Metodologia V RGWL

Transkrypt

Metodologia V RGWL
1|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
Metodologia
V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
A. RAMOWE WARUNKI PRZEPROWADZENIA KONKURSU
V Ranking Gmin Województwa Lubuskiego jest realizowany na zlecenie Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze. Wykonawcą zamówienia
jest EU-CONSULT Sp. z o.o., z siedzibą w Gdańsku. W ramach diagnozy stanu gospodarki
województwa lubuskiego zostanie dokonana analiza danych statystycznych dotyczących
różnych aspektów funkcjonowania lubuskich gmin.
Narzędziem służącym do uzyskania niezbędnych danych będzie ankieta do samodzielnego
wypełniania
przez
przedstawicieli
wszystkich
samorządów
gminnych.
Zgodnie
z oczekiwaniami Zleceniodawcy w ankiecie uwzględnione zostaną następujące wskaźniki:
1. kapitał ludzki;
2. wielkość zwrotów podatku PIT i CIT uzyskanych przez gminę w 2011 r.;
3. opłaty lokalne na tle innych podobnych jednostek;
4. współpraca z biznesem oraz zachęty dla biznesu i inwestorów;
4. a. ocena specjalnych stref gospodarczych: wielkość i jakość;
4. b. ilość nowopowstałych firm w gminie w 2011 r. (na podstawie nr Regon);
5. ilość inwestycji z udziałem BIZ (bezpośrednich inwestycji zagranicznych);
6. wysokość deficytu budżetowego gminy;
7. wysokość budżetu gminy przeznaczona na inwestycje z zakresu ochrony środowiska;
8. pozyskane środki unijne w ujęciu ogólnym i w przeliczeniu na 1 mieszkańca gminy;
9. zadłużenie gminy;
10. inwestycje ze środków własnych gminy;
11. wydatki gminy na edukację;
12. wydatki gminy na promocję;
13. świadczenia socjalne w gminie;
14. PKB per capita w gminie;
15. stopa bezrobocia;
16. migracje w gminie.
Zgodnie z wymogami Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego wszelkie
informacje dotyczące konkursu oraz wszelkie działania w tym zakresie będą upowszechniane
na stronie internetowej oraz promowane w lokalnych mediach.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
2|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
Ustalenia zawarte w niniejszej metodologii zostaną przesłane do wszystkich gmin
województwa lubuskiego z prośbą o ewentualne uwagi i uzupełnienia.
B. CELE V RANKINGU GMIN WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO (V RGWL)
Nadrzędnym celem prowadzonego V RGWL jest uzyskanie zobiektywizowanych informacji
na temat sytuacji gospodarczej oraz identyfikacja kierunków i rozwoju gmin lubuskich.
Udział w konkursie i publikacja jego wyników sprzyjać mogą wymianie doświadczeń
samorządów. Ranking stwarza także możliwości promowania dobrych praktyk –
wygrywający mają możliwość zaprezentowania własnych osiągnięć. Dane zebrane w trakcie
konkursu stanowią ważne narzędzie umożliwiające ocenę samorządów przy pomocy
wskaźników liczbowych.
Z perspektywy metodologicznej przygotowanie V RGWL to dobre rozwiązanie
dla
poszukiwania
syntetycznych
miar
umożliwiających
porównywanie
strategii
funkcjonowania gmin.
Realizacja kolejnej edycji Rankingu przyczynia się również do opisu dynamiki rozwoju gmin
województwa lubuskiego.
C. ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE
V Ranking Gmin Województwa Lubuskiego oparty zostanie na danych uzyskanych od gmin,
które będą przedstawione w postaci analizy rozkładów dla poszczególnych wskaźników
(zestawienia tabelaryczne). Informacje uzyskane w ten sposób będą stanowiły punkt wyjścia
dla tworzonych kryteriów ocen oraz opracowań na potrzeby diagnozy sytuacji gospodarczej
województwa lubuskiego.
Dla pełniejszej analizy sytuacji gmin zgromadzone dane zostaną zestawione z informacjami
publikowanymi przez instytucje takie jak: Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze,
Urząd Statystyczny w Zielonej Górze, Agencja Rozwoju Regionalnego w Zielonej Górze, itp.
Kryteria ocen oparte będą o analizę syntetycznych wskaźników. Realizacja pięciu edycji
Konkursu od 2008 roku umożliwia śledzenie dynamiki sytuacji społeczno-gospodarczej
lubuskich gmin. Mając na uwadze opis owej dynamiki w analizach aktualnej edycji Rankingu
konieczne jest wykorzystanie kryteriów analitycznych z poprzednich edycji. Główne
wskaźniki ocen w V RGWL będą składały się z następujących elementów:
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
3|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
I – Główny wskaźnik rankingowy (Indeks sytuacji gospodarczej gmin):
a. Dochody gminy wykonane.
b1. Wydatki majątkowe.
b2. W tym inwestycyjne.
c. Środki pozyskane z UE i innych zagranicznych źródeł.
d. Zwrot podatku CIT i PIT.
II – Indeks aktywności gospodarczej:
e. Inwestycje na ochronę środowiska.
f. Wydatki na promocję.
g. Wielkość stref inwestycyjnych.
h. Liczba nowopowstałych firm.
i. Wpływy z podatków i opłat lokalnych.
j. PKB per capita.
k. Wartość inwestycji z udziałem kapitału zagranicznego.
III – Indeks wspierania aktywności obywatelskiej:
l. Wydatki własne na edukację.
m. Świadczenia społeczne.
n. Liczba bezrobotnych.
o. Migracja.
p. Liczba ludności.
+ wydatki na NGO
IV Indeks socjalny
m. Świadczenia społeczne
b2. Wydatki inwestycyjne
Pozostałe wskaźniki nie wymienione w powyższych kategoriach mogą być wykorzystywane
w analizach i interpretacjach eksperckich.
D. OPIS OBLICZANIA WSKAŹNIKÓW RANKINGOWYCH
(dla analiz porównawczych)
Na potrzeby analiz sytuacji społeczno-gospodarczych lubuskich gmin w dotychczas
realizowanych konkursach przyjęto zasadę, że w poszczególnych kategoriach rankingowych
powinno ograniczać się liczbę zawartych wskaźników, aby szczególnie eksponować te,
które są w największym stopniu zależne od działań samorządów i przekładają
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
4|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
się na rozwój gmin. Na tej podstawie stworzono cztery wskaźniki rankingowe, tworzące bazę
dla czterech klasyfikacji rankingowych.
W obliczaniu wskaźników syntetycznych wykorzystana zostanie metoda sumy ważonej,
aby umożliwić wyróżnianie wydatków mających, w opinii twórców Rankingu, większe
znaczenie dla rozwoju gmin. Wszystkie dane zgromadzone w trakcie badań (najczęściej
w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy), zostaną przekształcone wedle specjalnego
algorytmu na skalę w przedziale od „2’ do „5” (odpowiadającej skali ocen szkolnych). Zabieg
ten ma charakter czysto formalny i
spowodowuje większą czytelność prezentowanych
opisów.
I - Główny Wskaźnik Rankingowy (GWR) (indeks sytuacji gospodarczej gmin)
Algorytm:
GWR = WD x 0,1 +WI x 0,3 + WU x 0,4 + WP x 0,2 , gdzie:
WD – Wskaźnik dochodów budżetowych.
WI – Wskaźnik wartości inwestycji.
WU – Wskaźnik pozyskanych środków unijnych.
WP – Wskaźnik wielkości zwrotu podatku PIT i CIT.
Każdy ze wskaźników obliczany będzie wedle następującego algorytmu:
WGWR = [(WPWRG – WPWRmin) / WPWRmax- WPWRmin)] x 3 + 2
gdzie:
WPWRG – Wartość wskaźnika dla danej gminy
WPWRmin – Najniższa wartość wskaźnika dla analizowanych gmin
WPWRmax – Najwyższa wartość wskaźnika dla analizowanych gmin
Uzasadnienie
•
Dochody generują elementarną informację o kondycji finansowej gminy, a jego
wielkość stanowi wypadkową działalności administracji w dłuższej perspektywie
czasowej oraz wielokrotność uwarunkowań zewnętrznych (zmiany przepisów prawa,
zobowiązań, itp.) Z tego też powodu wagę tego wskaźnika ustala się na 0,1.
•
Wartość inwestycji jest rezultatem wyboru określonej ścieżki rozwojowej samorządu
oraz możliwości finansowych gminy. Mając na uwadze duże znaczenie zdolności
prowadzenia racjonalnej gospodarki finansowej gminy w V Rankingu także premiuje
się ten kierunek rozwoju i temu wskaźnikowi przypisuje się wagę 0,31.
1
W Rankingu nie uwzględniono inwestycji realizowanych w ramach remontów lub poprzez pozabudżetowe
samodzielne podmioty gospodarcze realizujące inwestycje komunalne. Wynika to z nierozwiązywalnych
trudności metodologicznych.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
5|Strona
•
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
Na możliwości realizacji przyjętych kierunków rozwoju gminy przekłada się także
wysokość środków finansowych pozyskanych z zewnątrz (szczególnie z budżetu Unii
Europejskiej). Ubieganie się i otrzymanie wsparcia zewnętrznego jest także
informacją o skuteczności realizacji planowanych inwestycji, czy wykorzystaniu przez
gminę szans na wykonanie ustalonych działań. Wskaźnik uwzględnia jedynie te środki
finansowe, które zostały zapisane w budżecie po stronie „wykonane”. Z tego powodu
nie będą brane pod uwagę środki potencjalne lub inwestycje wykonane na poczet
środków, które wpłyną do budżetu danej gminy w latach późniejszych. Istotność
wykorzystania środków unijnych pozwala przypisać temu wskaźnikowi wagę 0,4.
•
Wartość zwrotu podatków PIT i CIT jest bezpośrednim wskaźnikiem sytuacji
ekonomicznej mieszkańców gminy i świadczy o ich dochodach. Kwoty uzyskiwane
z tytułu podatków stanowią znaczącą część budżetów gmin. Wskaźnik ten określa
jednocześnie stopień, w jakim gmina kładzie nacisk na inne, niż produkcja ścieżki
rozwoju i informuje pośrednio o potencjale gmin do przyciągania mieszkańców
o wyższym statusie społecznym i lepszej sytuacji materialnej. Wskaźnikowi temu
w V RGWL przyznano wagę 0,2.
II –Indeks Aktywności Gospodarczej (IAG)
Algorytm:
IAG = WSG x 0,7 + WPR x 0,3 , gdzie:
WSG – Ocena wielkości specjalnych stref gospodarczych.
WPR – Wskaźnik wydatków na promocję – obliczany analogicznie do wskaźników opisanych jako WPWR.
Uzasadnienie
•
Konstruując kryterium rankingowe uznano, że nastawiona na aktywność gospodarczą
ścieżka rozwoju gmin wynika przede wszystkim z funkcjonowania i rozwoju stref
gospodarczych oraz gminnych wydatków na promocję.
•
Aktywność gospodarcza gmin w największej mierze może być realizowana w ramach
przygotowanych
stref
gospodarczych.
Strefy
posiadają
kluczowe
znaczenie
dla wzrostu poziomu inwestycji komercyjnych, w istotny sposób zwiększają
atrakcyjność inwestycyjną gminy, rozwijają przedsiębiorczość i kreują nowe miejsca
pracy. Gminy, dostrzegając pozytywne efekty działania takich stref, scalają nowe
tereny, budują infrastrukturę techniczną, a także zmieniają przeznaczenie terenu
w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Tego typu strefy mają
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
6|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
zróżnicowany charakter, na co przekłada się przede wszystkim konieczność spełnienia
wielu formalnych wymogów. Przyjmuje się, że największy potencjał w analizowanym
zakresie mają gminy posiadające strefy gospodarcze klasyfikowane w ramach
Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Posiadanie określonego typu
stref pozwala na przypisanie gminie określonej wartości punktowej na skali 2-5, gdzie
2 otrzymają gminy nieposiadające stref gospodarczych, a 5 gminy posiadające strefę
w ramach K-SSSE. Sam wskaźnik posiadania stref gospodarczych ze względu
na swoje oddziaływanie na aktywizację gospodarczą gmin otrzymał wagę 0,7.
•
Promowanie gmin sprzyja rozpoznawalności ich marki a tym samym może być
traktowane jako instrument dla przyciągania potencjalnych inwestorów i nowych
mieszkańców. Mając na uwadze oddziaływanie akcji promocyjnych na wspieranie
rozwoju gmin osiąga on wagę 0,3.
•
Pozostałe wskaźniki klasyfikowane w tym aspekcie oceny gmin zostaną uwzględnione
jedynie w eksperckich analizach i ze względu na swój specyficzny charakter
nie zostały nadane im wagi przy konstruowaniu wskaźników rankingowych:
a) Aktywność gospodarcza mieszkańców i ich zamożność przekłada się bezpośrednio
na poziom opłat i podatków lokalnych. Te muszą być jednak tak kształtowane
aby nie stawały się zbyt uciążliwe. Nadmierny fiskalizm przynosi często odwrotne
skutki. W obecnej edycji rankingu, podobnie jak w poprzednich, podatki i opłaty
lokalne wykorzystane zostaną do analiz i opracowań eksperckich i nie będą
uwzględnione przy obliczaniu indeksu.
b) Liczba nowopowstałych firm stanowi o potencjale mieszkańców w kwestii
aktywności gospodarczej.
Przyjęto jednak, że podejmowanie indywidualnej
działalności gospodarczej nie wynika wprost z działań gminy, a raczej
jest uwarunkowane zewnętrznie (czynniki osobowościowe, wymagania rynkowe,
sytuacja demograficzna, czynniki rodzinne, inne).
c) Liczba Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych na terenie naszego regionu ma
zdecydowanie ograniczony charakter i ma znaczenie raczej ze względów
prestiżowych niż gospodarczych.
d) Informacja na temat wysokości PKB per capita w gminie została wyłączona
z analiz przede wszystkim ze względu na trudności z pozyskaniem tego typu
informacji na poziomie gmin.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
7|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
e) Nie ma jednoznacznych kryteriów pozwalających klasyfikować wydatki
na ochronę środowiska w gminie, ze względu na zbyt szeroką interpretację
pojęcia.
III - Indeks wspierania aktywności obywatelskiej (IAO)
Algorytm:
IAO = WE x 0,4 +WN x 0,6 , gdzie:
WE - Wskaźnik wydatków na edukację.
WN – Wskaźnik wydatków na NGO.
Każdy ze wskaźników obliczany będzie wedle algorytmu przestawionego jako WPWR:
•
Wspieranie
we
różnych
współczesnych
kierunków
społeczeństwach
rozwoju
jako
ludzi,
najlepsza
traktowane
inwestycja.
Z
jest
dużym
prawdopodobieństwem można powiedzieć, że gminy, które nie zapominają o tej
prawdzie budują solidny fundament trwałego rozwoju. Edukacja i zaangażowanie
w sprawy lokalne to dwa elementy tak pojmowanego kapitału ludzkiego.
W konsekwencji największe znaczenie w perspektywie wydatków gmin ma w tym
zakresie wielkość środków przeznaczonych na edukację oraz na wspieranie
organizacji pozarządowych.
•
Wydatki na edukację mogą informować o nastawieniu samorządu do rozwoju oświaty
oraz o poziomie wykształcenia mieszkańców gminy (co stanowić może sygnał
o jakości przyszłej kadry i charakterze lokalnego rynku pracy). Wskaźnik zbudowano
w oparciu o własne wydatki gminy poniesione na edukację z wykluczeniem dotacji,
jaką gminy otrzymują z budżetu państwa. Uznając rolę tego typu wydatków
w podnoszeniu atrakcyjności gminy ustalono wartość wagi w tym zakresie na 0,4.
•
Udział społeczności lokalnej w życiu obywatelskim powinien być wspierany
z budżetu gminy. Społeczeństwo obywatelskie sprzyja aktywności
społecznej
i społecznym inicjatywom w gminie, co może przekładać się na ich rozwój.
Jednocześnie społeczeństwo obywatelskie może pełnić funkcję kontrolną i sprzyjać
ograniczeniu patologii władzy. Z analiz przeprowadzonych na podstawie RGWL
wynika, że istnieje pozytywna zależność pomiędzy wydatkami na NGO, a wysokością
zwrotu podatku PIT i CIT. Zależność ta świadczy także o większej aktywności
środowisk pozarządowych w gminach zamieszkanych przez osoby z wyższymi
kwalifikacjami. Wadze wspierania społeczeństwa obywatelskiego przyznano wartość
0,6.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
8|Strona
•
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
Pozostałe elementy stanowiące elementy składowe kapitału ludzkiego nie zostały
włączone do konstrukcji wskaźnika oceny, ale mogą stanowić podstawę analiz
autorskich:
a) Wydatki na świadczenia socjalne mają dwojaki charakter. Z jednej strony stanowią
krok w kierunku ograniczania wykluczenia społecznego oraz społecznej patologii,
która ujemnie wpływa na sposób postrzegania gminy, z drugiej natomiast
ich wysokość może świadczyć o niskiej aktywizacji społecznej oraz niewielkim
potencjale mieszkańców gminy – a tym samym jest sygnałem hamującym rozwój
lokalny. Dane zgromadzone w Rankingu obejmą jedynie wydatki własne każdej
gminy na świadczenia socjalne, z pominięciem środków, jakie gmina otrzymuje
z budżetu państwa. Uwzględniono natomiast stypendia i pomoc dla uczniów.
b) Bezrobocie nie wynika wprost ze złej sytuacji gospodarczej gminy. Analizy
sytuacji społeczności lokalnych w Lubuskim ujawniły, że bezrobocie jest efektem
głównie dyslokacji jednostek wojskowych i likwidacji pegeerów. Stąd najwyższe
wskaźniki bezrobocia mają te gminy, w których te dwa czynniki nałożyły się na
siebie. Ponieważ są to skutki działań państwa, nie samorządów, bezrobocie
nie będzie uwzględniane w obliczaniu wskaźników rankingowych.
c) Pozostające na umiarkowanie stabilnym poziomie saldo gminnych migracji
nie daje jednoznacznych informacji na temat kierunków rozwoju gminy,
ani perspektyw jej rozwoju, stąd wyłączenie zmiennej z syntetycznych analiz.
IV – Indeks socjalny (IS)
Sytuacja społeczno-gospodarcza na terenie województwa lubuskiego stanowi efekt
oddziaływania pozostałości poprzedniego systemu polityczno-gospodarczego (dominacja
gospodarstw państwowych PGR) oraz zmiany funkcji terenów przygranicznych i likwidacji
jednostek wojskowych na tym terenie. W efekcie oddziaływania tych procesów
transformacyjnych samorządy określały ścieżki planowanego rozwoju – bądź w kierunku
poprawy sytuacji życiowej marginalizowanych kategorii społecznych (których liczebność
rosła), bądź w kierunku realizacji nowych inwestycji i aktywizacji gospodarczej
mieszkańców. Można tym samym wyróżnić ścieżkę proinwestycyjną i ścieżkę socjalną.
W celu ustalenia, który typ strategii przyjmują gminy wprowadzono kolejny wskaźnik
analityczny – Indeks socjalny (IS), który jest obliczany według następującego algorytmu:
IS = WI - WS, gdzie:
WI – Wskaźnik inwestycji obliczony jak we wzorze .
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
9|Strona
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
WS – Wskaźnik obliczony za pomocą wzoru.
WS = [(sn – smin)/( smax- smin)] x 3 + 2
gdzie:
sn – Wielkość wydatków socjalnych danej gminy.
smin - Wartość wydatków socjalnych gminy o najmniejszych wydatkach.
smax – Wartość wydatków socjalnych gminy o najwyższych wydatkach.
E. OPIS OBLICZANIA WSKAŹNIKÓW RANKINGOWYCH (dla V RGWL)
W V edycji Rankingu zaproponowane zostały również nowe rozwiązania. W ogólnej ocenie
gmin uwzględnione zostaną wszystkie miarodajne (możliwe do uzyskania i prawidłowej,
jasnej interpretacji) wskaźniki wymagane przez Zleceniodawcę, co ma sprzyjać pełniejszej
informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej lubuskich gmin. Indeks stworzony na tej
podstawie traktowany będzie jako Podstawowe Kryterium Klasyfikacji Gmin (BASIC
INDEX).
Zasadą tworzenia Podstawowego Kryterium Klasyfikacji Gmin będzie procedura rangowania.
W każdym wyróżnionym w części A niniejszej metodologii aspekcie, gminy biorące udział
w konkursie otrzymają wartość w przedziale od 1 do 832 punktów, w zależności od miejsca
ulokowania wartości uzyskanego wskaźnika w zestawieniu wszystkich gmin. W zależności
od kierunku oddziaływania wskaźnika na rozwój gminy sposób przypisywania wartości
punktowej będzie przebiegał w porządku rosnącym lub malejącym. Wartość syntetycznego
indeksu będzie stanowiła sumę punktów uzyskanych przez daną gminę.
Uznajemy, że następujące wskaźniki oddziaływują pozytywnie na rozwój gmin (najwięcej
punktów otrzymają gminy o największym potencjale rozwojowym):
•
Kapitał ludzki,
•
wielkość zwrotu podatku CIT i PIT,
•
opłaty lokalne,
•
współpraca z biznesem oraz zachęty dla biznesu i inwestorów (wielkość
specjalnych stref gospodarczych, liczba nowopowstałych firm w gminie),
2
•
ilość inwestycji z udziałem BIZ,
•
wysokość budżetu przeznaczona na inwestycje z zakresu ochrony środowiska,
•
pozyskane środki unijne w przeliczeniu na jednego mieszkańca,
•
inwestycje ze środków własnych gminy,
•
wydatki gminy na edukację,
•
wydatki gminy na promocję.
Maksymalna liczba punktów uzależniona będzie od ilości gmin, które poprawnie przekażą niezbędne dane.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
10 | S t r o n a
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
Uznajemy, że następujące wskaźniki oddziaływują negatywnie na rozwój gmin (najwięcej
punktów otrzymają gminy uzyskujące najmniejsze wartości wskaźników):
•
wysokość deficytu budżetowego gminy,
•
zadłużenie gminy,
•
świadczenia socjalne gminy,
•
stopa bezrobocia.
Tak definiowane kryterium oceny może być traktowane jako najbardziej ogólny wskaźnik
uwzględniany przy konstruowaniu V RGWL.
Wiele aspektów o charakterze niezwiązanym bezpośrednio z projektowaniem wydatków
i strategii rozwoju gospodarczego gmin przekłada się na kierunek rozwoju preferowany przez
samorządy oraz na możliwości ich wdrożenia. Jednym z takich aspektów jest wyróżniony
wśród wskaźników kapitał ludzki.
Kapitał ludzki – rozumiany jest na potrzeby rankingu jako wskaźnik złożony. Sytuacja
społeczno-gospodarcza gmin, jej możliwości budżetowe i perspektywy rozwojowe są bowiem
zależne od liczebności mieszkańców gmin i ich struktury demograficznej. W ocenie tego
aspektu uwzględnione zostaną więc liczba mieszkańców gminy oraz struktura wiekowa
ludności (zgodnie z założeniem, że większy potencjał rozwojowy mają gminy, gdzie odsetek
osób w wieku poprodukcyjnym nie przekracza 15%)
F. OCENY DODATKOWE
PRYMUS INNOWACYJNOŚCI ( CYFRYZACJI)
Wdrażanie innowacji jest jednym z głównych czynników wpływających na konkurencyjność
podmiotów gospodarczych, w tym także samorządów. Od ciągłego rozwoju, poprzez
wdrażanie w administracji gminnej nowych technologii, świadczenia nowoczesnych usług,
działań marketingowych lub zastosowania efektywniejszych rozwiązań organizacyjnych,
zależy rozwój gospodarczy gmin oraz dobrobyt ich mieszkańców.
O innowacyjności gmin stanowić może przede wszystkim stopień wykorzystania przez nie
nowoczesnych rozwiązań organizacyjno-komunikacyjnych. Na potrzeby oceny tego
parametru stworzony zostanie indeks sumaryczny uwzględniający następujące kwestie (wraz
z liczbą przypisanych punktów określających znaczenie każdego z rozwiązań):
1. Możliwość załatwienia drogą elektroniczną kwestii meldunkowych (tak – 1 punkt; nie
– 0 punktów)
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
11 | S t r o n a
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
2. Możliwość załatwienia formalności drogą elektroniczną związanych z ewidencją
działalności gospodarczej (tak – 1 punkt; nie – 0 punktów)
3. Posiadanie jednostki odpowiedzialnej za informatyzację (tak – 1 punkt; nie – 0
punktów)
4. Realizacja szkoleń dla pracowników w zakresie rozwiązań teleinformatycznych (tak –
1 punkt; nie – 0 punktów)
5. Cykliczna ocena wdrożonych rozwiązań teleinformatycznych i analiza ich
udoskonalania (tak – 1 punkt; nie – 0 punktów)
6. Szkolenia dla osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym z wykorzystania
technologii informatycznych (tak – 1 punkt; nie – 0 punktów)
7. Możliwość elektronicznego udzielania zamówień publicznych (tak – 1 punkt; nie – 0
punktów)
8. Posiadanie elektronicznego system informacji przestrzennej (tak – 1 punkt; nie – 0
punktów)
9. Posiadanie punktów bezprzewodowego, bezpłatnego internetu na terenie gminy (tak –
1 punkt; nie – 0 punktów)
10. Posiadanie elektronicznego systemu obiegu dokumentów (tak – 1 punkt; nie – 0
punktów)
EUROPEJSKA GMINA
Wsparcie ze środków zewnętrznych, w tym szczególnie funduszy strukturalnych Unii
Europejskiej daje szeroki zakres możliwości interwencji w procesy rozwoju regionalnego –
w zależności od potrzeb i możliwości samorządów. Kierunki i inwestycje w ramach rozwoju
gmin mają charakter długookresowy, stąd warto śledzić dynamikę zjawiska na terenie
lubuskich gmin.
Wskaźnik zostanie skonstruowany na podstawie informacji o wysokości środków
pozyskanych ze źródeł zewnętrznych o charakterze regionalnym i ponadregionalnym
pochodzących z budżetu UE (sumarycznie), wydanych przez gminę w roku 2011. W
analizach uwzględnione zostaną także środki pozyskane przez zakłady budżetowe gmin.
Wskaźnik będzie uwzględniał kwoty w przeliczeniu na jednego mieszkańca.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.
12 | S t r o n a
Metodologia V Rankingu Gmin Województwa Lubuskiego
LIDER SAMORZĄDOWY
W ocenie działalności gminnych samorządów ważnym i ciekawym kryterium może okazać
się poznanie wzajemnych opinii o samorządach. Wprowadzenie do V Rankingu elementu
subiektywnej
oceny,
może
stanowić
wskaźnik
oceny
atrakcyjności
gospodarczej
poszczególnych gmin i mieć znaczenie przy ocenie wizerunku poszczególnych gmin.
Dodatkowo jest to także rozbudowane kryterium, które można zestawiać z zaproponowanymi
wcześniej.
Poza ściśle ilościowymi, zobiektywizowanymi informacjami uzyskanymi od przedstawicieli
gmin, wprowadzenie elementów subiektywnej oceny działalności innych gmin może sprzyjać
wymianie wzajemnych doświadczeń przez przedstawicieli gmin oraz promowaniu własnej
działalności przez gminy na terenie całego regionu.
Kryterium oceny w tym aspekcie stanowić będzie indeks wskazań gmin w podziale na typ
gminy.
Odrębna kategoria dla gmin wiejskich oraz gmin miejskich i miejsko – wiejskich. W ankiecie
każda gmina może wskazać trzy najlepsze ich zdaniem gminy (nie można wskazywać
własnej gminy). Gmina wskazana na pierwszym miejscu otrzyma 3 punkty, gmina wskazana
na drugim miejscu 2 punkty i gmina wskazana na trzecim miejscu 1 punkt.
Ranking współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, z projektu systemowego 8.1.4 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
pt.: „Prognozowanie zmian gospodarczych w Województwie Lubuskim”.

Podobne dokumenty