pobierz prezentację w PDF

• Rekompensowanie pracy w godzinach
nadliczbowych
PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH
ART. 151 § 1 K.P.
•
•
Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także
praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z
obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w
godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w
razie:
1)
konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia
ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2)
szczególnych potrzeb pracodawcy.
PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH
ART. 151 2 K.P.
Z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy nie mogą pracować w godzinach
nadliczbowych pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których
występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń
czynników szkodliwych dla zdrowia.
LIMITY GODZIN
ART. 151 3 i 4 K.P.
Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych z uwagi na szczególne
potrzeby pracodawcy nie może przekroczyć dla poszczególnego
pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.
• W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o
pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie
jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, jest dopuszczalne
ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym.
PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH
•
•
WYROK SN z 26.05. 2000 r. (I PKN 667/99, OSNP 2001/22/662)
Warunkiem przyjęcia dorozumianej zgody pracodawcy na pracę w godzinach
nadliczbowych jest świadomość pracodawcy, że pracownik wykonuje taką pracę.
WYROK SN z 14.05.1998 r. (I PKN 122/98, OSNP 1999/10/343)
Polecenie pracy w godzinach nadliczbowych (art. 135 KP) nie wymaga szczególnej
formy. Brak sprzeciwu przełożonego na wykonywanie w jego obecności przez
pracownika obowiązków może być zakwalifikowany jako polecenie świadczenia
pracy w godzinach nadliczbowych
REKOMPENSOWANIE PRACY W GODZINACH
NADLICZBOWYCH
•
•
ART. 1511 § 1 K.P.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia,
przysługuje dodatek w wysokości:
•
1)
100 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach
nadliczbowych przypadających:
– a) w nocy,
– b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy,
zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
– c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za
pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go
rozkładem czasu pracy,
•
2)
50 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach
nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt
1.
REKOMPENSOWANIE PRACY W GODZINACH
NADLICZBOWYCH
ART. 1511 2 i 3 K.P.
• Dodatek w wysokości 100 % przysługuje także za każdą godzinę pracy
nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu
pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej
normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które
pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w §
1.
• Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku, o którym mowa
w § 1, obejmuje wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego
zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli
taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu
warunków wynagradzania - 60 % wynagrodzenia.
RYCZAŁT ZA PRACĘ W GODZINACH
NADLICZBOWYHC
ART. 1511 4 K.P.
W stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy
wynagrodzenie wraz z dodatkiem, o którym mowa w § 1, może być zastąpione
ryczałtem, którego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi
pracy w godzinach nadliczbowych.
CZAS WOLNY
Art. 1512 K.P.
• W zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca,
na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym
wymiarze czasu wolnego od pracy (1:1).
• Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach
nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim
przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do
końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to
spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny
miesięczny wymiar czasu pracy (1:1,5).
• W takich przypadkach pracownikowi nie przysługuje dodatek za pracę w
godzinach nadliczbowych.
CZAS WOLNY
Wyrok SN z 9.02.2010 r., I PK 157/09
• Czas wolny udzielony w zamian za nadgodziny nie jest zwolnieniem od
pracy lub czasem niewykonywania pracy, za który pracownik zachowuje
prawo do wynagrodzenia, zatem nie
stosuje się tu zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop
Proponowane zmiany
• Rozkład czasu pracy może przewidywać różne
godziny rozpoczynania i kończenia pracy; w takim
przypadku ponowne wykonywanie pracy w tej
samej dobie nie stanowi pracy w godzinach
nadliczbowych.
•
• Wykonywanie pracy w rozkładzie czasu pracy, o
którym mowa wyżej nie może naruszać prawa
pracownika do odpoczynku, o którym mowa w
art. 132 i 133.
Proponowane zmiany
• Definicja godzin nadliczbowych
• Art. 144. § 1. Praca wykonywana ponad dobowy wymiar
czasu pracy pracownika wynikający z jego rozkładu czasu
pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w
godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:
1. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony
życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska
albo usunięcia awarii,
2. szczególnych potrzeb pracodawcy.
• II wariant : § 1 zd. 1 – Praca wykonywana ponad
obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym
okresie rozliczeniowym, stanowi pracę w godzinach
nadliczbowych.
Proponowane zmiany
• § 2. Przepisu § 1 pkt 2 nie stosuje się do pracowników
zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których
występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych
stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia.
•
• § 3. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w
związku z okolicznościami określonymi w § 1 pkt 2 nie
może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150
godzin w roku kalendarzowym, chyba że ustalono inną
liczbę godzin.
Proponowane zmiany
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Art. 145. § 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje
dodatek w wysokości ….% wynagrodzenia, a za taką pracę w porze nocnej – …% wynagrodzenia.
do II wariantu: § 1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje
dodatek w wysokości
…% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy nie przekracza 1 miesiąca,
…% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy nie przekracza 4 miesięcy,
…% wynagrodzenia, jeżeli okres rozliczeniowy przekracza 4 miesiące.
Za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w porze nocnej, oprócz normalnego wynagrodzenia,
przysługuje dodatek w wysokości …% wynagrodzenia.
§ 2. Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczenia dodatku obejmuje wynagrodzenie pracownika
określone jego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został
wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia.
§ 3. W stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy wynagrodzenie wraz z
dodatkiem może być zastąpione ryczałtem, którego wysokość powinna odpowiadać przewidywanemu
wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych.
II wariant – bez § 3
Proponowane zmiany
•
•
•
•
•
•
Art. 146. § 1. Z inicjatywy pracodawcy lub na pisemny wniosek pracownika, w
zamian za dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, pracownikowi może być
udzielony czas wolny od pracy, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych godzin nadliczbowych.
Ustalenie w tej sprawie następuje przed terminem płatności wynagrodzenia za
pracę za okres, w którym wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych.
do II wariantu: § 1. Z inicjatywy pracodawcy lub na pisemny wniosek pracownika,
w zamian za dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, pracownikowi może być
udzielony czas wolny od pracy, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych godzin nadliczbowych.
§ 2. Pracodawca udziela czasu wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego,
w którym wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych. W takim przypadku
pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany z tego
tytułu.
Proponowane zmiany
• tylko do II wariantu: Art. 146a. § 1. W razie ustania
stosunku pracy przed upływem okresu rozliczeniowego
pracownikowi przysługuje, oprócz normalnego
wynagrodzenia, dodatek, w wysokości określonej
zgodnie z art. 145, jeżeli w okresie od początku okresu
rozliczeniowego do dnia ustania stosunku pracy
pracował w wymiarze godzin przekraczającym wymiar
czasu pracy ustalony na ten okres z odpowiednim
zastosowaniem art. 130.
• § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie
nawiązania stosunku pracy w trakcie okresu
rozliczeniowego.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Kancelaria Prawa Pracy
Anna Telec
Radca Prawny
ul. Katowicka 19 m. 2
03- 932 Warszawa
tel. 693 949 555
e-mail: [email protected]
www.telec-kowalska.pl