Problematyka zabezpieczenia społecznego a migracja zarobkowa

Zachodniopomorskie Stowarzyszenie
Rozwoju Gospodarczego -SCP
PUBLIKACJE
Enterprise Europe Network
PROBLEMATYKA ZABEZPIECZENIA
SPOŁECZNEGO A MIGRACJA ZAROBKOWA NA
OBSZARZE UNII EUROPEJSKIEJ –
ustalenie właściwego ustawodawstwa.
Stan na dzień 18. 06. 2008
Opracował:
Łukasz Żak
Enterprise Europe Network
1
PROBLEMATYKA ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO A MIGRACJA
ZAROBKOWA NA OBSZARZE UNII EUROPEJSKIEJ – ustalenie właściwego
ustawodawstwa.
1. Podstawy prawne
2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Rozporządzenia Rady 1408/71.
3. Określenie właściwego ustawodawstwa – zasady ogólne
4. Określenie właściwego ustawodawstwa – zasady szczególne
1. Podstawy prawne
Z możliwością swobodnego podejmowania pracy i działalności gospodarczej
w krajach Unii Europejskiej nieodzownie wiąże się problematyka zabezpieczenia
społecznego, a dokładniej koordynacja przepisów w tym zakresie. Od momentu, gdy
Polska stała się częścią UE obwiązują nas przepisy dotyczące koordynacji systemów
zabezpieczenia społecznego. Podstawowymi aktami prawnymi są tu następujące
regulacje:
- rozporządzenie rady (EWG) nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie
stosowania
systemów
zabezpieczenia
społecznego
w
stosunku
do
pracowników najemnych, osób prowadzących działalność gospodarczą na
własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we
Wspólnocie
- rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z 21 marca 1972 r. w sprawie
wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania
systemów
zabezpieczenia
społecznego
w
stosunku
do
pracowników
najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do
członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie
- rozporządzenie Rady (WE) nr 859/2003 z 14 maja 2003 r. rozszerzające
przepisy rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72 na
obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi przepisami
wyłącznie ze względu na ich obywatelstwo
2
Przedmiotowe regulacje służą ujednoliceniu problematyki zabezpieczeń społecznych
osób
migrujących
wewnątrz
Wspólnoty
państw
Europejskiego
Obszaru
Gospodarczego oraz Szwajcarii.
Zakres podmiotowy
Zakres podmiotów objętych regulacjami w zakresie stosowania systemów
zabezpieczeń społecznych obejmuje pracowników najemnych, osoby prowadzące
działalność gospodarczą na własny rachunek oraz studentów, którzy podlegają lub
podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku Państw Członkowskich i są obywatelami
jednego z Państw Członkowskich, czy też są bezpaństwowcami lub uchodźcami
zamieszkałymi na terytorium jednego z Państw Członkowskich, w tym również
członkowie ich rodzin oraz osoby pozostałe przy życiu tj. takie, którym
ustawodawstwo danego kraju przyznaje prawo do określonych świadczeń.
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 rozszerzyło stosowanie przepisów w
zakresie systemów zabezpieczenia społecznego na obywateli państw trzecich, którzy
nie są jeszcze objęci tymi przepisami wyłącznie ze względu na ich obywatelstwo, jak
również do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu po ich śmierci.
Warunkiem korzystania z przedmiotowych regulacji prawa wspólnotowego jest
legalne zamieszkiwanie na terytorium jednego z Państw Członkowskich a ich
sytuacja w zakresie zabezpieczenia społecznego dotyczy więcej niż jednego
Państwa Członkowskiego.
Zakres przedmiotowy.
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 ma zastosowanie do wszystkich
ustawodawstw
odnoszących
się
do
następujących
działów
zabezpieczenia
społecznego:
- emerytur
- świadczeń rodzinnych
- świadczeń chorobowych i macierzyńskich
- świadczeń z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej
- świadczenia z tytułu śmierci
- świadczenia z tytułu inwalidztwa, łącznie ze świadczeniami służącymi
3
zachowaniu albo zwiększeniu zdolności do zarobkowania
- świadczenia dla bezrobotnych
- świadczenia dla osób pozostałych przy życiu
Przedmiotowe rozporządzenie w szczegółowy sposób określa zasady nabywania
praw do uzyskiwania poszczególnych świadczeń.
Określenie właściwego ustawodawstwa – zasady ogólne.
Podstawową zasadą wynikająca z prawa wspólnotowego w odniesieniu do
stosowania systemów zabezpieczenia społecznego jest zasada jedności stosowania
ustawodawstwa obowiązującego w tym zakresie jak wskazano w preambule do
rozporządzenie nr 1408/71 pracownicy najemni i osoby prowadzące działalność
gospodarczą na własny rachunek przemieszczający się we Wspólnocie powinny być
objęte
systemem
zabezpieczenia
społecznego
tylko
jednego
Państwa
Członkowskiego, niemniej prawo wspólnotowe przewiduje od tej zasady pewne
wyjątki. Zastosowanie ustawodawstwa w zakresie zabezpieczeń społecznych
danego Państwa Członkowskiego skupia się głównie miejscu wykonywania pracy
(lex loci labori). Rozporządzenie 1408/71 dopuszcza w niektórych sytuacjach
stosowanie innych kryteriów a niżeli miejsce wykonywania pracy przy określaniu
ustawodawstwa właściwego, co do zabezpieczenia społecznego.
Pracownik najemny
Zgodnie z art. 13 rozporządzenia 1408/71 pracownik najemny zatrudniony na
terytorium jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego Państwa
nawet, jeżeli zamieszkuje na ternie innego Państwa Członkowskiego bądź też
przedsiębiorstwo, które go zatrudnia ma swoją siedzibę lub miejsce prowadzenia
działalności gospodarczej na terenie innego Państwa. Pojęcia pracownika należy
odnosić w tym przypadku do definicji przyjętej przez ustawodawstwo danego kraju
członkowskiego. Taka zasada obowiązuje również w innych aktach prawa
wspólnotowego a także jest podtrzymywana przez orzecznictwo Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości.
4
Przykład :
Obywatel polski mieszka w Polsce i wykonuje pracę na ternie Danii rzecz duńskiego
pracodawcy. W tej sytuacji będzie on podlegał duńskim przepisom w zakresie
zabezpieczenia społecznego.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą
Osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek na terytorium
jednego Państwa Członkowskiego podlega ustawodawstwu tego Państwa nawet
jeżeli zamieszkuje ona na terytorium innego Państwa. Podobnie jak w przypadku
pojęcia pracownika definicję działalności gospodarczej odnosić należy do
ustawodawstwa danego kraju Wspólnoty.
Przykład :
Obywatel francuski mieszkający na ternie Francji zarejestrował działalność
gospodarczą na terenie Polski. Będzie ją prowadził w formie samozatrudnienia. W
związku z tym będzie on zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie
społeczne wedle polskich przepisów obowiązujących w tym zakresie.
Określenie właściwego ustawodawstwa – zasady szczególne.
Zasada ogólna, jaka wynika z przepisów dotyczących określenia właściwego
ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych związana jest ściśle z
miejscem wykonywania pracy czy też siedzibą lub miejscem prowadzenia
działalności gospodarczej. Regulacje rozporządzenia 1408/71 przewidują jednak
szereg wyjątków od tej zasady.
Pracownik oddelegowany do pracy.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) rozporządzenia 1408/71 pracownik najemny,
który jest zatrudniony na terytorium Państwa Członkowskiego przez firmę, w której
jest zwykle zatrudniony jest przez nią skierowany (oddelegowany) do wykonania
określonej pracy na terytorium innego Państwa Członkowskiego będzie nadal
podlegał ustawodawstwu (w zakresie ubezpieczenia społecznego) pierwszego
5
Państwa, pod warunkiem, że okres skierowania (oddelegowania) nie przekroczy 12
miesięcy i nie zostanie on wysłany w miejsce innej osoby, której okres
oddelegowania już upłynął.
Przykład:
Polski przedsiębiorca budowlany oddelegowuje swoich pracowników do wykonania
określonych prac budowlanych na ternie Danii. Kontrakt zawarty z duńskim
przedsiębiorcą obejmuje okres 6 miesięcy. W tym przypadku polski przedsiębiorca
nie będzie zmuszony opłacać składek na ubezpieczenie według duńskich przepisów.
W okresie oddelegowania polscy pracownicy będą mogli korzystać z polskiego
ubezpieczenia.
Jeżeli okres pracy wykonywanej w ramach oddelegowania przekracza 12 miesięcy
może on zostać przedłużony o kolejne 12 miesięcy pod warunkiem iż okoliczności
powodujące konieczność takiego przedłużenia nie były możliwe do przewidzenia.
Zgodę na przedłużenie tego okresu i tym samym stosowanie ustawodawstwa
Państwa Członkowskiego oddelegowującego pracownika musi wyrazić władza
właściwa Państwa Członkowskiego lub organ przez nią wyznaczony, na terytorium
którego taki pracownik został skierowany.
Pracownik zatrudniony na terytorium dwóch lub więcej Państw Członkowskich
Charakterystyka wykonywania określonego rodzaju pracy, niejednokrotnie
uniemożliwia jednoznaczne wskazanie kraju, w którym dana praca jest wykonywana i
tym samym trudne staje się określenie, jakiemu ustawodawstwu w zakresie
zabezpieczeń społecznych dany pracownik podlega. Przepisy rozporządzenia
1408/71 umożliwiają rozwiązanie takiego problemu.
Szczególną grupą pracowników są osoby stanowiące personel drogowy i żeglujący,
wykonujące na własny lub cudzy rachunek międzynarodowe przewozy osób i rzeczy,
dotyczy to przede wszystkim transportu lądowego (drogowy, kolejowy), powietrznego
(należy tu jednak zaznaczyć, iż nie dotyczy to personelu naziemnego) oraz
transportu drogą wodną śródlądową (w przypadku marynarzy mają zastosowanie
inne regulacje szczególne). Zgodnie z art. 14 ust. 2 lit. a) osoby takie podlegają
6
ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym przedsiębiorstwo zatrudniające
pracownika ma swoją siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności. Analogiczna
sytuacja ma miejsce w przypadku osób wykonujące w/w działalność na własny
rachunek.
Przedsiębiorstwa transportowe często tworzą sieć firm ze sobą powiązanych
pracownik
zatrudniony w oddziale lub w stałym przedstawicielstwie, tego
przedsiębiorstwa w Państwie Członkowskim innym niż to, w którym dane
przedsiębiorstwo ma swoja zarejestrowaną siedzibę lub miejsce prowadzenia
działalności,
wówczas
Członkowskiego
na
pracownicy
terytorium,
podlegają
którego
znajduje
ustawodawstwu
się
oddział
Państwa
lub
stałe
przedstawicielstwo. W sytuacji, gdy pracownik jest zatrudniony w przeważającej
mierze na terytorium Państwa Członkowskiego, w którym zamieszkuje, podlega on
ustawodawstwu tego Państwa nawet, jeżeli zatrudniająca go firma nie posiada na
tym terytorium zarejestrowanej siedziby, oddziału, stałego przedstawicielstwa bądź
też miejsca prowadzenia działalności gospodarczej,
Przykład:
Słowacka firma transportowa zatrudnia pracowników wykonujących na jej rzecz
przewozy towarów do różnych krajów Unii Europejskiej. Transport odbywa się m.in.
przez terytorium Francji, Hiszpanii, i Niemiec. Pracownik, mimo iż wykonuje pracę na
terytorium każdego z w/w krajów będzie podlegał słowackiemu systemowi
zabezpieczeń społecznych. W sytuacji, gdy słowackie przedsiębiorstwo transportowe
posiadałoby swój oddział we Francji a pracownik słowacki wykonujący daną pracę
byłby przez ten oddział zatrudniony wówczas podlegałby on francuskiemu
ustawodawstwu w zakresie ubezpieczenia społecznego.
Przykład:
Obywatel Polski został zatrudniony przez przedsiębiorstwo transportowe mające
swoją siedzibę w Niemczech do wykonywania określonego rodzaju pracy (przewozu
osób). Większość pracy polski pracownik wykonuje na terytorium Polski, miejscu
swojego zamieszkania, dlatego też będzie on podlegał polskiemu systemowi
ubezpieczeń społecznych.
7
W odniesieniu do pozostałych pracowników zatrudnionych na terytorium dwóch lub
więcej Państw Członkowskich stosuję się następujące zasady ustalania właściwego
ustawodawstwa w zakresie zabezpieczeń społecznych
- jeżeli pracownik jest zatrudniony w kilku Państwach Członkowskich u różnych
pracodawców, bądź też wykonuje pracę u tego samego pracodawcy w kilku jego
zakładach położonych na terytorium kilku Państw Członkowskich, to jeżeli jednym z
Państw, w którym pracownik wykonuje pracę jest kraj w którym pracownik
zamieszkuje wówczas podlega on ustawodawstwu państwa w którym zamieszkuje,
Przykład:
Osoba zamieszkuje na ternie Francji i tam też pracuje. Dodatkowo jest również
zatrudniona na ternie Belgii. W tej sytuacji osoba ta będzie podlegała francuskiemu
systemowi zabezpieczeń społecznych, jako, że we Francji ma ona swoje miejsce
zamieszkania.
- natomiast gdy pracownik jest zatrudniony w kilku państwach członkowskich ale nie
zamieszkuje ani w państwie w którym dana firma ma siedzibę ani też w państwie lub
państwach w których pracownik wykonuje swoją pracę, wówczas taki pracownik
podlega systemowi zabezpieczeń społecznych państwa na ternie którego mieści się
siedziba pracodawcy zatrudniającego danego pracownika.
Przykład:
Obywatel hiszpański mieszka w Barcelonie, natomiast jest zatrudniony przez
przedsiębiorstwo mające swoją siedzibę w Marsylii, które posiada swoje oddziały w
Londynie oraz Rzymie. Miejscem wykonywania pracy przez pracownika jest zarówno
odział w Londynie oraz Rzymie. W tym przypadku pracownik będzie podlegał
systemowi ubezpieczeń społecznych w miejscu siedziby swojego pracodawcy, czyli
we Francji.
8
Prowadzenie działalności gospodarczej w kilku Państwach Członkowskich
jednocześnie.
W przypadku, gdy osoba prowadzi działalność gospodarczą na własny
rachunek na terytorium dwóch lub więcej państw członkowskich, podlega wówczas
ustawodawstwu państwa członkowskiego na terytorium, którego zamieszkuje o ile
wykonuje tam jakąkolwiek część swojej działalności. Natomiast, gdy osoba nie
prowadzi działalności gospodarczej na terytorium państwa, w którym zamieszkuje
wówczas podlega ona ustawodawstwu w zakresie zabezpieczeń społecznych w
państwie na terytorium, którego prowadzi swoją podstawową działalność. Kryteria
określające podstawową działalność zawarte są w art. 12a ust. 5d rozporządzenia
574/72. Zgodnie z tymi regulacjami podstawowa działalność to:
- miejsce, gdzie znajduje się stała siedziba lub stała działalność zainteresowanego,
- w razie braku takiego miejsca - zwyczajowy charakter lub czas trwania
wykonywanej działalności, liczba wykonywanych zleceń (usług) oraz wielkość
dochodów z prowadzonej działalności
Przykład:
Osoba zamieszkuje na ternie Polski i prowadzi tu działalność gospodarczą,
jednocześnie taką działalność zarejestrowała na ternie Niemiec oraz Szwecji. W tym
przypadku
osoba
ta
będzie
podlegała
polskiemu
systemowi
zabezpieczeń
społecznych z uwagi na fakt iż mieszka w Polsce i wykonuje tu część swojej
działalności gospodarczej.
Przykład:
Obywatel Słowacji zarejestrował działalność gospodarczą na ternie Polski, swoja
firmę założył również na ternie Niemiec. Zamieszkuje natomiast na terytorium Czech.
W tym przypadku będzie on podlegał ustawodawstwu w zakresie zabezpieczeń
społecznych w państwie w którym prowadzi swoją podstawową działalność - np. w
państwie w którym wykonuje największą liczbę zleceń.
9
Świadczenie usług transgranicznych przez firmy jednoosobowe
Zgodnie z art. 14 a ust 1 lit a) osoba, która prowadzi działalność gospodarczą
w formie samozatrudnienia na terytorium państwa członkowskiego i świadczy swoje
usługi na terytorium innego państwa członkowskiego, podlega ustawodawstwu
pierwszego państwa członkowskiego o ile przewidywany czas wykonywania usługi
nie przekracza 12 miesięcy. W przypadku, gdy okres wykonywania usługi z powodu
wcześniej niedających się przewidzieć przedłuży się i przekroczy 12 miesięcy,
można nadal stosować ustawodawstwo pierwszego państwa aż do momentu
zakończenia usługi, pod warunkiem, że wyrazi na to zgodę określona władza
państwa członkowskiego, na którego terytorium taka osoba rozpoczął wykonywanie
danej usługi. O wydanie zgodny należy wystąpić przed upływem początkowego
okresu dwunastu miesięcy. Okres, na który może zostać udzielona zgoda nie może
przekraczać 12 miesięcy. Wykaz organów właściwych w zakresie wydania zgody na
przedłużenie stosowania ustawodawstwa państwa siedziby firmy świadczącej usługę
można zaleźć na stronie internetowej http://www.zus.pl/files/prac_deleg.pdf .
Przykład:
Jednoosobowa firma mająca siedzibę w Polsce, w ramach kontraktu z niemieckim
przedsiębiorstwem, ma wykonać określoną usługę na terenie Niemiec. Usługa
docelowo ma trwać 10 miesięcy. W związku z tym polski przedsiębiorca w trakcie
realizacji usługi będzie podlegał polskim przepisom w zakresie ubezpieczeń
społecznych.
W
sytuacji,
gdy
wykonanie
usługi
z
przyczyn
obiektywnych
przedłużyłoby się ponad 12 polski przedsiębiorca musiałby wystąpić do odpowiedniej
instytucji w Niemczech tj. Deutsche Verbindungsstelle Krankenversicherung –
Ausland (DVKA) o wydanie zgody na przedłużenie stosowania polskiego prawa
dotyczącego zabezpieczeń społecznych.
10
Prowadzenie działalności na własny rachunek oraz wykonywanie pracy
najemnej jednocześnie w kilku państwach członkowskich
W przypadku, gdy prowadzimy własną firmę i jednocześnie pracę najemną w
kilku państwach, do ustalenia właściwego ustawodawstwa mają zastosowanie
określone normy kolizyjne zawarte w rozporządzeniu 1408/71 umożliwiające
ustalenie, jakie ustawodawstwo w zakresie zabezpieczeń społecznych ma mieć
zastosowanie. I tak zgodnie z art. 14 c lit. a) osoba prowadząca działalność
gospodarczą na terytorium państwa członkowskiego i jednocześnie wykonująca
pracę
najemną
na
terytorium
innego
państwa
członkowskiego
podlega
ustawodawstwu państwa członkowskiego na terytorium, którego wykonuje swoja
pracę najemną. W przypadku gdy jest zatrudniona w dwóch lub więcej państwach
członkowskich dla ustalenia właściwego ustawodawstwa stosuje się zasady
wynikające z art. 14 ust 2 lub 3 (patrz: pracownik zatrudniony na terytorium
dwóch lub więcej Państw Członkowskich)
Przykład:
Osoba prowadząca działalność gospodarczą na ternie Niemiec, jest jednocześnie
zatrudniona jako pracownik najemny na ternie Polski. Z uwagi na fakt wykonywania
pracy najemnej na terytorium Polski, niezależnie od miejsca zamieszkania, będzie
podległa ona polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych,
ponieważ na ternie Polski wykonuje ona pracę najemną.
Artykuł rozporządzenia 14 c lit. b) wskazuje sytuacje, w których omawiana
wyżej zasada nie ma zastosowania. Otóż w przypadkach wymienionych w załączniku
nr VII do rozporządzenia 1408/71 następuje odejście od zasady „jedności
stosowanego prawa”. Oznacza to, że w sytuacjach wskazanych w w/w załączniku w
przypadku wykonywania pracy najemnej i jednocześnie działalności na własny
rachunek na terytoriach dwóch lub więcej państw członkowskich zachodzić będzie
sytuacja podwójnego lub też wielokrotnego ubezpieczenia. W tej sytuacji osoba
podlega ustawodawstwu państwa członkowskiego na terytorium, którego wykonuje
pracę najemną i jednocześnie ustawodawstwu państwa członkowskiego na
terytorium którego prowadzi działalność na własny rachunek.
11
Przypadki wskazane w załączniku VII do rozporządzenia, 1408/71 w których osoba
podlega jednocześnie ustawodawstwu państwa, w którym wykonuje działalność
gospodarczą na własny rachunek oraz ustawodawstwu państwa, w którym pracuje
jako pracownik najemny:
•
prowadzenie działalności na własny rachunek i zamieszkiwanie na
Cyprze, w Danii, Estonii, Hiszpanii, Finlandii i Szwecji oraz zatrudnienie
za wynagrodzeniem w innym państwie członkowskim
•
prowadzenie działalności na własny rachunek w Belgii, Bułgarii,
Czechach, Grecji, we Włoszech, na Malcie, w Portugalii, Rumunii,
Słowacji oraz zatrudnienie za wynagrodzeniem w innym państwie
członkowskim
•
prowadzenie
działalności
rolniczej,
jako
rolnicy
indywidualni,
w
Niemczech oraz zatrudnienie za wynagrodzeniem w innym państwie
członkowskim
•
prowadzenie
działalności
na
własny
rachunek
we
Francji
oraz
zatrudnienie za wynagrodzeniem w innym państwie członkowskim, z
wyjątkiem Luksemburga
W
przypadku
delegowania
pracowników
z
Polski
oraz
czasowego
prowadzenie działalności na własny rachunek na obszarze innego państwa
członkowskiego stosowanie polskich przepisów odbywa się na podstawie
poświadczonego przez polską instytucje formularza E – 101. Tą instytucją jest
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Aby uzyskać to zaświadczenie
(formularza E 101) – pracodawca oddelegowujący pracownika albo osoba
prowadząca działalność na własny rachunek występuje się do placówki terenowej
ZUS właściwej ze względu na siedzibę pracodawcy, u którego osoba jest
zatrudniona lub właściwej ze względu na siedzibę osoby prowadzącej działalność
na własny rachunek. Określony podmiot występując o poświadczenie formularza
E-101 powinien złożyć do ZUS tzw. "Informacje w celu poświadczenia
formularza E 101”. W tej informacji pracodawca delegujący pracownika bądź też
12
osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek powinien
zawrzeć następujące informacje:
•
dane
ewidencyjne
i
identyfikacyjne
pracownika
(osoby
prowadzącej
działalność na własny rachunek), tzn. imię, nazwisko, numery identyfikacyjne
(PESEL, NIP), a w razie ich braku serię i numer dowodu osobistego lub
paszportu, obywatelstwo,
•
dane
ewidencyjne
i
identyfikacyjne
pracodawcy,
tj.
nazwę,
numery
identyfikacyjne (NIP, REGON), a w przypadku osób prowadzących działalność
na własny rachunek - NIP i REGON, a jeśli płatnikowi składek nie nadano tych
numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu
osobistego albo paszportu,
•
oświadczenie czy na okres oddelegowania pracownikowi został udzielony
urlop bezpłatny,
•
oświadczenie czy pracownik jest delegowany w miejsce innej osoby, której
okres delegowania upłynął,
•
okres, na jaki pracownik ma być oddelegowany bądź działalność ma być
przeniesiona,
•
informację, czy pracownik wykonywał wcześniej pracę na obszarze któregoś z
państw członkowskich i w jakim okresie,
Obok obowiązku podania w/w informacji, aby ZUS mógł wydać formularz E-
101 zarówno pracodawca delegujący pracownika, pracownik delegowany a także
osoba wykonująca działalność gospodarczą na własny rachunek musi spełnić
określone przepisami wymogi np., co okresu oddelegowania pracownika, zakresu
prowadzonej działalności w kraju siedziby firmy w momencie delegowania
pracownika, czy też oznaczonego okresu prowadzenia działalności gospodarczej
przed rozpoczęciem wykonywania usługi transgraniczne.
13