%) i firmy
małe (62,5%).
Tab. 13 Deklaracja ubiegania się o wsparcie inwestycji w OZE z POIiŚ – wielkość
przedsiębiorstwa
Roczne zatrudnienie
50 – 249
10 - 49 osób
osób
5
19
250 lub więcej
osób
7
ogółem
Tak
mniej niŜ 10
osób
17
Nie
2
3
5
1
11
ogółem
19
8
24
8
59
48
Zdecydowana większość planowanych inwestycji według deklaracji respondentów ma dotyczyć
budowy, montaŜu, modernizacji, przebudowy instalacji lub urządzeń do produkcji energii z OZE.
Znacznie mniej podmiotów deklarowało budowę linii technologicznych i zakładów wytwarzających
urządzenia do produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz inwestycje jednocześnie w oba typy
przedsięwzięć.
Wykres 34
Budowa linii technologicznych i
zakładów do OZE
Budowa, modernizacja
instalacji i urządzeń do OZE
planujące inwestycje w
OZE (bez POIiŚ)
ubiegające się o wsparcie
z POIiŚ
OZE (bez POIiŚ)
z POIiŚ
OZE (bez POIiŚ)
do OZE
z POIiŚ
10
20
30
40
50
60
70
Spośród podmiotów deklarujących realizację w przyszłości inwestycji z wykorzystaniem odnawialnych
źródeł energii w zakresie budowy, montaŜu, modernizacji, przebudowy instalacji lub urządzeń do
produkcji energii ze źródeł odnawialnych, generalnie zdecydowana ich większość planuje wykorzystać
43
0
Strona
OZE oraz budowa linii
technologicznych oraz zakładów
Budowa instalacji i urządzeń do
Pyt. P2 Jaką inwestycję związaną z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii planują
Państwo realizować?
środki pochodzące z POIiŚ i odsetek ten waha się od 75% w przypadku inwestycji zmierzających do
wykorzystania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych do 81,8% w przypadku wytwarzania energii
elektrycznej z wody w małych elektrowniach wodnych. Jedyny wyjątek stanowią inwestycje
w wytwarzanie energii cieplnej ze słońca, gdzie takie deklaracje składała nieco ponad połowa
ankietowanych (54,3%).
Najczęściej wymienianym źródłem OZE dla planowanych inwestycji dofinansowanych z POIiŚ było
wytwarzanie energii cieplnej ze słońca (głównie przez JST), a w dalszej kolejności wytwarzanie energii
elektrycznej z biomasy lub biogazu i z wiatru. Większość podmiotów planuje inwestycję w wytwarzanie
energii odnawialnej z jednego źródła, 18 podmiotów – z dwóch źródeł (łącząc elektrownie wiatrowe
i/lub wodne i/lub słoneczne i/lub wykorzystujące biomasę lub biopaliwa), 4 podmioty – z trzech źródeł
(w tym równieŜ geotermalnych), 1 podmiot – z czterech źródeł.
Wykres 35
Pyt. P6 Proszę powiedzieć, czego będzie dotyczyła planowana inwestycja (podmioty
planujące ubieganie się o dofinansowanie z POIiŚ).
inne
3
4
energia ze słońca
2
9
energia w kogeneracji
3
3
energia ze źródeł
geotermalnych
3
3
16
1 1
energia z biomasy lub
biogazu
13
energia z wody
7
energia z wiatru
4
2
11
0
1 1
5
przedsiębiorstwo
6
10
jst
1
15
20
przedsiębiorstwo komunalne
25
kościół
30
inne
Strona
44
Podmioty zainteresowane finansowaniem inwestycji z POIiŚ deklarują najczęściej zamiar
sfinansowania jednej lub dwóch inwestycji. Najbardziej aktywne w tym względzie są firmy mniejszych
rozmiarów, w tym zwłaszcza firmy mikro, gdzie jedna firma planuje sfinansować z tego źródła nawet
20 inwestycji w OZE.
Wykres 36
Liczba podmiotów
Pyt. P4 Proszę powiedzieć, o dofinansowanie ilu projektów zamierzacie się Państwo starać ?
Typ podmiotu
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
mikro
małe
duŜe
średnie
brak inf. o
wielkości
Przedsiębiorstwo
1
2
3
4
JST
5
6
8
9
podmiot
jedn.
św. usługi nauk.-bad.
11
20
Relatywnie częściej złoŜone inwestycje w kilka projektów podejmowane są w obszarze wytwarzania
energii ze źródeł geotermalnych oraz wytwarzania energii z wiatru i wody, rzadziej – w wytwarzanie
energii z biomasy lub biogazu, energii ze słońca oraz energii w kogeneracji.
Wykres 37
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1
2
energia z w ody
3
energia z
biomasy lub
biogazu
4
5
energia ze źródeł
geotermalnych
8
energia w
kogeneracji
9
11
energia ze słońca
20
Deklarowana całkowita wartość inwestycji obejmująca wszystkie planowane projekty najczęściej waha
się w granicach od 1 do 5 mln (20 wskazań) i są to najczęściej inwestycje znajdujące się w planach
firm mikro. Inwestycje o sumarycznej wartości zawierającej się w przedziale 10 – 30 mln PLN
(14 wskazań). Najmniej sprecyzowaną wiedzą co do wartości inwestycji (albo niechęcią do ujawniania
takich informacji) wykazują się firmy duŜe oraz jednostki samorządu terytorialnego.
45
energia z w iatru
Strona
Liczba podmiotów
Pyt. P4 Proszę powiedzieć, o dofinansowanie ilu projektów zamierzacie się Państwo starać ?
Typ inwestycji
Tab. 14
Pyt. P4 Całkowita wartość projektów, o których dofinansowanie będą ubiegać się potencjalni
beneficjenci POIiŚ – wg typu podmiotu
Przedsiębiorstwo
JST
podmiot św.
usługi publ.
inne
0
brak inf. o
wielkości
0
1
0
0
1
0
3
4
0
1
20
mikro
małe
średnie
duŜe
poniŜej 1 mln PLN
0
0
0
1 - 5 mln PLN
8
1
3
Ogółem
5 - 10 mln PLN
3
1
2
0
0
3
0
0
9
10 - 30 mln PLN
0
0
4
3
1
6
0
0
14
30 - 50 mln PLN
2
2
5
0
0
3
0
0
12
50 mln PLN lub więcej
1
2
4
0
0
3
0
1
11
trudno powiedzieć
2
0
1
4
2
5
1
0
15
ogółem
16
6
19
7
6
25
1
2
82
Inwestycjami o relatywnie największej sumarycznej wartości są inwestycje w wytwarzanie energii
pochodzącej z wiatru oraz w wytwarzanie energii z biomasy lub biogazu. Najmniej kapitałochłonne
projekty planowane są w dziedzinie wytwarzania energii słonecznej.
Tab. 15
Pyt. P4 Całkowita wartość projektów, o których dofinansowanie będą ubiegać się potencjalni
beneficjenci POIiŚ – wg typu inwestycji
0
energia z
biomasy lub
biogazu
0
energia ze
źródeł
geotermalnych
0
1
3
2
0
0
4
2
3
1
30 - 50 mln PLN
4
2
6
2
energia z
wiatru
energia z
wody
poniŜej 1 mln PLN
0
1 - 5 mln PLN
1
5 - 10 mln PLN
10 - 30 mln PLN
energia w
kogeneracji
energia ze
słońca
0
1
2
5
0
0
3
0
0
8
2
1
2
4
5
1
2
3
trudno powiedzieć
5
1
4
2
2
2
ogółem
18
9
19
6
8
26
Inwestycje w OZE są najczęściej planowane w województwach o relatywnie wysokim poziomie
rozwoju społeczno-gospodarczego. Prym z w tym zakresie wiodą województwa zachodniopomorskie
i śląskie (po 14 deklarowanych przez respondentów inwestycji). Spośród województw o niskim lub
średnim poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego na plan pierwszy wysuwają się województwa
podkarpackie i małopolskie (odpowiednio 12 i 11 inwestycji). Najmniej inwestycji jest planowanych
w województwach lubelskim i podlaskim (po 2 inwestycje) oraz opolskim (3).
Podkarpackie
Małopolskie
Warmińsko-Mazurskie
Łódzkie
Św iętokrzyskie
Kujaw sko-pomorskie
Lubuskie
Opolskie
Podlaskie
Lubelskie
Zachodniopomorskie
Śląskie
Wielkopolskie
Mazow ieckie
Dolnośląskie
Pomorskie
8
6
6
4
4
3
2
2
14
14
10
10
8
4
1
3
5
7
9
11
13
15
46
-1
12
11
Strona
regiony o
wysokim
poziomie
rozwoju
regiony o średnim lub niskim
poziomie rozwoju
Wykres 38 Planowana lokalizacja inwestycji
Spośród podmiotów planujących inwestycje w zakresie budowy linii technologicznych i zakładów
wytwarzających urządzenia, które są wykorzystywane do produkcji energii ze źródeł odnawialnych
oraz biokomponentów i biopaliw, najczęściej wymieniane były inwestycje w urządzenia do
wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji (10 wskazań) oraz w urządzenia do
wytwarzania energii cieplnej ze słońca (8 wskazań). Z kolei najrzadziej wymieniano inwestycje
w urządzenia do wytwarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych (1 wskazanie) oraz
w urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wody w małych elektrowniach wodnych (do 10
MW).
Wykres 39 Urządzenia, które będą produkowane w ramach inwestycji
Urzadzenia do wy twarzania energii elektry cznej i cieplnej w
kogeneracji przy wy korzy staniu biomasy , energii geotermalnej
10
8
Urzadzenia do wy twarzania energii cieplnej ze słońca
Urzadzenia do wy twarzania energii cieplnej z biomasy
6
Urzadzenia do wy twarzania energii elektry cznej z wiatru
6
5
Urzadzenia do wy twarzania energii elektry cznej z biogazu i biomasy
Urzadzenia do wy twarzania biokomponentów oraz biopaliw ciekły ch,
stanowiący ch mieszanki z paliwami ropopochodny mi, bioet
4
Urzadzenia do wy twarzania energii elektry cznej z wody w mały ch
elektrowniach wodny ch do 10 MW
3
1
Urzadzenia do wy twarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalny ch
0
2
4
6
8
10
12
Strona
47
Ankietowane podmioty deklarowały chęć ubiegania się w działaniu 9.4 POIiŚ (budowa, montaŜ,
modernizacja, przebudowa instalacji lub urządzeń do produkcji energii ze źródeł odnawialnych)
o dofinansowanie 131 projektów na łączną kwotę ok. 4,5 mld PLN. W działaniu 10.3 (budowa linii
technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia do OZE) podmioty deklarowały ubieganie
się o dofinansowanie 22 projektów na kwotę 95 mln PLN (średnio 4,3 mln!) a kwota deklarowanych
wartości projektów często była znacznie niŜsza niŜ wymagana minimalna wartość inwestycji.
Wskazuje to na konieczność zintensyfikowania działań informacyjno-promocyjnych skierowanych do
potencjalnych beneficjentów odnośnie wymagań, jakie muszą oni spełnić, aby aplikować do POIiŚ.
5.3
Bariery inwestycji w OZE
Wśród 36 podmiotów deklarujących realizację inwestycji w OZE bez wsparcia z środków POIiŚ,
połowa z nich planuje realizację jednej inwestycji, a 10 podmiotów (27,8%) – dwóch inwestycji. Blisko
70% podmiotów planuje inwestycje o łącznej wartości do 10 mln PLN.
Łączna wartość planowanych
inwestycji
Wykres 40 Liczba projektów, które będą realizować jednostki (bez wsparcia z POIiŚ) oraz ich
łączna wartość (N=36)
30 - 50 mln PLN
5
1
10 - 30 mln PLN
4
9
5 - 10 mln PLN
12
1 - 5 mln PLN
4
Liczba planowanych inwestycji
poniŜej 1 mln PLN
9
1
7
1
4
1
3
2
1
5
10
18
Strona
48
Wśród powodów rezygnacji z ubiegania się o wsparcie w ramach POIiŚ zdecydowanie
najczęściej wymieniano wysokie wymagania odnośnie minimalnej wartości inwestycji. Istotnie częściej
na ten powód wskazywały podmioty planujące inwestycje w wytwarzanie energii ze słońca i jednostki
samorządu terytorialnego. Istotnej bariery nie stanowił natomiast skomplikowany proces i procedury
związane z ubieganiem się o wsparcie z funduszy unijnych.
Tab. 16 Typ inwestycji a powody rezygnacji ze wsparcia w ramach PO IiŚ (N=36*)
Skomplikowany proces i procedury
związane z ubieganiem się o wsparcie
z funduszy unijnych
Brak wystarczających środków na
sfinansowanie inwestycji
Wysokie wymagania odnośnie
minimalnej wartości inwestycji
Nie jestem zainteresowany taką formą
wsparcia finansowego
Zbyt mały projekt
Korzystamy z innych źródeł wsparcia
Inne
ogółem
Udział wśród wszystkich podmiotów z
danej grupy
energia
z wiatru
N=23
energia
z wody
N=11
energia z
biomasy lub
biogazu
N=25
energia ze
źródeł
geotermalnych
N=8
energia ze
słońca
N=46
1
0
1
0
3
0
0
0
1
1
2
0
2
2
10
1
0
0
0
2
0
0
1
5
0
1
1
2
0
1
3
7
0
0
0
3
4
3
1
24
21,7%
18,2%
28,0%
37,5%
52,2%
* N – łączna liczba podmiotów danego typu (planujących określony typ inwestycji w OZE)
Co znamienne, na wysokie wymagania odnośnie minimalnej wartości inwestycji wskazywały jednostki
samorządu terytorialnego. Na skomplikowany proces i procedury uskarŜały się firmy małe (ale nie
mikro!).
Tab. 17 Typ podmiotu a powody rezygnacji ze wsparcia w ramach PO IiŚ (N=36)
Przedsiębiorstwo
Skomplikowany proces i procedury związane z
ubieganiem się o wsparcie z funduszy unijnych
Brak
wystarczających
środków
na
sfinansowanie inwestycji
Wysokie wymagania odnośnie minimalnej
wartości inwestycji
Nie jestem zainteresowany taką formą wsparcia
finansowego
Inne, jakie?
Zbyt mały projekt
Korzystamy z innych źródeł wsparcia
Ogółem
Udział wśród wszystkich podmiotów z danej
grupy
mikro
N=17
małe
N=9
średnie
N=25
duŜe
N=8
brak inf. o
wielkości
N=7
JST
N=48
0
2
0
0
1
3
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
14
1
0
2
0
0
0
0
0
0
1
0
0
1
3
2
1
1
6
1
0
0
1
0
0
0
2
1
4
3
26
5,9%
33,3%
24,0%
12,5%
28,6%
54,2%
Strona
49
* N – łączna liczba podmiotów danego typu
5.4
Źródła finansowania inwestycji w OZE
Ponad 60% respondentów zadeklarowało zamiar częściowego finansowego inwestycji w OZE ze
środków własnych i ze źródeł zewnętrznych. Niewielki odsetek respondentów uczestniczących
w badaniu wskazał na zamiar finansowania całkowicie ze środków własnych (6,8%) lub całkowicie ze
źródeł zewnętrznych.
Wykres 41
Pyt. P14 Z jakich środków inwestycja będzie realizowana?
8 wsk.
6,8%
32 wsk.
27,1%
6 wsk.
5,1%
72 wsk.
61,0%
Całkowicie ze śródków własnych
Częściowo ze środków własnych i częściowo ze źródeł zewnętrznych
Całkowicie ze źródeł zewnętrznych
Brak odp.
Wśród innych (poza POIiŚ) źródeł zewnętrznych dla sfinansowania inwestycji wymieniono Regionalny
Program Operacyjny na lata 2007-2013 (17 wskazań), Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (24) oraz banki
komercyjne (11).
Wykres 42 Z jakich innych źródeł zamierzacie Państwo uzyskać wsparcie finansowe dla
inwestycji? (N=36, podmioty nie zamierzające aplikować do POIiŚ)
Z jakich innych źródeł zamierzacie Państwo uzyskać
wsparcie dla inwestycji?
6
Inne
2
POIG 2007-13
1
PROW 2007-13
17
RPO 2007-13
0
Bank Św iatow y
3
Bank Ochrony Środow iska
2
Ekofundusz
15
WFOŚiGW
9
NFOŚiGW
2
4
6
8
10
12
14
16
18
Strona
0
50
11
Banki komercyjne
5.5
Efekt deadweight
Efekt deadweight zachodzi, gdy inwestycja miałaby miejsce równieŜ bez udzielonej pomocy.
Wsparcie inwestycyjne udzielone z funduszy europejskich jest najbardziej skuteczne, gdy w
przypadku jego braku inwestycja nie byłaby prowadzona, a zamierzone efekty nie zostałyby
osiągnięte.
Z badania wynika, Ŝe w przypadku działań związanych z OZE efekt deadweight jest wysoki - na
poziomie 61%.
Wykres 43
Pyt. 12 Czy inwestycja będzie kontynuowana w przypadku niepozyskania dotacji? N=82
Inna odpow iedź
12
Inw estycja nie będzie dalej
realizow ana
20
Inw estycja będzie nadal
realizow ana
50
0
10
20
30
40
50
60
W przypadku kontynuowania inwestycji respondenci deklarowali na ogół, Ŝe inwestycja będzie
prowadzona w takim samym zakresie, ale w dłuŜszym terminie (23 wskazania) lub w okrojonym
zakresie i w dłuŜszym terminie (19 wskazań). Jedynie 7 respondentów wskazało na wysokie
prawdopodobieństwo zrealizowania inwestycji w takim samym zakresie i terminie.
Wykres 44 Pyt. 13 W jakim terminie i zakresie będzie kontynuowana inwestycja?
Inna odpowiedz
1
W okrojonym zakresie i w dłuŜszym terminie
19
W takim samym zakresie, ale w dłuŜszym
terminie
23
W takim samym zakresie i terminie
5
10
15
20
25
Strona
0
51
7
5.6
Wsparcie inwestycji w ramach POIiŚ
Minimalna wartość inwestycji w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
określona na poziomie 10 mln PLN warunkująca uzyskanie dofinansowanie kosztów inwestycji w OZE
w ramach POIiŚ została przez ponad połowę realizujących inwestycje w tej dziedzinie uznana za zbyt
wysoką, a przez około 1/3 respondentów jako odpowiednia (jeden inwestor uznał ten próg za zbyt
niski). Nieco niŜszy odsetek respondentów realizujących inwestycje w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej z wody w małych elektrowniach wodnych (45,5%) uznał ustanowiony próg minimalnej
wartości inwestycji za zbyt wygórowany.
Wykres 45
Pyt. P16 Ocena minimalnej wymaganej wartości inwestycji w zakresie wytwarzania energii z
biomasy lub biogazu oraz z energii wodnej (10 mln zł)
4,0%
4,0%
100%
18,2%
80%
9,1%
60%
36,0%
27,3%
40%
56,0%
45,5%
20%
0%
Wytw arzanie energii elektrycznej z w ody w małych
elektrow niach w odnych (do 10 MW)
Jest za wysoka
Jest odpowiednia
Wytw arzanie energii elektrycznej z biomasy lub
biogazu
Jest zbyt niska
Trudno powiedzieć
Brak odp.
Ponad połowa respondentów planujących inwestycje w dziedzinie wytwarzania energii z biomasy lub
biogazu sugerowała obniŜenie tego progu do poziomu poniŜej 5 mln PLN. Zdecydowana większość
respondentów mających zamiar zainwestować w wytwarzanie energii z wody opowiedziała się za
określeniem tego progu na poziomie 5 mln PLN.
Tab. 18 Proponowana minimalna całkowita wartość inwestycji
Energia z wody w małych
elektrowniach wodnych
(do 10 MW)
Energia z biomasy
lub biogazu
mniejsza niŜ 5 mln zł
1
8
5 mln zł
4
5
8 mln zł
0
1
Strona
52
Analogiczny próg dla inwestycji w zakresie wytwarzania energii przy wykorzystaniu energii wiatru,
energii pochodzącej ze słońca, źródeł geotermalnych oraz wytwarzania energii w kogeneracji
ustanowiony na poziomie 20 mln PLN został uznany za zbyt wysoki przez ¾ inwestorów planujących
inwestycje w zakresie wytwarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych, 71,7% respondentów
mających zamiar zainwestowania w wytwarzanie energii elektrycznej ze słońca, połowę respondentów
planujących inwestycje w wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej w kogeneracji oraz 43,5%
podmiotów planujących zainwestować w wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru. Ustalony poziom
minimalnej wartości inwestycji został uznany za optymalny przez odpowiednio 12,5%, 21,7%, 37,5%
i 47,8% respondentów planujących inwestycje w OZE przy wykorzystaniu róŜnych źródeł.
Wykres 46
Pyt. P18 Ocena minimalnej wymaganej wartości inwestycji w zakresie wytwarzania energii ze
słońca, wiatru lub źródeł geotermalnych, a takŜe wytwarzania energii w kogeneracji (20 mln
zł)
4,3%
4,3%
100%
12,5%
80%
4,3%
2,2%
21,7%
12,5%
12,5%
37,5%
47,8%
60%
75,0%
71,7%
40%
50,0%
43,5%
20%
0%
Wy twarzanie energii
elektry cznej z wiatru
Jest za wy soka
Wy korzy stanie energii
cieplnej ze źródeł
geotermalny ch
Wy twarzanie ze źródeł
odnawialny ch energii w
kogeneracji
Jest odpowiednia
Wy twarzanie energii cieplnej
ze słońca
Jest zby t niska
Trudno powiedzieć
Zdecydowanie przewaŜały opinie, Ŝe próg ten powinien zostać obniŜony do mniej niŜ 15 mln PLN.
Tab. 19 Proponowana minimalna całkowita wartość inwestycji
Energia
z wiatru
Energia ze
źródeł
geotermalnych
Energia
w kogeneracji
Energia
ze słońca
Mniejsza niŜ
15 mln zł
8
6
4
31
15 mln zł
2
0
0
2
W przypadku planowanych inwestycji w zakresie budowy linii technologicznych i zakładów
wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji energii przeszło ¾ respondentów
poddanych badaniu uznało, Ŝe próg 20 mln PLN został ustanowiony na zbyt wysokim poziomie,
a jedynie co piąty respondent uznał jego wysokość za odpowiednią.
Wykres 47
Pyt. P20 Ocena minimalnej wymaganej wartości inwestycji polegającej na budowie linii
technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji
energii (20 mln zł)
80%
75,9%
70%
60%
50%
40%
30%
20,7%
3,4%
0%
Jest za w ysoka
Jest odpow iednia
Jest zbyt niska
Strona
10%
53
20%
Na zbyt wysoką minimalną wartość dla tego typu inwestycji wskazywały częściej firmy mniejsze
(w tym wszystkie firmy mikro), natomiast rzadziej zastrzeŜenia składały firmy duŜe.
Tab. 20 Typ instytucji a opinia nt. minimalnej wymaganej wartości inwestycji polegającej na
budowie linii technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia wykorzystywane do
produkcji energii (20 mln zł)
Przedsiębiorstwo
Jest za wysoka
Liczebność
%
Jest odpowiednia Liczebność
%
Jest zbyt niska
Liczebność
%
Ogółem
Liczebność
%
mikro
małe
średnie
duŜe
7
100,0
0
0,0
0
0,0
7
100
3
75,0
1
25,0
0
0,0
4
100
7
77,8
1
11,1
1
11,1
9
100
1
50,0
1
50,0
0
0,0
2
100
brak inf.
o wielkości
4
80,0
1
20,0
0
0,0
5
100
JST
Ogółem
0
0,0
1
100,0
0
0,0
1
100
22
75,9
6
20,7
1
3,4
29
100
PrzewaŜały opinie, Ŝe wymagany próg powinien zostać obniŜony do poziomu poniŜej 10 mln PLN. Co
ciekawe, radykalnego obniŜenia progu minimalnego najczęściej domagały się firmy średnie
(zatrudniające od 50 do 249 pracowników).
Tab. 21 Typ instytucji a proponowana minimalna wymagana wartość inwestycji polegającej na
produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz biokomponentów i biopaliw
Typ jednostki
4
2
6
0
brak inf. o
wielkości
3
57,1%
66,7%
85,7%
0,0%
75,0%
mikro
Liczebność
Mniej niŜ 10 mln zł
10 mln zł -13 mln zł
%
Liczebność
%
13,1 mln zł -15 mln
zł
Ogółem
Liczebność
%
Liczebność
%
małe
duŜe
średnie
Ogółem
15
68,2%
2
1
1
1
1
6
28,6%
33,3%
14,3%
100,0%
25,0%
27,3%
1
0
0
0
0
1
14,3%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
4,5%
7
3
7
1
4
22
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Strona
54
Najwięcej zastrzeŜeń co do zbyt restrykcyjnego poziomu minimalnej wartości inwestycji zgłaszały
podmioty planujące inwestycje polegające na budowie linii technologicznych lub zakładów do
wytwarzania urządzeń wykorzystujących energię cieplną ze słońca, a takŜe do wytwarzania energii
elektrycznej i cieplnej w kogeneracji przy wykorzystaniu biomasy, energii geotermalnej lub biogazu.
Tab. 22 Rodzaj inwestycji a opinia nt. minimalnej wymaganej wartość inwestycji polegającej na
3
produkcji energii (20 mln zł)
jest
odpowied
nia
jest za
wysoka
Rodzaj inwestycji
jest zbyt
niska
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wiatru
2
1
0
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wody w małych
elektrowniach wodnych do 10 MW
1
1
0
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej
elektrowniach wodnych powyŜej 10 MW
0
0
0
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w
kogeneracji przy wykorzystaniu biomasy, energii geotermalnej lub
biogazu
3
1
0
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z biogazu i biomasy
0
0
0
Urządzenia do wytwarzania energii cieplnej z biomasy
1
0
0
0
0
0
Urządzenia do wytwarzania energii cieplnej ze słońca
5
1
0
Urządzenia do wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw
ciekłych, stanowiących samoistne paliwa, z wyłączeniem bioetanolu
z produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego
0
0
0
Urządzenia do wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw
ciekłych, stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi,
bioetanolu z produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego
1
0
0
Inne
2
0
0
Urządzenia do
geotermalnych
wytwarzania
energii
cieplnej
z wody w
ze
źródeł
Z badania CAPI i CATI wynika, Ŝe w ramach POIiŚ ustalono zbyt wysokie wymagania odnośnie
wartości minimalnej projektów. Dotyczy to zwłaszcza inwestycji związanych z:
-budową linii technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia do OZE,
-budową instalacji do wytwarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych,
- budową instalacji do wytwarzania energii cieplnej ze słońca,
-budową instalacji do wytwarzania energii elektrycznej w małych elektrowniach wodnych.
W tabeli ujęto wyłącznie podmioty, które deklarowały realizację wyłącznie jednego rodzaju inwestycji (tzn.
urządzeń i instalacji do produkcji energii z jednego źródła odnawialnego). Z tego względu zagregowane
dane róŜnią się od przedstawionych na wykresie 47 oraz w tabelach 20 i 21.
Strona
3
55
Zbyt wysokie wymagania odnośnie wartości projektów sprawią, Ŝe potencjalni beneficjenci będą
starać się ubiegać o dofinansowanie w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 200713. Jednak w przypadku niektórych ROP (tj. opolskie, podkarpackie, pomorskie) nie będzie moŜliwe
aplikowanie o wsparcie tego rodzaju inwestycji przez prywatne przedsiębiorstwa (jedynie przez
jednostki sektora finansów publicznych). Dodatkowo w województwach kujawsko-pomorskim, śląskim,
warmińsko-mazurskim nie jest planowane wsparcie inwestycji w OZE z zakresu kategorii interwencji
39 (wykorzystanie energii z wiatru), a w dolnośląskim dodatkowo jeszcze kategorii 40 (wykorzystanie
energii ze słońca). Dodatkową szansą na dofinansowanie przez prywatne firmy inwestycji w OZE jest
moŜliwość aplikowania w ramach PO Innowacyjna Gospodarka, jednak w związku z faktem, iŜ w
konkursach w ramach tego programu biorą udział projekty innowacyjne z róŜnych branŜ, szanse na
sukces są małe.
Na zbyt rygorystyczne wymogi odnośnie minimalnej wartości projektów wskazują równieŜ pośrednio
pierwsze wyniki przeprowadzonego konkursu w dz. 9.4. Projekty z zakresu wytwarzania energii
elektrycznej/cieplnej z wody, słońca i energii geotermalnej stanowiły znikomy procent wszystkich
złoŜonych wniosków. Wśród projektów, które przeszły ocenę formalną, nie ma juŜ Ŝadnego projektu
związanego z energią geotermalną i słoneczną. 75% projektów na liście rankingowej stanowią głównie
duŜe projekty z zakresu budowy farm wiatrowych.
Wykres 48 Liczba oraz średnia wartość wniosków złoŜonych w konkursie w dz. 9.4
Liczba projektów (po ocenie form alnej)
Liczba złoŜonych projektów
2%
5% 2%
7%
16%
14%
4%
4%
75%
71%
biogaz
biomasa
w iatr
w oda
geotermia
biogaz
słońce
biomasa
w iatr
w oda
Średnia wartość projektu (koszty kwalifikowalne)
90 000 000,0
80 000 000,0
70 000 000,0
60 000 000,0
50 000 000,0
40 000 000,0
30 000 000,0
20 000 000,0
10 000 000,0
0,0
biogaz
biomasa
w iatr
w oda
Najbardziej usatysfakcjonowane przyjętym poziomem zwrotu kosztów inwestycji w ramach POIiŚ
wydają się być średnie przedsiębiorstwa mogące uzyskać zwrot od 40 do 60% kosztów realizowanej
inwestycji, wśród których taką deklarację złoŜyło 2/3 podmiotów. Najmniej zadowolone są firmy duŜe,
wśród których niewiele więcej niŜ co trzecia firma złoŜyła taką deklarację.
Wykres 49 Ocena wysokości dofinansowania
100%
80%
60%
40%
zwrot od 50 do 70% kosztów (mikro i
małe przedsiębiorstwa)
zdecydowanie tak
raczej tak
zwrot od 40 do 60% kosztów
(średnie przedsiębiorstwa)
ani tak, ani nie
raczej nie
zwrot od 30 do 50% kosztów (duŜe
przedsiębiorstwa)
trudno powiedzieć
brak odp.
Strona
0%
56
20%
zwrot od 50 do
70% kosztów
(mikro i małe
przedsiębiorstwa)
N=38
zwrot od 40 do 60%
kosztów (średnie
przedsiębiorstwa)
N=27
zwrot od 30 do 50%
kosztów (duŜe
przedsiębiorstwa)
N=11
zdecydowanie tak
9
6
2
raczej tak
12
12
2
ani tak, ani nie
3
4
3
raczej nie
2
2
1
trudno powiedzieć/
brak odp.
12
3
3
Z badania CAPI i CATI wynika, iŜ przyjęte poziomy dofinansowania stanowią przewaŜnie
wystarczającą zachętę do ubiegania się o dofinansowanie inwestycji dla beneficjentów
działania 9.4 i 10.3.
6 Badanie potencjalnych inwestorów w zakresie OZE (dz. 9.6
POIiŚ)
Strona
•
plany rozwoju OSD (zatwierdzane przez Urząd Regulacji Energetyki), inicjujące proces
opracowania dokumentacji na przyłącza i rozbudowę sieci dla planowanych obiektów OZE są obecnie
w trakcie uzgadniania. Dodatkowo z większością podmiotów przyłączanych nie ma na dzień dzisiejszy
podpisanej umowy o przyłączenie obiektu do sieci elektroenergetycznej;
•
bardzo wysoka minimalna wartość projektu, wynosząca 20 mln zł. Efektem jest moŜliwość
aplikowania o dofinansowanie wyłącznie bardzo duŜych inwestycji, np. na budowę dla rozległych
inwestycji liniowych na napięciu 110kV, bądź konieczność łączenia kilku mniejszych, co pociąga za
sobą wiele trudności z przygotowaniem i późniejszą realizacją tak skomplikowanego projektu;
•
przedłuŜające się negocjacje z potencjalnymi inwestorami w zakresie podpisywania umów o
przyłączenie do sieci OZE, w sytuacji, gdy warunkiem rozpoczęcia procesu inwestycyjnego jest
zawarcie umowy o przyłączenie do sieci. Większość inwestycji w OZE jest w stanie wyczekiwania na
rozpoczęcie. Potencjalni inwestorzy duŜych OZE są w trakcie przygotowywania swoich projektów, a
swoje decyzje inwestycyjne uzaleŜniają w wielu przypadkach od pozyskania dotacji finansowanych ze
środków UE w ramach róŜnych programów operacyjnych. Z tego względu inwestycje przyłączeniowe
w zakresie rozbudowy i modernizacji sieci elektroenergetycznej 110kV nie są nawet przygotowywane
od strony projektowej ze względu na istniejące ryzyko zaniechania realizacji projektów budowy OZE;
•
stan infrastruktury sieciowej w całej Polsce powoduje, Ŝe dla przyłączania nowych źródeł
konieczna jest modernizacja całych ciągów liniowych lub budowa nowych powiązań w głębi sieci.
OSD wskazywały na moŜliwość zaistnienia sytuacji, w której sieć zbudowana lub zmodernizowana w
związku z przyłączeniem OZE w przyszłości moŜe być wykorzystana równieŜ na potrzeby
niezwiązane z OZE i potencjalny problem z kwalifikowalnością wydatków;
•
brak szczegółowych wytycznych dotyczących omawianego działania, szczególnie metodologii
obliczania kosztów kwalifikowanych;
57
Z przeprowadzonego przez Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej wynika, Ŝe
zdecydowana większość spółek dystrybucyjnych na terenie kraju jest zainteresowana pozyskaniem
dofinansowania w ramach POIiŚ na projekty obejmujące dostosowanie sieci elektroenergetycznej do
przyłączenia odnawialnych źródeł energii (OZE). Jednak wyłącznie jedna spółka dystrybucyjna z 12
głównych operatorów systemów dystrybucyjnych (OSD) będzie gotowa złoŜyć wniosek o
dofinansowanie w planowanym na IV kwartał 2009 r. naborze.
Spółki dystrybucyjne wskazały na następujące problemy i zagroŜenia związane z aplikowaniem o
środki w ramach działania 9.6:
•
krótki okres potwierdzenia gotowości realizacyjnej, wynoszący do 9 miesięcy od momentu
zakończenia naboru wniosków.
Ankietowane OSD wskazują, Ŝe najwcześniejszym terminem naboru wniosków o dofinansowanie
powinien być III kwartał 2010 r. (co umoŜliwi aplikowanie o środki 4 – 5 spółkom dystrybucyjnym).
Strona
58
Z badania przeprowadzonego przez PT PiREE wynika, Ŝe potencjalni beneficjenci działania 9.6
nie są jeszcze gotowi do aplikowania w najbliŜszym planowanym konkursie. Jednocześnie
wskazują na zbyt wysokie wymagane minimalne wartości projektów (20 mln zł) oraz krótki
czas na uzupełnienie dokumentacji potwierdzającej gotowość realizacyjną w konkursach
POIiŚ.
7 Załącznik 1 Tabela rekomendacji
Tabela wdraŜania rekomendacji
Część A - rekomendacje operacyjne
Lp.
Tytuł raportu
1.
Ocena zasadności i
trafności przyjętego
maksymalnego
poziomu
dofinansowania,
wyznaczonej
minimalnej wartości
projektu oraz
systemu oceny
projektów w ramach
działań 9.4, 9.6 i
10.3 Programu
Operacyjnego
Infrastruktura i
Środowisko w
kontekście
moŜliwości
beneficjentów”
Wniosek
(strona w raporcie)
Rekomendacja
(strona w raporcie)
Adresat
rekome
ndacji
Status:
Sposób wdroŜenia
Stan
wdroŜenia
Termin
realizacji
Dz. 9.4
Uznanie
przez
inwestorów, którzy juŜ
zrealizowali inwestycje w
OZE oraz potencjalnych
beneficjentów (zwłaszcza
przez
jst)
wymagań
odnośnie
minimalnej
wymagalnej
minimalnej
wartości projektów dla Zmniejszenie
tego typu inwestycji za wartości projektu w przypadku inwestycji,
polegających na budowie instalacji do
zbyt rygorystyczne.
wytwarzania energii cieplnej ze źródeł
Niewielkie
geotermalnych (obecnie 20 mln zł)
zainteresowanie
potencjalnych
beneficjentów mierzone
ilością
złoŜonych
wniosków
tego typu
inwestycji do I konkursu
w ramach POiiŚ.
Dz. 9.4
Uznanie
przez
beneficjentów wymagań
odnośnie
minimalnej
Zmniejszenie
wymagalnej
minimalnej
wartości projektu w przypadku inwestycji,
wytwarzania energii elektrycznej w małych
elektrowniach wodnych w wodę (obecnie
10 mln zł)
IZ/MG
IZ/MG
Zmiana linii demarkacyjnej
oraz Szczegółowego Opisu
Priorytetów POIiŚ
Priorytetów POIiŚ
niezwłocz
nie
niezwłocz
nie
Uwagi IZ/MG
ilością
złoŜonych
wniosków dla tego typu
w ramach POiiŚ.
Dz. 9.4
Uznanie
przez
odnośnie
minimalnej
wartości projektów dla Zmniejszenie
wymagalnej
minimalnej
tego typu inwestycji za wartości projektu w przypadku inwestycji,
zbyt rygorystyczne
wytwarzania energii cieplnej ze słońca
Niewielkie
(obecnie 20 mln zł)
zainteresowanie
potencjalnych
ilością
złoŜonych
wniosków dla tego typu
w ramach POiiŚ.
IZ/MG
Priorytetów POIiŚ
niezwłocz
nie
IZ/MG
Priorytetów POIiŚ
niezwłocz
nie
Dz. 10.3
Uznanie
przez
odnośnie
minimalnej
wartości projektów dla
tego typu inwestycji za
zbyt rygorystyczne
Zmniejszenie
wymagalnej
minimalnej
wartości projektu w przypadku inwestycji,
polegających
na
budowie
linii
technologicznych
i
zakładów
wytwarzających urządzenia do OZE
(obecnie 20 mln zł)
3
Dz. 9.4 i 10.3
Intensyfikacja
działań
informacyjnoDeklarowana
przez promocyjne skierowanych do potencjalnych
beneficjentów
odnośnie
warunków
potencjalnych
beneficjentów przeciętna koniecznych do spełnienia, aby aplikować o
dofinansowanie inwestycji w ramach POIiŚ.
MG/IPI
EO
1.
Opracowanie
i
zamieszczenie na stronach
internetowych
IPIEO
praktycznych przewodników i
broszur odnośnie planowanych
IV
kwa
2009 – I
kw. 2010
wymagana, co wskazuje
na
stan
niedoinformowania
beneficjentów odnośnie
warunków kwalifikujących
do wsparcia w ramach
POIiŚ.
potencjalnych beneficjentów w
następujących
obszarach
tematycznych:
1. warunki kwalifikujące do
wsparcia
2. procedury związane
naborem
projektów
konkursach
z
w
3.
procedury związane z
wyborem
projektów
w
konkursach
Dz. 9.6
w planowanym konkursie
(IV kw. 2009) tylko 1
beneficjent (OSD)
deklaruje chęć
aplikowania do działania.
Beneficjenci wskazują na
przesunięcia
terminu
moŜliwości inwestowania RozwaŜenie
przeprowadzenia konkursu na I/II kw. 2010
w rozbudowę sieci w
r.
zaleŜności od wyników
naborów
przeprowadzanych w
ramach ROP i POIIŚ, w
zakresie inwestycji w
odnawialne źródła
energii.
IZ /MG
Zmiana linii demarkacyjnej oraz
Szczegółowego
Opisu
Priorytetów POIiŚ
niezwłocz
nie
IZ/MG
Priorytetów POIiŚ
niezwłocz
nie
5
Dz. 9.6 Uznanie przez
potencjalnych
(Operatorów Systemów
Dystrybucyjnych)
wymagań odnośnie
minimalnej wartości
projektów dla tego typu
inwestycji za zbyt
rygorystyczne
RozwaŜenie zmniejszenia wymagalnej
minimalnej wartości projektu w przypadku
inwestycji, polegających na budowie lub
modernizacji
sieci
umoŜliwiających
przyłączanie jednostek wytwarzania energii
elektrycznej z OZE do Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego (obecnie 20 mln zł).
6
Wniosek – wniosek na podstawie którego sformułowana została rekomendacja powinien być zwięzły i jednoznaczny. Konieczne jest
wskazanie odpowiedniej strony lub stron w raporcie końcowym z badania.
Rekomendacja – podobnie jak wniosek powinna być zwięzła i jednoznaczna. Konieczne jest wskazanie odpowiedniej strony lub stron w
raporcie końcowym z badania.
Adresat rekomendacji – instytucja (instytucje) odpowiedzialna za wdroŜenie rekomendacji.
Status: rekomendacja do wdrŜe
Sposób wdroŜenia – syntetyczne przedstawienie sposobu wdroŜenia rekomendacji.
Stan wdroŜenia - naleŜy wybrać jedną z poniŜszych opcji:
• rekomendacja do wdroŜenia w całości,
• rekomendacja w części do wdroŜenia,
• rekomendacja odrzucona.
• rekomendacja wdroŜona w całości,
• rekomendacja w części wdroŜona,
Termin realizacji – planowana (lub faktyczna) data wdroŜenia rekomendacji (w kwartałach)
Część A nie podlega monitorowaniu przez KJO
Część B uzupełniana jest przy przesłaniu rekomendacji do KJO, oraz na etapie późniejszym, podczas procesu wdraŜania rekomendacji z
części B
Część C uzupełniana jest tylko w przypadku, gdy proponowane są rekomendacje horyzontalne i przesyłana jest do KJO jednorazowo, po
zakończeniu badania.
Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu dofinansowania, wyznaczonej minimalnej wartości projektu
oraz systemu oceny projektów w ramach działań 9.4, 9.6 i 10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w
kontekście moŜliwości beneficjentów
Strona
63
8 Załącznik 2 (formularze ankiet CAPI i CATI)
Formularz CAPI
W chwili obecnej przeprowadzamy na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego badanie pod
tytułem: „Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu dofinansowania,
wyznaczonej minimalnej wartości projektu oraz systemu oceny projektów w ramach działań 9.4 i
10.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w kontekście moŜliwości beneficjentów”.
Wyniki badania przyczynią się do efektywnego wykorzystania środków unijnych przeznaczonych na
dofinansowanie inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii.
Zgodnie z Ustawą o Ochronie Danych Osobowych oraz normami etycznymi obowiązującymi w
badaniach opinii i rynku gwarantujemy pełną poufność informacji uzyskanych od Pana/i danych.
Zebrane dane opracowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych, bez
moŜliwości powiązania ich z osobą respondenta i nie zostaną wykorzystane do Ŝadnych celów
reklamowych ani handlowych. Uzyskane dane osobowe zostaną po zakończeniu badania
zniszczone.
Bardzo dziękujemy za wyraŜenie zgody na udział w badaniu i poświęcenie Pana/i cennego czasu na
tę rozmowę!
METRYCZKA
W celu stworzenia ogólnej bazy podmiotów realizujących inwestycje związane z wykorzystaniem
odnawialnych źródeł energii proszę o udzielenie odpowiedzi na poniŜsze pytania. Odpowiedzi
udzielone przez Państwa umoŜliwią jedynie zbiorcze zestawienie uzyskanych informacji i nie będą w
Ŝaden sposób umoŜliwiały identyfikację Państwa instytucji.
1
Przedsiębiorstwo
Przejdź do pytania M2
2
Jednostka samorządu
terytorialnego
3
Podmiot świadczący usługi
publiczne w ramach realizacji
obowiązków własnych jednostek
samorządu terytorialnego
4
Kościół, kościelna osoba prawna
lub stowarzyszenie, związek
wyznaniowy
5
Inna, jaka
M2
Jakiej wielkości jest Państwa przedsiębiorstwo? Proszę podać uśrednione
informacje z ostatnich 2 lat.
A
1
B
1
Roczne
zatrudnienie
wynosi
mniej niŜ 10 osób (do 9 osób
włącznie)
Roczne
zatrudnienie
mniej niŜ 50 osób
2
roczny obrót oraz/lub całkowity
bilans roczny nie przekracza
2 milionów euro
2
roczny obrót oraz/lub całkowity
10 mln euro
2
roczny obrót nie przekracza
50 milionów euro lub całkowity
43 mln euro
2
roczny
obrót
przekracza
bilans roczny przekracza 43 mln
euro
wynosi
(do 49 włącznie)
C
1
Roczne
zatrudnienie
mniej niŜ 250 osób
wynosi
(do 249 włącznie)
Roczne zatrudnienie wynosi 250
lub więcej osób
D
1
E
odmowa odpowiedzi (nie odczytywać)
64
Jaka jest forma organizacyjna Państwa instytucji?
Strona
M1
CZĘŚĆ 1. WPROWADZENIE
W1
Proszę powiedzieć, czy zrealizowali Państwo lub obecnie realizują inwestycję
związaną z wytwarzaniem energii ze źródeł odnawialnych?
1
W2
Tak
Przejdź do pytania W2
Nie
2
Zakończyć wywiad
Proszę powiedzieć czego dotyczyła inwestycja:
[ankieter: moŜliwych wiele odpowiedzi]
1
Wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru
2
Wytwarzanie energii elektrycznej z wody
3
Wytwarzanie ze źródeł odnawialnych energii cieplnej i elektrycznej w
kogeneracji
4
Wytwarzanie energii cieplnej ze źródeł geotermalnych
5
Wytwarzanie energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
6
Wytwarzanie energii cieplnej ze słońca
7
Współspalanie paliw kopalnianych i biomasy lub biogazu
8
Inne, jakie
Przejść do pytania W3
W3
Ile wynosi wskaźnik skojarzenia (moc elektryczna do mocy cieplnej) inwestycji?
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 3 w pyt W2]
W4
1
Więcej niŜ 0,45
2
Mniej niŜ 0,45
3
Nie wiem (nie czytać)
Proszę wskazać rodzaj inwestycji:
[ankieter: najpierw przeczytać wszystkie odpowiedzi; potem zaznaczyć; moŜliwych
wiele odpowiedzi]
1
Budowa nowej instalacji do produkcji energii elektrycznej i/lub cieplnej ze źródeł
odnawialnych
2
Modernizacja, przebudowa lub rozbudowa istniejącej instalacji do produkcji
energii elektrycznej i/lub cieplnej ze źródeł odnawialnych
3
Inna odpowiedź, jaka?
Proszę podać liczbę i łączną wartość zrealizowanych lub obecnie realizowanych
przez Państwa inwestycji
[ankieter: łączną wartość zapisać w postaci milionów, np. 500 tys. = 0,5 mln; 2 mld =
2 000 mln]
B. Łączna wartość inwestycji
………………………
………………………mln PLN brutto
Jaka jest łączna całkowita moc zainstalowana instalacji lub urządzeń do produkcji
energii ze źródeł odnawialnych?
[ankieter: podać wartość w MW (megawatach); przeliczyć kW na MW, np. 3 000 kW=3
Strona
W6
A. Liczba inwestycji
65
W5
MW, 300 kW = 0,3 MW, 30 kW=0,03 MW]
W7
1
…………MW
2
Nie, wiem; Odmowa odpowiedzi (nie czytać)
O ile wzrosła dodatkowo moc zainstalowana instalacji lub urządzenia w wyniku
modernizacji lub rozbudowy?
[ankieter: jeŜeli wybrano 2 w pytaniu W4; przeliczyć na MW, np. 3 000 kW=3 MW, 300
kW = 0,3 MW, 30 kw=0,03 MW]
W8
1
…………MW
2
Nie wiem; Odmowa odpowiedzi (nie czytać)
Jaka jest łączna roczna produkcja
wykorzystujących odnawialne źródła?
energii
instalacji
lub
urządzeń
[ankieter: przeliczyć kWh (kilowatogodzina) lub GWh (gigawatogodzina) na MWh
(megawatogodzina), np. 1 000 kWh=1 MWh, 300 kWh=0,3 MWh; 1 GWh= 1000 MWh]
W9
1
…………MWh
2
O ile dodatkowo wzrosła roczna produkcja energii instalacji lub urządzenia w
wyniku modernizacji lub przebudowy?
[ankieter: JeŜeli wybrano 2 w pytaniu W4; przeliczyć kWh (kilowatogodzina) lub GWh
(gigawatogodzina) na MWh (megawatogodzina), np. 1 000 kWh=1 MWh,
300 kWh=0,3 MWh; 1 GWh= 1000 MWh]
W10
1
…………MWh
2
Proszę powiedzieć, jaki jest przewidywany okres zwrotu poniesionych na
inwestycję nakładów?
[ankieter: miesiące przeliczyć na lata]
1
W11
Proszę wskazać województwo, w którym inwestycja jest zlokalizowana
A
1
Pomorskie
2
Zachodniopomorskie
3
Dolnośląskie
4
Wielkopolskie
5
Śląskie
6
Mazowieckie
7
Lubelskie
8
Podkarpackie
9
WarmińskoMazurskie
10
Podlaskie
11
Świętokrzyskie
12
Opolskie
14
Lubuskie
15
Łódzkie
B
C
13
Małopolskie
16
Kujawsko-pomorskie
17
Warszawa
66
Strona
2
…………lat
CZĘŚĆ 2. Pomoc dla inwestorów
P1
Czy skorzystaliście Państwo z finansowego wsparcia tego rodzaju inwestycji z
zewnętrznych źródeł?
1
P2
Przejdź do pytania P2
2
Nie
JeŜeli tak, to w jakiej formie?
1
2
3
P3
Tak
Częściowego dofinansowania poniesionych kosztów inwestycji
Preferencyjnych kredytów
Inne, jakie?
Przejdź do pytania B1
Jaki procent poniesionych kosztów inwestycji został dofinansowany?
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 1 w pyt. P2 ]
P4
P5
1
…….%
2
Jaka instytucja udzieliła wsparcia finansowego inwestycji?
1
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
2
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
3
Ekofundusz
4
5
Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego EOG
6
Bank Światowy
7
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego na lata 20042006
8
Banki komercyjne
9
Inne, jakie?
JeŜeli nie, to dlaczego?
Brak informacji odnośnie moŜliwości dofinansowania
2
Skomplikowane i czasochłonne procedury
3
Brak konieczności korzystania z dofinansowania
4
Inne, jakie?
Strona
1
67
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 2 w pyt. P1 ]
CZĘŚĆ 3. BARIERY
B1
Jak oceniacie Państwo proces przygotowania inwestycji w zakresie
odnawialnych źródeł energii (do momentu rozpoczęcia jej eksploatacji)?
wykorzystania
[ankieter: najpierw przeczytać skalę odpowiedzi, dla kaŜdego punktu zaznaczyć odpowiedź]
zdecydow
anie tak
raczej tak
ani tak,
ani nie
raczej nie
zdecydow
anie nie
A
Proces przygotowania do
realizacji inwestycji jest
skomplikowany i
pracochłonny
1
2
3
4
5
B
długotrwały
1
2
3
4
5
C
kosztowny
1
2
3
4
5
D
wymaga uzyskania duŜej
liczby dokumentacji
urzędowej
1
2
3
4
5
E
Brak opinii
F
B2
(nie czytać)
Proszę wskazać główne etapy przygotowania inwestycji, w trakcie których napotkali
Państwo na bariery. Do oceny proszę posłuŜyć się skalą od 1 (brak barier) do 10 (najwięcej
barier)
[ankieter: najpierw odczytać wszystkie odpowiedzi]
2
Projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych
monitoringowych
3
4
danych
5
6
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ), w
tym proces konsultacji społecznych, jeŜeli było to konieczne
7
8
9
Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, jeŜeli
dotyczy
10
11
Projektowanie, dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń do produkcji energii
ze źródeł odnawialnych (OZE)
12
13
14
Inne, jakie?
68
Strona
1
B3
Proszę powiedzieć, jakie trudności były dla Państwa szczególnie uciąŜliwe w
odniesieniu do wcześniej wymienionych, 3 najwyŜej punktowanych etapów
przygotowania inwestycji?
1
2
3
B4
Jak długo trwały główne etapy przygotowania inwestycji? Proszę wybrać te, które dotyczą
Państwa inwestycji
[ankieter: najpierw przeczytać wszystkie odpowiedzi, podane przez respondenta okresy zamienić
na miesiące, moŜliwe wiele odpowiedzi]
Projektowanie lokalizacji inwestycji i zbieranie niezbędnych danych
monitoringowych
………..
miesięcy
………..
2
3
4
Przeprowadzenie procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko
(OOŚ), w tym proces konsultacji społecznych, jeŜeli było to
konieczne
5
6
7
Dostawa i montaŜ instalacji i urządzeń słuŜących wytwarzaniu
energii
………..
8
Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej lub
cieplnej
………..
9
Uzyskanie koncesji (lub promesy koncesji) na wytwarzanie i
sprzedaŜ energii
………..
10
11
Inne, jakie?
………..
miesięcy
………..
miesięcy
………..
miesięcy
………..
miesięcy
miesięcy
miesięcy
miesięcy
………..
miesięcy
………..
miesięcy
Jak długo trwał w Państwa przypadku całkowity okres projektowania i
przygotowania inwestycji do momentu rozpoczęcia eksploatacji urządzenia lub
instalacji?
1
Do 1 roku
2
Od 1-do 2 lat
3
DłuŜej niŜ 2 lata i krócej niŜ 4 lata
4
DłuŜej niŜ 4 lata - nie dłuŜej niŜ 5 lat
5
DłuŜej niŜ 5 lat
69
B5
miesięcy
Strona
1
B6
Czy Państwa zdaniem okres projektowania i przygotowania inwestycji do
momentu rozpoczęcia eksploatacji instalacji lub urządzenia:
1
2
B7
Był znacznie dłuŜszy od pierwotnie planowanego
Przejdź do pyt B7
Był dłuŜszy od pierwotnie planowanego
Przejdź do pyt B7
3
Był zbliŜony do planowanego
4
Był krótszy od planowanego
Jakie było opóźnienie rozpoczęcia eksploatacji inwestycji w porównaniu do pierwotnego
planu?
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 1 i 2 w pyt. B6; podane przez respondenta okresy zamienić na
miesiące]
B8
1
………..miesięcy
2
Proszę wskazać główne bariery, na jakie napotkali Państwo w okresie eksploatacji
inwestycji, po uruchomieniu urządzeń i instalacji. Proszę wybrać te, które dotyczą Państwa
inwestycji. Do oceny proszę posłuŜyć się skalą od 1 (zupełnie niewaŜne) do 10
(najwaŜniejsze)
[ankieter: najpierw odczytać wszystkie odpowiedzi]
1
Niedoszacowany budŜet inwestycji
2
3
4
Braki w dostępności surowców
5
Konflikty wynikające z obecności w pobliŜu siedzib ludzkich
6
7
Źle przyjęte rozwiązania techniczne i technologiczne
8
Niedoszacowane załoŜenia odnoszące się do lokalizacji inwestycji
9
Problemy z przepisami prawnymi i procedurami związanymi z ochroną
środowiska naturalnego
10
Niedobór wykwalifikowanych pracowników
11
Problemy związane z przyłączeniem do sieci operatorów
12
Inne, jakie?
CZĘŚĆ 4. KORZYŚCI
Proszę wymienić główne korzyści, które skłoniły Państwa do inwestycji w
odnawialne źródła energii
1
Wysoka zyskowność
4
Obrót emisjami CO2
2
Uzyskanie tzw. „zielonych
certyfikatów”
5
Ulgi podatkowe
3
MoŜliwość uzyskania wsparcia
finansowego inwestycji z
zewnętrznych źródeł
6
Inne, jakie?
70
[ankieter: moŜliwość wyboru więcej niŜ 1 odpowiedzi]
Strona
K1
CZĘŚĆ 5. Wsparcie ze środków unijnych
U1
Jednym z warunków uzyskania dofinansowania kosztów inwestycji w odnawialne
źródła energii z funduszy unijnych w ramach programu „Infrastruktura i
Środowisko” jest określona minimalna wartość inwestycji. W przypadku
inwestycji w zakresie wytwarzania energii z biomasy lub biogazu oraz z energii
wodnej wynosi ona 10 mln zł. Czy Państwa zdaniem powyŜsza wartość:
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 2 lub 5 w pyt. W2]
U2
1
Jest za wysoka
2
Jest odpowiednia
3
Jest zbyt niska
4
Nie mam zdania (nie czytać)
Jednym z warunków uzyskania dofinansowania inwestycji w odnawialne źródła
energii z funduszy unijnych w ramach programu „Infrastruktura i Środowisko”
jest określona minimalna wartość inwestycji. W przypadku inwestycji w zakresie
wytwarzania energii przy wykorzystaniu energii ze słońca, źródeł geotermalnych,
energii wiatrowej oraz wytwarzania energii w kogeneracji wynosi ona 20 mln zł.
Czy Państwa zdaniem powyŜsza wartość:
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 1, 3, 4 lub 6 w pyt. W2]
U3
1
Jest za wysoka
2
Jest odpowiednia
3
Jest zbyt niska
4
W ramach programu „Infrastruktura i Środowisko” realizowanego z funduszy
unijnych moŜna uzyskać zwrot od 60 do 70% poniesionych kosztów związanych z
nową inwestycją, maksymalnie do 40 mln zł. Czy Państwa zdaniem, stanowi to
wystarczającą zachętę do realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii?
[ankieter: jeŜeli zaznaczono odpowiedź w bloku B w pyt. W11 i jednocześnie A1 lub
B1 lub C1 pyt. M2]
U4
1
Zdecydowanie tak
4
Raczej nie
2
Raczej tak
5
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
6
unijnych moŜna uzyskać zwrot od 50 do 60% poniesionych kosztów związanych
z nową inwestycją, maksymalnie do 40 mln zł. Czy Państwa zdaniem, stanowi to
[ankieter: jeŜeli zaznaczono odpowiedź w bloku A w pyt. W11 i jednocześnie A1 lub
B1 lub C1 w pyt. M2]
4
Raczej nie
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
[ankieter: jeŜeli zaznaczono odpowiedź w bloku C w pyt. W11 i jednocześnie A1 lub
B1 lub C1 w pyt. M2]
1
Zdecydowanie, tak
4
Raczej nie
71
Zdecydowanie tak
Strona
U5
1
U6
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
[ankieter: jeŜeli zaznaczono odpowiedź D1 w pyt. M2 lub odpowiedź 2 lub 3 lub 4
w pyt. M1]
4
Raczej nie
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
72
Zdecydowanie, tak
Strona
1
Formularz CATI
ANKIETER: Po uzyskaniu połączenia z właściwą osobą, która w instytucji zajmuje się
pozyskiwaniem środków na inwestycje lub realizacją projektów w ramach Programu Operacyjnego
„Infrastruktura i Środowisko”
lub funduszami europejskimi
lub planowaniem i realizacją inwestycji.
Nazywam się ...............
Jestem ankieterem(ką)
. Realizujemy badanie na zlecenie Instytucji Zarządzającej
Programem “Infrastruktura i Środowisko” w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego
Ministerstwo chce poznać, jakie będzie zainteresowanie dotacjami z funduszy unijnych na
inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii oraz bariery, na jakie napotykają pomioty
realizujące takie przedsięwzięcia.
Badanie przyczyni się do efektywniejszego wykorzystania środków unijnych.
Strona
73
Zgodnie z Ustawą o Ochronie Danych Osobowych oraz normami etycznymi obowiązującymi w
badaniach opinii i rynku gwarantujemy pełną poufność informacji uzyskanych od Pana/i danych.
Zebrane dane opracowane będą jedynie w postaci zbiorczych zestawień statystycznych, bez
moŜliwości powiązania ich z osobą respondenta i nie zostaną wykorzystane do Ŝadnych celów
reklamowych ani handlowych. Uzyskane dane osobowe zostaną po zakończeniu badania zniszczone
METRYCZKA
W celu stworzenia ogólnej charakterystyki podmiotów uczestniczących w badaniu proszę o
udzielenie odpowiedzi na poniŜsze pytania. Odpowiedzi udzielone przez Państwa umoŜliwią jedynie
zbiorcze zestawienie uzyskanych informacji i nie będą w Ŝaden sposób umoŜliwiały identyfikację
Państwa instytucji.
Jaka jest forma organizacyjna Państwa instytucji?
1
Przedsiębiorstwo
Przejdź do pytania M2
2
Jednostka
terytorialnego
samorządu
3
Podmiot
świadczący
usługi
publiczne w ramach realizacji
obowiązków własnych jednostek
samorządu terytorialnego
4
Kościół, kościelna osoba prawna
lub
stowarzyszenie,
związek
wyznaniowy
5
Inna, jaka?
M2
Jakiej wielkości jest Państwa przedsiębiorstwo? Proszę podać uśrednione
informacje z ostatnich 2 lat.
A
1
B
1
Roczne
zatrudnienie
wynosi
mniej niŜ 10 osób (do 9 osób
włącznie)
Roczne
zatrudnienie
mniej niŜ 50 osób
2
Roczny obrót oraz/lub całkowity
bilans roczny nie przekracza 2
milionów euro
2
Roczny obrót oraz/lub całkowity
mln euro
2
Roczny obrót nie przekracza
mln euro
2
roczny
obrót
przekracza
bilans roczny przekracza 43 mln
euro
wynosi
(do 49 włącznie)
1
wynosi
(do 249 włącznie)
Roczne zatrudnienie wynosi 250
lub więcej osób
D
1
E
odmowa odpowiedzi (nie odczytywać)
P1
Proszę powiedzieć, czy planują Państwo realizację inwestycji wpływającej
bezpośrednio lub pośrednio (na przykład poprzez produkcję urządzeń) na wzrost
wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych?
1
Tak
2
Nie
Zakończyć wywiad
P2
Proszę powiedzieć, jaką inwestycję związaną z wykorzystaniem odnawialnych
źródeł energii planują Państwo realizować?
1
Budowa, montaŜ, modernizacja, przebudowa instalacji lub urządzeń do produkcji
2
Budowa linii technologicznych i zakładów wytwarzających urządzenia, które są
wykorzystywane do
produkcji energii ze źródeł odnawialnych oraz
biokomponentów i biopaliw
3
Inne
Zakończyć wywiad
4
Zakończyć wywiad
74
C
Roczne
zatrudnienie
mniej niŜ 250 osób
Strona
M1
P3
Proszę powiedzieć, czy zamierzają Państwo skorzystać z moŜliwości wsparcia
finansowego tego rodzaju inwestycji z funduszy unijnych w ramach Programu
Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko?
1
Tak
Nie
2
P4
Proszę powiedzieć, o dofinansowanie ilu projektów zamierzacie się Państwo
starać i jaka jest ich całkowitą wartość?
[ankieter: łączną wartość zapisać w postaci milionów, np. 500 tys. = 0,5 mln]
P5
A. Liczba projektów
B. Łączna wartość projektów
………………………
JeŜeli nie, to dlaczego?
[ankieter: moŜliwych wiele odpowiedzi]
P6
1
Brak informacji o takiej moŜliwości dofinansowania inwestycji
2
Brak umiejętności w przygotowaniu dokumentacji i wiedzy odnośnie
wymagań i kryteriów, jakie trzeba spełnić
3
Krótki okres na przygotowanie dokumentacji
4
Skomplikowany proces i procedury związane z ubieganiem się o wsparcie
z funduszy unijnych
5
Wysoki koszt przygotowania dokumentacji projektowej
6
Brak wystarczających środków na sfinansowanie inwestycji
7
Niski poziom dofinansowania kosztów związanych z inwestycją
8
Wysokie wymagania odnośnie minimalnej wartości inwestycji
9
Nie jestem zainteresowany taką formą wsparcia finansowego
10
Inne, jakie?
Proszę powiedzieć, czego będzie dotyczyła planowana inwestycja?
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 1 w pyt. P2, najpierw przeczytać wszystkie odpowiedzi;
moŜliwych wiele odpowiedzi]
Wytwarzanie energii elektrycznej z wiatru
2
Wytwarzanie energii elektrycznej z wody w małych elektrowniach wodnych
(do 10 MW)
3
Wytwarzanie energii elektrycznej z biomasy lub biogazu
4
Wykorzystanie energii cieplnej ze źródeł geotermalnych
5
Wytwarzanie ze źródeł odnawialnych energii w kogeneracji
6
Wytwarzanie energii cieplnej ze słońca
7
Inne
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 5 w pyt. P6]
1
Więcej niŜ 0,45
2
Mniej niŜ 0,45
3
75
Proszę powiedzieć, ile wynosi wskaźnik skojarzenia (moc elektryczna do mocy
cieplnej) planowanej inwestycji
Strona
P7
1
P8
Jaka będzie planowana moc urządzenia lub instalacji wykorzystującej energię
odnawialną?
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 1 w pyt P2; przeliczyć na MW, np. 3 000 kW=3 MW,
300 kW = 0,3 MW, 30 kW=0,03 MW]
P9
1
…………MW
2
Odmowa odpowiedzi, Nie wiem (nie czytać)
Proszę powiedzieć, jakie urządzenia będą produkowane?
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 2 w pyt. P2; najpierw przeczytać wszystkie odpowiedzi;
moŜliwych wiele odpowiedzi]
1
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wiatru
2
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wody w małych
elektrowniach wodnych do 10 MW
3
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z wody w elektrowniach
wodnych powyŜej 10 MW
4
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji
przy wykorzystaniu biomasy, energii geotermalnej lub biogazu
5
Urządzenia do wytwarzania energii elektrycznej z biogazu i biomasy
6
Urządzenia do wytwarzania energii cieplnej z biomasy
7
Urządzenia do wytwarzania energii cieplnej ze źródeł geotermalnych
8
Urządzenia do wytwarzania energii cieplnej ze słońca
9
Urządzenia do wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw ciekłych,
stanowiących samoistne paliwa, z wyłączeniem bioetanolu z produktów
rolnych oraz czystego oleju roślinnego
10
Urządzenia do wytwarzania biokomponentów oraz biopaliw ciekłych,
stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi, bioetanolu z
produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego
11
Inne
P10
Proszę powiedzieć, w którym województwie będzie zlokalizowana inwestycja
A
1
Pomorskie
2
Zachodniopomorskie
3
Dolnośląskie
4
Wielkopolskie
5
Śląskie
6
Mazowieckie
7
Lubelskie
8
Podkarpackie
9
WarmińskoMazurskie
10
Podlaskie
11
Świętokrzyskie
12
Opolskie
13
Małopolskie
14
Lubuskie
15
Łódzkie
16
Kujawsko-pomorskie
17
Warszawa
B
C
Proszę podać liczbę inwestycji jakie zamierzacie Państwo realizować oraz ich
łączną wartość?
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 2 w pyt. P3; łączną wartość zapisać w postaci
milionów, np. 500 tys. = 0,5 mln; 2 mld = 2 000 mln]
B. Łączna wartość inwestycji
………………………
Strona
A. Liczba inwestycji
76
P11
ANKIETER: PYTANIA P12 DO P13 ZADAĆ TYLKO RESPONDENTOM, KTÓRZY W PYTANIU P3
WSKAZALI ODPOWIEDŹ 1
P12
JeŜeli Państwa projekt nie zostanie dofinansowany z funduszy unijnych w ramach
Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, to (proszę dokończyć):
1
Inwestycja będzie nadal realizowana
2
Inwestycja nie będzie dalej realizowana
Przejdź do pytania P16- P20
3
Inna odpowiedź
P13
JeŜeli inwestycja będzie kontynuowana, to:
1
W takim samym zakresie i terminie
2
W takim samym zakresie, ale w dłuŜszym terminie
3
W okrojonym zakresie i w takim samym terminie
4
W okrojonym zakresie i w dłuŜszym terminie
5
W okrojonym zakresie i w krótszym terminie
6
Inna odpowiedź
P14
Z jakich środków inwestycja będzie realizowana:
1
Całkowicie ze środków własnych
2
Częściowo ze środków własnych i częściowo ze źródeł zewnętrznych
3
Całkowicie ze źródeł zewnętrznych
P15
Proszę powiedzieć, z jakich innych źródeł zamierzacie Państwo uzyskać wsparcie
finansowe dla inwestycji
Banki komercyjne
2
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska Gospodarki Wodnej
3
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
4
Ekofundusz
5
6
Bank Światowy
7
Regionalny Program Operacyjny na lata 2007-2013
8
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
9
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-13
10
Inne, jakie?
Strona
1
77
[ankieter: jeŜeli wybrano odp. 2 i 3 w pyt. P14]
P16
Wartość inwestycji w zakresie wytwarzania energii z biomasy lub biogazu oraz z
energii wodnej, aby starać się o dofinansowania z funduszy unijnych w ramach
programu „Infrastruktura i Środowisko” musi być większa niŜ 10 mln zł.
Czy Państwa zdaniem wymagana minimalna wartość inwestycji:
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 2 lub 3 w pyt. P6]
1
Jest za wysoka
2
Jest odpowiednia
3
Jest zbyt niska
4
P17
W takim razie proszę powiedzieć, jaka powinna być minimalna całkowita wartość
inwestycji:
[ankieter: przeczytać wszystkie odpowiedzi, zaznaczyć jedną]
1
mniejsza niŜ 5 mln zł
2
5 mln zł
3
6 mln zł
4
7 mln zł
5
8 mln zł
6
9 mln zł
P18
Wartość inwestycji w zakresie wytwarzania energii ze słońca, wiatru lub źródeł
geotermalnych, a takŜe wytwarzania energii w kogeneracji, aby starać się o
dofinansowanie z funduszy unijnych w ramach programu „Infrastruktura i
Środowisko” musi być większa niŜ 20 mln zł.
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 1, 4, 5 lub 6 w pyt. P6]
1
Jest za wysoka
2
Jest odpowiednia
3
Jest zbyt niska
4
P19
inwestycji
Mniejsza niŜ 15 mln zł
2
15 mln zł
3
16 mln zł
4
17 mln zł
5
18 mln zł
6
19 mln zł
Strona
1
78
P20
Wartość inwestycji polegającej na budowie linii technologicznych i zakładów
wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji energii ze źródeł
odnawialnych oraz biokomponentów i biopaliw, aby starać się o dofinansowanie z
funduszy unijnych w ramach programu „Infrastruktura i Środowisko” musi być
większa niŜ 20 mln zł.
[ankieter: jeŜeli wybrano odpowiedź 2 w pyt. P2]
1
Jest za wysoka
2
Jest odpowiednia
3
Jest zbyt niska
4
P21
inwestycji
1
Mniej niŜ 10 mln zł
2
10 mln zł - 13 mln zł
3
13,1 mln zł - 15 mln zł
4
15,1 mln zł – 17 mln zł
5
17,1 mln zł – 19 mln zł
P22
z nową inwestycją, maksymalnie 30 do 40 mln zł. Czy Państwa zdaniem,
stanowi to wystarczającą zachętę do realizacji inwestycji w odnawialne źródła
energii?
[ankieter: jeŜeli zaznaczono A1 lub B1 w pyt. M2]
P23
1
Zdecydowanie, tak
4
Raczej nie
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
energii?
[ankieter: jeŜeli zaznaczono C1 w pyt. M2]
P24
1
Zdecydowanie, tak
4
Raczej nie
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
energii?
Zdecydowanie, tak
4
Raczej nie
2
Raczej tak
6
Zdecydowanie nie
3
Ani tak, ani nie
9
Strona
1
79
[ankieter: jeŜeli zaznaczono D1 w pyt. M2]

Ocena zasadności i trafności przyjętego maksymalnego poziomu

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ankieta

Formularz rekrutacyjny składa się z 3 części 1) weryfikacja formalna

Bariery w komunikacji interpersonalnej

Wrocław, 14 lutego 2012 Szanowni Państwo

Budowa ośrodka wsparcia dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej

Fundusze europejskie dla przedsiębiorców Lokalny Punkt

Wrocław, 15.11.2011 Prezes / Dyrektor / Właściciel

Informacje i wytyczne

Opis szkolenia - BIP URZĄD GMINY DĘBOWIEC