Dorota Igielska Planowanie i organizacja [tryb zgodności]

DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO
Planowanie i organizacja kształcenia
w formach pozaszkolnych
po 1 września 2012 roku
26 listopada 2012 r.
Podstawy prawne
1) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572, z późn. zm.)
2) Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206, z późn. zm.)
3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r.
w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. poz. 186,
z późn. zm.)
4) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 13 czerwca 2003 r.
w sprawie ramowych statutów: publicznego centrum kształcenia ustawicznego,
publicznego ośrodka dokształcania i doskonalenia zawodowego oraz
publicznego centrum kształcenia praktycznego (Dz. U. Nr 132, poz. 1226)
5) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r.
w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz.
184)
6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r.
w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184)
Definicja form pozaszkolnych
Art. 3 pkt 17 uso
Formy uzyskiwania i uzupełniania wiedzy, umiejętności
i kwalifikacji zawodowych w placówkach i ośrodkach,
o których mowa w art. 2 pkt 3a, a także kwalifikacyjne
kursy zawodowe;
Art. 2 pkt 3a uso:
• placówki kształcenia ustawicznego
• placówki kształcenia praktycznego
• ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego
Delegacja do wydania rozporządzenia – art. 68a ust. 5 uso
5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze
rozporządzenia:
1) rodzaje publicznych placówek i ośrodków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz
ich zadania,
2) warunki, organizację i tryb prowadzenia kształcenia ustawicznego w
formach pozaszkolnych oraz rodzaje tych form,
3) warunki organizowania i prowadzenia kwalifikacyjnych kursów
zawodowych przez podmioty wymienione w ust. 2,
4) sposoby potwierdzania efektów kształcenia uzyskanych w wyniku ukończenia
kształcenia realizowanego w poszczególnych formach pozaszkolnych,
5) wzory dokumentów wydawanych po ukończeniu kształcenia realizowanego w
poszczególnych formach pozaszkolnych,
uwzględniając możliwość zaliczania potwierdzonych efektów kształcenia przy podejmowaniu
dalszego kształcenia w formach pozaszkolnych oraz konieczność dostosowania kształcenia
ustawicznego do potrzeb i warunków rynku pracy, zapewnienia dostępności do form
kształcenia ustawicznego umożliwiających przekwalifikowanie się oraz uzyskanie nowych
kwalifikacji, a także włączenia pracodawców w proces kształcenia ustawicznego.
Rodzaje form pozaszkolnych
§ 3 rozporządzenia w sprawie kształcenia ustawicznego
w formach pozaszkolnych
1)
2)
3)
4)
5)
kwalifikacyjny kurs zawodowy (kkz);
kurs umiejętności zawodowych (kuz);
kurs kompetencji ogólnych (kko);
turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników;
kursy, inne niż wymienione wyżej, umożliwiające uzyskiwanie i
uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych.
Pkt 1, 2 i 4: programy nauczania oparte na podstawie programowej
kształcenia w zawodach
Pkt 3: programy nauczania oparte na podstawie programowej kształcenia
ogólnego
Zadania publicznych placówek
§ 24 ust. 1 i § 27 ust. 2 rozporządzenia
Centrum kształcenia ustawicznego i centrum kształcenia
praktycznego mogą prowadzić kształcenie ustawiczne w
formach pozaszkolnych, o których mowa w § 3 pkt 1–3 i 5, tj.:
• kwalifikacyjne kursy zawodowe;
• kursy umiejętności zawodowych;
• kursy kompetencji ogólnych;
• kursy, inne niż wymienione wyżej (umożliwiające
uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i
kwalifikacji zawodowych).
Zadania publicznych ośrodków
§ 29 ust. 1 rozporządzenia
Publiczne ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego
realizują turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych
pracowników, o których mowa w § 3 pkt 4, a także mogą
prowadzić kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych,
o których mowa w § 3 pkt 1–3 i 5, tj.:
• kwalifikacyjne kursy zawodowe;
• kursy umiejętności zawodowych;
• kursy kompetencji ogólnych;
• kursy, inne niż wymienione wyżej (umożliwiające
uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji
zawodowych).
Zadania niepublicznych placówek i ośrodków
Art. 84 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 uso
Placówka niepubliczna działa na podstawie statutu, który
powinien określać m.in. nazwę, cel oraz zadania placówki.
Art. 68a ust. 1 pkt 2 uso
W niepublicznych placówkach i ośrodkach jest organizowane
i prowadzone kształcenie ustawiczne w formach
pozaszkolnych.
Formy kształcenia w niepublicznych placówkach i ośrodkach
określają ich statuty – przepisy nie ograniczają zakresu ich
działania wyłącznie do tych rodzajów form pozaszkolnych,
które zostały wskazane w § 3 rozporządzenia.
3 rodzaje kursów umiejętności zawodowych (§ 10 i 11)
1. W zakresie jednej z części efektów kształcenia
wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji (min. liczba
godzin – obliczamy na podstawie podstawy programowej);
2. W zakresie efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich
zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru
kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w
zawodzie lub grupie zawodów (min. liczba godzin określona w
podstawie programowej);
3. W zakresie efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich
zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów (min.
liczba godzin – 30)
Kursy umiejętności zawodowych (1) - przykłady
Kwalifikacja T.15. Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
wyodrębniona w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych
minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego – 300 godz.
Kursy umiejętności zawodowych:
1. Planowanie i ocena żywienia – 100 godz.
2. Organizowanie produkcji gastronomicznej – 100 godz.
3. Planowanie i wykonywanie usług gastronomicznych – 100 godz.
Kurs umiejętności zawodowych (2) - przykład
Kwalifikacja T.15. Organizacja żywienia i usług gastronomicznych
wyodrębniona w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych
Kurs umiejętności zawodowych w zakresie podbudowy do kształcenia w
zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych (i kucharz)
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz efekty kształcenia
wspólne dla zawodów w ramach obszaru turystyczno-gastronomicznego
stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów:
BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ, PKZ(T.c), PKZ(T.h) – minimalna liczba godzin
zajęć – 380 godz.
Kurs umiejętności zawodowych (3) - OMZ
Kurs umiejętności zawodowych w zakresie Organizacja pracy małych
zespołów – 30 godzin.
Umiejętności kształcone na kursie:
1)
2)
3)
4)
5)
planowanie pracy zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań;
dobieranie osób do wykonania przydzielonych zadań;
kierowanie wykonaniem przydzielonych zadań;
ocenianie jakości wykonania przydzielonych zadań;
wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających
na poprawę warunków i jakość pracy;
6) komunikowanie się ze współpracownikami.
Pozostałe rodzaje form pozaszkolnych
Kurs kompetencji ogólnych - prowadzony według programu nauczania
uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej
kształcenia ogólnego, min. wymiar kształcenia na kursie – 30 godzin.
Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników w zakresie
danego zawodu – tak jak dotychczas, określono wzór zaświadczenia o
ukończeniu dokształcania.
Kurs, o którym mowa w § 3 pkt 5 – całkowita autonomia organizatora w
zakresie programu, wymiaru i organizacji kształcenia.
Planowanie i organizacja kształcenia w formach
pozaszkolnych
Art. 5a ust. 2 pkt 2, ust. 2b i ust. 3 uso
Zadaniem oświatowym powiatów jest:
• zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym
profilaktyki społecznej, w publicznych placówkach i
ośrodkach;
• zapewnienie warunków prowadzenia kwalifikacyjnych
kursów zawodowych w szkołach i placówkach
prowadzonych przez powiat.
Środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, w tym na
wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek,
zagwarantowane są w dochodach JST.
Planowanie i organizacja kształcenia w formach
pozaszkolnych
Ramowe statuty publicznego cku, odidz, ckp - rozporządzenie
z 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. Nr 132, poz. 1226)
Statut określa cele i zadania centrum oraz sposób
wykonywania tych zadań (§ 2);
Arkusz organizacji (zatwierdzony przez organ prowadzący,
uwzględniający plan kształcenia) określa szczegółową
organizację zajęć w danym roku szkolnym (§ 6);
Rozkład zajęć (ustalony przez dyrektora na podstawie
zatwierdzonego arkusza organizacji) określa organizację
zajęć edukacyjnych (§ 6).
§ 36 rozporządzenia z 11 stycznia 2012 r. w sprawie
kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych
Publiczne placówki i publiczne ośrodki dostosują organizację
i sposób działania w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r.
do wymogów wynikających z rozporządzenia.
§ 32 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Publiczne placówki i ośrodki sporządzają na każdy rok szkolny plan
kształcenia zawierający:
1) wykaz pozaszkolnych form kształcenia;
2) czas trwania kształcenia i wymiar godzin kształcenia realizowanego w
poszczególnych formach pozaszkolnych;
3) planowaną liczbę słuchaczy kkz lub uczestników kształcenia w innych
formach pozaszkolnych;
4) nazwę i symbol cyfrowy zawodu wg klasyfikacji „zawodów szkolnych”
oraz nazwę i oznaczenie kwalifikacji, zgodnie z podstawą programową
kształcenia w zawodach - w przypadku kształcenia w formach kkz lub
kuz.
§ 32 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Publiczne ośrodki sporządzają także plan dokształcania
teoretycznego młodocianych pracowników na dany rok szkolny na
podstawie skierowań wydanych przez szkoły lub pracodawców,
zawierający:
1) liczbę młodocianych pracowników, dla których ma być prowadzone
dokształcanie teoretyczne;
2) wykaz zawodów, w których ma być prowadzone dokształcanie
teoretyczne, oraz nazwę i symbol cyfrowy zawodu wg klasyfikacji
„zawodów szkolnych”;
3) zakres i formę dokształcania teoretycznego młodocianych
pracowników.
§ 31 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Publiczne placówki i ośrodki współpracują z:
1) pracodawcami w zakresie:
• organizacji i prowadzenia kształcenia praktycznego,
• przygotowania oferty kształcenia w formach pozaszkolnych,
zgodnej z oczekiwaniami pracodawców,
• kształcenia ustawicznego pracowników;
2) urzędami pracy odnośnie szkolenia osób zarejestrowanych
w tych urzędach;
3) innymi podmiotami prowadzącymi kształcenie ustawiczne w
zakresie zadań statutowych.
§ 19 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Podmioty prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, o
których mowa w § 3 pkt 1–4, zapewniają:
1) kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje określone odpowiednio w
przepisach wydanych na podst. art. 9 ust. 2 KN lub art. 70 ust. 4 uso;
2) odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne
umożliwiające prawidłową realizację kształcenia;
3) bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki;
4) warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w kształceniu
osobom niepełnosprawnym;
5) nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia.
§ 19 ust. 2 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Podmioty prowadzące inne kursy (§ 3 pkt 5 rozporządzenia)
zapewniają:
1) kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje zawodowe
odpowiednie do rodzaju prowadzonego kształcenia ;
2) odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt i pomoce
dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizację kształcenia;
3) bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki;
4) warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w
kształceniu osobom niepełnosprawnym;
5) nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia.
§ 20 rozporządzenia w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych
Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także
zajęcia praktyczne i laboratoryjne, realizowane w ramach pozostałych
form kształcenia ustawicznego, mogą być prowadzone wyłącznie jako
stacjonarne.
Kształcenie prowadzone w formie stacjonarnej odbywa się co najmniej
przez 3 dni w tygodniu.
Kształcenie w formie zaocznej odbywa się co najmniej raz na 2 tygodnie
przez 2 dni.
Częstotliwość zajęć na kursie, o którym mowa w § 3 pkt 5, określa
podmiot prowadzący ten kurs.
Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego na kkz prowadzonym
w formie zaocznej nie może być mniejsza niż 65% minimalnej liczby godzin
kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w
zawodach dla danej kwalifikacji.
Kształcenie w formach pozaszkolnych z wykorzystaniem
metod i technik kształcenia na odległość (art. 68a ust. 3 uso)
Podmioty prowadzące kształcenie obowiązane są zapewnić:
1) dostęp do oprogramowania, umożliwiającego synchroniczną i
asynchroniczną interakcję między słuchaczami a osobami prowadzącymi
zajęcia;
2) materiały dydaktyczne przygotowane w formie dostosowanej do
kształcenia prowadzonego z wykorzystaniem metod i technik kno;
3) bieżącą kontrolę postępów w nauce słuchaczy, weryfikację ich wiedzy,
umiejętności i kompetencji społecznych, w formie i terminach ustalonych
przez podmiot prowadzący kształcenie;
4) bieżącą kontrolę aktywności osób prowadzących zajęcia;
5) szkolenie dla słuchaczy przed rozpoczęciem zajęć prowadzonych z
wykorzystaniem metod i technik kno.
Kształcenie w formach pozaszkolnych z wykorzystaniem
metod i technik kształcenia na odległość (art. 68a ust. 3 uso)
Zaliczenie kształcenia prowadzonego z wykorzystaniem metod i technik kno
nie może odbywać się z wykorzystaniem tych metod i technik.
Wymiar godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik
kształcenia na odległość określa podmiot prowadzący kształcenie
ustawiczne z wykorzystaniem tych metod i technik.
Dokumentacja kształcenia w formach pozaszkolnych
§ 21 rozporządzenia w sprawie kształcenia ustawicznego
Dokumentację prowadzi się dla każdej formy prowadzonego
kształcenia.
Dokumentacja obejmuje:
1) program nauczania;
2) dziennik zajęć;
3) protokół z przeprowadzonego zaliczenia;
4) ewidencję wydanych zaświadczeń.
Program nauczania § 22 rozporządzenia w sprawie
kształcenia ustawicznego
1) nazwa formy kształcenia;
2) czas trwania, liczbę godzin kształcenia i sposób jego organizacji;
3) wymagania wstępne dla słuchaczy (w przypadku kkz i kuz
należy uwzględnić także szczególne uwarunkowania określone
w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego);
4) cele kształcenia i sposoby ich osiągania, z uwzględnieniem
możliwości indywidualizacji pracy słuchaczy w zależności od ich
potrzeb i możliwości;
5) plan nauczania określający nazwę zajęć oraz ich wymiar;
6) treści nauczania w zakresie poszczególnych zajęć;
7) opis efektów kształcenia;
8) wykaz literatury oraz niezbędnych środków i materiałów
dydaktycznych;
9) sposób i forma zaliczenia.
Spełnianie obowiązku nauki w formach pozaszkolnych (art.
16 ust. 5a i 6c uso oraz art. 15 ustawy z 19 sierpnia 2011 r.)
Przed 1 września 2012 r.
przez uczęszczanie na zajęcia realizowane w formach pozaszkolnych w
placówkach publicznych i niepublicznych posiadających akredytację;
przez uczęszczanie na zajęcia realizowane w ramach działalności
oświatowej prowadzonej przez osoby prawne lub fizyczne na podstawie
art. 83a ust. 2, dla której osoby te uzyskały akredytację;
Od 1 września 2012 r.
Rozporządzenie z 16 lipca 2012 r. w sprawie przypadków, w jakich do
publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę,
która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w jakich osoba, która
ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez
uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy (Dz. U. poz. 857)
Osoby, które w dniu 31.09.2012 r. spełniały obowiązek nauki w formach
pozaszkolnych lub na zajęciach realizowanych w ramach działalności
oświatowej gospodarczej, mogą kontynuować naukę w tych formach.
DEPARTAMENT KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO I USTAWICZNEGO
Nowa jakość w kształceniu zawodowym
i ustawicznym
kwalifikacyjne kursy zawodowe
26 listopada 2012 r.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe
Rodzaje kursów – możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych
kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie
wskazuje klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego
Program nauczania realizowany na kkz musi uwzględniać podstawę
programową kształcenia w zawodach:
1) ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego;
2) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów w zakresie BHP,
PDG, JOZ, KPS, OMZ (technik), wskazane dla danej kwalifikacji w tab. 1;
3) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia
(PKZ) wskazane dla danej kwalifikacji w tab. 1;
4) efekty kształcenia właściwe dla danej kwalifikacji;
5) warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w którego ramach została
wyodrębniona dana kwalifikacja, właściwe dla tej kwalifikacji,
Kwalifikacyjne kursy zawodowe
Minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym
jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej
w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji.
Liczba słuchaczy na kkz prowadzonym przez publiczne szkoły, placówki lub
ośrodki wynosi co najmniej 20. Za zgodą organu prowadzącego może
być mniejsza niż 20.
Warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu na kkz –
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2010 r.
w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626).
Kkz kończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący
kurs. Osoba, która uzyskała zaliczenie, otrzymuje zaświadczenie o
ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego wg wzoru określonego
w załącznik nr 1.
.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe
Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do
egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie przeprowadzanego
przez oke na warunkach i w sposób określony w przepisach wydanych
na podst. art. 22 ust. 2 pkt 4 uso.
Podmiot prowadzący kkz jest obowiązany poinformować okręgową
komisję egzaminacyjną o rozpoczęciu kształcenia na kkz w terminie
14 dni od daty rozpoczęcia tego kształcenia.
Informacja powinna zawierać:
1) oznaczenie podmiotu prowadzącego kkz;
2) nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów
„szkolnych”, oraz nazwę i oznaczenie kształconej kwalifikacji, zgodnie z
podstawą programową kształcenia w zawodach,;
3) termin rozpoczęcia i zakończenia kkz;
4) wykaz słuchaczy (imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, numer
PESEL słuchacza)
Zaliczanie uzyskanych wcześniej efektów kształcenia (§ 7)
Dotyczy osób posiadających:
1) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe lub inny równorzędny,
2) świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, dyplom uzyskania tytułu
mistrza lub inny równorzędny,
3) świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski,
4) świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe,
5) świadectwo ukończenia liceum profilowanego,
6) świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie,
7) zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego;
Zwolnienie: na wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kkz,
z zajęć dotyczących, odpowiednio treści kształcenia lub efektów
kształcenia zrealizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia
– o ile sposób organizacji kształcenia na kkz umożliwia takie zwolnienie.
Zaliczanie wcześniej ukończonego kursu umiejętności
zawodowych (§ 8)
Osoba podejmująca kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym
posiadająca zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności
zawodowych jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi
prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących
efektów kształcenia zrealizowanych na tym kursie umiejętności
zawodowych.
Departament Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego
Dziękuję za uwagę
Dorota Igielska
[email protected]