Szczyrk 16 listopada 2006

Wybrane problemy wewnętrznego
pomiaru adekwatności kapitałowej
Bogdan Ludwiczak, Asseco Poland SA
Tematyka
Nowe regulacje nadzorcze
- ocena ryzyka: Filar II
Ocena ryzyka operacyjnego - SIZARO
Ocena ryzyka stopy procentowej dla potrzeb
adekwatności kapitałowej w wybranym banku
spółdzielczym
1
Nowe
regulacje nadzorcze
Istota zmian
Nowe podejście do pomiaru adekwatności
kapitałowej:
I filar – Minimalne Wymogi Kapitałowe
II filar – Proces Przeglądu i Oceny Nadzorczej
III filar – Dyscyplina Rynkowa
2
Aktualna sytuacja
Czerwiec 2004 r: Ostateczna wersja Nowej
Umowy Kapitałowej (International Convergence
of Capital Measurement and Capital Standards: a
Revised Framework)
Czerwiec 2006 r: Dyrektywy nr 2006/48/WE
oraz 2006/49/WE z dnia 30 czerwca 2006 r.
Wrzesień 2006 r: Publikacja projektów
regulacji nadzorczych (uchwał KNB)
Pomiar ryzyka
w ramach Filaru I
RYZYKO KREDYTOWE
RYZYKO OPERACYJNE
Podejście standardowe
Metoda wskaźnika bazowego
IRB_F - metoda podstawowa
Metoda standardowa
IRB_A – metoda zaawansowana
Metoda zaawansowana
RYZYKO RYNKOWE
Szacowanie ryzyka na pokrycie ryzyka rynkowego pozostaje bez
zmian
IRB – The Internal Ratings-Based Approach.
3
Ocena ryzyka: Filar II
ZałoŜenia
podstawowe Filaru II
Bank jest zobowiązany do posiadania rzetelnych zasad
zarządzania i kontroli wewnętrznej
Kluczowym, wewnętrznym procesem zarządzania jest proces
oceny kapitału niezbędnego na pokrycie ryzyka
W ramach Filaru II banki mają stworzyć wewnętrzne procesy
oceny kapitału wewnętrznego oraz ustalania docelowych kapitałów
zgodnych z profilem ryzyka w danym banku oraz otoczeniem
nadzorczym (ICAAP)
Proces szacowania kapitału wewnętrznego będzie podlegał ocenie
nadzorczej
Nadzór bankowy będzie oceniał zarówno wypłacalność banku jak
i przyjęty sposób jej oceny
Procesy szacowania kapitału wewnętrznego oraz oceny
nadzorczej powinny być proporcjonalne do skali i charakteru
działalności banku
4
Identyfikacja ryzyka (ICAAP)
Ryzyko kredytowe1
Ryzyko operacyjne
Ryzyko banku
Ryzyko rynkowe
Ryzyko stopy procentowej2
Inne3
1W
tym ryzyko koncentracji
portfelu bankowym
3Ryzyko wyniku, kapitałowe, prawne, strategiczne, modeli, reputacji, itp
2W
Ocena kapitału ryzyka
w bankowości spółdzielczej
Nie ma jednego, „poprawnego” modelu procesu oceny
wielkości kapitału potrzebnego na pokrycie ryzyka
Banki mają swobodę wyboru sposobu oceny
adekwatności kapitałowej
Bank jest odpowiedzialny za ocenę adekwatności i
planowanie kapitału
Pomimo odpowiedzialności indywidualnej Nadzór
Bankowy dopuszcza moŜliwość opracowania
standardowego modelu oceny, który mógłby być
zastosowany w bankach spółdzielczych
5
Obszary ryzyka
Podstawowe rodzaje ryzyka, nie objęte Filarem I, na które
naraŜone są banki spółdzielcze:
Ryzyko koncentracji
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
Ryzyko płynności
Ryzyko wyniku finansowego
Ryzyko kapitałowe
Proponowane metody oceny
kapitału ryzyka
Metoda oparta na minimalnym wymogu
kapitałowym
Metoda bloków składowych (metoda oddolna)
Metoda alokacji kapitału wewnętrznego (metoda
odgórna)
6
Ocena kapitału wewnętrznego
Wyznaczenie kapitału na
pokrycie ryzyka w Filarze I
Czy
kapitał
pokrywa
ryzyko
NIE
Wyznaczenie kapitału
dodatkowego
TAK
Wyznaczenie kapitału na
pokrycie ryzyka nie objętego
Filarem I
Łączny wymóg kapitałowy na
pokrycie ryzyka
Ocena ryzyka operacyjnego
- SIZARO
7
SIZaRO
SIZaRO - System Informatyczny Zarządzania
Ryzykiem Operacyjnym
SIZaRO jest aplikacją informatyczną
przeznaczoną do wspomagania procesu
zarządzania ryzykiem operacyjnym,
polegającym na:
identyfikacji ryzyka,
ocenie ryzyka,
monitorowaniu ryzyka,
raportowaniu.
Cel produktu
Wypracowanie mechanizmu zarządzania ryzykiem
operacyjnym w banku
Dostarczenie odpowiednim organom informacji do
identyfikacji, oceny profilu ryzyka, oceny
skuteczności funkcjonowania wdroŜonego systemu
zarządzania
Obliczenie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
Budowa i monitorowanie „map ryzyka” w oparciu
o procesy zachodzące w banku
8
Funkcjonalność SIZaRO
1. Gromadzenie danych o zdarzeniach (budowa bazy danych),
generujących ryzyko operacyjne
2. Gromadzenie danych o stratach z tytułu ryzyka
operacyjnego
3. Ocena ryzyka w wyniku analizy zdarzeń i strat,
4. Identyfikacja i ocena ryzyka podstawowych procesów
w działalności banku
5. Budowa map ryzyka poprzez zdefiniowanie procesów
zachodzących w banku i przyporządkowanie im
poszczególnych kategorii ryzyka operacyjnego
6. Monitorowanie ryzyka
moŜliwość definiowania i generowania raportów,
moŜliwość definiowania i szacowania KRI
gromadzenie danych i przygotowanie sprawozdawczości
Funkcjonalność SIZaRO
7. W ramach działań zabezpieczających:
moŜliwość automatycznego powiadamiania o zdarzeniach
(Centrum Dystrybucji Informacji)
automatyzacja procedur postępowania w sytuacjach
awaryjnych
8. Szacowanie kapitału adekwatnego do ponoszonego ryzyka
operacyjnego
9. Administrowanie UŜytkownikami
9
Identyfikacja ryzyka
Ocena ryzyka
10
Ocena ryzyka
Ocena ryzyka
11
Ocena ryzyka
Monitorowanie ryzyka
12
Monitorowanie ryzyka
Monitorowanie ryzyka
13
Raportowanie ryzyka
Raportowanie ryzyka
14
Ocena ryzyka stopy procentowej
dla potrzeb adekwatności kapitałowej
w wybranym banku spółdzielczym
(www.bs.net.pl)
Parametry analizy
Podstawowe charakterystyki* analizowanego
banku:
Aktywa netto – 70 mln,
Kapitały własne – 6,5 mln
Aktywa odsetkowe – 61 mln
Pasywa odsetkowe – 58 mln
Dane źródłowe banku:
Zestawienie przepływów aktywów i pasywów
odsetkowych, w podziale na oprocentowane stałą
i zmienną stopą procentową
*Wielkości średnie, stan na 2006-10-24
15
Metody szacowania ryzyka
Metoda luki stopy procentowej - ocena zmiany
wyniku odsetkowego na skutek załoŜonych,
szokowych zmian stóp procentowych.
Ocena zmiany wartości aktywów netto banku
równemu róŜnicy wartości bieŜącej aktywów i
pasywów na skutek załoŜonych, szokowych zmian
stóp procentowych.
Zakładana w analizie wielkość szokowej zmiany
stóp procentowych:
• 200 pb
• 300 pb
Metody szacowania ryzyka
Metoda luki stopy procentowej
1. Pogrupowanie przepływów kapitałowych do
przedziałów moŜliwego* przeszacowania stopy
2. Obliczenie luki dla kaŜdego przedziału
3. Wyznaczenie wielkości zmiany wyniku
odsetkowego według formuły:
∆WO = ∑ L j ∗ T j * ∆r
j
*Dla pozycji o zmiennej stopie przyjęto przedział: 1D
16
Aktywa i pasywa w przedziałach moŜliwego przeszacowania stopy
∆WO+200= 78,5 tys.
∆WO+300= 117,8 tys.
Metody szacowania ryzyka
Ocena zmiany wartości aktywów netto banku
1. Alokacja przepływów i przyporządkowanie ich punktom
węzłowym, odpowiadającym stopom referencyjnym* rynku
pienięŜnego
2. Obliczenie róŜnicy wartości bieŜącej aktywów i wartości
bieŜącej pasywów (zdyskontowanie przepływów przy
aktualnym poziomie stóp procentowych):
PV0=PVA-PVP
3. Obliczenie wielkości z pkt.2 dla stóp procentowych
powiększonych o zakładaną wielkość ich szokowej zmiany
(PV1)
4. Obliczenie wielkości róŜnicy (∆PV=PV1-PV0)
* 1D, 7D, 1W, 3M, 6M, 9M, 12M
17
Stopy procentowe i ich zmienność na dn. 2006-10-24
Zmiana wartości aktywów netto wybranego banku spółdzielczego
na skutek szokowej zmiany rynkowych stóp procentowych
Cash Flow
PV
PV+200
tys. zł
PV+300
2 667
2 593
2 562
2 547
Aktywa zmienne
60 543
60 503
60 482
60 472
Aktywa razem
63 210
63 096
63 044
63 019
Pasywa stałe
12 043
11 977
11 946
11 931
Pasywa zmienne
46 196
45 936
45 810
45 747
Pasywa razem
58 239
57 913
57 756
57 678
4 971
5 183
5 288
5 341
105
158
2,03
3,05
Aktywa stałe
Aktywa netto
Zmiana (∆PV)
Zmiana w %
18
Podsumowanie wyników
Zakładana zmiana stóp procentowych
+200 pb
+300 pb
K
6 500 tys.
6 500 tys.
∆WO
78,5 tys.
117,8 tys.
∆WO/K
1,20%
1,80%
∆PV
105 tys.
158 tys.
∆PV/K
1,60%
2,39%
α=0.01
Okres domknięcia
1 dzień
10 dni
VaRPV
37,3 tys.
118,4 tys.
VaRPV/K
0,57%
1,80%
Dziękuję
19