Informacja o działaniach podejmowanych przez

31-03-2015
Działania MIiR w odniesieniu do niemieckich przepisów o płacy minimalnej
Od momentu wprowadzenia przez Niemcy przepisów wykonawczych do ustawy o płacy
minimalnej (MiLoG) resort infrastruktury i rozwoju jest w stałym, bieżącym kontakcie
z przedstawicielami branży przewoźników transportowych. Ostatnie spotkanie miało
miejsce 20 marca 2015 r.
Polska nie podziela opinii niemieckiej administracji co do zakresu stosowania niemieckiej
ustawy o płacy minimalnej. Przewoźnicy transportowi są nieproporcjonalnie bardziej
obciążani nowymi wymogami administracyjnymi. Przepisy wprowadzone przez Niemcy
mogą ograniczać wolną konkurencję, jak również podstawowe regulacje UE dotyczące
swobody przepływu usług.
W efekcie działań podejmowanych od grudnia 2014 r. przez rząd RP, zarówno w relacjach
dwustronnych ze stroną niemiecką, jak i na forum UE, Niemcy wstrzymały wykonywanie
wspomnianych przepisów w odniesieniu do tranzytu, a Komisja Europejska wszczęła
procedurę EU Pilot. Strona niemiecka przesłała stosowne wyjaśnienia, oczekujemy na
stanowisko KE w tej sprawie.
Ponadto, powołano międzyresortowy zespół do spraw działań sprzyjających rozwojowi
międzynarodowego transportu drogowego. W jego skład wchodzą m.in. przedstawiciele
MIiR i MPiPS. Na ostatnim posiedzeniu 27 lutego 2015 r. podkreślono, że zastosowanie
przepisów MiLoG do wszystkich usług świadczonych na terytorium Niemiec przez polskie
przedsiębiorstwa branży transportowej wzbudza poważne wątpliwości strony polskiej. Prace
zespołu będą kontynuowane.
Polskie stanowisko w tej sprawie minister Maria Wasiak przedstawiła także podczas
posiedzenia Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (tzw. Rada TTE), które odbyło
się 13 marca 2015 r. w Brukseli. Minister wskazała na czynniki, które potencjalnie mogą
ograniczyć pozytywne oddziaływanie transportu na gospodarkę Unii. Chodzi m.in. o
indywidualne działania państw, które zmieniają regulacje prawne, dążąc do ograniczenia
konkurencji i wzmocnienia pozycji swoich usługodawców w sektorze transportu drogowego.
Opis sprawy
1. Niemiecka ustawa o płacy minimalnej z dnia 11 sierpnia 2014 r. wprowadziła na
terytorium Republiki Federalnej Niemiec od dnia 1 stycznia 2015 r. minimalne
wynagrodzenie w wysokości 8,50 euro brutto za godzinę we wszystkich obszarach
gospodarki narodowej.
2. Płace minimalne obowiązują w znacznej większości państw członkowskich UE, dlatego
też początkowo przyjęcie niemieckiej ustawy nie wzbudziło kontrowersji. Zaniepokojenie
wywołały dopiero informacje dotyczące bardzo szerokiej interpretacji tego prawa przez
Niemcy, w szczególności wymogu stosowania godzinowej stawki minimalnej w
przypadku przewoźników mających swoją siedzibę poza RFN, a wykonujących operacje
transportowe na terytorium RFN, niezależnie od charakteru tej operacji (kabotaż, transport
międzynarodowy do/z RFN, tranzyt rzeczy i osób).
3. Objęcie branży transportowej zakresem ustawy o płacy minimalnej wiąże się nie tylko z
koniecznością zapewnienia płacy minimalnej, ale również z szeregiem obowiązków dla
pracodawcy dotyczących m.in. obowiązku uprzedniej notyfikacji oraz
przechowywania dokumentacji dotyczącej przebywania i wykonywania pracy na terenie
RFN przez pracowników.
Działania podejmowane przez rząd
Rząd polski dokonuje wszelkich starań, aby pilnie wyjaśnić zgodność z prawem UE
przepisów nowej niemieckiej ustawy o płacy minimalnej i jej aktów wykonawczych. W tym
celu wielokrotnie zwracał się do strony niemieckiej z prośbą o przedstawienie szczegółów
dotyczących interpretacji przepisów, konsultował swoje obawy z innymi państwami
członkowskimi UE oraz zaalarmował Komisję Europejską o problemie.
W szczególności wskazać należy na następujące działania:
1. Na początku grudnia 2014 r. Ambasada RP w Berlinie skontaktowała się z niemieckim
Ministerstwem Pracy z prośbą o wyjaśnienie stosowania przepisów. W przekazanej
Polsce odpowiedzi (5 grudnia 2014 r.) wskazano, że strona niemiecka wprowadzając
przepisy o płacy minimalnej od 1 stycznia 2015 r. nie planuje ograniczenia możliwości
wykonywania przewozów na swoim terytorium. Poinformowano również, że w
przygotowaniu są przepisy wykonawcze do ustawy, określające procedurę zgłaszania
planowanych przewozów do niemieckich urzędów celnych oraz zasady i sposób kontroli
prowadzonej przez te urzędy.
2. 19 grudnia 2014 r. MSZ wystosował notę do ambasady RFN w Polsce. W odpowiedzi na
notę (z 8 stycznia 2015.) strona niemiecka potwierdziła, że ustawa ma zastosowanie do
wszystkich pracowników wykonujących pracę na terenie Niemiec, niezależnie od tego, czy
pracodawca ma swoją siedzibę w kraju czy za granicą.
3. 23 grudnia 2014 r. zostało wystosowane pismo minister infrastruktury i rozwoju M.
Wasiak do komisarzy pp. E. Bieńkowskiej (komisarz ds. rynku wewnętrznego), V. Bulc
(komisarz ds. transportu), M. Thyssen (komisarz ds. zatrudnienia), zwracające uwagę na
potencjalnie negatywny wpływ niemieckich przepisów na europejski rynek przewozów
drogowych.
4. 15 stycznia 2015 r. odbyło się spotkanie zastępców stałych przedstawicieli przy UE
wybranych krajów UE, na którym została omówiona kwestia interpretacji ustawy o płacy
minimalnej i podjęcia wspólnych działań dyplomatycznych (m.in. przeprowadzenie
wspólnego dialogu z Niemcami i Komisją Europejską).
5. Rząd podjął działania na najwyższym szczeblu politycznym. 21 stycznia 2015 r.
odbyła się rozmowa telefoniczna Premier E. Kopacz z Kanclerz A. Merkel, a 22 stycznia
2015 r. Rafał Trzaskowski, sekretarz stanu ds. europejskich w MSZ rozmawiał z niemieckim
ministrem ds. transportu Alexandrem Dobrindtem.
6. 23 stycznia 2015 r. na temat sytuacji polskich przewoźników z niemieckim ministrem
transportu i infrastruktury cyfrowej Alexandrem Dobrindtem rozmawiała minister
infrastruktury i rozwoju Maria Wasiak. Minister A. Dobrindt poinformował, że strona
niemiecka odniesie się do stanowiska Polski, przekaże również wyczerpujące informacje
Komisji Europejskiej, która w wyniku interwencji podjętej m.in. przez Polskę zobowiązała
niemieckie władze do przedstawienia wyjaśnień dotyczących stosowania przepisów
obowiązującej w tym kraju ustawy o płacy minimalnej.
7. 26 stycznia 2015 r. minister M. Wasiak spotkała się z przedstawicielami branży
przewoźników podczas Forum Transportu Drogowego.
8. 29 stycznia 2015 r. ministrowie Maria Wasiak i Alexander Dobrindt spotkali się w
Berlinie. 30 stycznia 2015 r. minister pracy i polityki społecznej Władysław KosiniakKamysz rozmawiał w stolicy Niemiec ze swoim odpowiednikiem – Andreą Nahles. W
wyniku interwencji Premier Ewy Kopacz oraz rozmów ministrów, niemieckie władze
podjęły decyzję o zawieszeniu wykonywania i egzekwowania przepisów dotyczących
przejazdów tranzytowych w odniesieniu do polskich przewoźników do czasu wyjaśnienia tej
sprawy przed Komisją Europejską.
9. Komisja Europejska i wiele państw członkowskich UE (m.in. Czechy,
Słowacja, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Litwa, Estonia, Słowenia i Chorwacja) podzielają
obawy Polski. W styczniu została wszczęta procedura EU-Pilot, która ma wyjaśnić zgodność
przepisów niemieckich z prawem UE. Uruchamiając procedurę EU-Pilot, KE zamierza
zbadać nie tylko zgodność z unijnym prawem ustawy o płacy minimalnej, ale także to, czy
akty wykonawcze stanowią proporcjonalną implementację tego prawa. Ze względu na
wagę sprawy procedura ta ma zostać istotnie skrócona. Ponadto, Komisarze V. Bulc i M.
Thyssen podnieśli problem podczas styczniowej wizyty w Berlinie.
10. 23 stycznia 2015 r. obyło się w Brukseli spotkanie przedstawicieli 13 państw
zaniepokojonych wprowadzeniem nowych przepisów o płacy minimalnej w Niemczech z
przedstawicielami Komisji Europejskiej. Strony podkreślały, że niemieckie przepisy mogą
mieć wpływ na funkcjonowanie całego rynku wewnętrznego UE i powodują ryzyko jego
fragmentaryzacji. Nie dotyczy to wyłącznie świadczenia usług w sektorze transportu, ale
także innych branż i może stać się niebezpiecznym precedensem podważającym sens i istotę
działania Wspólnoty.
11. Sprawa niemieckiej płacy minimalnej poruszona została podczas rozmów minister
infrastruktury i rozwoju M. Wasiak z federalnym ministrem transportu i infrastruktury
cyfrowej RFN A. Dobrindtem w dniu 9 marca 2015 r. Minister Dobrindt poinformował, że
wobec przedstawionej m.in. przez stronę polską argumentacji, wnioskował o zawieszenie
stosowania nowych przepisów w odniesieniu do transportu drogowego. Złagodzenie
przepisów o płacy minimalnej jedynie częściowo, w odniesieniu tylko do przewozów
tranzytowych, wynikało z decyzji Federalnego Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych
Niemiec.
12. 11 marca 2015 r. w Berlinie odbyło się posiedzenie grupy roboczej ds. płacy minimalnej
z udziałem ekspertów polski i Niemiec. Podczas spotkania, którego gospodarzem było
Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych RFN, strona niemiecka poinformowała, że
2 marca 2015 r. przygotowała, a następnie przedstawiła KE kompleksową odpowiedź na
pytanie zadane w ramach procedury EU-Pilot. Ze względu na toczącą się procedurę
odmówiono podania szczegółów tej odpowiedzi. Strona niemiecka zaznaczyła tylko, że w
swoim stanowisku przedstawiła argumenty przemawiające za zgodnością przepisów ustawy
MiLoG z ustawodawstwem Unii Europejskiej.
Eksperci niemieccy powtórzyli stanowisko, że zawieszenie stosowania ustawy w odniesieniu
do przewozów tranzytowych należy uznać za kompromis i dobrą wolę strony niemieckiej w
zakresie pełnego wyjaśnienia wszelkich wątpliwości związanych z przepisami o płacy
minimalnej w Niemczech. Stwierdzili również, że obecnie należy oczekiwać decyzji Komisji
Europejskiej.
Pomimo apeli strony polskiej oraz pojawiających się głosów niemieckich stowarzyszeń
transportowych i logistycznych o zawieszeniu przepisów o płacy minimalnej w odniesieniu
przynajmniej do przewozów dwustronnych, strona niemiecka zdecydowanie poinformowała,
że nie planuje dalszego złagodzenia przepisów. Wyjaśniła jednocześnie, że wobec toczących
się uzgodnień dwustronnych, jakie prowadzi z kilkoma państwami, kontrole płacy
minimalnej ograniczać się będą w chwili obecnej do pouczania przedsiębiorców o
konieczności stosowania nowych przepisów. Strona niemiecka nie sprecyzowała przez jaki
okres działalność kontrolna będzie miała wyłącznie charakter prewencyjny.
Objęcie transportu drogowego przepisami MiLoG jest w ocenie strony polskiej
bezpodstawne, gdyż kierowcy wykonywujący przewozy drogowe nie zostali oddelegowani
na terytorium Niemiec do świadczenia usługi, a ich miejsce pracy nadal znajduje się na
terytorium kraju siedziby przedsiębiorstwa. Strona niemiecka poinformowała, że nie zmieni
swojej interpretacji o zastosowaniu nowych przepisów do transportu drogowego i nie
zamierza łagodzić swego stanowiska ze względu na konieczność walki z łamaniem prawa
przez przewoźników drogowych.
13. Dialog w ramach grupy roboczej będzie kontynuowany, polski resort ds. transportu
wskazał na konieczność odbycia dodatkowego posiedzenia grupy roboczej przed
planowanymi na koniec kwietnia 2015 r. polsko–niemieckimi konsultacjami
międzyrządowymi. Uzgodniono, że resorty pracy obu państw ustalą szczegóły takiego
spotkania.
14. Polskie stanowisko w tej sprawie minister Maria Wasiak przedstawiła także podczas
posiedzenia Rady ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (tzw. Rada TTE), które odbyło
się 13 marca 2015 r. w Brukseli. Minister wskazała na czynniki, które potencjalnie mogą
ograniczyć pozytywne oddziaływanie transportu na gospodarkę Unii. Chodzi m.in. o
indywidualne działania państw, które zmieniają regulacje prawne, dążąc do ograniczenia
konkurencji i wzmocnienia pozycji swoich usługodawców w sektorze transportu drogowego.
Takie działania, w połączeniu z nieproporcjonalnymi barierami administracyjnymi, prowadzą
do fragmentaryzacji rynku UE, przez co naruszają fundamentalne zasady swobody
świadczenia usług.
15. Strona polska, (w połowie marca 2015 r.) za pośrednictwem Ambasady RP w Berlinie,
skierowała konkretne zapytania do władz niemieckich w zakresie stosowania nowych
przepisów o płacy minimalnej, gdyż pomimo wyjaśnień strony niemieckiej w dalszym ciągu
niektóre zapisy ustawy budzą wątpliwości ze względu na brak jednolitej, oficjalnej ich
interpretacji.
16. Resort infrastruktury i rozwoju jest w stałym, bieżącym kontakcie z przedstawicielami
branży przewoźników transportowych.