KOMISJE STOPNI

INSTRUKTORSKIE SPRAWY
KOMISJE STOPNI
Wszystko jasne, oczywiste. Na temat ich zasad działania, roli w kształceniu, sposobu
przebiegu prób napisano wiele i wydawałoby się, że nie ma potrzeby otwierania dawno już
otwartych drzwi. A jednak...
Z wielką uwagą zapoznałem się z artykułem Pawła Zygarłowskiego (Czuwaj nr 6/95) na
temat funkcjonowania Komisji Stopni w jednym z poznańskich hufców. Harcerska
obrzędowość, doświadczeni instruktorzy, dobra organizacja pracy KSI, słuszne uwagi dotyczące doboru opiekunów prób, zadań prób i... trochę niedomówień, moim zdaniem bardzo
istotnych.
Opiekun próby. Jaką rolę w procesie zdobywania stopni powinien on pełnić? Wydawałoby
się, że samo określenie tej funkcji -„opiekun" wyjaśnia wszystko, praktyka najczęściej bywa
bardziej prozaiczna.
Nie ulega wątpliwości, że doboru opiekuna próby powinien dokonywać harcerz, instruktor przystępujący do zdobywania stopnia. Zdobywania... a nie „załatwiania"! Odpowiedni dobór - to prawie polowa sukcesu. Zdarzają, się przypadki, że to instruktor (opiekun)
wyszukuje odpowiedniego kandydata do podniesienia jego poziomu wiedzy i umiejętności i
w rezultacie - zdobycia wyższego stopnia. Są to rzadkie, ale bardzo skuteczne dobory.
Wielu instruktorów wyrażając zgodę bycia opiekunem próby nie zdaje sobie sprawy, że
próba jest egzaminem dojrzałości nie tylko dla zdobywającego stopień, ale sprawdzianem
wiedzy i umiejętności instruktorskich opiekuna. Poziom podjętych do realizacji zadań
wystawia ocenę zarówno kandydatowi, jak i opiekunowi.
Komisja Stopni może nie zaakceptować opiekuna próby, w żadnym jednak przypadku nie
może dokonywać wyboru opiekuna.
Zadania próby. Nieco ogólnikowy Regulamin Stopni daje szerokie możliwości samorealizacji na miarę ambicji zdobywających stopnic. To od zdobywającego stopień zależy, czy
postawi przed sobą zadania trudne czy łatwe, interesujące czy nudne, ambitne czy proste.
Rolą opiekuna próby jest czuwanie, by dobór był odpowiedni do wymagań na stopnie i na
miarę możliwości wykonawczych zdobywającego. Jeśli przystępujący do otwarcia próby sam
nie potrafi dokonać właściwego wyboru zadań, to znaczy, że nie dojrzał jeszcze do
rozpoczęcia próby na dany stopień. Zadania próby nic mogą być „pracą domową" zadaną
przez opiekuna. Odpowiednie zadania to druga połowa sukcesu. Reszta jest sprawą
konsekwencji, odpowiedzialności i dobrze układającej się współpracy pomiędzy mistrzem a
uczniem. Świadomym uczniem.
To nie Komisja ma czuwać nad prawidłowym przebiegiem realizacji próby, to zadanie
opiekuna. Komisja ma stwierdzić zgodność podjętych zadań z wymaganiami na dany stopień
i realizację tychże zadań. Przy dobrym opiekunie moment zamknięcia próby jest już tylko
obrzędową harcerską formalnością. W komisji, w której miałem zaszczyt pracować i przez
kilka lat jej przewodniczyć, zdarzały się przypadki, że bez przesłuchań, egzaminów, biurokracji, zbędnych pytań i odpowiedzi Komisja jednogłośnie przyznawała stopnie
instruktorskie. Z pełną świadomością z poczuciem odpowiedzialności i z przekonaniem, że
podjęto słuszną decyzję. Była ona wyrazem uznania nie tylko dla zdobywającego stopień, ale
i dla opiekuna próby. Ale na taki autorytet trzeba sobie zasłużyć, druhowie opiekunowie.
hm. Stanisław J. Dąbrowski
„Czarna Owca", Lublin
CZUWAJ nr 10/1995