D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Toruniu

Sygn. akt VIII Ca 240/14
POSTANOWIENIE
Dnia 18 czerwca 2014 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący:
SSO Małgorzata Kończal (spr.)
Sędziowie:
SSO Włodzimierz Jasiński
SSO Marek Lewandowski
Protokolant:
st. sekr. sąd. Izabela Bagińska
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 czerwca 2014 r.
sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej w G.
z udziałem L. P., M. P. (1) i Skarbu Państwa - Starosty (...)
o zasiedzenie służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu
na skutek apelacji uczestników L. i M. P. (1)
od postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu
z dnia 18 grudnia 2013 r.
sygn. akt XI Ns 1858/12
postanawia:
1. zmienić zaskarżone postanowienie w punktach I (pierwszym) i II (drugim) sentencji tylko o tyle,
że w miejsce określonego w tych punktach podmiotu: (...) Spółka Akcyjna w G.” wpisać: „Skarb
Państwa, którego następcą prawnym jest (...) Spółka Akcyjna w G.”,
2. oddalić apelację w pozostałym zakresie,
3. ustalić, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania apelacyjnego
związane ze swoim udziałem w sprawie.
Sygn. akt VIII Ca 240/14
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 18 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie z wniosku (...) spółki akcyjnej w G.
przy uczestnictwie L. i M. małżonków P. oraz Skarbu Państwa Starosty Powiatowego w T.:
I. stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie służebność
gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 25 lipca 1982 r. na nieruchomości stanowiącej
własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerami (...) oraz (...),
dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji
i urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV biegnącej w kierunku stacji
transformatorowej 15/0,4 kV (...), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji,
modernizacji, bieżących napraw, remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się
wzdłuż pasa eksploatacyjnego wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości,
II. stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie
służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 25 lipca 1982 r. na nieruchomości
stanowiącej własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem
(...), dla której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji
i urządzeń przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV biegnącej w kierunku stacji
transformatorowej 15/0,4 kV (...), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji,
modernizacji, bieżących napraw, remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się
wzdłuż pasa eksploatacyjnego wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości
III. stwierdził, że (...) spółka akcyjna w G. jako następca prawny Skarbu Państwa nabyła przez zasiedzenie służebność
gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu z dniem 27 października 2001 r. na nieruchomości stanowiącej
własność L. P. i M. P. (1), położonej w miejscowości B., gmina C., oznaczonej w ewidencji gruntów numerem (...), dla
której Sąd Rejonowy w Toruniu prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), polegającą na eksploatacji instalacji i urządzeń
przesyłowych w postaci linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV relacji C.-Osiedle (...) (historyczna nazwa:
O.-C.), w zakresie zgodnym z jej przeznaczeniem w celu wykonywania konserwacji, modernizacji, bieżących napraw,
remontów, badań technicznych, usuwania awarii i swobodnego przemieszczania się wzdłuż pasa eksploatacyjnego
wraz z prawem dojścia i dojazdu do tej nieruchomości,
oraz orzekł o kosztach postępowania i wydatkach (pkt IV i V).
Zasadnicze motywy tego rozstrzygnięcia były następujące: L. i M. małż. P. od 1986 r. w ramach wspólności ustawowej
majątkowej małżeńskiej są właścicielami nieruchomości gruntowej położonej w C., obejmującej m.in. działki nr (...)
oraz (...), KW nr (...); nieruchomości gruntowej położonej w C., obejmującej działkę nr (...), prowadzi KW nr (...);
nieruchomości gruntowej położonej w B., gmina C., obejmującej działkę nr (...), KW nr (...). Nad działkami nr (...),
(...) i (...) przebiega linia elektroenergetyczna o napięciu 15 kV. Słupy, na których jest rozpięta, posadowione są na
gruntach sąsiednich: słup nr (...) na działce nr (...) oraz słup nr (...)na działce nr (...). Przebieg linii 15 kV nad gruntem
działek nr (...), (...) i (...) nie uległ zmianie od 1976 r., w 2000 r. nastąpiła wymiana słupów drewnianych na betonowe.
Nad zachodnią częścią działki nr (...) biegną linie elektroenergetyczne o napięciu 15 kV oraz 110 kV. Słupy linii 15
kV posadowione są w bezpośrednim sąsiedztwie linii granicznych działki. Linia elektroenergetyczna nad działkami
nr (...), (...) i (...) została oddana do użytku w dniu 25 lipca 1952 r. W związku z budową w 1970 r. odgałęzienia
przedmiotowej linii słup nr 1, na którym rozpięta jest linia 15 kV przebiegająca przez działki nr (...), (...) i(...), został
wymieniony ze słupa przelotowego na słup rozkraczny betonowy. Po dokonanej modernizacji urządzenia przesyłowe
zostały załączone pod napięcie w dniu 25 lipca 1970 r. W wyniku modernizacji przebieg linii nie uległ zmianie.
Przebiegająca przez działkę nr (...) linia napowietrzna średniego napięcia 15 kV relacji O.-C. (obecnie C.-Osiedle (...))
została wybudowana w latach 50-tych. Po modernizacji została oddana do eksploatacji w dniu 27 października 1971
r. Była wpisana do ewidencji środków trwałych wnioskodawcy w dniu 1 stycznia 1968 r. W 2000 r. linia ta została
zmodernizowana. W wyniku tej modernizacji zmieniono położenie słupa, został on przeniesiony w granicach działki
nr (...). Zmianie nie uległ przebieg przewodów.
Następnie Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawca jest następcą prawnym Skarbu Państwa – przedsiębiorstwa
przesyłowego w zakresie opisywanych urządzeń przesyłowych.
Oceniając powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał, że wnioskodawca wykazał przesłanki nabycia przez zasiedzenie
służebności gruntowej, przy czym był uprawniony do doliczenia czasu posiadania swego poprzednika przed 1 lutego
1989 r. a ciągłość posiadania została zachowana. Sąd uznał przy tym, iż poprzednik wnioskodawcy uzyskał posiadanie
w złej wierze. Sąd nie miał również wątpliwości, że posiadanie przez poprzednika wnioskodawcy odpowiadało treści
służebności przesyłu. Początek biegu terminu zasiedzenia przypadał co do linii biegnącej przez działki nr (...), (...) oraz
(...) - na dzień 25 lipca 1952r., a co do linii średniego napięcia 15 kV biegnącej przez działkę nr (...) – na dzień 27
października 1971 r. W wypadku do pierwszego z tych terminów długość okresu zasiedzenia ustalono na mocy art. 50 §
1 i 2 dekretu z dnia 11 października 1946 r. Prawo rzeczowe, przewidującego 20-letni okres zasiedzenia dla posiadania
uzyskanego w dobrej wierze i 30 lat – w złej wierze, w zw. art. XLI § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Przepisy
wprowadzające kodeks cywilny. Co do drugiego terminu Sąd Rejonowy przyjął wydłużony termin zasiedzenia zgodnie
z nowelizacją art. 172 k.c. dokonaną ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny. W opinii Sądu
Rejonowego, stwierdzenie było uprawnione na rzecz wnioskodawcy – (...) S.A., będącego następcą prawnym Skarbu
Państwa.
Apelację od powyższego postanowienia wnieśli uczestnicy postępowania L. i M. małż. P. zaskarżając je w pkt. I, II
i III oraz zarzucając:
1. błąd w ustaleniach stanu faktycznego polegający na przyjęciu, iż wnioskodawca był posiadaczem samoistnym, gdy
tymczasem materiał dowodowy oraz stanowisko doktryny prowadzi do wniosków odmiennych
2. naruszenie art. 232 k.p.c. i art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, w
szczególności poprzez bezkrytyczne danie wiary świadkowi A. K. – pracownikowi wnioskodawcy a pominięcie zeznań
uczestników w zakresie przestawienia słupów przez przedsiębiorstwo przesyłowe na działkach nr (...) i (...), co
potwierdza opinia biegłego Z. R. a okoliczność ta jest istotna dla sprawy, gdyż zmiana przebiegu linii ma wpływ na
termin zasiedzenia.
Wnieśli o zmianę orzeczenia i oddalenie wniosku w całości ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżących na jego rzecz kosztów
postępowania.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Co do istoty apelacja uczestników L. i M. małż. P. podlegała oddaleniu jako nieuzasadniona.
Sąd odwoławczy dokonał jedynie korekty w oznaczeniu podmiotu, na rzecz którego nastąpiło
stwierdzenie nabycia służebności opisanych w pktach I i II.
W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że wbrew twierdzeniom skarżących, ustalenia faktyczne Sądu a quo są
prawidłowe i w pełni usprawiedliwione wynikami postępowania dowodowego. Zarówno dokumenty jak i dowody
osobowe zostały ocenione przez ten Sąd wszechstronnie i wnikliwie, bez naruszenia zasad wiedzy czy logicznego
rozumowania. Nie jest trafny zarzut dotyczący bezkrytycznego przyjęcia zeznań świadka A. K. (będącego dyrektorem
w spółce – wnioskodawcy). Świadek ten, na co zwrócił już uwagę Sąd Rejonowy, nie zeznawał o faktach znanych mu
bezpośrednio, lecz opierał się na dokumentach zawartych w aktach sprawy. W przeważającej części jego zeznania
sprowadzały się do zrelacjonowania treści tych dokumentów. Świadek ten zeznał także, iż według jego wiedzy nie
nastąpiła zmiana przebiegu linii ani posadowienia słupów na działkach nr (...)i (...) i w tym zakresie jego zeznania
nie pozostają w sprzeczności z żadnymi innymi dowodami. Symptomatyczne jest, że sam uczestnik L. P. potwierdził
zarówno przebieg linii na jego nieruchomościach jak i daty ich posadowienia, a jego zeznania co do przesunięcia słupa
na działkach nr (...) i(...)w latach 90-tych nie były kategoryczne, gdyż zeznał, że jedynie wydaje mu się, iż przestawiono
wtedy słup o ok. 20 m (k. 292). Również zeznania M. P. (2) (k. 312-312v) nie były w tej kwestii jednoznaczne.
Istotnie, jak wskazywali uczestnicy w toku postępowania, nie istnieje dokumentacja obrazująca dokładny pierwotny
przebieg linii. Odwołać się należy w związku z tym do opinii geodezyjno-kartograficznej (k 329-334, 373). Wynika z
niej, że słupy, na których rozpięta jest linia nad działkami (...), (...) i (...), zostały przesunięte nieznacznie (do 1 m) w
porównaniu do pierwotnego posadowienia słupów drewnianych; z kolei lokalizacja słupów na działce (...) nie odbiega
od lokalizacji pierwotnej więcej niż o 1 m. Wniosków tej opinii co należy podkreślić skarżący nie podważyli.
Przyjmując powyższe ustalenia należy wskazać, zgodnie z utrwalonym stanowiskiem tutejszego Sądu Okręgowego,
że nieznaczne odchylenia w przebiegu linii, będące rezultatem zmiany posadowienia słupów energetycznych np.
na skutek wymiany na nowe, nie wpływają na funkcjonowanie służebności jako integralnej całości i w żadnym
razie nie dają asumptu do uznania, że od momentu przemieszczenia urządzeń mamy do czynienia z nową, odrębną
służebnością.
Na tle stanu faktycznego ustalonego przez Sąd a quo należy przesądzić prawidłowość zastosowania prawa
materialnego, w tym założenie, że poprzednik wnioskodawcy był posiadaczem służebności i posiadanie to mogło
prowadzić do zasiedzenia (art. 176 § 1 k.c. w zw. z art. 292 k.c.). To właśnie jest przedmiotem zarzutu z pkt.1 apelacji,
nie zaś błędnie podniesiony w tym właśnie kontekście błąd w ustaleniach faktycznych. Przypomnieć zatem trzeba, że
zgodnie z art. 352 k.c. kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności,
jest posiadaczem służebności, a do posiadania służebności przepisy o posiadaniu rzeczy stosuje się tylko odpowiednio.
Przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności gruntowej chodzi o faktyczne korzystanie z gruntu w
takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność, natomiast władanie w zakresie
służebności gruntowej kwalifikuje się, zgodnie z art. 336 k.c., jako posiadanie zależne. W okolicznościach sprawy
niniejszej nie ulega wątpliwości, że poprzednik wnioskodawcy wzniósł infrastrukturę przesyłową, wykorzystywał ją w
ramach prowadzonego przedsiębiorstwa do przesyłu energii, przeprowadzał konserwacje i modernizacje. Czynności
te w pełni odpowiadają zakresowi uprawnień podmiotu, któremu przysługuje służebność o treści analogicznej do
służebności przesyłu, a więc posiadacza zależnego.
Nie jest trafny argument skarżących, iż uzgodnienia z właścicielami co do przebudowy linii, czy wypłacenie
odszkodowań za zniszczenia wynikłe z prac modernizacyjnych podważają pozycję posiadacza służebności. W
przypadku służebności gruntowej związanej z ingerencją w cudzą nieruchomość, potrzeba dokonywania różnego
rodzaju uzgodnień związanych z pracami na tej nieruchomości, zależnie od konkretnych uwarunkowań, jest wręcz
oczywista, tak samo zresztą jak obowiązek naprawy szkód powstałych przez działania uprawnionego. Przywołany w
apelacji pogląd Sądu Najwyższego został wyrażony w odniesieniu do posiadania samoistnego nieruchomości, a więc
jest nieprzydatny dla niniejszej sprawy.
Szerszego omówienia wymaga zarzut apelacji dotyczący niewykazania przez wnioskodawcę przeniesienia posiadania
służebności przez Skarb Państwa na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, ani na jego następców prawnych, związany
z decyzją Wojewody (...) z 1996r. Kwestia ta ma decydujące znaczenie dla możliwości zastosowania art. 176 § 1 k.c., w
myśl którego jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do
czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 stycznia
1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 3, poz. 11), tj. do dnia 1 lutego 1989 r., obowiązywała zasada
jednolitej własności państwowej, zgodnie z którą Państwo było jedynym właścicielem całego mienia państwowego,
niezależnie od tego, w czyim zarządzie mienie to się znajdowało. W konsekwencji Państwu przysługiwały także
uprawnienia właścicielskie co do mienia pozostającego w zarządzie przedsiębiorstw państwowych, a więc odrębnych
od Skarbu Państwa osób prawnych. W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz w doktrynie dominował wówczas
pogląd, że państwowym osobom prawnym przysługuje względem przydzielonych im części mienia ogólnonarodowego
szczególnego rodzaju prawo podmiotowe, określane zazwyczaj jako prawo zarządu lub prawo do tzw. zarządu
operatywnego. Państwowe osoby prawne nie miały jednak żadnych praw podmiotowych do zarządzanego przez nie
mienia, które mogłyby przeciwstawić Państwu. Tak rozumianą zasadę jednolitej własności państwowej odnoszono też
do posiadania, co oznaczało, że Skarb Państwa był nie tylko właścicielem, ale i posiadaczem rzeczy pozostających w
zarządzie państwowych osób prawnych. Z tej przyczyny skutki związane z samoistnym posiadaniem nieruchomości
przez państwowe osoby prawne mogły powstać jedynie na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli zatem nieruchomość
pozostająca w zarządzie państwowej osoby prawnej nie była własnością państwową, jej zasiedzenie - w razie ziszczenia
się przesłanek określonych w art. 172 k.c. - mogło nastąpić nie przez państwową osobę prawną sprawującą zarząd,
lecz przez Skarb Państwa. Dotyczyło to także zasiedzenia służebności gruntowej, jeżeli posiadaczem tej służebności
była państwowa osoba prawna (tak SN wyroku z dnia 9 grudnia 2009 r. IV CSK 291/09, Lex nr 564973). Z dniem 1
lutego 1989 r., w wyniku nowelizacji art. 128 k.c., dokonanej ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r., doszło do uchylenia
konstrukcji jednolitej własności państwowej, dzięki czemu państwowe osoby prawne uzyskały zdolność prawną do
nabywania prawa własności. Ustawa ta nie przekształciła jednak ex lege stosunków własnościowych państwowych
osób prawnych w stosunku do składników majątkowych, które w dniu 1 lutego 1989 r. były w zarządzie tych osób.
Przekształcenie prawa zarządu przysługującego państwowym osobom prawnym w stosunku do gruntów będących
własnością Skarbu Państwa w prawo użytkowania wieczystego, a w stosunku do budynków, innych urządzeń i lokali
znajdujących się na tych gruntach w prawo własności nastąpiło dopiero z dniem 5 grudnia 1990 r., na mocy art. 2
ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (Dz.U.
Nr 79 poz. 464 ze zm.), zgodnie z którym grunty stanowiące własność Skarbu Państwa będące w dniu 5 grudnia
1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa stawały się z tym dniem z mocy samego
prawa przedmiotem użytkowania wieczystego tych podmiotów, a budynki, lokale i urządzenia wzniesione na tych
nieruchomościach stawały się własnością tych osób prawnych.
Zgodnie z art. 2 ust. 3 cyt. ustawy nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntów, o których mowa w ust. 1,
oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali, o których mowa w ust. 2, stwierdzał wojewoda w odniesieniu
do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub zarządu gminy w odniesieniu do nieruchomości
stanowiących własność gminy; w drodze decyzji. Kwestia, czy decyzja wydana w tym trybie może być uznana
za dokument stwierdzający przeniesienie posiadania, o którym mowa w art. 348 k.c., była przedmiotem szeregu
wypowiedzi Sądu Najwyższego. W postanowieniu z dnia 18 maja 2007 r., I CSK 64/07 (Lex nr 286763 ) Sąd ten uznał,
że państwowa osoba prawna, która do dnia 5 grudnia 1990 r. wykonywała zarząd mieniem państwowym i z tym dniem,
już jako posiadacz nieruchomości została uwłaszczona, może wykazać przejście posiadania nieruchomości ze Skarbu
Państwa na nią samą decyzją wydaną na podstawie art. 2 ust. 3 o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami. Sąd
Najwyższy podkreślił, że do przeniesienia posiadania może dojść w każdy ze sposobów wskazanych w art. 348-351 k.c.
Decyzja wojewody stwierdzająca (deklaratywnie) nabycie własności (użytkowania wieczystego) wydana na podstawie
art. 2 ust. 3 cyt. ustawy, może być zatem uznana za dokument, o którym mowa w art. 348 k.c., stwierdzający fakt
uprzedniego przeniesienia posiadania. Za poglądem tym Sąd Najwyższy opowiedział się również w postanowieniach
z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 171/08 (OSNC z 2010 nr 1 poz. 15 i z dnia 13 października 2011 r., V CSK 502/10 (Lex
nr 1096048), natomiast w postanowieniu z dnia 10 kwietnia 2008 r., IV CSK 21/08 (Lex nr 398485) - podkreślając,
że służebność gruntowa może być ustanowiona także na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości władnącej stwierdził, że wnioskodawca, który z dniem 5 grudnia 1990 r. ex lege nabył użytkowanie wieczyste nieruchomości
pozostającej w jego zarządzie, może doliczyć okres korzystania z trwałego i widocznego urządzenia przez Skarb
Państwa w czasie, gdy był tylko zarządcą nieruchomości.
Powyższe stanowisko Sąd Okręgowy konsekwentnie podziela we wielu własnych orzeczeniach np. VIII Ca 157/12, VIII
Ca 681/13).
W świetle tych uwag następstwo prawne między Skarbem Państwa – w zakresie posiadania przedmiotowej służebności
a przedsiębiorstwem państwowym Zakład (...) i jego następcami, jest niewątpliwe. Prawidłowe zastosowanie w
sprawie art. 176 § 1 k.c. nakazywało zatem uznanie, że możliwe było doliczenie do czasu posiadania tych ostatnich
także okresu posiadania przez Skarb Państwa.
Jasne jest oczywiście, że w realiach niniejszej sprawy potrzeba zastosowania art. 176 k.c. zachodzi jedynie
w odniesieniu do służebności przebiegającej przez działkę nr (...), której zasiedzenie stwierdzono w pkt. III
zaskarżonego postanowienia. Natomiast w przypadku służebności opisanych w pkt. I i II, do ziszczenia się przesłanek
przewidzianych w art. 172 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 292 k.c. doszło przed dniem 1 lutego 1989 r., co dawało podstawy
do stwierdzenia zasiedzenia na rzecz Skarbu Państwa.
W tym miejscu trzeba przypomnieć, że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2009 r. , III
CZP 70/09 (OSNC z 2010 r. nr 5 poz.64) korzystanie przez przedsiębiorstwo państwowe z nieruchomości w sposób
odpowiadający treści służebności przesyłu, prowadzące do zasiedzenia służebności gruntowej przed dniem 1 lutego
1989 r., stanowiło podstawę do nabycia tej służebności przez Skarb Państwa. Wprawdzie uchwała zapadła na tle
zagadnienia dotyczącego możliwości stwierdzenia zasiedzenia na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, jednak z jej
motywów należy wnioskować, że stwierdzenie zasiedzenia na rzecz następcy prawnego podmiotu, który ex lege nabył
prawo w określonym czasie, nie było nawet rozważane.
Nie budzi przecież wątpliwości, że nabycie prawa w drodze zasiedzenia następuje z mocy samego prawa w chwili,
kiedy spełnione zostały wszystkie wymagane przesłanki, tj. z upływem ostatniego dnia zasiedzenia (uchwała składu 7
sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1950 r. C 1864/49 - OSN 1950 r. 1/3). Z zasady tej wypływa nieodparty
wniosek, że zasiedzenie następuje na rzecz osoby, która w chwili upływu ostatniego dnia terminu zasiedzenia jest
posiadaczem (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1966 r., III CR 223/66, OSNC z 1967 r. nr 5
poz. 91). Sąd Okręgowy wychodzi zatem z założenia, że skoro orzeczenie w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia ma
charakter deklaratywny, czyli stwierdza, iż w określonej dacie doszło do nabycia prawa rzeczowego ex lege, to nabycie
to można stwierdzić wyłącznie na rzecz posiadacza w formie prawnej właśnie z tej daty, i tak właśnie należało uczynić
w sprawie niniejszej.
Z opisanych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie w pkt. I i II wyłącznie poprzez skorygowanie
oznaczenia podmiotu, który nabył służebność (art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). W pozostałym zakresie
należało uznać zaskarżone postanowienie za prawidłowe i apelację oddalić (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.).
O kosztach orzeczono po myśl art. 520 § 1 k.p.c.