Generuj PDF z tej stronie - Urząd Transportu Kolejowego

Urząd Transportu Kolejowego
Źródło: http://www.utk.gov.pl/pl/pasazerowie/karta-praw-pasazera/10916,Karta-Praw-Pasazera.html
Wygenerowano: Czwartek, 9 marca 2017, 01:51
Karta Praw Pasażera
Zbiór przepisów oraz informacji dotyczących praw i obowiązków
pasażerów w ruchu kolejowym.
Niniejsza Karta Praw Pasażera Kolei, zwana dalej Kartą, została sporządzona w celu
dostarczenia pasażerom informacji o ich prawach i obowiązkach w trakcie korzystania z usług
przewoźników kolejowych. Karta stanowi swoisty zbiór przepisów krajowych i
międzynarodowych dotyczących praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym
przedstawiony w formie przystępnej dla pasażera.
Niniejsza Karta Praw Pasażera nie stanowi aktu prawa powszechnie obowiązującego, jest
jedynie zbiorem różnych przepisów o charakterze informacyjnym.
§1. Prawo do przewozu
Pasażer ma prawo do przewozu świadczonego przez przewoźnika kolejowego.
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 3 ust. 1
znaczenie praktyczne:
Przewoźnik kolejowy nie może odmówić przewozu w regularnie kursujących pociągach, których
rozkład jest podany do publicznej wiadomości, chyba że jest to uzasadnione względami
obiektywnymi (np. brak wolnych miejsc - w pociągach lub wagonach w których przewidziano
przejazd wyłącznie na wyznaczonych miejscach)
Z chwilą rozpoczęcia podróży pasażer powinien być zaopatrzony w ważny bilet na przejazd i
okazać go podczas kontroli biletów. Jeżeli pasażer nie posiada biletu, powinien postępować
zgodnie z zapisami regulaminu danego przewoźnika (zwykle oznacza to obowiązek zgłoszenia
się do konduktora przed lub niezwłocznie po wejściu do pociągu).
§2. Bilety
1. Pasażer ma prawo nabyć bilet za pośrednictwem przynajmniej jednego z następujących
sposobów sprzedaży określonych przez przewoźnika kolejowego (np. w regulaminie
przewozu):
❍
w kasach biletowych lub w automatach biletowych;
❍
za pośrednictwem telefonu, internetu lub jakichkolwiek innych powszechnie dostępnych
technologii informacyjnych;
❍
w pociągach.
W przypadku wyboru przez przewoźnika kolejowego tylko jednego ze sposobów sprzedaży
biletów pasażer nie może żądać, aby przewoźnik zapewnił dostępność pozostałych sposobów.
podstawa prawna:Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym
(Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)Rozporządzenie (WE) 1371/2007art. 9
ust. 2-3
2. Jeżeli na stacji początkowej nie ma kasy ani automatu biletowego, pasażerowie muszą zostać
poinformowani w jakikolwiek sposób (np. poprzez informację dostępną na plakatach) na
stacji o:
❍
możliwości i sposobie dokonania zakupu biletu telefonicznie, za pośrednictwem internetu
lub w pociągu;
❍
najbliższej stacji kolejowej lub miejscu, w którym znajdują się kasy lub automaty biletowe.
podstawa prawna:Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 23 października 2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym
(Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)Rozporządzenie (WE) 1371/2007art. 9
ust. 5
3. Na bilecie umieszcza się:
❍
nazwę przewoźnika;
❍
relację lub strefę przejazdu;
❍
wysokość należności za przejazd;
❍
zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu.
4. podstawa prawna:Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz.
915 z późn. zm.)Prawo przewozoweart. 16 ust. 2znaczenie praktyczne: Regulaminy części
przewoźników wymagają, by pasażer sprawdził, czy bilet został wystawiony zgodnie z jego
żądaniem. Gdyby w czasie kontroli okazało się, że bilet został wystawiony błędnie,
reklamacja może nie zostać uznana, a pasażer będzie potraktowany jako osoba bez ważnego
biletu i poniesie związane z tym konsekwencje.Z tego powodu warto sprawdzić najważniejsze
informacje umieszczone na bilecie.
§3. Prawo do informacji
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 8 i 29
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 2
1. Przewoźnik kolejowy obowiązany jest podać do publicznej wiadomości, w tym w
szczególności poprzez sieć internet:
❍
adresy stacji kolejowych;
❍
ustalone przez siebie taryfy lub cenniki.
podstawa prawna:Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz.
915 z późn. zm.)Prawo przewozoweart. 2 ust. 1, art. 11 ust.1
2. Przewoźnik kolejowy obowiązany jest podać do wiadomości publicznej rozkłady jazdy
pociągów (np. poprzez rozwieszenie ich na plakatach) na wszystkich stacjach kolejowych
wymienionych w tym rozkładzie jazdy w miejscach ogólnie dostępnych dla pasażerów.
Wybór formy podania do publicznej wiadomości należy do przewoźnika kolejowego.podstawa
prawna:Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn.
zm.)Prawo przewozoweart. 2 ust. 2
3. Informacje podawane do wiadomości publicznej powinny być okresowo aktualizowane przez
przewoźnika kolejowego.podstawa prawna:Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo
przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)Prawo przewozoweart. 2 ust. 3
4. Przewoźnik kolejowy na żądanie pasażera ma obowiązek udzielić mu przed podróżą
informacji o:
❍
treści regulaminu przewozu, jeżeli został ustanowiony przez przewoźnika kolejowego;
❍
treści taryf i innych cenników;
❍
rozkładzie jazdy pociągów;
❍
warunkach odbycia najszybszej podróży;
❍
najniższych opłatach za przewóz na danej trasie;
❍
dostępności, warunkach dostępu i dostosowaniu pociągu do potrzeb osób
niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej (np. o wagonach
dostosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych);
❍
możliwościach i warunkach przewozu rowerów;
❍
dostępności miejsc siedzących w wagonach w klasie pierwszej i drugiej oraz miejsc w
kuszetkach i wagonach sypialnych w pociągach objętych całkowitą rezerwacją miejsc;
❍
okolicznościach mogących przerwać lub opóźnić połączenia (np. strajk, opóźnienie pociągu
spowodowane warunkami atmosferycznymi);
❍
usługach dostępnych w pociągu (np. dostępność wagonu gastronomicznego);
❍
procedurach odbioru zagubionego bagażu (miejsce przechowania zagubionego bagażu,
okres przechowania);
❍
procedurach wnoszenia skarg do przewoźnika kolejowego (adres przewoźnika kolejowego,
pod którym można złożyć skargę; czas oczekiwania na odpowiedź; możliwość odwołania od
decyzji przewoźnika kolejowego).
W imieniu przewoźnika kolejowego informacji udzielają jego pracownicy bądź inne osoby
upoważnione przez niego do udzielania tych informacji, w tym w szczególności kierownicy
pociągów, konduktorzy, pracownicy kas biletowych i punktów informacji kolejowej.
Informacje te mogą być wywieszone na stacjach kolejowych w miejscach ogólnie
dostępnych dla pasażerów, w tym w szczególności na plakatach rozwieszonych na stacjach
kolejowych.
5. W trakcie podroży pasażera pociągiem międzynarodowym w relacji pomiędzy stacjami
położonymi w granicach Unii Europejskiej przewoźnik kolejowy ma obowiązek udzielić
pasażerowi informacji o:
❍
usługach świadczonych w pociągu (np. o wagonie gastronomicznym);
❍
następnej stacji;
❍
opóźnieniu (jeżeli doszło do opóźnienia);
❍
głównych możliwościach przesiadek;
❍
kwestiach bezpieczeństwa i ochrony (w szczególności oznaczeniu drogi ewakuacyjnej,
wyjściu ewakuacyjnym).
Informacje te mogą być udzielane poprzez system nagłośnienia w pociągu, poprzez
informację wizualną na wyświetlaczach dostępnych w pociągu bądź poprzez inne
oznaczenia w pociągu.
6. Przewoźnik kolejowy obowiązany jest informować pasażerów o ich prawach i obowiązkach
wynikających z Rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz.
Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 14, z późn. zm.) oraz udostępnić dane kontaktowe Prezesa
Urzędu Transportu Kolejowego. Informacje te mogą być rozpowszechnione na stacjach
kolejowych, w szczególności na plakatach lub na ulotkach.
§4. Przewóz rzeczy
1. Pasażer może zabrać ze sobą rzeczy do pociągu lub oddać je do przewozu jako przesyłkę
konduktorską. Opłatę za przewóz przesyłki konduktorskiej ustala przewoźnik kolejowy.
znaczenie praktyczne: W Polsce nie wszyscy przewoźnicy oferują usługę przesyłek
konduktorskich. Obecnie (listopad 2013 r.) taką usługę świadczy wyłącznie PKP Intercity, w
pociągach oznaczonych w rozkładzie jazdy stosowną adnotacją (lub symbolem koperty).
2. Z przewozu wyłączone są:
❍
rzeczy niebezpieczne lub mogące wyrządzić szkodę osobom lub mieniu;
❍
zwłoki i szczątki zwłok ludzkich;
❍
inne rzeczy określone przez przewoźnika kolejowego (np. w regulaminie przewozu).
3. Przewoźnik kolejowy może sprawdzić, czy zawartość przesyłki konduktorskiej nie narusza
przepisu ust. 2. Jeżeli pasażer nie zgłosi się do uczestnictwa w sprawdzeniu lub nie można
go odszukać, sprawdzenia dokonuje się w obecności osób zaproszonych do tej czynności
przez przewoźnika kolejowego (np. innych pasażerów).
4. Przewoźnik kolejowy może odmówić przyjęcia jako przesyłki konduktorskiej:
❍
rzeczy, które ze względu na ich stan lub właściwości mogą ulec uszkodzeniu lub
zniszczeniu w czasie przewozu, jeżeli ich opakowanie jest niewystarczające albo przy
których brak wymaganego opakowania;
❍
rzeczy, jeżeli załadowanie jej mogłoby opóźnić odjazd pociągu (np. z powodu gabarytów
rzeczy).
5. Jeżeli przeszkoda w przewozie (np. awaria pociągu wywołana przez pracownika przewoźnika
kolejowego) powstała z przyczyn występujących po stronie przewoźnika kolejowego, osoba,
która nadała przesyłkę konduktorską, może żądać:
❍
zwrotu jej do miejsca nadania lub wydania przesyłki w miejscu powstania przeszkody;
❍
przewozu jej do miejsca przeznaczenia inną drogą; w takim wypadku przewoźnikowi
kolejowemu nie przysługują dodatkowe należności.
Przewoźnik kolejowy jest obowiązany do zawiadomienia osoby, która nadała przesyłkę
konduktorską, o przeszkodzie w przewozie, jeżeli pasażer pozostawił do siebie dane
kontaktowe. W przypadku braku możliwości zawiadomienia tej osoby lub nieotrzymania od
niej odpowiedniego polecenia, przewóz dokonywany jest po usunięciu przeszkody w
przewozie.
6. Za rzeczy, które pasażer przewozi ze sobą pod własnym nadzorem, przewoźnik kolejowy
ponosi odpowiedzialność, jeżeli szkoda powstała z jego winy.
7. Przewoźnik kolejowy odpowiada za przewożone przez pasażera rzeczy, w tym za utratę,
ubytek lub uszkodzenie przesyłki konduktorskiej, jeżeli pasażer lub osoba, która nadała
przesyłkę, umieści je w miejscu wskazanym przez przewoźnika kolejowego lub na ten cel
przeznaczonym bez możliwości sprawowania nad nimi stałego nadzoru.
8. Przewoźnik kolejowy ponosi odpowiedzialność za rzeczy zazwyczaj wnoszone do
przedziałów w wagonach sypialnych lub z miejscami do leżenia, z wyjątkiem utraty przez
pasażera pieniędzy, papierów wartościowych i innych cennych przedmiotów. Za inne rzeczy
niż zazwyczaj wnoszone odpowiedzialność przewoźnika kolejowego ogranicza się do
przypadku, gdy przyjął je na przechowanie albo gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub
rażącego niedbalstwa jego lub osoby u niego zatrudnionej. Wysokość odszkodowania nie
może przewyższać zwykłej wartości rzeczy.
9. Pasażer ma prawo wnieść reklamacje do przewoźnika kolejowego w związku z jego
odpowiedzialnością za rzeczy należące do pasażera lub osoby, która nadała przesyłkę
konduktorską.
Reklamacja powinna zawierać:
❍
datę sporządzenia reklamacji;
❍
nazwę, adres i siedzibę przewoźnika kolejowego;
❍
imię i nazwisko i adres zamieszkania osoby składającej reklamację;
❍
tytuł oraz uzasadnienie reklamacji;
❍
kwotę pieniężną, jakiej domaga się pasażer lub osoba, która nadała przesyłkę
konduktorską od przewoźnika kolejowego;
❍
wykaz załączonych dokumentów;
❍
podpis pasażera lub osoby, która nadała przesyłkę konduktorską.
Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym przysługuje pasażerowi lub osobie, która
nadała przesyłkę konduktorską, jeżeli przewoźnik kolejowy nie wypłacił odszkodowania w
terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia mu reklamacji.
10. Skorzystanie z drogi reklamacyjnej nie wyłącza możliwości wniesienia przez pasażera skargi
do przewoźnika kolejowego, a następnie skargi do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego,
zgodnie z postanowieniami §14 niniejszej Karty.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
Załącznik I, Tytuł III, Rozdział I, II
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 23 - 33
§5. Przewóz rowerów
1. Pasażer ma prawo przewieźć rower pod warunkiem, że jest on łatwy do przemieszczania, nie
zakłóca świadczenia danej usługi kolejowej, jeżeli umożliwia to tabor kolejowy.
2. Za przejazd z rowerem pasażer jest obowiązany do uiszczenia opłaty za bilet oraz opłaty za
przewóz roweru, zgodnie z cennikiem tego przewoźnika kolejowego.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 5
§6 Rezygnacja z przejazdu
1. Pasażer może zrezygnować z przejazdu przed rozpoczęciem podróży albo w miejscu
zatrzymania pociągu na drodze przewozu.
2. Pasażer rezygnujący z przejazdu powinien uzyskać od przewoźnika kolejowego, w kasie
biletowej lub w innym miejscu wskazanym przez przewoźnika odpowiednie poświadczenie na
bilecie o rezygnacji z przewozu oraz otrzymać zwrot należności.
3. Pasażerowi, który zrezygnował z przejazdu przed jego rozpoczęciem lub w jego trakcie,
przysługuje zwrot należności stosowny do niewykorzystanego biletu po potrąceniu części
należności (odstępnego). Przewoźnik nie może potrącić odstępnego, jeżeli pasażer
zrezygnował z przewozu z przyczyn występujących po stronie przewoźnika kolejowego (np.
przy odwołaniu lub opóźnieniu pociągu albo w razie niemożliwości wejścia do pociągu z
powodu jego zatłoczenia).
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 17
§7. Zmiana warunków przejazdu
1. Pasażer może zmienić warunki przejazdu przed rozpoczęciem podróży albo w miejscu
zatrzymania pociągu na drodze przewozu.
2. Warunki przejazdu mogą dotyczyć:
❍
terminu odjazdu;
❍
miejscowości przeznaczenia;
❍
rodzaju pociągu (np. pośpieszny, ekspresowy);
❍
klasy wagonu.
3. Pasażer może zmienić termin odjazdu jedynie przed rozpoczęciem podróży.
4. Zmiana warunków przewozu odbywa się w kasie biletowej lub - jeżeli przewoźnik kolejowy
dopuszcza taką możliwość - również u innych osób, w tym w szczególności u kierownika
pociągu lub konduktora.
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 17
§8. Odwołanie pociągu, przerwa w ruchu pociągów
1. Na żądanie pasażera przewoźnik kolejowy zobowiązany jest poświadczyć na bilecie
odwołanie pociągu lub przerwę w ruchu pociągu. Poświadczenie dokonywane jest przez
pracownika punktu informacyjnego na danej stacji kolejowej, konduktora lub inną osobę
upoważnioną przez przewoźnika kolejowego do dokonywania takich czynności.
2. Jeżeli przed rozpoczęciem przewozu lub w czasie jego wykonywania zaistnieją okoliczności
uniemożliwiające jego wykonanie (np. warunki atmosferyczne uniemożliwiające kursowanie
pociągów, strajk) przewoźnik kolejowy jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym
pasażerów, w szczególności poprzez ogłoszenia megafonowe bądź rozwieszenie tej
informacji na plakatach znajdujących się na stacjach kolejowych, oraz zapewnić im - bez
dodatkowej opłaty - przewóz do miejsca przeznaczenia przy użyciu własnych lub obcych
środków transportowych (przewóz zastępczy).
3. Ani przewoźnik kolejowy, ani przewoźnik, który wykonuje przewóz zastępczy, nie może żądać
od pasażera jakiejkolwiek dopłaty do biletu w związku z zorganizowaniem przewozu
zastępczego. Jeżeli przewóz zastępczy będzie droższy od przewozu niewykonanego (np. w
wyższej klasie bądź w wyniku użycia droższego środka transportowego), pasażer nie będzie
obowiązany do zwrotu różnicy przewoźnikowi kolejowemu ani przewoźnikowi zastępczemu.
W przypadku, gdy przewóz zastępczy będzie tańszy od przewozu niewykonanego, pasażer
otrzyma od przewoźnika kolejowego zwrot całości różnicy - bez żadnych potrąceń - między
należnością za przewóz pierwotny, a tańszym przewozem zastępczym.
4. W razie przerwy w ruchu pociągów pasażerowi przysługuje zwrot należności za cały
przerwany przejazd, a ponadto może on bezpłatnie powrócić do miejsca wyjazdu, chyba że
przewoźnik kolejowy nie ma możliwości zorganizowania takiego przewozu. Przewoźnik
kolejowy nie ma możliwości zorganizowania przewozu do miejsca wyjazdu, gdy nie ma już
przewidzianych pociągów powrotnych i nie ma możliwości przejazdu pociągiem innego
przewoźnika kolejowego.
5. Pasażerowie posiadający abonament lub kolejowy bilet okresowy, którzy napotykają na
odwołanie połączenia w okresie jego ważności, mogą dochodzić odpowiedniego
odszkodowania proporcjonalnie do okresu, w którym nie mogli korzystać z usług przewoźnika
kolejowego.
6. W przypadku odwołania pociągu pasażer ma prawo żądać odszkodowania od przewoźnika
kolejowego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U.
z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późń. zm.). Wtenczas pasażer określa wysokość szkody, jaka
powstała u niego w związku z odwołaniem pociągu.
W celu dochodzenia odszkodowania od przewoźnika kolejowego pasażer składa do niego
pisemną reklamację. Reklamacja powinna zawierać:
●
datę sporządzenia reklamacji;
●
nazwę, adres i siedzibę przewoźnika kolejowego;
●
imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby składającej reklamację;
●
tytuł oraz uzasadnienie reklamacji;
●
kwotę pieniężną, jakiej pasażer domaga się od przewoźnika kolejowego w związku z
odwołaniem pociągu;
●
wykaz załączonych dokumentów;
●
podpis pasażera.
Do reklamacji powinny być dołączone, odpowiednio do przedmiotu roszczenia, oryginały
dokumentów dotyczących zawarcia umowy przewozu oraz potwierdzone kopie innych
dokumentów związanych z rodzajem i wysokością roszczenia, w tym poświadczających
uprawnienia do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów.
podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania
stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego (Dz.U. z 2006 r. nr 38 poz. 266)
Rozporządzenie w sprawie postępowania reklamacyjnego
par. 5 ust. 3
Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym przysługuje pasażerowi, jeżeli przewoźnik
kolejowy nie wypłacił odszkodowania z tytułu odwołania pociągu w terminie 3 miesięcy od dnia
doręczenia mu reklamacji.
Skorzystanie z drogi reklamacyjnej nie wyłącza możliwości wniesienia przez pasażera skargi do
przewoźnika kolejowego, a następnie skargi do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zgodnie
z postanowieniami §14 niniejszej Karty.
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 18
§9. Utrata skomunikowania
1. Na żądanie pasażera przewoźnik kolejowy zobowiązany jest poświadczyć na bilecie, iż
opóźnienie pociągu doprowadziło do utraty połączenia z innym pociągiem. Poświadczenie
dokonywane jest przez pracownika punktu informacyjnego na danej stacji kolejowej,
konduktora lub inną osobę upoważnioną przez przewoźnika kolejowego do dokonywania
takich czynności.
2. W razie utraty połączenia spowodowanego odprawieniem pociągu zgodnie z rozkładem jazdy,
ale bez oczekiwania na inny opóźniony pociąg (utrata skomunikowania), pasażerowi
przysługuje zwrot należności za cały przerwany przejazd, a ponadto może on bezpłatnie
powrócić do miejsca wyjazdu, chyba że przewoźnik kolejowy nie ma możliwości
zorganizowania takiego przewozu. Przewoźnik kolejowy nie ma możliwości zorganizowania
przewozu do miejsca wyjazdu, gdy nie ma już przewidzianych pociągów powrotnych i nie ma
możliwości przejazdu pociągiem innego przewoźnika kolejowego.
3. W przypadku przejazdów odbywanych na podstawie biletów uprawniających do przejazdów
wielokrotnych oraz w zbiorowej komunikacji komunalnej pasażerowi nie przysługuje zwrot
należności za cały przerwany przejazd oraz prawo bezpłatnego powrotu do miejsca wyjazdu
w razie utraty skomunikowania.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 16
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 18
§10. Opóźnienie pociągu
1. Na żądanie pasażera przewoźnik kolejowy zobowiązany jest poświadczyć na bilecie
opóźnienie pociągu. Poświadczenie dokonywane jest przez pracownika punktu
informacyjnego na danej stacji kolejowej, konduktora lub inną osobę upoważnioną przez
przewoźnika kolejowego do dokonywania takich czynności.
2. W razie opóźnienia pociągu pasażer ma prawo:
a. przed rozpoczęciem podróży:
■
zrezygnować z podróży i otrzymać zwrot pełnego kosztu biletu albo
■
zmienić termin lub trasę podróży;
b. po rozpoczęciu podróży:
■
zrezygnować z kontynuowania podróży i otrzymać zwrot kosztu biletu za część podróży,
która nie została zrealizowana albo
■
zmienić termin lub trasę kontynuowania podróży, albo
■
zrezygnować z kontynuowania podróży na trasie przejazdu (na stacji zatrzymania
pociągu pomiędzy stacją początkową a stacją docelową), jeżeli podróż stała się
bezcelowa w kontekście pierwotnego planu podróży; w tej sytuacji pasażer powinien
otrzymać zwrot kosztów zakupionego biletu (zarówno za niezrealizowaną, jak i
zrealizowaną część podróży) oraz prawo do bezpłatnego powrotu do miejsca
rozpoczęcia podróży (stacji wyjazdu wskazanej na bilecie). Należy pamiętać, że powrót
musi nastąpić w najbliższym możliwym terminie (najbliższym pociągiem) i może
wystąpić potrzeba udokumentowania bezcelowości podróży (zaproszenie na spotkanie,
bilet na imprezę itp.).
3. Nie tracąc prawa do przewozu, pasażer może zażądać od przewoźnika kolejowego
odszkodowania za opóźnienie w przypadku opóźnienia pomiędzy podanym na bilecie
miejscem wyjazdu i miejscem docelowym, za które nie otrzymał zwrotu kosztów biletu
zgodnie z ust. 2.
Odszkodowanie wynosi:
❍
25 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut;
❍
50 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut lub więcej.
Wyłączenia:
Z obowiązywania tego przepisu wyłączone są połączenia kolejowe o charakterze
regionalnym, aglomeracyjnym oraz miejskim. Od 3 grudnia 2014 r. obowiązek wydania
odszkodowania obejmuje również pociągi o charakterze międzywojewódzkim.
Przewoźnik może odmówić wydania odszkodowania, jeśli jego wysokość jest mniejsza niż
równowartość kwoty 4 euro.
Rekompensata za opóźnienie jest wypłacana bez względu na przyczynę opóźnienia
pociągu i oblicza się ją w stosunku do ceny, jaką pasażer faktycznie zapłacił za bilet.Gdy
pasażer zakupił bilet w obie strony, rekompensata za opóźnienie w podróży docelowej lub
powrotnej obliczana jest na podstawie połowy ceny zapłaconej za bilet. W analogiczny
sposób cena biletu na opóźnione połączenie odbywane na kilku kolejnych odcinkach trasy
obliczana jest proporcjonalnie do pełnej ceny biletu. Przy obliczaniu czasu opóźnienia nie
uwzględnia się opóźnień pociągu, które zdarzyły się poza terytorium państw członkowskich
Unii Europejskiej.
znaczenie praktyczne: Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie
C-509/11 OBB Personenverkehr AG, z dnia 26 września 2013 r., wyłącza możliwość uchylenia
się od wypłaty rekompensaty w związku z wystąpieniem siły wyższej.Oznacza to, że
przewoźnik nie może odmówić udzielenia rekompensaty niezależnie od tego, czy wystąpiło
ono z przyczyn przez niego zawinionych.
4. Wypłata rekompensaty, o której mowa w ust. 3, następuje w ciągu miesiąca od złożenia
przez pasażera wniosku o rekompensatę. Rekompensata może zostać wypłacona w postaci
kuponów lub innych usług określonych przez przewoźnika kolejowego (np. w regulaminie
przewozu). Rekompensata wypłacana jest w formie pieniężnej na wniosek
pasażera. Przewoźnik kolejowy może wprowadzić próg minimalny, poniżej którego
rekompensata nie będzie wypłacana. Wysokość progu nie może przekroczyć 4 EUR (próg ten
może być określony np. w regulaminie przewozu).
5. Pasażerowi nie przysługuje prawo do rekompensaty, jeżeli przed zakupem biletu został on
poinformowany przez przewoźnika kolejowego (np. poprzez zapowiedzi megafonowe) o
opóźnieniu lub jeżeli opóźnienie powstałe w wyniku kontynuacji podróży innym połączeniem
lub poprzez zmianę trasy podróży jest krótsze niż 60 minut.
6. W przypadku opóźnienia jakiegokolwiek pociągu pasażer ma prawo żądać odszkodowania od
przewoźnika kolejowego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks
cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późń. zm.). Otrzymanie rekompensaty określonej w
ust. 3 nie powoduje niemożliwości domagania się przez pasażera odszkodowania. Pasażer
określa wysokość szkody, jaka powstała w związku z opóźnieniem pociągu (np. utracona
części wynagrodzenia, jakie pasażer mógłby otrzymać, gdyby nie doszło do opóźnienia
pociągu).
7. W celu dochodzenia odszkodowania od przewoźnika kolejowego z tytułu opóźnienia pociągu
pasażer składa do niego pisemną reklamację.
Reklamacja powinna zawierać:
❍
datę sporządzenia reklamacji;
❍
nazwę, adres i siedzibę przewoźnika kolejowego;
❍
imię i nazwisko oraz adres zamieszkania osoby składającej reklamację;
❍
tytuł oraz uzasadnienie reklamacji;
❍
kwotę pieniężną, jakiej pasażer domaga się do przewoźnika kolejowego w związku z
opóźnieniem pociągu;
❍
wykaz załączonych dokumentów;
❍
podpis pasażera.
Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym przysługuje pasażerowi, jeżeli
przewoźnik kolejowy nie wypłacił odszkodowania z tytułu opóźnienia pociągu w terminie 3
miesięcy od dnia doręczenia mu reklamacji.
8. Skorzystanie z drogi reklamacyjnej nie wyłącza możliwości wniesienia przez pasażera skargi
do przewoźnika kolejowego, a następnie skargi do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego,
zgodnie z postanowieniami §14 niniejszej Karty.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 16-17
§11. Niedopuszczenie do pociągu i usunięcie pasażera z pociągu
Pasażerowi, którego nie dopuszczono do pociągu lub usunięto z pociągu, przysługuje zwrot
kosztu biletu stosowny do niewykorzystanego przejazdu po potrąceniu części należności
(odstępnego). Przewoźnik nie może potrącić odstępnego, jeżeli niedopuszczenie pasażera do
przewozu lub usunięcie go z pociągu nastąpiło z przyczyn występujących po stronie
przewoźnika kolejowego (np. konduktor nie dopuścił pasażera do wejścia do pociągu lub
powodem było przepełnienie pociągu).
Pasażer, którego nie dopuszczono do pociągu lub który został usunięty z pociągu przez to, że
zagraża bezpieczeństwu lub porządkowi w pociągu (np. z powodu niewłaściwego zachowania,
spożywania alkoholu), nie przysługuje prawo żądania zwrotu pełnego kosztu biletu. W takim
przypadku przewoźnik kolejowy może dokonać potrącenia odstępnego.
podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (Dz.U. 2015 poz. 915 z późn. zm.)
Prawo przewozowe
art. 15
§12. Prawo do pomocy
W przypadku opóźnienia pociągu międzynarodowego - w relacji pomiędzy stacjami położonymi
w granicach Unii Europejskiej - o ponad 60 minut przewoźnik kolejowy ma obowiązek
zaoferować pasażerom nieodpłatnie:
1. posiłki i napoje odpowiednio do czasu oczekiwania, jeżeli są one dostępne w pociągu, na
stacji kolejowej lub mogą zostać dostarczone;
2. o ile jest to fizycznie możliwe, zakwaterowanie w hotelu lub innym miejscu oraz transport
pomiędzy stacją kolejową, a miejscem zakwaterowania w przypadkach konieczności pobytu
przez jedną lub kilka nocy;
3. o ile jest to fizycznie możliwe, transport z pociągu do miejsca odjazdu zastępczego środka
transportu lub do miejsca przeznaczenia, jeżeli pociąg został unieruchomiony na trasie.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 22-24
§13. Prawa osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej
sprawności ruchowej
1. Przewoźnik kolejowy nie może żądać od osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej
sprawności ruchowej opłat za wydanie biletu w pociągu lub opłat dodatkowych za przejazd
bez odpowiedniego dokumentu przewozu.
2. Przewoźnik kolejowy nie może odmówić osobie niepełnosprawnej lub osobie o ograniczonej
sprawności ruchowej dokonania rezerwacji lub wystawienia biletu ani żądać, aby osobie tej
towarzyszyła inna osoba.
3. Na żądanie przewoźnik kolejowy udziela osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej
sprawności ruchowej informacji o dostępności przewozów kolejowych, warunkach dostępu do
taboru kolejowego i pomieszczeń w pociągach oraz informuje osoby niepełnosprawne i osoby
o ograniczonej sprawności ruchowej o udogodnieniach w pociągu. Informacja może być
udzielona ww. osobie w punkcie informacyjnym na dworcu kolejowym, przez telefon lub inne
środki porozumiewania się na odległość, w tym w szczególności poprzez sieć Internet.
4. Na stacjach kolejowych, na których nie ma personelu, przewoźnik kolejowy lub zarządca
stacji kolejowej zapewnia wywieszanie łatwo dostępnej informacji dotyczącej najbliższej stacji,
na której obecny jest personel oraz bezpośrednio dostępnej pomocy dla osób
niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
5. Przewoźnik kolejowy zapewnia osobie niepełnosprawnej oraz osobie o ograniczonej
sprawności ruchowej nieodpłatną pomoc w pociągu oraz podczas wsiadania i wysiadania z
pociągu lub przesiadania się do innego pociągu.
6. Przewoźnik kolejowy ma obowiązek zapewnić pomoc pod warunkiem, że został on
poinformowany przez pasażera o potrzebie udzielenia pomocy danej osobie przynajmniej 48
godzin przed planowaną podróżą. Jeżeli bilet pozwala na odbycie kilku podróży kilkoma
pociągami, wystarczy jedno powiadomienie, pod warunkiem że przekazana zostanie
wystarczająca informacja na temat terminu kolejnych przewozów.
7. Jeżeli nie dokonano powiadomienia, przewoźnik kolejowy podejmuje wszelkie stosowne
wysiłki w celu zapewnienia pomocy w taki sposób, by osoba niepełnosprawna oraz osoba o
ograniczonej sprawności ruchowej mogły odbyć podróż.
8. Zarządca stacji kolejowej lub inna upoważniona przez niego osoba wyznacza punkty w
granicach stacji kolejowej i poza nią, w których osoby niepełnosprawne lub osoby o
ograniczonej sprawności ruchowej mogą zgłaszać swoje przybycie na stację oraz w razie
potrzeby poprosić o pomoc.
9. Pomoc udzielana jest pod warunkiem, że dana osoba niepełnosprawna lub osoba o
ograniczonej sprawności ruchowej pojawi się w wyznaczonym punkcie w terminie
określonym przez przewoźnika kolejowego lub zarządcę danej stacji kolejowej świadczących
taką pomoc. Wyznaczony termin nie może przekraczać 60 minut przed ogłoszoną godziną
odjazdu pociągu. Jeżeli nie został określony konkretny termin pojawienia się osoby
niepełnosprawnej lub osoby o ograniczonej sprawności ruchowej, osoba ta musi stawić się w
wyznaczonym punkcie nie później niż 30 minut przed ogłoszoną godziną odjazdu pociągu.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 19-25
§14. Prawo do skargi
1. Pasażer ma prawo złożyć skargę do przewoźnika kolejowego. W ciągu jednego miesiąca
adresat skargi udziela odpowiedzi wraz z uzasadnieniem lub - w usprawiedliwionych
przypadkach - informuje pasażera o terminie, krótszym niż trzy miesiące od daty złożenia
skargi, w jakim może spodziewać się na nią odpowiedzi.
2. Na odpowiedź przewoźnika kolejowego lub na brak odpowiedzi na skargę pasażer ma prawo
złożenia skargi do Urzędu Transportu Kolejowego (adres: Al. Jerozolimskie 134, 02-305
Warszawa).
3. Do skargi do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego pasażer dołącza:
❍
kopię skargi skierowanej do przewoźnika kolejowego;
❍
odpowiedź przewoźnika kolejowego, jeżeli została udzielona;
❍
bilet na daną trasę lub potwierdzenie rezerwacji;
❍
inne istotne dokumenty potwierdzające naruszenie prawa pasażera w ruchu kolejowym.
podstawa prawna:
Rozporządzenie (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października
2007 r. dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z
03.12.2007, str. 14, z późn. zm.)
Rozporządzenie (WE) 1371/2007
art. 27
podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie ustalania
stanu przesyłek oraz postępowania reklamacyjnego (Dz.U. z 2006 r. nr 38 poz. 266)
Rozporządzenie w sprawie postępowania reklamacyjnego
***
Szczegółowe uregulowania dotyczące poszczególnych przewoźników kolejowych
uruchamiających pociągi na terenie Polski zawarte są w regulaminach i taryfach
poszczególnych spółek kolejowych. Dokumenty te:
●
publikowane są na stronie internetowej przewoźnika;
●
dostępne są w punktach informacji, kasach biletowych oraz w siedzibach zakładów
poszczególnych spółek;
●
wyciągi z przepisów udostępniane są przez przewoźników kolejowych na stacjach, dworcach i
przystankach osobowych w gablotach informacyjnych.
Szczegółowe informacje można również otrzymać: dzwoniąc na infolinię danego przewoźnika
kolejowego; w punkcie informacji; w centrach obsługi klienta.