ZDANIA SKŁADOWE MIASTA

ZDANIA SKŁADOWE
MIASTA
hip-hop w wieżach z kości
słoniowej
Projekt portalu kulturowego Niewinni
Czarodzieje
„Zdania
Składowe
Miasta”
to
transdyscyplinarny projekt badawczy, którego
przedmiotem zainteresowań jest kultura hiphopowa. Punktem wyjścia rozważań jest warstwa muzyczno-tekstowa – rap .
Inicjatywa ma charakter publicystyczny, jednak w dalszej kolejności planujemy
przeprowadzenie wywiadów z twórcami, a także stworzenie panelu dyskusyjnego, w
którym będą mogły wziąć udział osoby ze świata nauki (filologowie, antropologowie,
socjologowie etc.), środowiska hip-hopowego oraz wszyscy zainteresowani debatą na temat
sposobu istnienia hip-hopu w kulturze.
Ogólne założenia projektu „Zdania Składowe Miasta” określa na łamach portalu
Niewinni Czarodzieje tzw. Wstępniak1. Stawiamy pytanie: dlaczego studenci nauk
humanistycznych słuchają hip-hopu?
Inne interesujące nas kwestie to: interpretacja i analiza zjawisk obecnych w kulturze
hip-hopowej, jej rehabilitacja (próba zmierzenia się ze stereotypami oraz oddziaływanie hiphopu na inne obszary kultury), spojrzenie na teksty hip-hopowe jako na teksty literackie
(relacje pomiędzy literaturą a utworami raperów) a także możliwość zaistnienia dialogu
pomiędzy dyskursem akademickim a „nawijką” hip-hopową.
Chcielibyśmy przybliżyć wszystkim, a w szczególności środowisku studenckiemu i
naukowemu, twórczość raperów, ich motywacje i wskazać (także od strony językowej)
walory artystyczne tej muzyki.
Jednocześnie chcielibyśmy pokazać środowisku raperów, że wszyscy korzystamy z
tych samych tekstów, symboli, mitów, koncepcji – tworząc, odnosimy się do wspólnych
źródeł – jednym słowem: istnieje dialog.
1
J. Sawicki, Zdania Składowe Miasta: opis projektu, http://niewinni-czarodzieje.pl/zdania-skladowe-miastaopis-projektu.
Proponowane zagadnienia:
1. Sylewetka rapera: raper jako człowiek, autor, bohater swoich tekstów; koncepcja
rapowania „do wewnątrz” (emocjonalność, subiektywność) i „na zewnątrz”
(komentarz, opis); Różne stanowiska osoby mówiącej (podmiot liryczny, narrator,
obserwator, aktor w sztuce);
2. Mikrokosmos rapera (blokowisko, dzielnica, miasto) jako źródło jego refleksji i
spostrzeżeń oraz jako miejsce definiujące podmiot; co i w jaki sposób bohater mówi o
miejscu, a co miejsce mówi o bohaterze?
3. Patriotyzm lokalny: kontrasty postaw, zachowań, estetyk: tradycji i historii w skali
konkretnego rejonu czy kraju a „gangsterski styl” jako agresywny sposób
podkreślania tożsamości.
4. Kompozycja, forma i styl rapu: co to jest flow? Jakie są jego cechy? Jakie są stałe, a
jakie zmienne dla danego rapera elementy we flow?; „didaskalia i teksty poboczne w
rapie” (m. in. pojęcie „skitu”); czym jest braggadacio? slang i jego różne odmiany
(przykładowe słowa, zwroty oraz ich użycie); układ wersów i rymów, ich rodzaj etc.
5. Czy produkcja raperów jest piosenką? (podobieństwa i różnice, proces coraz
większego umuzycznienia rapu).
6. Próba określenia granic między rapem a jego pochodnymi: problem „hip-hopolo”,
kanony rapu, old school, a nowatorstwo; eksperymenty w ramach gatunku a
deformacja, wypaczenie, pomyłka.
7. Rap-literatura-filozofia: epitety, metafory oraz nawiązania literackie, społeczne,
kulturowe, historyczne; koncepcje filozoficzne w rapie; intertekstualność hip-hopu
(nawiązania do wydarzeń historycznych, twórczości innych artystów itp.);
reinterpretacja mitów, sentencji, powiedzeń; aforyzmy.
8. Rap a poezja: ocena lirycznych, poetyckich, artystycznych wyznaczników twórczości
hip-hopowej. Czy rap jest poezją? Jak należy „odbierać” rap?
9. „Rap gadany, opowiadany”: epicki, narratorski charakter kawałków hip-hopowych;
cechy, różne rodzaje narracji.
10. Ślady nurtów estetycznych: impresjonizm i ekspresjonizm przerobione na styl hiphopowy.
11. Satyra, sarkazm, ironia w opisywaniu rzeczywistości, problemów społecznych itd.,
oraz innych twórców; pojedynki artystów w rapie i literaturze (pojęcie beefu, dissu);
różne stylizacje.
12. Rap w filmie: „Blokersi”, „Oda do radości”, „8 mila” i inne.
13. Rap i etyka: czy jest coś takiego jak „rap moralizatorski”? Kreowanie wizerunków,
propagowanie określonych postaw i wartości; czy istnieje współczesny etos? czy
wyróżnia się „etos ulicy”?
14. Relacje międzyludzkie, relacje z Bogiem, spojrzenie na siebie z boku; monolog
wewnętrzny, dialog z innymi podmiotami, modlitwa w rapie.
15. Korzenie polskiego rapu („Wzgórze Ya Pa 3”, „Liroy” etc.) oraz jego ikony: Kaliber44,
Paktofonika i legendarna postać związana z tymi składami – Magik.
16. „Rap zaangażowany”: zajmujący się sprawami politycznymi, społecznymi,
kulturowymi.
17. Autobiografizm w rapie: „mówię ja” w przeciwieństwie do „rapu społecznego”; czy
istnieje możliwość utożsamienia się z raperem? relacje: autor/raper odbiorca/słuchacz.