program koła zainteresowań geograficzno – historycznego

Transkrypt

PROGRAM
KOŁA
ZAINTERESOWAŃ
GEOGRAFICZNO –
HISTORYCZNEGO
Opracowały:
Renata Kowalko i Urszula Więcław
Program autorski koła geograficzno – historycznego
SPIS TREŚCI
I.
Wstęp
II.
Ogólne cele edukacji regionalnej
III.
Treści nauczania
IV.
Działania podejmowane z uczniami
V.
Tematyka zajęć
VI.
Środki dydaktyczne do osiągania celów
VII.
Ewaluacja
2
„Jak pokochać coś, czego się nie zna lub nie rozumie?
Zrozumieniu i powiązaniu uczuciowemu ze środowiskiem w szerokim tego
słowa znaczeniu najlepiej służy
aktywne poznanie poprzez badanie
poszczególnych elementów składowych”
T. Łobożewicz
I.
Wstęp
W obecnych czasach młodzież za jedyne możliwości do uzyskania środków do
życia uznaje kraje Europy Zachodniej. Zatem dobrobyt, piękno przyrody w oczach
ucznia znajduje się poza ojczystym krajem. Mając na uwadze te opinie na zajęciach
koła geograficzno – historycznego postanowiłyśmy obalić ten mit. „Zmusić” ucznia do
zachowania tożsamości regionalnej, lokalnej.
Cel ten chcemy osiągnąć przez prowadzenie zajęć w postać bezpośrednich
obserwacji w terenie. Dzięki porównaniu wiedzy książkowej z wiedzą
uzyskaną
bezpośrednio w terenie. Uczeń ma możliwość osadzenia zdobytych umiejętności i
wiedzy w swoim otoczeniu, chętniej i łatwiej przyswaja sobie nowe treści, bo dotyczą
one tego co namacalne, bliskie i znajome. Zajęcia pozwalają zatem młodzieży lepiej
zintegrować się ze środowiskiem lokalnym i zrozumieć jego potrzeby.
3
II.
Ogólne cele edukacji regionalnej
Najważniejszą sprawą jest wzbudzenie zainteresowania uczniów własnym
regionem, zrozumienie treści potrzebnych do percepcji materiału na danym poziomie
nauczania oraz zwrócenie uwagi na potrzebę ochrony niezwykle zagrożonego
środowiska:
-
wdrażanie uczniów do poszerzania, pogłębiania wiedzy o miejscu
zamieszkania;
-
gromadzenie i systematyzowanie zebranych informacji
zgodnie z
zasadami badania historycznego;
-
poznanie historii regionu i jego związku z dziejami kraju;
-
poznanie tradycji regionalnych i kultury regionu;
-
uświadomienie
współzależności
kulturowych
z
miejscowościami
narodowymi i etnicznymi regionu;
-
dostrzeganie wartości miejscowego środowiska geograficznego i
historycznego;
-
poznanie zabytków architektonicznych, roli jaką pełnią współcześnie i
na przestrzeni dziejów;
-
ocena rangi gospodarczej regionu dawniej i dziś;
-
mocne i słabe strony przyrodnicze i pozaprzyrodnicze Białegostoku i
okolic;
-
strategia rozwoju przestrzennego;
-
ocena zmian demograficznych regionu;
-
nabywanie nawyków świadomego promowania regionu;
4
Wykonując zadania uczniowie powinni nabyć lub utrwalić szereg umiejętności
między innymi:
-
szukania danych w różnych źródłach informacji;
-
przeprowadzania wywiadów i prostych badań socjologicznych;
-
prowadzenia bezpośrednich informacji w terenie;
-
posługiwania się podczas ćwiczeń terenowych mapami o różnej treści;
-
nanoszenia różnorodnej treści na mapy;
-
opracowywania uproszczonych projektów zagospodarowania terenu;
-
kreślenia diagramów;
-
czytania i interpretacji danych statystycznych;
-
wnioskowania;
-
obserwacji bezpośredniej
5
III.
Treści nauczania
1. Krajobraz Białegostoku i okolic szkoły.
a. atrakcyjność krajobrazu,
b. zróżnicowanie rzeźby, budowy geologicznej,
c. wody powierzchniowe i podziemne,
d. szata roślinna,
e. warunki klimatyczne,
2. Ludność i osadnictwo.
a. struktura demograficzna ludności
b. cechy regionalne mieszkańców
c. sławni mieszkańcy mojej miejscowości i ich udział w ważnych
wydarzeniach
d. zwyczaje regionalne
e. zróżnicowanie narodowościowe i religijne
f. cechy zabudowy regionu/ miasta
g. architektura i zabytki regionu/ miasta
h. moja rodzina i jej związek z podlasiem
i.
rola naszej szkoły w mieście/ regionie → szkoła jako łącznik
młodzieży z różnych środowisk
3. Gospodarka.
a. historia gospodarcza regionu
b. produkty regionalne
c. problemy społeczno – ekonomiczne wsi podlaskiej
d. restrukturyzacja przemysłu podlasia
e. perspektywy rozwoju
f. zasoby pracy.
g. turystyka w regionie/ mieście
h. funkcje miasta
6
i. stan i ochrona środowiska
IV.
Działania podejmowane z uczniami
Założony program nie może być realizowany w systemie regularnych co
tygodniowych spotkań w klaso – pracowni. Wymaga on zróżnicowania czasowego i
terminowego. By w jak największym stopniu osiągnąć założone cele niekiedy należy
zblokować godziny pracy. Realizacja projektu wymaga od uczniów prowadzenia
badań w terenie, zbierania informacji z różnych źródeł a następnie ich
porządkowania. Niektóre z zagadnień wymuszają kontakt z miejscowymi instytucjami
użyteczności
publicznej.
Nieocenionym
źródłem
informacji
jest
Archiwum
Państwowe.
Oparcie znacznej części zajęć na obserwacjach w terenie ma na celu stworzenie
warunków do porównywania wiedzy książkowej z wiedzą uzyskaną bezpośrednio w
terenie i ukształtowania poczucia tożsamości regionalnej. Bliższe poznanie miejsca,
w którym żyje uczeń przyczyni się do lepszego zrozumienia procesów w nim
zachodzących, a to sprawi polubienie i zaakceptowanie przestrzeni ucznia.
Dokonane działania zamierzamy przedstawić w formie:
-
gazetek tematycznych,
-
plakatów promujących „Małą Ojczyznę”
-
prospektów, posterów,
-
ścieżki dydaktycznej,
-
wycieczki pieszej, uwzględniającej największe atrakcje okolicy,
-
przygotowaniu konkursu o Białymstoku i okolicy,
7
V.
Tematyka zajęć
ZAGADNIENIA
TREŚCI DO REALIZACJI
PROPONOWANE TEMATY
1. Położenie i nazwa miejscowości →
a. atrakcyjność krajobrazu,
1. Krajobraz
Białegostoku i
okolic szkoły
b. zróżnicowanie rzeźby,
budowy geologicznej,
c. wody powierzchniowe i
podziemne,
d. szata roślinna,
e. warunki klimatyczne,
legenda założenia miasta
2. Zróżnicowanie krajobrazowe regionu
3. Walory krajobrazowe wybranych
miejsc
4. Zmiany w krajobrazie okolic miejsca
szkoły/ zamieszkania
5. Elementy naturalne i wprowadzane
przez człowieka → typy krajobrazu
6. Krajobraz młodoglacjany → przykłady
form na terenie miasta
7. Najbliższa rzeka → jej rola, klasa
czystości,
8. Zasoby wodne
9. Rozpoznanie skał i gleb w
najbliższej okolicy
10. Wykorzystanie skał/ surowców
mineralnych i gleb najbliższej okolicy
11. Rośliny i zwierzęta najbliższej
okolicy
12. Walory klimatyczne regionu →
długość zalegania pokrywy śnieżnej
13. Jeden z najzimniejszych regionów
Polski
1. Struktura płci i wieku ludności miasta/
a. struktura demograficzna
2. Ludność i osadnictwo
ludności
b. cechy regionalne
mieszkańców
regionu
2. Cechy wyróżniające ludność na tle kraju
→ gwara, zwyczaje,
3. Kultura regionu → tradycje, zwyczaje
8
c. sławni mieszkańcy mojej
lokalne
miejscowości i ich udział w
4. Mniejszości narodowe
ważnych wydarzeniach
5. Zróżnicowanie religijne
d. zwyczaje regionalne
6. Ciekawi ludzie regionu/ miasta
e. zróżnicowanie
7. Migracje
narodowościowe i religijne
f. cechy zabudowy regionu/
miasta
g. architektura i zabytki
regionu/ miasta
h. moja rodzina i jej związek
z podlasiem
i. rola naszej szkoły w
8. Cechy zabudowy lokalnej →
ciekawostki architektoniczne
9. Budowle świadczące o bogatej historii
regionu/ miasta
10. Urbanizacja reginu
11.Wkład rodziny w historię regionu/
miasta
12. Drzewo geneologiczne
mieście/ regionie → szkoła
13. Sławni podlasianie/ białostoczanie
jako łącznik młodzieży z
14. Wizerunek współczesnego
różnych środowisk
podlasianina/ białostoczanina
15. Szkoła jako łącznik młodzieży z
różnych środowisk
1. Białystok → centrum włókiennctwa
a. historia gospodarcza
3. Gospodarka
regionu
b. produkty regionalne
c. problemy społeczno –
2. Udział regionu w produkcji
przemysłowej kraju
3. Restrukturyzacja przemysłu miasta/
regionu
ekonomiczne wsi
4. Rolnictwo regionu a wymogi UE
podlaskiej
5. Wyroby regionalne
d. restrukturyzacja przemysłu
podlasia
6. Restrukturyzacja polskiej wsi
7. Problemy na rynku pracy
e. perspektywy rozwoju
8. Mocne i słabe strony gospodarki
f. zasoby pracy
9. Plany zagospodarowania przestrzennego
g. funkcje miasta
h. turystyka w regionie/
mieście
i. stan i ochrona środowiska
miasta
10. Funkcje administracyjne miasta
11. Obiekty kulturalne i naukowe w
mieście/ regionie
12. Połączenia komunikacyjne regionu
13. Walory turystczno - krajoznawcze
14. Zagospodarowanie turystyczne
regionu/ miasta
15. Stan i ochrona środowiska
16. Przyszłość regionu
9
VI.
Środki dydaktyczne do osiągania celów
Przyjęłyśmy, że niezbędną wiedzę o miejscu swojego zamieszkania uczniowie
zdobędą poprzez pracę z różnorodnymi źródłami informacji:
-
mapy regionu,
-
plan miasta,
-
atlasy geograficzne i historyczne,
-
mapy konturowe regionu,
-
czasopisma,
-
publikacje,
-
słowniki tematyczne,
-
roczniki tematyczne,
-
kroniki, foldery, przewodniki,
-
filmy,
-
zdjęcia i dokumenty z prywatnych kronik domowych,
-
stroje regionalne, stare śpiewniki,
VII. Ewaluacja
Ewaluacja będzie dokonywana corocznie, np. w czerwcu po przeprowadzeniu
cyklu zajęć. Może podlegać:

Czy formy i metody pracy przyniosły zamierzony efekt?

Czy i w jakim stopniu udało się osiągnąć zamierzone rezultaty?

Jakie są nieplanowane zarówno negatywne jak i pozytywne następstwa
realizacji projektu?

Jakie czynności sprzyjają, a jakie utrudniają realizację programu?
Wszelkie otrzymane informacje zwrotne będą wykorzystane do nanoszenia
poprawek i udoskonalenia programu.
10