Kolumbijska kreatywność
Transkrypt
Kolumbijska kreatywność
Ewa Kulak Kolumbijska kreatywno¶æ ¶roda, 26 pa¼dziernik 2011 Je¶li kto¶ zapyta mnie o charakterystyczn± cechê Kolumbijczyków, przychodzi mi w pierwszej kolejno¶ci do g³owy ich niesamowita kreatywno¶æ. Ta kreatywno¶æ jawi siê w Kolumbii na ka¿dym kroku i we wszystkich aspektach kolumbijskiego ¿ycia: w gastronomii, transporcie, naprawach, strojach i codziennej pracy. (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Bardzo czêsto ta wyj±tkowa kreatywno¶æ wynika z trudnych warunków, w jakich znacznej czê¶ci kolumbijskiego spo³eczeñstwa przysz³o ¿yæ. Bieda i permanentne próby poprawy bytu sprawiaj±, ¿e z wieloma problemami Kolumbijczycy radz± sobie znacznie lepiej ode mnie. Pamiêtam opowie¶æ mojego kolumbijskiego przyjaciela i muzyka – Jairo, który prze¿y³ trzêsienie ziemi w mie¶cie Armenii – w kolumbijskim Regionie Kawy w 1999 roku. Ziemia zatrzês³a siê wtedy tak mocno, ¿e w ci±gu kilku minut miasto zosta³o kompletnie zniszczone. I wtedy w³a¶nie na kompletnie zrujnowanej ulicy, gdzie znajdowa³ siê Jairo, wysz³a ze swojego zawalonego domu starsza Kolumbijka. Pod pach± nios³a ma³y wêglowy piecyk i worek z kukurydzian± m±k± – jedyne rzeczy, jakie ocala³y. I co zrobi³a owa Kolumbijka w tej tragicznej sytuacji? Postawi³a miêdzy gruzami swojego domu piecyk, rozpali³a wêgiel i zaczê³a robiæ arepy (czyli tradycyjne, kukurydziane placki, zastêpuj±ce w Kolumbii chleb) dla tych wszystkich, którzy stracili dobytek ca³ego swojego ¿ycia i zaczynali od nowa. „Porque la vida sigue... y nosotros con ella...― („Bo ¿ycie idzie do przodu, a my razem z nim.―), jak to siê czêsto mówi Kolumbii... Nie s±dzê, aby znani mi Polacy zareagowali w tej sytuacji w ten w³a¶nie sposób i potrafili siê na co¶ takiego zdobyæ. Z kolei z moich w³asnych, nieco bardziej optymistycznych obserwacji wiem, ¿e kolumbijskie dzieci, aby zarobiæ kilka pesos, potrafi± wdrapaæ siê na drzewo, zerwaæ kilka ¶wie¿utkich owoców mango, obraæ je, pokroiæ, posypaæ sol± i wystawi na taborecie przez domem. Zauwa¿yæ to mo¿na na ka¿dym kroku. To w³a¶ciwie typowy, kolumbijski obrazek interioru. Je¶li z kolei nie posiadasz w domu pralki automatycznej, Kolumbijczycy maj± na to rozwi±zanie – wypo¿yczanie pralki na godziny. Je¶li w Bogocie pada przez d³u¿szy czas i na ulicach powstaj± ogromne rzeki wody, na pewno znajdzie siê jaki¶ pomys³owy Kolumbijczyk, który zbuduje mostek albo po prostu postawi miêdzy krawê¿nikami drewnian± k³adkê i za kilka pesos pozwala³ bêdzie pozosta³ym przechodniom przej¶æ po nim, nie mocz±c butów i spodni. Przyk³ady mo¿na by mno¿yæ w nieskoñczono¶æ, gdy¿ w Kolumbii na ka¿dym kroku pojawiaj± siê takie kreatywne wynalazki. Jednym z ostatnich, jakie zaobserwowa³am, s± motocyklowe riksze w jednym z najatrakcyjniejszych turystycznie miejsc Kolumbii – kolonialnym Mompox, z którego najchêtniej w ogóle bym nie wyje¿d¿a³a i zapomnia³a o cywilizowanym ¶wiecie... Poniewa¿ w Mompox jest bardzo gor±co, miasto nie jest rozleg³e, ale te¿ nie tak ma³e, ¿eby spacerowaæ po nim w tym klimacie pieszo, kreatywni Kolumbijczycy wynale¼li fantastyczny sposób niedrogiego transportu – motorowe riksze, którymi przewo¿± na niewielk± op³at± mieszkañców miasteczka i docieraj±cych tam turystów. Ta forma transportu skopiowana zosta³a ju¿ przez wiele, innych kolumbijskich miast i miasteczek gor±cego klimatu. Motorowa riksza w Mompox Nowatorskie formy transportu to jednak nie wszystko. Czêsto kolumbijska kreatywno¶æ wykorzystywana jest w gastronomii. I tak na przyk³ad na pytanie, jak zapewniæ nisk± temperaturê lodom na gor±cej pla¿y i sprzedaæ tych lodów tyle, ¿eby z tego u¿yæ, Kolumbijczycy maj± natychmiastow± odpowiedz. Lody mo¿na umie¶ciæ w styropianowej lodówce. To jednak by³o by zbyt banalne i proste. Mo¿na spacerowaæ z tak± lodówk± miêdzy le¿±cymi na piachu turystami. Ale to te¿ jest jeszcze zbyt logiczne dla kreatywnego Kolumbijczyka. Kluczowe pytanie jest nastêpuj±ce: „Kiedy ma siê najwiêksz± ochotê na och³odê?― Odpowiedz jest prosta: „Oczywi¶cie podczas k±pieli w morzu (szczególnie kolumbijskim, którego woda jest tak ciep³a jak woda w wannie)―. O tym fakcie doskonale wie kreatywny Kolumbijczyk i dlatego spaceruje sobie ze swoj± styropianow± i niezatapialn± lodówk± pe³n± lodów miêdzy p³ywaj±cymi w znacznej odleg³o¶ci od pla¿y. I zapewniam, ¿e w tych warunkach sprzedaje ich bardzo du¿o. Sprzeda¿ lodów w morzu w Santa Marta /Fot. Magda Giesek/ http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 8 March, 2017, 06:31 Ewa Kulak Kolumbijczykom po prostu nigdy nie jest na nic za trudno, a pomys³Ã³w maj± ca³± masê i to takich, które przeciêtnemu Polakowi nie przysz³yby do g³owy, choæ my równie¿ uchodzimy na kreatywny naród... No bo jak inaczej okre¶liæ taki kulinarny wymys³ jak karaibska arepa z jajkiem w ¶rodku czy tradycyjna lemoniada, wymieszana z kremowym mlekiem kokosowym (limonada de coco) – dwa kolumbijskie przysmaki, które przy pierwszym kontakcie mog± wydaæ siê odpychaj±ce, a w rzeczywisto¶ci s± jednymi z lepszych wynalazków gastronomicznych, jakich próbowa³am w ¿yciu. A zawdziêczamy je kreatywnym Kolumbijczykom. Lemoniada kokosowa - przysmak z kolumbijskich Karaibów http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 8 March, 2017, 06:31