Ściągnij PDF. - Wydawnictwo WSEI

STUDIA I PRACE PEDAGOGICZNE 2014(1)
ROZPRAWY I MATERIAŁY, s. 351–352
Jerzy Doroszewski
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie
Recenzja książki:
Wiesław Kowalski (red.), Rodzina wobec
współczesnych wyzwań, Lublin 2014,
Wyd. WSEI, s. 370
Z dużym uznaniem należy się odnieś do najnowszej publikacji zbiorowej poświęconej roli rodziny wobec współczesnych wyzwań. Temat związany z problematyką rodziny nie jest nowy i zawsze był obecny w badaniach pedagogicznych.
Starały się one odpowiedzieć na zawsze aktualny problem: jaka powinna być rodzina, a jaka jest w rzeczywistości i czego od niej należy oczekiwać. We wprowadzeniu do omawianej pracy Wiesław Kowalski słusznie podkreśla, że w dobie
współczesnej badania poświęcone rodzinie zostały znacznie poszerzone i mają
charakter interdyscyplinarny. Znalazły one należne miejsce w publikacjach pedagogicznych, psychologicznych, medycznych, socjologicznych, naukach o rodzinie, a nawet teologicznych czy filozoficznych. Próbę nowego i różnorodnego
spojrzenia na kwestię rodziny przedstawili autorzy opracowań szczegółowych zawartych w omawianej pracy.
Już na wstępie trzeba powiedzieć, że struktura powyższego opracowania jest
oryginalna, ciekawa i uzasadniona. Publikację podzielono na trzy odpowiednio
zatytułowane części i do każdej przypisano odpowiednie opracowania indywidualne, nadając jej strukturze sensowny i logiczny charakter.
Część pierwsza pt. „Rodzina dysfunkcjonalna i patologiczna” została przygotowana przez czterech autorów: Barbarę Koc-Kozłowiec, Magdalenę Parzyszek,
Ewelinę Dziwotę i Mariana Stepulaka, Annę Chmielewską. Obok przypomnienia
podstawowych definicji, starają się oni akcentować problemy dysfunkcjonalności
współczesnej rodziny. Swoje sądy i oceny opierają na obszernej literaturze teoretycznej i przede wszystkim na bogatych badaniach empirycznych, które posiadają
podstawowe znaczenie dokumentacyjne.
Część drugą zatytułowaną „Rodzina w sytuacjach trudnych” przygotowali:
Grzegorz Chmielewski, Kazimierz Jurzysta, Lidia Lech, Katarzyna Zielińska-Król.
Stosownie do tytułu skoncentrowali się oni przede wszystkim na problemach
współczesnych zagrożeń polskiej rodziny, jak też na roli rodziny zastępczej jako
środowiska wychowawczego. Podkreślają, że występujące negatywne zjawiska we
352
J. Doroszewski, Recenzja: Wiesław Kowalski (red.), 'Rodzina wobec współczesnych wyzwań...'
STUDIA I PRACE PEDAGOGICZNE, 2014(1), – RECENZJE I POLEMIKI
współczesnych rodzinach rodzą się w określonych środowiskach i sytuacjach spowodowanych złymi warunkami materialnymi – bezrobociem i dość powszechną
emigracją zarobkową. W wielu przypadkach przyczyniły się one do powstania
zagrożeń, a nawet zupełnej dezorganizacji stosunków rodzinnych, które doprowadziły do ukształtowania nowego zjawiska jakim jest eurosieroctwo.
Najbardziej rozbudowana została część trzecia pt. „Rodzina jako adekwatny
system naturalny w procesie wychowania”. Na jej zawartość złożyło się dwanaście
opracowań szczegółowych przygotowanych przez: Kamilę M. Kosiak, Magdalenę
Dawidowicz, Małgorzatę Chojak, Katarzynę Palkę, Katarzynę Tarkę, Barbarę Lulek, Bożenę Pietryczuk, Mariana Z. Stepulaka, Małgorzatę Dubis, Hannę Skórzyńską, Marlenę Krawczyk, Teresę B. Kulik, Agatę Stefanowicz, Wiolettę Zakrzewską, Jolantę Pacian. Trzeba też powiedzieć, że jest ona najbardziej zróżnicowana
pod względem treści. Znalazły się w niej zarówno opracowania dotyczące pojęcia
i funkcji rodziny, jak i różnorodnych zagrożeń rodziny we współczesnym świecie i w Polsce. Drugi kierunek rozważań zmierzał do pokazania miejsca dziecka
w rodzinie. Poszczególni autorzy starali się zaprezentować rolę rodziny w procesie
edukacyjnym dzieci, a dotyczy to przecież całej populacji dziecięcej. Wprawdzie
może się wydawać, że jest to zjawisko zupełnie oczywiste, ale zawsze wymaga głębokiej analizy ze względu na jego zróżnicowanie. Inne są bowiem potrzeby dziecka zdolnego, a zupełnie odmienne dziecka mającego trudności w nauce, jeszcze
inne dziecka z deficytami czy z niepełnosprawnością. W podobny sposób należy
rozpatrywać kwestię wpływu warunków społeczno – ekonomicznych rodziny na
problemy wychowania i osiągnięcia szkolne uczniów. Niektórzy z autorów szeroko omawiają rolę rodziny jako środowiska wychowawczego kształtującego postawy wobec wartości, potrzeb zdrowotnych i społecznych. Potwierdziły to również
badania przeprowadzone wśród wychowanków domów dziecka.
Podsumowując powyższe rozważania, jeszcze raz trzeba podkreślić, że omawiana publikacja posiada istotne wartości poznawcze i naukowe, budzi duże uznanie. Przede wszystkim zamieszczone opracowania zostały przygotowane w pełni
profesjonalnie i posiadają ważne walory naukowe – omawiają wyszczególnione
w temacie problemy od strony teoretycznej, ale zazwyczaj poszerzone o wyniki
własnych badań empirycznych. Każde z opracowań zawiera również podstawową
literaturę przedmiotu dotyczącą omawianego tematu, czym dobrze przysłuży się
tym czytelnikom, którzy zechcą pogłębić swoją wiedzę, także słuchaczom odpowiednich kierunków studiów wyższych. Należy też dodać, że jest to publikacja
skierowana również do szeroko rozumianych służb społecznych i zatrudnionych
w nich pracowników. Przybliży oraz uczuli ich na problemy i potrzeby dziecka
z rodzin dysfunkcjonalnych czy patologicznych, borykających się z trudnościami
materialnymi.
Należy zwrócić uwagę na staranną stronę edytorską omawianej publikacji, co
jest zasługą Wydawnictwa WSEI.