Język polski - wymagania klasa III LP

JĘZYK POLSKI
WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA III LP
Danuta Rucka
Literatura i kultura –
wiedza i umiejętności
Uczeń potrafi:
− przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w
Podstawie programowej oraz wymienić ich dzieła,
− nazwać najważniejsze prądy umysłowe i filozoficzne XX w.
(katastrofizm, egzystencjalizm, franciszkanizm, neoklasycyzm)
oraz kierunki i tendencje artystyczne (klasycyzm, awangarda,
groteska, behawioryzm, literatura faktu, poezja lingwistyczna)
omawianych epok oraz wskazać ich cechy,
− znaleźć w dziełach literackich wskazanych w Podstawie
programowej realizację wymienionych wyżej haseł i prądów,
− przyporządkować autorowi tytuły i głównych bohaterów utworów
literackich wskazanych w Podstawie programowej,
− streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych
wskazanych w Podstawie programowej,
− scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów
epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie programowej,
− określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich,
− objaśnić znaczenie nazw epok literackich: dwudziestolecie
międzywojenne, współczesność,
− odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki i dramatyczny,
− wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych
epok gatunków literackich i publicystycznych: opowiadanie, powieść
parabola, dramat absurdu, reportaż,
− rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach
literackich omawianych epok (epitet, metafora, porównanie,
apostrofa, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, ironia),
− zanalizować utwory wskazane w Podstawie programowej,
uwzględniając najważniejsze kategorie opisu (podmiot//adresat
liryczny, narrator, świat przedstawiony) oraz posługując się
podstawową terminologią teoretycznoliteracką,
− powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi i
politycznymi XX w. (np. odzyskanie niepodległości, II wojna światowa
,agresja i okupacja niemiecka, agresja ZSRR na Polskę, Marzec
’68),
− rozpoznać cechy charakterystyczne malarstwa
ekspresjonistycznego, surrealistycznego i kubistycznego,
− porównać: obraz rzeczywistości lagrowej i łagrowej, sposób
przedstawienia dramatu pokolenia Kolumbów w liryce
K.K. Baczyńskiego i T. Różewicza, obraz powstania w getcie z
perspektywy uczestnika i obserwatora,
− zinterpretować metaforyczne tytuły następujących utworów: Inny
świat, Zdążyć przed Panem Bogiem, Dżuma, Tango,
− opisać następujące motywy i tematy literackie, odwołując się do
poznanych utworów: Forma, rewolucja, śmierć, obóz zagłady/pracy,
Holokaust, władza, cierpienie, bunt,
− scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów,
odwołując się do omówionych utworów literackich (everyman,
Kolumb, człowiek zlagrowany/złagrowany, opozycjonista),
− scharakteryzować wizję świata i człowieka w literaturze
dwudziestolecia, wojennej i powojennej, odwołując się do
omówionych utworów literackich,
− wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji
utworów literackich (np. kontekst biograficzny dla Innego świata G.
1
Herlinga-Grudzińskiego, historyczno-polityczny dla Przesłania Pana
Cogito Z. Herberta czy filozoficzny dla Dżumy A. Camusa).
Język – wiedza
i umiejętności
− rozpoznać tekst napisany w stylu potocznym,
− odróżnić błąd językowy od innowacji językowej,
− posługiwać się pojęciem frazeologizm,
− wskazać frazeologizmy w wypowiedzi potocznej i tekście literackim
− rozpoznać w konkretnym tekście leksykalne i składniowe cechy
stylu potocznego,
− dokonać klasyfikacji błędów językowych,
− określić istotę frazeologizmu jako połączenia wyrazowego (z
odwołaniem do przykładów),
− objaśnić znaczenie przykładowych zwrotów i wyrażeń
idiomatycznych zastosowanych w wypowiedzi potocznej
i tekście literackim.
Rozumienie
tekstu
− odtworzyć informacje sformułowane wprost,
− odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów),
− sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu,
− podać argumenty na rzecz tezy,
− odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy,
− rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi
fragmentami (akapitami) tekstu,
− oddzielić informacje od opinii,
− wskazać przyczyny i skutki,
− wyodrębnić główną myśl całego tekstu,
Tworzenie własnych
wypowiedzi
ustnych i pisemnych
− posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie,
− wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat, w sposób
świadczący o zrozumieniu tematu,
− wybrać teksty literackie służące realizacji zadanego tematu,
− odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich,
− skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i
zakończenia,
− samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy,
− realizować obowiązkowe zadania klasowe i domowe przewidziane
przez nauczyciela,
− stosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej,
− układać szkicowy plan oraz przygotowywać na jego podstawie
wypowiedź ustną bądź pisemną,
− formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie
tekstu,
− posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej,
− posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie
wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii, składni),
− zabierać głos w dyskusji,
− wykonywać większość ćwiczeń i zadań realizowanych na
zajęciach.
Dodatkowo zdający egzamin maturalny:
-przygotować ustną prezentację maturalną na wybrany temat.
Samokształcenie
− samodzielnie zgromadzić i opracować podstawowy materiał
(literacki, plastyczny, filmowy, teatralny) na zadany temat,
− korzystać z tradycyjnych (np. encyklopedie, słowniki, leksykony) i
nowoczesnych (np. Internet) źródeł informacji,
Dodatkowo zdający egzamin maturalny:
− przygotować bibliografię podmiotową i przedmiotową
−opracować ramowy plan wypowiedzi.
2