Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej im. gen. Dezyderego

Program Wychowawczy
Szkoły Podstawowej
im. gen. Dezyderego Chłapowskiego
w Bodzyniewie
I Uwarunkowania prawne działań wychowawczych szkoły
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej 1997
Art. 48, ust.1.
„Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami.
Wychowanie, to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność
jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania".
Art. 53, ust.3.
„Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego
i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami".
Ustawa z 7 września 1991r. o systemie oświaty
„Oświata
w
społeczeństwa;
Rzeczypospolitej
kieruje
się
Polskiej
zasadami
stanowi
wspólne
zawartymi
dobro
w
całego
Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w powszechnej
Deklaracji
Praw
Człowieka,
Międzynarodowym
Pakcie
Praw
Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka.. Nauczanie
i wychowanie — respektując chrześcijański system wartości - za podstawę
przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu
u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla
polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoznacznym otwarciu się na wartości
kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki
niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków
rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji,
tolerancji, sprawiedliwości i wolności".
Karta Nauczyciela
Art.6
Nauczyciel obowiązany jest:
1. rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz
2
podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawcza i opiekuńczą
w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie
zajęć organizowanych przez szkołę;
2. wspierać każdego ucznia w jego rozwoju;
3. dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego;
4. kształcić
i
wychowywać
młodzież
w
umiłowaniu
Ojczyzny,
w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze
wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;
5. dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie
z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras
i światopoglądów.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia
2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(Dz. U. z dnia
15stycznia 2009r. Nr 4, poz. 17).
Dokumenty szkolne:
Statut Szkoły (Dział IV Nauczyciele , inni pracownicy szkoły, Rozdział 1
Zagadnienia podstawowe § 39, Rozdział 2 Zakres zadań wychowawcy § 48; Dział
Uczniowie Szkoły, Rozdział 2 – Prawa i obowiązki ucznia, Nagrody i kary; Rozdział
5 Formy współpracy z rodzicami (prawnymi opiekunami)
Regulamin Szkoły
II Teoria wychowawcza
Koncepcją wychowawczą, w oparciu o którą szkoła realizować będzie
zadania wychowawcze jest pedagogika personalistyczna.
Myśl personalistyczna w praktyce wychowawczej zaczęła istnieć pod koniec
XIX wieku. „Belferski" sposób wychowania i przekazu wiedzy, oparty
o niepodważalny autorytet nauczyciela - mistrza, począł być zastępowany coraz
3
uważniejszym spojrzeniem na OSOBĘ WYCHOWANKA (PERSONĘ), czyniąc
z niej nie przedmiot, lecz podmiot wszelkich działań.
Kierunek personalistyczny utożsamiany jest z Francuzem Jacąues Maritain.
Współcześni polscy przedstawiciele tego kierunku, to m.in. Józef Majka, Tadeusz
Gadacz, Władysław Cichoń, Wojciech Pasterniak.
Cechy personalizmu
1. Poznanie człowieka podstawą działań wychowawczych.
Wychowanie w swym działaniu nie może pomijać tego, kim jest człowiek. Żeby
wychować człowieka trzeba go znać. Wychowanie personalistyczne oparte jest
mocno o filozofie człowieka -antropologię, choć w swych działaniach czerpie wiele
z nauk szczegółowych: biologii, psychologii, czy innych.
2. Wychowanie, to „STAWANIE SIĘ".
Człowiek jest istota potencjalną, czyli zawsze może być kimś więcej niż jest.
W różnych kierunkach filozoficznych pojawiają się dwie antytezy:
 Kierunek filozoficzny - naturalizm, mówi „bądź kim jesteś".
 Etyka rygorystyczna mówi - „bądź jaki być powinieneś".
Wychowanie personalistyczne próbuje znosić sprzeczności: „bądź kim jesteś"
i „bądź jaki być powinieneś". Nie gwałcąc tego, co naturalne w człowieku - KIM
JEST, ukazuje przed nim zawsze obraz tego, KIM BYĆ MOŻE-żywy nie utopijny
obraz pełnego człowieka. Człowiek w wychowaniu personalistycznym jest
wędrowcem w poszukiwaniu samego siebie. W młodości pomaga mu w tych
poszukiwaniach wychowawca, z wiekiem zostaje z tym problemem sam.
3. Wychowanie w personalizmie jest zawsze propozycją.
Proces wychowawczy jest w personalizmie jednoznaczny. To wychowawca dzięki
swemu doświadczeniu odczytuje jako pierwszy, to co dla wychowanka jest dobre,
co jest mu potrzebne, ku czemu powinien zmierzać. To, co sam odkryje, ukazuje
wychowankowi w propozycji. Jeśli jest to wartość ogólnoludzka, ukazuje też
4
w przykładzie własnego życia.
4. Wychowanie jako spotkanie osób.
Człowieka w personalizmie wychowują osoby — nigdy idee i cele. Wychowanie
w personalizmie jest spotkaniem osób: wychowawcy i wychowanka, ich wspólną
wędrówką ku prawdzie, dobru, pięknu we współodczuwaniu i dążeniu do
współrozumienia. Wychowawca odsłania wartości i apeluje, ale przede
wszystkim sam, swoją osobą, swoim życiem rzuca wyzwanie.
Wartości w procesie wychowania
Najbardziej owocne znaczenie wychowawcze posiada bezpośredni kontakt
z konkretnym światem wartości. Przy przekazywaniu wartości moralnych ujawnia
się konieczność odbicia ich w sposobie życia i postawie wychowawcy. Postawa ta
jednak nie wystarcza sama w sobie. Pożądana jest również wiedza aksjologiczna,
która pozwala porządkować wszelkie wartości według ich naturalnej hierarchii: od
wartości rzędu niższego do wartości najwyższych oraz umiejętność praktycznego
przekazania wychowankowi tego porządku. Wśród rozlicznych wartości
wyróżnia się wartości ostateczne: prawdę, dobro, piękno, wartość istnienia.
Wykraczają one poza możliwości poznawcze i sprawcze człowieka, nie są
całościowo uchwytne. Człowiek może się rozwijać w pełni, gdy dąży do zdobycia
wartości większych niż on sam.
Cele wychowania
Celem wychowania personalistycznego jest OSOBA. Wychowanie zmierza do
jej rozwoju, kształtowania, pogłębiania i poszerzania jej osobowości. Nie
istnieje wychowanie uniwersalne, obojętne światopoglądowo. Najczęściej
spotykamy się z personalizmem chrześcijańskim, w którym najwyższym
dobrem człowieka jest Bóg.
5
Integralny charakter wychowania
Wychowanie musi obejmować całego człowieka: jego życie fizyczne,
zdolności spostrzegania i kojarzenia, aktywność intelektualną, życie
uczuciowo-emocjonalne, zdolność wyboru dobra i realizacji zamierzonych
celów. Wychowanek zostaje również wprowadzony w całość dorobku
ludzkiej kultury, z równoczesną nauką wartościowania tych dóbr: w tym
co niesie czas uczy się wyszukiwać, to co najwartościowsze, to co
bezwartościowe, co stanowi zagrożenie.
III Cel Szkolnego Programu Wychowawczego
Wszechstronny rozwój ucznia.
IV Treści wychowawcze
K1.I-III
 Dom rodzinny- dziecko jako członek rodziny.
 Szkoła- dziecko jako uczeń, kolega, przyjaciel.
 Ojczyzna, jej symbole i święta narodowe; baśnie i legendy narodowe.
 Formy ochrony środowiska przyrodniczego w najbliższej okolicy.
 Dbałość o zdrowie, higiena własna i otoczenia.
 Podobieństwa i różnice miedzy ludźmi, zrozumienie a tolerancja.
 Bezpieczeństwo, w tym poruszanie się po drogach publicznych,
rozpoznawanie sygnałów alarmowych o niebezpieczeństwie.
 Przestrzeganie reguł w grach i zabawach ruchowych.
 Organizacja pracy (planowanie, organizacja stanowiska, racjonalne
wykorzystanie materiału i czasu).
Kl. IV-VI
 Ja i inni. Moja postawa wobec innych. Koleżeństwo, przyjaźń, miłość.
Prawa moje i prawa innych. Stosunek do środowiska przyrodniczego
i kulturowego.
6
 Ja. Kim jestem- co lubię, co potrafię, co jest dla mnie ważne. Godność
moja i innych.
 Ja i inni. Wolność osobista a przewidywane konsekwencje własnych
zachowań, odpowiedzialność i obowiązki. Wzorce osobowe- wybrane
postacie historyczne i współczesne.

Mój dom, moja rodzina i sąsiedztwo. Elementy historii rodzinnej.
Miejsce dziecka w rodzinie.

Przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne świętowanie, spędzanie
wolnego czasu.

Więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty
i ich rozwiązywanie.
 Odpowiedzialność za własny rozwój. Samowychowanie.

Praca. Jej znaczenie w życiu indywidualnym i zbiorowym.
 Istota koleżeństwa i przyjaźń, wzajemny szacunek, udzielanie sobie
pomocy, współpraca, empatia.
 Jednostka i grupa.
Życie w grupie
(więzi,
wartości,
role,
podejmowanie decyzji, konflikty, negocjacje).
 Podstawowe zasady i reguły obowiązujące w relacjach międzyludzkich.
 Rozpoznawanie własnych mocnych i słabych stron, zalet i wad;
kształtowanie
właściwego
stosunku
do
własnych
pozytywnych
i negatywnych emocji; radzenie sobie w sytuacjach trudnych i umiejętność
szukania pomocy; zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu.
 Problemy i potrzeby kolegów niepełnosprawnych, osób chorych
i starszych.
 Moja ojczyzna. Wydarzenia i osoby o zasadniczym znaczeniu dla losów
narodu i państwa polskiego.
 Najważniejsze elementy polskiego dziedzictwa kulturowego.
 Symbole i święta narodowe, państwowe i religie.
 Wartości: prawda, piękno i sprawiedliwość w otaczającym świecie.
7
 Wpływ codziennych
czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu
zabawy i pracy na stan środowiska naturalnego.
 Style życia i ich związek z wyczerpywaniem się zasobów naturalnych.
 Higiena ciała, odzieży, obuwia, miejsca pracy i wypoczynku.
 Bezpieczeństwo na drodze, podczas gier i zabaw ruchowych; pierwsza
pomoc w niektórych urazach.
 Zabawy ruchowe i rekreacja, organizacja odrabiania lekcji i czasu wolnego;
prawidłowa postawa ciała.
 Mass media- zasady i kryteria wyboru czasopism, książek, filmów
i programów telewizyjnych.
 Komputer jako źródło wiedzy i komunikowania się. Zastosowanie
komputera w życiu codziennym.
Treści wychowawcze realizowane będą podczas:
1) zajęć lekcyjnych,
2) godzin wychowawczych,
3) zajęć pozalekcyjnych,
4) kół zainteresowań,
5) wycieczek,
6) konkursów,
7) imprez i uroczystości szkolnych,
8) rekolekcji wielkopostnych..
Do Programu Wychowawczego dołączany jest, aktualizowany na początku
każdego roku szkolnego, Harmonogram działań wychowawczych szkoły
(Załącznik Nr 1).
8
V
Zasady wychowania
1. Zasada
uświadamiania
celu
postępowania:
ukazywanie
motywów
konkretnych zachowań.
2. Zasada kontrastu: podchodzenie do poszczególnych zagadnień od
dwóch stron; pozytywnej i negatywnej.
3. Zasada wzajemności: „Ja Tobie poświęcam czas, biorąc Cię na
serio, proszę abyś odwzajemnił mi tym samym".
4. Zasada zaangażowania: zaangażowanie nauczyciela pociąga działania
uczniów.
5. Zasada
konsekwencji:
konsekwentne
rozliczanie
wychowanka
z postawionych mu zadań.
6. Zasada empatii: „...najpierw zrozumieć a potem ewentualnie oceniać".
7. Zasada miłości: podchodzenie do uczniów mając na uwadze przede
wszystkim ich dobro.
VI
Powinności wychowawcy klasowego
Zakres zadań wychowawcy określony w Statucie Szkoły jest następujący:
1. Podstawowym zadaniem wychowawcy klasowego jest sprawowanie
opieki wychowawczej, a w szczególności:
1) tworzenie warunków wspomagających rozwój ucznia, proces
jego uczenia się oraz przygotowanie do życia w rodzinie
i społeczeństwie,
2) inspirowanie i wspomaganie działań zespołowych uczniów,
3) podejmowanie działań umożliwiających rozwiązywanie konfliktów
w zespole oraz pomiędzy uczniami, a innymi członkami społeczności
szkolnej.
2. W celu realizacji w/w zadań wychowawca zobowiązany jest do:
1) otoczenia indywidualną opieką każdego wychowanka,
2) planowania i organizowania wspólnie z rodzicami i uczniami
różnych form życia zespołowego,
9
3) ustalania wspólnie z uczniami zajęć tematycznych na godzinach
do dyspozycji wychowawcy,
4) propozycja zdrowego stylu życia,
5) współdziałania z nauczycielami uczącymi w jego klasie,
6) uzgadniania
(dotyczy
działań wychowawczych
to
z
innymi
nauczycielami
zarówno uczniów szczególnie uzdolnionych, jak
i z różnymi trudnościami i niepowodzeniami),
3. Wychowawca utrzymuje kontakt z rodzicami w celu:
1) poznania i ustalenia potrzeb opiekuńczo-wychowawczych ich dzieci
2) okazywania im pomocy w działaniach wychowawczych wobec dzieci
i otrzymywania od ich pomocy w swoich działaniach,
3) włączania ich w sprawy życia klasy i szkoły.
4. Wychowawca zobowiązany jest do współpracy z pedagogiem, z domem
rodzinnym dziecka, higienistką szkolną i poradnia psychologicznopedagogiczną i innymi instytucjami.
5. Wychowawca klasy powinien znać warunki mieszkaniowe i materialne
ucznia.
6. Przynajmniej raz na 2 miesiące wychowawca organizuje spotkanie
z rodzicami (zebrania , konsultacje).
7. Raz na dwa miesiące w szkole organizuje się konsultacje rodziców
z wszystkimi nauczycielami uczącymi w jego klasie.
8. Wychowawca ma prawo korzystać w swej pracy z pomocy merytorycznej
i metodycznej szkoły oraz powołanych do tego celu placówek i instytucji
oświatowych.
10
VII
Współpraca z Rodzicami
Rodzice są niezbędni szkole, ich rola jest rolą zasadniczą, wiodąca w procesie wychowania dziecka..
Formy współdziałania szkoły z rodzicami (prawnymi opiekunami) zostały określone w Statucie
Szkoły i są następujące:
1. Rodzice (prawni opiekunowie) w szczególności mają prawo:
1) zapoznać się ze statutem szkoły,
2) zapoznać się z programami nauczania, ich treścią, celami i stawianymi
wymaganiami,
3) zapoznać się z WSO oraz szczegółowymi kryteriami oceniania zajęć
dedykacyjnych i zachowania oraz szkolnym programem wychowawczym,
4) do jawnej umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu,
5) zapoznać się z programem wychowawczym programem profilaktyki,
6) planowania i organizowania różnych form życia szkolnego, klasowego,
rozwijającego jednostki i integrującego zespół uczniowski,
7) współpracy z wychowawcą i innymi nauczycielami w celu rozwiązywania
problemów w nauce,
8) uzyskiwania
porad
ułatwiających
rozwiązywanie
trudności
w wychowaniu własnych dzieci,
9) stałego kontaktu ze szkołą w sprawach własnych dzieci, zespołu klasowego
i społeczności szkolnej.
2. Rodzice mogą uzyskać szczegółowe bieżące informacje na temat dziecka, jego
zachowania, postępów i trudności w nauce, poprzez kontakt z wychowawcą,
pedagogiem szkolnym, nauczycielami przedmiotów, dyrektorem szkoły.
3.Rodzice w szczególności zobowiązani są do:
1) dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły,
2) zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka do szkoły,
3) zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowanie się do
zajęć,
4) uczestniczenia w zebraniach i konsultacjach zgodnie z harmonogramem
przedstawianym przez dyrektora szkoły na początku roku szkolnego,
11
5) kontaktu na indywidualne wezwanie z wychowawcą, nauczycielami
przedmiotów, pedagogiem szkolnym i dyrektorem szkoły,
6) wspierania i pomocy nauczycielom w rozwiązywaniu problemów
dydaktycznych i wychowawczych, uczestnictwa i wspierania szkoły
w działaniach rozwijających jednostkę
i integrujących społeczność
szkolną.
Formy współdziałania szkoły z rodzicami powinny cechować: partnerstwo
i wzajemny szacunek.
VIII
Głos ucznia w naszej szkole
Planując działania wychowawcze w naszej szkole bierzemy pod uwagę głos naszych
uczniów.
Organem reprezentującym społeczność jest Samorząd Uczniowski.
Uczniowie mają prawo do swobody wyrażania swoich myśli i przekonań (jeśli
nie narusza tym dobra innych) oraz poszanowania własnej i cudzej godności.
Prawa i obowiązki ucznia zawiera Statut Szkoły.
Ewaluacja programu wychowawczego dokonana będzie poprzez:
1. Ankiety dla uczniów, rodziców i nauczycieli - zebranie opinii o Programie
Wychowawczym, sprawdzenie w jakim stopniu Program przyczynił się do
kształtowania postaw uczniów i ich rozwoju w sferach: fizyczna, moralna,
psychiczna, duchowa, społeczna.
2. Analizę
w
stopnia realizacji działań wychowawczych zamieszczonych
Programie Wychowawczym - ich wpływ na postawy uczniów, udział
i zaangażowanie uczniów i rodziców w realizację działań.
12
Rada Rodziców, w porozumieniu z Radą Pedagogiczną i po pozytywnym zaopiniowaniu
treści przez Samorząd Uczniowski, przyjęła w dniu 7 września 2010 r. Program
Wychowawczy Szkoły Podstawowej im. gen. Dezyderego Chłapowskiego w Bodzyniewie .
Przewodniczący
Rady Rodziców
..........................................
Przewodniczący
Samorządu Uczniowskiego
Przewodniczący
Rady Pedagogicznej
.............................................
..........................................
13