Analiza bilansu spółki

Analiza bilansu spółki
Wprawdzie kolejność analizy tabel z raportu jest dowolna to naturalnym wyborem jest
przeanalizowanie na początku wewnętrznej sytuacji spółki, a dopiero potem przejście do
czynników zewnętrznych. Właśnie dlatego zaczniemy od bilansu.
Dzięki bilansowi, wiemy co dzieje się z majątkiem spółki. Czy spółka się rozrasta, czy
maleje? Jakimi środkami to osiąga?
Każdy bilans składa się z dwóch równoważnych części:
Aktywów – są to wszelkiego rodzaju rzeczy lub prawa, które przyczyniają się do zarabiania
pieniędzy przez spółkę. Jeśli rolnik potrzebuje traktora, aby zaorad pole, które następnie
wyda plon (a plon się sprzeda), to ten traktor jest jego aktywem. Bez niego nie mógłby
zarabiad tak efektywnie jak z nim.
Pasywów – są to obciążenia, które ciążą na spółce. Wszelkie kredyty, które trzeba spłacid.
Wszelkie zobowiązania wobec kontrahentów.
Tak naprawdę oba te słowa określają to samo, tyle że widziane z 2 różnych stron. W końcu
z taki traktor dla rolnika z jednej strony pozwala mu zarabiać, a więc jest jego aktywem, a z
drugiej trzeba spłacać kredyt, na który został kupiony, a więc jest pasywem. To samo jest
np. z siedzibą spółki. Z jednej strony trzeba płacić za wynajem miejsca w biurowcu, a z
drugiej pracownicy muszą mieć siedzibę, aby móc zarabiać.
Właśnie dlatego analizując bilans można zauważyć, że sumaryczna kwota po stronie
aktywów i pasywów jest zawsze taka sama.
Po co księgować wszystko dwukrotnie? Początkowo takie podwójne księgowanie każdej
rzeczy (raz w tabeli aktywów, raz w pasywach) może wydać się co najmniej dziwne, jednak
wszystko się rozjaśni, gdy zobaczymy, że pasywa dzielą się na:
Kapitał własny
Zobowiązania
Zobowiązania to ta część pasywów, o której pisałem wcześniej, a więc wszelkie kredyty itp.
Kapitał własny natomiast można sobie wyobrazić jako zarobek. Tu warto zwrócić uwagę na
to, że choć intuicyjnie zarobek postrzegamy jako coś pozytywnego, dodatniego to jest on
także pasywem.
Jak widać, pasywa pasywom nie równe, gdyż to oczywiste, że jeśli już trzeba mieć pasywa,
to lepiej mieć je w postaci kapitału własnego, niż zobowiązań. Jak to wszystko ma się do
rzeczywistości?
Wyobraźmy sobie, że handlujemy komputerami. Na początku jedziemy do hurtowni i
kupujemy towar po cenie 2000zł za sztukę. Umawiamy się, że zapłacimy, jak tylko uda nam
się go sprzedać. W obecnym momencie w bilansie zapisujemy sobie 2000zł w aktywach (bo
mamy komputer wart właśnie tyle, który zamierzamy sprzedać) oraz 2000zł w
zobowiązaniach, gdyż tyle jesteśmy winni hurtowni. Nasz bilans to:
Aktywa – 2000zł
Pasywa
o Kapitał własny –0zł
o Zobowiązania – 2000zł
Możemy go przeczytać następująco: „Nasz potencjał zarobkowy to 2000zł, z czego cała ta
kwota jest nam pożyczona”.
Pewnego dnia przychodzi do nas klient i kupuje ten sam komputer za 3000zł. Aktualizując
bilans zamieniamy w aktywach poprzednio wpisane 2000zł na 3000zł (bo skoro klient
właśnie tyle zapłacił to oznacza, że teraz taka jest wartość tego komputera), a w kapitale
własnym dopisujemy 1000zł, bo tyle wyniósł nasz zarobek. W tym momencie nasz bilans
wygląda tak:
Aktywa – 3000zł
Pasywa
o Kapitał własny – 1000zł
o Zobowiązania – 2000zł
Tym razem przeczytamy tak: „Nasz potencjał zarobkowy to 3000zł, z czego 1000zł jest
nasze, a reszta pożyczona”.
Na koniec musimy jeszcze oddać hurtowni obiecane 2000zł. Ta kwota znika ze zobowiązań
(bo właśnie je uregulowaliśmy), a także z aktywów, gdyż 2/3 wartości komputera było
niejako pożyczone od hurtowni, a tylko 1/3 była nasza. Aktualny bilans to:
Aktywa – 1000zł
Pasywa
o Kapitał własny – 1000zł
o Zobowiązania – 0zł
„Nasz potencjał zarobkowy to 1000zł z czego całość jest nasza”.
Ten przykład pokazał nam idę podwójnego bilansu. Z jednej strony sumaryczna kwota
aktywów, mówi nam jak dużo środków spółka ma w obrocie. Z drugiej, strona
pasywów informuje jaka część z tych środków jest własnością spółki, a jaka jest
pożyczona.
Przydatnym dodatkiem, jest rozbijanie w raportach zarówno aktywów, jak i zobowiązań na
krótko i długoterminowe. Aktywa krótkoterminowe (obrotowe) to takie, które są
przeznaczone do sprzedaży w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Długoterminowe (trwałe) to
te, których spółka nie zamierza pozbywać się w ciągu nadchodzącego roku. Jest to o tyle
ważne, gdyż to właśnie sprzedaż aktywów generuje zyski, a więc im więcej spółka posiada
tych obrotowych, tym większe mogą być nasze oczekiwania co do zysków w niedalekiej
przyszłości.
Analogicznie jest ze zobowiązaniami. Zobowiązania krótkoterminowe to te, które trzeba
spłacić w pierwszej kolejności (w ciągu najbliższego roku). Długoterminowe to te, ze spłatą
których można jeszcze zaczekać. Zbyt duża ilość krótkoterminowych zobowiązań może
prowadzić do kłopotów z płynnością spółki.
Ostateczny wzór tabeli z bilansem znajdującej się w każdym raporcie finansowym to:
Aktywa
o Aktywa trwałe
o Aktywa obrotowe
Pasywa
o Kapitał własny
o Zobowiązanie długoterminowe
o Zobowiązania krótkoterminowe