Jak Oceniamy Kraje

RatingsDirect®
Jak oceniamy kraje
Specjaliści ds. Kryteriów Oceny Krajów:
Olga I Kalinina |, CFA, Nowy Jork | (1) 212-438-7350 | [email protected]
Główni analitycy kredytowi:
John B Chambers | CFA, Nowy Jork | (1) 212-438-7344 | [email protected]
Moritz Kraemer | Frankfurt | (49) 69-33-999-249 | [email protected]
Kontakt dla mediów:
Mark Tierney | Londyn | (44) 20-7176-3504 | [email protected]
Spis treści
Kryteria oceny krajów
Ocena emitentów długu państwowego
Publikacje
Kryteria i badania powiązane
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
Jak oceniamy kraje
(Od redakcji: Artykuł ten został po raz pierwszy opublikowany 12 listopada 2013 r. Opublikowaliśmy go
ponownie w celu przedstawienia naszych zaktualizowanych kryteriów oceny krajów, „Metodologia oceny
ratingowej krajów”, 23 grudnia 2014)
Wydarzenia z ostatnich kilku lat uwydatniły rolę agencji ratingowych w ocenie zdolności kredytowej krajów.
Publikacja niniejszego artykułu ma na celu wyjaśnienie podstaw metodologii ocen ratingowych krajów
wykorzystywanej przez Standard & Poor's Ratings Services i procesu ich oceny.
Obligacje rządowe, które stanowią ponad 40% obligacji emitowanych na całym świecie, to kategoria aktywów
mająca istotne znaczenie dla inwestorów. Uważamy, że inwestorom należy zapewnić uznane i spójne punkty
odniesienia, które pomogą im w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. W tym kontekście agencje ratingowe
mogą odegrać istotną rolę w dostarczaniu niezależnych, porównywalnych w skali globalnej i spójnych ocen
ratingowych.
W pierwszej części niniejszego artykułu wyjaśniamy, w jaki sposób wykorzystujemy naszą metodologię oceny
ratingowej krajów poprzez dokonanie oceny pięciu kluczowych czynników kredytowych i połączenie naszych
ocen w celu ustalenia oceny ratingowej. Ostatnia sekcja poświęcona jest najczęściej zadawanym pytaniom na
temat stosowanego przez nas procesu oceny – począwszy od złożenia wniosku o ocenę, a skończywszy na
publikacji raportu.
Aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat metodologii oceny ratingowej krajów Standard &
Poor's, zobacz „Metodologia oceny ratingowej krajów” opublikowana 23 grudnia 2014 roku.
Kryteria oceny ratingowej krajów
Nasze kryteria oceny ratingowej mają na celu zapewnienie uczestnikom rynku jasnego obrazu tego, w jaki
sposób oceniamy kraje, a także budowanie solidnej długoterminowej historii naszych ocen ratingowych. Od
1975 roku średnio 3,9% krajów o ratingu inwestycyjnym nie wywiązało się ze spłaty swego zadłużenia w
walucie obcej w okresie 15 lat, w porównaniu do 22,6% krajów o ratingu spekulacyjnym (zob. „Dane nt.
niewypłacalności krajów i zmiany ocen ratingowych. Aktualizacja 2013” z 17 września 2014 roku).
Nasze kryteria przyznawania ocen ratingowych krajom obejmują czynniki, które naszym zdaniem wpływają na
gotowość i zdolność rządów tych krajów do obsługi ich zadłużenia na czas i w całości. Nasza analiza
koncentruje się na wynikach danego kraju uzyskanych w ciągu ostatnich cyklów gospodarczych i
politycznych, jak również czynnikach, które sugerują nam większą lub mniejszą elastyczność polityki
gospodarczej w kolejnych cyklach.
Oto pięć czynników, które stanowią podstawę naszej analizy kredytowej krajów (zob. wykres):
 Efektywność instytucjonalna i zarządzanie oraz zagrożenia dla bezpieczeństwa odzwierciedlone w ocenie
instytucjonalnej.
 Struktura gospodarcza i perspektywy wzrostu odzwierciedlone w ocenie ekonomicznej.
 Płynność zewnętrzna i międzynarodowa pozycja inwestycyjna odzwierciedlone w ocenie zewnętrznej.
 Sytuacja i elastyczność finansów publicznych, a także zadłużenie odzwierciedlone w ocenie fiskalnej.
 Elastyczność pieniężna odzwierciedlona w ocenie monetarnej.
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
2
Ocena instytucjonalna odzwierciedla naszą ocenę tego, jak instytucje rządowe i kształtowanie polityki
wpływają na sytuację kredytową kraju poprzez zapewnienie stabilności finansów publicznych, promowanie
zrównoważonego wzrostu gospodarczego i reagowanie na wstrząsy gospodarcze i polityczne. Odzwierciedla
również nasz pogląd na przejrzystość i rzetelność danych, procesów i instytucji; kulturę spłaty zadłużenia
kraju; oraz potencjalne zewnętrzne i wewnętrzne zagrożenia dla bezpieczeństwa.
Te trzy czynniki, które są kluczowymi elementami oceny ekonomicznej kraju, stanowią wyraz naszej oceny
wysokości dochodu kraju, perspektyw wzrostu oraz jego różnorodności i zmienności gospodarczej.
Na ocenę zewnętrzną kraju mają również wpływ trzy inne czynniki, a mianowicie nasza ocena statusu waluty
kraju w transakcjach międzynarodowych; płynność zewnętrzna kraju; oraz jego zadłużenie zewnętrzne, które
wskazuje na wartość aktywów i pasywów rezydentów w stosunku do reszty świata.
Ocena fiskalna odzwierciedla nasz pogląd na temat stabilności deficytu kraju i jego zadłużenia. Miara ta
uwzględnia elastyczność fiskalną, a także długoterminowe trendy i odporność fiskalną, strukturę zadłużenia
oraz dostęp do finansowania i potencjalne zagrożenia wynikające ze zobowiązań warunkowych. Biorąc pod
uwagę wiele wymiarów tej oceny, analiza jest podzielona na dwa segmenty – „wydajność i elastyczność
fiskalną” oraz „zadłużenie”.
Głównymi czynnikami oceny monetarnej są naszym zdaniem zdolność władz monetarnych do realizacji ich
mandatu przy jednoczesnym utrzymaniu zrównoważonej gospodarki i łagodzeniu wszelkich poważnych
wstrząsów gospodarczych lub finansowych. Nasza ocena monetarna opiera się na analizie zdolności kraju do
skoordynowania polityki monetarnej z polityką fiskalną i innymi politykami gospodarczymi w celu wspierania
zrównoważonego wzrostu ekonomicznego; wiarygodności polityki monetarnej mierzonej między innymi przy
pomocy trendów inflacyjnych podczas cyklu gospodarczego; i wpływu rynkowych mechanizmów
monetarnych na realną gospodarkę, co w dużej mierze stanowi funkcję głębokości i dywersyfikacji systemu
finansowego i rynków kapitałowych danego kraju.
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
3
Każdy z pięciu czynników jest oceniany na sześciopunktowej numerycznej skali od '1' (najsilniejszy) do '6'
(najsłabszy). Szereg czynników ilościowych i jakościowych stanowi podstawę tych wybiegających w
przyszłość ocen. Nasze kryteria następnie przewidują połączenie ocen każdego z tych pięciu czynników, w
wyniku czego powstaje profil instytucjonalny i gospodarczy kraju (średnia oceny instytucjonalnej i oceny
ekonomicznej) oraz profil jego elastyczności i wydajności (średnia oceny zewnętrznej, oceny fiskalnej i oceny
monetarnej).
Te dwa profile są następnie wykorzystywane do ustalenia „orientacyjnej oceny ratingowej” (patrz tabela).
Nasza ocena kraju w walucie obcej w większości przypadków jest niższa o jeden stopień w stosunku do
orientacyjnej oceny ratingowej. Na przykład jeśli dany kraj oceniamy jako „umiarkowanie silny” pod
względem profilu instytucjonalnego i gospodarczego oraz „bardzo silny” pod względem elastyczności i
wydajności, najprawdopodobniej przyznamy ocenę w obrębie jednego stopnia 'AA-'.
Orientacyjna ocena ratingowa wynikająca z połączenia profilu instytucjonalnego i gospodarczego z
profilem elastyczności i wydajności
Kategoria
Zły
Wyjątkowo słaby
Umiarkowanie
słaby
Słaby
Umiarkowanie
słaby
Przeciętny
Umiarkowanie
silny
Silny
Bardzo silny
Wyjątkowo silny
Ponadprzeciętny
Profil
elastyczności i
wydajności
Kategoria
Profil instytucjonalny i ekonomiczny
Ocena
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
1 do
1,7
aaa
aaa
aaa
aa+
aa
a+
a
a-
bbb+
Nie
dot.
Nie
dot.
aaa
aaa
aa+
aa
aa-
a
a-
bbb+
bbb
bb+
bb-
aaa
aa+
aa
aa-
a
a-
bbb+
bbb
bb+
bb
b+
Umiarkowanie 2,3 do
silny
3,2
aa+
aa
aa-
a+
a-
bbb
bbb-
bb+
bb
bb-
b+
3,3 do
3,7
aa
aa-
a+
a
bbb+ bbb-
bb+
bb
bb-
b+
b
Umiarkowanie 3,3 do
słaby
4,2
aa-
a+
a
bbb+
bbb
bb+
bb
bb-
b+
b
b
a
a-
bbb+
bbb
bb+
bb
bb-
b+
b
b-
b-
Wyjątkowo
silny
Bardzo silny
Silny
Przeciętny
1,3 do
2,2
2,3 do
2,7
Słaby
4,3 do
4,7
Bardzo słaby
4,3 do
5,2
Nie
bbb
dot.
bbb-
bb+
bb
bb-
b+
b
b
b-
b-
Wyjątkowo
słaby
5,3 do
6
Nie
bb+
dot.
bb
bb-
b+
b
b
b-
b-
‘b-‘ i
poni.
‘b-‘ i
poni.
Oceny CCC+', 'CCC’, ‘CCC-' i 'CC' są przyznawane w oparciu o „Kryteria przyznawania ocen 'CCC+',
‘CCC’, 'CCC-' i 'CC'' z 1 października 2012.
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
4
W rzadkich przypadkach ocena ratingowa w walucie obcej kraju może różnić się o więcej niż jeden stopień w
stosunku do orientacyjnej oceny ratingowej, jeżeli spełnia ona wymagania jednego lub większej liczby
dodatkowych czynników korygujących. Czynniki te mogą być negatywne (bardzo wysokie zadłużenie fiskalne,
bardzo słaba płynność zewnętrzna, ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń lub bardzo wysokie ryzyko
instytucjonalne i wysokie zadłużenie) lub pozytywne (bardzo duże płynne rządowe aktywa finansowe). W
stosownych przypadkach nasze oceny ratingowe mogą również opierać się na metodologiach opisanych w
dokumentach „Kryteria przyznawania ocen 'CCC+', 'CCC', 'CCC-' i 'CC' z 1 października 2012 lub „Wpływ na
oceny ratingowe ofert zamiany i podobnych możliwości restrukturyzacji, Aktualizacja,” z 12 maja 2009.
Oddzielna ocena kraju w walucie lokalnej jest ustalana poprzez podwyższenie oceny ratingowej w walucie
obcej o maksymalnie dwa stopnie. Ocena ratingowa kraju w walucie lokalnej może być wyższa niż ocena w
walucie obcej, ponieważ zdolność kredytowa w walucie lokalnej może być wspierana przez unikalne silne
strony, jakimi kraj dysponuje w obrębie własnych granic, włączając emisję lokalnej waluty i kontrolę
regulacyjną krajowego systemu finansowego. Jeśli kraj jest członkiem unii walutowej, a tym samym ceduje
politykę monetarną i kurs walutowy na wspólny bank centralny lub jeśli korzysta z waluty innego kraju, ocena
ratingowa w walucie lokalnej jest – zgodnie z naszymi kryteriami – równa ocenie ratingowej w walucie obcej.
Ocena emitentów długu państwowego
Proces oceny krajów Standard & Poor's zazwyczaj rozpoczyna się od złożenia przez kraj lub jego
przedstawiciela wniosku o przyznanie oceny ratingowej. W wyniku złożenia tego wniosku kraj może
zaangażować Standard & Poor's w świadczenie usług ratingowych. Takie oceny są określane jako oceny „na
zamówienie”. Pozostałe oceny ratingowe krajów określane są jako „niezamówione” i oznaczone jako takie w
publikacji Standard & Poor's ze względu na brak umowy na świadczenie usług ratingowych z danym krajem.
Oceniamy te kraje bez zamówienia, jeśli uznamy, że cieszą się one dużym zainteresowaniem na rynku oraz
istnieją wystarczające ogólnodostępne i wysokiej jakości informacje wspierające naszą analizę i bieżące
monitorowanie.
Dokonując oceny ratingowej kraju, Standard & Poor's na ogół przypisuje analityka, który – często we
współpracy z zespołem – przejmuje inicjatywę w zakresie oceny jego zdolności kredytowej. Analitycy
zazwyczaj uzyskują informacje z opublikowanych raportów, jak również z wywiadów i rozmów z
przedstawicielami kraju. Analitycy wykorzystują te informacje do oceny kondycji finansowej, wyników
operacyjnych, polityki i strategii zarządzania ryzykiem kraju. Formułowanie naszych opinii to dobrze
udokumentowany proces, który opiera się na dogłębnej analizie zgodnej z odpowiednimi kryteriami i, naszym
zdaniem, jest wspierany wiedzą, doświadczeniem oraz oceną naszych analityków kredytowych i innych
specjalistów w tej dziedzinie.
Stosując kryteria w trakcie procesu oceny, analitycy dokonują analizy i przygotowują dokumentację ratingową,
która zostaje następnie przedstawiona Komitetowi Ratingowemu. Szeroki zakres prac analitycznych, które
dostarczają informacje dla celów procesu oceny, zostaje ujęty w Profilu Metodologii Analizy Ocen
Ratingowych (RAMP). RAMP obejmuje czynniki ratingowe ustalone w oparciu o obowiązujące kryteria. Na
podstawie wyników analiz ilościowych i jakościowych przeprowadzonych przez zespół analityczny główny
analityk prezentuje swą ocenę każdego z tych czynników oceny, które następnie są analizowane przez
głosujących członków Komitetu Ratingowego. Na posiedzeniu tej komisji RAMP jest poddawany analizie,
dyskusji oraz głosowaniu w celu ustalenia przypisanej oceny ratingowej.
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
5
Publikacja
W przypadku publicznych ocen ratingowych Standard & Poor's w większości przypadków publikuje
komunikat prasowy dotyczący ostatecznej oceny ratingowej wraz z uzasadnieniem, przekazuje go mediom i
umieszcza na stronie www.standardandpoors.com. Aby upewnić się, że informacje dotyczące stanu
faktycznego są prawidłowe i czy przypadkowo nie ujawniono informacji poufnych, przed dopuszczeniem go
do publicznej wiadomości Standard & Poor's może przekazać emitentowi kopię swego raportu do wglądu.
Informacje zawarte w tym projekcie są poufne i nie powinny być ujawnione lub udostępnione przed jego
publikacją przez Standard & Poor's. Czas na dostarczenie kopii raportu jest uzależniony od miejsca pracy
głównego analityka w następujący sposób: jeden pełny (ośmiogodzinny) dzień roboczy w UE, a dwie godziny
w pozostałych regionach. Gdy główny analityk pracuje na terenie UE, okres jednego pełnego dnia pracy nie
może być skrócony (i musi wynosić jeden pełny dzień pracy w kraju, w którym ma siedzibę emitent).
Jednakże, jeśli ocena ratingowa ma charakter poufny, nie jest ona publikowana a Standard & Poor's przekazuje
ją tylko ocenianemu podmiotowi.
Kryteria i badania powiązane
 Metodologia oceny ratingowej krajów 23 grudnia 2014
 Dane nt. niewypłacalności krajów i zmiany ocen ratingowych. Aktualizacja 2013, 17 września 2014
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
6
Copyright © 2015 Standard & Poor's Financial Services LLC, podmiot McGraw Hill Financial. Wszelkie prawa
zastrzeżone.
Żadne treści (włącznie z ratingami, analizami i danymi kredytowymi, ocenami, modelami, oprogramowaniem i ich
aplikacjami czy pochodnymi), ani też którakolwiek część takich Treści nie może być modyfikowana, odtwarzana za
pomocą inżynierii wstecznej, powielana lub rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób,
przechowywana w bazach danych czy systemach odzyskiwania danych, bez wcześniejszej pisemnej zgody Standard &
Poor's Financial Services LLC lub jego podmiotów stowarzyszonych (zwanych łącznie S&P). Treść nie może być
wykorzystywana dla nieupoważnionych lub niezgodnych z prawem celów. S&P oraz dostawcy zewnętrzni S&P, jak
również dyrektorzy, funkcjonariusze organów, udziałowcy, pracownicy lub agenci (zwani łącznie Podmioty S&P) nie
gwarantują dokładności, kompletności, terminowości czy dostępności Treści. Podmioty S&P nie ponoszą
odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy czy pominięcia (umyślne lub inne), bez względu na ich przyczynę, w
odniesieniu do rezultatów uzyskanych na podstawie Treści, ani też w odniesieniu do bezpieczeństwa lub zachowania
danych wprowadzonych przez użytkownika. Treści podawane są bez gwarancji. PODMIOTY S&P WYŁĄCZAJĄ
WSZELKĄ WYRAŹNĄ LUB DOROZUMIANĄ GWARANCJĘ, W TYM, MIĘDZY INNYMI, WSZELKĄ
GWARANCJĘ PRZYDATNOŚCI HANDLOWEJ LUB PRZYDATNOŚCI DLA KONKRETNEGO CELU LUB
WYKORZYSTANIA, GWARANCJĘ BRAKU WIRUSÓW, BŁĘDÓW LUB WAD OPROGRAMOWANIA, JAK
RÓWNIEŻ GWARANCJĘ, ŻE TREŚCI BĘDĄ DZIAŁAŁY W SPOSÓB CIĄGŁY LUB PRZY
WYKORZYSTANIU JAKIEJKOLWIEK KONFIGURACJI SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA. Podmioty S&P nie
ponoszą żadnej odpowiedzialności wobec jakiejkolwiek strony za szkody bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
domniemane, szkody z nawiązką lub szkody specjalne oraz jakiekolwiek koszty, wydatki, koszty obsługi prawnej czy
straty (w tym, bez ograniczenia, utratę zysków i koszty przypadkowe lub straty wynikające z zaniedbania) w związku z
wykorzystaniem Treści, nawet w przypadku powiadomienia o możliwości wystąpienia takich szkód.
Analizy kredytowe i inne analizy, w tym ratingi, jak również oświadczenia w Treści są oświadczeniami opartymi na
opinii S&P w chwili składania danego oświadczenia; nie są to stwierdzenia faktów. Decyzje S&P w zakresie
zatwierdzenia opinii, analiz i ocen (zgodnie z poniższym opisem) nie stanowią rekomendacji zakupu, posiadania czy
sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych, ani podjęcia jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych, ani też nie
odnoszą się do przydatności jakiegokolwiek papieru wartościowego. S&P nie przyjmuje na siebie odpowiedzialności
za aktualizację Treści po jej opublikowaniu w jakiejkolwiek formie czy formacie. Użytkownik nie może polegać na
Treści, która nie zastępuje umiejętności, osądu czy doświadczenia użytkownika, jego zarządu, pracowników, doradców
oraz/lub klientów w trakcie podejmowania decyzji inwestycyjnych i innych decyzji biznesowych. S&P nie działa w
charakterze doradcy powierniczego lub inwestycyjnego, chyba że taka działalność wynika z rejestracji w danej
jurysdykcji. S&P uzyskał informacje ze źródeł, które uważa za godne zaufania, jednakże powyższe nie oznacza, że
S&P sprawdza takie informacje, czy bierze na siebie odpowiedzialność należytego wykonania w zakresie sprawdzenia
takich informacji lub jej niezależnej weryfikacji.
W zakresie, w jakim organy regulacyjne zezwalają agencji ratingowej na zatwierdzenie oceny wydanej w innej
jurysdykcji dla pewnych celów regulacyjnych, S&P zastrzega sobie prawo do przekazania, wycofania lub zawieszenia
takiego zatwierdzenia w dowolnym czasie i wyłącznie według własnego uznania. Podmioty S&P zrzekają się wszelkiej
odpowiedzialności, która może wynikać z przekazania, wycofania lub zawieszenia takiego zatwierdzenia, jak również
odpowiedzialności za wszelkie domniemane szkody poniesione w skutek takiego działania.
S&P oddziela pewne działania w ramach swoich jednostek biznesowych w celu zachowania niezależności i
obiektywizmu takich działań. W konsekwencji, informacje, które są w posiadaniu pewnych jednostek biznesowych
S&P mogą być niedostępne dla innych jednostek. S&P wdrożył politykę i procedury w celu zachowania poufności
pewnych informacji niedostępnych publicznie, które otrzymuje w związku z przeprowadzaniem procesu analizy.
S&P może pobierać wynagrodzenia za swoje oceny ratingowe i pewne analizy, zwykle od emitentów lub poręczycieli
papierów wartościowych oraz od dłużników. S&P zastrzega sobie prawo do rozpowszechniania swoich opinii i analiz.
Publiczne ratingi i analizy S&P są udostępniane za pośrednictwem naszych stron
internetowych:www.standardandpoors.com (nieodpłatnie), www.ratingsdirect.com iwww.globalcreditportal.com (na
zasadzie subskrypcji) orazwww.spcapitaliq.com (na zasadzie subskrypcji).Wyniki i analizy mogą być
rozpowszechniane w inny sposób, w tym za pośrednictwem publikacji S&P oraz publikacji osób trzecich. Dodatkowe
informacje na temat opłat za nasze usługi ratingowe uzyskać można pod adresem
www.standardandpoors.com/usratingsfees.
WWW.STANDARDANDPOORS.COM/RATINGSDIRECT
LUTY 13, 2015
7