D - Sąd Okręgowy w Siedlcach

Sygn. akt IV U 491/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 lutego 2015r.
Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący
SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant
st. sekr. sądowy Marzena Mazurek
po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2015 r. w Siedlcach na rozprawie
odwołania E. H.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
z dnia 17 marca 2014 r. Nr (...)- (...)
z udziałem A. J. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Sklep (...) w M.
w sprawie E. H.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
o podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym
zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że E. H. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą
pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek Sklep (...) podlega od 01 września 2013
r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu.
Sygn. akt IV U 491 /14
UZASADNIENIE
Decyzją nr (...) z dnia 17 marca 2014 r. znak: (...)organ rentowy na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2, z art. 68 ust.
1 pkt 1 lit. a, z art. 34 ust. 2, z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 13 ust.5,art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że E. H. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą
działalność gospodarczą u płatnika składek Sklep (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu,
rentowym i wypadkowemu od 1 września 2013 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że E. H. nie
prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą – A. J.,
bowiem wymieniona pozostaje w związku małżeńskim z G. H. i to z nim prowadzi wspólne gospodarstw domowe, a
nie z matką.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona E. H. zaskarżając ją w całości i wnosząc o zmianę zaskarżonej
decyzji poprzez ustalenie, że podlega od 1 września 2013 r. obowiązkowy ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu,
rentowym, wypadkowemu jako osoba współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u
płatnika składek – Sklep (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że zawarcie przez nią związku
małżeńskiego nie spowodowało prowadzenia przez nią odrębnego gospodarstwa domowego z mężem, a jedynie to,
że jej mąż G. H. dołączył do prowadzonego wspólnie przez nią i jej rodziców gospodarstwa domowego. Ubezpieczona
wskazała, że o wspólnym prowadzeniu z rodzicami gospodarstwa domowego świadczy to, że wspólnie z nimi
mieszkają, mają wspólną kuchnię i łazienkę, rachunki za prąd, gaz przychodzą na cały dom, za które płacą jej rodzice,
a ona z mężem w miarę możliwości dokłada się do opłat. Ubezpieczona wskazała również, że w artykuły spożywcze
i chemiczne zaopatruje całą rodzinę jej matka, jedzą wspólnie posiłki i korzystają ze wszystkiego. Ubezpieczona
podniosła również, że razem z mężem pozostaje na utrzymaniu jej rodziców, bowiem sami nie byliby wstanie się
utrzymać samodzielnie (odwołanie k.5-8).
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie
zawarte w zaskarżonej decyzji i wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych
(odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3).
Sąd ustalił, co następuje:
A. J. od dnia 21 sierpnia 1991 r. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży detalicznej prowadzonej
w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych. A. J. prowadzi sklep
spożywczo – przemysłowy w swoim domu w M. przy ul (...) ( (...) o działalności gospodarczej – k.4 akt organu
rentowego).
Córka A. E. wyszła za mąż za G. H. w dniu 8 czerwca 2013 r. Po ślubie E. H. w dalszym ciągu mieszkała razem z
rodzicami i była na ich utrzymaniu a jej mąż pomieszkiwał z nią. Do dyspozycji małżonków były dwa pokoje w domu
rodziców ubezpieczonej, z tym, że one nie tworzyły samodzielnej części domu. Małżonkowie H. nie mieli odrębnego
wejścia, odrębnej kuchni, ani łazienki, nie mieli również odrębnych podliczników na prąd, wodę gaz. Korespondencja
do nich przychodziła na ten sam adres co do rodziców ubezpieczonej i była odbierana w sklepie, przez tych, którzy
w danym momencie świadczyli pracę. E. i G. H. po ślubie byli we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami
ubezpieczonej. Gotowane były wspólne posiłki dla wszystkich domowników przez A. J., jej męża, albo ubezpieczoną,
w artykuły spożywcze i czystości zaopatrywała dom A. J.. Małżonkowie H. nie dokładali się do żywności, środków
czystości, nie partycypowali w kosztach utrzymania nieruchomości, na której mieszkali. E. i G. H. po ślubie nie tworzyli
odrębnego gospodarstwa domowego, bowiem nie byli wstanie samodzielnie się utrzymać. G. H. prowadził działalność
gospodarczą w lokalu użyczonym mu przez teściów w M. i jego działalności w 2013 r. przyniosła dochód w kwocie
1427,38 zł rocznie (PIT/B k. 16). Od listopada 2013 r. G. H. został zatrudniony na ¼ etatu jako sprzedawca –dostawca
w sklepie przez teściową (umowa o pracę k. 45) i z tego tytułu uzyskiwał ¼ najniższego wynagrodzenia. Jak działalność
gospodarcza G. H. w danym miesiącu przynosiła jakiś dochód to wówczas, dokładał teściom kwotę rzędu 100 zł na
opłaty. Koszty wizyt lekarskim E. H. u ginekologa, koszty wyprawki dla dziecka: ubranka, wózek, łóżeczko itp. ponieśli
rodzice ubezpieczonej, bo małżonkowie H. nie posiadali środków finansowych na powyższe. E. H. jak potrzebowała
środków finansowych na zakupy, to zwracała się o pieniądze do matki, a nie do męża. G. H. po ślubie nie interesował
się z czego i jak utrzyma swoją rodzinę. Między małżonkami był konflikt na tle finansowym, a następnie źródłem
konfliktu była ciąża ubezpieczonej. Często G. H. nie mieszkał razem z żoną, przyjeżdżał tylko od czasu do czasu.
Od 1 września 2013 r. A. J. zgłosiła swoją córkę E. H. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako osobę
współpracującą z nią w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W ramach wykonywanej
współpracy E. H. obsługiwała klientów, kasę fiskalną w sklepie, wprowadzała faktury do komputera, ustalała ceny
brutto towarów do sprzedaży, metkowała towary, dowoziła do sklepu artykuły spożywcze i przemysłowe z hurtowni,
dbała o właściwe ułożenie towarów na półkach, ekspozycję, czystość w sklepie, dokonywała kontroli temperatur
urządzeń chłodniczych i zamrażarek, kontroli jakościowej i ilościowej towaru, rozliczała sklep na zamknięcie dnia.
Podjęcie współpracy przez E. H. było spowodowane odejściem jednej ze sprzedawczyń – E. B.. E. H. pracowała w
sklepie na zmianę z A. R. (zeznania świadków: A. R. k. 38v-39, K. J. k. 39-40, Ł. Kulmy k. 40, G. H. k. 46v-47, zeznania
stron: E. H. k. 47v, A. J. k. 48).
Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie,
obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę
współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zleceniobiorcami, o których
mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie
domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie II UK 286/07 stwierdził, że współpracą przy prowadzeniu
działalności gospodarczej powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego jest pomoc udzielona przedsiębiorcy
przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z
tej działalności nie osiągnęłyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Sąd
Najwyższy wskazał również, że okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej
działalności jego małżonek, prowadzący z nim wspólne gospodarstwo domowe, stanowi konsekwencję obowiązku
małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny wynikający z kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 września 2013 r., III AUa 2274/12, LEX nr 1416382 stwierdził,
że cechą konstytutywną pojęcia "współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności" w rozumieniu art. 8 ust.
11 u.s.u.s. jest istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to działania
nie mogą mieć charakteru wtórnego. Przedmiotowe działania muszą jednocześnie pozostawać w bezpośrednim
związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością
i zorganizowaniem, nadto muszą obejmować znaczący czas i częstotliwość. W okolicznościach niniejszej sprawy
bezsporne są okoliczności dotyczące współpracy E. H. w prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej
prowadzonej przez jej matkę A. J.. Charakter tej współpracy, jej stałość i istotne znaczenie dla funkcjonowania sklepu
spożywczo – przemysłowego potwierdził zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków
i zainteresowanej. Organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie kwestionował współpracy ubezpieczonej
przy prowadzeniu działalności gospodarczej swojej matki A. J.. Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawał fakt,
czy ubezpieczona E. H. pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z A. J..
Przechodząc do rozważań w przedmiocie przesłanki prowadzenia wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego,
należało wskazać że z reguły punktem odniesienia przy takiej kwalifikacji jest gospodarstwo osoby prowadzącej
działalność gospodarczą, z którym związana jest osoba współpracująca. Wówczas należy badać, czy wspólny
jest budżet domowy oraz koszty prowadzenia jednego gospodarstwa domowego dla prowadzącego działalność
gospodarczą i dla osoby współpracującej. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 marca 2008 r. (III
UK 65/07, LEX: 459314). Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. R. (k. 38v-39), K. J.
(k. 39-40), Ł. (...) (k. 40), G. H. (k. 46v-47), zeznań stron: E. H. (k. 47v), A. J. (k. 48) wykazał, że E. H. pomimo zawarcia
związku małżeńskiego z G. H. w dalszym ciągu pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami. W
tym względzie związek małżeński nic nie zmienił w jej życiu. Po ślubie nadal mieszkała z rodzicami, tak jak wcześniej,
nie ponosiła opłat za mieszkanie, nie partycypowała w kosztach utrzymania nieruchomości na której mieszkała,
nie ponosiła odrębnych opłat za wodę, gaz, energię elektryczną, nie kupowała żywności ani środków czystości, nie
gotowała odręcznych posiłków dla siebie i męża. Kuchnia i łazienka były wspólne dla wszystkich domowników, do
domu było jedno wejście, cała korespondencja dla domowników przychodziła do sklepu. Ponadto po ślubie z uwagi na
istniejący konflikt między małżonkami H. G. H. rzadko przebywał w domu teściów. Nie interesowało go z czego i jak
utrzyma cię jego żona, bo była ona na utrzymaniu rodziców. Sam zaś prowadził działalność gospodarczą, która jednak
nie przynosiła dochodów nawet na jego utrzymanie, a co dopiero na rodzinę, którą założył. Dochód roczny G. H. z
prowadzonej działalności wyniósł ok. 1400 zł. koszty wizyt lekarskich u ginekologa, koszty wyprawki dla dziecka E. H.
ponieśli jej rodzice. Ponadto E. H. o pieniądze, gdy były jej potrzebne na własne potrzeby zwracała się do matki, a nie
do męża. E. H. prowadziła zatem wspólne gospodarstwo domowe z A. J. tak jak przed ślubem, bowiem sama z mężem
nie miała środków finansowych aby się utrzymać. Po ślubie E. i G. H. stali się domownikami rodziców ubezpieczonej
i byli na ich utrzymaniu.
Sąd obdarzył wiarygodnością przeprowadzone dowody z zeznań świadków i stron procesu. Wskazane dowody są
spójne, logiczne i dają pełny obraz sytuacji rodzinnej ubezpieczonej pozwalający na uznanie, że prowadziła ona
wspólne gospodarstwo domowe z matką A. J..
Podsumowując Sąd uznał, że ubezpieczona spełnia wszystkie przesłanki do uznania jej za osobę współpracującą w
rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 47714 § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak
w sentencji wyroku.