PROGRAM NAUCZANIA PEDAGOGIKI dla studiów stacjonarnych

PROGRAM NAUCZANIA PEDAGOGIKI
dla studiów stacjonarnych na kierunku Wychowanie Fizyczne
CELE I ZADANIA PRZEDMIOTU
Celem nauczania przedmiotu „pedagogika” jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę
naukową dotyczącą wychowania, socjalizacji i edukacji stanowiących przedmiot jej badań i źródło
problemów badawczych w aspekcie podstawowych subdyscyplin nauk pedagogicznych, a także w
elementy wiedzy dotyczące historii myśli pedagogicznej oraz
ukazanie niektórych współczesnych
kierunków i koncepcji edukacyjnych w globalizującym się świecie.
Do szczegółowych zadań tego przedmiotu należy zapoznanie studentów ze strukturą nauk
pedagogicznych, zaś przede wszystkim z teorią i organizacją kształcenia (procesem nauczania), teorią i
organizacją wychowania (procesem wychowania), zagadnieniami dotyczącymi wychowania równoległego i
permanentnego oraz ich współczesnymi funkcjami, a także z elementami wiedzy pedeutologicznej, czyli
nauki o osobie i zawodzie nauczyciela-wychowawcy. Realizacja powyższych zadań przebiegać będzie w
ramach 45h wykładów i 60h ćwiczeń.
TEMATYKA WYKŁADÓW (45h)
Pierwszy wykład ma charakter organizacyjno-porządkowy i informujący o zasadach i warunkach
uczestniczenia w zajęciach dydaktycznych oraz o sposobie ich zaliczenia a także
wymaganiach
egzaminacyjnych.
Semestr zimowy (30h)
1.Bliskoznaczność podstawowych pojęć stosowanych w naukach pedagogicznych oraz struktura nauk
pedagogicznych
2.Pierwotne formy wychowania człowieka
3.Początki europejskiej świadomości i kultury pedagogicznej
4.Chrześcijaństwo wobec kwestii wychowania w okresie średniowiecza
5.Ideały Odrodzenia i humanizmu źródłem teorii i doświadczeń pedagogicznych
6.Reformatorzy systemów pedagogicznych
7.Komisja Edukacji Narodowej (1773-1794)
8.Edukacja europejska na przełomie XVIII i XIX wieku
9.Poszukiwanie nowych idei wychowania i nurtów edukacyjnych w XX wieku
10.Podstawowe założenia wychowania i edukacji w Unii Europejskiej
11.Uwarunkowania i kreatorzy reform edukacyjnych
12.Edukacja permanentna i równoległa wyzwaniem współczesności
13.Teoretyczne podstawy wychowania i ich wymiar teleologiczny i technologiczny
14.Procesy wychowania i samowychowania oraz ich struktura i uwarunkowania
15.Stratyfikacja dziedzin wychowania
1
Semestr letni (15h)
16.Sport, rekreacja i turystyka jako przestrzeń edukacyjna człowieka
17.Zdrowie i czas wolny jako wartości pedagogiczne
1-19.Zasadnicze nieprawidłowości w procesie wychowania fizycznego.
20.Komunikacja i dialog jako czynnik sprawczy wychowania człowieka XXI wieku
21.Pedutologia - nauka o osobie i zawodzie nauczyciela-wychowawcy
22-23Formacja osobowościowa nauczyciela – refleksyjnego profesjonalisty
24.Autorytet nauczyciela-wychowawcy i jego współczesne wyznaczniki
22-25.Wielowymiarowa odpowiedzialność nauczyciela-wychowawcy
26.Obowiązki moralne i powinności etyczne nauczyciela-wychowawcy
27-28. Sprawności moralne n-la: autokreacja, samodyscyplina, sumienność i pracowitość
29-30. Rozwój profesjonalny a problem wypalenia zawodowego nauczyciela
TEMATYKA ĆWICZEŃ (60h)
Semestr zimowy (30h)
1.Istota i znaczenie procesu dydaktycznego oraz jego uwarunkowania biologiczne, psychologiczne,
socjologiczne, kulturowe i prakseologiczne
2.Proces nauczania-uczenia się w ujęciu historycznym. Formalizm dydaktyczny J.F.Herbarta a
progresywistyczny system dydaktyczny J. Dewey’a
3.Funkcja diagnostyczna, prognostyczna oraz instrumentalno-techniczna współczesnej dydaktyki (teorii
nauczania-uczenia się)
4.Szkoła jako podstawowy segment współczesnych procesów edukacyjnych
5.Nauczanie i uczenie się w klasie szkolnej jako zasadnicze ogniwo wspomagające rozwój intelektualny,
społeczno-moralny, kulturalno-estetyczny i bio-psycho-fizyczny ucznia oraz rozwój zawodowy nauczyciela
6.Program nauczania, jego struktura i funkcje oraz ewaluacja
7.Cele nauczania (poznawcze, kształcące) i ich operacjonalizacja
8.Treści nauczania: źródła, kryteria doboru i zakresu
9. Zasady nauczania jako dyrektywy prakseologiczne
10.System kształcenia w koncepcji Rudolfa Steinera (szkoła typu Waldorf) i Celestyna Freineta
(nowoczesna szkoła francuska) a tradycyjny systemu klasowo-lekcyjnego i jego odmiany
11.Podstawowe formy kształcenia: lekcja, praca domowa ucznia, wycieczka szkolna, praca zbiorowa
(frontalna) uczniów, praca grupowa uczniów, praca jednostkowa (indywidualna) uczniów, praca z
uczniem zdolnym, praca z uczniem przewlekle chorym
13.Kolokwium pisemne na zaliczenie semestru zimowego
14.Omówienie treści opracowanych przez studentów esejów
15.Hospitacje, wizytacje, zwiedzanie placówek pedagogicznych (4h)
Semestr letni (30h)
16.Typologizacja metod nauczania: akroamatyczne(podające) i heurystyczne (poszukujące),
metody problemowe, metody waloryzujące, metody praktyczne
17.Środki dydaktyczne: ich funkcje i rodzaje
18.Powodzenia i niepowodzenia dydaktyczne uczniów i nauczycieli
2
19.Pomiar dydaktyczny: możliwości i sposoby jego stosowania
20.Praca pozalekcyjna w szkole i jej znaczenie dydaktyczne oraz rozwojowe ze szczególnym
uwzględnieniem zajęć o charakterze sportowym
21.Społeczeństwo wychowujące i jego podstawowe kręgi
22.Formy edukacji pozaszkolnej (równoległej) jako dopełnienie edukacji szkolnej
23.Wychowawcza, socjalizacyjna i edukacyjna funkcja kultury fizycznej oraz sportu masowego w
środowiskach lokalnych
24.Diagnoza i profilaktyka zachowań patologicznych w środowisku rodzinnym i szkolnym ucznia
25.Kolokwium pisemne na zaliczenie semestru zimowego
26.Omówienie treści opracowanych przez studentów esejów
27.Hospitacje, wizytacje, zwiedzanie placówek pedagogicznych (4h)
Zaliczenie zajęć w semestrze zimowym oraz w semestrze letnim poprzedza kolokwium pisemne
obejmujące zakres treści realizowanych w ramach ćwiczeń na podstawie literatury stanowiącej przedmiot
analizy związanej z realizacją poszczególnych tematów. Literaturę przyporządkowaną do poszczególnych
tematów ćwiczeń podają osoby prowadzące zajęcia na początku roku akademickiego lub każdego
semestru. Ponadto każdy student jest zobowiązany w poszczególnych semestrach do napisania eseju na
temat podany przez osobę prowadzącą ćwiczenia. Esej podlega ocenie warunkującej uzyskanie zaliczenia
ćwiczeń.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1.Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t.1 (s.74-181) i t.2 (s.98-289),
Warszawa 2004
2.Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1999 ( lub wyd. nast.)
3.A.M. de Tchorzewski (red.), Współczesne konteksty wychowania, Bydgoszcz 2002
lub:P. Petrykowski, Wprowadzenie do podstaw teorii wychowania, Toruń 1994.
Literatura pomocnicza: (1)Encyklopedia pedagogiczna XXXI wieku, pod red. nauk. T. Pilcha,
Warszawa2003-2006, T.I, II, III i IV; (2)W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2004
WARUNKIIEM ZALICZENIA PRZEDMIOTU I ZŁOŻENIA EGZAMINU JEST:
1.uzyskanie wpisu w indeksie z ćwiczeń na podstawie: obecności na zajęciach, zaliczenia kolokwiów
pisemnych, pozytywnie ocenionych esejów w każdym semestrze;
2.znajomość treści tematów realizowanych na ćwiczeniach wraz ze wskazaną do nich literaturą;
3.znajomość literatury obowiązkowej;
4.znajomość treści wykładów.
3