program wychowawczy gimnazjum i liceum związku nauczycielstwa

PROGRAM WYCHOWAWCZY
GIMNAZJUM I LICEUM
ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO
"Non scholae sed vitae discimus"
/Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla Ŝycia/
Seneka Młodszy
I.
KONSTRUKCJA PROGRAMU
1. Szkolny Program Wychowawczy powstał w oparciu o Wizję Szkoły. Jest on
jednocześnie wynikiem ewaluacji wcześniejszego programu dla gimnazjum i liceum.
Uwzględnia charakter szkoły, warunki rozwojowe i potrzeby młodzieŜy oraz
kwalifikacje nauczycieli, które są niezbędne do realizacji zadań wychowawczych
i dydaktycznych.
2.
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
3.
Podstawy prawne do realizacji zadań wychowawczych:
Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku,
Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 roku,
Ustawa - Karta Nauczyciela z dnia 26.stycznia 1982 roku, znowelizowana,
Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty,
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości,
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii,
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami
uŜywania tytoniu i wyrobów tytoniowych,
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego,
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku w sprawie szczegółowych
form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieŜy
zagroŜonych uzaleŜnieniem,
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy
programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów i liceów ogólnokształcących,
Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 roku w sprawie zasad udzielania
i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach,
Statut Gimnazjum i Liceum Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Wyciąg z Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum i liceum
ogólnokształcącego.
W gimnazjum nauczyciele wprowadzają uczniów w świat wiedzy naukowej,
wdraŜają ich do samodzielności, pomagają w podejmowaniu decyzji dotyczącej dalszej
edukacji i przygotowują do aktywnego udziału w Ŝyciu społecznym.
Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki
rodziców, zmierzają do tego, aby uczniowie w szczególności:
a) znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (...)
b) rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie
prawdy, dobra i piękna w świecie
c) mieli świadomość Ŝyciowej uŜyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów
nauczania, jak i całej edukacji na danym etapie
d) stawali się coraz bardziej samodzielni w dąŜeniu do dobra w jego wymiarze
indywidualnym i społecznym, godząc dąŜenie do dobra własnego z dobrem innych,
odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych, wolność własną z
wolnością innych (...)
2
Nadrzędnym celem działań edukacyjnych szkoły jest wszechstronny rozwój ucznia.
Edukacja szkolna w gimnazjum polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli
zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Zadania te
tworzą wzajemnie uzupełniające się i równowaŜne wymiary pracy kaŜdego nauczyciela.
Edukacja w gimnazjum, wspomagając rozwój ucznia jako osoby i wprowadzając
go w Ŝycie społeczne, ma na celu m.in. wprowadzać ucznia w świat kultury i sztuki
oraz rozwijać umiejętności społeczne ucznia przez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współŜyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej.
Ze względu na konieczność zachowania ciągłości i spójności między
poszczególnymi etapami kształcenia naleŜy stosować odpowiednio zasady ogólne
kształcenia i wychowania przyjęte dla szkoły podstawowej i gimnazjum. Nauczanie i
wychowanie na kolejnym etapie stanowią naturalną konsekwencję w stosunku do
nauczania i wychowania na poprzednim etapie kształcenia.
(...) W liceum ogólnokształcącym uczniowie kształcą swoje umiejętności w celu
wykorzystania zdobytej wiedzy we współczesnym świecie. Szczególnie istotnym
zadaniem jest odpowiednie przygotowanie uczniów do podjęcia pracy. Nauczyciele
tworzą uczniom warunki do nabywania następujących umiejętności:
a) planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, przyjmowania za nią
odpowiedzialności,
b) skutecznego komunikowania się w róŜnych sytuacjach, prezentacji własnego
punktu widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi (...),
c)
efektywnego
współdziałania w zespole, budowania więzi
międzyludzkich,
podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie
zachowania obowiązujących norm,
d) rozwiązywania problemów w twórczy sposób (...),
e) rozwijania sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań,
f) przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów
i problemów społecznych.
W swojej pracy wychowawczej nauczyciele wspierają rodziców w realizacji zadań
wychowawczych tak, aby umoŜliwić uczniom przejmowanie odpowiedzialności za
własne Ŝycie i rozwój osobowy. Nauczyciele tworzą w szkole środowisko sprzyjające
zarówno wszechstronnemu rozwojowi osobowemu uczniów (w wymiarze fizycznym - w
tym zdrowotnym, psychicznym, intelektualnym, moralnym i duchowym), jak
i rozwojowi społecznemu, wspierając przy tym:
a) rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy,
dobra i piękna w świecie,
b) poczucie uŜyteczności zarówno poszczególnych przedmiotów nauczania, jak i całej
edukacji na danym etapie,
c) dąŜenie do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym, umiejętne
godzenie dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialności za siebie z
odpowiedzialnością za innych, wolności własnej z wolnością innych,
d)
poszukiwanie, odkrywanie i dąŜenie na drodze rzetelnej pracy do osiągania
wielkich celów Ŝyciowych i wartości waŜnych dla odnalezienia własnego miejsca w
świecie,
e) przygotowanie się do Ŝycia w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie,
f) dąŜenie do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów
i hierarchizacji wartości,
g) kształtowanie w sobie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych
i rozumienia ich poglądów.
3
Uczniowie liceum ogólnokształcącego w szczególności są przygotowani do
podejmowania wyzwań współczesnego świata, takich jak: integracja, globalizacja,
wymiana informacji, postęp naukowo - techniczny.
Wszechstronny rozwój ucznia oraz zrównowaŜony rozwój kraju wymagają, aby osnowę
programów nauczania i wychowania stanowiły równocześnie: otwartość na świat, ale i
toŜsamość oparta na dziedzictwie kultury własnej ojczyzny; wiedza ogólna
i umiejętność jej praktycznego wykorzystania, ale takŜe zdolność rozumienia
i definiowania zmiennej rzeczywistości; śmiałe poszukiwanie wśród tego, co nowe
i nieznane, ale i wierność zasadom etycznym.
Nauczyciele w pracy wychowawczej wskazują ideał, zgodnie z którym uczeń
dojrzały, dobrze przygotowany do Ŝycia w społeczeństwie, to człowiek uczciwy,
umiejący Ŝyć z innymi i dla innych.
4
II.
NASZA WIZJA
Jesteśmy jedyną w Polsce szkołą ponadpodstawową Związku Nauczycielstwa
Polskiego. Wychowujemy i kształcimy w duchu humanizmu, tolerancji i poszanowania
tradycji narodowej. Absolwenci naszej szkoły są przygotowani do Ŝycia we
współczesnym świecie.
Na sukces we współczesnym świecie w równym stopniu składają się elementy
przygotowania specjalistycznego, jak i umiejętności interpersonalne. Nasza szkoła
pragnie przygotować absolwenta, przekonanego o własnej wartości. Szkoła zapewnia
poczucie bezpieczeństwa fizycznego, bezpieczeństwa emocjonalnego i wysoki poziom
kompetencji. Głównym celem programu wychowawczego jest “w przyjaznej dla ucznia
szkole wychowywać dziewczęta i chłopców na mądrych, dobrych i uczciwych ludzi
umiejących godnie Ŝyć”.
KaŜdy poziom nauczania realizuje
tematycznie związane z hasłem:
najwaŜniejsze
formy
pracy
wychowawczej
GIMNAZJUM
klasa I
NIE JESTEM SAM
(poznawanie samego siebie, integracja w środowisku szkolnym, kształtowanie
zachowań wobec innych ludzi)
klasa II
JESTEM AKTYWNY
(uczestnictwo w Ŝyciu szkolnym, twórcze myślenie i rozwiązywanie problemów,
rozwijanie zainteresowań i zdolności)
klasa III
JESTEM ODPOWIEDZIALNY
(podejmowanie przemyślanych decyzji, etyczne postępowanie, kształtowanie postawy
prospołecznej i obywatelskiej)
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
klasa I
WIEM, śE NIC NIE WIEM
(komunikowanie się z innymi ludźmi, świadomość własnych moŜliwości i ograniczeń)
klasa II
WIEM, KIM JESTEM
(świadome budowanie relacji z innymi ludźmi, aktywność w Ŝyciu społecznym,
kształtowanie samodzielności)
klasa III
WIEM, CZEGO CHCĘ
(przygotowanie do pełnienia róŜnych ról w rodzinie i społeczeństwie, planowanie
rozwoju zawodowego, niezaleŜność)
5
III.
CELE SZCZEGÓŁOWE WYCHOWANIA W GIMNAZJUM
KLASA I (HASŁO: NIE JESTEM SAM)
1. Poznaje prawa i obowiązki ucznia gimnazjum zapisane w podstawowych
dokumentach i regulaminach szkolnych.
2. Nawiązuje przyjazne kontakty z innymi osobami w klasie i szkole.
3. Określa własne zainteresowania, dostrzega swoje mocne i słabe strony.
4. Doskonali umiejętność poprawnej komunikacji z innymi ludźmi.
5. Uczy się tolerancji i otwartości na drugiego człowieka.
6. Nazywa, wyraŜa i analizuje swoje uczucia.
7. Włącza się w róŜne działania słuŜące integracji szkolnej społeczności.
8. Dba o zdrowie oraz bezpieczeństwo swoje i innych.
KLASA II (HASŁO: JESTEM AKTYWNY)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Uczestniczy w projektach i zajęciach rozwijających jego zdolności i zainteresowania.
Dzieli się z innymi osobami swoimi pomysłami, konsultuje je.
Inicjuje róŜne przedsięwzięcia na rzecz klasy i szkoły.
Przy wykonywaniu zadań zespołowych aktywnie współpracuje z grupą.
Kontroluje własne emocje, wyraŜa je w sposób powszechnie akceptowany.
Próbuje rozwiązywać konflikty.
Uczy się postawy asertywnej.
AngaŜuje się w działania promujące zdrowy i wolny od nałogów tryb Ŝycia.
KLASA III (HASŁO: JESTEM ODPOWIEDZIALNY)
1. Biorąc pod uwagę opinie innych osób, potrafi podejmować waŜne decyzje i ponosi
konsekwencje swoich wyborów.
2. Zapoznaje się z ofertą edukacyjną szkół ponadgimnazjalnych.
3. Trafnie ocenia własne moŜliwości i umiejętności, uwzględnia je przy wyborze
kolejnej szkoły.
4. Dostrzega urodę świata i potrafi odpowiedzialnie korzystać ze środowiska
naturalnego.
5. Zna i szanuje polskie dziedzictwo kulturowe.
6. Kultywuje i współtworzy tradycję szkolną, rodzinną i narodową.
7. Jest wraŜliwy na cierpienie i krzywdę innych ludzi.
8. Stara się być odpowiedzialnym za siebie i drugiego człowieka.
6
IV.
CELE SZCZEGÓŁOWE WYCHOWANIA W LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM
KLASA I (HASŁO: WIEM, śE NIC NIE WIEM)
1. Zna prawa i obowiązki ucznia liceum zapisane w podstawowych dokumentach
i regulaminach szkolnych.
2. Poszukuje swojego miejsca w grupie rówieśniczej.
3. Umie krytycznie ocenić swoje moŜliwości.
4. Zna swoje mocne i słabe strony.
5. Dokonuje autoprezentacji z uwzględnieniem pozytywnych cech swojej osobowości.
6. Poprawnie komunikuje się z innymi ludźmi.
7. Jest wraŜliwy i tolerancyjny.
8. Rozpoznaje w swoim środowisku istniejące zagroŜenia dla ludzkiego zdrowia i Ŝycia.
KLASA II (HASŁO: WIEM, KIM JESTEM)
1. Jest aktywny i twórczy w działaniach szkolnych i lokalnych.
2. Kultywuje zwyczaje i tradycje szkolne, rodzinne, narodowe.
3. Aktywnie uczestniczy w Ŝyciu społecznym i kulturalnym swojego miasta oraz kraju.
4. Tworzy własny system wartości.
5. WyraŜa swoje prawa w sposób asertywny i kulturalny.
6. Rozwiązuje konflikty i prowadzi negocjacje bez agresji.
7. Okazuje emocje w sposób adekwatny do sytuacji.
8. Asertywnie reaguje w róŜnych sytuacjach zagraŜających zdrowiu i bezpieczeństwu
swojemu oraz innych osób.
KLASA III (HASŁO: WIEM, KIM CHCĘ BYĆ)
1. Podejmuje świadome decyzje i przewiduje ich skutki.
2. Uwzględniając swoje mocne i słabe strony, planuje dalszy rozwój edukacyjny
i zawodowy.
3. Analizuje swoje wyniki w nauce, poddaje refleksji własne zaangaŜowanie na całym
etapie przygotowań do egzaminów maturalnych.
4. Pokonuje stres i napięcie towarzyszące przygotowaniu do waŜnych egzaminów.
5. Świadomie stosuje róŜne techniki autoprezentacji.
6. Dostrzega zalety Ŝycia rodzinnego.
7. Ma świadomość współodpowiedzialności za swoją rodzinę.
8. Postępuje etycznie, kierując się uczciwością i moralnością.
7
V.
FORMY I SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO
1.
UłoŜenie i wdroŜenie spójnego planu tematyki godzin wychowawczych.
2. Wychowawczy aspekt lekcji przedmiotowych:
a) treści edukacyjne zapisane w podstawie programowej, ze szczególnym
uwzględnieniem celów wychowawczych,
b) metody aktywizujące, pobudzające uczniów do twórczego myślenia i kreatywności
w grupie rówieśniczej.
3. Współpraca z rodzicami uczniów:
a) zebrania prowadzone przez dyrektora szkoły i wychowawców,
b) konsultacje rodziców z nauczycielami róŜnych przedmiotów,
c) spotkania dyrektora szkoły z Radą Rodziców,
d) indywidualne kontakty wychowawców i pozostałych nauczycieli z rodzicami
uczniów, wynikające z aktualnych potrzeb.
4.
Współpraca
dyrekcji i nauczycieli z MłodzieŜową Radą Szkoły, wzajemne
konsultowanie i opiniowanie podejmowanych inicjatyw.
5.
Działania zgodne z Programem Profilaktyki Szkolnej, słuŜące uświadomieniu
uczniom i rodzicom istniejących zagroŜeń, a takŜe zwiększeniu bezpieczeństwa na
terenie szkoły i poza nią:
a) warsztaty prowadzone przez pracowników poradni pedagogiczno-psychologicznych,
b) przedstawienia i prezentacje dotyczące tematyki zgroŜeń i uzaleŜnień,
c) spotkania z funkcjonariuszami z Wydziału Prewencji Komendy Policji oraz straŜy
poŜarnej,
d) prelekcje pracowników słuŜby zdrowia.
6. Zajęcia z osobami propagującymi wśród młodzieŜy róŜne pozaszkolne formy
aktywności umysłowej i fizycznej (trenerami, instruktorami, zawodnikami itp.).
7. Organizacja uroczystości związanych z obchodami świąt państwowych, religijnych
i szkolnych.
8. Uczestnictwo w cyklicznych akcjach obywatelskich, ekologicznych, prozdrowotnych
i artystycznych.
9. Wycieczki szkolne i klasowe:
a) kilkudniowe wyprawy krajoznawcze o charakterze poznawczo-integracyjnym,
b)
wyjścia do muzeów, galerii, kin i teatrów w celu propagowania uczestnictwa w
kulturze regionu,
c) lekcje terenowe.
10. Organizacja imprez słuŜących promocji szkoły w środowisku lokalnym (pikniki
naukowe, konkursy i tzw. “otwarte drzwi” dla młodzeŜy z innych szkół, spotkania ze
znanymi ludźmi, przedstawicielami władz samorządowych itp.).
11. Podejmowanie działań charytatywnych we współpracy z róŜnymi osobami
i instytucjami.
8
VI.
EWALUACJA
Ewaluacja programu wychowawczego będzie dokonywana raz w roku. Podstawą
do oceniania skuteczności programu będą:
- opinie dyrekcji oraz nauczycieli wygłaszane na posiedzeniach rady pedagogicznej,
- ankiety przeprowadzane wśród gimnazjalistów, licealistów oraz rodziców naszych
uczniów,
- uwagi formułowane przez rodziców i przedstawicieli MłodzieŜowej Rady Szkoły,
- opinie nadzoru pedagogicznego i organu prowadzącego szkołę pzrekazane ustnie lub
pisemnie.
9