D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

Sygn. akt I ACa 1177/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 marca 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący:
SSA Roman Stachowiak
Sędziowie:
SA Piotr Górecki (spr.)
SO del. Małgorzata Kaźmierczak
Protokolant:
starszy sekretarz sądowy Sylwia Woźniak
po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2013 r. w Poznaniu
na rozprawie
sprawy z powództwa T. P.
przeciwko Gminnej Spółdzielni (...) w S.
w likwidacji
o stwierdzenie nieważności uchwał, uchylenie uchwał i ustalenie nieistnienia uchwał
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu, XIV Wydział Cywilny z siedzibą w Pile
z dnia 22 czerwca 2012 r., sygn. akt XIV C 1269/06
oddala apelację.
M. Kaźmierczak R. Stachowiak P. Górecki
Sygn. akt IACa 1177/12
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 27 grudnia 2006 roku powód T. P. wniósł przeciwko pozwanej Gminnej Spółdzielni (...)” w S.
w likwidacji o uchylenie lub unieważnienie szeregu jej uchwał a także domagał się podjęcia przez sąd szeregu
działań wobec spółdzielni a mianowicie „spowodowanie unieważnienia sprzedaży”, „zabronienie dzielenia się
przez pracowników pozwanej gotówką”, „spowodowanie zwrotu do kasy pozwanej” pieniędzy pobranych przez
prezesa, czy „pozbawienie członkostwa” niektórych członków spółdzielni. Roszczenia swoje powód wielokrotnie
rozszerzał, modyfikował i cofał. Wszystkie sprawy wytoczone przez powoda pozwanej zostały połączone do wspólnego
rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą toczącą się wcześniej pod sygn. akt XIV 1269/06 (sygn. akt XIV 628/09, XIV
689/10, XIV 696/10 i XIV 755/10).
Ostatecznie zatem powód wniósł o:
1) uchylenie uchwał z dnia 17.11.2006 r. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków Gminnej Spółdzielni (...)
w S., Nr (...) w sprawie uchwalenia Statutu, o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej czterech osób, w sprawie
udzielenia powodowi wotum zaufania,
2) uchylenie uchwał z dnia 9.12.2006 r. Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków Gminnej Spółdzielni
(...) w S. Nr (...)w sprawie odwołania powoda z Rady Nadzorczej, w sprawie przeprowadzenia wyborów do Rady
Nadzorczej, w sprawie udzielenia powodowi wotum zaufania,
3) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie sprawozdania zarządu z działalności za 1996 rok oraz (...) uchwał i wniosków
z poprzednich Walnych Zebrań Członków,
4) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie przyjęcia sprawozdania Rady Nadzorczej z jej działalności w l996 r.,
5) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie przyjęcia bilansu z działalności gospodarczej Spółdzielni za roku 1996,
6) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie najwyższej sumy zobowiązań jakie Spółdzielnia może podjąć w roku 1997,
7) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie udzielenia absolutorium Zarządowi Spółdzielni za działalność w 1996 r.,
8) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie zmian w statucie Spółdzielni,
9) uchylenie uchwały Nr (...) w sprawie zbycia nieruchomości,
10) uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia Członków Nr (...) z dnia 24.04.2009 roku w sprawie zatwierdzenia
bilansu z działalności gospodarczej za rok 2008 w zakresie przekazania kwoty około 152 000 zł na fundusz zasobowy,
11) stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały z dnia 29 kwietnia 2009 r. Rady Nadzorczej Nr (...)w sprawie
odwołania Prezesa Zarządu i rozwiązania z nim umowy o pracę,
12) stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały z dnia 29 kwietnia 2009 r. Rady Nadzorczej Nr (...) w sprawie
wyboru Prezesa Zarządu,
13) stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwał nr(...)z dnia 16.07.2009 , nr (...) z dnia 31.07 2009 w sprawie
postawienia Spółdzielni do likwidacji, uchwały z dnia 27.08.2009 w sprawie wyboru likwidatora spółdzielni oraz
unieważnienia sprzedaży magazynu w miejscowości S.,
14) uchylenie uchwał względnie stwierdzenie ich nieważności podejmowanych na Walnym Zgromadzeniu w dniu
15.07.1997 r.,
15) uchylenie lub uznanie za nieważną lub za nieistniejąca uchwałę Rady Nadzorczej Nr(...)podjętą w dniu 29.04.2009
roku w sprawie zatrudnienia z dniem 04.05 2009 r. K. J. (1) na stanowisku Prezesa pozwanej,
16) stwierdzenie nieważności lub uchylenia uchwał Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni odbytego w dniu
04.06.2010 r.,
17) stwierdzenie nieważności lub uchylenia uchwał Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni odbytego w dniu
19.07.2010 r.,
18) unieważnienie uchwał podjętych przez Walne Zgromadzenie Członków w dniu 04.06.2010 r. pod nr (...), (...),
(...), (...) i (...) oraz
19) nieważnienie uchwał podjętych przez Walne Zgromadzenie Członków w dniu 19.07.2010 r. pod nr (...), (...), (...),
(...) , (...), (...), (...) i (...),
a nadto
20) pozbawienie członkostwa w Spółdzielni „za prowadzenie działalności konkurencyjnej” K. K., K. J. (1), B. K. i D. S.,
21) „spowodowanie unieważnienia sprzedaży dokonanych bez uchwał Walnego Zgromadzenia Członków”,
22) „unieważnienie sprzedaży bazy obrotu rolnego w J.”,
23) „spowodowania zwrotu do kasy pozwanej pobranej przez K. J. gotówki z tytułu zatrudnienia na stanowisku
Prezesa”, oraz domagał się
zasadzenia od pozwanej Spółdzielni na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów postępowania.
Wyrokiem z dnia 22 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu powództwo oddalił i nie obciążył powoda kosztami
postępowania poza już poniesionymi (sygn. akt XIV 1269/06).
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.
Powód od lat osiemdziesiątych jest członkiem Pozwanej Spółdzielnio. Członkiem spółdzielni jest również jego żona.
W przeszłości była to duża spółdzielnia.. Na przestrzeni jednak ostatnich lat część członków została wykluczona, część
zaś zmarła. . W 1997 roku również powoda wykluczono z członkostwa spółdzielni. Od uchwały Rady Nadzorczej Nr (...)
z dnia 30 grudnia 1997 r którą pozbawiano go członkowstwa w spółdzielni powód odwołał się do Walnego Zebrania
członków które uchwałą Nr (...)z dnia 19 czerwca 1998 roku utrzymało w mocy uchwalę od której odwołał się powód.
Od decyzji Walnego Zebrania powód odwołał się do Sądu. Wyrokiem z dnia 28 grudnia 1999 roku wydanym w sprawie
1 2C 775/98 Sad Okręgowy w Poznaniu Ośrodek (...) w Pile uchylił tak uchwałę Rady Nadzorczej jak i Walnego
Zebrania Członków. Apelacja od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9
listopada 2000 roku wydanym w sprawie I A Ca 427/00.
W trakcie Walnego Zebrania Członków odbytego w dniu 21 lipca 2006 roku przeprowadzono wybory do Rady
Nadzorczej pozwanej Spółdzielni. Spośród siedmiu kandydatów wybrano sześciu członków Rady którymi zostali T. D.,
H. Ł. (1), B., S.. M. Ś., T. P. oraz Z. G. (1). W trakcie posiedzenia nowo wybranej Rady w dniu 21.07.2006 powód został
wybrany jej Przewodniczącym (Protokół k-608). Głównym zadaniem Rady było przygotowanie Statutu w związku ze
zmianami wprowadzonymi nowelizacją ustawy prawo spółdzielcze. W ramach prac Rady Nadzorczej nie można było
osiągnąć porozumienia gdyż członkowie tej rady byli przeciwni propozycją składanym przez powoda. Na posiedzeniu
Rady Nadzorczej w dniu 14.11.2006 roku pojawił się projekt zmian w statucie, których powód nie akceptował. Jako
prowadzący powód nie poddawał tego projektu pod głosowanie gdyż w jego ocenie nie zawierał zmian nałożonych
ustawą w związku z czym odmówił podpisania protokołu z odbytego posiedzenia.
W zawiadomieniu o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Członków na dzień 17.11.2006 roku wskazany
został następujący porządek obrad w zakresie podejmowania uchwał: uchwalenie Statutu Spółdzielnio, uchwalenie
Regulaminu Rady Nadzorczej, wynagrodzenie Rady Nadzorczej a w pkt V porządku obrad przewidziano zaś wolne
wnioski i zapytania.
Na Walnym Zebraniu (...) które odbyło się dnia 17 listopada 2006 roku projekt Statutu z którym powód się nie zgadzał
poddano pod głosowanie. Za przedstawionym projektem głosowało 11 członków zebrania a 2 członków zebrania
głosowało przeciw. Na zebraniu tym poddano pod głosowanie również Regulamin Rady Nadzorczej. Ponieważ
sporządzone zostały dwa projekty, nad każdym z nich głosowano osobno. Za projektem opracowanym przez powoda
opowiedziało się 2 członków zebrania. Przeciwnych było zaś 11 członków zebrania. Za drugim projektem opracowanym
przez radcę prawnego Spółdzielni głosowało 11 członków zebrania a przeciw 2 członków zebrania. Już po zakończeniu
głosowania, ale jeszcze w trakcie tegoż zebrania, zrzekli się z funkcji członków Rady Nadzorczej H. Ł. (1), B. S., M. Ś.,
oraz Z. G. (1) uzasadniając to nie możnością współpracy z powodem. W rezultacie tego przegłosowano konieczność
zwołania kolejnego Nadzwyczajnego Zebrania Członków w celu przeprowadzenia wyborów do RN.
W zawiadomieniu o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia członków na dzień 09.12.2006 roku
uwzględniono między innymi głosowanie nad udzieleniem wotum zaufania bądź odwołaniem członków Rady
Nadzorczej którzy nie zrzekli się mandatu i przeprowadzenie wyborów do Rady Nadzorczej. W trakcie
Nadzwyczajnego Walnego Zebrania poinformowano jego członków o tym, iż T. D. złożył rezygnacje z członka Rady
Nadzorczej. Następnie przeprowadzono głosowanie nad wotum zaufania dla powoda. Ponieważ nikt z obecnych nie
głosował za dzieleniem wotum zaufania dla powoda, przystąpiono do głosowania nad odwołaniem powoda z członka
Rady Nadzorczej. Za odwołaniem powoda głosowali wszyscy członkowie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia.
Oba głosowania na żądanie członków odbyły się jawnie. Następnie przeprowadzono wybory do Rady Nadzorczej. W
wyniku przeprowadzonych wyborów RN składać się miała z 5 członków i weszli do niej J. W., Z. G. (1), K. J. (1) i H.
Ł. (1). Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego zmian statutu jak i członków RN nastąpił na mocy postanowienia Sądu
z dnia 31 stycznia 2007 r.
W dniu 28 grudnia 2006 r. na posiedzeniu RN odbył się przetarg nieograniczony na sprzedaż nieruchomości
magazynu zbożowego położonego na działkach numer (...) o ogólnej powierzchni 0,57 ha położonych w S. w cenie
wywoławczej 100.000 zł. gruntów rolnych położonych na działce numer (...) o powierzchni 0,80 ha położonych w S.
w cenie wywoławczej 18.000 zł. W skład komisji przetargowej wchodzili m.in. członkowie Rady Nadzorczej, w tym
Przewodniczący H. Ł. (1) oraz K. J. (1) i Z. G. (2). W wyniku przeprowadzonej procedury nabywcą ww. nieruchomości
został pozwany H. Ł. (2), który zaoferował cenę w wysokości 101.000 zł. za magazyn zbożowy i 18.200 zł za grunty
rolne położone na działce numer (...).
Na podstawie uchwały Rady Nadzorczej Nr (...) z dnia 29.04.2009 z dniem 30.04.2009 roku odwołano z funkcji
Prezesa K. K.. Z dniem 30.04.2009 roku z członka RN zrezygnowała K. J. (1). Jednocześnie na podstawie uchwały
Nr(...) z dnia 29.04.2009 r. RN wybrała ją Prezesem Zarządu a uchwałą Nr (...) z tegoż dnia nawiązała z nią stosunek
pracy ze skutkiem na dzień 4.05.2009 r.
Na skutek uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 16 lipca 2009 r. i 31 lipca 2009 r. pozwana (...)
(...) w S. została postawiona w stan likwidacji z tym, iż otwarcie likwidacji wyznaczono dzień 01.09.2009 r. Również
uchwałą z dnia 31 lipca 2009 r. na likwidatora pozwanej została wybrana K. J. (1). Ponieważ głosowanie w przedmiocie
wyboru likwidatora odbyło się jawnie, po powtórzeniu glosowania w dniu 27 sierpnia 2009 r. na likwidatora ponownie
została wybrana K. J. (1). Uchwałą RN Nr (...) z dnia 31.07.2009 z dniem 31.08.2009 roku odwołano z funkcji Prezesa
- K. J. (1).
Proces likwidacji pozwanej Spółdzielni został zakończony i złożono wniosek do sądu rejestrowego o wykreślenie
pozwanej z Krajowego Rejestru Sądowego. Na skutek pism powoda informujących o nie zakończeniu między innymi
niniejszej sprawy, sąd rejestrowy odmówił wykreślenia pozwanej.
Sąd Okręgowy nie doszukał się podstaw do uchylenia lub stwierdzenia nieważności wskazanych przez powoda uchwał
organów pozwanej przyjmując, że zakwestionowane uchwały nie były sprzeczne z prawem, w tym i z jej statutem. Z
kolei żądanie uchylenia uchwał podjętych w 1997 r. zostało wniesione w roku 2007 czyli po terminie określonym w
art. 42 § 6 prawa spółdzielczego. Pozostałe roszczenia, nie związane z żądaniami uchylenia lub unieważnienia uchwał
- jako niedopuszczalne w świetle prawa spółdzielczego - podlegały oddaleniu.
Apelacje od powyższego rozstrzygnięcia wniósł powód domagając się jego zmiany przez uwzględnienie powództwa,
ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Z obszernego uzasadnienia odwołania wynikało, że powód zarzucił Sądowi Okręgowemu liczne błędy w ustaleniach
faktycznych oraz naruszenia prawa procesowego. I tak pozwany wskazał następujące zarzuty:
1) „Na str 7” uzasadnienia wyroku sąd I instancji wskazał, że nabywca nieruchomości w S. został „pozwany H. Ł. (2)”,
którego nie pozwał,
2) sąd I instancji błędnie ustalił, że „obecna likwidator p. K. J. (1) (…)” uchwałą nr (...)została wybrana Prezesem
Zarządu Spółdzielni,
3) błędnie podano datę otwarcia likwidacji Spółdzielni,
4) Sąd Okręgowy nie „zażądał od pozwanej Spółdzielni” statutów, protokołów Nadzwyczajnego Zgromadzenia
Członków z dnia 17 listopada 2006 r. i z 19 grudnia 2006 r., regulaminów obrad Nadzwyczajnych Zgromadzeń z dnia
17 listopada 2006 r. i z 9 grudnia 2006 r., regulaminu zarządu,
5) Sąd I instancji cztery razy odraczał ogłoszenie wyroku,
6) W dniu 24 maja 2010 r. o godzinie 14 „Pan Sędzia O. przechodząc korytarzem spojrzał na reprezentującą
Spółdzielnię radcę prawną p E. M., która zdjęła z siebie nałożoną na rozprawę togę i poszła za p. Sędzią O. do wnęki
ubikacji, po czym wrócili i o godz. 14,15 rozpoczęła się rozprawa (…)”,
7) sąd nie rozpoznał mojego roszczenia o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem należności mojej i żony z tytułu „sprzedaży
majątku” spółdzielni,
8) sąd nie przesłuchał czterech zgłoszonych świadków,
9) Sąd błędnie przyjął, że „po dniu 17.11.2006 r. rada Nadzorcza przestała istnieć to nie było potrzeby odwoływania
mnie z członka Rady (…)”,
10) sąd pominął to, że jawnie podjęto uchwalę za odwołaniem powoda z członka rady nadzorczej i wbrew § 35 pkt 2
Statutu podjęto uchwalę o wyborze nowej Rady,
11) sąd pominął to, że w skład nowej rady nadzorczej „weszli członkowie, którzy zrzekli się członkostwa w poprzedniej
Radzie Nadzorczej (…)”,
12) postępowanie sądowe trwało zbyt długo i powód osiem razy składał pisma o nadanie sprawie biegu,
13) sąd nie rozpoznał kilkanaście zaskarżonych uchwał, nie odniósł się do zarzutów co do uchwały nr (...)., pominął
protokół „o wyborze Rady Nadzorczej”, nie rozpoznał „niesłusznego pobierania przez zarząd i Radę Nadzorczą
przynajmniej pięciokrotnie bonów towarowych na przynajmniej 40 tys zł”,
14) nie rozpoznał powództwa o uchylenie uchwały nr (...) w sprawie uchwalenia statutu,
15) sąd nie rozpoznał powództwa o stwierdzenie nieważności uchwał Walnego Zgromadzenia Członków z dnia
15.07.1997 r.,
16) nie rozpoznano „zbycia bazy w miejscowości J.”,
17) nie rozpoznanie szeregu innych uchwał.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu zważył, co następuje.
Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne sądu I instancji. Na wstępie
wypada odnieść się co do podstawy prawnej roszczeń powoda.
W świetle art. 42 prawa spółdzielczego zaskarżenie uchwał jest możliwe za pomocą trzech środków prawnych
– powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały, powództwa o uchylenie uchwały oraz powództwa o ustalenie
nieistnienia uchwały, przy czym zasadność skorzystania z każdego z tych środków wymaga spełnienia odmiennych
przesłanek. W przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały jest to sprzeczność z ustawą (art. 42 §
2 prawa spółdzielczego), w przypadku uchylenia uchwały jest to sprzeczność z postanowieniami statutu bądź
dobrymi obyczajami lub godzenie w interesy spółdzielni albo pokrzywdzenie członka spółdzielni (art. 42 § 3
prawa spółdzielczego). Z kolei w przypadku żądania ustalenia nieistnienia uchwały na podstawie art. 42 § 9
prawa spółdzielczego w związku z art. 189 k.p.c. chodzi o tak rażące uchybienia w procesie podjęcia uchwały,
że nieprawidłowości w zwołaniu lub w procedowaniu określonych organów wykluczają możliwość stwierdzenia,
że wyraziły one wolę jako ten właśnie organ. Istotne jest przy tym to, iż żądanie stwierdzenia nieistnienia albo
nieważności uchwały następuje w trybie powództwa o ustalenie z art. 189 k.p.c
W niniejszej sprawie powód domagał się uchylenia, stwierdzenia nieważności względnie stwierdzenia nieistnienia
uchwał podjętych na Walnym Zgromadzeniu pozwanej spółdzielni w likwidacji w poszczególnych latach, poczynając
od roku 1997. Powód wielokrotnie przy tym modyfikował i cofał zgłoszone już roszczenia, co niewątpliwe utrudniało
rozpoznanie sprawy.
Co do zarzutów apelacyjnych. Zdaniem powoda w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, sąd I instancji wskazał, że
nabywca nieruchomości w S. został „pozwany H. Ł. (2)”, którego nie pozwał. Nie ulega żadnej wątpliwości, że owa
nieścisłość (błąd) sądu I instancji nie miała żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.
Zupełnie gołosłowny był zarzut kwestionujący fakt powołania na likwidatora spółdzielni (...), która wcześniej pełniła
funkcje Prezesa zarządu pozwanej na podstawie uchwały nr (...). Powód nie wykazał przy tym, aby zaistniały
jakiekolwiek podstawy do chylenia tej uchwały, czy też stwierdzenia jej nieistnienia lub nieważności.
Nietrafny był zarzut, kwestionujący wskazana przez sąd I instancji datę otwarcia likwidacji spółdzielni. Wskazana data
ma umocowanie w dacie podjętej uchwały.
Autor odwołania zarzucił, iż Sąd Okręgowy nie „zażądał od pozwanej Spółdzielni” statutów, protokołów
Nadzwyczajnego Zgromadzenia Członków z dnia 17 listopada 2006 r. i z 19 grudnia 2006 r., regulaminów obrad
Nadzwyczajnych Zgromadzeń z dnia 17 listopada 2006 r. i z 9 grudnia 2006 r., regulaminu zarządu. Zauważyć jednak
wypada, że w aktach sprawy owe dokumenty – przynajmniej w części – znajdują się a sam skarżący nie wykazał, aby
ewentualne braki w tym zakresie miały wpływ na treść wyroku.
Co do zarzutu, że Sąd I instancji cztery razy odraczał ogłoszenie wyroku. Nie ulega żadnej wątpliwości, że zgodnie z art.
326 § 1 k.p.c. ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu na którym zamknięto rozprawę. Tylko w sprawie
zawiłej sąd może odroczyć jednorazowo ogłoszenie wyroku na czas do dwóch tygodni. Niewątpliwe sąd I instancji
odraczając kilka razy termin ogłoszenia wyroku, wskazany przepis naruszył. Niemniej jednak uchybienie to nie miało
znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w każdym razie skarżący tego nie wykazał.
Bez znaczenia by także zarzut polegający na zasygnalizowaniu, że sędzia Przewodniczący przechodząc w roku 2010
korytarzem spojrzał na reprezentującą Spółdzielnię radcę prawną p E. M., która rozmawiała z nim we wnęce „ubikacji”.
Opisana sytuacja, nie stanowi okoliczności mogącej skutecznie podważyć bezstronność sędziego.
Nie trafny okazał się zarzut nie rozpoznania roszczenia o zapłatę kwoty 100.000 zł tytułem należności mojej i żony
z tytułu „sprzedaży majątku” spółdzielni. po raz ostatni powód zgłosił to roszczenie w piśmie procesowym z dnia 5
sierpnia 2010 r., po czym na najbliższej rozprawie w dniu 6 sierpnia 2010 r. oświadczył jednoznacznie, że z pisma
tego „popiera żądania” wymienione w pkt 5 tegoż pisma, tj. stwierdzenie nieważności uchwał Walnego Zgromadzenia
Członków spółdzielni podjętych w dniu 4 czerwca 2010 r. oraz w dniu 19 lipca 2010 r. (k. 842). W tej sytuacji
zasadnym było przyjęcie, że powód zmodyfikował swoje roszczenie w taki sposób, że powództwa o zapłatę ostatecznie
nie podtrzymał.
Chybiony okazał się także zarzut co do nie przesłuchania przez sąd I instancji czterech zgłoszonych przez powoda
świadków. Na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda o przesłuchanie czterech
świadków. Powód by obecny na tej rozprawie, jednakże nie złożył do protokołu stosowanego zastrzeżenia w trybie art.
162 k.p.c. Zatem utracił on prawo powoływania się na ewentualne z tym związane uchybienia.
Nie zasługiwały na uwzględnienie także zarzutu polegające na błędnym przyjęciu przez Sąd Okręgowy, że skoro „po
dniu 17.11.2006 r. Rada Nadzorcza przestała istnieć to nie było potrzeby odwoływania” powoda z członka Rady.
Kwestię tą omówił sąd I instancji i nie ma potrzeby problematyki tej raz jeszcze przywoływać. W ocenie skarżącego,
sąd pominął też to, że jawnie podjęto uchwalę za odwołaniem powoda z członka rady nadzorczej i wbrew § 35 pkt 2
Statutu podjęto uchwalę o wyborze nowej Rady. Jak można przypuszczać, chodzi w tym przypadku o uchwałę nr (...)
Jeżeli rozstrzygnięcie w tym zakresie miałoby opierać się na przepisie z art. 189 k.p.c., to powód nie wykazał interesu
prawnego tego powództwa.
Skarżący podniósł także, że sąd I instancji pominął to, że w skład nowej rady nadzorczej „weszli członkowie,
którzy zrzekli się członkostwa w poprzedniej Radzie Nadzorczej (…)”. Zarzut ten jest nietrafny, bo nie ulega żadnej
wątpliwości, że członkowie którzy zrzekli się członkostwa mogą swój pogląd zmienić. Przypomnieć tylko wypada,
że z akt sprawy wynikało, iż żadnej z członków rady nie chciał współpracować z powodem. Zatem nie było takiej
możliwości, aby uzupełnić skład rady do której należał tylko powód o innych członków.
Ogólnie trzeba zauważyć, że w tych sytuacjach, kiedy powód domagał się stwierdzenia nieważności lub
nieistnienia uchwały organu pozwanej spółdzielni, winien wykazać interes prawny. Przepis z art. 189 k.p.c. określa
materialnoprawne przesłanki zasadności powództwa, w którym powód domaga się sądowego ustalenia istnienia lub
nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. Interes prawny powództwa o ustalenie stanowi przesłankę - także o
charakterze materialnoprawnym. Nie można zatem domniemywać, że powód ma zawsze interes prawny w ustaleniu
nieważności wszelkich uchwał pozwanej spółdzielni. tej podstawowej przesłanki powództwa o ustalenie, powód nie
wykazał a nawet próby takiej nie podjąć. Już tylko zatem z tego względu, powództwo o ustalenie nieistnienia i czy
stwierdzenia nieważności uchwał wskazanych przez powoda podlegało oddaleniu.
W kolejnym zarzucie apelacyjnym, powód kwestionował to, że postępowanie sądowe trwało zbyt długo. Nie ulega
żadnej wątpliwości, że opieszałość sądu w rozpoznaniu sprawy nie zasługuje na aprobatę. Niemniej jednak, samo to,
że postępowanie w przedmiotowej sprawie trwało ponad miarę, nie może skutkować uwzględnieniem apelacji z tego
tylko względu. Marginalnie tylko godzi się zauważyć, że w toku procesu powód mógł złożyć skargę na przewlekłość
postępowania w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy
w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym
bez nieuzasadnionej zwłoki i domagać się roszczeń przewidzianych ta ustawą.
W kolejnych zarzutach skarżący podniósł, że sąd nie rozpoznał kilkanaście zaskarżonych uchwał, nie odniósł się
do zarzutów co do uchwały nr (...)., pominął protokół „o wyborze Rady Nadzorczej”, nie rozpoznał „niesłusznego
pobierania przez zarząd i Radę Nadzorczą przynajmniej pięciokrotnie bonów towarowych na przynajmniej 40 tys zł”.
Przede wszystkim – w związku z tak postawionym zarzutem – wypada zauważyć, że procesowym obowiązkiem powoda
było wskazanie jaką uchwałę kwestionuje i z jakiego powodu. Jeżeli zatem powód domagał się uchylenia określonych
uchwał to winien precyzyjnie wykazać, że zachował termin do dochodzenia swojego roszczenia a następnie winien
wykazać przesłanki do uchylenia uchwały a więc, że - zgodnie z art. 42 § 3 Pr. spółdzielczego - uchwała taka
jest sprzeczna z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godzi w interesy spółdzielni albo ma na
celu pokrzywdzenie jej członka. Przypadku pozostałych roszczeń opartych na przepisie z art. 189 k.p.c., należało
wykazać przede wszystkim swój interes prawny a następnie okoliczności przemawiające za ustaleniem nieważności
(nieistnienia uchwały). Tymczasem powód okoliczności tych nie naprowadzał (art. 6 k.c.) starając się przerzucić
na sąd badanie przesłanek uzasadniających zasadność zgłoszonych i to w sposób chaotyczny - roszczeń. Proces
cywilny ma charakter kontradyktoryjny. Nie było też żadnych podstaw, aby wyręczać powoda w prowadzeniu za niego
postępowania dowodowego. Poza tym dodać trzeba, że wbrew zarzutowi, sąd I instancji odniósł się do uchwały nr (...)
z dnia 17 listopada 2006 r. w sprawie uchwalenia statutu spółdzielni (k. 1249).
W tym kontekście nietrafny okazał się oczywiście zarzut nie rozpoznania powództwa o stwierdzenie nieważności
uchwał Walnego Zgromadzenia Członków z dnia 15.07.1997 r., i nie rozpoznania „zbycia bazy w miejscowości J.”.
Powództwo o stwierdzenie nieważności uchwał z roku 1997 (tj. nr (...) wpłynęło dnia 27 grudnia 2006 (sygn. akt XIV
1269/06). Jak już wspomniano wyżej, powód nie wykazał, aby miał jakikolwiek interes prawny w dochodzeniu tych
roszczeń.
Nie mógł odnieść zamierzonego skutku prawnego zarzut „nie rozpoznania szeregu innych uchwał.” Zasygnalizować
trzeba, że sam powód w swojej apelacji nie wskazuje, o jakie to inne uchwały chodzi. Raz jeszcze zauważyć wypada,
że powód swoje roszczenia formułował w sposób chaotyczny. Roszczenia swoje zmieniał, cofał a część z nich jako
nieopłacone – podlegała zwrotowi. I tak powód cofnął roszczenia obejmujące uchwały nr (...)z dnia 4 czerwca 2010
r. Zarządzeniem z dnia 29 lipca 2011 r. zwrócono powodowi żądania zawarte w piśmie z dnia 12 sierpnia 2010 r. (k.
1005) a zarządzeniem wcześniejszym z dnia 12 listopada 2010 r. roszczenia zgłoszone w pozwie z dnia 9 lipca 2010 r.
za wyjątkiem uchwał z dnia 4 czerwca 2010 r. nr (...) i (...) (k. 956 – t. V).
Zauważyć trzeba także, że powód z różnych pismach zgłaszał szereg postulatów i wniosków, które zmierzały w istocie
do wywierania określonej presji na członkach organów pozwanej. Powód domagał się m. in. podjęcia przez sąd
szeregu działań wobec spółdzielni a mianowicie „spowodowanie unieważnienia sprzedaży”, „zabronienie dzielenia
się przez pracowników pozwanej gotówką”, „spowodowanie zwrotu do kasy pozwanej” pieniędzy pobranych przez
prezesa, „pozbawienie członkostwa” niektórych członków spółdzielni, czy wyciągnięcie „określonych konsekwencji”.
Jest rzeczą oczywista, że tak formułowane żądania nie mogły odnieść zamierzonego skutku prawnego z uwagi na brak
ku temu podstaw prawnych.
Mając na uwadze powyższe rozważania, sąd odwoławczy apelacje powoda oddalił jako bezzasadną (art. 385 k.p.c.).
P. GóreckiR. Stachowiak M. Kaźmierczak