2012 rok - Kuratorium Oświaty w Opolu

Kuratorium Oświaty w Opolu
REGULAMIN
Wojewódzkiego Konkursu Polonistycznego
dla uczniów gimnazjów województwa opolskiego
w roku szkolnym 2012/2013
Opole – 2012 rok
I. Podstawa
prawna
organizacji
Wojewódzkiego
Konkursu
Polonistycznego dla uczniów gimnazjów województwa opolskiego
w roku szkolnym 2012/2013
§1
Opolski Kurator Oświaty, realizując zadanie określone w art.31 ust.1 pkt. 7
Ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572
ze zmianami), zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 29 stycznia 2002 roku w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania
konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. z 2002 r. nr 13, poz. 125 ze zmianami), organizuje
Wojewódzki Konkurs Polonistyczny dla uczniów gimnazjów województwa opolskiego
w roku szkolnym 2012/2013, nazywany dalej Konkursem.
Szczegółowe zasady organizacji Konkursu określa Zarządzenie Nr 32
Opolskiego Kuratora Oświaty z dnia 31 sierpnia 2012 r. w sprawie organizacji
konkursów przedmiotowych dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów
województwa opolskiego w roku szkolnym 2012/2013.
II. Cele Konkursu
§2
Celami Konkursu są:
1. rozbudzanie ciekawości poznawczej i twórczego myślenia uczniów,
2. wdrażanie do samokształcenia kulturowo-literackiego i językowego uczniów,
3. stwarzanie uczestnikom Konkursu możliwości prezentacji własnych uzdolnień
i talentów literackich,
4. kształtowanie postawy szacunku wobec wybitnych dzieł literatury i kultury polskiej
oraz światowej,
5. motywowanie nauczycieli do podejmowania
różnorodnych działań w pracy
z uczniem zdolnym,
6. promowanie osiągnięć uczniów i ich nauczycieli – opiekunów.
III.
Organizacja Konkursu
§3
Zasady/tryb pracy Komisji Konkursowej określone są w załączniku
do Zarządzenia Nr 32 Opolskiego Kuratora Oświaty z dnia 31 sierpnia 2012r.: „Zasady
organizacji konkursów przedmiotowych dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów
województwa opolskiego w roku szkolnym 2012/2013”.
2
§4
Wojewódzka Komisja Konkursowa, powołana przez Opolskiego Kuratora
Oświaty do organizacji Wojewódzkiego Konkursu Polonistycznego, złożona
z nauczycieli - specjalistów w zakresie języka polskiego, dokonuje weryfikacji prac
uczestników po etapie gminnym i ustala listę uczniów zakwalifikowanych do etapu
wojewódzkiego, przeprowadza etap wojewódzki oraz rekomenduje Opolskiemu
Kuratorowi Oświaty listę finalistów i laureatów Konkursu.
§5
Konkurs jest przeprowadzany w trzech etapach:
1. szkolnym,
2. miejskim/ gminnym,
3. wojewódzkim.
§6
Harmonogram przebiegu Konkursu:
NAZWA KOLEJNEGO ETAPU
1
szkolny
miejski/gminny
wojewódzki
DATA
GODZINA ROZPOCZĘCIA
2
3
do
26.11.2012 r.
Ustala organizator.
godz. 900
19.02.2013 r.
godz. 1000
21.03.2013 r.
§7
Na poszczególnych etapach Konkursu uczniowie rozwiązują sprawdzian składający się
z zadań otwartych (w tym - dłuższa forma wypowiedzi) i zamkniętych.
§8
Czas na rozwiązanie zadań wynosi od 90 do 120 minut, odpowiednio na kolejnych etapach
Konkursu:
NAZWA KOLEJNEGO
ETAPU
CZAS NA ROZWIĄZANIE ZADAŃ
1
2
1. szkolny
2. miejski/gminny
3. wojewódzki
90 minut
120 minut
120 minut
3
IV.
Ustalanie wyników konkursu
§9
1. Wyniki eliminacji szkolnych ustalają szkolne komisje konkursowe i one zgłaszają
do etapu miejskiego/gminnego uczniów, którzy w zawodach szkolnych uzyskali nie mniej
niż 75% punktów możliwych do zdobycia.
2. Wyniki eliminacji miejskich/gminnych – jako kwalifikacji do etapu wojewódzkiego ustala Wojewódzka Komisja Konkursowa w ciągu 3 dni od daty otrzymania protokołu
komisji miejskich/gminnych i po weryfikacji prac konkursowych.
3. Do etapu wojewódzkiego kwalifikuje się uczestnik eliminacji miejskich/gminnych,
który uzyskał nie mniej niż 85% punktów możliwych do zdobycia.
4. Wyniki eliminacji wojewódzkich ustala Wojewódzka Komisja Konkursowa.
5. Tytuły laureata lub finalisty nadaje Opolski Kurator Oświaty.
1) Tytuł laureata Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego otrzymuje uczestnik
konkursu, który w etapie wojewódzkim uzyskał nie mniej niż 85 % punktów
możliwych do zdobycia.
2) W przypadku, gdy żaden uczestnik konkursu nie uzyska 85 % punktów możliwych
do zdobycia, tytuł laureata przyznaje się tylko zwycięzcy konkursu.
3) Tytuł finalisty otrzymuje każdy uczestnik etapu Wojewódzkiego Konkursu
Przedmiotowego.
V. Tryb ogłaszania wyników
§ 10
1. Wyniki eliminacji szkolnych ogłaszane są w sposób i w terminie określonych
przez organizatorów konkursu na etapie szkolnym.
2. Wyniki eliminacji
miejskich/gminnych ogłaszane są na tej samej stronie
internetowej, co wyniki eliminacji wojewódzkich, w terminie 14 dni od daty
przeprowadzenia tych eliminacji.
3. Wyniki eliminacji wojewódzkich ogłaszane są w terminie 7 dni od daty
przeprowadzenia zawodów wojewódzkich (z uwzględnieniem procedury
odwoławczej), na stronie internetowej: www.mdk.opole.pl .
Wyniki konkursu etapu wojewódzkiego ustalone przez Wojewódzką Komisję
Konkursową i zatwierdzone przez Opolskiego Kuratora Oświaty są ostateczne.
4
VI. Zakres wiedzy i umiejętności wymaganych na poszczególnych
stopniach konkursu – oczekiwania wobec uczestników
§ 11
Na wszystkich etapach Wojewódzkiego Konkursu Polonistycznego dla uczniów
gimnazjów, uczniowie powinni wykazać się wiedzą i umiejętnościami, opisanymi
w postaci wymagań ogólnych i szczegółowych w tzw. nowej podstawie programowej
kształcenia ogólnego z języka polskiego w gimnazjum, określonej Rozporządzeniem
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), w szczególności w zakresach:
1. sprawność językowa w redagowaniu tekstów własnych (w tym: prezentowanie
stanowiska, argumentowanie, wnioskowanie),
2. dojrzałość i krytycyzm w formułowaniu sądów – w odniesieniu do tekstów
kulturowo-literackich,
3. umiejętność interpretacji (w tym: odkrywanie sensów dosłownych, przenośnych
i symbolicznych, odróżnianie prawdy od fikcji, opinii od faktów, informacji
od komentarzy),
4. umiejętność przywoływania kontekstów dla prezentowanych utworów,
5. znajomość tekstów literackich wskazanych w przedstawionym niżej wykazie lektur,
6. umiejętność analizy utworów – w tym: czynne posługiwanie się pojęciami
teoretycznoliterackimi
i
kulturowymi,
językowymi,
leksykalnymi
oraz frazeologicznymi.
§ 12
ETAP SZKOLNY – WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
1. Znajomość form wypowiedzi i zasad tworzenia własnego tekstu w formie:
a) krótszej: zaproszenie, ogłoszenie, zawiadomienie, przepis, instrukcja, plan
ramowy, notatka, sprawozdanie,
b) dłuższej: opis postaci, charakterystyka postaci literackiej, filmowej
lub rzeczywistej, list prywatny, opowiadanie, pamiętnik, dziennik.
2. Redagowanie tekstów dostosowanych do sytuacji komunikacyjnej, poprawnych
pod względem językowo-stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym.
3. Wyszukiwanie informacji, np. faktów i opinii w różnych tekstach i wykorzystywanie
ich przy redagowaniu własnych tekstów.
4. Formułowanie myśli przewodniej danego tekstu.
5. Odróżnianie prawdy od fikcji, informacji od komentarza/opinii.
6. Rozumienie tekstu na poziomie dosłownym, przenośnym.
7. Rozpoznawanie wartości uniwersalnych zawartych w tekstach literackich i ich
nazywanie, opisywanie i interpretowanie.
8. Znajomość podstawowych kategorii teoretycznoliterackich - i posługiwanie się nimi
przy analizie utworów - z zakresu:
5
a) liryki (np. podmiot liryczny, epitet, porównanie, przenośnia, onomatopeja, pytanie
retoryczne, wers, strofa, rym, rytm, obraz poetycki, kontrast),
b) epiki (fabuła, epizod, akcja, miejsce i czas akcji, postaci pierwszoi drugoplanowe, wątek, narracja pierwszo- i trzecioosobowa, fikcja literacka,
wydarzenia realistyczne lub fantastyczne),
c) dramatu (akcja, akt, scena, tekst główny i poboczny, monolog, dialog).
9. Znajomość rodzajów i gatunków literackich: hymn, fraszka, tren, bajka, mit,
przypowieść, powieść, opowiadanie.
10. Posługiwanie się wiedzą z nauki o języku w zakresie:
1) fleksji (rozpoznawanie odmiennych i nieodmiennych części mowy, temat
fleksyjny i końcówka, tematy oboczne i oboczności, czasowniki dokonane
i niedokonane, tryby i strony czasownika, imiesłowy),
2) składni (części zdania, rozbiór logiczny zdania pojedynczego, równoważnik
zdania, rodzaje wypowiedzeń ze względu na cel wypowiedzi, interpunkcja
w zdaniu pojedynczym),
3) słowotwórstwa (budowa słowotwórcza wyrazu),
4) leksyki (posługiwanie się poprawnym i bogatym słownictwem, znajomość
synonimów i antonimów),
5) frazeologii (wyjaśnianie związków frazeologicznych z kręgu mitologicznego
i biblijnego).
11. Znajomość i stosowanie w praktyce podstawowych zasad ortografii i interpunkcji.
12. Posługiwanie się wiedzą na temat korzystania ze słowników: ortograficznego, języka
polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznego, wyrazów obcych i zwrotów
obcojęzycznych oraz wyrazów bliskoznacznych.
13. Znajomość lektur przewidzianych na etap szkolny.
§ 13
ETAP MIEJSKI/GMINNY – WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Podkreśleniem zaznaczono wymagania wykraczające poza podstawę programową.
Uczeń spełnia wymagania do etapu szkolnego oraz wymagania wyszczególnione
poniżej.
1. Znajomość form wypowiedzi i zasad tworzenia własnego tekstu w formie:
1) krótszej: reklama, regulamin, dedykacja, podanie, list motywacyjny, streszczenie,
2) dłuższej: opis przeżyć wewnętrznych, opis sytuacji, opis dzieła sztuki,
opowiadanie z dialogiem, rozprawka, wywiad, list oficjalny.
2. Dokonywanie celowych operacji na tekście (streszczanie, skracanie, rozwijanie).
3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji dodatkowych, np. w tytule pod obrazem,
w przypisie.
4. Umiejętność cytowania we własnej wypowiedzi pisemnej.
5. Umiejętność analizy i interpretacji, argumentacji i wnioskowania, uzasadniania
stanowiska własnego lub cudzego.
6. Posługiwanie się kategoriami i pojęciami swoistymi dla literatury (ironia, metafora
i jej rodzaje, symbol, alegoria, stylizacja, apostrofa, anafora, antyteza, punkt
kulminacyjny, puenta, wiersz sylabiczny i wolny).
7. Rozumienie tekstu na poziomie symbolicznym.
6
8. Znajomość rodzajów i gatunków literackich (ballada, nowela, tragedia, komedia,
odmiany powieści, opowiadanie, dramat właściwy).
9. Posługiwanie się wiedzą z nauki o języku w zakresie:
1) składni (rodzaje podmiotów, orzeczeń, przydawek, dopełnienie bliższe i dalsze,
rodzaje okoliczników, analiza składniowa zdania, imiesłowowy równoważnik
zdania, zdanie bezpodmiotowe, wypowiedzenia złożone podrzędnie
i współrzędnie i ich rodzaje, zdania wielokrotnie złożone, interpunkcja w zdaniu
złożonym),
2) słowotwórstwa (rodzina wyrazów, zgrubienia, zdrobnienia, złożenia,
zestawienia i zrosty),
3) fleksji (osobliwości w odmianie części mowy, stopniowanie przymiotników
i przysłówków, przyimki proste i złożone),
4) fonetyki (litera, głoska, sylaba, akcentowanie i zjawiska fonetyczne:
upodobnienia postępowe i wsteczne, utrata dźwięczności na końcu wyrazu,
uproszczenie grupy spółgłoskowej),
5) leksyki (homonimy, rozpoznawanie w tekście archaizmów, neologizmów,
wulgaryzmów i eufemizmów, stylizacji gwarowej),
6) frazeologii (wyjaśnianie związków frazeologicznych dotyczących różnych
kręgów tematycznych z języka codziennego).
10. Rozpoznawanie mowy zależnej i niezależnej i jej stosowanie w różnych formach
wypowiedzi.
11. Znajomość lektur z etapu szkolnego i przewidzianych na etap gminny/miejski.
§ 14
ETAP WOJEWÓDZKI – WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Podkreśleniem zaznaczono wymagania wykraczające poza podstawę programową.
Uczeń spełnia wymagania do etapu szkolnego i miejskiego/gminnego oraz wykazuje
się umiejętnościami wyszczególnionymi poniżej.
1. Umiejętność redagowania dłuższej wypowiedzi pisemnej (reportaż, artykuł,
przemówienie) oraz form mieszanych (np. rozprawki z elementami charakterystyki,
sprawozdania z elementami recenzji, opowiadania z dialogiem z elementami opisu
przeżyć wewnętrznych lub opisu sytuacji, itp.), z uwzględnieniem reguł językowostylistycznych i ortograficzno-interpunkcyjnych.
2. Analiza funkcjonalna utworów, w tym czynne posługiwanie się - w celu opisu tekstu podstawowymi kategoriami teoretycznoliterackimi i kulturowymi.
3. Dostrzeganie swoistych cech gatunkowych i rodzajowych utworów.
4. Rozpoznawanie cech stylu potocznego, urzędowego, naukowego, popularnonaukowego
i artystycznego.
5. Przekształcanie: części zdania pojedynczego w zdania podrzędne i odwrotnie, konstrukcji
strony czynnej w konstrukcje bierną i odwrotnie, zamiana formy osobowej czasownika
na imiesłowy i odwrotnie, zamiana mowy niezależnej na zależną.
6. Stosowanie poprawnych form wyrazów w związkach składniowych (związek zgody,
rządu).
7. Etymologia związków frazeologicznych.
7
8. Umiejętność wykorzystania wiedzy teoretycznoliterackiej i językowej podczas analizy
utworu literackiego i tworzenia własnego tekstu.
9. Oryginalne i twórcze formułowanie sądów na podstawie tekstów kulturowo-literackich,
przywoływanie kontekstów (historycznego, biograficznego, filozoficznego i innych)
właściwych dla prezentowanych utworów.
10. Próba oceny i wartościowania na tle własnego świata wartości, samodzielne, krytyczne
ustosunkowywanie się do obserwowanych zjawisk kultury.
11. Znajomość treści lektur z zakresu wszystkich etapów Konkursu.
VII. Wykaz literatury
§ 15
LEKTURY
Podkreśleniem zaznaczono lektury spoza podstawy programowej.
ETAP SZKOLNY - lektury proponowane
1. Mitologia – wybrane mity wg Jana Parandowskiego, w tym: Orfeusz i Eurydyka,
Przygody Odyseusza oraz o Ikarze, Prometeuszu, Tezeuszu, Syzyfie
2. Wybrana przypowieść ewangeliczna, np. O synu marnotrawnym
3. Hymn św. Pawła o miłości
4. Powieść historyczna (Henryk Sienkiewicz: Quo vadis, Krzyżacy lub Potop)
5. Jan Kochanowski, wybrane cztery fraszki i treny (V, VII i VIII), Czego chcesz od nas,
Panie
6. Ignacy Krasicki, wybrane bajki (Ptaszki w klatce, Kulawy i ślepy, Dewotka, Wół
i mrówki, Szczur i kot, Człowiek i zdrowie, Malarze, Przyjaciele)
7. William Szekspir, Romeo i Julia
8. Molier, Skąpiec lub Świętoszek
ETAP MIEJSKI/GMINNY
1. Lektury proponowane do etapu szkolnego
oraz
2. Adam Mickiewicz, Ballady i romanse - wybrana ballada (np. Świtezianka, Powrót
taty), Dziady cz. II, Reduta Ordona
3. Aleksander Fredro, Zemsta
4. Wybrane nowele: Elizy Orzeszkowej (Dobra pani), Bolesława Prusa (Kamizelka,
Katarynka)
5. Wybrana powieść młodzieżowa (Małgorzata Musierowicz, Opium w rosole lub Kwiat
kalafiora, Dorota Terakowska, Poczwarka)
6. Karol Dickens, Opowieść wigilijna
7. Wybrany utwór fantasy Johna Ronalda Reuela Tolkiena, Ursuli Le Guin lub Andrzeja
Sapkowskiego
8
8. Wybrane wiersze poetów: Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza, Marii
Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Juliana Tuwima, Jana Twardowskiego, Wisławy
Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego
ETAP WOJEWÓDZKI
1. Lektury proponowane do etapu szkolnego,
2. lektury do etapu miejskiego/gminnego
oraz
3. Paulo Coelho, Weronika postanawia umrzeć
4. Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego
5. Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec
6. Ida Fink, Podróż
7. Ryszard Kapuściński, wybrany reportaż
8. Stanisław Lem, wybrane opowiadanie (np. O maszynie cyfrowej, co ze smokiem
walczyła)
9. Sławomir Mrożek, wybrane opowiadanie np. Wesele w Atomicach
10. Antonie de Saint Exupèry, Mały Książę
§ 16
LITERATURA ZALECANA
- przygotowująca do udziału w Konkursie (na wszystkie etapy)
1. Bąba S., Dziamska G., Liberek J, Podręczny słownik frazeologiczny języka polskiego
2. Bortnowski S., Jak uczyć poezji,
3. Chrząstowska B., Wysłouch S., Poetyka stosowana
4. Chrząstowska B., Wysłouch S., Wiadomości z teorii literatury w analizie literackiej
5. Drabek B., Stachowicz A., Zostań alfą i omegą z języka polskiego
6. Handke R., O czytaniu
7. Kłakówna Z., A. Steczko, Wiatr K., Sztuka pisania. Klasy 1-3 gimnazjum
8. Kowalczykowa A., Marciszuk T., Zaczynając od Baudelaire‫יּ‬a. Interpretacje
9. Kuziak M., Jak pisać?
10. Markowski A., Czy znasz polszczyznę? Zagadki językowe
11. Miodek J., Ojczyzna – polszczyzna; Nie taki język straszny
12. Nadstawna A., Język polski w gimnazjum. Ćwiczenia słownikowo-leksykalne
13. słownik terminów literackich
14. słownik ortograficzny języka polskiego
15. inne słowniki poprawności językowej
Regulamin Wojewódzkiego Konkursu Polonistycznego opracowały:
Helga Bieniusa- przewodnicząca Wojewódzkiej Komisji Konkursowej
Jolanta Lamm- wiceprzewodnicząca Wojewódzkiej Komisji Konkursowej
Lilianna Smaga- wiceprzewodnicząca Wojewódzkiej Komisji Konkursowej
9