Projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa

Projekt
USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa
Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8,
poz. 60, z późn. zm. 1)) w art. 63:
1) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty
prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i
inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot
wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej
groszy podwyższa się do pełnych złotych, z zastrzeżeniem § 1a i 2.”;
2) po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Podstawy opodatkowania, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia
26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51,
poz. 307, z późn. zm. 2)), oraz kwoty podatków od nich pobierane, zaokrągla się do
pełnych groszy w górę.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 732 i Nr 143,
poz. 1199, z 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz. 1590 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr
112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz. 1671, z 2008 r. Nr 118, poz. 745, Nr 141, poz. 888, Nr 180,
poz. 1109 i Nr 209, poz. 1316, 1318 i 1320, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 44, poz. 362, Nr 57, poz. 466, Nr 131, poz. 1075, Nr
157, poz. 1241, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 213, poz. 1652 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 57,
poz. 355, Nr 127, poz. 858, Nr 167, poz. 1131, Nr 182, poz. 1228 i Nr 197, poz. 1306 oraz z 2011 r. Nr 34, poz. 173, Nr 75, poz.
398 i Nr 106, poz. 622.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 57, poz. 352, Nr 75, poz. 473, Nr 105,
poz. 655, Nr 149, poz. 996, Nr 182, poz. 1228, Nr 219, poz. 1442, Nr 226, poz. 1475 i 1478 i Nr 257, poz. 1725 i 1726 oraz z
2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 75, poz. 398, Nr 84, poz. 455, Nr 102, poz. 585 i Nr 106, poz. 622.
UZASADNIENIE
Projektowana zmiana ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z
2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), zwanej dalej „Ordynacją”, obejmuje regulację art. 63 § 1
Ordynacji, w zakresie odnoszącym się do zaokrąglania podstaw opodatkowania, o których mowa
w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o PIT”, oraz
kwot podatków od nich pobieranych.
Zgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za
zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące
płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot
wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy
podwyższa się do pełnych złotych. W świetle art. 63 § 2 Ordynacji zaokrąglania podstaw
opodatkowania i kwot podatków nie stosuje się do opłat, o których mowa w przepisach
o podatkach i opłatach lokalnych. Przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych nie zawierają szczegółowych regulacji dotyczących
zaokrąglania podstaw opodatkowania oraz podatku z tytułu przychodów z kapitałów pieniężnych,
w tym odsetek. W związku z tym zasadę zaokrąglania wynikającą z art. 63 § 1 Ordynacji stosuje
się do przychodów i pobieranego od tych przychodów 19 % zryczałtowanego podatku, o których
mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy o PIT, tj.:
1) odsetek od pożyczek (z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności
gospodarczej);
2) odsetek i dyskonta od papierów wartościowych;
3) odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku
podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania,
prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów (z wyjątkiem
środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą).
Zasadę zaokrąglania przewidzianą w Ordynacji stosuje się ze względu na ekonomikę poboru
podatku, w tym przede wszystkim eliminowanie ryzyka błędów popełnianych przy rozliczeniach
podatków. Zastosowanie tej zasady w praktyce powoduje, że podstawa opodatkowania dla
przychodu z odsetek w kwocie 2,60 zł jest równa 3 zł, a obliczony według zryczałtowanej stawki
19 % podatek, który wynosi 0,57 zł, zaokrąglany jest do 1 zł. Natomiast w przypadku naliczenia
(wypłaty) skapitalizowanych odsetek w maksymalnej kwocie 2,49 zł nie powstaje obowiązek
zapłaty podatku dochodowego. W efekcie lokata o wartości do 18.000 zł (przy założeniu
rocznego oprocentowania na poziomie 5 %) jest wolna od podatku. Podmioty świadczące usługi
finansowe oferują przy tym możliwość zakładania wielu lokat (dzielenie inwestowanych
środków na kilka lokat), co powoduje, że bez względu na wielkość lokowanych środków, nie są
one opodatkowane. Tak ukształtowana optymalizacja podatkowa proponowana klientom
instytucji finansowych powoduje znaczny wzrost zainteresowania tego typu produktami. Osoby,
które ulokowały środki na lokatach z jednodniową kapitalizacją odsetek nie płacą podatku w
ogóle, natomiast osoby deponujące środki na „zwykłych” lokatach lub rachunkach uiszczają
podatek.
Intencją ustawodawcy wyrażoną w ustawach podatkowych było przede wszystkim
jednolite opodatkowanie przychodów uzyskiwanych z tytułu odsetek kapitałowych bez względu
na kwotę zdeponowanych środków finansowych i uzyskiwanych odsetek. Tworzenie jednakże
przez sektor finansowy (przede wszystkim przez banki) w ramach optymalizacji podatkowej
produktów „antypodatkowych” (w szczególności lokat) prowadzi do zróżnicowania
opodatkowania wyłącznie w zależności od ustalonego w umowie terminu kapitalizacji odsetek.
Udział „lokat antypodatkowych” w ogólnej sumie depozytów gospodarstw domowych kształtuje
się na poziomie 13 %. Biorąc pod uwagę intensywną kampanię reklamową tego typu produktów
można zakładać, że w przyszłości nadal by wzrastał.
W celu pełnej realizacji zasady równości podatników w odniesieniu do przychodów z
tytułu odsetek, które z natury rzeczy w ujęciu dziennym są niewielkimi kwotami, proponuje się
zaokrąglanie podstaw opodatkowania, o których mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1-3 ustawy o PIT,
oraz kwot podatku od tych przychodów pobieranych, do pełnych groszy w górę. Rozwiązanie
takie wydaje się najbardziej sprawiedliwe dla podatników. Rozwiązanie to pozwoli na pobór
podatku w wysokości zbliżonej do nominalnej oraz wykluczy możliwość optymalizacji
podatkowej przez podmioty świadczące usługi finansowe. Przyjęcie reguły zaokrąglania w górę
wyeliminuje sytuacje, w których odsetki kapitałowe naliczane byłyby od niewielkich kwot lub w
interwałach krótszych jak jeden dzień.
Przepisy dotyczące zasady zaokrąglania wykorzystywane są jak dotychczas
w celu optymalizacji podatkowej w zakresie wypłacanych odsetek od środków pieniężnych
zdeponowanych na rachunkach bankowych. Z uwagi na fakt, że 19 % stawka zryczałtowanego
podatku dochodowego jest stosowana również do przychodów uzyskiwanych
z tytułu odsetek od pożyczek oraz odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, zasadne jest
objęcie przedmiotową nowelizacją również tych tytułów (art. 30a ust. 1 pkt 1 – 2 ustawy
o PIT).
Podkreślić należy, że obecna reguła zaokrąglania podstawy opodatkowania i kwoty
podatku do pełnych złotych jest właściwa oraz racjonalna. Niewielkie błędy rachunkowe są
korygowane poprzez mechanizm zaokrąglania. Podatnik nie musi nanosić ewentualnych
poprawek lub składać korekty deklaracji. Zatem w zakresie, w jakim mechanizm ten nie jest
wykorzystywany do optymalizacji podatkowej (tj. w przypadkach określonych w art. 30a ust. 1
pkt 4 – 12 oraz art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT) zasadne jest stosowanie metody zaokrąglania
określonej w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej.
Proponuje się aby projektowane w Ordynacji zmiany dotyczące zaokrąglania podstawy
opodatkowania i podatku od przychodów z kapitałów pieniężnych określonych w art. 30a ust. 1
pkt 1 – 3 ustawy o PIT weszły w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Z jednej strony płatnicy będą
mieli dostatecznie dużo czasu na dostosowanie systemów informatycznych związanych z
poborem podatku, z drugiej natomiast strony zostanie wyznaczona data wejścia w życie nowych
rozwiązań pokrywająca się z początkiem roku podatkowego w podatku dochodowym od osób
fizycznych.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie podlega notyfikacji, zgodnie z trybem określonym w rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz.
597).
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1.
Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Projektowana w Ordynacji zmiana wpłynie przede wszystkim na klientów instytucji finansowych
(głównie banków) oszczędzających w formie lokat i rachunków oszczędnościowych. Skorzysta ta
część klientów, która posiada rachunki oszczędnościowe, na których zdeponowane są niewielkie
kwoty. Przykładowo osoba, która posiada rachunek oszczędnościowy, na którym średnie
miesięczne saldo oszczędności wynosi 1.000 zł, przy oprocentowaniu na poziomie 3% w skali
roku i miesięcznej kapitalizacji odsetek, uzyskuje miesięcznie 2,5 zł odsetek. Po zaokrągleniu tej
kwoty do 3 zł potrącany jest podatek w wysokości 1 zł, co daje rzeczywiste opodatkowanie na
poziomie 40%. Przy nowych zasadach zaokrąglania podstawy opodatkowania i kwoty podatku,
podatek ten wyniesie 48 gr, co oznacza, że rzeczywiste opodatkowanie równe będzie
nominalnemu, tj. 19%. Proponowana zmiana pozwoli wyeliminować zbyt wysokie
opodatkowanie dla niektórych kwot odsetek.
Dotychczasowi posiadacze lokat z dzienną kapitalizacją odsetek osiągać będą mniejsze stopy
zwrotu netto dla swoich oszczędności lokowanych w tej formie. Proponowana zmiana nie
wpłynie na stopy zwrotu osiągane przez właścicieli tradycyjnych depozytów (bez dziennej
kapitalizacji).
Proponowana zmiana wpłynie na podmioty sektora finansowego, które będą zobowiązane jako
płatnicy podatku do dostosowania swoich systemów księgowych do poboru podatku według
nowych zasad.
2. Wyniki konsultacji społecznych
W toku konsultacji społecznych uwagi do projektu założeń, na podstawie którego został
opracowany projekt ustawy, zgłosiły następujące podmioty:
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”
1) wykorzystywanie konstrukcji określonej w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej nie jest
nadużyciem prawa – oferta w postaci kilkudniowej lub jednodniowej kapitalizacji odsetek
była wynikiem rosnącego zapotrzebowania z uwagi na płynność finansową
Uwaga (do treści uzasadnienia a nie do zaproponowanych rozwiązań legislacyjnych) nie została
uwzględniona.
Oferty banków są tak konstruowane, by kwoty otrzymanych odsetek z depozytów nie
powodowały obowiązku zapłaty podatku - ustalone są górne granice depozytów. Istnieje
możliwość założenia wielu lokat w przypadku, gdyby kwota odsetek z depozytu rodziła
obowiązek uiszczenia podatku po jednym dniu kapitalizacji odsetek. Użycie w projekcie słowa
„nadużywana” oznacza, iż obowiązujące przepisy podatkowe są wykorzystywane przez sektor
bankowy do optymalizacji obciążeń podatkowych ich klientów. Poza tym wyraz „nadużywane”
nie wywołuje jakichkolwiek prawnych konsekwencji.
Ponadto zdaniem PKPP Lewiatan banki mogą kontynuować działalność kredytową dzięki
lokatom z jednodniową kapitalizacją odsetek. Tak postawiona teza implikuje wniosek, że
wyeliminowanie depozytów z jednodniową kapitalizacją odsetek spowoduje zaprzestanie
działalności kredytowej banków. Poglądu tego nie można podzielić;
2) klienci mogą zniechęcić się do oszczędzania, czego skutkiem będzie spadek wartości
depozytów, zmniejszenie akcji kredytowej, niższa konsumpcja
Uwaga (do treści uzasadnienia a nie do zaproponowanych rozwiązań legislacyjnych) nie została
uwzględniona.
Istnieje ryzyko, że niewielka część klientów banków poszuka alternatywnych form oszczędzania
– wielkości tej nie da się na chwilę obecną oszacować – jednakże nadal to będzie popularna
forma oszczędzania z uwagi na bezpieczeństwo; lokaty bankowe objęte są systemem
gwarantowania przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do równowartości 100 tys. EUR. Ponadto
przy lokatach z góry wiadomo jaka będzie kwota odsetek w określonym terminie. Zatem z uwagi
na przewidywalność i bezpieczeństwo wydaje się, że lokaty będą nadal popularną formą
oszczędzania. Niewykluczone również, iż w celu zatrzymania lub zyskania nowych klientów
banki podniosą oprocentowanie depozytów;
3) proponowana zmiana będzie dotyczyć tylko wąskiej kategorii produktów
w odniesieniu do osób fizycznych, co stanowić będzie wyłom w jednolitej dotąd metodzie
zaokrąglania podstaw opodatkowania i kwot podatku
Uwaga (do treści uzasadnienia a nie do zaproponowanych rozwiązań legislacyjnych) nie została
uwzględniona.
Przede wszystkim zakres zmiany ma dotyczyć produktów, które są wykorzystywane na dużą
skalę do optymalizacji podatkowej – tj. lokat o jednodniowej kapitalizacji (art. 30a ust. 1 pkt 3
ustawy o PIT). Z uwagi na możliwość stworzenia podobnego mechanizmu w zakresie
przychodów z odsetek od pożyczek oraz odsetek i dyskonta od papierów wartościowych (wypłata
odsetek w określonej wysokości i terminie) zasadne jest objęcie zakresem zmian również tych
przypadków (art. 30a ust. 1 pkt 1 – 2 ustawy o PIT). W stosunku do pozostałych przychodów
(dochodów) zasadne jest stosowanie obecnie obowiązujących zasad ustalania podstawy
opodatkowania oraz podatku. Należy zauważyć, iż obecnie zasada zaokrąglania podstawy
opodatkowania i podatku nie znajduje zastosowania do opłat określonych w ustawie o podatkach
i opłatach lokalnych;
4) obecnie nie jest zachwiana konkurencja pomiędzy instytucjami, które oferują produkty z
krótkimi okresami kapitalizacji a takimi, które tych produktów nie oferują
Uwaga (do treści uzasadnienia a nie do zaproponowanych rozwiązań legislacyjnych) nie została
uwzględniona.
Dysproporcje w zakresie oferowanych przez banki depozytów z jednodniową lub kilkudniową
kapitalizacją odsetek mogą zakłócać konkurencję;
5) w sytuacji gdy wartość przychodu z odsetek wyniesie 1 gr podatek również wyniesie 1 gr a
więc 100%. Proponuje się zaokrąglanie kwot mniejszych niż 5 gr w dół,
a równe lub wyższe niż 5 gr w górę
Uwaga nie została uwzględniona.
Przedstawiona sytuacja jest mało prawdopodobna. Aby kwota odsetek wyniosła
1 gr klient banku musiałby w danym okresie rozliczeniowym zdeponować na lokacie lub RORze
kwotę 20 gr (przy oprocentowaniu 5%). Zdecydowanie większe opłaty klient uiści na rzecz
banku z tytułu prowadzenia rachunku (założenie lokaty na kwotę 20 gr wydaje się być
niemożliwe, ponieważ banki określają minimalne limity deponowanych na lokacie środków
finansowych). Ponadto zaproponowana przez PKPP Lewiatan konstrukcja może również zostać
wykorzystana przez sektor finansowy do optymalizacji zobowiązań podatkowych swoich
klientów;
6) projektowana nowelizacja będzie mieć znaczenie dla całego sektora finansowego,
a nie tylko dla banków
Uwaga (do treści uzasadnienia a nie do zaproponowanych rozwiązań legislacyjnych) nie została
uwzględniona.
W pkt C.I.5 projektu założeń wprost stwierdzono, iż proponowana zmiana wpłynie na klientów
instytucji finansowych (przede wszystkim banków) oraz na podmioty sektora finansowego, które
będą zobowiązane jako płatnicy podatku do dostosowania swoich systemów księgowych do
poboru podatku według nowych zasad;
7) proponowane rozwiązania wprowadzą dualizm sposobu zaokrąglania odsetek dla rachunków
otworzonych przed i po dacie wejścia ich w życie. Proponuje się wejście
w życie projektowanych przepisów z dniem 1 stycznia 2012 r. lub sześciomiesięczne vacatio
legis
Uwaga przedstawiona w zdaniu drugim została uwzględniona;
8) postulat wprowadzenia zwolnienia od sporządzania informacji IFT-1R jeśli przychód
podatnika nie przekroczy ustalonej kwoty
Uwaga nie została uwzględniona.
IFT-1R, jak każdy inny obowiązek informacyjny, ma na celu pozyskanie przez organy skarbowe
rzetelnej i kompletnej informacji na temat przychodów (dochodów) osiąganych w
Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów oraz wysokości zapłaconego podatku. Informacje
takie są następnie przekazywane – w ramach procedury wymiany informacji podatkowych administracjom podatkowym państw, z którymi Rzeczpospolita Polska zawarła wiążące umowy
w tym zakresie. Odstąpienie od gromadzenia informacji IFT-1R w odniesieniu do przychodów
poniżej pewnej kwoty (np. proponowanych 5 PLN) mogłoby zostać odczytane jako naruszenie
postanowień zawartych umów i narazić Rzeczpospolitą Polską na pewne reperkusje.
Rzeczpospolita Polska nie może w jednostronny sposób decydować, jakie informacje mają
znaczenie bądź nie dla innych administracji podatkowych.
Wyłączenie części przychodów z obowiązku informacyjnego IFT-1R skomplikowałoby również
wypełnianie w istocie prostego obowiązku. Konieczność przestrzegania limitu kwoty, która
rodziłaby obowiązek złożenia informacji w odniesieniu do wybranych kategorii przychodów
(dochodów), mogłoby być bardziej uciążliwe dla płatników niż jednoznaczny obowiązek
przedkładania takiej informacji w każdej sytuacji.
Związek Banków Polskich
1) zaproponowana konstrukcja wpłynie na zmniejszenie skłonności do oszczędzania obywateli w
sytuacji, gdy potrzebny jest kapitał na dalsze finansowanie wzrostu gospodarczego
(ograniczona zostanie akcja kredytowa banków). ZBP proponuje zwolnić z podatku
dochodowego od osób fizycznych długoterminowe oszczędzanie obywateli, lokowane w
Polsce na okres przynajmniej 2 lat
Uwagi nie zostały uwzględnione.
Odnośnie uwagi określonej w zdaniu pierwszym aktualne pozostaje stanowisko zajęte do uwagi
PKPP Lewiatana w pkt 2. W przypadku propozycji zwolnienia z podatku długoterminowego
oszczędzania (minimum 2 lata) należy zauważyć, iż celem rozwiązań zaproponowanych w
projekcie założeń było uszczelnienie systemu podatkowego poprzez opodatkowanie odsetek
kapitałowych niezależnie od ich wysokości. Wprowadzanie nowej preferencji podatkowej,
mającej według ZBP zachęcić do długoterminowego oszczędzania spowodowałoby
rozszczelnienie systemu podatkowego i zawężenie bazy podatkowej. Nie można również
wykluczyć, iż sektor finansowy mógłby wykorzystywać taką preferencję do optymalizacji
zobowiązań podatkowych swoich klientów.
Należy również zaznaczyć, iż wprowadzenie kolejnej preferencji podatkowej negatywnie
wpłynie na wielkość dochodów budżetowych;
2) nieuprawnione jest sformułowanie, zgodnie z którym w przypadku kont osobistych zmiana
zasad zaokrąglania będzie co do zasady neutralna dla budżetu. Nakłady jakie banki będą
musiały ponieść wpłyną efektywnie na obniżenie wpływów z podatku dochodowego
W przypadku kont osobistych, należy zakładać, iż bezpośredni skutek budżetowy proponowanej
regulacji będzie neutralny. W odniesieniu do mniejszych sald (niskich miesięcznych odsetek)
wystąpi podatek, podczas gdy obecne zasady zaokrąglania nie skutkowały obowiązkiem jego
zapłaty, natomiast w odniesieniu do pewnych zakresów sald wpływy mogą okazać się niższe niż
obecnie. Wpływy budżetowe z tego tytułu nie powinny więc ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu,
zatem zmiana w tym zakresie będzie neutralna dla budżetu.
Nie można wykluczyć, iż pośrednio proponowane rozwiązanie może wpłynąć na zmniejszenie
dochodów budżetowych z tytuły podatku CIT z uwagi na konieczność poniesienia kosztów
związanych ze zmianą systemów informatycznych, jednakże będzie to zjawisko jednorazowe;
3) z uwagi na konieczność dostosowania systemów informatycznych oraz wyeliminowanie
dualnego funkcjonowania zasad zaokrągleń proponuje się minimum sześciomiesięczne
vacatio legis
Uwaga została uwzględniona poprzez wskazanie daty wejścia w życie projektowanej regulacji w
dniu 1 stycznia 2012 r.
Związek Rzemiosła Polskiego
ZRP opowiada się za wprowadzeniem zwolnienia od podatku z odsetek kapitałowych. Ponadto
zdaniem ZRP zaproponowane w tej części założeń rozwiązania będą miały destrukcyjny wpływ
na system prawa podatkowego i niepotrzebnie go skomplikują. ZRP stoi również na stanowisku,
że zaproponowane zmiany nie służą dobrze ideałowi prawa, jako instytucji jasnej, prostej i
niewymagającej od podatnika szczegółowego przygotowania i specjalizacji w tym zakresie.
Uwagi nie zasługują na uwzględnienie.
Odnośnie do zwolnienia z podatku aktualna pozostaje uwaga określona w pkt 1 w części
odnoszącej się do uwag Związku Banków Polskich.
Doprecyzowanie zasad ustalania podstawy opodatkowania oraz podatku jest skutkiem
wykorzystywanej na szeroką skalę przez instytucje finansowe optymalizacji podatkowej. Mając
zatem na względzie uszczelnienie systemu podatkowego oraz urzeczywistnienie zasad równości i
powszechności opodatkowania zasadne jest doprecyzowanie zasad ustalania podstawy
opodatkowania i podatku w stosunku do niektórych kategorii przychodów.
Projekt założeń, na podstawie którego został opracowany projekt ustawy, został udostępniony w
Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów, zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn.
zm.). Żaden z podmiotów nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem założeń w trybie
przepisów tej ustawy.
3.
Wpływ aktu normatywnego na sektor finansów publicznych
Wprowadzenie projektowanych w Ordynacji zmian nie pociągnie za sobą zwiększenia wydatków
z budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
W całościowym rozrachunku proponowane rozwiązanie będzie korzystne dla budżetu państwa –
wpływy z podatku dochodowego od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach
podatników powinny zwiększyć się, począwszy od 2012 r. o około 380 mln zł rocznie. Wartość
tę ustalono przy założeniu średniego oprocentowania lokat na poziomie 5% rocznie. Przy
założeniu wzrostu stóp procentowych oraz poszerzenia oferty lokat „antypodatkowych” banków
skutki dla budżetu państwa mogą być znacznie wyższe. W kalkulacji nie uwzględniono
spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (brak danych). W kalkulacji nie uwzględniono
również elementu behawioralnego, tj. zmiany zachowań inwestycyjnych dotychczasowych
posiadaczy lokat „antypodatkowych”, co przy założeniu zmiany formy inwestowania przez
dotychczasowych beneficjentów „lokat antypodatkowych” może obniżać skutek budżetowy
proponowanej zmiany. W takiej sytuacji odpowiednio powinny wzrosnąć wpływy z
opodatkowania dochodów z akcji lub funduszy kapitałowych.
Wpływy podatku od dochodów z tytułu odsetek od pożyczek, odsetek i dyskonta od papierów
wartościowych oraz odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na
rachunku podatnika (innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania) od 2004
r. przedstawiają się w sposób następujący:
2005 r.
2006 r.
2007 r.
2008 r.
2009 r.
2010 r.
227
274
170
165
132
203
1.127
921
1.036
1.517
2.015
2.293
ODSETKI OD
POŻYCZEK, (Z
WYJĄTKIEM GDY
UDZIELANIE
POŻYCZEK JEST
PRZEDMIOTEM
DZIAŁALNOŚCI
GOSPODARCZEJ),
ODSETKI I DYSKONTO
OD PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH
(ART. 30A UST. 1 PKT 1 i
2 USTAWY o PIT)
kwota w mln zł
2004 r.
203
ODSETKI LUB INNE
PRZYCHODY OD
ŚRODKÓW
PIENIĘŻNYCH
ZGROMADZONYCH
NA RACHUNKU
PODATNIKA LUB W
INNYCH FORMACH
OSZCZĘDZANIA,
PRZECHOWYWANIA
LUB INWESTOWANIA
(ART. 30A UST. 1 PKT 3
USTAWY o PIT)
kwota w mln zł
Wyszczególnienie
852
W przypadku kont osobistych zmiana zasad zaokrąglania będzie co do zasady neutralna dla
budżetu. W zależności od poziomu oprocentowania rachunku oraz wysokości miesięcznego salda
podatek będzie większy lub mniejszy. W przypadku mniejszych sald (niskich miesięcznych
odsetek) wystąpi podatek, podczas gdy obecne zasady zaokrąglania nie skutkowały obowiązkiem
jego zapłaty. Przy założeniu, że w Rzeczypospolitej Polskiej funkcjonuje 33 mln rachunków
bankowych, średnie miesięczne saldo wynosi 1.000 zł a średnie oprocentowanie w skali roku
kształtuje się na poziomie 1%, wpływy z podatku powinny zwiększyć się o ok. 60 mln zł. W
odniesieniu do pewnych zakresów sald wpływy mogą okazać się niższe niż obecne (co wiąże się
ze zmniejszeniem rzeczywistego opodatkowania - zrównaniem go z opodatkowaniem
nominalnym).
W zakresie opodatkowania przychodów z odsetek od pożyczek (z wyjątkiem, gdy udzielenie
pożyczki jest przedmiotem działalności gospodarczej) oraz odsetek i dyskont od papierów
wartościowych wielkości zmian nie będą tak znaczne jak w przypadku opodatkowania odsetek
od środków zdeponowanych na różnego rodzaju rachunkach i lokatach. Należy jednak założyć
(brak jest danych wskazujących w ilu przypadkach następowało zaokrąglenie podstawy
opodatkowania i podatku na korzyść podatnika, a w ilu przypadkach na jego niekorzyść), iż
zmiana zasad zaokrąglania podstawy będzie w tym zakresie neutralna dla budżetu państwa.
Prawdopodobne wydaje się, iż proponowane rozwiązanie może wpłynąć na zmniejszenie
dochodów budżetowych z tytułu podatku CIT z uwagi na konieczność poniesienia przez
instytucje finansowe kosztów związanych ze zmianą systemów informatycznych (które zostaną
zakwalifikowane jako koszty uzyskania przychodów w CIT), jednakże będzie to uszczuplenie
jednorazowe o stosunkowo niewielkiej wartości, której na chwilę obecną nie można oszacować.
4. Wpływ aktu normatywnego na rynek pracy
Wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
5. Wpływ aktu normatywnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Projektowana ustawa może mieć wpływ na konkurencyjność sektora finansowego (m.in. banki,
spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe) z uwagi na konieczność modyfikacji
oferowanych produktów finansowych.
6. Wpływ aktu normatywnego na sytuację i rozwój regionalny
Wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionalny.