Instrukcja korzystania z ekspresowych wakacji

Data:
Autor:
2014-04-02
Ewa Szpytko-Waszczyszyn
Instrukcja korzystania z ekspresowych wakacji - czyli
wszystko o urlopach na żądanie
Urlop na żądanie - jeden z powodów, dla których warto znać przepisy Kodeksu pracy. Czy można wykorzystać go na
odpoczynek? Jak zgłosić pracodawcy żądanie wolnego? Ile razy w ciągu roku można z niego skorzystać? Czy
zawsze się to opłaca? Wiele pytań, na które odpowiedź przedstawiamy poniżej.
Zgłoszenie urlopu na żądanie
Podstawą prawną określającą możliwość urlopu na żądanie jest Kodeks pracy (dalej kp), a dokładniej zawarty w
nim przepis:
art. 167(2) k.p.
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4
dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu
rozpoczęcia urlopu.
Dodatkowo w kolejnym przepisie wyjaśniono, że łączny wymiar urlopu wykorzystanego przez pracownika na
zasadach i w trybie określonym w artykule wyżej przytoczonym nie może przekroczyć w roku kalendarzowym 4 dni,
niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy. Dni
urlopu na żądanie przysługują zatem każdemu w takim samym wymiarze.
Urlop na żądanie jako czas wypoczynku
Główne rodzaje urlopów, jakie wyróżnia się w nawiązaniu do przepisów Kodeksu pracy, to urlop wypoczynkowy,
urlop bezpłatny, wychowawczy i okolicznościowy. Nie wyróżniono tu urlopu na żądanie - a to dlatego, że jest on
urlopem wypoczynkowym. Nie zwiększa więc wymiaru okresu, jaki przysługuje pracownikowi na wypoczynek.
Powyższe oznacza, że jeżeli pracownikowi w danym roku przysługuje wymiar 26 dni urlopu wypoczynkowego,
możliwość skorzystania z urlopu na żądanie (max. 4 dni) nie zwiększa go do 30 dni. Urlop na żądanie jest więc
urlopem wypoczynkowym - tylko że może być inaczej zgłoszony pracodawcy niż “zwykły”.
Ważne!
Urlop na żądanie nie przechodzi na rok następny.
Ponieważ 4 dni wyróżnionego w kodeksie pracy “wolnego” przyznawanego na szczególnych zasadach wlicza się do
puli dniu urlopu wypoczynkowego, pracownik, który w danym roku wykorzystał wszystkie przysługujące mu dni
urlopu wypoczynkowego (26 lub 20 dni w zależności od przepracowanych lat), nie ma już prawa ubiegać się o urlop
na żądanie.
Zapłata za urlop na żądanie
Z uwagi na to, że urlop na żądanie jest urlopem wypoczynkowym, w kwestii wynagrodzenia jest traktowany tak
samo. Skoro pracownikowi za urlop wypoczynkowy przysługuje wypłata wynagrodzenia w 100%, to i za urlop na
żądanie otrzyma on zapłatę. Należy pamiętać, że wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy ustalane jest z
uwzględnieniem stałych i zmiennych składników wynagrodzenia.
Odmowa pracodawcy urlopu na żądanie
08-03-2017
1/2
Data:
Autor:
2014-04-02
Ewa Szpytko-Waszczyszyn
Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Pracodawca natomiast zobowiązany jest udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez tego pracownika
wskazanym max. 4 dni urlopu.
W wyroku z 16 września 2008 r. (II PK 26/08) czytamy:
“W ocenie Sądu Najwyższego, nie istnieją żadne racjonalne argumenty dla uzasadnienia stanowiska, że zawartemu
w art. 167(2)k.p. pojęciu „udzielić urlopu” należy nadawać jakieś inne znaczenie normatywne, a w szczególności, że
do wykorzystania tego urlopu uprawnia pracownika samo złożenie wniosku, będącego żądaniem w rozumieniu art.
167(2)k.p. Pracownik nie może zatem rozpocząć urlopu „na żądanie”, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody,
czyli nie udzieli mu takiego urlopu.”
Takie przedstawienie sprawy oznacza, że pracodawca może w niektórych sytuacjach odmówić udzielenia
pracownikowi urlopu na żądanie.
“Urlopu wypoczynkowego co do zasady udziela pracodawca, a zgodnie z art. 161 k.p., „jest obowiązany udzielić
pracownikowi” urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Na tle tego przepisu
nie budzi wątpliwości, że wyrażony w nim obowiązek pracodawcy nie ma charakteru bezwzględnego. Do
udzielania urlopu mają bowiem zastosowanie ogólne reguły, w tym także ta z art. 163 § 11k.p., zgodnie z którą
wniosek urlopowy pracownika jest brany przez pracodawcę pod uwagę, ale nie jest dla niego wiążący. Pracodawca
powinien go uwzględnić, jeżeli zwolnienie urlopowe we wnioskowanym czasie nie koliduje z koniecznością
zapewnienia normalnego toku pracy. “
Wyżej przytoczony wyrok sądu oznacza zatem, że realizacja prawa pracownika do wypoczynku jest niejako
korygowana potrzebami pracodawcy, dotyczącymi konieczności obecności pracownika decyzyjnego w zakładzie.
Urlop na żądanie pracownika może zatem nie zostać przez pracodawcę udzielony w szczególnych przypadkach.
Podsumowując, z urlopu na żądanie pracownik może więc skorzystać maksymalnie 4 razy w roku po 1 dniu lub raz
- 4 dni ciągiem. Ważne jest, że urlop ten nie jest dodatkowym urlopem, a jedynie podrodzajem urlopu
wypoczynkowego i wlicza się do jego wymiaru. Jeżeli więc w danym roku pracownik wykorzysta w pełni wymiar
czasu pracy, to urlop na żądanie już mu nie będzie w tym okresie przysługiwał.
W kwestii tego, czy urlop na żądanie zawsze się opłaca, należy wziąć pod uwagę stosunki z pracodawcą i jego
punkt widzenia. Zgłoszenie wolnego na ostatnią chwilę może nie być mile widziane, szczególnie gdy rozpoczyna się
współpracę z nową firmą. Dodatkowo należy pamiętać, że pomimo tego iż urlop się pracownikowi należy, to ma on
obowiązek zgłoszenia potrzeby wolnego i musi posiadać akceptację pracodawcy. Brak zgody na urlop i pozostanie
w domu na własną rękę może zakończyć się dla pracownika posądzeniem o naruszenie podstawowych jego
obowiązków, wynikających z Kodeksu pracy, czyli skutkować nieusprawiedliwioną nieobecnością.
© Copyright | Wszystkie prawa zastrzeżone 2006-2017 Web INnovative Software Sp. z o.o., Bolesława Krzywoustego 105/21
51-166 Wrocław, [email protected] KRS 0000342082, NIP 8982167294, Kapitał 60 000zł
08-03-2017
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
2/2