6 Stan sanitarny

VI
PAŃSTWOWA INSPEKCJA
SANITARNA
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
VI
Państwowa Inspekcja Sanitarna
Na terenie województwa lubelskiego w 2004 r. nadzorem objęto ogółem 155 576
obiektów żywieniowo-żywnościowych, 102 wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami
użytku i kosmetykami oraz 4 590 obiektów użyteczności publicznej i 1 286 środków
transportu.
Liczba obiektów sklasyfikowanych jest niższa od liczby skontrolowanych ze względu
na to, że nie wszystkie obiekty prowadziły działalność przez cały rok i w związku z tym nie
zostały sklasyfikowane.
Najwyższy odsetek obiektów o złym stanie sanitarnym w 2004 roku stanowią:
1. targowiska – 50%,
2. zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego – 38,6%,
3. kioski spożywcze – 22.1%,
4. zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego – 20.3%, w tym:
• stołówki szkolne – 30.6%
• stołówki w przedszkolach – 27.8%
• stołówki w żłobkach i domach małego dziecka – 23.1%
5. sklepy spożywcze – 10.9%
Znacznemu pogorszeniu w porównaniu do roku 2003 uległ stan sanitarny stołówek:
w domach dziecka (o 6.2%), domach małego dziecka (o 5.5%), oraz w zakładach specjalnych
i wychowawczych (o 1.5%). Zastrzeżenia budził stan sanitarny na blokach żywienia
w szpitalach oraz zakładach małej gastronomii (2.8%) z wyjątkiem smażalni typu „fast-food”
i pijalni piwa. Uległ pogorszeniu również stan wytwórni wyrobów cukierniczych
W ramach prowadzonego nadzoru w obiektach żywności, żywienia i przedmiotów użytku
przeprowadzono 30 404 kontrole i rekontrole. Wydano 3 765 decyzji, z tego 3,1%
o zamknięciu obiektu.
Kontrolowano jakość zdrowotną środków spożywczych, używek, przedmiotów użytku.
Zbadano ogółem 6 608 próbek, z czego zakwestionowano 4,9%. Najwięcej zastrzeżeń budził
stan sanitarny (czystość sprzętu, naczyń, urządzeń i rąk), gdzie spośród 319 pobranych próbek
zakwestionowano 8.8%.
Najczęściej kwestionowane środki spożywcze to:
• używki – 17,6% ,
• koncentraty – 16,3% ,
• ciastka z kremem – 9,1% ,
• tłuszcze zwierzęce – 7,7% ,
• pieczywo – 7,7% ,
• masło – 7,3% ,
• konserwy rybne – 6,8% ,
• lody – 4,3% .
Głównymi przyczynami kwestionowania środków spożywczych były zanieczyszczenia
mikrobiologiczne, a przede wszystkim ponadnormatywna zawartość bakterii z grupy coli,
nieprawidłowe parametry chemiczne (np. podwyższona zawartość metali ciężkich, substancji
konserwujących), zmienione cechy organoleptyczne.
Nie budziła zastrzeżeń jakość zdrowotna m.in. mieszanek dla niemowląt, mleka
w proszku, odżywek suchych, konserw mięsnych, dietetycznych środków spożywczych,
tłuszczy roślinnych.
- 188 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Spośród ognisk zatruć pokarmowych (głównie zatrucia w domach prywatnych) z 208
zbadanych próbek środków spożywczych zakwestionowano 37 próbek stwierdzając w nich
głównie obecność bakterii Salmonella i gronkowców chorobotwórczych.
W 2004 roku ludność województwa lubelskiego zaopatrywana była w wodę przez 668
wodociągów zbiorowego zaopatrzenia, 396 ujęć własnych placówek oświatowych, służby
zdrowia, domy pomocy społecznej. Z wody o kontrolowanej jakości korzystało 85,3%
ludności.
Wykonane zostały prace modernizacyjne 58 wodociągów województwa lubelskiego,
a 86 wodociągów rozbudowano. Jakość wody ulega systematycznej poprawie. Częstym
problemem jest okresowe pojawianie się żelaza w wodzie lub stale utrzymująca się jego
zawyżona ilość. Przyczyną jest brak odpowiedniej technologii uzdatniania wody, brak
uzdatniaczy, skorodowana sieć wodociągowa oraz przyłącza indywidualne.
Miasta województwa lubelskiego zaopatrywane były przez 154 wodociągi. Z wody
korzystało 1 010 176 osób, z tego 99% z wody spełniającej wymagania rozp. Ministra
Zdrowia.
Na wsiach funkcjonowało 910 wodociągów. Z wody korzystało 886 319 osób, z tego
tylko 76% używało wodę spełniające rozp. Ministra Zdrowia.
- 189 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Tab. 77. Stan sanitarny poszczególnych grup obiektów żywieniowo-żywnościowych
w województwie lubelskim w 2004 r.
Liczba obiektów
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Rodzaj obiektu
skontrolo
wanych
sklasyfikowa
nych
zły
Wytwórnie lodów
Automaty do lodów
Wytwórnie tłuszczów
roślinnych
Piekarnie
Ciastkarnie
Przetwórnie owocowowarzywne
Browary
Wytwórnie napojów
bezalkoholowych
Zakłady garmażeryjne
Zakłady przemysłu
zbożowo- młynarskiego
Wytwórnie makaronów
Wytwórnie wyrobów
cukierniczych
Wytwórnie
koncentratów
spożywczych
Wytwórnie octu
Wytwórnie majonezu i
musztardy
Wytwórnie używek
wytwórnie środków
dietetycznych
Inne wytwórnie
żywności
Sklepy spożywcze
Kioski spożywcze
Targowiska
Magazyny hurtowe
Inne obiekty obrotu
żywnością
Zakłady żywienia
zbiorowego - otwartego
Zakłady małej
gastronomii
w tym: smażalnie
typu ,, fast-food"
pijalnia piwa
inne
61
119
61
nie podlegają
1
-
1
1
451
154
451
153
64
-
bez zmian
44
9
9,7
5,8
+6,0
+13,7
64
1
1,6
+1,9
4
4
-
-
+20,0
38
38
4
10,5
+15,7
24
23
-
-
+32,0
119
119
46
38,6
+8,8
22
22
1
4,5
+8,0
28
28
1
3,6
-3,6
1
1
-
-
bez zmian
1
nie podlegają
-
-
bez zmian
1
nie podlegają
-
-
bez zmian
12
nie podlegają
-
-
+6,2
1
1
-
-
bez zmian
72
nie podlegają
3
4,2
-3,1
8 056
979
62
559
8 043
966
62
557
884
216
31
56
10,9
22,1
50,0
10,0
+2,2
+1,9
+2,3
+3,2
604
nie podlegają
53
8,8
+2,8
979
979
100
10,2
+8,3
1 669
1599
136
8,1
+1,2
188
570
847
64
187
568
844
nie podlegają
8
52
71
5
4,2
9,1
8,4
7,8
+0,5
+2,9
+0,8
-2,8
- 190 -
-
Stan sanitarny
% poprawy lub
pogorszenia w
% złych
stosunku do roku
ubiegłego
1,6
+1,7
+2,5
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Tab. 77. c.d.
Liczba obiektów
Lp.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
Rodzaj obiektu
Zakłady żywienia
zbiorowegozamkniętego
ogółem
w tym: stołówki
pracownicze
bufety przy zakładach
pracy
stołówki w domach
wczasowych
bloki żywienia w
szpitalach
kuchnie mleczne
bloki żywienia w
sanatoriach
bloki żywienia w
domach opieki
społecznej
stołówki w żłobkach
i domach małego
dziecka
stołówki szkolne
stołówki w bursach
i internatach
stołówki na koloniach
i obozach
stołówki w
przedszkolach
stołówki w domach
dziecka
Stan sanitarny
% poprawy lub
pogorszenia w
% złych
stosunku do roku
ubiegłego
skontrolo
wanych
sklasyfikowa
nych
zły
1 494
1 433
304
20,3
+3,7
35
35
1
2,8
+11,1
73
73
3
4,1
+13,0
46
46
3
6,5
3,7
44
44
5
11,3
-4,2
13
nie podlegają
-
-
bez zmian
8
8
-
-
bez zmian
61
61
3
4,9
+1,9
13
13
3
23,1
-5,5
556
562
173
30,6
+0,5
97
97
16
16,5
+5,2
135
96
3
2,2
+6,4
295
295
82
27,8
+2,3
16
16
3
18,7
-6,2
40.
stołówki studenckie
8
8
-
-
bez zmian
41.
stołówki w zakładach
specjalnych i
wychowawczych
37
37
6
16,2
-1,5
42.
inne zakłady żywienia
47
42
3
6,3
+5,7
- 191 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Tab. 78. Stan sanitarny obiektów objętych nadzorem
Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2004 r.
Złych
Rodzaj
obiektów
Obiekty
żywieniowożywnościowe
Wytwórnie
i miejsca
obrotu
przedmiotami
użytku
i kosmetykami
Środki
transportu
Ogółem
Liczba
obiektów
w tym za:
liczba
%
stan techniczny
i utrzymania
czystości i porządku
jednocześnie
liczba
%
tylko za zły stan
techniczny
tylko za zły stan
czystości
i porządku
liczba
%
liczba
%
15 576
1890
12,1
390
20,6
718
37,9
782
41,4
102
-
-
-
-
-
-
-
-
1 286
37
2,9
10
27,0
1
2,7
26
70,3
16 964
1927
11,3
400
20,7
719
37,3
808
41,9
Tab. 79. Stan sanitarny urządzeń i obiektów na terenie województwa lubelskiego w 2004 r.
Lp.
Wyszczególnienie
obiekty
skontrolowane
zły stan sanitarny
% złych
1.
Toalety publiczne
102
5
4,90
2.
Baseny kąpielowe
46
22
47,82
3.
Domy pomocy społecznej
83
-
-
4.
Zakłady fryzjersko- kosmetyczne
1 321
22
1,66
5.
Zakłady odnowy biologicznej
185
1
0,54
6.
Hotele
83
-
-
7.
Hotele pracownicze
23
-
-
8.
Noclegownie
12
-
-
9.
Obiekty wczasowo- turystyczne
221
7
3,17
10.
Dworce autobusowe
26
2
7,70
11.
Dworce i stacje kolejowe
80
-
-
12.
Przystań żeglarska
1
-
-
13.
Drogowe przejścia graniczne
6
-
-
14.
Kolejowe przejścia graniczne
2
-
-
- 192 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Tab. 80. Zaopatrzenie ludności w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia
w poszczególnych powiatach w 2004 r.
Lp.
Powiaty
Województwo 2004
Ludność
Liczba osób
korzystających
z wody
odpowiadającej
wymogom*
% osób
Liczba osób
% osób
korzystających korzystających korzystających
z wody
z wody nie
z wody nie
odpowiadającej spełniającej
spełniającej
wymogom
wymagań
wymagań
2 185 172
1 849 374
84,63
42 223
0,19
1.
bialski
i m. Biała Podlaska
172 937
129 000
74,59
-
-
2.
biłgorajski
104 877
88 800
84,67
10 700
10,20
3.
chełmski i m. Chełm
142 945
134 360
93,99
830
0,58
4.
hrubieszowski
70 092
42 700
60,92
300
0,43
5.
janowski
48 377
38 364
79,30
-
-
6.
krasnostawski
77 364
67 907
87,78
-
-
7.
kraśnicki
100 607
85 400
84,89
-
-
8.
lubartowski
91 274
85 998
94,22
2 136
2,34
9.
lubelski i m. Lublin
494 300
448 909
90,82
11 618
2,35
10. łęczyński
51 173
24 317
47,52
3 269
6,39
11. łukowski
109 063
104 410
95,73
2 500
2,29
12. opolski
63 597
58 720
92,33
160
0,25
13. parczewski
37 122
32 096
86,46
1 843
5,92
14. puławski
117 639
109 701
93,25
4 342
3,69
15. radzyński
62 017
51 751
83,45
-
-
16. rycki
60 758
54 547
89,78
1 350
2,22
17. świdnicki
72 568
64 500
88,89
1 050
1,45
18. tomaszowski
89 884
72 500
80,66
700
0,78
19. włodawski
40 622
35 894
88,36
1 425
3,51
177 956
119 500
67,15
-
-
20. zamojski i m. Zamość
*Do korzystających z wody wliczono: w miastach 1 010 176 osób, (99% ludności miejskiej) oraz na wsiach
886 319 osób (76% ludności wiejskiej).
- 193 -