113 Obmminski boks_Layout 1
Transkrypt
113 Obmminski boks_Layout 1
2 1 2 Zakład Endokrynologii, Instytut Sportu, Warszawa Zakład Biochemii, Akademia Wychowania Fizycznego, Warszawa Department of Endocrinology, Institute of Sport, Warsaw Department of Biochemistry, Academy of Physical Education, Warsaw tio np roh ibit 1 ed . Zbigniew Obmiński1(A,B,C,D,E), Elżbieta Hübner-Woźniak2(A,B,C,D) ZMIANA RÓWNOWAGI ANABOLICZNOKATABOLICZNEJ PO 3-RUNDOWYCH SPARINGOWYCH WALKACH U BOKSERÓW THE CHANGE OF THE ANABOLIC-CATABOLIC EQUILIBRIUM FOLLOWING 3-ROUND SPARING CONTESTS IN BOXERS dis tr ibu Słowa kluczowe: boks, wysiłek, hormony, pora dnia Key words: box, exertion, hormones, time of day Streszczenie rso na lu This copy is for personal use only - distribution prohibited. se - on ly - Wstęp. Kortyzol (C) wykazuje właściwości kataboliczne, a testosteron (T) antykataboliczne i anaboliczne działanie, stąd stosunek stężeń we krwi T:C może być odbiciem równowagi pomiędzy procesami anabolicznymi i katabolicznymi. Celem pracy było zbadanie wpływu 3-rundowej sparingowej walki bokserskiej, stoczonej przed południem lub po południu, na zmiany T/C, zmiennej uznanej za wskaźnik stanu równowagi anaboliczno-katabolicznej. Materiał i metody. Badaniom poddano 12 wysokiej klasy bokserów z różnych kategorii wagowych. W czasie oddzielnych dni obozu treningowego walczyli raz przed południem (10:00-11:30 – dzień A) i raz po południu (19:00-20:30 – dzień B). Krew kapilarną pobierano o 8:00 rano, a następnie przed (-5 min) i po (+5 min) walce, w celu oznaczenia stężenia T i C i powysiłkowych poziomów mleczanu (LA). Wyniki. Zgodnie z rytmem dobowym średnie przedwysiłkowe stężenia C i T były niższe niż we krwi pobranej rano w dniach A i B, a przedwysiłkowe wielkości przed południem (dzień A) wyższe niż te po południu (dzień B). Wysiłek wykonany w dniu A spowodował znaczące wzrosty T i C oraz nieznaczny spadek (o 14%) T/C. W dniu B wysiłek spowodował znaczący wzrost C, mały (o 8%) wzrost T i znacząc spadek T/C. Średni powysiłkowy T/C był wyższy (o 21%) po walce w dniu A od odpowiedniej wartości w dniu B. Wnioski. Pomimo podobnej intensywności wysiłków wykonanych w różnych porach dnia, popołudniowe walki spowodowały większy spadek wartości T/C. Summary 5449 2 0 24 is c Word count: Tables: Figures: References: y is - for pe Background. Cortisol (C) demonstrates catabolic properties, and testosterone (T) anti-catabolic and anabolic action, hence, ratio of blood levels T:C may reflex equilibrium between anabolic and catabolic processes. The purpose of this study was to examine acute effect of 3-round sparing boxing contest undergoing in the morning or evening on changes of T/C ratio, the variable considered as a marker of state of anabolic-catabolic equilibrium. Material and methods. Twelve elite boxers of various body mass were subjected to thy study. On the separated days of training camp they were fighting once in the morning, 10:00-11:30, (day A) and once in the evening, 19:00-20:30 (day B). Capillary blood was sampled three times, at 8:00 h, and prior to contest (-5 min) and following it (+5 min) to determine serum T and C levels, and post-contest blood lactate (LA). Results. According to the diurnal rhythm mean pre-contests C and T were lower than those in the morning of day A and B, and the pre-contest values before noon (day A) were higher compared those in the afternoon (day B). Day A exertion brought about significant rise of C and T and non significant (by 14%) decrease of T/C. Day B effort resulted in significant rise of C, small (by 8%) increase in T, and significant decrease in T/C. Mean end-exercise T/C was higher (by 21%) on day A in comparison to that on day B. Conclusions. Despite similar intensities of exertions undergone on various daytime, evening contests resulted in higher decline of T/C. op This copy is for personal use only - distribution prohibited. Author’s Contribution A – Study Design B – Data Collection C – Statistical Analysis D – Data Interpretation E – Manuscript Preparation F – Literature Search G – Funds Collection This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Zaangażowanie Autorów A – Przygotowanie projektu badawczego B – Zbieranie danych C – Analiza statystyczna D – Interpretacja danych E – Przygotowanie manuskryptu F – Opracowanie piśmiennictwa G – Pozyskanie funduszy Th Adres do korespondencji / Address for correspondence dr Zbigniew Obmiński Zakład Endokrynologii, Instytut Sportu 01-982 Warszawa, ul. Trylogii 2/16, tel./fax: (0-22) 834-95-07, e-mail: [email protected] Otrzymano / Received Zaakceptowano / Accepted - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Medycyna Sportowa © MEDSPORTPRESS, 2009; 3(6); Vol. 25, 176-182 ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE 176 04.05.2009 r. 26.06.2009 r. Hormony steroidowe, testosteron (T) i kortyzol (C), wykazują u ludzi przeciwstawne działanie dzięki ich własnościom, odpowiednio anabolicznym, antykatabolicznym i katabolicznym. Przyjęto, że szybkość anabolizmu i katabolizmu zależy od stężeń we krwi T i C, dlatego w oparciu o to w 1986 r. Adlercreutz i wsp. wprowadzili do medycyny sportowej nową zmienną: stosunek T:C jako tzw. wskaźnik anaboliczno-kataboliczny, który odzwierciedla aktualną równowagę pomiędzy tymi dwoma procesami metabolicznymi [1]. Od tego czasu idea spoczynkowego wskaźnika anaboliczno-katabolicznego rozwinęła się na przestrzeni wielu lat. Wkrótce okazało się, że w badaniach długoterminowych nad zmianami równowagi anaboliczno-anabolicznej w okresie treningowym, powinno się uwzględnić zmiany wolnych frakcji hormonów, które nie są związane z białkami. Frakcje te są biologicznie aktywne, ponieważ mogą być transportowane z krwi do tkanek docelowych, a ich stężenia są modulowane przez dwie zmienne: całkowite stężenie hormonu i specyficznie wiążące białko (SHBG wiążące T i CBG wiążące C). Stężenia we krwi wiążących globulin są raczej stałe w krótkim okresie (kilka dni), ale mogą się znacząco zmieniać (w szczególności SHBG) w ciągu dłuższego okresu czasu w odpowiedzi na okres treningowy. W takich przypadkach poziom wolnych, hormonalnych frakcji może się zmieniać nawet wtedy, gdy całkowite stężenia hormonów T i C pozostają niezmienione. Dlatego wielu autorów, którzy badają w dłuższym okresie sportowców osiągających stan bliski zmęczenia lub przetrenowanych, stosuje do obliczeń spoczynkowego wskaźnika anaboliczno-katabolicznego oznaczenia całkowitego poziomu kortyzolu i wolnego testosteronu we krwi. Niektórzy badacze, w celu uzyskania bardziej rzeczywistej informacji o statusie metabolicznym, mierzą stężenia T i C w ślinie, jako in vivo oznaczone biologiczne, czynne frakcje obu hormonów [7-10]. Niektóre badania pokazały, ze spadek T/C w czasie powysiłkowej restytucji jest związany ze wzrostem stężenia mocznika we krwi [11,12]. Te wyniki wzmacniają założenie, że wywołany wysiłkiem obniżony T/C zwiększa szybkość proteolizy. To zjawisko (wzrost stężenia mocznika o 15%) odnotowano po teście złożonym z serii pionowych wyskoków [13], podczas gdy po dłuższym, lecz niezbyt intensywnym wysiłku (bieg z szybkością ok. 7 km/h na dystansie 100 km), poziom mocznika nie uległ zmianie [14]. Niestety, w czasie wspomnianych badań nie oznaczano hormonów. Pomimo wielu danych dotyczących bezpośrednich wpływów na T/C, niewiele wiadomo o wpływie pory dnia na powysiłkowy wskaźnik anaboliczno-kataboliczny. Wypada zauważyć, że zarówno C, jak i T nie tylko odpowiadają na wysiłek, ale także wykazują specyficzny dobowy rytm w warunkach spoczynku, który objawia się jako fizjologiczny spadek stężenia od rana do wieczora. Stąd dla sportowców i ich trenerów zasadnicze pytanie brzmi: biorąc pod uwagę możliwe różnice w powysiłkowych wartościach T/C, które wysiłki odnośnie pory dnia są bardziej efektywne i powodują mniejszy spadek T/C? Celem pracy było zbadanie zmian T/C wywołanych sparingową walką bokserską wykonaną w dwóch oddzielnych dniach, w czasie przed- i popołudniowej Steroidal hormones, testosterone (T) and cortisol (C) demonstrate an opposite actions in humans due to their anabolic (anti-catabolic) and catabolic properties respectively. It is assumed, that rates of anabolism and catabolism are depended on T and C blood concentrations, therefore, based of that, in 1986 Adlercreutz at al. bought into sport medicine the new variable, T:C ratio as so-called anabolic-catabolic index which reflexes current equilibrium between the both metabolic processes [1]. From that time, the idea of the restring anabolic-catabolic index had been developed over several years. Soon it was found, that longitudinal study on changes of the state equilibrium between anabolism and catabolism throughout training period one should take into consider changes in free, unbound to blood protein hormones. These fractions are biologically active ones since they may be transported easily from blood into target tissues. The concentration of free fractions in blood are modulated by two variables: the total concentrations of the hormone and the level of specific binding protein, SHBG binding T, and CBG binding C. Blood levels of the binding globulins are rather stable over short-term period (few days), but may change (in particular SHBG) markedly over longer time in response to training period. In such cases the levels of the free hormonal fractions may change even if the total hormones, T and C may remained unchanged. Therefore, several authors who examined overreached and recovered athletes over longer period, use determinations of blood total C and free T for calculations of resting anabolic-catabolic index [2-6]. To get more realistic information about metabolic status, and to use non-invasive material sampling, some researchers measure salivary T and C, as in vivo determined biologically active the both hormones [7-10]. Some studies found that decrease of T/C ratio during post-exertion recovery is accompanied with rise in blood urea [11,12]. These results support the assumption that induced by heavy exertions decreased T/C ratio values increases rate of proteolysis. That phenomenon (rise of urea by 15%) was noted following countermovement jump test [13], whereas following longer but not high intensity exertion (100 km running race with established mean speed c.a 7 km/h), blood urea was unchanged [14]. Unfortunately, during mentioned studies the hormones were not determined. Despite numerous data concerning direct effect of exertion on T/C ratio, little is known about effect of daytime on end-exercise anabolic-catabolic index. It is worth to note, that both C and T not only response to exercise but also demonstrate specific diurnal rhythm at rest condition, which appeared as the physiological drop of the hormonal levels from morning to evening. Hence, for athletes and their coaches who schedule morning and/or evening training sessions the burning question sounds: considering possible differences in post exertion T/C values, which exercise regarding daytime is more effective and induces less decreases in T/C ratio? The aim of our study was to assess changes in T/C ratio induced by sparing boxing contest undergone on two separated days during morning or evening training sessions. As was mentioned earlier, is c op y is for pe rso na lu se on ly - dis tr ibu tio np roh ibit ed . Background Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Wstęp - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. i wsp., Wpływ 3-rundowej sparingowej walki bokserskiej na równowagę anaboliczno-kataboliczną 177 Materiał i metody Material and methods Badanie przeprowadzono w czasie 3-tygodniowego obozu treningowego przygotowującego do zawodów. 12 bokserów o różnej masie ciała poddano badaniom. W oddzielnych dniach obozu stoczyli oni po jednej 3-rundowej sparingowej walce (3 x 3 min z 1-munutowymi przerwami): raz przed południem, raz w godzinach 10:00-11:30 (dzień A) i raz po południu (19:00-20:30 – dzień B). W obu przypadkach każdy zawodnik walczył z tym samym przeciwnikiem. Krew kapilarną pobrano rano (8:00), przed walką (-5 min) i po wysiłku (+5 min), dla oznaczenia stężeń C i T oraz powysiłkowych mleczanów we krwi (LA). Kortyzol i testosteron w osoczu oznaczono używając ELISA-kit (GERMANY), a mleczan we krwi zestawem DR LANGE. Ponadto dzienne zmiany spoczynkowych stężeń T i C w różnych porach dnia w warunkach neutralnych oznaczono u jednego mężczyzny, który nie trenował, w krwi kapilarnej pobranej o 6:00 (bezpośrednio po przebudzeniu), a także: 8:00, 10:00, 12:00, 14:30, 18:00 i 21:40. Różnice między średnimi testowano analizą wariancji, a następnie testem Newmana-Keulsa. Znaczące różnice szacowano dla p<0.05. Protokół badań zaakceptowała lokalna Komisja Etyczna. This study was conducted during a preparatory to competition training 3-week training camp, preparing to a competition. 12 elite boxers of various body mass were subjected to thy study. On the separated days of training camp they underwent one 3-round sparing contest (3 x 3 min with 1-minute intermissions between rounds) once in the morning, 10:00-11:30, (day A) and once in the evening, 19:00-20:30 (day B). During the both examinations each subject competed against the same opponent. Capillary blood was sampled as follows: at 8:00, prior to the contest (-5 min) and following exertion (+5 min) to determine serum T and C levels, and post-contest blood lactate (LA). Moreover daily changes of serum resting T and C were determined in capillary samples taken in neutral condition from untrained subject as follows: 6:00 (directly post-awakening ), 8:00, 10:00, 12:00, 14:30, 18:40, 21:40. Serum cortisol and testosterone were determined using ELISA-kit (DRG, Germany), blood lactate by DR LANGE kit. Differences between means were tested by analysis of variance, followed by posthock Newman-Keuls test. Significant differences between means were estimated for the function p<0.05. The protocol of this study was approved by the local Ethics Committee. tio np roh ibit ibu dis tr ly - on Concentration of the mean morning, pre- and post-contest levels of serum cortisol and testosterone, and post-contest blood levels are presented in Table 1. The mean morning, pre- and post-contest values of T/C ratio is given in Table 2. The mean parameters were compared with regard to possible differences between days (A vs B), as well as between time points of blood sampling (I vs II vs III) on the day of examination. During the both examinations, on day A and day B, resting plasma C and T levels dropped significantly (p<0.05) from the morning (I) to pre contest time point (II). These absolute mean decrements (I-II) were on day A and day B as follows: ΔCA=144 nmol/L and ΔCB= 233 rso na pe Th is c op y is Tab. 1. Odpowiedzi w osoczu kortyzolu (C) i testosteronu (T) w nmol/L w osoczu oraz mleczanu (LA) w mmol/L we krwi u bokserów na 3-rundową sparingową walkę bokserską wykonaną w dwóch oddzielnych dniach (A i B) w różnych porach dnia: przed południem w dniu A (10:00-11:30) i wieczorem w dniu B (19:00-20:30) Tab. 1. Plasma cortisol (C) and testosterone (T) in nmol/L and blood lactate (LA) in mmol/L responses in male boxers to 3-round sparing contest performed on the two separated days (A and B) on different daytime: in the morning of day A (10:00-11:30), in the evening of day B (19:00-20:30) - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Results lu W Tabeli 1 zamieszczono poranne (przed i po walkach) średnie stężenia w osoczu kortyzolu i testosteronu. W Tabeli 2 podano poranne (przed i po walkach) wartości wskaźnika T/C, a w Tabeli 3 stężenia hormonów i wartości T/C u osoby nietrenującej. Średnie parametry porównano odnośnie możliwych różnic pomiędzy dniami (A vs B), jak też pomiędzy pobraniami krwi (I vs II vs III) w dniu badań. W czasie obydwu badań, w dniu A i B, spoczynkowe poziomy C i T znacząco (p<0.05) zmalały od rana (I) do momentu pobrania krwi przed walką (II). Wartości absolutne średnich spadków (I-II) wynosiły w dniu A i B odpowiednio: ΔCA=144 nmol/L and ΔCB=233 nmol/l. Podobnie wartość względnego spadku w dniu se Wyniki ed . since over very short period covered the whole study specific binding globulins levels do not change, an examination of free hormonal fractions may be neglected and observed variable (T/C) was calculated by us from total hormone levels. for This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - sesji treningowej. Jak wcześniej wspomniano, z powodu bardzo krótkiego czasu obejmującego całe badanie, specyficznie wiążące globuliny nie ulegają zmianie we krwi, badanie wolnych frakcji hormonalnych można pominąć, a obserwowana zmienna (T/C) była obliczona z całkowitych stężeń hormonów. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. et al., The effect of a 3-round sparring on anabolic-katabolic balance 178 Tab. 3. Przebieg zmian stężeń C, T i wartości T/C*100 u osoby, która nie trenuje w warunkach neutralnych Tab. 3. Daily time course of C and T levels, and values of T/C*100 in untrained subject at neutral condition - ibu se on ly - dis tr nmol/l respectively. Likewise, mean relative decrement was more considerable on day B than on day A (ΔCB by 53.6% , ΔCA by 30.8%). Lower the absolute and relative end-exertion T change within the same period was noted on day A (ΔTA=2.1 nmol/L, by 11.5%) compared to that on day B (ΔTB=3.9 nmol/L, by 22%). Thus, the both hormones demonstrated their physiological diurnal rhythms. Mean post-contests cortisol levels were significantly (p<0.05) higher than those pre-contests, but these values were similar to those in the mornings. On the day A, mean post-contest absolute increment of cortisol, CA III-CA II was 131 nmol/L, rise by 41%, and on day B, CB III – CB II was (ΔCB=236 nmol/L, rise by 117%. Mean post-contest T was significantly (p<0.05) higher (by 3.5 nmol/L, 22%) than that recorded prior to event on day A. In contrast to that an evening contest did not induced considerable rise of T. Considering unknown post contest serum volume shift, the recorded small end-evening rise of T (by 1.1 nmol/L, 8% ) may be neglected. Similar mean post contests blood lactate provided clear evident for similar intensity of exertions undergone by boxers on various daytimes. The behaviour of C and T being the components of T/C ratio influenced on the appropriate changes of anabolic-catabolic index examined at various conditions. An untrained subject demonstrated diurnal rhythm of C and T, however at the end of the day those changes were not parallel. lu rso na pe y is Dyskusja for This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. B była większa niż w dniu A (ΔCB o 53.6%,ΔCA o 30.8%). W dniu A odnotowano niższe absolutne i względne zmiany T niż w dniu B (ΔTA=2.1 nmol/L, o 11.5%) w porównaniu do obserwowanych w dniu B (ΔTB=3.9 nmol/L, o 22%). Zatem oba hormony wykazywały fizjologiczny, dzienny rytm. Średnie stężenia kortyzolu po walkach były znacząco (p<0.05) wyższe niż przed walkami, ale podobne do stężeń porannych. W dniu A średni absolutny wzrost kortyzolu po walce, CA III-CA II, tj. ΔCB=131 nmol/L, a względny o 41%, w dniu B: CB III-CB II, tj. ΔCB=236 nmol/L, a względny wzrost o 117%. Średni powysiłkowy T był znacząco (p<0.05) wyższy (o 3.5 nmol/L, 22%) niż przed wysiłkiem w dniu A. W przeciwieństwie do tego, wieczorna walka nie spowodowała istotnego wzrostu T. Biorąc pod uwagę nieznane po walce zmiany objętości osocza, wieczorny powysiłkowy niewielki wzrost T (o 1.1 nmol/L, 8%) może być pominięty. Podobne powysiłkowe stężenia mleczanu dostarczyły dowodu na zbliżoną intensywność wysiłków wykonanych w różnych porach dnia. Zachowanie T i C, składowych zmiennej T/C, wpłynęło na odpowiednie zmiany wskaźnika anaboliczno-katabolicznego badanego w różnych warunkach. Osoba, która nie trenuje, badana w warunkach neutralnych, demonstrowała dzienny rytm obu hormonów C i T, jednak pod koniec dnia zmiany te nie były równoległe. Th is c op Zgodnie z oczekiwaniem, przed walkami stężenia T i C były niższe niż wartości poranne. Ponadto obniżenie stężeń obu hormonów w przedziale od rana do momentu przed walką było wyższe w dniu B niż w dniu A, ponieważ B-walkę stoczono w późniejszej porze dnia. Jak wspomniano wcześniej, ta różnica jest przejawem dziennych rytmów T i C. Rytmy te były dobrze udokumentowane w badaniach zdrowych ludzi. Na przykład rytm kortyzolu w ślinie został zidentyfikowany u obu płci w wieku 20-40 lat na podstawie 4 punktów pomiarowych: po przebudzeniu, o 11:00, 16:00 i przed zaśnięciem. Średnie stężenie C w ślinie po przebudzeniu było prawie dwa razy Discussion As expected, serum levels of T and C prior to contests were lower compared to those recorded in the morning. Moreover, the decline of the both hormones within time interval from the morning to the time point directly prior the exertion was higher on B than A day, since B-contest was undergone of later daytime. As was mentioned earlier, that difference is a symptom of diurnal rhythms of T and C. These rhythms have been well documented in healthy subjects by several authors. For instance, rhythm of salivary C in both sexes aged 20-40 years has been identified, based on four time points as follows: post-awakening, 11 am, 4 pm and bedtime. Mean level of post-awaken- - This copy is for personal use only - distribution prohibited. ed . tio np roh ibit Tab. 2. Wartości wskaźnika anaboliczno-katabolicznego wyrażone jako stosunek T:C*100 Tab. 2. Values of anabolic-catabolic index expressed as T:C ratio*100 - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. i wsp., Wpływ 3-rundowej sparingowej walki bokserskiej na równowagę anaboliczno-kataboliczną 179 se on ly - dis tr ibu tio np roh ibit ed . ing salivary C was almost two fold higher than that at 11 am and decreased throughout the day to reach the lowest value at bedtime [15]. The other study revealed C-salivary diurnal rhythm based the levels at awakening, +30 min, +8 h and 21:00, and existence of seasonal fluctuations has been manifested as the highest levels in February, March and April, but the lowest in July and August [16]. Comparing the time-of-day effect on C levels in serum in boxers with that mentioned in saliva, it easy to notice than that of C-saliva is more visible. As to daily rhythmicity of T-serum it was found that it is age-dependent in men. In younger males, aged 20-40 years mean serum T level was lower at 4 pm than at 8 am by 20-25%, but that difference declined with age and amounted of 10% at 70 years [17]. The other studies reported disappearance of diurnal rhythm of Tin older males. Among large sample males of mean age 60.3y (40-94 years) examined within few-hour time intervals: 6.00-10:00, 10.00-12.00, 12.00-14.00, 14.00-18.00, mean T levels at 1st, 2nd and 3rd intervals did not vary and ranged from 444.9 to 434.4 ng/dL, but at 4th time interval was significant lower (380.4 ng/dL) [18]. Walton at al. concluded, that observed by them parallelled diurnal rhythm in serum T and LH, but not in FSH, among males is an evidence, that rhythmicity of T is induced by the appropriate changes in the trophic hormone (LH), whereas metabolic clearance did not contributed to that change [19]. Increases in C and T levels following intensive anaerobic exertions has been widely describes in a literature. Daytime-dependent responses of C to exertions performed at 7:00 am, 19:00 pm and 24:00 pm have been reported [20]. The authors found the grater endexercise peak of C at 7:00 am (729 nmol/L) than at 19:00 pm (454 nmol/L) but due to lower pre-exertion values in the evening (168 nmol/L) compared to morning one (411 nmol) the relative mean post-exercise increment of C was grater at later daytime (200 vs 150%). That finding corresponded partly with our results. However, comparing those results, the basic difference regarding protocol studies of both mentioned experiments should be taken into consideration. In Kanaley`s study [20], the afternoon bout was undergone as the first and the only one on an experimental day, while in our study evening contest were preceded by morning (10:00-11:30 am) training session. Hence, in our study evening contest and morning training session may be considered as two repeated exercises separated by c.a. 7-hour intermission. We don't know whether in such case the first exertion affects the hormonal responses to the second one. Thus, we are not quite sure, whether considerable blunted T responses to evening contests compared to those recorded before noon resulted in various time of day only. No date is available in the literature on T reaction regarding daytime effect. The only studies on T responses to repeated exertions with not to long intermission were conducted on weightlifting [21] and wrestling [22] tournaments respectively. During simulated competition after the first event (snatch) and the second one (clean & jerk) salivary T were as follows: 216 and 241 pmol/L with relatively and stable salivary C (4.75 and 4.96 nmol/L). In contrast to that, an official tournament resulted in higler post events levels of C (12.5 and 10.1 nmol/L) and slightly dropping T over competition (from lu rso na pe for y is op is c Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - wyższe niż o 11:00 i obniżało się w ciągu dnia, osiągając najniższą wartość przed zaśnięciem [15]. Inne badanie ujawniło rytm C w ślinie w oparciu o pomiary stężeń po przebudzeniu, w +30, +8 h i o 21:00, jak też istnienie sezonowych fluktuacji hormonu z najwyższym stężeniem w lutym, marcu i kwietniu, a najniższym w lipcu i sierpniu [16]. Porównując wpływ pory dnia na stężenia C w osoczu u bokserów ze wspomnianym stężeniem w ślinie łatwo zauważyć, że ten wpływ jest bardziej widoczny dla C w ślinie. Jeśli chodzi o rytmiczność T w osoczu wykazano, że jest ona u mężczyzn zależna od wieku. U młodszych mężczyzn w wieku 20-40 lat T o godzinie 16:00 był niższy niż o godzinie 20:00 (o 20-25%), ale różnica ta zmniejszyła się wraz z wiekiem, osiągając 10% u mężczyzn w wieku 70 lat [17]. Inne badanie dowiodło zaniku rytmu C u starszych mężczyzn. Wśród dużej liczebnie próby mężczyzn w wieku średnio 60.3 lat (40-94 lat), obserwowanych w przedziałach 6:0010:00, 10:00-12:00, 12:00-14:00 i 14:00-18:00, średni poziom T w I, II i III przedziale nie był zróżnicowany i wahał się od 444.9 do 434.4 ng/ml, ale w IV przedziale był znacząco niższy (380.4 nh/ml) [18]. Walton i wsp. doszli do wniosku, że obserwowany przez nich u mężczyzn równoległy, dzienny rytm T i LH, lecz nie FSH, jest dowodem na to, że rytmiczność T jest wywołana odpowiednimi zmianami hormonu tropowego (LH), natomiast klirens metaboliczny nie ma na nie wpływu [19]. Wzrosty C i T po wysiłkach anaerobowych są obszernie opisane w literaturze. Doniesiono o zależnych od pory dnia odpowiedziach C na wysiłki wykonane o 7:00, 19:00 i 24:00 [20]. Autorzy stwierdzili wyższe powysiłkowe maksymalne stężenie C o 7:00 (729 nmol/L) niż o 19:00 (454 nmol/L), ale dzięki niższemu przedwysiłkowemu stężeniu wieczorem (168 nmol/L) niż rano (411 nmol/L), względny, powysiłkowy przyrost C był większy w późniejszej porze dnia (200 vs 150%). Ten wynik korespondował częściowo z naszymi danymi. Jednakże porównując te wyniki trzeba brać pod uwagę podstawową różnicę w protokołach tych eksperymentów. W badaniach Kanaly’ego [20] popołudniową próbę wykonano jako pierwszy i jedyny wysiłek w dniu eksperymentu, podczas gdy w naszych badaniach wieczorna walka bokserska była poprzedzona przedpołudniową (10:00-11:30) sesją treningową. Stąd w naszych badaniach wieczorna walka i wcześniejszy trening mogą być traktowane jako dwa powtarzane w ciągu dnia wysiłki przedzielone ok. 7-godzinną przerwą. Nie wiemy, czy w takich okolicznościach pierwszy wysiłek wpływa na odpowiedź hormonalną w czasie drugiego. Zatem nie mamy pewności, czy znacząco stępione odpowiedzi T na wieczorne walki, w porównaniu do tych rejestrowanych przed południem (w dniu A), są wyłącznie wynikiem pory dnia. W literaturze brakuje danych odnośnie wpływu pory dnia na odpowiedź T. Jedyne badania nad odpowiedziami T na powtarzane wysiłki przeprowadzono w czasie turniejów podnoszenia ciężarów [21] i zapasów [22]. W czasie symulowanych zawodów po pierwszej konkurencji (rwanie) i po drugiej (podrzut) stężenie T w ślinie wynosiło 216 i 241 pmol/L, przy względnie stabilnym stężeniach C (4.75 i 4.96 nmol/L). W przeciwieństwie do tego, oficjalne zawody indukowały wyższe poziomy C po obu konkurencjach (12.5 i 10.1 nmol/L) i opadające w ciągu turnieju war- - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. et al., The effect of a 3-round sparring on anabolic-katabolic balance 180 ed . tio np roh ibit ibu dis tr ly - on se lu rso na Wnioski pe 1. Wieczorna walka bokserska spowodowała w osoczu bardzo mały wzrost stężenia T i wyższy spadek wskaźnika T/C niż walka przed południem. 2. Różnice pomiędzy powysiłkowymi zmianami anaboliczno-katabolicznych wielkości mogą być brane pod uwagę przez trenerów, gdy planują oni program treningowy. Conclusions 1. Evening boxing contest resulted in very low increment of serum T and higher decrement of T/C ratio than did morning one. 2. Differences between changes in post exertion anabolic-catabolic values may by taken into consider by coaches, when they schedule training program. Piśmiennictwo / References Th is c op y is 1. Adlercreutz H, Härkönen M, Kuoppasalmi K, Nävieri H, Huhtaniemi I, Tikkanen H, Remes K, Dessypris A, Karvonen J. Effect of training on plasma anabolic and catabolic seroid hormones and their response during physical exercise. Int J Sport Med 1986; (suppl. 1): 27-28. 2. Alen M, Pakarinen A, Häkkinen K, Komi PV. Responses to serum androgenic-anabolic and catabolic hormones to prolonged strength training. Int J Sports Med 1988; 9: 229-233. 3. Vervoorn C, Quist AM, Vermulst LJ, Erich WB, de Vries WR, Thijssen JH. The behavior of plasma free testosterone/cortisol ratio during a season of elite rowing training. Int J Sports Med 1991; 12: 257-263. 4. Banfi G, Marinelli M, Roi GS, Agape V. Usefulness of free testosterone/cortisol ratio during a season of elite speed skating athlete. Int J Sports Med 1993; 14: 373-379. 5. Coutts AJ, Reaburn P, Piva TJ, Rowsell GJ. Monitoring for overreaching in rugby league players. Eur J Appl Physiol 2007; 99: 313-324. 6. Coutts AJ, Wallace LK, Slattery KM. Monitoring changes in performance, physiology, biochemistry, and psychology during overreaching and recovery in triathletes. Int J Sport Med 2007; 28: 125-134. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. 240 to 200 pmol/L). That may illustrate an effect higher cortisol levels during two successive bouts (snatch and C&J) on T suppression. In the study by Kraemer [22], testosterone responses to three successive wresting contests on one day were similar, but significant and progressive T decline in pre- and post contests T was recorded during this study from (from 1st to 3rd exertion). The other limitation of our study is lack of control of exercise-induced serum volume change. Based on the similar morning and evening mode of exertions, and the similar end-contests blood lactate levels we may assume the similar, but unknown hemoconcentration. As reported, the magnitudes of these changes are strongly dependent on intensity of exertion. It was found, that 0.5 h exercise at intensities of 40, 60, and 80 VO2max resulted in -9.9, -15.6 and -17.2% hemoconcentration respectively [23]. These changes are much more less comparing to those induced by cortisol responses to exercise and may be neglected. In contrast to that the extent of end-exercise hemoconcentration is often comparable with magnitude of T responses to exertion. Considering the above, we may speculate, that absolute amount of T circulating following evening contests might be lower than prior to exertion. That my suggest temporary vary low or even lack of androgenic reserves in gonads. The same explanation was suggested by Słowińska-Lisowska [24] observing decrement of serum T in spite of increment of blood LH directly after 400 m run. In our study lack of marked rise of T with normal C elevated after evening contest brought about 2-fold drop of T/C ratio, and this change was higher than that after morning event. Since evening exertion probably shifted anabolic-catabolic balance toward catabolism, that provoke the question, whether second training session performed on one training day always brings beneficial effects for athletes? for This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - tości T (240-200 pmol/L). Może to ilustrować wpływ wyższego, w ciągu dwóch konkurencji (rwanie i podrzut), poziomu C na zahamowanie T. W badaniach Kraemera [22], odpowiedzi testosteronu na stoczone jednego dnia 3 kolejne walki były podobne, ale odnotowano znaczący, postępujący spadek przed- i powysiłkowych stężeń T w czasie badania (od I do III walki). Innym ograniczeniem dotyczącym naszych badań jest brak kontroli nad powysiłkowymi zmianami objętości osocza. W oparciu o podobny dla przedpołudniowych i wieczornych walk przebieg wysiłku i podobne powysiłkowe stężenia mleczanów możemy przyjąć podobną, choć nieznaną, hemokoncentrację. Jak doniesiono, wielkość tych zmian bardzo zależy od intensywności wysiłku. Wykazano, że półgodzinny wysiłek o intensywności 40, 60, i 80% VO2max wywołał 9.9, 15.6 i 17.2% zagęszczenie krwi [23]. Zmiany te są dużo mniejsze w porównaniu do indukowanych wysiłkiem odpowiedzi kortyzolu i mogą być pominięte. W przeciwieństwie do tego, stopień powysiłkowej hemokoncentracji jest często porównywalny z wielkością powysiłkowych odpowiedzi T na wysiłek. Biorąc to pod uwagę możemy spekulować, że absolutna ilość T w krążeniu po wieczornych walkach mogła być mniejsza niż przed wysiłkiem. To może sugerować chwilową, bardzo niską, androgeniczną rezerwę w gonadach lub nawet jej brak. Identyczne wyjaśnienie zaprezentowała Słowińska-Lisowska [24], obserwując spadek w osoczu T, lecz wzrost LH bezpośrednio po biegu na dystansie 400 m. W naszych badaniach brak znaczącego wzrostu T przy podwyższonym powysiłkowym poziomie C po wieczornych walkach spowodował 2-krotne obniżenie wskaźnika T/C i zmiana ta była większa niż po walce stoczonej przed południem. Ponieważ wieczorny wysiłek prawdopodobnie przesunął równowagę anaboliczno-kataboliczną w kierunku katabolizmu, prowokuje to pytanie: czy druga w jednym dniu sesja treningowa zawsze przynosi sportowcom korzystne efekty? - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. i wsp., Wpływ 3-rundowej sparingowej walki bokserskiej na równowagę anaboliczno-kataboliczną 181 ed . tio np roh ibit ibu dis tr ly - on se lu rso na pe for This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - 7. Obmiński Z, Stupnicki R. Comparison of the testosterone-to-cortisol ratio values obtained from hormonal assays in saliva and serum. J Sports Med Phys Fitness 1997; 37: 50-55. 8. Passelerque P, Lac G. Saliva cortisol, testosterone and T/C ratio variations during a wrestling competition and the during post-competitive recovery period. Int J Sports Med 1999; 20: 109-113. 9. Lac G, Berthon P. Changes in cortisol and testosterone levels and T/C ratio during an endurance competition and recovery. J Sports Med Phys Fitness 2000; 40: 139-144. 10. Elloumi M, Maso F, Michaux O, Robert A, Lac G. Behaviour of saliva cortisol [C], testosterone [T] and T/C ratio during a rugby match and during the post-competition recovery days. Eur J Appl Physiol 2003; 90: 23028. 11. Fry RW, Morton AR, Garcia-Webb P, Keast D. Monitoring exercise stress by changes in metabolic and hormonal responses over a 24-h period. Eur J Appl Physiol 1991; 63 (3-4): 228-234. 12. Degoutte F, Jouanel P, Begue RJ, Colombier M, Lac G, Pequignot JM, Filaire E, Food restriction, performance, biochemical, and endocrine changes in judo athletes. Int J Sports Med 2006; 27: 9-18. 13. Andersson H, Raastad T, Nilsson J, Paulsen G, Garthe I, Kadi F. Neuromuscular fatigue and recovery in elite female soccer: effects of active recovery. Med Sci Sports Exerc 2008; 40: 372-380. 14. Gerth J, Ott U, Fünfstück R, Bartsch R, Keil E, Schubert K, Hübscher J, Scheucht S, Stein G. The effects of prolonged physical exercise on renal function, electrolyte balance and muscle cell breakdown. Clin Nephrol 2002; 57: 425-431. 15. Ahn RS, Lee YJ, Choi JY, Kwon HB, Chun SI. Salivary cortisol and DHEA levels in the Korean population: age-related differences, diurnal rhythm, and correlation with serum levels. Yonsei Med J 2007; 30, 48 (3): 379-388. 16. Persson R, Garde AH, Hansen AM, Osterberg K, Larsson B, Orbaek P, Karlson B. Seasonal variation in human salivary cortisol concentration. Chronobiol Int 2008; 25 (6): 923-937. 17. Brambilla DJ, Matsumoto AM, Araujo AB, McKinlay JB. The effects of diurnal variation on clinical measurements of serum testosterone and other sex hormone levels in men. J Clin Endocrinol Metab 2009; 94: 907-913. 18. Crawforg ED, Barqawi AB, O`Donnell C, Morgentaler A. The association of time of day and serum testosterone concentration in a large screening population. BJU Int 2007; 100: 509-513. 19. Walton MJ, Anderson RA, Kicman AT, Elton RA, Ossowska K, Baird DT. A diurnal variation in testicular hormone production is maintained following gonadotrophin suppression in normal men. Clin Endocrinol (Oxf) 2007; 66: 123129. 20. Kanaley JA, Weltman JY, Pieper KS, Weltman A, Hartman ML. Cortisol and growth hormone responses to exercise at different times of day. J Clin Endocrinol Metab 2001; 86; 2881-2889. 21. Passelerque P, Robert A, Lac G. Salivary cortisol and testosterone variations during an official and simulated weight-lifting competition. Int J Sports Med 1995; 16: 298-303. 22. Kraemer WJ, Fry AC, Rubin MR, Triplett-McBride T, Gordon SE, Koziris LP, Lynch JM, Volek JS, Meuffels DE, Newton RU, Fleck SJ. Physiological and performance responses to tournament wrestling. Med Sci Sports Exerc 2001; 33: 1367-1378. 23. Hill EE, Zack E, Battaglini C, Viru M, Viru A, Hackney AC. Exercise and circulating cortisol levels: the intensity threshold effect. J Clin Endocrinol Metab 2008; 31: 587-581. 24. Słowińska-Lisowska M, Majda J. Hormones plasma levels from pituitary-gonadal axis in performance athletes after the 400 m run. J Sports Med Phys Fitness 2002; 42: 243-249. - Th is c op y is This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Obmiński Z. et al., The effect of a 3-round sparring on anabolic-katabolic balance 182