,,WT CZKA” - LO Strzelin

,,WT CZKA”
Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Strzelinie
Nr 1 (9) 2013 Gazetka szkolna
Dodatek specjalny poświęcony 150 rocznicy Powstania Styczniowego
Za wolność.
Senat RP
w
sierpniu ustanowił rok 2013 Rokiem Powstania
Styczniowego.
„Honorując patriotyczne oddanie i szlachetne
poświęcenie
powstańców
styczniowych, spłacamy dług
wobec wielu pokoleń Polaków,
którzy nie wahali się stanąć do
walki w obronie wolności” –
czytamy w przyjętej uchwale.
Poświęcenia powstańców doprowadziły do odrodzenia naszej państwowości po 123 latach niewoli w 1918 roku, a legenda i etos powstania styczniowego legły u podstaw odrodzonej Polski.
W
dwudziestoleciu międzywojennym żyjących jeszcze powstańców wprost wielbiono. Marszałek Józef Piłsudski pisał : „ Dla
nas, żołnierzy wolnej Polski,
powstańcy 1863r. są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski,
walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy”.
Dlatego nie dziwiło nikogo, że
najwyższą rangę generał polski
stawiał na baczność przed staruszkiem w granatowym mundurze i czapce rogatywce.
Wróćmy do osoby Marszałka.
2013-01-18
W przemowie, skierowanej do
delegacji powstańców dekorowanych orderem Virtuti Militari
powiedział: „ Chylę czoło przed
olbrzymim wysiłkiem ludzi
1863r. Źle uzbrojeni , źle wyżywieni, wytrzymali półtora roku,
walcząc jako żołnierze , z potężnym wówczas państwem. Walczyli nawet bez nadziei zwycięstwa. (…).Zmęczony dzikimi warunkami podziemnej walki, zazdrościłem wam gorąco szczęścia walki oko w oko, pierś w
pierś z wrogiem”.
Przyczyny wybuchu powstania.
Aby najtrafniej wskazać przyczynę wybuchu powstania
styczniowego, należy cofnąć się
do XVIII wieku. U jego schyłku
niepodległość utracił duży kraj
leżący w sercu Europy. Kraj ów
stracił swój niezależny byt i
swoje terytoria na rzecz sąsiadów, którzy wcale nie przewyższali go swoim cywilizowanym
dorobkiem,
lecz
posiadali
sprawniejszy aparat państwo-
wy. Po zlikwidowanym państwie pozostał jednak naród
– świadomy swej
przeszłości.
Przyczyną wybuchu powstania
styczniowego – ogólnie
rzecz ujmując – było
zderzenie
budzących się po raz kolejny polskich
nadziei z monolitem rosyjskiego
despotyzmu.
Żadnych marzeń.
Pewne nadzieje na zmianę swego położenia w rosyjskim zaborze Polacy wiązali z wstąpieniem na tron cara Aleksandra II,
który cieszył się opinią liberała.
Do cara udała się polska delegacja, próbująca ułożyć się z nim
w kwestii większych swobód
politycznych dla Królestwa Polskiego. Wówczas padłą odpowiedź : „żadnych marzeń”.
Ukaz carski z 19 lutego 1861r.
znosił poddaństwo osobiste
chłopów na terenie państwa rosyjskiego, co częściowo przybliżało Rosję do cywilizowanego
świata. Amnestia dla zesłańców,
zniesienie stanu wojennego i
zgoda na druk niektórych dzieł
Mickiewicza i Słowackiego nie
zaspokoiły polskiego pragnienia
wolności.
Radykalizacja nastrojów warszawskiej ulicy i strach przed
wybuchem rewolucji skłoniły
cara Aleksandra II do pewnych
ustępstw. Na czele Komisji Rządowej Rosjanie postawili margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, polityka lojalnego wobec cara, próbującego równo-
cześnie odzyskać dla Polaków w
zaborze rosyjskim utracony stan
posiadania sprzed powstania
listopadowego.
Pierwsze posunięcie Wielopolskiego spotęgowały powszechną niechęć do niego. Czary goryczy dopełniła masakra, do jakiej doszło podczas manifestacji
8 kwietnia 1861r. Wówczas na
Placu Zamkowym zginęło od kul
ponad 100 osób. W ten sposób
władze rosyjskie udowodniły, że
nie cofną się przed konfrontacją, by zachować nad Wisłą swój
stan posiadania.
W 1862 roku na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego działały
Redakcja:
Autorzy tekstów: Angela Bober, Małgorzata Strzałka,
Katarzyna Harhala, Martyna Matwijów, Lidia Zawistowska, Aleksander Pieczonka ,,
Mateusz Zawada, Rafał Jenczelewski
Korektorzy: Daria Matthaus, Małgorzata Harhala
Korektor graficzny: Sebastian Mróz
Opiekun: Stanisława Laszczyńska
Wykorzystane obrazy: Artur Grottger: „Polonia”, „Pożegnanie powstańca”;
dwa obozy polityczne – „biali” i
„czerwoni” – obydwa dążące do
niepodległości, z tym, że „czerwoni” otwarcie dążyli do wybuchu powstania. Chcąc sparaliżować plany insurekcji, ogłoszono pobór do wojska rosyjskiego. Tzw. „branka” miała objąć ludzi związanych z obozem
„czerwonych”.
Pobór przeprowadzono w
połowie stycznia 1863r.
Młodzież zagrożona wcieleniem do armii rosyjskiej
ukryła się w lasach, szeregi
zaborczej armii zasiliło zaledwie 1,5 tys. poborowych.
To przyśpieszyło wybuch
powstania . 22 stycznia
1863r. Komitet Centralny
„czerwonych” przekształcił
się w Tymczasowy Rząd Narodowy. Po niedługim czasie
poparli go także „ biali”.
Walki objęły obszar Królestwa Polskiego i ziem zabranych, uczestniczyli w nich
Ostatni dyktator powstania
Polacy ze wszystkich trzech zaborów.
Wielopolski zaś, widząc fiasko
swoich politycznych planów,
złożył urząd i wyjechał do Drezna. Na emigracji pozostał do
śmierci.
Powstanie styczniowe w literaturze.
„Wierna rzeka”
„Echa leśne”
Stefan Żeromski : „Rozdziobią nas kruki, wrony…”
także w :
„ Syzyfowych pracach”,
„Urodzie życia”
„Nokturnie”
„ Róży”
Echa powstania odzywają się
1863r
Bolesław Prus „Lalka”
Eliza Orzeszkowa :
cykl opowiadań „Gloria victis”
(W skład zbioru wchodzą :
„Oni”, „Ofiar”, ”Hekuba”;)
„Bóg wie kto”,
„Gloria victis”,
Powieść „Nad Niemnem”