Pracodawca nie może dowolnie karać pracowników

Pracodawca nie może dowolnie karać pracowników
mec. Sławomir Paruch, Dziennik Gazeta Prawna, Akademia Prawa Pracy cz. 1418
Kodeks pracy zezwala pracodawcy na zastosowanie enumeratywnie wymienionych kar porządkowych. Czy
wymierzenie jednej z tych kar wyczerpuje negatywne skutki przewinienia dla pracownika? Zasady nakładania na
pracowników kar porządkowych określa art. 108 i następne kodeksu pracy. Kary porządkowe określone we
wskazanych przepisach są jednak postrzegane przez pracodawców jako sankcje mało odczuwalne dla
pracowników. Czy pracodawcy mogą stosować inne, bardziej dotkliwe kary, np. cofnąć zgodę na szkolenie,
pozbawić pracownika świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, czy też podać informację o
ukaraniu danej osoby do wiadomości ogółu pracowników? Czy mogą stosować dodatkowe kary za to samo
przewinienie? Zgodnie z art. 281 pkt 4 k.p. stosowanie innych kar niż przewidzianych w przepisach prawa pracy o
odpowiedzialności porządkowej pracowników (tj. w art. 108 k.p. i nast.) stanowi wykroczenie. Powyższy przepis, a
także brzmienie samego art. 108 k.p., prowadzą zatem do wniosku, że nie można stosować wobec pracowników
innych kar niż określonych w art. 108 k.p., a katalog kar tam zawartych jest katalogiem zamkniętym. Powyższy
zakaz nie oznacza jednak, że pracodawca nie może podejmować środków dyscyplinujących (nie będących karami)
mających na celu wskazanie pracownikowi uchybień i zapobieżenie im w przyszłości, takich jak np. rozmowa
dyscyplinująca. Wykluczenie możliwości stosowania takich środków stałoby w sprzeczności z kompetencją
pracodawcy do organizowania pracy, powierzania pracownikowi zadań i egzekwowania prawidłowego ich
wykonywania. Zakaz stosowania innych kar nie wyłącza również równoległej (za to samo przewinienie)
możliwości pozbawienia pracownika uprawnień wynikających z jego warunków zatrudnienia (np. premii), jeżeli
uzależnione są one od nienaruszania obowiązków pracowniczych. Taka możliwość wynika jednoznacznie z
wykładni historycznej kodeksu pracy, tj. uchylenia art. 1131 k.p. w 2002 roku.