docOpodatkowanie przedsiębiorstw
download 
Reklamacja Transkrypt
Opodatkowanie przedsiębiorstw
Opodatkowanie przedsiębiorstw dr Piotr Gut Katedra Rachunkowości [email protected] Pojęcie podatku • świadczenie na rzecz związku publiczno prawnego (np. państwa lub samorządu terytorialnego) • jednostronnie ustalane • pienięŜne • przymusowe • bezekwiwalentne • bezzwrotne • o charakterze ogólnym 1 Podatek a opłata • • • • • • • Podobieństwa: Przymusowe i bezzwrotne Jednostronnie ustalane przez organa państwa Charakter pienięŜny Umniejszają majątek zobowiązanego RóŜnice: Ekwiwalentność opłaty - pobierana jest w związku z konkretnymi czynnościami organów państwowych lub samorządowych • Ekwiwalentność pełna lub organiczona Konstrukcja podatku Podmiot podatku • KaŜdy na kim ciąŜy obowiązek podatkowy Przedmiot podatku • Stan faktyczny lub prawny (zdarzenie) z którym prawo podatkowe wiąŜe powstanie obowiązku podatkowego Podstawa podatku • Ilościowo lub wartościowo skonkretyzowany przedmiot podatku • Kumulacja podatkowa: przedmiotowa, podmiotowa, terytorialna • Minimum podatkowe (np. kwota wolna od podatku w PIT) 2 Konstrukcja podatku Stawka podatkowa • Procentowa - relacja podatku T do podstawy opodatkowania M • Kwotowa Taryfa podatkowa • Zbiór uporządkowanych stawek podatkowych • Średnia stawka podatkowa t=T/M • Graniczna stawka podatkowa dt=dT/dM • Stawka stała – proporcjonalna T/M=constans • Stawki zmienne – np. progresja podatkowa (np. w PIT) Taryfa (skala) podatkowa w PIT w 2010 r. Podstawa opodatkowania Wysokość podatku Od Do 0 3089 0 zł 3089 85528 18% minus kwota 556 zł 02 gr 85528 i więcej 14839,02 gr + 32% nadwyŜki ponad 85 528 zł 3 Śre dnia s tawka PIT w Pols c e w zale Ŝnoś c i od pods tawy opodatkowania w roku 2010 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% 30 0 21 0 ,0 00 0 3 9 0 ,0 0 00 5 7 0 ,0 00 0 7 5 0 ,0 0 00 9 3 0 ,0 00 0 11 0, 10 00 1 2 0 0 ,0 90 0 14 00, 7 0 00 1 6 0 0 ,0 50 0 18 00, 3 0 00 2 0 0 0 ,0 10 0 21 00, 9 0 00 23 00, 7 0 00 2 5 0 0 ,0 50 0 27 00, 3 0 00 2 9 0 0 ,0 10 0 30 00, 9 0 00 32 00, 7 0 00 3 4 0 0 ,0 50 0 36 00, 3 0 00 3 8 0 0 ,0 10 0 39 00, 9 0 00 00 ,0 0 Ś re dnia s tawka PIT 35,00% Po ds tawa o po datko wania Konstrukcja podatku Ulgi podatkowe • Wyłączenie z podstawy opodatkowania określonych wartości, prowadzące do zmniejszenia wysokości podatku poprzez: • ObniŜkę stawek podatkowych (np. VAT 7%) • ObniŜka ustalonej kwoty podatku (np. odliczenia od podatku części wydatków powszechne ubezpieczenie na zdrowotne) • ObniŜenie podstawy opodatkowania (np. odliczenia od dochodu darowizn) 4 Konstrukcja podatku Wyłączenia podatkowe • Wskazanie przez prawodawcę sytuacji, która – mimo istnienia stanu faktycznego lub prawnego powodującego powstanie obowiązku podatkowego – pod określonymi warunkami nie podlega opodatkowaniu (np. otrzymane darowizny są wyłączone z zakresu opodatkowania PIT) Klasyfikacja podatków Wg przedmiotu opodatkowania • • • • Przychodowe Dochodowe Majątkowe Od wydatków (konsumpcyjne) Wg stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku • Bezpośrednie – PIT, CIT • Pośrednie – VAT, akcyza 5 Klasyfikacja podatków Wg podziału dochodów między państwo a samorząd • Podatki stanowiące dochód budŜetu państwa (VAT, akcyza, podatek od gier, ryczałt ewidencjonowany i od duchownych) • Podatki stanowiące dochód gmin (rolny, leśny, od nieruchomości, od środków transportowych, od psów, karta podatkowa, spadki i darowizny, PCC, opłata skarbowa) • Podatki wspólne (PIT – 39,34% gmina, 10,25% powiat, 1,6% województwo; CIT 6,71% gmina, 1,4% powiat, 15,9% województwo) Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe • Obowiązek podatkowy to wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pienięŜnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach • np. wystawienie faktury VAT rodzi obowiązek podatkowy (art.19 VatU) • Zobowiązanie podatkowe to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego • np. VAT naleŜny pomniejszony o VAT naliczony płatny do 25. następnego miesiąca 6 Zobowiązanie podatkowe – kiedy powstaje ? Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem: • zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąŜe powstanie takiego zobowiązania; • doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. JeŜeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złoŜenia deklaracji, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. JeŜeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, zadeklarowana kwota jest nieprawidłowa wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego. Kto płaci podatki? • Podatnik - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. • Podatnik de lege i de facto • Płatnik - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu (np. notariusz oblicza, pobiera i wpłaca PCC od sprzedaŜy nieruchomości, pracodawca PDOF od wynagrodzeń) • Inkasent jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. 7 Kiedy naleŜy płacić podatki? • JeŜeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, terminem płatności jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić np. zaliczka na PIT do 20. a VAT-7 do 25. następnego miesiąca • Decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego - termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia. • Decyzja określająca zobowiązanie podatkowe w prawidłowej wysokości – termin płatności taki jak deklaracji + odsetki Gdy zapłacimy za duŜo to… • Powstaje nadpłata • Nadpłata powstaje m.in. z dniem: • zapłaty przez podatnika podatku nienaleŜnego lub w wysokości większej od naleŜnej • deklaracji na podatek akcyzowy • deklaracji kwartalnej dla podatku VAT • złoŜenia zeznania rocznego przez podatników podatku dochodowego • MoŜna odzyskać pieniądze składając wniosek o stwierdzenie nadpłaty 8 Formy opodatkowania PIT z działalności gospodarczej Zasady ogólne • wg skali podatkowej (art.27 PitU) – forma „domyślna” • wg stawki liniowej – 19% (art.30c PitU) • Formy uproszczone: - Karta podatkowa - Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych PIT – uproszoczne formy opodatkowania • Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych • Karta podatkowa • Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (UoZryczPit) 9 Karta podatkowa - wprowadzenie • Istota – opłacanie podatku w stałej kwocie miesięcznej, ustalonej w decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego • Tylko dla osób fizycznych (równieŜ, gdy są wspólnikami spółek osobowych), w tym równieŜ dla rolników prowadzących jednocześnie gospodarstwo rolne • JeŜeli chociaŜ jeden ze wspólników jest osobą prawną pozostali nie mogą skorzystać z karty podatkowej Karta podatkowa - wprowadzenie • Rodzaje działalności objęte kartą podatkową (art.23 UoZryczPit): Drobna działalność wytwórcza, usługowa i handlowa (bez alkoholu), sprzedaŜ posiłków domowych, opieka nad dziećmi, lekcje na godziny • Limit zatrudnienia – do 5 osób włącznie (w zaleŜności od rodzaju działalności) 10 Do limitu zatrudnionych nie zalicza się m.in. a) członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym z podatnikiem, a w razie gdy działalność prowadzona jest przez wspólników tylko członków rodziny jednego ze wspólników, b) osób zatrudnionych w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy, uczniów szkół średnich oraz studentów, zatrudnionych w okresie wakacji letnich i zimowych, c) pracowników zatrudnionych wyłącznie przy sprzedaŜy wyrobów, przyjmowaniu zleceń na usługi, utrzymywaniu czystości w zakładzie, prowadzeniu kasy i księgowości, kierowców i konwojentów - pod warunkiem, Ŝe podatnik określił na piśmie zakres czynności tych pracowników, d) osób, na których rachunek jest prowadzona działalność po śmierci podatnika, jeŜeli osoby te nie biorą udziału w prowadzeniu działalności, e) nie więcej niŜ czterech bezrobotnych absolwentów skierowanych, na podstawie odrębnych przepisów, przez właściwy urząd pracy do odbywania staŜu u pracodawcy przez okres nie przekraczający dwunastu miesięcy, f) łącznie nie więcej niŜ trzech zatrudnionych bezrobotnych lub absolwentów zarejestrowanych w urzędzie pracy, przy czym okres zarejestrowania w urzędzie pracy bezrobotnego musi trwać co najmniej 6 miesięcy w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego zatrudnienie. Warunki skorzystania z karty podatkowej (art.25 ust.1 UoZryczPit) Podatnicy prowadzący działalność, która moŜe być objęta kartą podatkową, podlegają opodatkowaniu w tej formie, jeŜeli: 1) złoŜą wniosek (druk PIT-16) o zastosowanie opodatkowania w tej formie, 2) w ww. wniosku zgłoszą prowadzenie działalności objętej kartą, 3) przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba Ŝe chodzi o usługi specjalistyczne, 4) nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej, poza objętą kartą podatkową 5) małŜonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie, 6) nie wytwarzają wyrobów akcyzowych, 7) pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku, o którym mowa w pkt 1, nie jest prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – nowość od 1.01.2007 11 Wniosek PIT-16 • • • • Wniosek PIT-16 o opodatkowanie ryczałtem składa podmiot gospodarczy: w terminie do 20 stycznia roku podatkowego, od którego ma być zastosowana karta podatkowa – przy zmianie formy opodatkowania Przed rozpoczęciem działalności – w przypadku jej rozpoczęcia w ciągu roku Druk PIT-16 zawiera informacje o działalności podatnika, pozwalające Naczelnikowi Urzędu Skarbowego na stwierdzenie, czy podatnikowi przysługuje prawo opodatkowania w formie karty podatkowej oraz określenie wysokości podatku np. adres siedziby, miejsce prowadzenia działalności, rodzaj działalności, zatrudnienie, dane dotyczące rozmiaru działalności, informacja o ew. korzystaniu z podwykonawców, o prowadzeniu innej działalności pozarolniczej i inne JeŜeli we wniosku zostaną podane nieprawdziwe dane, jednostka traci prawo do karty podatkowej i musi się rozliczyć na zasadach ogólnych za cały rok Decyzja o wysokości podatku • • • • Naczelnik urzędu skarbowego, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej, odrębnie na kaŜdy rok podatkowy. JeŜeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich jej wspólników. JeŜeli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi brak warunków do zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić: 1) ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeŜeli spełnia ku temu warunki, albo 2) podatek dochodowy na ogólnych zasadach. Podatnicy, którym odmówiono , korzystający dotychczas ze zwolnienia od obowiązku prowadzenia ksiąg albo ewidencji, o której mowa w art. 15 ust. 1, są obowiązani do załoŜenia i prowadzenia właściwych ksiąg albo ewidencji, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została doręczona decyzja odmawiająca im zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej. 12 Wysokość podatku w formie karty podatkowej • Stawki karty podatkowej zawiera załącznik nr 3 do UoZryczPit • Wysokość podatku uzaleŜniona jest od m.in.: • Rodzaju działalności • Wielkości zatrudnienia • Liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność • Rozmiaru działalności • Przykładowe stawki karty podatkowej: Działalność usługowa oraz wytwórczo-usługowa W miejscowości o liczbie Zakres mieszkańców działalnoś Oznaczen Lp. ci ie stawek (wysokość stawek w złotych) ponad 5 Zatrudnie 000 do 50 powyŜej nie do 5 000 000 50 000 1 2 3 4 5 6 1 usługi 0 295 345 378 ślusarskie 1 509 552 636 2 650 749 850 3 815 933 1038 11 usługi w zakresie mechaniki 0 246 278 310 maszyn 1 448 481 521 2 569 650 735 3 685 783 880 4 834 949 1050 Parkingi o liczbie Lp. stanowisk 1 2 1 do 140 2 powyŜej 140 do 180 3 powyŜej 180 Stawka 3 5,30 zł od kaŜdego stanowiska 742 zł + 7,90 zł od kaŜdego stanowiska powyŜej 140 Usługi edukacyjne w zakresie udzielania lekcji na godziny Liczba godzin Stawka przeznaczonych na udzielanie lekcji 1 2 do 48 3,90 zł za kaŜdą godzinę powyŜej 48 do 96 187,20 zł + 7,90 zł za kaŜdą godzinę ponad 48 powyŜej 96 566,40 zł Usługi osób fizycznych, o których mowa w art. 23 ust. 1a ustawy (m.in. rolnicy prowadzący równocześnie gospodarstwo rolne) W miejscowości o liczbie Lp. Rodzaj usługi mieszkańców (wysokość stawek w zł) do ponad 5 powyŜej 000 5 000 do 20 000 20 000 4 Usługi hotelarskie 52–115 94–201 180–360 polegające na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych (w tym wydawanie posiłków), jeŜeli łączna liczba pokoi (w tym takŜe w domkach turystycznych) nie przekracza 12 1058 zł + 9,40 zł od kaŜdego stanowiska powyŜej 180 13 Obowiązki podatnika • • • • • „Kartowicz” jest zwolniony z: Prowadzenia ksiąg Składania zeznań podatkowych Wpłacania zaliczek na podatek dochodowy Od 1.01.2007 wykreślono zwolnienie ze składania deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu • Na Ŝądanie klienta musi wystawiać rachunki lub faktury VAT (jeśli jest VAT-owcem) • Wystawione rachunki musi przechowywać przez 5 lat • Prowadzenie ewidencji zatrudnienia Podatek do zapłaty • Do 7 kaŜdego miesiąca a za grudzień – do 28 grudnia – podatnik wpłaca kwotę karty podatkowej ustaloną w decyzji, pomniejszona o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne (do wysokości 7,75% podstawy) • Na koniec roku PIT-16A – informacja o odliczonych składkach na ubezpieczenie zdrowotne 14 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Zakres przedmiotowy (art. 6 UoZryczPit) • pozarolnicza działalność gospodarcza osób ficzynych (takŜe spółek cywilnych i jawnych osób fizycznych) • najem, podnajem, dzierŜawa, poddzierŜawa • przychody za rok poprzedni do 150.000 EUR (działalność indywidualna lub suma przychodów spółki) Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Wyłączenia z ryczałtu (art.8 UoZryczPit) • karta podatkowa • okresowe zwolnienie z podatku dochodowego • przychody z określonych rodzajów działalności: apteki, lombardy, kantory walutowe, niektóre wolne zawody (np. adwokaci, radcowie prawni, biegli rewidenci), niektóre usługi (zał. nr 2 do ustawy, m.in. pośrednictwo w sprzedaŜy towarów, doradztwo prawne, księgowe, ekonomiczne), producenci wyrobów akcyzowych • zmiana działalności z indywidualnej na małŜeńską i vice versa jeŜeli przed zmianą pdof był opłacany na zasadach ogólnych • zmiana działalności z zatrudnienia na działalność gospodarczą • handel częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych 15 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych • oświadczenie o wyborze formy opodatkowania – do 20 stycznia roku podatkowego (art.9 UoZryczPit) • rozpoczęcie działalności w ciągu roku – do dnia poprzedzającego rozpoczęcie działalności • automatyczna prolongata wyboru formy opodatkowania • Odliczenia od przychodu – art. 11 UoZryczPit • od przychodu odlicza się ZUS i inne odliczenia o których mowa w art.26 ust.1 PitU (ulga na internet, wydatki rehabilitacyjne) • W przypadku uzyskiwania przychodów opodatkowanych róŜnymi stawkami ryczałtu odliczeń dokonuje się proporcjonalnie. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawki (art.12 UoZryczPit) • 20% - wolne zawody • 17% - m.in. usługi informatyczne, hotelowe, parkingowe • 8,5% - usługi • 5,5% - roboty budowlane i transport cięŜarowy • 3% - handel, gastronomia, usługi rolne związane z produkcją zwierzęcą, zbycie środków trwałych • od ryczałtu odlicza się składkę ubezpieczenia zdrowotnego do wysokości 7,75% podstawy wymiaru • ryczałt zmniejsza się o wpłaty na rzecz organizacji poŜytku publicznego do wysokości 1% ryczałtu za rok podatkowy 16 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawki (art.12 UoZryczPit) • 10% - zbycie • środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych • wyposaŜenia o wartości początkowej >= 1.500 zł • nieruchmości Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – ewidencje (art.15 UoZryczPit) • Ewidencja przychodów z podziałem na stawki ryczałtu odrębnie za kaŜdy rok podatkowy (nie dotyczy najmu i dzierŜawy, jeŜeli z umowy wynika kwota przychodów) • Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o wartości powyŜej 1.500 zł (nie dotyczy najmu) • Ewidencja wyposaŜenia (nie dotyczy najmu) • Posiadanie i przechowywanie dowodów zakupu • Spis z natury towarów handlowych, materiałów, wyrobów gotowych, braków i odpadów na początek działalności oraz na koniec kaŜdego roku podatkowego) • Indywidualne karty wynagrodzeń 17 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wpłaty i deklaracje podatkowe • wpłaty ryczałtu do 20 dnia następnego miesiąca a za grudzień w terminie złoŜenia zeznania rocznego (do 25.000 EUR – wpłaty kwartalne) • zeznanie roczne PIT-28 do 31 stycznia roku następnego Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wpłaty i deklaracje podatkowe • wpłaty ryczałtu do 20 dnia następnego miesiąca a za grudzień w terminie złoŜenia zeznania rocznego (do 25.000 EUR – wpłaty kwartalne) • zeznanie roczne PIT-28 do 31 stycznia roku następnego 18 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wpłaty i deklaracje podatkowe • wpłaty ryczałtu do 20 dnia następnego miesiąca a za grudzień w terminie złoŜenia zeznania rocznego (do 25.000 EUR – wpłaty kwartalne) • zeznanie roczne PIT-28 do 31 stycznia roku następnego Formy uproszczone a zasady ogólne • Podatników podlegających opodatkowaniu w formie karty podatkowej obowiązuje zakaz prowadzenia innej pozarolniczej działalności gospodarczej, poza jednym z rodzajów działalności określonej w art. 23 uzpd. Z opodatkowania w formie karty podatkowej nie wyłącza jednak: • prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, w elektrowniach wodnych i wiatrowych, o mocy oddawanej do 5.000 kilowatów, oraz wytwarzania biogazu, • osiąganie przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierŜawy, poddzierŜawy lub innych umów o podobnym charakterze, • z których przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu według skali podatkowej. 19 Przykład • W ramach działalności gospodarczej rozpoczętej w marcu 2009 r. podatnik prowadzi usługi w zakresie handlu detalicznego kwiatami. Do opodatkowania przychodów z tej działalności wybrał kartę podatkową. Poza działalnością gospodarczą podatnik rozpoczął wynajem prywatnego mieszkania. • Jakie warianty form opodatkowania są moŜliwe w ww. przypadku? Rozwiązanie • I wariant - przychody z najmu opodatkowane są według skali podatkowej • W związku z uzyskiwaniem przychodów z najmu, opodatkowanych według skali podatkowej, podatnik nie utraci prawa do opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w formie karty podatkowej. 20 Rozwiązanie • II przypadek - przychody z najmu opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych • Opodatkowanie przychodów z najmu ryczałtem ewidencjonowanym nie skutkuje utratą prawa do karty podatkowej. • Art. 25 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 1a, 1b i art. 8 ust.1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Przykład • Podatnik zamierza rozpocząć działalność gospodarczą w zakresie sprzedaŜy artykułów spoŜywczych. Działalność ta ma być opodatkowana w formie karty podatkowej. śona podatnika prowadzi działalność w zakresie usług kosmetycznych. Działalność ta jest opodatkowana w formie karty podatkowej. 21 Rozwiązanie • Zakres działalności prowadzonej przez Ŝonę nie wchodzi w zakres działalności prowadzonej przez podatnika, a zatem nie pozbawia go prawa do opodatkowania w formie karty podatkowej. • Ponadto zastosowanie karty moŜliwe jest, jeŜeli podatnik nie wytwarza wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym. Przykład • Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wynajmu pokoi gościnnych, rozliczając się z podatku dochodowego według skali podatkowej. W roku 2010 r. wydzierŜawił teŜ prywatny budynek, a przychód z tego tytułu (uzyskany poza działalnością gospodarczą) opodatkowuje ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych 8,5%. • Za 2010 r. zamierza rozliczyć się następująco z podatku dochodowego: • Dochody z najmu pokoi gościnnych rozliczył w zeznaniu PIT-36 (zasady ogólne wg skali) • Przychód z tytułu dzierŜawy rozliczył w zeznaniu PIT-28 (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych), • Czy postąpił prawidłowo? 22 Rozwiązanie • Ustawa o PIT za odrębne źródła przychodów uznaje m.in.: • pozarolniczą działalność gospodarczą (moŜliwe opodatkowanie na zasadach ogólnych wg skali lub 19%, ryczałt lub karta podatkowa) • najem, podnajem, dzierŜawę, poddzierŜawę oraz inne umowy o podobnym charakterze (zasady ogólne wg skali lub ryczałt) Działalność gospodarcza osób fizycznych – opodatkowanie na zasadach ogólnych • Skala • 19% 23 PIT – źródła przychodów Źródłami przychodów są: 1) stosunek słuŜbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta, 2) działalność wykonywana osobiście, 3) pozarolnicza działalność gospodarcza, 4) działy specjalne produkcji rolnej, 6) najem, podnajem, dzierŜawa, poddzierŜawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym równieŜ dzierŜawa, poddzierŜawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, PIT – źródła przychodów 7) kapitały pienięŜne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niŜ wymienione w pkt 8 lit. a)–c), 8) odpłatne zbycie: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub uŜytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego uŜytkowania gruntów, d) innych rzeczy, – jeŜeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)–c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do kaŜdej z osób dokonującej zamiany, 9) inne źródła. 24 PIT – zasady ogólne, przedmiot opodatkowania • Dochód = nadwyŜka sumy przychodów z danego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. • JeŜeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, róŜnica jest stratą ze źródła przychodów. • O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, moŜna obniŜyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliŜszych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym Ŝe wysokość obniŜenia w którymkolwiek z tych lat nie moŜe przekroczyć 50% kwoty tej straty. PIT – przychody, definicja Przychodami, (z licznymi wyjątkami) są co do zasady otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pienięŜne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. • Wartość świadczeń w naturze, określa się co do zasady na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zuŜycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania. • 25 PIT – przychody pozarolniczej działalności gospodarczej kwoty naleŜne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaŜy towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaŜy uwaŜa się przychód pomniejszony o naleŜny podatek od towarów i usług. PIT – moment powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej Za datę powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uwaŜa się (co do zasady – z wyjątkami) dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi nie później niŜ dzień: • wystawienia faktury albo • uregulowania naleŜności 26 PIT – moment powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej • W przypadku usług rozliczanych okresowo przychód powstaje ostatniego dnia okresu rozliczeniowego, nie rzadziej niŜ raz w roku. • Analogiczne zasady obowiązują przy dostawach energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego. PIT – moment powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej • W przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, go którego nie stosuje się ww. zasad, datą powstania jest dzień zapłaty 27 PIT –przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w walucie obcej • Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej • • • • • 1) przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących: a) środkami trwałymi, b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł, c) wartościami niematerialnymi i prawnymi – ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym takŜe przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu uŜytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeŜeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio, 28 PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej • 2) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem, gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a–22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, • 3) róŜnice kursowe, • 4) otrzymane kary umowne, PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej 5) odsetki od środków na rachunkach bankowych utrzymywanych w związku z wykonywaną działalnością, • 6) wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, z zastrzeŜeniem ust. 3 pkt 6, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (poŜyczek), z wyjątkiem umorzonych poŜyczek z Funduszu Pracy, • 7) wartość zwróconych wierzytelności, które zostały, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 20, odpisane jako nieściągalne albo, na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, 29 PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej 7a) wartość zwróconych wierzytelności wynikających z umowy, o której mowa w art. 23f, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23h, 7b) wartość naleŜności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, 7c) równowartość odpisów aktualizujących wartość naleŜności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów, 7d) w przypadku obniŜenia lub zwrotu podatku od towarów i usług lub zwrotu podatku akcyzowego zgodnie z odrębnymi przepisami – naliczony podatek od towarów i usług lub zwrócony podatek akcyzowy, w tej części, w której podatek uprzednio został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, 7e) równowartość rozwiązanych lub zmniejszonych rezerw, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 22, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej 7f) kwota podatku od towarów i usług: a) nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji zgodnie z art. 22a–22o, lub b) dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi, o których mowa w lit. a) – w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zwiększenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług, 30 PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej 8) wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczonych zgodnie z art. 11 ust. 2–2b, z zastrzeŜeniem art. 21 ust.1 pkt 125, 9) otrzymane wynagrodzenie za obsługę pracowniczego programu emerytalnego uczestnika, w związku ze zwrotem środków pochodzących ze składki dodatkowej, 10) wynagrodzenia płatników z tytułu: a) terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budŜetu państwa, b) (uchylona), c) wykonywania zadań związanych z ustalaniem prawa do świadczeń i ich wysokości oraz wypłatą świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, PIT – inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej 11) przychody z najmu, podnajmu, dzierŜawy, poddzierŜawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, 12) otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej. 31 PIT – co nie stanowi przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej Do przychodów nie zalicza się: - Pobranych wpłat lub zarachowanych naleŜności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych - Otrzymanych poŜyczek i kredytów oraz zwróconych poŜyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych poŜyczek - Naliczonych, a nie otrzymanych odsetek od naleŜności, w tym od udzielonych poŜyczek PIT – co nie stanowi przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej - Zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budŜetu państwa albo budŜetów jednostek samorządu terytorialnego, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, - Zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, - Przychodów, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych –zwiększają ten fundusz 32 PIT – przychody nie uznawane za przychody podatkowe - kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym takŜe umorzonych poŜyczek (kredytów), jeŜeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem upadłościowym z moŜliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, - zwolnionych od wpłat naleŜności z tytułu podatku od towarów i usług oraz zwróconej róŜnicy podatku od towarów i usług, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów, - przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności, w tym poŜyczki lub kredytu – do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy. PIT – koszty uzyskania przychodu • • • • Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu: - osiągnięcia przychodów lub - zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. 33 PIT – prowadzenie ksiąg Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą”, z zastrzeŜeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości naleŜnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a takŜe uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a–22o. PIT – ewidencja a sposób ustalania dochodu (art.24 ust.2 PitU) Podatkowa księga przychodów i rozchodów U prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności gospodarczej jest róŜnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania: • powiększona o róŜnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeŜeli wartość remanentu końcowego jest wyŜsza niŜ wartość remanentu początkowego, lub • pomniejszona o róŜnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeŜeli wartość remanentu początkowego jest wyŜsza. 34 Podatkowa księga przychodów i rozchodów – dodatkowe ewidencje • Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych • Ewidencja wyposaŜenia • Ewidencja sprzedaŜy (m.in. przeds. wielozakładowe, sprzedaŜ obwoźna, gdy księgę prowadzi biuro rachunkowe) • Rejestr poŜyczek i rzeczy zastawionych – w lombardach • Rejestr kupna i sprzedaŜy wartości dewizowych – w kantorach • Karty przychodów pracowników • Ewidencja przebiegu pojazdów – dla pojazdów niewprowadzonych do ewidencji ŚTiWNiP 35
