Rasizm apel lub godzina wychowawcza1

Rasizm
Zalożenia
Czynności i działania związane są z tematem rasizmu poprzez krótką adaptację
eksperymentu “oczy niebieskie, oczy brązowe” z roku 1968, którego dokonano zaraz po
zabójstwie Martina Luthera Kinga. Prowadzący rozdal wtedy kolorowe kartki swoim uczniom.
Zostaly one rozdane przypadkowo i uczniowie zostali podzieleni na dwie grupy. Uczniowie w
ciagu zajeć i po ich zakończeniu:
•
•
RoazwaŜają nad efektami rasizmu i wpływem wszelkich uprzedzeń w ich własnej
społeczności szkolnej.
Myśla nad efektami rasizmu i wpływem uprzedzeń w szerszym kontekście
Nota do nauczyciela:
Zajęcia mogą być bardzo silnym bodżcem emocjonalnym. Tekst powinien być przeczytany
wyrażnie i glośno przed rozpoczęciem zajęć. Nauczyciel powinien ocenić, czy zajęcia są stosowne
do wieku i dojrzałosci uczniów.
Wstęp
Dzisiaj nauczycie się czegoś nowego o swojej społeczności szkolnej, o ludziach, którzy was
otaczają, ale najważniejsze jest to, że nauczycie sie czegoś o sobie.
Głowna presentacja
Kiedy studenci wchodzą do klasy lub sali wydaj kartki o kolorze czerwonym i zielonym. Nie musza byc
podzielone równo. Wydaj je w sposób taki, że każdy uczeń ma poczucie, że został wybrany specjalnie
do jednej z grup.
Osoba prowadząca zaczyna zajęcia/apel. Proszę o przedstawienie “nowych regul/praw w
szkole”: uczniowie którzy maja zielone kartki mają więcej praw niż ci ktorzy mają kartki czerwone
i będą korzystać z większej ilości przywilejów podczas dnia szkolnego.
•
•
•
•
Uczniowie z Zielonymi Kartkami mają przywilej wejścia do klasy jako pierwsi i wybrać
sobie miejsce.
Czerowne Kartki muszą ustępować drogi Kartkom Zielonym
Wszyscy muszą umiescić kartki tak, żeby były widoczne dla każdego.
Czerwone Kartki i Zielone Kartki nie mogą przebywać razem i przyjażnić się
(W tym punkcie nauczyciel może dodać parę punktów i innych zasad)
Nauczyciel daje uczniom czas do zastanowienia. Daje rownież szansę do zadawania pytań. W
trakcie odpowiadania na pytania nauczyciel daje do zrozumiena uczniom, że zmiany jakie zaszły
w szkole są nieodmienne. Prowadzący rownież nadmienia i ostrzega, że nie podporządkowanie
się tym zasadom będzie surowo karane. Ci którzy należa do Zielonych Kartek, jeśli wstawią się za
swoimi przyjaciólmi z Czerwonych Kartek spotka ich surowa reprymenda i kara.
Teraz poproś uczniów, aby zastanowili się nad następującymi kwestiami:
•
•
•
•
Jakie są Twoje odczucia odnośnie zaistniałej sytuacji?
Jak się czujesz przynależąc do swojej grupy?
Czy masz przyjaciól w drugiej grupie i jakie są Twoje odczucia, że są w innej grupie?
Jeśli czujesz zlość i frustracje, a nauczyciel nie zwraca na to uwagi, jakie to wywoluje emocje?
Zadaj pytanie co uczniowie na to, aby te reguły zostaly na zawsze. Daj im pomyślec przez chwile.
Nauczyciel/prowadzący występuje i wyjaśnia, że to byla tylko mała gra i przykład tego, co miało
miejsce w 1968 roku, a co stalo się slawne na całym świecie.
Dzień po tym, jak
M.L.King został zamordowany, nauczyciel zadecydował, że zmieni lekcję która wcześniej
przygotował. Jane Elliot chciała wyjaśnic swoim uczniom, jak doszło do tego , że Martin Luther
King został zamordowany; chciała pokazać, że rasizm i uprzedzenia mogą pojawić się tam, gdzie
ludzie (nawet najlepsi przyjaciele) są “przypisani” do grup o innych przeświadczeniach. Podzieliła
wszystkich swoich uczniów w dwie grupy: jedna niebieskoocy, i druga uczniowie o oczach
brązowych. Tej pierwszej grupie oznajmiła, że sa milsi, zadbani, inteligentniejsi i że nalezą im sie
wiecej przywilejów niż innym. Co odkryła bylo zdumiewające, a zarazem szokujące. Niebieskooka
grupa zachowywała się lepiej, ale rownież uczyła się lepiej. Jeden z uczniów z dysleksją zaczął
czytać pierwszy raz w życiu. Po 2 godzinach od momentu podzialu na dwie gryupy jeden z
chłopców z grupy o brązowych oczach, który umiał tabliczke mnożenia zaczął robic proste blędy,
które wcześniej nigdy mu sie nie zdarzały. Wielu przyjaciól przestało byc przyjaciólmi. Wiekszość
uczniów z “lepszej grupy” zaczeła zachowywać się w sposób arogancki i agresywny wobec tych,
którzy czuli sie odepchnięci i żli.
Wytłumacz uczniom, że to nie są tylko ośmiolatkowie reagujący na sytuację, z którą nie mogą sobie
poradzić. Jane Elliot powtórzyla ten sam experyment podczas Oprah Winfrey Show w 1992 roku i
tym razem byli to dorośli. W toku dyskusji o rasizmie widzowie w studio przyznali, że zdawali sobie
sprawę z czym mają doczynienia i wiedzieli, że to co się dzieje jest niewlaściwe i złe, ale bali się
podjąć ryzyko wstawienia się, choć wiedzieli, że powinni. Czy to nie jest to co robimy każdego dnia?
Ilu z nas było świadkami żartow o podłożu rasistowskim- o Żydach, Cyganach i ludziach o innym
kolorze skóry- i nie zareagowalo?
Przytocz definicje raszimu i prowadŜ dalszą dyskusję.
Rasizm, dyskryminacja rasowa (z fr. le racisme od la race – ród, rasa, grupa
spokrewnionych) – pseudonaukowa ideologia oraz wypływające z niej zachowania
przyjmujące założenie wyższości niektórych ras ludzi nad innymi. Przetrwanie tych
„wyższych” ras staje się wartością nadrzędną i z racji swej wyższości dążą do dominowania
nad rasami „niższymi”[2]. Rasizm opiera się na przekonaniu, że różnice w wyglądzie ludzi
niosą za sobą niezbywalne różnice osobowościowe i intelektualne (ten pogląd znany jest w
jęz. ang. jako racialism[3]).
Jest to oczywiście błędne przkonanie, że kolor skóry, wygląd lub pochodzenie czyni ludzi
lepszymi. Wielu ludzi rownież dzieli pogląd, że ludzie z tym samym kolorem skóry posiadają te
same cechy charakteru. Daj uczniom pomyśleć o tym. Przypomnij uczniom o takich wydarzeniach
jak Nazistowskie Niemcy, Związek Radziecki, Ruanda i Bośnia. Zapytaj, czy znają przypadki
rasizmu z ich własnego otoczenia.
Podsumowanie
Dzisiaj podaliśmy prosty przykład, który uwidacznia, jak sztucznie wywolana dyskriminacja
pobudza nas do myślenia. Rasizm jest problemem bardzo złożonym, ale dzisiejsze zajęcia mogą
spowodować w nas zmiany i chęć zastanowienia się nad efektami rasizmu i dyskriminacji. Czym
są te pojecia i jaki wpływ mogą mieć na nasze życie w szkole i poza nią?
Dodatkowe wiadomości
Aby utrzymać odpowiedni ton zajęć nie zaleca się podziału grup ze względu na cechy fizyczne
. Na początku zajęć, czy apelu można użyc innych nauczycieli do sprawnego rozdania kartek.
Zajęcia mogą być prowadzone w grupach nawet o dużej liczbie uczniów. Jeśli grupa jest bardzo
duża nauczyciel będzie potrzebował więcej czasu na rozdanie kartek. Jesli grupa liczy niewiele
osób, poświęć więcej czasu na dyskusje.