Ochrona przyrody - SAMODZIELNA KATEDRA OCHRONY

Termin realizacji (rok,
semestr)
I rok/ 1 semestr
Nazwa przedmiotu
OCHRONA PRZYRODY
Kod
ECTS
6.10-OP
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Wydział Przyrodniczo-Techniczny/ Samodzielna Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi
Studia
kierunek
Ochrona środowiska
stopień
I (inżynierskie)
tryb
stacjonarne
specjalność
-
specjalizacja
-----
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Maciej Wyszyński
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
•
•
•
A. Formy zajęć
wykład (W),
ćwiczenia: konwersatoryjne (K),
zajęcia terenowe (T)
•
•
B. Sposób realizacji
zajęcia w sali dydaktycznej: W, K
zajęcia poza pomieszczeniami dydaktycznymi UO: T- Park
Narodowy Gór Stołowych, Śnieżnicki Park Krajobrazowy
C. Liczba godzin 15W+15K+10T
Status przedmiotu
• obowiązkowy
Metody dydaktyczne
• wykład z prezentacją multimedialną
• prezentacja multimedialna
• zajęcia terenowe: prezentacja zagadnień w terenie
Liczba punktów ECTS:3
Godziny kontaktowe
- udział w wykładach: 15 godz.
- udział w zajęciach konwersatoryjnych: 15 godz.
- udział w zajęciach terenowych: 10 godz.
Konsultacje: 2 godz.
Razem: 42 godz. - 1,5 p. ECTS
Praca własna studenta
- przygotowanie do ćwiczeń konwersatoryjnych: 7 godz.
- przygotowanie projektu z zajęć konwersatoryjnych: 6
godz.
- korzystanie z literatury przedmiotowej: 10 godz.
-przygotowanie i sprawozdanie z ćwiczeń terenowych: 5
godz.
- przygotowanie do zaliczenia i obecność na zaliczeniu: 12
godz.
Razem 41 godz. - 1,5 p.ECTS
Suma: 83godz. (3p.)
Język wykładowy
polski
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
wymagania egzaminacyjne
A. Sposób zaliczenia
• wykład: zaliczenie z oceną
• konwersatorium: zaliczenie z oceną
• zajęcia terenowe: zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
• W: zaliczenie pisemne z pytaniami otwartymi
• K: wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu,
kolokwium,
• T: sprawozdanie z przeprowadzonych badań terenowych
C. Podstawowe kryteria
W:50%+1 poprawnych odpowiedzi
K: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych
T: ocena ze sprawozdania oraz aktywności podczas zajęć terenowych
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
A. Wymagania formalne:
B. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień związanych ze strukturą i funkcjonowaniem środowiska
przyrodniczego
Cele przedmiotu: - Celem zajęć jest zapoznanie z: podstawowymi zagadnieniami związanymi z ochroną przyrody, głównymi
celami ochrony przyrody, historią ochrony przyrody w Polsce i na świecie, formami ochrony przyrody w Polsce, klasyfikacją i
funkcjami obszarów chronionych, ochroną obszarową i ochroną gatunkową, rolą i procedurą sporządzania planów ochrony,
europejskim system ochrony przyrody – Natura 2000, ochroną przyrody w regionie, zagrożeniami flory i fauny, czerwonymi
księgami i listami gatunków ginących, klasyfikacją kategorii zagrożenia wg. IUCN, prawnymi, planistycznymi i ekonomicznymi
instrumentami w ochronie przyrody, rolą organizacji pozarządowych w ochronie przyrody, zrównoważonym użytkowaniem
środowiska przyrodniczego, a zwłaszcza obszarów chronionych oraz przedstawienie wybranych form gospodarowania przyjaznego
środowisku na obszarach chronionych, gospodarką zasobami naturalnymi
Treści programowe
A. Problematyka wykładu: Ochrona przyrody w systemie nauk przyrodniczych, zakres i metody badań oraz jej
historia na świecie i w Polsce. Przegląd form ochrony przyrody oraz struktury i funkcjonowanie systemów ochrony
przyrody w Polsce i na świecie. Park narodowy jako forma ochrony przyrody. Historia, podstawy prawne, możliwości
ochrony oraz przegląd wybranych obiektów na przykładzie Polski i świata. Rezerwat przyrody jako forma ochrony przyrody,
historia, podstawy prawne, możliwości ochrony oraz przegląd wybranych obiektów na przykładzie Polski i świata. Parki
krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu jako forma ochrony przyrody w Polsce, stan, funkcjonowanie, możliwości ochrony
oraz przegląd na wybranych przykładach. Pomniki przyrody jako forma ochrony przyrody, historia, podstawy prawne, możliwości
ochrony oraz przegląd na przykładzie Polski i świata, Użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz stanowiska
dokumentacyjne przyrody nieożywionej – stan, funkcjonowanie jako przykład możliwości ochrony
przyrody na poziomie lokalnym.
B. Problematyka konwersatorium:
Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt – stan, analiza i funkcjonowanie. Ochrona strefowa wybranych gatunków zwierząt jako
przykład wykorzystania gatunku do ochrony ekosystemów, Europejska Siec Ekologiczna Natura 2000 – stan, możliwości,
funkcjonowanie oraz perspektywy zrównoważonego funkcjonowania człowieka na obszarach cennych przyrodniczo w dobie
integracji europejskiej. Zagrożenia flory i fauny. Czerwone listy i księgi gatunków ginących i zagrożonych. Strategia ochrony
zagrożonych i ginących taksonów. Międzynarodowe przepisy i porozumienia jako przykład holistycznego spojrzenia na tematykę
funkcjonowania i ochrony przyrody. Prawne, planistyczne, administracyjne i ekonomiczne instrumenty ochrony przyrody. Rola
społeczeństwa, pozarządowych organizacji ekologicznych i uspołecznionego zarządzania na obszarach chronionych. Koncepcje
ochrony georóżnorodności oraz krajobrazukulturowego jako przykłady holistycznej i nowoczesnej polityki ochrony przyrody.
C. Problematyka zajęć terenowych:
Zapoznanie się z formami ochrony przyrody w terenie
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. Ochrona przyrody, Symonides E., Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2007.
2. Ochrona przyrody, Wiśniewski J., Gwiazdowicz D.J., Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,
2009.
3. Obszary chronionej przyrody. Historia, stan obecny, wyzwania przyszłości, Radziejowski J., Wszechnica Polska Szkoła Wyższa Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie, 2011.
4. Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Pullin. A.S., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004.
5. Skarby przyrody i krajobrazu Polski, Olaczek R., Multico, Warszawa, 2008.
6. Obszary chronione w Polsce, Walczak M. i in., IOŚ, Warszawa, 2001.
7. Polska czerwona księga zwierząt. Kręgowce, Głowaciński Z. red., PWRiL, Warszawa, 2001.ppppPolska
8. Parki narodowe w Polsce, Rąkowski G., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2009.
9. Parki krajobrazowe w Polsce, Rąkowski G. red., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2002.
10. Rezerwaty przyrody w Polsce Północnej, Rąkowski G. red., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2005.
11. Rezerwaty przyrody w Polsce Środkowej, Rąkowski G. red., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2006.
12. Rezerwaty przyrody w Polsce Południowej, Rąkowski G. red., Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 2007.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
B. Literatura uzupełniająca
1. Ekologiczna sieć Natura 2000, Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S., Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków,
2003.
2. Nowak A. red. Przyroda województwa opolskiego, Urząd Wojewódzki w Opolu, 1998.
3. Ochrona przyrody na Śląsku Opolskim, Kuźniewski E., Instytut Śląski w Opolu, 1996.
Odniesienie do
efektów
kształcenia dla
kierunku
Efekty kształcenia
Po ukończeniu kursu student/studentka:
K1A_W02
Wiedza:
- omawia poszczególne formy ochrony przyrody, podaje przykłady w Polsce i na świecie
K1A_W01
- wymienia gatunki ginące i zagrożone i omawia strategię ich ochrony
K1A_U18
- wyjaśnia rolę społeczeństwa i organizacji ekologicznych w systemie zarządzania obszarami chronionymi
K1A_U17
K1A_U18
- wymienia przykłady prawnych, planistycznych, administracyjnych i ekonomicznych instrumentów ochrony
przyrody
Umiejętności:
- ocenia wartość wybranych krajobrazów pod względem różnorodności biologicznej, proponuje instrumenty
służące jego ochronie
- tworzy koncepcje ochrony przyrody na poziomie lokalnym
K1A_U11
K1A_U12
K1A_K08
K1A_K09
K1A_K01
K1A_K12
Kompetencje społeczne (postawy):
- opracowuje projekt i przedstawia go w formie multimedialnej
- bierze czynny udział w dyskusji, wykazując otwartość na opinie innych i zdolność do wyrażania uwag
krytycznych
- rozumie potrzebę ciągłego poszerzania wiedzy i kompetencji
- ma świadomość jakie zagrożenia dla środowiska może spowodować niewłaściwa gospodarka zasobami
przyrody i pragnie czynnie temu przeciwdziałać zarówno w życiu osobistym i zawodowym
Kontakt
[email protected]; [email protected]