Literacki Nobel 2015 dla Swietłany Aleksijewicz

Literacki Nobel 2015 dla Swietłany Aleksijewicz
Po raz pierwszy literacka Nagroda Nobla trafiła do rąk reportera.
W uzasadnieniu Akademia Szwedzka napisała, że Aleksijewicz otrzymała ją za
"polifoniczne pisarstwo, pomnik cierpienia i odwagi w naszych czasach".
Według krytyków "Dagens Nyheter", największego w Szwecji dziennika opinii,
którzy postulowali od dawna, by docenić twórcę reportażu literackiego,
Aleksijewicz jest mistrzynią tego gatunku.
To jest ten Nobel, którego Ryszard Kapuściński nie zdążył odebrać. Reportaż,
po tylu latach starań, wchodzi na literackie salony, a książki Swietłany
Aleksijewicz powinni czytać także politycy. Być może wówczas świat
wyglądałby nieco inaczej. Na szczęście są one obecne i wydane w wielu
językach europejskich — przyznaje Bożena Dudko, sekretarz Nagrody im.
Ryszarda Kapuścińskiego.
Swietłana Aleksijewicz urodziła się w 1948 roku
w Stanisławowie. Potem przeniosła się z rodziną
na Białoruś. Pracowała jako nauczycielka,
dziennikarka i wychowawczyni w internacie.
W swojej twórczości porusza temat pomijanej
i wypieranej historii Rosji — radzieckiej
interwencji w Afganistanie, katastrofy w
Czarnobylu, udziału kobiet w II wojnie
światowej czy życia codziennego po upadku
komunizmu. Jest krytycznie nastawiona do
polityki przywódcy Białorusi Alaksandra
Łukaszenki, a jej prace nie są wydawane w tym
kraju.
Aleksijewicz jest laureatką wielu nagród literackich, m.in. National Book
Critics Circle, Nagrody Szwedzkiego Pen Clubu, Lipskiej Nagrody Książkowej
na rzecz Porozumienia Europejskiego i Pokojowej Nagrody im. Ericha Marii
Remarque’a. Została również odznaczona francuskim Orderem Sztuki i
Literatury stopnia oficerskiego.
Swietłana Aleksijewicz jest doskonale znana polskim czytelnikom. W tym roku została laureatką
Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za "Czasy secondhand. Koniec czerwonego
człowieka" - zbiór reportaży o Homo sovieticus. W 2011 r. jej Wojna nie ma w sobie nic z
kobiety" także dostała Nagrodę im. Kapuścińskiego oraz Literacką Nagrodę Europy Środkowej
"Angelus".
Po polsku nakładem wydawnictwa Czarne ukazały się także jej inne tytuły: "Cynkowi chłopcy" o
radzieckich żołnierzach w Afganistanie, "Czarnobylska modlitwa" o społecznych skutkach katastrofy
atomowej, "Ostatni świadkowie. Utwory na głos dziecięcy" o radzieckich dzieciach ginących podczas
II wojny światowej.