1. Poszukajcie w Internecie kiedy i dlaczego powstała Niemie

Małgorzata Cebulska/ historyk, edukatorka
„UCZCIE SIĘ POLSKI”
MIĘDZYNARODOWE PORUSZENIE WOKÓŁ I DLA SOLIDARNOŚCI
Pytania wprowadzające:
1. Poszukajcie w Internecie
Demokratyczna (NRD)?
kiedy
i
dlaczego
powstała
Niemiecka
Republika
2. Jakie hasło napisał na polskiej fladze Roland Jahn, opozycjonista z NRD, jak w Polsce
rozpoczął się stan wojenny?
II. Pytania do materiału prasowego „Pałki i granaty łzawiące z NRD dla PRL na prośbę
polskiego MSW”, aut. Barbara Cöllen
1. Zastanów się, jak wyglądały oficjalne stosunki między PRL a NRD? Dlaczego te państwa
ze sobą współpracowały? Jakie były obszary współpracy? Wykorzystaj materiał prasowy.
Fragment artykułu:
„Władze NRD wrogo reagowały na ruch Solidarności i na to, co się działo w bratnim kraju.
Dlatego z ulgą przyjęły wiadomość o wprowadzeniu stanu wojennego. PRL już w listopadzie
poinformowała NRD o takich zamiarach.
(…) „Mielke, szef chciał zapobiec "przeskoczeniu iskry rewolucyjnej" z Polski do NRD. „Polska
stała się dla NRD tajnym frontem wschodnim" - twierdzi Günter Bohnsack.
Pod koniec października 1980 roku zniósł jednostronnie bezwizowy ruch na granicy polskoenerdowskiej, co przerwało masowy napływ polskich turystów na berlińskie sklepy i
przygraniczne bazary. Ruszyła też maszyneria antypolskiej propagandy. Ulegali jej nawet ci
ludzie, którzy nigdy nie byli do Polski wrogo nastawieni. Straszono, że Solidarność zagraża
ładowi społecznemu w NRD. Wygrzebywano stare antypolskie resentymenty: Polacy są leniwi,
nie chcą pracować, tylko strajkują, kradną i wykupują NRD.
(…) Z dokumentów ze spotkań z bratnią PZPR wynika, że Erich Honecker (szef NRD) już w
latach 70-tych bez skrupułów rugał odwiedzające NRD polskie delegacje za politykę Gierka oraz
tolerowanie niezależnych ruchów obywatelskich.
W grudniu 1980 roku wystąpił na zwołanej na jego wniosek w Moskwie naradzie Układu
Warszawskiego z pomysłem interwencji wojskowej w Polsce. Miała ona na celu – jak to nazwał
– „rozbicie sprzysiężenia kontrrewolucyjnego i umocnienie władzy ludowej”. Dlatego komuniści
enerdowscy z zadowoleniem przyjęli rok później stan wojenny, który jak twierdzili, wyzwolił
Polskę „z morderczego uścisku kontrrewolucji”.
Pytanie dodatkowe:
2. Jak można określić relacje polityczne pomiędzy PRL a NRD?*
Polecamy cały artykuł:
http://www.dw.de/pa%C5%82ki-i-granaty-%C5%82zawi%C4%85ce-z-nrd-dla-prl-napro%C5%9Bb%C4%99-polskiego-msw/a-15595457
III. Pytania do wywiadu „Moje indywidualne pojednanie z Polską” roz. B. Cöllen
Fragment wywiadu z pytaniami:
1. Komu, kiedy, w jaki sposób pomagali bohaterowie?
(…) Barbara Cöllen: Panie Walterze, co oznacza dla Pana Medal Wdzięczności Europejskiego
Centrum Solidarności?
Walter Matt: Dla mnie oznacza on bardzo dużo, ponieważ, patrząc z perspektywy lat, Polacy
uznali, że pomoc, której udzielaliśmy, także dla nich wiele znaczyła. A jeśli weźmiemy dziś pod
uwagę rozwój historii oraz to, że Polska należy obecnie do Unii Europejskiej, można
powiedzieć, mój Boże, jeszcze raz, że w tak krótkim czasie zmieniło się tak wiele w sposób
wręcz rewolucyjny. Jestem ogromnie dumny z tego medalu.(...)
BC: Były różne powody, powodujące, że ludzie przed 30 laty tak intensywnie angażowali się w
pomoc dla Polski. U Pana było to między innymi pojednanie z Polską?
WM: Tak. To był dla mnie powód najważniejszy. Wybuch wojny i utworzone przez naród, do
którego należę, obozy koncentracyjne; to, że zginęło w tej wojnie 60 milionów ludzi, jest dla
mnie tak niepojęte i niezrozumiałe, że musiałem się przed tym bronić. (...)
BC: Transporty organizował Pan do 1996 roku. Co Pan woził i komu Pan pomógł?
WM: Zorganizowaliśmy ponad 40 transportów. Do takich miasta, jak: Warszawa, Lubawa,
Brodnica, Wrocław i przede wszystkim Łódź. Przywoziliśmy artykuły żywnościowe,
przedmioty codziennego użytku, odzież, leki, pomoc dla klinik, a na koniec technikę
komunikacyjną – aparaty telefoniczne, ponieważ w Niemczech łączność ewoluowała właśnie w
kierunku digitalizacji i złomowaliśmy urządzenia, które doskonale działały. Wzięliśmy je do
Polski i były one nawet instalowane przez naszych pracowników, przez fachowców z Telekomu.
2. Jaka była różnica według Waltera Matta między życiem w NRD a życiem codziennym w
Polsce Ludowej?
(…) BC: Czy jest jakaś historia z czasu tych 40 transportów do Polski, która szczególnie wryła
się w Pańską pamięć, panie Walterze?
WM: Jest wiele historii, które były do siebie podobne. Po pierwsze – tragedie w rodzinach, w
których dzieci były chore, a nie było żadnych lekarstw i zaopatrzenie w jedzenie nie było
odpowiednie, aby dziecko mogło wyzdrowieć. To przeżywałem bardzo często i wracałem do
domu z bardzo mieszanymi uczuciami. My mogliśmy łatwo, powiedzmy, zapomnieć o
problemie, bo odjeżdżaliśmy, ale te rodziny z nim pozostawały. Przeżycia ogólnie były ogromnie
poruszające, ponieważ to nie było życie z konserwy. To było życie w czystej postaci i to
codzienne, ponieważ trzeba było zajmować się rzeczami dnia codziennego. My w Niemczech
nie musieliśmy się troszczyć o jedzenie, pracę i wszystkie te rzeczy; także opieka lekarska była
w porządku – wszystko to w Polsce było bardzo trudne i każdego dnia trzeba było przeżywać to
na nowo. Było również wiele wesołych przeżyć. W tym czasie dziwiliśmy się, że Polacy
zachowali poczucie humoru – przy tych wszystkich tragediach, które nam jawiły się jak
największe nieszczęście. To, co rzuciło mi się szczególnie w oczy, to ubrane szykownie kobiety.
Na zewnątrz było często szaro i brudno, ale ludzie stanowili kolorowe plamy – starali się dobrze
wyglądać, czesali się starannie, ubierali się starannie, starali się utrzymywać dobry nastrój. To
było super. Przy naszych spotkaniach nie mówiono jedynie o złych czasach; było wiele
zabawnych anegdot, chociaż wiedzieliśmy wszyscy, że są one związane z tragediami.
3. Poszukajcie w Internecie informacji o Radiu „Solidarność”. Zastanówcie się dlaczego
Walter Matt przemycał również nadajniki radiowe?
(…) BC: Był Pan komisarzem policji kryminalnej i jednocześnie przemytnikiem dla Polski. Był
Pan również proszony przez dziennikarza z Frankfurtu, Floriana Schwinna, o przemyt radia w
częściach i wielu innych rzeczy dla Radia „Solidarność”.
MW: To było dla mnie oczywiste, również jako komisarza policji. Z pewnością jest etyka,
moralność, i zawsze pojawia się pytanie: Po co? Czy cel uświęca środki? Komunistyczny, wrogi
ludziom system nie ma statusu państwa prawa, w którym jestem związany pewnymi regułami.
Wspieranie podziemia w Polsce uważałem za etycznie i moralnie usprawiedliwione, ponieważ
dążyło ono do właściwego porządku gospodarczego i chciało dać narodowi nowy porządek
społeczny. To było dążeniem „Solidarności” – wolne, otwarte społeczeństwo.
Polecamy cały artykuł:
http://www.dw.de/moje-indywidualne-pojednanie-z-polsk%C4%85/a-15584314
IV. Stwórzcie pięcioosobowe grupy i w grupach tych wybierzcie jedną osobę odznaczoną przez Prezydenta
Bronisława Komorowskiego Medalem Wdzięczności. Przygotujcie plakat o jej działaniach, który pokazywałby
uzasadnienie decyzji prezydenta.
http://www.dziennik.com/wiadomosci/artykul/komorowski-podziekowal-niemcom-ktorzy-wspierali-solidarnosc
http://www.transodra-online.net/pl/node/9419
http://tygodnik.onet.pl/swiat/medale-wdziecznosci-dla-przyjaciol-tp-z-niemiec/escvm
V. Idee zamienić w realność!
Wspólnie z kolegą/koleżanką poszukaj w Internecie współczesnych przykładów solidarności z
potrzebującymi lub grupami opozycyjnymi na całym świecie.
Przed latami Europę i świat inspirowała „Solidarność”. Jaki ruch obecnie według Was
najbardziej inspiruje do działalności na rzecz pozytywnych zmian? Uzasadnijcie Wasze opinie.
Możecie stworzyć plakat lub infografikę, na której wezwiecie do solidarności z wybraną grupą i
krótko przedstawicie jej cele i sytuację.